Werk van prof. Esser en
H. G. Hoekstra bekroond
Belastingambtenaren protesteren
tegen salarisstatus
HOE WERKT DE BEURS?
PREFERENTE AANDELEN
Amsterdamse Beurs
DE BEURS
Flatgebouw op Valkenburgerplein
van gisteren
9
PRIJZEN KUNSTENAARSVERZET
Arts benadeelde fiscus
voor 150 mille
ANTIEKE MEUBELEN
Vier Britse studenten uit
Hongarije thuisgekomen
Beperkt zelfbestuur in de
Franse koloniën in Afrika
Dertien republieken met
een „eigen" regering
Nasser nog niet naar
de Sovjet-Unie
LISSE
Vergadering
„Volksonderwijs"
BENNEBROEK
HAARLEMMERMEER
Klaprooscollecte bracht
meer op dan vorig jaar
IANDVOORT
Haarlemse afgevaardigde:
„Ambtenaren moeten in
één front tegen regering"
Deel van bergingsvloot
verlaat Suezkanaal
Hans Kaart als gast bij
Nederlandse Opera
HILLEGOM
Joannes jongensschool
vanmorgen ingewijd
UIT STAD EN STREEK
WOENSDAG 6 FEBRUARI 1957
HAARLEMS DAGBLAD
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
I)C Stichting Kunstenaarsverzet 1942
1945, die ieder jaar prijzen van duizend
gulden toekent aan een letterkundige en
een beeldende kunstenaar, heeft voor 1956
deze prijzen toegekend aan professor V. P.
S. Esser deze keer voor de penning
kunst en voor de jeugdlitteratuur aan
de auteur Han G. Hoekstra. De officiële
prijsuitreiking zal plaatshebben op zater
dag 11 februari om half vier in de aula
van het Stedelijk Museum in Amsterdam
waar een rede zal worden gehouden door
dr. L. Ncher.
De jury beeldende kunst bestond uit de
heren prof. F. A. Carasso, prof. .T. Gre-
goire, dr. Ii. L. C. Jaffe en J. J. Voskuil.
De jury voor letterkunde werd gevormd
door mevrouw Henriëtte van Eyk, mejuf
frouw Wim Hora Adema, mejuffrouw J.
r. Wolff en de heer D. L. Daalder.
Prof. Esser werd in 1914 in Baarn ge
boren. Nadat hij de Rijksacademie voor
Beeldende Kunst in Amsterdam had be
zocht studeerde hij verder onder leiding
van prof. J. Bronner. Hij woonde en werk
te enige tijd in Joegoslavië en reisde door
de Balkan en Italië. Na zijn terugkeer in
Nederland werd hij benoemd tot opvolger
van prof. Bronner aan de Rijksacademie
in Amsterdam. Hij is onder meer de ma
ker van het monument voor de gevallenen
in Ede. Ook een dergelijk monument in
Hilversum is een schepping van hem. Zijn
werk is vertegenwoordigd in het Stedelijk
Museum van Amsterdam en in de ver
zameling van het ministerie van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen. In 1956
werd hem de „Kunstprijs voor de sport"
toegekend ter waarde van tweeduizend
gulden voor zijn beeldhouwwerk de
„Honkbalspeler". Deze prijs werd beschik
baar gesteld door het Prins Bernhard-
fonds. Als nagedachtenis aan de in het
Rembrandtjaar 1956 in Nederland gehou
den herdenkingstentoonstellingen zijn in
Psychiatrisch rapport acht hem
niet toerekeningsvatbaar
De officier van justitie bij de Arnhemse
rechtbank heeft twintigduizend gulden
boete, subsidiair drie weken hechtenis ge-
eist tegen de Nijmeegse medicus L., die er
volgens de dagvaarding van verdacht wordt
in drie jaar bijna honderdzestienduizend
gulden te weinig te hebben ingevuld op
zijn aangiftebiljet voor de inkomstenbe
lasting.
Een psychiater charge, prof. dr. D.
Wiersma, was tot de conclusie gekomen,
dat de arts verminderd toerekeningsvat
baar moet worden geacht. Angst voor de
toekomst kan hem hebben ingegeven de
belasting te „drukken". Als hij een vrij
heidsstraf zou moeten ondergaan of hij een
voorwaardelijke vrijheidsstraf zou krijgen,
zou hem voortaan de nodige rust ontbreken
om zijn wetenschappelijk werk voort te
zetten.
De getuige-deskundigen a décharge, prof.
dr. J. J. Prik en de psycholoog dr. K. J.
van der Loo, kwamen tot de conclusie, dat
het ten laste gelegde deze medicus niet kan
worden aangerekend. Hij is iemand, die
zich opsluit in zijn wetenschappelijk werk
en daarbuiten volkomen „Weltfremd"
tegenover de dingen staat," aldus hun
mening.
