Verschil
OVER DE POOL NAAR TOKIO
PER „GLOBAL-EXPRESS"
DE KLOKKENWINKEL
Met één tussenlanding
VW n q
DANK ZIJ NIEUWE TECHNISCHE HULPMIDDELEN
De geschiedenis sinds
Willem Barentsz
Indonesische schoolbezoek
wordt snel groter
„Wat heb jij toch boom?" vroegen de
winterkraaien aan de grote beuk, die
altijd zo vriendelijk staat te ruisen. „Je
bent helemaal niet vrolijk en vriende
lijk vandaag. Dat begrijpen we niet
goed. Je staat zo gezellig vlak voor de
ramen van dat huis waar al die vrolijke
kinderen wonen. Je ziet wat ze spelen,
door de ramen heen lees je mee in hun
boek, je viert hun feesten mee. Wat wil
je nog meer?"
„Och", zei de boom, dat is het juist.
Ik sta nu al de hele dag over die fees
ten van ze na te denken. Weet je wat
het ls? Om de beurt zijn alle mensen
en kinderen in dat huis jarig. Eén dag
in het jaar kijkt iedereen alleen naai
de jarige. Hij mag alles zeggen, hij ziet
er prachtig uit, op zo'n zondags, en bo
vendien is iedereen nog vriendelijk te
gen hem. Alle mensen, van de kleinste
tot Sinterklaas toe vieren hun verjaar
dag. Maar wie zal er ooit aan denken
dat ik ook één keer in het jaar jarig
ben? Niemand!"
„Jarig? Wanneer ben jij dan jarig,
beuk?" krasten de winterkraaien
nieuwsgierig.
De beuk schudde treurig zijn pruike-
bol: „Dat weet ik niet. En dat is het
hem juist. Als ik het zélf wist zou ik het
al fijn vinden. Je kunt je verjaardag
ook helemaal alleen vieren en vriende
lijk zijn tegen jezelf. Maar nu? Och,
wat ls het toch jammer dat niemand
het weet".
De kraaien hielden erg veel van de
beuk en daarom staken ze hun snavels
bij elkaar. Gerrit, die eigenlijk niet bij
ze hoorde, omdat hij in het huis bij de
kinderen woonde en tam was, had nog
het meeste medelijden.
„Weet je wat?" riep hij, „ik zal het
eens gaan onderzoeken in het huis!"
Hij vloog door het raampje dat altijd
voor hem openstond naar binnen en
ging op zoek naar Loeloe de poes en
Alec de hond. Ze keken slaperig op
toen hij ze eindelijk in hun mand in de
gang vond.
„Zeg", begon hij, „weten jullie mis
schien wanneer de beuk jarig is?"
„De beuk?" mauwde Loeloe uit do
hoogte, „wil de beuk nu ook al jarig
zijn? Binnenkort gaan we de muizen
ook nog cadeautjes brengen!"
„Stil nou", riep Gerrit, „de beuk is
toch geen muis. Hij is bijna zo aardig
als een dier".
„Hij lijkt me te veel op een mens",
m .uwde Loeloe en ze kneep haar katte-
ogen al weer dicht. „Maar", zei ze nog
voor ze insliep, „wanneer hij geboren
is weet ik ook niet. Ik vind het al moei
lijk om het van me zelf te onthouden.
Als de mensen me op mijn verjaardag
geen strik ombonden, zou ik het mis
schien zelf vergeten".
Alec krabde met zijn poot achter zijn
oor. „De beuk", bromde hij, „maar de
beuk is al zo oud als de wereld. Toen
ik voor het eerst in dit huis kwam was
de beuk er al".
„O", zei Loeloe en ze deed opeens
haar vinnige ogen weer open, „begon de
wereld dan toen jij geboren werd?"
„Nee", baste Alec, die altijd lang
moest nadenken voor hij iets begreep:
„nee, zó is het niet. Ik bedoel maar dat
de beuk al heel héél oud moet zijn.
„Daar schiet ik niet veel mee op",
kraste Gerrit en hij ging er maar weer
op uit. En net als alle vogels doen als
ze raad moeten hebben, deed Gerrit: hij
ging naar de wijze uil.
