HET JONGENSEILAND
DE BUIT BINNEN
Acteur Paul Steenbergen
morgen vijftig jaar
Agenda voor
Haarlem
Voor de wegenbouw is per jaar
honderd miljoen nodig
Geen maximum-snelheid
buiten bebouwde kom
Eredoctoraat voor jhr. Tjarda
Minister Algera zal beslissingen
over IJ-tunnels bespoedigen
Voorbeeld van moed, ernst en
trouw in uren van benauwenis
r
J
4
HET LEVEN WAS ZIJN TONEELSCHOOL
Middenstand klaagt over
steeds zwaarder lasten
HOOGTEZON
H. 3. MAERTENS N.Y.
Mej. dr. A. de Waal ridder
Nederlandse Leeuw
Nieuwe kampen voor
Ambonezen
Veilinglokaal-in-aanbouw
stortte in
MINISTER ALGERA:
Autorijscholen
VERVOLGVERHAAL
DOOR MARK CROSS
Kort nieuws
DONDERDAG 21 MAART 1957
Vrijdag 22 maart viert de bekende to
neelspeler en mede-directeur van het ge
zelschap De Haagse Comedie de heer
Paul Steenbergen zijn vijftigste verjaardag.
Als toneelleider en als regisseur heeft hij
de aandacht op zich weten te vestigen en
hij neemt in het toneelleven in Den Haag
een bijzondere positie in. Maar allereerst
blijven de toneelbezoekers in hem toch de
acteur zien en dat niet alleen in Den Haag,
waar Steenbergen in de Koninklijke
Schouwburg een vast en hem toegewijd
publiek heeft gekregen, maar ook ver
daarbuiten. Men kan zeggendat Paul
Steenbergen van Groningen tot Maastricht
en van Vlissingen tot Hengelo als een der
eersten, zo niet als de eerste toneelspeler
van de huidige generatie in Nederlandj
wordt beschouwd. Ondanks die vermaard- j
heid en ondanks de sympathie die de resi- j
dentie hem toedraagt als „zijn acteur", is
Paul Steenbergen een man, wie zijn bin
nen- en buitenlandse successen niet naar
het hoofd zijn gestegen. Twee factoren, die
daartoe hebben bijgedragen zijn Steen
bergens eerbied voor de toneelkunst en
zijn liefde voor het metier van de acteur.
Die genegenheid is pas in de loop der
jaren ontstaan en gegroeid, want voor hem
was het toneel aanvankelijk de meest ge
wone zaak ter wereld, waarmee hij in zijn Huygens.
Paul Steenbergen als Hamlet
(met Heieen Pimentel), met Ida Wasserman
en Myra Ward in de eerste Nederlandse
opvoering van „Trijntje Cornelis" van
prilste jeugd reeds vertrouwd was. Zijn
vader was toneelspeler en werkte nu hier
dan daar. Hij ging met Louis Bouwmeester
mee op een tournee door Indonesië, om
daarna weer met een eigen gezelschap zijn
kansen te wagen. Het gezin reisde mee, ook
de kinderen: de dochter Jo Steenbergen
en de zoon Paul, die al vroeg op de plan
ken kwamen te staan „om te helpen" als
er ingevallen moest worden of als er een
kinderrol in het stuk voorkwam.
ER WERD, vooral in de provincie, ge
speeld op donkere kleine toneeltjes in
dorpscafé's en in uitspanningen met kale
primitieve kleedkamertjes, waar iedere
comfort ontbrak, op kermissen en in
schouwburgtenten. Zo leerde hij al vroeg
het bonte leven van een rondreizende
toneelspelerstroep kennen uit een tijd, die
voorgoed voorbij is, met stukken, die toen
een onweerstaanbare aantrekkingskracht
op het publiek uitoefenden. Er was een
ander soort schouwburgbezoekers dan nu.
Men speelde „De twee wezen", ,.De man
met de wassen beelden", „De voddenraper
van Parijs" en dergelijke. Daarin leerden
broer en'zuster het vak, daarin werden ze
neergezet tussen de coulissen met de op
dracht er het beste van te maken, daar
stonden zij voor de opgave mee te doen
en zich zo. via een harde en onverbidde
lijke praktijk de knepen en de trucs en de
techniek van het vak eigen te maken. Een
ander soort leerschool dan de „Academie
voor Dramatische Kunst", die men in Am
sterdam kan bezoeken. Een toneelschool
opleiding heeft Paul Steenbergen nooit ge
had. Grote verering had hij voor het spel
van zijn zuster. Zij, die haar nog gekend
hebben in de jaren, dat Cor van der Lugt
Melsert met zijn Rotterdams Hofstadtoneel
vaste bespeler van de Koninklijke Schouw
burg was, weten welk een talentrijk actrice
aan haar verloren ging. Men had de groot
ste verwachtingen van haar, maar Jo Feit-
Steenbergen stierf op zesentwintigjarige
leeftijd, 26 april 1927.
