Arabische wereld zal plan van
Eisenhower na uitleg steunen
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
Verboden gebied aan Hongaars-
Joegoslavische grens
Nederland niet ontevreden,
maar evenmin voldaan
Verwachtingen van koning Saoed:
Communisme is een gevaar voor
mohammedaanse landen
Lutherse dominees genieten vrijheid
Dag van compromissen in Brussel
over de gemeenschappelijke markt
Éérst garanties en
dan ontruiming
MORRIS>L it
Compromis
„Aramco steunde het
verzet in Algerije"
Verklaring in Senaats
commissies van de V.S.
Enige regen
Wilton Fijenoord ontslaat
240 lassers
Antwoord der directie op
langzaam-aan-actie
GAAT U VERHUIZEN?
Spaak blijft optimistisch
over de Euromarkt
Ondertekening verwacht
op 10 maart in Rome'
Israels standpunt:
1 Iet woord is aan
Ontploffing in Amerikaanse
mijn: 37 doden
Nederlander onder trein
in Djakarta
Stand giro 999
Voor Veilig Verkeer
71e JAARGANG No 177
DINSDAG 5 FEBRUARI 1957
302e JAARGANG No 25
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(0 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N., Soendaplein, Tel. 12230.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 55 et, p. kwartaal 7.15,
fr. p.p. 7.65. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
ff
WASHINGTON (U.P. en Reuter) Ko
ning: Saoed van Saoedi-Arabi'i heeft maan
dag: te kennen gegeven, dat de Arabische
wereld het plan-Eisenhower inzake het
Midden-Oosten zal -n vaarden, nadat de
volle betekenis daarvan aan andere leiders
in dat gebied zal zijn uiteengezet.
Hij verklaarde van gevoelen te zijn, dat
het plan om Amerikaanse wapens indien
nodig te gebruiken om communistische pe
netratie in het Midden-Oosten tegen te
gaan, voor de andere Arabische leiders
aanvaardbaar zal zijn „indien de punten,
die ik hier naar voren heb gebracht aan
hen worden uiteengezet, zoals men te
genover mij gedaan heeft".
De vorst verklaarde, dat hij zal trachten
het Arabische misverstand uit de weg te
ruimen en de hem tijdens zijn conferen
ties mei, Eisenhower gegeven opheldering
aan de andere leiders zal doorgeven.
Koning Saoed zeide dit alles tijdens een
inter iew met Marguerite Higgings van de
New York Herald "Yibune. Zijn raadsman
en tolk jamal Bey Al-Hoesaini, bevestig
de later al deze verklaringen.
De koning had vóór zijn vertrek naar de
Verenigde Staten een conferentie in Cairo
bijgewoond van leiders van Egypte, Syrië
en Jordanië, die hem verzochten uit te
vinden wat de Amerikaanse president met
zijn plan voor het Midden-Oosten voor
had.
Optimisme
De koning gaf te kennen, dat hij in de
toekomst goede betrekkingen verwacht
tussen de Verenigde Staten en de Arabi
sche wereld indien de Verenigde Staten
verdedigers van de vrijheid en d_ zelfbe
schikking blijven.
Koning Saoed verklaarde voorts, dat de
Arabische landen een grootscheepse com
munistische penetratie van het Midden-
Oosten niet zullen toestaan, omdat het ge
bied diep godsdienstig is.
Al-Hoesaini voegde hier evenwel aan
toe, dat de koning het aanknopen van be
trekkingen tussen de Sovjet-Unie en
Saoedi-Arabië in de toekomst niet hele-
WASHINGTON (Reuter) Hamilton Fish,
een voormalig republikeins lid van het Huis
van Afgevaardigden, heeft op een ge
meenschappelijke bijeenkomst van de
commissies voor de strijdkrachten en de
buitenlandse betrekkingen van de Ameri
kaanse Senaat, belegd ter bespreking van
Eisenhowers voorstel om het doordringen
van het communisme in het Midden-Oos
ten tegen te gaan, verklaard dat de in Sa
oedi-Arabië werkende „Arabian American
Oil Company" („Aramco") aanzienlijke fi
nanciële steun aan de Algerijnse opstande
lingen heeft verleend.
