VERFILMD PROTEST
TEGEN DE VERKOOP
VAN MENSEN
Bevroren
dienstmeisjes
PRONKZIEK PRALEND LAAT
NAPELS ZICH BEWONDEREN
Over de onwaardigheid
van allemansvrienden
Primavera.
ONZE PUZZEL
Muziekfestival 1957
van Luzern
Burgemeester geeft miljoenen
aan zijn geliefde stad
Redetwisten met de bewoners
van oude huurkazernes
Mozaiekbestrating waar eens
de oude eiken stonden
Van onze correspondent in Washington)
ZOLANG da wereld weet, dat men meer vliegen met stroop vangt
dan met azijn, zo lang reeds bestaat het vak, dat men thans in
Amerika „public relations" noemt. Vorsten en veldheren hebben
herhaaldelijk hun gezag en hun macht gehandhaafd door moord
en doodslag, maar in het algemeen waren heersers, die een univer
siteit of een kathedraal stichtten, die aalmoezen gavèn en vrij
stelling van belasting verleenden, meer effectief. Ten dele is het
natuurlijk waar, dat men door dergelijke schenkingen zijn onder
danen of onderworpen volken trachtte te kopen. Doch meer en
meer is men gaan beseffen, dat men door dergelijke gestes
zichzelf aan het publiek kon verkopen, dat men er op die manier
„inging" bij de mensen en populair werd. Het is dit laatste aspect
van de verhouding tot het publiek, dat zo belangrijk geworden
is in de moderne „public-relations". Geen land heeft het verder in
dit vak gebracht dan Amerika. De president van de Verenigde
Staten heeft verscheidene public-relations-experts in zijn dienst,
maar ook grote industrieën kweken op die wijze een goede reputa
tie voor zichzelf. Steden cultiveren zo hun goede naam, universi
teiten en ziekenhuizen eveneens. Een grote filmster kan het zeker
niet stellen zonder een public-relations-manager, die een mooie
legende van hem of haar fabriceert.... Kortom, vrijwel ieder mens
en vrijwel Iedere instelling, die wèl kan varen bij de sympathie van
de massa, laat zich om aan dat publiek te behagen letterlijk
en figuurlijk „oppoetsen" door deskundigen. Zo krijgt men glans,
of in het Amerikaans „glamor". Al dit etaleren en opdienen
van belangrijke personen en instituten heeft weieens iets weer
zinwekkends, maar het zou toch van een beperkte visie getuigen,
als men er alleen maar kwaad van wist te spreken, stel, dat een
president of een vorst goede ideeën en plannen heeft, doch niet
de gelegenheid of het vermogen om die op pakkende wijze aan
zijn volk mee te delen. In zo'n geval is er alles voor te zeggen,
dat hij assistentie krijgt van experts. Laat een dramaturg zijn rede
stileren, laat een decorbouwer het spreekgestoelte ontwerpen en
laat een filmregisseur het televisieprogramma verzorgen, make-up
incluis! Zo worden da denkbeelden en plannen tot het volk ge
bracht, zo alleen kan de leider bij het volk de steun vinden, die hij
nodig heeft. Voor een man, die om welke reden ook niet voldoende
vat kan krijgen op de massa, is een public-relations-expert beslist
noodzakelijk. Zou hij die versmaden, dan zou hij even dom zijn als Een aantrekkelijke nieuwe hoed, die deze week op een modeshow
een redenaar, die staande voor een gehoor van tienduizenden in Londen werd getoond, voor cocktailparties of bruiloften. Men
goin luidspreker zou willen gebruiken. lette op de witte haneveer en de voile van bruine tule.
DE kunst van de publicrela-
tions heeft zich echter dusdanig
ontwikkeld, dat men niet alleen
de stem van iemand kan ver
sterken en zijn kwaliteiten kan
accentueren, men is thans in
staat een persoonlijkheid aan
het volk voor te toveren, die in
feite in het geheel niet bestaat!