PAUL STEENBERGEN kan met warmte
over haar spreken: „Zij was voor mij méér
dan een voorbeeld. In die jaren dat wij als
kinderen dorpen en kermissen afreisden
had ik vaak het gevoel, dat ik het nooit
zo zou kunnen als zij en soms denk ik wel
eens, dat voor mij het toneelspelen pas
ernst en werkelijkheid werd, dat ik pas
begon te spelen, toen zij er niet meer was.
Het was nog jaren later voor de toneel
kunst mij dat openbaarde, wat méér dan
metier iseens heeft Bets Ranucci-
Beckman tegen me gezegd: „Toneelspelen
moet je heel lang doen eer je gaat be
seffen wat het betekent en wat het is." De
waarheid van die woorden heb ik leren
ervaren."
Hij moest al vroeg alles kunnen wat
nodig was: zingen en dansen zonodig en
vele soorten rollen vervullen, vaak meer
dan één in een stuk. Soms kwam er nog
een triplure bij! Zo reisde Paul Steenber
gen rond, bij Martin van Beem met diens
eenakters, vervolgens weer bij zijn vader
in Nijmegen. Als een jong acteur van
ongeveer vijfentwintig jaar, in het seizoen
1932-'33. kreeg hij een engagement bij Cor
van der Lugt Melsert aan het Rotterdams
Hofstadtoneel. Het was in die jaren, dat ik
hem voor het eerst zag optreden. Een ver
schijning, die onmiddellijk de aandacht
trok. Hij speelde Arnold vom Melchthal uit
Unterwalden in Schiller's „Willem Teil",
waarin Cor van der Lugt Melsert de titel
rol vertolkte. Deze voorstelling was een
zeer belangrijke, zij werd geregisseerd
door Leopold Jessner van het Stadttheater
in Berlijn.
Hij maakte snel carrière, een paar keer
moest hij grote rollen opnemen voor zieke
collega's, weldra kreeg hij zelf zijn kansen.
Toen Van der Lugt Melsert naar Amster
dam ging en „Het Residentietoneel" onder
leiding van Dirk Verbeek, Bets Ranucci-
Beckman en Johan de Meester de bespe
ling in de Koninklijke Schouwburg in Den
Haag begon, was Steenbergen een der eer
ste spelers. De periode, die op die bij het
Hofstadtoneel volgde, zou hem reeds vóór
1940 tot de eerste acteur van dit gezel
schap maken. Ook bij de Haagse Comedie
kreeg hij deze positie. In 1950 werd hij bij
dit gezelschap officieel in de directie op
genomen, naast Cees Laseur. Een functie,
die hij tot op heden vervult.
Het is moeilijk in een zo kort bestek als
dit, alle rollen te memoreren, waarmee
Paul Steenbergen zijn groot talent heeft
bewezen en bevestigd. Ik herinner mij -
het blijft bij een zeer willekeurige en be
slist onvolledige greep - zijn Koning in
Anouilh's „Antigone", zijn prachtige ver
tolking in Eugene O'Neill's „Rouw pas
Electra" (met Fie Carelsen en Caro van
Eyck), Romeo in Shakespeare's „Romeo en
Julia" (met Caro van Eyck als Julia), zijn
onvergetelijke Hamlet, die hij twee keer,
de laatste keer als een zeer gegroeide en
verdiepte creatie, op de planken bracht.
Ik noem verder zijn vertolking van een
der hoofdrollen in Sheridan's „Lessen in
laster", de hoofdrol in Oscar Wilde's „De
Ernst van Ernst", Gajev in Tsjechov's „De
Kersentuin" (met Ida Wasserman), samen
met Fie Carelsen het echtpaar Antropos in
Thornton Wilder's „Met de hakken over de
sloot", de Hertog van Altair in Christopher
Fry's „Venus bespied" (met Elisabeth An
dersen) en de hoofdrollen in Fry's „Het
donker is licht genoeg", „Deze vrouw mag
niet branden" en „De eerstgeborene", Von
Wittenstein in „Ondine" van Giraudoux
Dan denke men aan Fritz Hochwaelder's
„Het heilige experiment", waarin Steen
bergen de pater-provinciaal speelde. En wij
herinneren ons nog levendig meer recente
creaties: als de componist Sadley in Anna
Bonacci's „Het uur der verrukking" (met
Elisabeth Andersen als mrs. Sadley en
Enny Meunier als Geraldine), als Frank
Elgin in Clifford Odets' „Het meisje van
buiten" (met Myra Ward), als Doc in Inge's
„Kleine Sheba, kom terug", (met Ida Was
serman als Lola), als Robert Dudley in
Schiller's „Maria Stuart" (met Myra Ward
als Elisabeth en Elisabeth Andersen als
Mary), kolonel Bigna in Supervielle's „De
kinderrover", als Hector in Giraudoux' „Er
komt geen oorlog om Troje", als de pro
fessor in Norman King's „In de schaduw
van de twijfel" (met Ida Wasserman), de
nar in De Ghelderode's „Escurial" (met Al-
bert van Dalsum als de koning), Ornifle in
Anouilh's „Ornifle" (met Enny Meunier), en
zijn prestatie in O'Neill's „Een maan voor
de misdeelden", samen met Myra Ward en
Max Croiset.