Volgens Hamilton Fish is dit gebleken
uit stukken, welke werden gevonden op de
vijf Algerijnse rebellenleiders, die in ok
tober j.l. werden gearresteerd, nadat hun
vliegtuig, waarmede zij uit Marokko naar
Egypte waren vertrokken, door Franse ja
gers gedwongen was te dalen.
Hamilton Fish verklaarde, dat „thans be
kend is, dat de Fransen in de Sahara, 640
kilometer ten zuiden van Algiers, een reus
achtig veld van oliebronnen hebben ont
dekt en het schijnt, dat de Aramco dacht
veel betere zaken met de Arabieren, dan
met de Fransen te kunnen doen".
Hamilton Fish, die zich tegen Eisenho
wers plan voor bet Midden-Oosten uit
sprak, deed een dringend beroep op het
congres een onderzoek in te stellen naai
de „olie- en dollardiplomatiek van de
Aramco".
„Belachelijk"
Een woordvoerder van de Aramco heeft
maandag te New York verklaard, dat zijn
maatschappij er „niet over denkt te pro
beren in Algerije olievelden te exploiteren".
Franse regeringsfunctionarissen ver
klaarden maandag in Parijs geen commen
taar te kunnen geven op de uitlating van
Hamilton Fish. Zij zeiden geen kennis te
dragen van de inhoud der stukken, waar
over Hamilton Fish had gesproken.
Er is van Franse zijde een strikt stilzwij
gen bewaard over de inhoud der documen
ten, waarop in oktober bij dc arrestatie der
vijf Algerijnse opstandelingenleiders de
hand werd gelegd.
XGCCCCOCCCCCCOC&~KXXXttOOCX
'xxxxy3occcccoccoocor*~rccc<yr)rr>
VERWACHTING, medegedeeld door
het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van
dinsdagavond tot woensdagavond,
opgemaakt om 11.15 uur:
Veranderlijke bewolking met
enige regen. Matige tot krachtige
wind tussen zuid en zuidwest.
Weinig verandering in tempera-
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN PAGINA'S
maal uitsloot. Toen hem een dergelijke
vraag werd gesteld hief hij zijn handen op
en zeide: „De toekomst is niet in onze
handen".
Voorts maakte de vorst het duidelijk, dat
hij hoopt op militaire zowel als economi
sche bijstand van de Verenigde Staten,
waaronder straalvliegtuigen en andere mi
litaire uitrustingen ter waarde van onge
veer 250 miljoen dollar.
Koninr Saoed zeide, dat ook Egypte en
Syrië goede betrekkingen met de Verenig
de Staten wensen „als de weg daartoe
openstaat". Hij voegde eraan toe, dat Egyp
te Russische wapens kocht, omdat het wa
pens voor zijn defensie nodig had en niet
in staat was deze elders te krijgen.
Eerder op de dag wero een verklaring
op gezag van de koning uitgegeven, waarin
verklaard werd dat „er g^ede reden is om
te hopen" dat zijn besprekingen met de
Amerikaanse regeringsleiders „zullen bij
dragen tot de stabiliteit en harmonie" in
het Midden-Oosten.
Medisch onderzoek
In de middag begaf de koning zich naar
het Wak-r Reed ziekenhuis om daar zijn
driejarig zoontje, prins Masjoer, op te ha
len. De commandant van het ziekenhuis-
complr begroette hem aan de ingang en
overhandigde hem een volledige diagnose
en een rapport van de behandeling, die het
prinsje heeft ondergaan.
De koning heeft ook zelf enige tijd in
een Amerikaans ziekenhuis vertoefd voor
een onderzoek van zijn ogen. Hij is ge
deeltelijk blind aan een oog, en ook met
het andere kan hij niet normaal zien.
Koning Saoed
De directie van de werf Wilton-Fijenoord
te Schiedam heeft 240 lassers ontslagen. Dit
is een uitvloeisel van het conflict dat en
kele weken geleden uitbrak en waarbij de
lassers eisen stelden inzake de loonregeling.
Dit conflict duurde slechts kort, maar na
dat de lassers weer aan het werk waren
gegaan, begonnen zij een langzaamaan-
actie. Deze heeft gisteren geleid tot het be
sluit van de directie, hen te ontslaan.