Gedurende de laatste jaren is
er in Amerika een figuur naar
voren gekomen, die wel bijzon
der grote behoefte heeft aan de
hierboven beschreven oppoets-
kunst. Heel vaak kijkt het pu
bliek naar een bepaald televisie
programma of heel vaak zet
men een bepaald radioprogram
ma aan, alleen omdat daar een
man in optreedt, die men graag
mag, die men bewondert, aan
wie men verknocht is, ja, die
men liefheeft zelfs. Radio en
televisie zijn In Amerika vrijwel
geheel commercieel. Dat wil
zeggen: elk speciaal programma
wordt betaald door een firma,
die een deel van de zendtijd ge
bruikt om reclame te maken.
Uiteraard zullen de fabrikanten
van benzine, lippenstift of bier
het meest geneigd zijn om te
„adverteren" in een uur van een
bekende ster van radio of tele
visie. En hun enthousiasme
wordt nog groter, wanneer deze
sier niet alleen zijn program
ma laat omlijsten door reclame
voor hun produkten, maar zelfs
bereid is persoonlijk die fabri
katen aan te bevelen. Van be
drog kan men hier nauwelijks
spreken. Er zullen maar weinig
simpele zielen zijn, die niet be
seffen, dat Arthur Godfrey, Ed
Sullivan of Eddie Gallaher er
voor betaald worden, als zij in
hun programma ineens met zo
veel enthousiasme gaan spreken
over een bepaald soort sigaret
ten, een nieuw restaurant of een
nieuw model auto. Willen echter
zulke „sterren" hun waarde als
„verkoper" behouden, dan moe
ten zij ervoor zorgen populair en
geliefd te blijven bij het grote
publiek. Zij moeten allemans
vrienden blijven of worden en
zo mogelijk allemansafgoden.
Dan pas wordt hun woord wet
en dan pas zullen hun aanhan
gers neiging vertonen om de si
garetten te gaan roken en de
lippenstift op te smeren, die Ed
die of Arthur dagelijks prijzen.
Om goed te verkopen moeten
de sterren door hun oppoets-
specialisten eerst zélf aan het
publiek worden verkocht....
Deze lange inleiding die
overigens ook een artikel op
zichzelf kon zijn was nodig
om duidelijk te maken, in welk
een reuzenballon van public-
relationszwendel José Ferrer een
forse prik met zijn film „The
Great Man" (De grote man)
heeft gegeven. Ferrer heeft niet
alleen de regie gehad van deze
film, hij speelt er ook zelf de
hoofdrol in. Hij is namelijk de
radio-verslaggever, die de her-
denkings-uitzending moet ma
ken van een pas omgekomen,
verafgode held van radio en
televisie. De verslaggever (Fer
rer) die aanvankelijk zelf in zijn
„held" gelooft, wil een ontroe
rende uitzending maken en trekt
er op uit om interviews op te
nemen met mensen, die de over
ledene intiem hebben gekend.
Dan blijkt evenwel, dat de po
pulaire, verafgode ster, een
bruut, ordinair en harteloos
mens is geweest, volkomen ver
schillend van de gevoelige,
warmmenselijke en geestige
held, die hij dank zij zijn spel
en de reclame in de oren der
massa had weten te worden. De
film een produkt van Univer
sal International geeft de da
gen weer, die verlopen tussen de
plotselinge dood van de „held"
en de herdenkingsuitzending.
Het conflict spitst zich toe: zal
de verslaggever een geparfu
meerd relaas geven dat aansluit
bij de nobele reputatie, die de
overledene zich heeft verwor
ven, of zal hij het bijtende, maar
zuiverende zuur van waarheid
opdienen?
Zonder zijn superieuren erin
te kennen, besluit hij tot het
laatste. Daarmee zo lijkt het
vergooit hij zijn eigen kansen
om de grote man op te volgen.
Doch de uiterst commerciële di
recteur van de radio- en tv-or-
ganisatie beslist anders: deze
verslaggever heeft zich met één
klap een grote reputatie ver
overd, hij is de strijder gewor
den voor waarheid en integri
teit. Ook een kruisridder is een
held, ook hij kan sigaretten en
auto's aan de man brengen....
Een film vol humor, cynisme
en ironie. De typeringen zijn uit
stekend, het spel is snel en raak.
„We spelen circus, mams mogen we een oude japon van
u hebben als tent?"
„Ja, ik heb wel een rol voor u in mijn volgende film maar
het is een heel kleintje!"