Zijn stijl is een zeer sterk doorgevoerd
naturalisme, dat de mens laat zien, zonder
enig dramatisch, zonder enig theatraal
effect. In dit opzicht kan hij een verge
lijking met de grootste krachten uit het
buitenland glansrijk doorstaan.
Ben van Eysselsteijn
De vak- en standsraad van het Neder
lands Verbond van Middenstandsvereni
gingen heeft tijdens een in Utrecht ge
houden vergadering gesproken over de ge
volgen voor de middenstand van de beste
dingsbeperking, de komende huurverho
ging en het landbouwbeleid. In een resolu
tie wordt gezegd dat de middenstand zowel
ten gevolge van de bestedingsbeperking als
door andere oorzaken steeds zwaarder wordt
belast. Genoemd worden de belangrijke
verhoging van de premie voor de vrijwil
lige verzekerden bij de ziekenfondsen, de
verschillende heffingen voor de Sociaal-
Economische Raad, voor de produkt-,
hoofdbedrijf- en bedrijfschappen, voor de
Kamers van Koophandel en warenwet, de
verhoging van de tarieven voor gas, elek
triciteit en P.T.T., waardoor de midden
stand, aldus de resolutie, veel zwaarder
wordt getroffen dan de overige groepen
van de bevolking, en de premie voor de
algemene ouderdomswet. Voorts wordt ge
zegd, dat bij de komende huurverhoging
onderscheid dient te worden gemaakt tus
sen woningen en bedrijfsruimten en dat de
huurverhoging voor bedrijfsruimten dient
te worden gesteld op ten hoogste 12/z per
cent.
De vergadering sprak voorts haar ern
stige ongerustheid uit over de gevolgen
van de verhoging van de melkprijs voor
de melkslijters. Men wenste sanerings
maatregelen in het melkslijtersbedrijf en
maatregelen tegen rechtstreekse verkoop
van melk door de boeren aan de consu
ment.
ADVERTENTIE
VERKOOP en VERHUUR
Nassaustraat 5 - Haarlem - Tel. 15220
Nieuwe Groenmarkt 2 - Haarlem - Tel. 15228
ADVERTENTIE
De gehele RENAULT-personen- en
vrachtwagen-collectie
wordt u gedurende het weekend getoond door
GARAGE DEN HOUT
in de Haarlemmerhout.
Houdt u een uurtje vrij
Mej. dr. A. de Waal te Utrecht, oud-
staatssecretaris van Onderwys, Kunsten
en Wetenschappen, is benoemd tot ridder
in de orde van de Nederlandse Leeuw.
Voorts is aan mej. De Waal met ingang
van 16 maart toegekend de persoonlijke
titel van raadadviseur-honorair b(j het
ministerie van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen.
Het woonoord Lunetten te Vught, een
deel van het vroegere concentratiekamp,
waarin thans Ambonezen zijn onderge
bracht en dat eigendom is van het mi
nisterie van Oorlog, zal -worden ingericht
tot magazijnruimte voor het leger. Twee
honderd gezinnen uit dit woonoord wor
den overgebracht naar het kamp Donzel
te Nistelrode bij' Oss, dat in juli gereed
komt.
De overblijvende tweehonderd gezinnen
zullen worden overgebracht naar nieuwe
kampen in Capelle aan de IJsel, Leerdam,
Vaessen en Winterswijk.
In Pijnacker is het in aanbouw zijnde
keuringsgebouw van de groenteveiling in
gestort. De beide zijmuren bleken het ge
wicht van de daarop rustende dakconstruc
tie niet te kunnen dragen. De muren we
ken uit en stortten in. Persoonlijke ongeluk
ken deden zich niet voor.
De minister van Verkeer en Waterstaat
heeft aan de Eerste Kamer medegedeeld
dat de voltooiing van het rijkswegennet,
voor zover dat thans voor ogen staat, onge
veer tweeduizend miljoen gulden zal vor
deren.