ADVERTENTIE
Loop geen risico,
maar laat u goed verhuizen
Vraag ons eens inlichtingen.
F. DAMIAANS EN ZN.
ZIJLVEST 41 - HAARLEM
Tel. 12456 - 14155 - 22279
BOEDAPEST (Reuter-AFP) Radio-
Boedapest heeft een decreet omgeroepen,
volgens hetwelk de Hongaarse gebieden
langs de Joegoslavische grens tot verboden
gebied zijn verklaard. Zonder speciaal ver
lof van de polilie kan men dit gebied niet
betreden. Maandag hebben 34 Hongaren
asiel gevraagd in Oostenrijk.
Volgens radio-Boedapest zijn de colleges
aan de universiteit van Boedapest, die
sedert 23 oktober niet meer waren gegeven,
maandag zonder incidenten hervat. Tachtig
percent van de ingeschreven studenten zou
de colleges hebben bijgewoond. Volgens de
radio heeft acht percent het land verlaten.
(Van een bijzondere medewerker)
BRUSSEL, dinsdag Nederlandse per
fectionistische aard, die regeling van grote
zaken tot op detailpunten met zich brengt,
blijkt zeer wel verenigbaar met het ver
mogen een ingewikkelde materie als een
geheel te beschouwen. Want breedheid van
visie en doorzicht mag men de Nederlandse
onderhandelaars niet, ontzeggen. Of was
het de aloude koopmansgeest, die ons con
cessies deed doen op het ene punt mits
daartegenover genoegdoening werd ver
kregen op een ander? Hoe dan ook. de ver
wijten en ook wel zelfverwijten die
Nederland een week geleden in het zelfde
kasteel Hertoginnedal tot oppositie hadden
gebracht, waren gisteren daar niet meet
te horen. Het was. in het beslissende sta
dium van de Euromarktconferentie, een
tactiek va geven en remen geworden:
waarin de Nederlanders zich niet minder
bedreven toonden dan de anderen. Lag
wellicht toch een zeven dagen lange, per
fectionistische voorbereiding op de beslis
sende onderhandelingen daaraan ten
grondslag? Zeker heeft ook het onder
houd van de Belgische minister van Bui
tenlandse Zaken. Spaak, jongstleden zater
dag in Der Haag met verscheidene Neder
landse ministers, ertoe bijgedragen, de
sfeer te verhelderen.
Buitentarief
In de kwestie van het buitentarief, dat
de te vormen gemeenschap zal hanteren,
blijft voor Nederland nog een akkoord te
wensen in de chemische sector Frankrijk
en West-Duitsland vinden het Benelux-
tarief te laag en willen het gemeenschap
pelijke tarief dus hoger ^tellen. Maar voor
Nederland is deze zaak er voornamelijk
een van het invoeren van grondstoffen
voor onze belangrijke chemische industrie.
Nederland houd. dus vast aan de eis dat
hij verhoging der tarieven, de duurder wer
kende chemische industrie dc mogelijkheid
van een uitweg moet vinden in enkele
waterdichte" uitzonderingsbepalingen. Dit
is een van de punten, waarover de perma
nente delegaties bij de Brusselse confe
rentie zich deze week het hoofd zullen
breken. Deze gehele industriële materie
wordt, van Nederlandse zijde, zo krijgt
men de indruk, voorzichtig gehanteerd,
waar het vorige week gepubliceerde mani
fest uit het zakenleven niet vreemd aan
zal zijn.
Landbouw
Frankrijks verlangen, geboren uit de be
staande verhoudingen tussen de landen op
landbouwgebied, op een regime van mi
nimumprijzen te steunen, heeft zijn voor
Nederland aanvaardbare vorm gevonden
in de formulering, dat de toepassing van
minimi ïprijzen geen achteruitgang mag
betekenen in de handel en evenmin uit
breiding van de handel in de weg mag
staan. Het systeem der minimumprijzen
mag bovendien de natuurlijke preferentie
tussen de landen niet in de weg staan. Een
gegroeide of groeiende ontwikkeling mag
er niet door worden belemmerd. Wat nog
een open vraag blijft, is het tijdstip, waar
op het systeem der minimumprijzen, on
verenigbaar als het is met de gedachte aan
een gemeenschappelijke markt, wordt
doorbroken. Men realiseert zich dat dat zal
kunnen, zodra de te vormen raad van mi
nisters daarover niet meer met eenparig
heid mag beslissen maar met een gekwali
ficeerde meerderheid. Tot deze kern te
ruggebracht rest de vraag, wanneer de
unanimiteitsregel kan worden afgeschaft;
na de eerste fase van de overgangsperio
de, waarin de gemeenschappelijke markt
tot stand zal komen? óf na de tweede fase.