De verdediger betoogde dat de arts zich
als het ware onder curatele gesteld had
van een administrateur. Deze betaalde alle
crediteuren, zorgde voor de betaling van de
omzetbelasting en verstrekte het geld, dat
de arts voor zijn levensonderhoud nodig
had. Pleiter vroeg vrijspraak op grond van
de conclusie vai. prof. Prik. Zelfs een voor
waardelijke vrijheidsstraf zou volgens hem
aan de sociale functie van verdachte een
einde maken. De arts moet nog 150.000
achterstallige belasting betalen.
Documentaire over Nederlandse
zeesleepvaart
Carillon Films te Voorburg is thans bezig
met de productie van een film over de Ne
derlandse zeesleepvaart. Het wordt een
documentaire kleurenfilm, bestemd voor
gewone bioscoopvertoning in binnen- en
buitenland. Ted de Wit voert de productie
en de regie; het scenario is van hemzelf en
Jules Hartog. Er zijn onder andere opna
men gemaakt van de berging van het Duit
se vrachtschip „Helga Bollen", dat midden
op de Atlantische Oceaan door de beman
ning was verlaten en, terwijl het in zinken
de toestand verkeerde, door de Nederland
se zeeslepers veilig op de Azoren werd ge
bracht.
De film zal een vertoningsduur hebben
van ongeveer twintig minuten en vermoe
delijk tegen het eind van dit jaar voor ver
toning gereed zijn.
ADVERTENTIE
Restaureren - Verkoop Inkoop. Oude Ma
honie ronde tafels ook uittrekbaar, stoelen,
fauteuils, kleine meubelen. Meubelen, welke
beschadigd zijn en u niet wilt laten restau
reren kopen wij van u. - Antiek-inrichting
..DE HERTEKOP", Groot Heiligland 64,
Gasthuisvest 45. - A. M. MUDDE, Tel. 12223
H.A.T. SPEELT „DIRECTEUR FANNY".
De r.-k. toneelvereniging „Heemsteeds
Amateur Toneel" heeft voor haar tweede
voorstelling in dit seizoen een ernstig stuk
gekozen. Het is „Directeur Fanny", toneel
spel in drie bedrijven door Rosita Peters;
pseudoniem van Will van der Berg. Het zal
woensdag 27 februari onder regie van de
heer J. J. Schelvis in het Minerva Theater
worden opgevoerd.
..FILMMANIAKKEN" BIJ „ONDER ONS"
De toneelvereniging „Onder Ons" te
Heemstede-Bennebroek geeft zaterdag 9
februari in het wijkgebouw „De Princehof"
in De Glip een opvoering van „Filmma
niakken", klucht in drie bedrijven door
Henk Bakker. Deze voorstelling zal met
een bal worden besloten. Zaterdag 23 fe
bruari zal het stuk worden opgevoerd in
zaal „Oud Berg en Dal" te Bennebroek;
zaterdag 2 maart gevolgd door een voor
stelling in het Sportpark-restaurant voor
de buurtvereniging „De Cruquius". Met
deze klucht zal ook nog een instuifavond
worden verzorgd voor de Hervormde
Jeugdraad te Heemstede, in het Hervormd
Jeugdhuis aan de Herenweg. De datum
hiervan zal nog nader bekend worden
gemaakt. De regie is in handen van de
heer S. Salomons.
opdracht van de regering naar prof. Essers
ontwerp vijfentwintig penningen in brons
gegoten, waarvoor hem de nu genoemde
prijs werd toegekend.
Han G. Hoekstra werd in 1906 in Den
Haag geboren. Na korte tijd onderwijzer te
zijn geweest, was hij van 1929 tot 1933 in
Den Haag werkzaam als journalist. Hij
was tevens enige tijd chef-redacteur van
de uitgeverij A. G. J. Strengholt. Van 1940
tot 1942 was hij redacteur van het litte
raire tijdschrift „Criterium". Sedert 1945
is hij als redacteur verbonden aan „Het
Parool" in Amsterdam. Naast zijn gewone
poëzie - gebundeld in „De zandloper",
waarin opgenomen „Dubbelspoor" (1933),
„Het ongerijmde leven" (1940), „Panopti
cum" (1946), „Amosa" (1946) en „De dor
stige dichter" (1939) - schreef hij verzen
voor de jeugd, welke werden gebundeld in
„Het verloren schaap" (1947) en „De ijs
muts van prins Karei (1948).