Teneinde de behoefte volgens de grove
raming van de verkeerssituatie in 1970
enigermate te benaderen wordt voor de
wegenbouw een jaargemiddelde van hon-
Minister Algera is voorlopig niet van plan een maximumsnelheid buiten bebouwde
kommen in te voeren, zo deelt de bewindsman mee aan de Eerste Kamer.
Het komt de minister raadzaam voor zijn standpunt omtrent het al of niet invoeren
van een bromfietsdiploma thans nog niet definitief te bepalen. De minister is er geen
voorstander van het recht, dat bij de in voorbereiding zijnde wijziging van het
Wegenverkeersreglement zal worden toegekend aan bestuurders van politie- en
brandweerauto's door een rood stoplicht te rijden, eveneens te verlenen aan chauf
feurs van ambulance-auto's.
De minister heeft laten nagaan of artikel
208 van de Grondwet, dat de vrijheid van
onderwijs waarborgt, zich verzet tegen een
ï-egeling waarbij het geven van autorijles
sen aan voorwaarden wordt gebonden.
Twee hoogleraren in het staatsrecht heb
ben op verzoek van de minister een rap
port uitgebracht. Daarin komen zij tot de
conclusie dat er geen aanvaardbaar crite
rium aanwezig is onderscheid te maken
tussen onderwijs, vallende onder de wer
king van artikel 208 van de Grondwet, en
onderricht dat niet daaronder zou vallen.
Overeenkomstig een door deze hoogleraren
gedane suggestie zal de minister trachten
deze vraag aan het oordeel van de rech
ter te onderwerpen. De minister is voor
nemens door middel van een proefproces
een rechterlijke uitspraak uit te lokken.
Mocht de Hoge Raad beslissen dat artikel
208 van de Grondwet het opleggen van
voorwaarden aan rijschoolhouders niet in
de weg staat, dan zal de minister zo spoe
dig mogelijk een wetsvoorstel tot regeling
van het autorijschoolwezen aanhangig ma
ken. Intussen moet rekening worden ge
houden met de mogelijkheid dat de bezwa
ren, ontleend aan artikel 208, door de
Hoge Raad zullen worden gedeeld. In ieder
geval, ook als de beslissing in andere zin
zou uitvallen, zal met de totstandkoming
van een wet nog geruime tijd zijn ge
moeid. Daarom is gezocht naar een an
dere oplossing, die aan de voornaamste
bezwaren, verbonden aan de bestaande
toestand, op korte termijn tegemoet zou
kunnen komen. Deze oplossing kan worden
bereikt door een wijziging van het Wegen
verkeersreglement in die zin, dat aan
degene, die onder zijn toezicht een motor
rijtuig doet besturen, speciale eisen van
vakbekwaamheid worden gesteld. Een
wijziging van deze strekking is in voorbe
reiding.
derd miljoen gulden nodig geacht.
Voor de bouw van bruggen en tunnels
wordt dit gemiddelde voor de eerste vijf
tot zes jaar op ongeveer vijfenveertig mil
joen gesteld. De belangrijkste objecten zijn
de bruggen over de Merwede bij Gorin-
chem, over de Nieuwe Maas bij IJselmon-
de, over het Haringvliet bij Tiengemeten
en de verbinding tussen de Noordoostpol
der en Oostelijk Flevoland bij Zwolsehoek.
Voorts is rekening gehóuden met de bouw
van een verkeerstunnel in Noordholland.
Wat de tunnelbouw betreft zegt de minis
ter dat in de nabijheid van de I-Iembrug
thans two~ tunnels zijn geprojecteerd, één
voor de spoorweg AmsterdamZaandam
even ten westen van de Hembrug, en één
voor autoverkeer op enige, afstand ten
oosten van de Hembrug. Aan de spoortun
nel is de naam Hemtunnel gegeven. De
autotunnel wordt als Coentunnel aange
duid. De Zaanstreek, meent de minister,
heeft de grootste Belangstelling voor de
autotunnel, omdat het vervoer te water
in sterke mate verdrongen is en nog ver
der wordt verdrongen door vervoer over
de weg.
Het is de minister duidelijk, dat men
reikhalzend uitziet naar vermindering van
de bezwaren voor het vervoer over de weg,
dat thans bij de ponten groot oponthoud
ondervindt. Hij zal zijn beslissingen zoveel
mogelijk bespoedigen, maar er zal niette
min nog enige tijd voor overleg en overwe
ging noodzakelijk zijn wegens de omvang
en de ingewikkeldheid van deze vraagstuk
ken. De Coentunnnel en de IJtunnel zul
len zeer kostbaar zijn. Bovendien moeten
toegangswegen worden aangelegd die even
eens hoge kosten medebrengen.