In principe gaat het dus om de tijdsduur;
na vier ^f na acht jaar. Frankrijk wil acht,
Nederland vier, maar desnoods acht, in
dien het buitentarief intussen tot onze ge
noegdoening is aangepast. Ziedaar een an
der punt dat op lager niveau door de des
kundigen kan worden besproken.
T rans port
De regeling, als men het zo noemen mag.
die voor de integratie van het Europese
verkeer is getroffen, vindt ook aan Neder
landse kant instemming. De uitwerking
van deze zaak laat men over aan het uit
voerend o, gaan van de gemeenschap, de
Europese commissie, op grono van „Euro
pese beginselen", waarbij discriminatie uit
gesloten wordt. Dit, met de verrassende re
geling voor de Assemblée, die niet Euro
pa's vierde Assemblée wordt, en de kwes
tie van de weging der stemmen in de
raad van ministers, mitsgaders de bijdra
ge van elk land voor de begroting van de
gemeenschap en het re-adaptatiefonds,
(voor Nederland respectievelijk negen per
cent en zeven percent), waren, alles te
zamen genomen, punten, die gisteren tij
dens een zware vergaderdag de meeste
aandacht trokken. De resultaten waren zo
danig, dat men van Nederlandse kant, ge
vraagd naar de verdere vooruitzichten,
zonder aarzelen het woord „optimistisch"
in de mond nam, wat er dus op duidt, dat
er nog iets te verwachten valt en dat men
op dit ogenblik nog niet voldaan is of
schoon niet ontevreden.
Overzeese gebiedsdelen
De kwestie van de associatie van de
overzeese gebiedsdelen bij de te vormen
gemeenschappelijke markt is aan het slot
van de vergadering kort ter sprake ge
weest, zonder inmenging van Nederland,
dat deze zaak, zoals zij nu ligt, als een
moeilijk verteerbaar brok beschouwt. De
volgende conferentie, over een week of
twee, zal ons leren in hoeverre ook op dit
punt resultaten te verwachten zijn van de
politiek van het compromis, die gisteren
niet ondoeltreffend werd gehanteerd.
BRUSSEL (ANP) De ministers van
West-Duitsland, Frankrijk, Italië en de
Beneluxlanden hebben op het kasteel Her
toginnedal te Brussel hun tweede bespre
king gehouden over de gemeenschappelijke
markt, die maandag werd onderbroken
teneinde ministers en gedelegeerden in de
gelegenheid te stellen de nog hangende
problemen nader te bestuderen. De onder
handelingen gingen voornamelijk over de
buitentarieven, het transportprobleem en
het landbouwvraagstuk.
„Wij hopen het verdrag van de Europese
markt op 10 maart in Rome te kunnen
ondertekenen", zo verklaarde de Belgische
minister van Buitenlandse Zaken Paul-
Henri Spaak na afloop van de besprekin
gen te Brussel. Spaak, die bijzonder in zijn
nopjes leek over het verloop der onder
handelingen, zei verder te verwachten dat
de conferentie van eerste ministers, die
waarschijnlijk op 19 februari in Parijs zal
worden gehouden, een oplossing zal bren
gen voor het probleem van de opneming
der overzeese gebiedsdelen in de Europese
markt.
Er waren midden-december 860 doktoren
een gelijk aantal verpleegsters en ander
medisch personeel gevlucht. Alleen al uit
Boedapest waren 300 dokters vertrokken
In oktober waren er echter 13.900 artsen
De Hongaarse politie heeft acht Boeda-
pesters gearresteerd, die in december een
vuurgevecht met de politie hebben ge
leverd. De mannen zullen op beschuldiging
van deelneming aan een beweging tot om
verwerping van de volksdemocratie terecht
staan.