OXFORD (Reuter/U.P.). - De student
Roger Cooper, die met drie collega's een
tijdlang in Hongarije gevangen is gehou
den, is het recht ontzegd tot het midden
van maart te Oxford college te lopen. Van
de zijde van de universiteit is meegedeeld,
dat Cooper enige tijd geleden reeds in zeer
krachtige bewoordingen is gewezen op de
noodzaak voor hem de discipline van zijn
„college" te gehoorzamen en voldoende
tijd aan zijn studie te besteden.
In het parlement zijn vier vragen inge
diend over de studenten, op wier gedrag
in Hongarije critiek in Groot-Brittannië
is geoefend. In deze vragen wordt de re
gering verzocht mee te delen hoeveel hun
Hongaars avontuur Groot-Brittannië heeft
gekost.
De vier studenten ondervinden meer spot
dan medeleven. De pers is verbolgen over
het feit, dat het viertal zijn ervaringen
tegen klinkende munt aan de pers heeft
aangeboden. De spotprenten beelden de
jongelui af met baarden, of wel als zuige
lingen. De algemene tendens is, hun on
derneming als kinderspel af te schilderen.
De „Daily Express" laat een Russische
militair aan zijn meerdere rapporteren:
we hebben documenten op hen gevonden,
die bewijzen, dat ze hier kwamen om red
dingsbrigade te spelen voor studenten die
gepakt werden toen ze reddingsbrigade
speelden voor studenten
De vrouwelijke student, Judith Cripps,
heeft naar verluidt bevriezingsverschijn
selen aan beide voeten ten gevolge van het
verblijf in een koude cel.
Kranig
Bij hun terugkeer zwaaiden de drie man
nelijke studenten alle lof toe aan Judith
Cripps, de kleindochter van de overleden
Britse staatsman Sir Stafford Cripps, we
gens haar kranige houding, zo meldt onze
correspondent. De geheime politie en de
bewakers hadden het vooral op haar ge
munt.
Het voedsel was afschuwelijk. Judith
ging in hongerstaking, met het resultaat
dat zij na vijf dagen op haar verzoek
eieren en kaas kreeg. Tijdens haar protest
staking moest zij het met water stellen.
Op een dag viel zij flauw.
De studenten werden vijf of zes maal ge
durende de twee weken verhoord. Er werd
geen geweld gebruikt. Wel waren ze ge
tuige van het wegslepen van een mishan
delde gevangene. Een verrassing waren de
pakketten die de Britse legatie aan ieder
van hen stuurde. De jongens weigerden
echter de gezonden scheerapparaten te ge
bruiken omdat ze gezworen hadden hun
baard te laten staan, totdat de Russen Hon
garije zouden hebben verlaten. Ook de re
volutionaire Hongaarse studenten zouden
dat doen. De Britse studenten hebben geen
bekentenis afgelegd, maar bij hun vertrek
tekenden zij een, voor hen onbegrijpelijk,
in het Hongaars opgesteld document. Zij
ontkennen met klem, dat ze zich aan spio
nage hebben schuldig gemaakt. Het doel
van hun omweg over Hongarije ze waren
op weg van Joegoslavië naar huis was
contact op te nemen met Hongaarse stu
denten, die ze in Boedapest hadden leren
kennen, toen ze penicilline naar Hongarije
brachten.
V eerlieden
De eveneens vrijgelaten Noorse en Ame
rikaanse student vertelden bij aankomst in
Oostenrijk, dat zij Hongaarse vluchtelingen
over het Neusiedlermeer hadden gezet. De
Amerikaan bleef aanvankelijk aan de Oos
tenrijkse kant, terwijl de Noor zich in een
boot naar de Hongaarse oever liet drijven.
Op de dag van hun aanhouding was het
touw gebroken waarmee de Amerikaan de
boot met vluchtelingen placht terug te
trekken. De Amerikaan ging daarna ook
met de boot mee om te helpen peddelen.
Juist toen zij met een boot vol vluchtelin
gen koers wilden zetten naar de Oosten
rijkse oever, greep de Hongaarse grens
politie in.
De debatten in de Assemblée Nationale
te Parijs over de Franse gebiedsdelen in
Afrika, die vijf dagen hebben geduurd, en
bij wijle zo'n hachelijke wending aanna
men, dat premier Mollet met de vertrou
wenskwestie moest dreigen, zijn met een
compromis besloten, waarmee alle pax'tijen,
op de communisten na, zich hebben ver
enigd. Met 304 tegen 267 stemmen is in het
Palais Bourbon besloten in de Franse ge
biedsdelen in West en Equatoriaal Afrika
dertien republieken te stichten, die een
bescheiden mate van binnenlands zelfbe
stuur verkrijgen, maar deel blijven uitma
ken van de Franse Unie. De landen, wie dit
nieuwe statuut wordt toegekend, zijn: Se
negal, Soedan, Mauritianië, Niger, Opper-
Volta, Guinea, Ivoorkust, Dahomey, Gabon,
Midden-Congo, Tsaad, Oebangi-Tsjari en
Madagascar.