„Weet u wanneer de beuk voor het
huis vol kinderen jarig is?" vroeg hij
beleefd.
„Hoe zou ik?" riep de uil uit de hoog
te, „vraag het aan de wind. D i e heeft
hem als een zaadje naar de tuin ge-
In de winkel van Baas Tingel
hoor je de hele dag geklingel
Weet je, dat zijn al de klokken,
die maar tikken, zonder mokken.
Ze hangen alle aan de muur
De een goedkoop, de ander duur,
De een is groen, de ander rood,
De ene klein, de ander groot.
Ze tikken daar maar aan de muur
Dag na dag en uur na uur.
Ze zijn alle erg tevreden
Zover ik weet, tot op heden.
blazen en hem vlak voor dat huis neer
gelegd. Dat was dus eigenlijk zijn ver
jaardag".
Gerrit ging als de wind naar de wind.
Maar die schudde zijn hoofd. „Denk je
dat ik nog weet hoe en wanneer ik alle
beukezaadjes heb weggeblazen?" vroeg
hij.
„Och, wind", zei Gerrit, „de beuk is
zo treurig omdat hij nooit jarig is".
„Maar dat is toch heel eenvoudig",
lachte de wind, „dan zeggen we gewoon
dat hij morgen jarig is. Dat spreken we
af".
Gerrit vond het een prachtig plan en
ging het meteen aan iedereen vertellen.
.Morgen is de beuk jarig, morgen is de
beuk jarig!"
Iedereen deed mee. De wolken zorg
den voor een dikke, dikke mist. Alles
werd opeens heel geheimzinnig. Je
hoorde de vogels alleen nog maar fluis
teren. Maar het mooiste werk deed de
vorst. Niemand merkte er iets van. Al
leen dat het koud was natuurlijk. Een
hele nacht ging zo voorbij. En toen, te
gen de morgen, zette de wind op en
blies alle mist uit de tuin weg. O, en
toen.... toen had je de jarige beuk
eens moeten zien. Van onder tot boven
schitterde hij van zilver en wit. En
alle kleinere boompjes en struiken om
hem heen waren ook versierd. Ja, zelfs
de grond. En dat allemaal ter ere van
de jarige beuk. De eerste mensen die
langs kwamen bleven vol bewondering
voor hem staan en knikten vriendelijk
naar hem. En de kinderen uit het huis,
waren niet weg te slaan bij het raam
toen ze ontdekten hoé mooi hun beuk
was.
„Hij is vast wel jarig", zei het klein
ste meisje, „we moeten voor hem zin
gen!"
Dat was het heerlijkste ogenblik van
de dag, toen ze met z'n allen achter de
ruit voor hem stonden te zingen van
„lang zal hij leven!"
En ze zongen het zó hard, dat de beuk
het door de dichte ramen heen duidelijk
horen kon.
Mies Boiihuys
Marijke de Boer
a^--s
Begin bij de hoofdletters en probeer door het volgen van de lijnen de twee
spreekwoorden te vinden, die er in iierborgen staan.
Daar komt het grote orgel aan,
hoor het weer brommen en draaien
en kijk eens hoe mooi die poppen erop
met een gouden stokje zwaaien.
Als het eraan komt dan zijn wij er ook,
we rennen gewoon uit de huizen,
we leggen ons oor op de orgelkast,
daarbinnen hoor je het ruisen.
We kennen het orgel allemaal goed:
elke pop, alle krullen en zuilen,
de muziekjes waar je om lachen moet
en ook die om haast van te huilen.
Ons draaiorgel komt hier al jaar en dag,
maar wij worden het orgel niet moe.
De hele straat zingt de wijsjes na
van de oudjes tot de kleintjes aan toe.
Het mooiste van 't orgel zit bovenop:
een aapje dat zwaait met zijn handjes.
Als het xiit is haalt hij de centjes op
bij al zijn vaste klantjes.