Afbraak
Volgens welingelichte bron zou Hon
gaarse militie op het marktplein van
Keszthely bij het Balatorimeer een groot
standbeeld met de inscriptie „Voor hen die
in oktober zijn omgekomen en in de toe
komst nog zullen omkomen" omver gehaald
en verwijderd hebben. Pieeds nu treft de
regering voorbereidende maatregelen om
mogelijke demonstraties op 15 maart, de
herdenkingsdag voor de nationale opstand
van 1848, te voorkomen.
Verzet
In de regeringspers verschijnen steeds
meer aanvallen op ex-premier Nagy. Vol
gens het blad „Nepszabadsag" gaat de ar
beidersraad van een fabriek voor techni
sche gereedschappen te Esztergom „door
met het openlijk belasteren van partij en
regering." Deze arbeidersraad heeft zich
verzet tegen oprichting van een partijafde
ling in de fabriek en zijn voorzitter heeft
gedreigd met een nieuwe staking, aldus
het blad.
De Hongaarse minister voor de Plannen,
Arpad Kiss, heeft volgens „Nepszabadsag"
verklaard, dat een ernstige inflatie dreigt
doordat de salarissen, die op het ogenblik
dikwijls 25 tot 30 percent hoger zijn dan
vóór de gebeurtenissen in oktober, niet in
de juiste verhouding staan tot de prestaties
van de arbeiders. Zelfs met de belangrijke
Russische economische hulp kan de natio
nale economie niet hersteld worden, aldus
de minister.
Her stel
Volgens dr. Lundquist, de Amerikaanse
secretaris van de Lutherse wereldunie, die
onlangs een bezoek aan Boedapest heeft
gebracht, kunnen de protestantse predi
kanten in Hongarije op het ogenblik vrij
en in het openbaar preken en godsdienst
onderwijs geven. Versch'eidene predikan
ten die de laatste jaren waren vervolgd,
worden niet meer belemmerd. Hongaarse
theologische afvaardigingen kunnen deel
nemen aan internationale kerkelijke bij
eenkomsten in het buitenland.
Hij zei een geheel andere sfeer te hebben
aangetroffen dan drie jaar geleden. De
mensen lijken „een nieuwe levenswijze" te
hebben gevonden. Kerken die tijdens de
opstand waren beschadigd, zijn met staats
geld hersteld. Van de 500 predikanten die
in 1948 uit hun ambt waren ontzet, zijn er
63 gerehabiliteerd.
De Cubaanse UNO-afgevaardigde heeft
de bijzondere UNO-commissie voor Hon
garije verzocht, zo spoedig mogelijk rap
port uit te brengen aan de UNO-Assem-
blée teneinde de beweerde „deportatie"
te verhinderen van 40.000 Hongaren naar
China.
NEW YORK. (U.P.) De Israëlische
gedelegeerde bij de UNO, Abba Eban,
heeft maandag twee uur en een kwartier
met de secretaris-generaal van de UNO
Dag Hammarskjoeld, geconfereerd over de
ontruiming van Egyptisch gebied door de
Israëlische troepen. Abba Eban heeft Ham
marskjoeld daarbij officieel in kennis ge
steld van het besluit van zijn regering, om
de grensstrook van Gaza en de kust van de
golf van Akaba pas te ontsluiten, wanneer
Israel daarvoor in ruil internationale ga
ranties krijgt betreffende vrije vaart door
de Golf van Akaba.
De Israëlische Ambassadeur en Ham
marskjoeld zullen deze week nog hun be
sprekingen over dit onderwerp voortzet
ten.
Maandag werd in Israëlische politieke
kringen gesproken over de mogelijkheid
van het instellen van een door de UNO
en Israel gezamenlijk te voeren bestuur
over de strook van Gaza, waarbij in de
eerste plaats aandacht zou worden ge
schonken aan de economische behoeften
van dit gebied, en gepoogd zou worden,
geheel buiten Egypte om, een oplossing te
vinden voor het vraagstuk der Palestijnse
vluchtelingen.