Met uitzondering van Madagascar, waar
kort na de oorlog een opstandige bewe
ging gewelddadig werd onderdrukt, heeft
Frankrijk in geen van deze overzeese ge
biedsdelen de laatste tientallen jaren met
grote moeilijkheden te kampen gehad. In
plaats van, zoals in Indo-China en Noord-
Afrika, te wachten tot de nationalistische
emancipatie aan de deur klopt, opent
Frankrijk de deur zelf, zij het dan ook op
een kiertje.
Deze dertien landen krijgen een soort
parlement waaruit een regeringsraad
wordt samengesteld. De Franse gouverneur
zal echter drie van de acht leden aanwij
zen. De Franse hoge vertegenwoordiger
houdt als voorzitter van deze ministerraad
de voornaamste touwtjes in handen, maar
zijn administratieve bevoegdheden zal hij
goeddeels moeten overdragen aan inheem
se vertegenwoordigers.
De nieuwe decreten zijn voorbereid en
opgesteld door de vooruitstrevende minis
ter van Overzeese Gebiedsdelen, Deferre,
en de „zwarte" onder-minister Houphouet-
Boigny, een der voornaamste politieke lei
ders van de kamerfractie, waarmee de
Centrale en Westafrikaanse gebiedsdelen
in het Franse parlement vertegenwoordigd
zijn.
MOSKOU (AFP) Te Moskou is dins
dag van gezaghebbende Egyptische zijde
vernomen, dat de Egyptische president,
luitenant-kolonel Nasser, Moskou niet, zo
als in bepaalde berichten was gemeld, 9
februari zal bezoeken.
„Wij hopen, dat de president in staat zal
zijn de Sovjet-Unie zo spoedig mogelijk te
bezoeken, maar een datum is nog niet
vastgesteld en er is ook geen sprake van
een bezoek op zo korte termijn", aldus
wordt nog van dezelfde zijde vernomen.
Op de ledenvergadering van de afdeling
Lisse van de vereniging voor Volksonder
wijs, dinsdagavond in „De Taveerne" ge
houden, heeft de heer M. Karsemeyer,
tweede voorzitter van de federatie Zuid-
IJolland van „Volksonderwijs", een propa
gandistisch woord gesproken waarbij hij
de betekenis van het onderwijs in het
maatschappelijk bestel schetste. Mede met
het oog op de snel toenemende mechanisa
tie, is het nodig, dat men zich wapent met
kennis. Spr. brak een lans voor de open
bare school, die de kinderen opvoedt in de
christelijke en maatschappelijke waarden.
De vereniging „Volksonderwijs" staat pal
voor de belangen van het openbaar onder
wijs. Thans telt deze vereniging 158.000 le
den. Spreker meende, dat de openbare
school de beste mogelijkheden biedt voor
de vorming van kinderen van alle gezind
ten.
Na deze inleiding bracht het toneelgezel
schap „De goudsbloem" uit Gouda het
blijspel „Per luchtpost" op de planken. De
tonelisten oogstten met hun spel veel suc
ces. Door ziekte van de voorzitter, de heer
Hulsebos, stond de vergadering onder lei
ding van mevrouw Grimme.
Concert „Kunst na Arbeid"
Het Fanfarecorps „Kunst na Arbeid" te
Bennebroek geeft donderdag 's avonds te
acht uur in de kerk van de stichting „Vo
gelenzang" een concert, dat onder leiding
zal staan van de onlangs benoemde diri
gent, de heer L. ter Braake. In de pauze zal
de organist van de stichting, de heer Glas
bergen, enige soli op het orgel spelen.
In verband met de acties voor Hongarije
is thans pas de totale opbrengst bekend
gemaakt van de Klaprooscollecte, die in de
Haarlemmermeer is gehouden.
Er blijkt aanzienlijk meer te zijn inge
zameld dan in 1955. De collecte bracht in
1956 namelijk 1.456.36 op tegen 1.119.42
in het jaar daarvoor.
De bijdragen van de verscheidene dor
pen en buurtschappen waren: Aalsmeer-
derdijk 85.95, Abbenes-de Kaag 129.50,
Badhoevedorp 5.Hoofddorp 493.84,
Nieuw Vennep 100.Rijk 119.26, Vijf
huizen 231.28, Zwanenburg-Halfweg
250.53.