(Van onze correspondent in
Washington)
ZELDEN hebben Amerikaanse
gezinnen een meisje voor dag en
nacht. Zelfs een dagmeisje is veel
meer uitzondering dan regel. Bij
het begin van de tweede wereld
oorlog h"ad nog zes percent van da
gezinnen een of andere huishoude
lijk hulp, thans vindt men zulke
hulp nog slechts in vier percent
der gezinswoningen. Heeft dat tot
gevolg gehad, dat de getrouwde
vrouw in de Verenigde Staten
huiselijker geworden is? Beslist
niet Er zijn meer buitenshuis
werkende vrouwen dan ooit. Heeft
het verdwijnen van keukenperso-
neel dan tot gevolg gehad, dat de
Amerikaanse echtgenote zich
overwerkt? Ook dat niet. En
waarom niet? Om twee redenen:
Er heeft zich een nieuwe cate
gorie huispersoneel ontwikkeld
en verder kent Amerika veel „be
vroren dienstmeisjes".
Behalve in de groep van de al
lerrijksten doet de Amerikaanse
man ongelooflijk veel in de huis
houding. Hij zuigt stof, doet kin
deren luiers aan, hij wast de vaat,
lapt de ramen, maait het gras,
maakt de auto schoon, doet bood
schappen en zo verder. Er zijn er
Laten we aannemen, dat de
man opdracht heeft gekregen om
onder meer vier zogenaamde
„t.v.-dinners" meer naar huis te
brengen. Per stuk zal hij daar
voor tachtig of negentig dollar
cent hebben betaald. Thuisgeko
men geeft hij de vier pakjes aan
zijn vrouw. Die haalt uit de vier
doosjes vier ijskoude aluminium-
borden te voorschijn. Die borden
zijn overdekt met een soort alu
minium papier en 'wat daaronder
zit ziet men pas over een kwar
tier. De vier borden gaan name
lijk koud en wel in de oven, ko
men er na vijftien minuten weer
uit en pas dan trekt vader of
moeder het aluminiumpapier
weg. Zij en de kinderen kunnen
dan. m.eteen aan hun maal begin
nen, want netjes in vakjes en
gloeiend heet, ziet men op al die
bordjes: vlees in jus, aardappel
puree en doperwtjes. Tafeldek
ken is niet eens nodig. Met een
vork kun je zo het bord leeg-
eten. Desgewenst van je schoot
en gezeten voor het televisie-
toestel. Niet voor niets hebben
deze eerst gekookte en daarna
bevroren porties de naam van
„t.v.-dinner" gekregen. Dezelfde
fabriek maakt ook maaltijden
met kalkoen of kip, ja zelfs Chi
nese gerechten.
Deskundigen zijn het er over
eens dat de toch nog altijd vrij
kostbare bevriezingsmethode,
veel waren verser bij de mensen
in huis brengt, dan wanneet; zij
ze, zogenaamd vers. maar van
ver aangevoerd, onbevroren ko
pen. Er is hier zoveel te koop in
blik. glas en in bevroren toe
stand, dat vrijwel geen huis
vrouw er over denkt om iets te
wecken. Zij heeft er de tijd niet
voor en het zou haar waarschijn
lijk niets besparen.
Wie er ook kookt, de man of
de vrouw, in de keuken krijgt
men het steeds gemakkelijker.
Men heeft nu al ijskasten ont
worpen, die veel breder zijn dan
hoog en die geen gebuk meer
op reikhoogte aan de muur
gehangen worden. De nieuwste
vatenwas-machines zijn al heel
comfortabel. Je kunt daar de bor
den inzetten zonder er eerst de
restjes van te hebben verwijderd.
Kippenboutjes? schillen? Zet de
hele zaak zo vuil als je wilt in de
machine. De restjes worden van
de vaat afgewassen, vermalen en
weggespoeld. Daarna krijgen bor
den, kopjes en schalen hun ge
wone beurt. Wil de huisvrouw
bij feestelijke gelegenheden toch
nog eens iets op de ouderwetse
manier klaarmaken, dam kost
haar dat toch ook minder tijd: de
„elektrische oven" verricht won
deren. Een roastbeef, die twee-en
een-half uur in een gewone oven
moet staan, heeft in zulk een
oven met „microwaves" maar een
half uur nodig. Een „wekkersys
teem" zorgt er natuurlijk voor
dat er niets aanbrandt! O
Voor liefhebbers van de Nederlandse lit
teratuur. Onderstaande naamkaartjes zijn
de verwarde namen van Nederlandse
schrijvers en schrijfsters. Als u de letters
anders rangschikt, vindt u hun namen wel.