Mies Bouhuys
Voor de
microfoon
oxa°0tt&0000iyXXXK>00OCCKXX<<XKlttJ00<XXX>XXX/XyXKX>2O000'J0'^XXXX?XXXr>yXXXX?ïyyXC&X*XXX> XICOOO-XXXXXXIOOOOOOOOOOOOUOCIOOOOOOOOOOOCXXXXXÏOOOOOOOOOOOOOOCXIOOOOOOOJOCXXXXXXXXXXIOOOOO
DEZER dagen heeft een mutatie plaats
gehad in de bezetting van de hoogste post
welke de Franse omroep kent: die van
directeur-generaal. De heer Wladimir
Porché, die tot een hogere bestuursfunctie
in de Vierde Republiek werd geroepen, is
opgevolgd door de heer Gabriel Delaunay,
die de kwaliteiten van letterkundige en
romanschrijver, bestuursambtenaar hij
was laatstelijk préfect van Le Béarn in het
zuidwesten van Frankrijk en actief
verzetsstrijder in zich verenigt. Evenals
zijn voorganger is
dus ook de nieuwe X
directeur-generaal
van de R.T.F. een
man met een voor
treffelijke staat van
dienst en een grote
eruditie, die kan bo
gen op academische vorming hij deed
op zijn vijfentwintigste jaar zijn kandi
daatsexamen in de letteren en verkreeg
vervolgens leraarsbevoegdheden in ge
schiedenis en aardrijkskunde, welke vak
ken hij tien jaar onderwees aan het Mon-
taignelyceum van Bordeaux. In die stad
organiseerde hij een uitgestrekt verzetsnet,
waarvan hij commandant werd, tegen de
Duitse bezetters.
Gabriel Delaunay, van wie juist een
tweede roman in druk verscheen „La
nuit sans aube" (Nacht zonder dageraad),
waarin een verzetstragedie met de terecht
stelling van een collaborateur als uitgangs
punt wordt behandeld neemt van de
heer Wladimir Porché een omroeporgani
satie over, welke tot de beste van de we
reld moet worden gerekend. Porché heeft
de R.T.F. letterlijk uit de door de Duit
sers achtergelaten ruïnes moeten opbou
wen. Van de zevenentwintig' zenders op de
lange- en middengolf, welke Frankrijk in
1939 met een totaal antennevermogen van
2.028 kilowatt bezat, waren er in 1944
nog maar vijf met een totale sterkte van
196 kilowatt over. Thans is het zenderpari;
van de Franse omroep groter en sterker
dan voor de oorlog, waarbij nog de in tech
nisch en artistiek opzicht indrukwékkende
ontwikkeling van de Franse televisie ge
voegd dient te worden. De heer Porché
heeft echter vooral zijn sporen verdiend
op het terrein van de verhoging van het
programmapeil. Hij voerde gedurfd pro
grammabeleid zowel in het muzikale als
het litteraire domein. De studio's van de
Franse omroep werden tot een bolwerk
van allen, die betrokken zijn bij de heden
daagse kunst, zowel wat de scheppende als
de uitvoerende kunstenaars aangaat. On
derhevig aan de scherpe concurrentie van
de particuliere, commerciële zenders bui
ten Frankrijk is de heer Porché er deson
danks in geslaagd de R.T.F. te maken tot
het middelpunt van een internationale
programma-uitwisseling, waarbij de Fran
se omroep vooral een eerste plaats in
neemt in de Eurovisie.
Een dergelijke taak kon slechts met suc
ces worden ondernemen door een man met
brede visie en ruim inzicht in zaken van
cultuur en beleid. Onwillekeurig dringt
een vergelijking met de Nederlandse om
roepverenigingen zich op. Drie van de
.Grote vier" hebben de voorkeur gegeven
aan mannen met een voornamelijk econo
mische, boekhoudkundige vorming om da
gelijks leiding aan het omroepbedrijf le
geven, een vierde koos een jurist, die er in
het verleden blijk van heeft gegeven even
zeer een financiële knobbel te bezitten en
alleen de V.P.R.O. heeft een directeur aan
het hoofd, bij wie de nadruk op zijn geeste
lijke vorming valt.