Het officiële Egyptische blad „Al Gom-
hoeria" heeft maandag verklaard, dat er
voor Israel geen reden bestaat gehoor te
geven aan de oproep van de Algemene
Vergadering tot onmiddellijke ontruiming
van Egypte, omdat de UNO „niets gedaan
heeft om Israel te dwingen".
De grote mogendheden zijn verplicht, al
dus het blad", dit verwende kind op zijn
plaats te zetten, of anders Egypte toe te
riaan zelf de zaak te regelen".
De bladen „Al Akhbar" en „Al Ahram"
verwierpen maandag het denkbeeld om
UN O-troepen in het gebied van de Golf
van Akaba te stationeren.
CAIRO (Reuter). Een juridische advi
seur van de UNO, de Griek Stavropoulos,
en de Egyptische waarnemende minister
van Buitenlandse Zaken, Faattah Hassan,
hebben maandag te Cairo een akkoord ge
parafeerd over de status van het politie-
leger van de UNO in Egypte.
De tekst zal naar New York worden ge
zonden ter ondertekening door de secre
taris-generaal van de UNO, Hammarsk
joeld. en de Egyptische minister van Bui
tenlandse Zaken, Fawzi.
Het akkoord regelt de rechtspraak over
de soldaten van de UNO en houdt vrij
stellingen in van douanebepalingen.
ADVERTENTIE
.BARIEUOR.ÉSULHAARLEM - IR 13439
FERD. BOLSTR. 48 A DAM - TEL 7171A2
WINTFRSPORTKIEDIMG
Joseph von Eötvös:
Wy kunnen leven zonder vreugde, maar
niet zonder hoop.
BISHOP (Virginia), (Reuter) In een
steeenkoolmijn te Bishop in de Amerikaan
se staat Virginia heeft zich maandag op
acht kilometer diepte een ontploffing voor
gedaan, waarbij 37 mijnwerkers om het
leven zijn gekomen. Door de ontploffing
bleef een lift vast zitten zodat de reddings
ploegen gedwongen waren van een andere
ingang, vier kilometer verder, gebruik te
maken om te pogen de getroffen verdieping
te bereiken.
(Van onze correspondent in Djakarta)
Op het station Tjikini te Djakarta is de
heer L Lambrechtse uit Semarang, em
ployé van de firma Geo Wehry, onder een
trein gemaakt en omgekomen. Het slacht
offer was uit Rotterdam afkomstig, 45 jaar
oud en laat een vrouw en kind achter.
Sinds de vorige publikatie op 30 januari
heeft het nationaal comité Hulpverlening
Hongaarse Volk opnieuw ruim t 100.000.—
aan giften ontvangen. De stand van giro
999 bedraagt thans 4.731.983.35.
Het Verbond voor Veilig Verkeer is voornemens het landgoed „De Cloese" bij
Lochem te kopen om er een voorlichtingscentrum op verkeersgebied te vestigen.
In het gebouw komen zalen voor cursussen, lezingen en dergelijke, op het ruim
dertien hectare grote terrein kan men bepaalde verkeerssituaties nabootsen. De
aankoop van „De Cloese" hangt af van het welslagen der grote nationale
jubileumactie voor veilig verkeer, die het verbond zal gaan voeren.
De zes ministers van Buitenlandse Zaken
hebben gisteren bij hun besprekingen over
het verdrag voor de Gemeenschappelijke
Markt aanzienlijke vorderingen gemaakt.
Er zijn over en weer belangrijke concessies
gedaan en daardoor heeft men op vele
punten een compromis kunnen bereiken.
Men mag hieruit afleiden, dat minister
Luns geen diplomatieke frase heeft ge
bruikt toen hij jongstleden zaterdag ver
klaarde dat de Nederlands-Belgische con
ferentie van die dag openhartig en nuttig
was geweest, zakelijk goed was verlopen
en „het begrip tussen beide landen zowel
als de noodzakelijkheid om te beseffen,
dat onze belangen veelal parallel lopen,
heeft verdiept."