1. Dijm Stevikson
2. Ada Rikkorei-Ubben
3. Jan Hobius Crifa
4. Anne B. Storm
5. Han Belletram
6. E. van der Nies
7. Trineke van Heijte
Om in aanmerking te komen voor een
van de drie geldprijzen ad f 7.50, f 5.en
f2.50. dient men uiterlijk dinsdag 17 uur
de oplossing te zenden aan een van onze
bureaus in Haarlem, Grote Houtstraat 93
en Soendaplein; in IJmuiden: Kennemer-
laan 186.
Men wordt verzocht de oplossingen uit
sluitend per briefkaart in te zenden, met
duidelijke vermelding: „Puzzel".
Oplossing
Kwadijk, Egmond aan Zee, Naarden,
Nesse, Etersheim, Middelie, Enkhuizen,
Ransdorp, Landsmeer, Aalsmeer, Nauerna,
Diemen. KENNEMERLAND.
Prijswinnaars
H. de Maaker, Leidsevaart 520 Haar
lem (f7.50); mevrouw P. 'Verschoor, Kon.
Wilhelminakade 27h, IJmuiden (f5.en
J. C. Beek, Maresstr. 105, Haarlem (f2.50;.
Het Internationale Muziekfestival van
Luzern wordt dit jaar gehouden van 17
augustus tot 7 september. Er worden acht
symfonieconeerten gegeven door het Zwit
serse Festivalorkest en Het Weens Phil-
harmonisch Orkest. Deze concerten staan
onder leiding van Herbert von Karajan,
Carlo-Maria Giulini, Ernest Ansermet,
Wolfgang Sawallisch, Joseph Keilberth,
Dimitri Mitropoulos Rafael Kubelik en
André Cluytens. Als solisten werken mee
Nathan Milstein en Wolfgang Schneider-
han, viool, Arturo Benedetti-Machelangeli,
Robert Casadesus en Alexander Brailovs-
ky, piano, Lisa della Casa, sopraan, en
Enrico Mainardi, cello. Er worden voorts
twee kamermuziekconcerten gegeven met
Irmgard Seefried, sopraan, Yehudi Me-
nuhin, Wolfgang Schneiderhan en Rudolf
Baumg'artner, viool, een liederenavond met
Dietrich Fischer-Diskau, bariton, en Karl
F.ngel, piano, twee uitvoeringen met wer
ken van Mozart door het Collegium Musi-
cum van Zürich onder leiding van Paul
Sacher met Elaine Shaffer, fluit, een reci
tal door Clara Haskil, piano, en Arthur
Grumiaux, viool een recital door Arthur
Rubinstein, piano, twee orgelconcerten
door Anton Heiller en Marcel Dupré en
een kamermuziekconcert door het Weens
Octet. Er worden ook cursussen gegeven.
NAPOLI Terwijl in
het noorden de sneeuw nog
op de bergen ligt, is in het
zuiden de winter definitief
voorbij. Wij vieren het vro
lijke lentefeest. Het is in
Italië een uitzonderlijk
vroeg voorjaar. De aman
delbomen staan reeds in
bloei. De tere witte bloesem
van de Mandorli doet den
ken aan wonderlijke vlin
derwolken. De mirten bui
gen voorover van de zware
knoppen die zij dragen. De
wingerd toont het eerste
blad, over bomen en hees
ters ligt een waas van hel
der groen. En overal prij
ken krokussen, anemonen
en hyacinten. De hemel
heeft weer het prentbrief-
kaartenblauw. Iedere dag
weer wentelt het brocaten
zonnewiel een schoonge
veegde hemelzaal binnen.
Over vlakten en heuvels
hangt de gloed van zachte
voorjaarskleuren. En iedere
Hollander kan na een
dagreis ontwaken in
deze zoete kleurenwereld.