Men moet ons goed begrijpen: wij willen
niets afdoen aan de kwaliteiten van deze
functionarissen, maar wij vragen ons toch
af of uit deze keuze niet een zekere nega
tieve houding blijkt bij de omroepbestu-
ren jegens de eigenlijke taak en roeping
van radio en televisie. In een land als
Frankrijk worden bekende schrijvers en
componisten aangetrokken om de uitzen
dingen gestalte te geven het hoofd van
de muziekafdeling is bijvoorbeeld de com
ponist Barraud, maar in Nederland zien
wij geen figuren met kunstzinnige kwali
teiten in de topleiding van onze omroep
verenigingen. Deze situatie hangt natuur
lijk samen met de vrijwel unanieme dis
kwalificatie welke in brede lagen van de
bevolking ten aanzien van de kunst en
haar beoefenaren bestaat.
J. H. Bart man
Speciaal aanbevolen: De eerste uitvoe
ring in Engeland van Wolf-Ferrari's opera
in drie bedrijven „De list van de weduwe"
(La Vedova Scaltra), na'ar een blijspel van
Carlo Goldoni, zal op zondag 10 februari
door het Derde programma van de B.B.C.
(464 meter) worden uitgezonden. Op 12
februari volgt een herhaling. Zondagmid
dag om vier uur zendt hel Derde program
ma „Dona Rosita Ia Soltera" (Dona Rosita,
de oude vrijster), een stuk van de Spaanse
dramaturg en dichter Frederico Garcia
Lorca uit, dat vrijdagavond 15 februari
herhaald zal worden. Hilversum I geeft
woensdagavond 13 februari een microfoon-
bewerking van het beroemde stuk va i
Herman Heijermans „Eva Bonheur",
9 FEBRUARI 19 57
Op de kaart boven dit artikel vindt
men de nieuwe Poolroute van Kopen
hagen naar Tokio aangegeven. Omdat
de Engelse schrijfwijze der daarop
voorkomende namen wel voor niemand
moeilijkheden zal opleveren, hebben wij
deze onvertaald gelaten. De Noordpool
vormt ongeveer het middelpunt. De zeer
suggestieve foto daaronder toont het
landschap in het Poolgebied, uit de
cabine van een DC-JC gezien.
OP 24 februari zal over de wereldbol
weer een nieuwe luchtlijn worden getrok
ken. Dan opent de Scandinavische lucht
vaartmaatschappij SAS haar directe „Glo-
baI-Express"-dienst van Kopenhagen over
de Noordpool naar Tokio, een route, die
ruim vyfenvyftighondcrd kilometer korter
zal zijn dan de normale weg via het Mid
den-Oosten, zodat de duur van de reis
naar Japan met bijna een etmaal wordt be
kort. De DC-7C, het eerste passagierstoe
stel, dat non-stop-vluchten over welke
oceaan dan ook kan maken, zal de ruim
twaalfduizend kilometer lange afstand
tussen Kopenhagen en Tokio in dertig uur
met slechts een kort oponthoud bij An
chorage in Alaska afleggen. De dienst zal
beginnen met een uitvoering van twee
vluchten per week.
Voor deze reizen worden speciale kom
passen en kaarten gebruikt. Om te begin
nen het „Polar-Path-Gyro"-kompas, dat
als een speelgoedtol draait en zich ,in
plaats van naar de magnetische, naar de
geografische Noordpool richt. Daar de
magnetische Noordpool van de aarde zich
zestienhonderd kilometer ten zuiden van
de geografische bevindt, wijzen gewone
kompassen recht naar het zuiden of wor
den dol. Het „KoIlsman-Sky"-kompas
maakt navigatie op de zon of de sterren
mogelijk, wanneer deze hemellichamen tij
dens de poolnacht of door wolken onzicht
baar zijn. Het werkt door middel van ge
reflecteerd, gepolariseerd licht. Verder zijn
er bijzondere poolkaarten, die de naviga
tie over de pool vereenvoudigen. Daar alle
meridianen op de aarde de denkbeel
dige noord-zuid lijnen die de tijdzones
markeren samenkomen op de pool. zou
een gezagvoerder, afgaande op een normale
kaart, telkens van richting moeten veran
deren. daar zijn machine snel van de ene
meridiaan naar de andere vliegt.