Lezing over Israel
De afdeling Zandvoort van de Partij van
de Arbeid belegt vanavond in „Ons ge
bouw" aan de Brugstraat een vergadering.
Mevrouw H. Belinfante-Goudeket zal spre
ken over het onderwerp: „Israël".
Dit is de situatietekening van het flatgebouw, dat door de Overveense architect
K. J. Aanstoot is ontworpen en dat een plaats zal krijgen op het Valkenburger-
plein te Heemstede. In ons blad van donderdag hebben wij reeds uitvoerig over
dit project geschreven. Rechts ziet men het gedeelte van het gebouw, dat langs
de ValkenbrLrgerlaan komt te liggen en dat drie woonlagen krijgt. Door middel
van het oxterdekte terras, dat het middendeel van het project vormt is het
lagere gedeelte van het gebouw verbonden met het hogere gebouw links, dat uit
zes woonlagen bestaat en 21 meter hoog wordt. Duidelijk zijn op deze tekening
de terrdssen langs het gebouio te zien. De hoge flat bereikt men door achter
het andere gedeelte om te rijden, of direct via de Torenlaan links. De schoon
heidscommissie heeft het project reeds goedgekeurd en thans hebben ook B. en
W. van Heemstede zich met het plan akkoord verklaard.
Op een vandaag in Utrecht gehouden
buitengewone algemene vergadering van
de Bond van Personeel bij 's Rijks Belas
tingen hebben de leden van deze bond hun
grote ontevredenheid geuit over de salaris-
status van de belastingambtenaren. Het
initiatief tot deze vergadering was genomen
door de afdelingen Haarlem, Amsterdam
en Zutfen.
De afgevaardigde van de afdeling Haar
lem, de heer R. Fruitema, uitte ernstige
critiek op het hoofdbestuur, de ambtenaren-
centrale en het ambtenarencentrurn, waar
van, volgens de heer Fruitema, niets uit
gaat. Er heerst, aldus de spreker, grote
ontevredenheid onder de leden over het
gebrek aan stuwkracht en het zal, volgens
hem, de grootste moeite kosten om de
leden bij elkaar te houden.
Scherpe critiek uitte de heer Fruitema
ook op het georganiseerd overleg dat, vol
gens hem, met een waas van geheimzinnig
heid is omgeven. Hij vroeg zich af, of het
georganiseerd overleg nog wel zin heeft.
De regering, aldus de spreker, profiteert
van de verdeeldheid onder de ambtenaren
en van overleg in de ware zin van het
woord is geen sprake. De ambtenaren die
nen, volgens de heer Fruitema, tegen de
regering één front te maken.
De afgevaardigde van de afdeling Am
sterdam, de heer D. Holman, noemde de
achterstelling van de belastingambtenaren
zeer groot. Een achterstelling die zich, vol
gens de heer Holman, demonstreert tussen
de belastingambtenaren en de andere loon-
trekkenden, tussen de rijksambtenaren en
de andere ambtenaren en tussen de amb
tenaren van het departement van Finan
ciën en die van de overige departementen.
De ambtenaren van Financiën, aldus de
spreker, worden tekort gedaan. Zij ont
vangen niet hun rechtmatig aandeel van
het volksinkomen en daarom voelen zij
zich als uitgestotenen. De heer Holman
noemde de geest die op het departement
van Financiën heerst, meer dan droevig.
Op het departement, aldus de spreker, kan
van een stelselmatige onderwaardering
worden gesproken. Hij noemde het zeer
moeilijk voor de ambtenaren om ook maar
de kleinst mogelijke promotie te bereiken.
Hij noemde het tenslotte kenmerkend voor
het beleid van de regering alleen de voor
stellen van het hoger personeel over te
nemen en niet die van de lagere ambtena
ren. Er wordt op die manier, zei de spre
ker tenslotte, een kloof geschapen tussen
deze twee ambtenarengroeperingen.
Cairo (Reuter) Het Nederlandse ber
gingsvaartuig „Poolzee" maakt sinds
maandag geen deel meer uit van de ber-
gingsvloot van de UNO in het Suezkanaal.
Volgens in Caïro ontvangen berichten
heeft generaal Wheeler, de leider van de
bergingsoperaties, maandag verklaard, dat
het een gx-ote dag was, omdat een deel van
de bei'gingsvloot voor de vrijmaking van
het kanaal thans naar huis gezonden kon
worden, nadat het grootste deel van de
taak was vervuld.
Maandag is de Joegoslavische dxijvende
bok „Veli Juse", met een hefvermogen van
35Ü ton, in Port Said aangekomen om be
hulpzaam te zijn bij het vrijmaken van de
haven.