De oplossing van het vraagstuk van de
Noordzeekanaal- en IJoeververbindingen
wordt thans door twee omstandigheden be
heerst. In de eerste plaats zijn het de fi
nanciële moeilijkheden, die tot beperking
van de uitgaven nopen en in de tweede
plaats is er alle aanleiding uit de daarop
betrekking hebbende cijfers af te leiden,
dat de capaciteit van een nieuwe autotun
nel in staat is in de verkeersbehoefte, ook
bij een sterk groeiend verkeer, te voorzien,
zeker voor de komende jaren. Daarbij
komt, dat de Coentunnel en de IJtunnel in
zekere mate eikaars functie kunnen over
nemen.
Maar terwijl Rick daar op wacht stond en goed uitkeek naar vijanden, sloop Bunkie
met een andere Indiaan héél zachtjes en voorzichtig naderbijTussen de struiken
verborgen loerde hij naar Rick, en zonder dat er een takje kraakte kwam hij steeds
dichter bij de cowboy.
Nog zag Rick, geen gevaar. Bunkie nam zijn boog en legde er een pijl op; toen spande
hij de boog en legde aan.
Het waren natuurlijk geen gevaarlijke pijlener zat geen punt aan, maar een
balletje; anders zouden ze natuurlijk elkaar pijn kunnen doen. 25-26
„Gy hebt in omstandigheden, die voor
het koninkrijk van historische betekenis
waren, de zwaarste beslissingen kunnen
nemen en naleven volgens normen en in
zichten die gij uzelf verworven hadt en die
u sieren als mens en als leidsman. Gij hebt
verantwoordelijkheden aanvaard en tot
het einde toe gedragen, die u zullen doen
voortleven in 's lands geschiedenis als een
voorbeeld van moed, ernst en trouw in
uren van benauwenis. Daarnaast zijt gij
door het aanzien dat ge geniet in inter
nationale kring onder de eersten geteld die
hebben kunnen meewerken tot het schep
pen van internationale verhoudingen, die
straks wellicht in de geschiedenis der vol
keren als zegenrijke vernieuwing zullen
bekend staan".
Deze woorden sprak gisteren de promo
tor, prof. dr. P. J. van Winter, in de der-
tiende-eeuwse A-kerk te Groningen bij
de promotie van jhr. mr. A. W. L. Tjarda
van Starkenborgh Stachouwer tot ere
doctor in de letteren en wijsbegeerte.
Prof. Van Winter herinnerde in zijn
levensschets van de promovendus aan
diens Groninger jaren, aan zijn studie aan
de universiteit, aan zijn jaren als Commis
saris der Koningin in het gewest, waaraan
zijn geslacht zovele diensten heeft be
wezen, aan zijn werkzaamheden als presi
dent-curator aan de universiteit, zijn stre
ven als gezant in Brussel naar verhelde
ring van de Nederlands-Belgische betrek
kingen en zijn arbeid als gouverneur-
generaal van Nederlandsch-Indië, „waar
hij tenslotte zijn zwaarste gang zou moe
ten gaan", aldus de promotor.
„De senaat eert u als de man die in zijn
persoonlijke levenshouding de kracht en
de volharding vond tot de moed, de trouw
en de waardigheid, waarmee gij de Neder
landse naam hebt hoog gehouden in dagen
van de zwaarste beproeving voor Ko
ningin en koninkrijk en voor allen die zich
daaraan verbonden weten. Hij eert u niet
minder als de man, die met de kracht van
zijn grote gaven van geest en karakter en
met heel zijn erkend gezag Nederland
heeft mogen en willen en kunnen dienen
op het belangrijk gebied van de inter
nationale betrekkingen, waarop wij in een
nieuw bestel onze plaats moeten gaan
innemen", zei prof. Van Winter, die voorts
opmerkte, dat jhr. Van Starkenborgh zich
een man getoond heeft voor wie ook de
eisen van staatsmanschap gebonden zijn
aan de bestaande en erkende structuur.
Toen de Nederlandse vertegenwoordiging
bij de NAVO moest worden geregeld kon
den onze belangen veilig worden toever
trouwd aan iemand van erkende be
kwaamheid en groot gezag, die de werke
lijkheid van het nationaal bestaan niet uit
het oog zou verliezen en tevens construc
tief zou weten te werken in een verband,
waar op steeds nieuwe terreinen coördi
natie en samenwerking moeten worden tot
stand gebracht.
Dankwoord
In zijn dankwoord richtte de jonge ere
doctor zich eerst tot de Koningin.