Reeds nu zitten trappen en
terrassen vol jonge mensen,
die hunkerend op het om
hoog geheven gelaat de
eerste koesterende zonne
stralen vangen. De miljar
den druppels der fonteinen
worden in het lentelicht
een sprookjesschat van
diamanten en robijnen. De
wereld schijnt in goud ge
vat te zijn.
Napels is een heerlijke
stad, door alle seizoenen
heen, doch het schoonst van
al is de nooit genoeg be
zongen primavera, wanneer
zij zich, pronkziek pralend
als een bruid, laat aanbid
den en bewonderen. Een
bedwelmende schoonheid,
waaraan men zich gewillig
overgeeft. De baai moet
slechts worden geëvenaard
door Rio, zo zeggen de zee
lui. Ik weet dat zo niet. Wel
ben ik mij bewust, dat wie
hier eenmaal in liefde
ontbrandde, voor altijd voor
het vaderland verloren is.
lende van te hoge ouder
dom op straathoeken ten
toon stellen. U kent de vuile
kinderen en de gox-e eet
huisjes. De meisjes die be
halve caramelli ook zich
zelf te koop aanbieden, de
haveloze bedelaars met uit
geteerde gezichten, die men
niet kan helpen, omdat er
honderden, duizenden zijn.
U begrijpt niet hoe iemand
naar zo'n stad kan terug
verlangen.
Wat zal ik u daarop ant
woorden? Italië, het zuiden
zeker, is een land van en
voor jonge mensen, kerels
die werken om in hun vrije
tijd te kunnen léven. U in
Nederland kent staatspen
sioen, ziekenfonds, werk
loosheidsverzekering, er
komt een pensioenregeling
voor weduwen en wezen.
Dat alles is er vergist u
zich niet in Italië even
eens, ook al weet geen
mens de weg in de papieren
verzekeringsdoolhof. Maar
men maakt zich daarover
geen zorgen, zolang men
over brood en zon beschikt.
Alleen de ouden hebben het
moeilijk, tenzij zij kinderen
hebben, want dan zal er
liefderijk voor hen gezorgd
worden. Een hechtere fa
milieband dan onder armen
is ondenkbaar.
U bent ergens misschien
trots op uw stad, of die nu
Haarlem of Rotterdam mag
heten, er is geen armoede,
er is werk voor iedereen, er
is geld. Maar.... de zon
schijnt er nooit zo op het
blote lichaam, dat het lijkt
of men in een gloeiend ge
stookte bakkersoven wordt
geschoven. Men ziet er
geen jongens op straat te
zingen staan, men kan er
voor dertig lire geen pizza
kopen, die zo heet is, dat
men de kaaskoek van de
ene hand in de andere moet
laten dansen. Er hangen
aan de huizen geen rissen
tomaten te drogen, er zijn
geen koele kerken waar
men amechtig de krant
Een afscheid kan nooit voor
eeuwig zijn, omdat er altijd
het schrijnend heimwee
blijft.
Misschien begrijpt u dit
niet, omdat u uit eigen aan
schouwen, of uit na-oorlog-
se films, de sloppen en ste
gen kent, waarboven altijd
de was in bonte slingers te
drogen hangt. U kent de
huurkazernes, de altijd
stoffige straten, het doffe,
nooit aflatende rumoer van
de miljoenenstad. U kent de
paupers en de bedelaars, de
grijsaards die heel hun el-
kan lezen, er is geen markt
waar vissen van meer dan
honderd ponden liggen
naast garnalen zo groot als
kleine kreeften. Men hoort
er het roepen niet van de
man die voor honderd lire
jurken vent, er zijn geen
straatorkesten, geen proces
sies met oorverdovend
vuurwerk, geen wijkfeesten,
geen trottoirschilders. Er
zijn geen perziken van een
kwartje per kilo, er is geen
enkel restaurant waar men
voor twee kwartjes zijn
buik aan die zalige spag-
helti kan rond eten. Er zijn
geen tweehonderd vijf tig
zoele avonden per jaar, er
zijn niet de zwarte meisjes,
waarvan men weet dat ze
de mooiste ter wereld zijn,
er zijn geen bloeiende
amandelbomen in het vroe
ge voorjaar
OM DIT alles te zien is
het niet voldoende met een
reisvereniging naar Napels
te gaan. Wie in hotel Vesu-
vio of Continentale een ka
mer bespreekt zal het geluk
niet vinden. Daarvoor is
het inderdaad noodzakelijk
grootste reder, eigenzinni
ger dan Nero eertijds. Een
man die wijken vol woon
huizen bouwen laat, zónder
daarvoor aan iemand ver
gunning te vragen, die
straten laat verbreden,
krotten opruimen, fonteinen
aanleggen. Een week voor
de verkiezingen huurt hij
restaurants waar alle stem
gerechtigden gratis kunnen
middagmalen. „Stemt Lau-
ro" schreeuwen spandoeken.