De tenor Hans Kaart en de Schotse so
praan Cai'oline Raitt zullen hun medewer
king verlenen aan de voorstellingen van de
Nederlandse Opera op zondag 24 maart in
Amsterdam, 25 maax-t in Rotterdam en 31
maart, wederom in Amsterdam, zo deelt
de directie van de Nederlandse Opera
mede. Hans Kaart vervult de rol van Ca-
nio in „Paljas", Caroline Raitt zingt de rol
van Santuz A in „Cavalleria Rusticana".
Onder grote belangstelling heeft heden
morgen de plechtige opening en inwijding
plaats gehad van de St. Joannes jongens
school van de Martinusparochie te Hille-
gom.
Onder de vele aanwezigen bevonden zich
onder meer het voltallige college van
burgemeester en wethouders, de rijks
inspecteur van de inspectie .Leiden, de
'lieer J. Machielse, de pastoors Van Houten
en Theissen, alsmede onderwijzers van de
plaatselijke scholen.
Pastoor Van Houten bracht de burge
meester dank voor de medewerking, die
het bestuur tijdens de bouw heeft onder
vonden. „Het ontwerp van de architect
Barnhoorn dwingt bewondering af", aldus
spreker. De pastoor was vol lof over de
waardevolle adviezen, die dokter Cramer,
de voormalige schoolarts, bij de inrichting
van de lokalen heeft gegeven.
Na de inleiding van pastoor Van Houten
had de inwijding plaats, waarna een
rondgang door het gebouw werd gemaakt.
De burgemeester, jhr. mr. dr. O. F. A. H.
van Nispen tot Pannei'den, prees de voort
varendheid van het schoolbestuur. De rijks
inspecteur Machielse toonde zich erover
verheugd, dat het oude schoolgebouw, dat
niet meer aan de eisen van de tijd be
antwoordde, verdwenen is. Spreker prees
de ini-ichting van de lokalen, maar was
van mening, dat de hal te somber was.
Enige leden van het onderwijzend perso
neel voei-den tot slot het woord, waarna
de heer Olvers, het hoofd van de school,
een kort dankwoord sprak.
Nieuws in het kort
Benoemd. De minister van Binnen
landse Zaken heeft een commissie tot her
ziening van de handleiding voor de opx-uim-
en reddingsdienst ingesteld en tot lid is on
der andere benoemd ir. J. J. Fuijkschot, ad
junct-directeur van Openbare Werken te
Haarlem.
Bal masqué. Het cox'ps van leerlingen
en oud-leerlingen van de M.T.S. in Haarlem
zal zatex-dag 16 februari in de kroonzaal, de
muziekzaal en de voorzaal van café-restau
rant Brinkmann te Haarlem een groot bal-
masqué houden met verscheidene attracties.
Medewerking zal worden verleend door
enige dansorkesten, waaronder „The Harlem
Society".
Hand tussen drukpers. Dinsdagavond
omstreeks negen uur is een 35-jarige plaat
drukker uit Haarlem tijdens zijn werk bij de
n.v. grafische inrichting Joh. Enschedé en
Zn. met zijn rechterhand tussen een drukpers
gekomen. De man is met een ernstig ge
wonde hand naar de Maxiastichting ge
bracht.
Perstafel in brand. Een kleermaker op
de Zijlweg te Haarlem had dinsdagavond
vergeten zijn bout uit te doen. Vanmorgen
werd hij wakker door een bx-andlucht. De
perstafel bleek in brand te staan. De kleer
maker wist het vuurtje echter met enige
emmers water te blussen, zonder dat de
brandweer er aan te pas behoefde te komen.
De schade bedroeg ongeveer vijfhonderd
gulden.
Noodgebouw IVO-sehool geopend. Naar
wij vernemen is dezer dagen het noodgebouw
van de IVO-school aan de Korte Parkweg te
Bloemendaal met enige feestelijkheid door
het bestuur in gebruik gesteld.
Wij komen thans tot de verklaring van
de ondei'scheidene soorten van aandelen
zoals zij in de loop der jaren in de px-ak-
tijk zijn ontstaan.
Na de gewone aandelen, die wij eerder
bespi-aken, de preferente aandelen. Deze
gaan, wat de dividendbetaling betreft,
vóór de gewone aandelen en zij hebben
wat de uitkering bij eventuele liquidatie
betreft, meestal ook voorrang. Het percen
tage van het dividend dezer aandelen is
statutair vastgelegd en zij worden dan ook
met naam en toenaam genoemd, bijvoor
beeld: 6°/o preferente aandelen Machine
fabriek Reineveld. Zij hebben dan prefe
rentie voor 6°/o dividend.