„Het waren de besluiten van Koningin
Wilhelmina, vervolgens die van Uwe Ma
jesteit, die de lijnen bepaald hebben,
waarlangs mijn bestaan zich ontwikkelen
v..
11 „U begrijpt, juffrouw Wrayne, dat het tante en mij
11 zeer raadselachtig voorkwam. We begrepen niet, wat
de bedoeling wel kon zijn. Maar een paar dagen latei',
toen we het eigenlijk al weer vergeten hadden, deed er
zich een ander nogal vreemd voorval voor. Dat was drie
dagen geleden en ik was met mijn wagentje uitgegaan
om te lunchen bij een vriendin van me.
Toen ik om een uur of vijf thuiskwam, vertelde tante,
dat ze weer een bezoeker had gehad. Ze zei, dat, nadat
ik was weggegaan
Maar Daphne viel haar in de rede en vroeg: „Hoe lang
daarna?"
„Ongeveer een half uur daarna. Hoezo?"
„Vergeet dat maar voor het ogenblik. Vertel eens ver
der."
„Nu, er kwam een man aan de deur, goedgekleed en
welbespraakt. Hij kwam van de.even kijken, dan kan
ik het u precies vertellen."
Zij haalde uit haar handtasje een stuk papier.
„O ja, het was een ambtenaar van de afdeling Taxatie
van de Dienst van Belastingen en Accijnzen. En aange
zien hij zich kon legitimeren met een gedrukt stuk pa
pier van zijn kantoor, aarzelde tante geen ogenblik hem
toe te laten. Maar op uw gezicht zie ik al wat u ervan
denkt."
Daphne zat zachtjes te lachen.
„Ik denk wel, dat ik weet wat hij kwam doen: hij
wilde natuurlijk het huis zien, maakte tekeningen en
nam de maat van iedere kamer van het huis. En na
tuurlijk was hij een oplichter, net als die ander!"
„Inderdaad, zo was het", zei Sheila Morstone, weer
eens verbluft van het doorzicht van Daphne Wrayne.
„En ik ben er toevallig achter gekomen, want ik ver
dacht hem evenmin als tante het deed. Maar toen ik de
volgende ochtend door High Street in Windycombe reed.
passeerde ik daar toevallig de kantoren van de Belastin
gen en Accijnzen, afdeling taxatie. Ik kwam op het denk
beeld eens naar binnen te stappen en u kunt mijn ver
bazing begrijpen, toen ik vernam, dat nog niemand bij
mij thuis was geweest. Pas over een maand gaan ze met
ons district beginnen. Juffrouw Wrayne wat kan dat toch
allemaal betekenen?"
Daphne leunde achterover in haar stoel, met haar vin
gertoppen tegen elkaar, zoals zij steeds deed, wanneer
I zij trachtte een moeilijk raadsel op te lossen.
„Ja, dat zou ik ook wel willen weten, Sheila", ant
woordde ze. „Het enige wat ik je op het ogenblik kan
zeggén is, dat we te maken hebben met een paar zeer
snuggere lieden. Er wórdt op het moment gewerkt aan
hertaxatie, met het oog op de belasting. Je begrijpt nu
waaróm ik het slim van die geheimzinnige meneer of
groep vindt. Hij of zij willen kennelijk dolgraag je huis
van binnen bekijken, maar waarom? De oude truc zou
zijn geweest, als de bezoeker zich had aangediend als
beambte van gas of electriciteit of iets dergelijks. Maar
dit is véél slimmer. En zou je in Windycombe het Be
lastingkantoor niet binnengestapt zijn, dan zou je nooit
ontdekt hebben, dat die man een oplichter was. Op het
ogenblik weet ik niet meer dan jij me verteld hebt. Is er
nog meer vreemds gebeurd?"
„Ja, drie dagen geleden. Farao, de hond, slaapt altijd
in mijn kamer. Om twee uur 's nachts werd ik wakker,
omdat hij gromde op de manier, die betekent, dat er
iets is wat hem niet aanstaat. Hij stond bij het raam en
daarom stapte ik mijn bed uit en liep naar hem toe. Ik
vroeg wat er was, want ik spreek bijna met hem als met
een mens, begrijpt u?"
„En of," antwoordde Daphne lachend, „het is net als
met mijn Patch. En ik denk, dat hij doorging met brom
men als om te kennen te geven, dat hij je niet voor
niets uit bed had gehaald?"
„Zo was het, juffrouw Wrayne. Ik trok de gordijnen
een beetje opzij en keek naar buiten. En Farao ging
maar door met grommen.
„Hij wilde maar zeggen, dat er heus iets was en dat,
als jij het niet kon zien, hij het wél kon?"