Het kan moeilijk worden ontkend, dat de
hindernissen, waarop het vorige overleg op
Val Duchesse is gestuit, althans voor een
deel zijn voortgekomen uit het feit, dat de
heer Spaak bij de onderhandelingen een
dualistische positie inneemt: hij is Belgisch
minister van Buitenlandse Zaken, maar hij
is ook voorzitter van de „conferentie van
regeringsdelegaties", die in de afgelopen
maanden de verdragen voor Euratom en
Euromarkt heeft uitgewerkt. Spaak is dus
partij en staat tegelijk boven de partijen;
een situatie, die voor hemzelf ongetwijfeld
grote moeilijkheden meebrengt, maar die
voor zijn Benelux-partners het onderhan
delen ook niet gemakkelijker maakt. Van
Nederlandse kant is zaterdag in Den Haag
dan ook op dit probleem gewezen.
Dat men - na en misschien ook wel
dankzij dit verhelderende Haagse gesprek
- gisteren flink is opgeschoten en verschei
dene onderdelen van het verdrag heeft
kunnen afwerken, betekent echter nog
helemaal niet, dat de Gemeenschappelijke
Markt nu in kruiken en kannen is. Het
betekent evenmin dat Spaak's „hoop" op
ondertekening van het verdrag op 10 maart
a.s. méér is dan alleen hoop. Want tussen
de conferenti van gisteren en die datum
van 10 maart liggen vijf weken, waarin een
der allermoeilijkste problemen van de
Euromarkt, de kwestie van de inschakeling
der overzeese gebieden, nog zal moeten
worden opgelost.
Gisteren waren de ministers het er, wat
dit vraagstuk betreft, alleen maar over
eens, dat zij het er niet over eens waren
en het er moeilijk over eens zouden kun
nen worden. Er zal nu eerst door de rege
ringsdelegaties en daarna op het aller
hoogste niveau, namelijk dat van de minis
ter-presidenten, over worden onderhan
deld. Maar de niveau-verschillen alléén
zullen de oplossing van het probleem niet
vergemakkelijken; want de kern daarvan
blijft ongewijzigd en wij geloven niet dat,
om alleen maar bij de Nederlanders te blij
ven, dr. Drees te dien aanzien soepeler zal
blijken te zijn dan mr. Luns. Het betreft
hier immers geen kwestie van persoonlijk
heden maar een van regeringsbeleid, geen
kwestie van onderhandelingstaktiek, maar
van nauwkeurig tegen elkaar afwegen der
nationale economische mogelijkheden.
Van Duitse zijde is de veronderstelling
geopperd, dat de Franse regering uiteinde
lijk wel bereid zal zijn, water in haar wijn
te doen en dat zij het reeds als een groot
succes zou beschouwen, althans een deel
van haar eisen inzake de overzeese gebie
den aanvaard te krijgen. Dit moge waar
zijn, maar onze bezorgdheid omtrent het
welslagen van de goede zaak wordt daar
niet minder door; want premier Mollet
heeft het Franse parlement op dit punt
een zo straffe houding beloofd, dat soepel
heid zijnerzijds in Europese kring gemak
kelijk zou kunnen leidet. tot versterking
van de parlementaire oppositie. En bij de
ratificatie van het verdrag komt het ten
slotte niet op de regeringen maar op de
parlementen aan. Het zou de nekslag voor
de Europese samenwerking betekenen als
het verdrag voor de Gemeenschappelijke
Markt eenzelfde lot beschoren zou zijn als
dat voor de Europese Defensie-Gemeen
schap: eerst te worden ondertekend door
de ministers, om daarna te worden verwor
pen door de (Franse) parlementariërs.
Wat er tot dusver op Val Duchesse van
het verdrag is afgewerkt, draagt, zoals
gezegd, alle kenmerken van een compro
mis. Dit was onvermijdelijk, omdat ver
schillende partijen liever een groot deel
van de Europese zaak dan een klein deel
van hun nationale belangen opofferden.
Het schijnt nu eenmaal niet anders te
kunnen. Onder deze omstandigheden zal
men inzake de overzeese gebieden ook wel
een compromis kunnen bereiken. Maar dit
moet een compromis zijn, dat èn voor de
Franse regering èn voor het Franse parle
ment aanvaardbaar is, en dat Frankrijks
partners niettemin moeten kunnen accep
teren om meer positieve redenen dan louter
uit vrees voor de Assemblée Nationale. Het
lijkt ons een puzzel, die men niet gemak
kelijk in vijf weken zal oplossen.
Simon Koster