Het spreekt vanzelf dat men deze vorm
heeft uitgevonden om de aandelen voor
bepaalde beleggers aantrekkelijker te ma
ken dan de gewone. Het karakter van deze
aandelen heeft echter twee kanten: in tij
den van spoed is het dividend beperkt tot
het overeengekomen percentage, in tijden
van tegenspoed wordt ook veelal het pre
ferente dividend zelfs niet vei'diend. Aan-
deelhoudex-s zijn dus in hun rechten be
perkt, terwijl zich toch de risico's van het
bedrijf als aandeelhouder mee-dragen.
Men zou dan eerder de voorkeur aan obli
gaties kunnen geven. In de praktijk treft
men dan ook deze vorm van preferente
aandelen het minst aan.
Naast de gewone preferente aandelen
die nog weer kunxien worden onderver
deeld in eerste, tweede, enz. al naar ge
lang van hun rechten deden dan ook de
cumulatief-preferente aandelen hun in-
ti'ede. Deze behouden hun recht op het
ovex-eengekomen dividend, ook al kan een
vennootschap over een of meer jaren dit
dividend niet betalen. Het aandeel wordt
dan inclusief het opgelopen dividend ver-
handeld en de vennootschap mag bij beter
gaande zaken geen dividend op de gewone
aandelen betalen, alvorens zij het cumula
tieve dividend geheel of gedeeltelijk (sta
tutair bepaald of bij overeenkomst ge
vogeld) heeft ingehaald. Hier heeft men
dus meer zekerheid dan bij de gewone
preferente aandelen. Een vooi-beeld van
een cumulatief-prefei-ent aandeel met een
hoog opgelopen dividend zijn de 4% cum.
pref. aandelen Ned. Amerikaanse Fitting-
fabriek, die sinds de oprichting (eind 1947)
nog geen dividend uitkeerde, zodat in de
koers dezer aandelen, die ca 80n/o bedraagt,
niet minder dan 36n/o achterstallig cumula
tief dividend begrepen is. Nu lijkt dit er
ger dan het is, omdat preferente kapitalen
over het algemeen veel kleiner zijn dan de
gewone kapitalen, zodat het achterstallig
dividend dikwijls betrekkelijk gauw kan
worden ingehaald. De Fitlingfabriek bijv.
heeft een preferent kapitaal van f 1 mil
joen en een gewoon kapitaal van f 14 mil
joen. Het achterstallig dividend bedraagt
dus slechts f 360.000. Vaak ook wordt door
een reox-ganisatie van het kapitaal een re
geling getroffen voor achterstallig prefe
rent dividend.
Daar ook bij de cumulatief preferente
aandelen het dividend nog bepex-kt is,
creëerde men nog een derde soort, die
nauwer bij de gang van zaken betrokken
is, namelijk de (cumulatief) preferente
winstdelende aandelen. Behalve het in de
statuten vastgelegde primaire dividend
hebben zij recht op een zeker percentage
van de overwinst. Zo kan men bijvoor
beeld bepalen dat de winstdelende prefe
rente aandelen 1/10e percent ontvangen
van elk percent dat op de gewone aan-
Slotkoers
Heden
gisteren
13.45 uur
3-3% Nederl/47
87 Vs
86%
3 °/o Nedl. 1962/64
91%
91%
A. K .U
199%
198
Calvé Delft
292
292
Van Gelder Zonen
197
197
K. N. Hoogovens
275%
275
Nederl. Ford
312
312
N. Kabel fabriek.
274
272
gew. Philips Gloeil.
250
248%
pref. Philips Gloeil.
145
145
Unilever
339%
336%
Wilton Fijenoord
220
220
Doi'dlsche Petrol.
784%
774
Konkl. Petroleum
156,90
154.30
A'dam Rubber
77%
78%
Holl. Araer. Lijn
174
173
N. Scheepv. Unie
167%
167%
Phs. v. Ommeren
280
280
IT. V. A
95%
96
Verg. Deli Mijen
101%
102
Amsterd. Bank
220%
221
Ned. Handel Mij
168%
168
Rotterd. Bank
185%
186
Twentsche Bank
187
186
Anaconda Copper
67l8/ie
66%
Bethlehem Steel
180
177
U. S. Steel
63%
62%
General Motors
40%
40%
Shell Union
77%
77
35
34%
delen boven een zeker percentage wordt
uitgekeerd. Veelal is ook hier een grens
naar boven gesteld, zodat ook bij deze
soort aandelen het dividend beperkt blijft.
De mindere of meerdere aantrekkelijkheid
der verschillende soorten preferente aan
delen vindt uitdrukking in de koersen, wat
bij het onderwerp koersvorming ter
sprake komt.