DANK ZIJ deze nieuwe technische hulp
middelen zal nu een vaste route over de
pool worden gevlogen, zo recht als een ver
keersweg. Daarmee is een nieuwe mijl
paal bereikt in de geschiedenis der pool
reizen. Pogingen om een kortere weg naar
het Verre Oosten te vinden dateren al van
eeuwen her, in feite sinds Columbus naar
Cathay trachtte te varen door in westelijke
richting de Atlantische Oceaan over te ste
ken. Namen van ondernemende en moe
dige mannen komen, in de vierhonderd
jaar die erop volgden, op de lyst voor:
Willem Barentsz, Cabot, Henry Hudson,
William Parry, Martin Frogisher, Jens
Munk, Roald Amundsen bij voorbeeld. Te
vens poogde men de Noordpool te berei
ken later ook door de lucht. De eerste
die dit probeerde was de Zweedse lucht-
vaartdeskundige S. A. Andree, die in 1897
een (overigens mislukte) poging ondernam
om de pool in een ballon te bereiken. Der
tig jaar geleden vlogen de Noor Roald
Amundsen en de Amerikaan Lincoln Ells
worth in het luchtschip „Norge" over de
pool van het ene continent naar het andere
De navigator tijdens deze vlucht van Spits
bergen in Noorwegen naar Teller in Alaska
was Hjalmar Riiser-Larsen, die later een
van de leidende figuren geworden is van
de genoemde luchtvaartmaatschappij, die
bij de ontwikkeling van het luchtverkeer
over de pool een grote rol heeft ge
speeld. In 1952 vlogen de eerste twee DC-
6B-machines van de Douglas-fabrieken in
Californië via Groenland naar Scandina
vië, twee jaar later werd de eerste lucht
lijn passagiers over de pool geopend: een
route van ruim negenduizend kilometer,
welke Los Angeles met Kopenhagen ver
bindt. Hierdoor bespaart men een af
stand van by na tweeduizend kilometer of
5 uur vliegen. De route werd onmiddellijk
een succes. Men begon met twee vluchten
per week, doch binnen anderhalf jaar werd
de dienst in een dagelijkse gewijzigd.
De komst van de snelle DC-7C Global-
Express in de afgelopen zomer reduceerde
de toch reeds korte reistijd over de pool
tot slechts negentien uur. Op 15 november
1956 vestigde één dezer vliegtuigen een
nieuw record voor commerciële toestellen:
het vloog non-stop van Californië naar
Stockholm, een afstand van by na tiendui
zend kilometer in een tijdsbestek van 21
uur en 41 minuten.
Nu zullen dus deze luchtreuzen over de
pool naar Japan vliegen. Met een directe
verbinding naar Europa, slechts onderbro
ken door één tussenlanding, zal Tokio
thans reeds een van 's werelds belang
rijkste kruispunten in het luchtverkeer
de dichtstbyzynde toegangspoort tot Azië
worden.
SCHUMANN WAS BIJ MULLENS
In „Erbij" van zaterdag 2 februari pu
bliceerden wij een artikel over de hoge
schoolrijder Otto Schumann, waarin de
schrijver onder meer zei, dat diens naam
van Ringling tot Strassburger en van Bar-
num tot Bouglione met eerbied wordt uit
gesproken. Ter aanvulling wordt ons mee
gedeeld, dat Schuman van 1945 tot 1933
verbonden was aan het circus Mullens,
waarmee deze onderneming slechts wil
zeggen, dat het respect voor Schumann
ook bij haar groot is.
In het Indonesische schoolbezoek is een
grote vooruitgang te bespeuren. In 1956
steeg het aantal kinderen, dat de lagere
scholen bezoekt, met vierendertigduizend.
Er werden bovendien 268 nieuwe scholen
geopend, waardoor het totaal aantal lagere
scholen in het hele land op 31.109 kwam.
Het aantal onderwijzers op deze scholen
werd vermeerderd met 131.712, dat is
18.096 meer dan het voorgaande jaar. Te
vens vergeleken met 1955 werden in 1956
bijna negentienduizend scholieren inge
schreven voor middelbaar onderwijs, ter
wijl het aantal jongelui, dat zich liet in
schrijven voor technische scholen vermeer
derde met ruim 8500.