„Juist, wat bent u goed op de hoogte van honden! Ik
stond daar wel vijf minuten de tuin af te zoeken, want
het was niet erg donker. De nacht was stil en er was
zelfs geen zuchtje. Plotseling zag ik iets bewegen tussen
het struikgewas bij de muur. Ik voelde, dat Farao, die
nog steeds veelbetekenend gromde, er op af wilde. Ik ben
er van overtuigd, dat er inderdaad iemand, in de tuin
was en dat hij zich niet vergiste. Daarom ging ik zachtjes
met hem naar beneden, deed de voordeur open en toen
schoot hij als een pijl uit de boog over het grasveld
Weer gromde hij toen hij in het struikgewas rondliep"
„En de deur was open, terwijl je daar in de hal stond?",
vroeg Daphne, een beetje scherp.
„Nee, want dadelijk nadat ik Farao had laten lopen,
deed ik de ketting-weer op de deur en wachtte. Ik be
sefte, dat het een val kon zijn en dat er nog iemand bij
het huis zou kunnen zijn, die er op loerde naar binnen
te komen!"
„O, dan was het goed", zei Daphne, met evenveel goed
keuring in haar stem als in de blik, waarmee zij naar
Sheila keek. „En wat gebeurde er toen?"
„Na een minuut of tien kwam Farao terug. Z'n hele
gedrag wasJa, hoe moet ik het eigenlijk zeggen?"
„Zullen we maar zeggen, dat hij ontevreden was over
zichzelf, maar toch gerustgesteld leek?", vroeg Daphne.
„Hij probeerde je te zeggen, dat er iemand in de tuin
was geweest, maar dat hij geen kans had gezien hem te
pakken te krijgen, hè?"
„Ja, zo was het. Toen ik de deur weer gesloten had
en naar mijn kamer was gegaan, posteerde hij zich weer
voor het venster, wat hij als regel nooit doet, alsof hij
wilde zeggen, dat ik rustig kon gaan slapen en dat hij,
als er iemand tevoorschijn zou komen, het mij dadelijk
zou laten weten".
„En kwam die iemand terug?"
„Nee. Maar toen ik mij 's ochtends gekleed had en Fa
rao uitgelaten had, begon hij te blaffen. Hij rende van
het huis de tuin en in dan weer terug. Hij wilde er mee
zeggen, dat ik mee moest gaan en zelf eens komen kij
ken. U weet hoe honden dat kunnen doen. Dus ik ging
achter hem aan en vond in het struikgewas waar ik iets
had menen te zien bewegen, een groot stuk rauw vlees.
Gelukkig heb ik Farao van zijn jeugd af aan erop ge
traind nooit voedsel van iemand anders dan van tante
en mij aan te nemen. Ik dank de hemel ervoor, want toen
ik het stuk vlees meenam naar de dokter en het door
hem liet onderzoekennu, u kunt zich wel voorstel-
'en, wat er mee was, juffrouw Wrayne".
„Het was natuurlijk vergiftigd?"
„De dokter zei, dat als Farao ervan gegeten zou heb-
on, het arme dier in minder dan vijf minuten dood zou
ijn geweest".
Er viel een ogenblik stilte. Daphne keek ernstig.
„Wat heb je tegen de dokter gezegd?" vroeg ze ten-
lotte. „Heb je hem op de hoogte gebracht van de vreem-
e gebeurtenissen?"
(Wordt vervolgd).
99
zou. Deze besluiten riepen tot taken die ik
beschouwen mocht als panden van vorste
lijk vertrouwen. Gunstbewijzen zijn mij,
zowel ambtelijk als persoonlijk, door Uwe
Majesteit en uwe koninklijke moeder
overvloedig geschonken. Zij waren bron
nen van voldoening en schraagden in zor
genvolle tijden".
Hij zei voorts verheugd te zijn dat deze
samenkomst belegd was in de stad van
zijn geboorte en opvoeding, de stad waar
zijn ouders hun leven doorgebracht heb
ben, de hoofdplaats van het gewest waar
hij meer dan acht jaar als Commissaris
der Koningin werkzaam was geweest.
Vervolgens sprak jhr. Van Starkenborgh
over zijn komst in Indië. Doelbewust werd
er naar gestreefd de bevolking naar hoger
peil te brengen. Aan haar verheffing werd
ten koste gelegd wat de zwaarbelaste ge
meenschap dragen kon. Dit beleid, aldus
spreker, was ingegeven niet door sociaal
motief alleen, de drang om zwakken bij
te staan, maar tevens door inzicht in de
toekomst der betrekkingen tot het moeder
land. Ingezien werd dat Indië niet voor
onbeperkte duur onder Nederlandse voog
dij zou staan. Voor de nationalisten was
politieke zelfstandigheid geen verder,
maar onmiddellijk doel. Voor de onrijp
heid der gemeenschap om zich geheel met
eigen krachten te besturen, hadden zij
geen oog. Naarmate de buitenlandse drei
ging toenam hadden zij hun actie in en
buiten de vertegenwoordigende lichamen
opgevoerd. Eind februari 1942 was de
vijand ver in de archipel doorgedrongen.