Wanneer geeft een vennootschap prefe
rente aandelen uit?
Dit is het geval wanneer zij geen obli
gatielening kan of wil aangaan, om ba-
lanstechnische of andere redenen, moeilijk
gewone aandelen kan plaatsen of door
deze uitgifte de dividenduitkering beper
ken wil. De cumulatief preferente winst
delende aandelen zijn op onze beurs in de
meerderheid. Van onze grote concerns is
de Unilever het sterkst in preferente aan
delen, waaraan de wordingsgeschiedenis
echter niet vreemd is. Daartentegen kent
de Koninklijke geen enkel soort preferente
aandelen. Ook AKU kent geen prefs, Phi
lips heeft een bedrag 6% cum. pref. aan
delen uitstaan.
Over prioriteitsaandelen, oprichtersaan
delen en de zogenaamde lappen een vol
gend maal.
AMSTERDAM
In tegenstelling tot maandag toen de
vaste stemming van de staatsfondsenmarkt
het belangrijkste aspect vormde van de ge
hele beurs, viel nu een lichte reactie waar
te nemen, waardoor de staatsfondsen aan
de zwakke kant waren maar merendeels
boven het niveau van vorige week vx-ijdag.
De gehele beurs was bijzonder kalm ge
stemd, vooral ook doordat de vraag voor
staatsfondsen weer aanmerkelijk was ge
slonken. Daax-entegen trok de Philipshoek
weer meer belangstelling dan gisteren. Al
daar kon een vaste stemming worden
waargenomen zowel voor de aandelen als
voor de converteerbare obligaties. Aande
len bereikten zelfs de koers van 250 en de
obligaties, die maandag 110 7/8 deden, lie
pen dinsdag op tot 112 percent, overeenko
mend met een claimprijs van circa f30.
Veel affaire viel overigens ook in de
Philipshoek niet te bespeuren hoewel de
Philipswaarden naar verhouding de groot
ste omzetten hebben zoals wel blijkt uit de
officieel gex-egistx-eerde cijfers.
Overigens was de markt mei-endeels om
laag gericht in overeenstemming met het
engeanimeex-de verloop van Wall Streef
Gx-oot waren de koersverliezen echter niet
en Kon. Olie bleef vrijwel op het vorige
niveau. Voor cultuurwaarden bestaat niet
de geringste animo. Scheepvaart opende
zwak, vooral voor KNSM, maar toonde la
ter een herstel. Dinsdag was de inschrij
ving Rotterdamse Scheepshvpotheekbank
waarvan de claims voor het laatst verhan
deld werden. Tevens werden geïntrodu
ceerd de 3Vz pet. obligaties 1956 gemeente
lening Amsterdam. Adviesprijs 90 pet. De
nieuwste spoorweglening werd vernomen
op 101% a 102 pet. Prolongatie 3pet.
(ANP)
NEW YORK
Sinds 8 juni 1956 hebben de aandelen
het niet zo zwaar te verduren gehad als
gisteren, toen waarschuwingen betreffende
een mogelijk latere depressie als gevolg
van de huidige inflatoire factoren een
dieptepunt veroorzaakten, waarop de ge
zamenlijke waarde der genoteerde fondsen
met drie miljard dollar daalde; een derge
lijke daling was sinds 10 oktober 1955 niet
meer bereikt. Een licht herstel tegen het
einde verminderde dit verlies slechts in
geringe mate.
Staal, vliegtuigen, metalen en andere
onlangs nog sterke fondsen leden het
zwaarst onder een verkoopgolf, die een le
vendige handel veroorzaakte en de omzet
deed stijgen tot 2.610.000 aandelen, de
grootste omzet in twee weken en 860.000
hoger dan die van maandag.
Er was een reeks pessimistische berich
ten over de gang van zaken in het bedrijfs
leven en vooral de waarschuwing van
oud-president Hoover had grote invloed
op de beurs. De oud-president waarschuw
de evenals de minister van Financiën,
George Humphrey, vorige week dat er
tekenen te vinden zijn van een aanstaande
depressie.
Van de 1.176 verhandelde fondsen slo
ten er 830 lager, slechts 148 hoger en 198
bleven onveranderd. Er werden 83 nieuwe
laagtepunten en slechts drie nieuwe hoog
tepunten bereikt. Het Dow Jones-gemid-
delde voor spoorwegen daalde met 2,03 tot
146,26 (een dieptepunt sinds oktober
1955); dat voor industrie met 7,23 tot
469,96 en dat voor openbare nutsbedrijven
met 0,55 tot 70,87. Staalwaarden moesten
twee tot drie dollar prijsgeven; olies een
tot vier dollar (U.P.).