Een man die een gigantisch
stadion laat bouwen en dat
alles uit eigen zak betaalt.
Veel meer dan de helft van
in zo'n huurkazerne te le
ven, de zelfde huizen van
twintig en meer eeuwen
her. Want Martialis schreef
reeds over „trappen die
naar de hoogste verdie
pingen voerden". Het is
noodzakelijk het brood te
breken met een harmonica
speler, een politoerder, een
schoenmaker, een vilder,
met hen te drinken van de
wijn die het land zo rijke
lijk geeft, te discussiëren
over de politiek, Togliatti
te verguizen, Vanoni te be
jubelen, om na drie flessen
de P.C.I. als enig redmid
del voor een gedroomde
heilstaat te zien, de Demo
craten en de Monarchisten
naar de duivel te wensen,
om de andere dag ter
biecht te gaan bij Don Fre-
derico, die weet wat van
mensen is te wachten.
Om van deze stad te hou
den, moet men op de brede
stoep van het marmeren
postkantoor, dat de zwart-
hemden lieten bouwen, ge
zeten hebben met een ge
leende beeldroman, moet
men in de galleria vrien
den weten, woeste wed
strijden hebben meege
maakt, wilde verkiezingen,
feesten van heiligen en
met duizenden in theaters
zo lang hebben ge
schreeuwd tot een bepaalde
scène nóg eens werd ge
speeld.
Wat Den Haag, Utrecht
en Haarlem bieden weten u
en ik precies. In Italië
doet men wijn over de sla,
in Holland azijn, als u voelt
wat ik daarmee bedoel.
NAPELS, een héérlijke
stad! en daarmee is dan
niets teveel gezegd. Waar
ter wereld regeert een
burgemeester, als hier Don
Lauro, die meer miljarden
heeft dan wij op de vingers
van twee handen kunnen
natellen? Een vissers
jongen uit een plaatsje na
bij Sorrento, nu Europa's
het totaal aantal uitge
brachte stemmen verkreeg
hij bij de laatste verkie
zingsslag. Gaf men ook
vroeger het volk geen brood
en spelen?
De Piazza del Municipio,
het gemeentehuisplein,waar
honderden oude steeneiken
stonden, liet Lauro door
draglines en monstermachi
nes omploegen. Schande,
riep men in Rome. „Kom
over zes maanden zien wat
ik tot stand heb gebracht!"
schreef Lauro in II Roma,
de krant die hij dagelijks
met meer dan een miljoen
exemplaren verspreiden
laat. Nu werkt men er aan
ondergrondse doorgangen,
er is een mozaiekbestrating.
Rond fonteinen zijn terras
jes aangelegd. Infrarode
lantaarns zorgen zelfs in de
winter voor „zon"-verlich-
ting. Als Don Achille Lau
ro een belastingaanslag
krijgt, stuurt hij die naar
Rome terug. Voor het com
mentaar zorgt zijn eigen
hoofdredactie. In II Roma
publiceert hij de jaarreke
ning. Hoeveel miljard hij
voor Napels uitgaf.
Wie dit alles waar weet,
kent nog slechts één Italië,
één wereld en dat is Napels,
waar water zelfs naar nee-
tar smaakt. Wjm A,ingJ
MOKRMOND
Bij herverkavelingswerk
zaamheden bij Renesse op
Schouwen-Duiveland zijn
enkele maanden geleden
restanten van de zware
muren van het in 1297
verwoeste slot Moermond
gevonden. De werkzaam
heden zijn nu aan de an
dere zijde van het tegen
woordige kasteel voortge
zet en dezer dagen heeft
men de voor de geleerden
verrassende ontdekking
gedaan dat er aan de an
dere zijde van het slot nog
restanten van een derde
kasteel liggen.