Het* gezag verbrokkelde, de maatschappij
verloor haar samenhang. Nog geen twaalf
jaren na het oorlogseinde lijken deze her
inneringen verhalen uit een ver verleden,
zei jhr. Tjarda. Een ander tijdperk is inge
treden. Gebleven echter is de verweven
heid der belangen van het moderne westen
en de Aziatische en Afrikaanse volken
van wie Indonesië en verscheidene andere
bestaan in nieuw verworven onafhanke
lijkheid.
Vervolgens schetste jhr. Tjarda de wen
ding die zich door de oorlog in ons buiten
lands beleid voltrokken heeft: die van een
zelfstandigheid naar een zich verbinden
met andere landen.
Nadat de rector magnificus, prof. dr. J. A.
Ariens Kappers, een dankwoord had ge
sproken, werd in de aula van de universi
teit een receptie gehouden. De eersten, die
de eredoctor gelukwensten, waren de Ko
ningin en de Prins, die daarna naar het
vliegveld Eelde reden, vanwaar zij per
vliegtuig naar Soesterberg terugkeerden.
„Evert Kupers-oord". Het „Evert Ku-
pers-oord" in Amersfoort, het thans in aan
bouw zijnde nieuwe vakantieoord van het
N.V.V., zal volgend jaar aprilmei in ge
bruik worden genomen. De aangesloten bon
den, die reed.1; een belangrijk deel van de
bouwkosten bijeenbrachten, hebben ook
gelden beschikbaar gesteld om in het nieuwe
gebouw 'n „Coen van der Lende-bibliotheek"
te kunnen onderbrengen. Op deze wijze wil
men tegelijk met Kupers de oud-secretaris
van het N.V.V. eren.
Vertalersgenootschap. Tot secretaris
van het Nederlands Genootschap van Ver
talers is benoemd de heer I. J. Citroen in Hil
versum. Donderdagavond 4 april houdt het
genootschap in Krasnapolski in Amsterdam
een discussieavond met als onderwerp: „De
beoordeling van de vertaler en zijn werk".
Afgebrand. Woensdagavond is de krat-
tenfabriek van de firma P. Koopen te Bo-
venkarspel afgebrand. Het vuur werd aan
gewakkerd door de felle wind, zodat ook de
brandweren van Enkhuizen en Grootebroek
assistentie bij het blussingswerk moesten
verlenen. De oorzaak van de brand is nog
onbekend.
DONDERDAG 21 MAART
Roxy: „Het mystei'ie van de cobra", 18 j.,
7 en 9.15 u. Frans Hals: „De gewetenlozen".
18 jaar, 7 en 9.15 uur. Studio: „Schuldig
bloed.", 18 jaar, 6.45 en 9.15 uur. Lid»; „Ands-
tasia", alle leeftijden, 7 en 9.15 uur. Luxor:
„Bloed in die zon", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt: „Sissi", alle leeftijden, 7 en 9.15
uur. Cinema Palace: „De schaduw op het
dak", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Minerva: Voor
Bijzonder Kerkewerk Herv. Gem. Heem
stede de film „Het woord" van Kaj Munk,
8.15 uur. Concertgebouw: Piano-recital door
Gloria Sharaff, 8 uui\ Zuiderkapel: J. Klein
Haneveld, 8 uur.
VRIJDAG 22 MAART
Minerva: „De wereld der stilte", alle leeft.,
8.15 uur. Studio: „Mijn kleine Hongaarse
Piroschka", alle leeft., 2.15, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt: „Sissi", alle leeft., 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. Cinema Palace: „Duivel in zijde",
18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Frans Hals:
„Het geheim van de vijf graven", 14 jaar,
2.30, 7 en 9.15 uur. Roxy: „El Paso", 14 jaar,
2.30, 7 en 9.15 uur. Lido: „In de sloppen van
een wereldstad", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 u.
Luxor: „Mannen in het wit", 18 jaar, 2, 7 en
9.15 uur. Concertgebouw: Achtste concert
serne V, N.Ph.O. o.l.v. Bernard Hadtink.
Solist Jo Juda, viool, 8 uur. Paul Chr. van
Westering bespreekt het concei't om 7.30 uur
voor Volksuniversiteit. St. Bavo: „Tot vijf
over twaalf", film over Hitier, 18 jaar, 8 u.
