Chefarine 4
e
r
Panda en het nieesterwer
Europese economie zal
afnemend expanderen
Zonnig maar schraal weer
Van der Heem geeft aandelen
uit voor drie miljoen gulden
Radio geeft donderdag
Wereldnieuws
Toch ió het zo
2
O.E.E.S.-PROGNOSE TOT 1960
Belangrijke vooruitgang
bij bestrijding van pijnen!
JONGENSBLAZERS
Kort economisch nieuws uit
binnen- en buitenland
Dividendvoorstellen
Gunstiger resultaten van
Wernink's Beton
r~
Alcnemie en hoven der vorsten om
WOENSDAG 24 APRIL 1957
ONDER VOORBEHOUD van zich wijzigende politieke of economische situaties, is
er een prognose samengesteld door de O.E.E.S. (tweede deel van het achtste rapport)
betreffende de Europese economie in de periode van 19561960. In het rapport wordt
gesteld dat wanneer de volledige werkgelegenheid in de meeste landen gehand
haafd blijft en de verwachte toeneming van de produktiviteit plaatsvindt naar
schatting het bruto nationale produkt (bnp) van de bij de O.E.E.S. aangesloten lan
den gezamenlijk in de periode van 1956 t/m 1960 zal toenemen met ongeveer 38 mil
jard dollar (17 percent) tegen ongeveer 46 miljard dollar (26,5 percent tussen 1950
en 1955. Deze verminderde toeneming is het gevolg van drie factoren: 1) door sociale
en demografische oorzaken zal de arbeidsbevolking (het aantal personen dat werkt
of werk zoekt) langzamer toenemen; 2) de beschikbare arbeidskrachten worden thans
intensiever gebruikt dan vijf jaar geleden, zodat bijvoorbeeld de vermindering van
de werkloosheid niet veel kan bijdragen tot de toeneming van de produktiviteit, die
in enkele landen gedurende de laatste vijf jaren voorkwam; 3) bovendien hing de
toeneming samen met de herstelfase van de groei. Het grote verwachte expansie
percentage zal niet automatisch worden bereikt. Er zal nauwe samenwerking van
de aangesloten landen en van de geassocieerde landen voor nodig zijn en krachtige
uitvoering van de geschikte politiek door de regeringen en door de produktiekrach-
ten der economie.
Als gevolg van diverse invloeden (na
tuurlijke toeneming der bevolking, migra
tie en „activiteitspercentage" (dit is het
percentage, dat de arbeidsbevolking uit
maakt van de tot werken geschikte bevol
king in de leeftijd van 15 tot en met 64
jaar) zal de arbeidsbevolking in de aange
sloten landen tussen 1955 en 1960 toenemen
met ongeveer 4 miljoen (3,4 percent), tegen
bijna 8 miljoen (6,2 percent) tussen 1950
en 1955. Voor Nederland zijn de percenta
ges in dezelfde volgorde 5,9 en 6,6 percent.
Voor alle aangesloten landen samen is de
verwachte netto-toeneming van de werk
gelegenheid meer dan 5 miljoen (4,1 per
cent) en dus meer dan de toeneming van
de arbeidsbevolking. Zij is echter aanzien
lijk kleiner dan de toeneming der werkge
legenheid van bijna 9,5 miljoen (7,3 per
cent) in de periode van 19511955.
Als gevolg van de langzamere toeneming
van de arbeidsbevolking, de geringere ge
legenheid om arbeidskrachten onder de
werkloze arbeiders te vinden en de ver
wachte verkortingen van de gemiddelde
werkjaar, is het waarschijnlijk, dat het
totale „arbeidsaanbod" (het totale aantal
ADVERTENTIE
Vier werkelijk beirouwbare middelen
helpen elkaar endoen wonderen I
De kennis van pijnbestrijding is in de loop
der jaren regelmatig groter geworden. Ge
leerden hebben vastgesteld waar en
hoe pijn ontstaat en zij hebben geleerd
pijn te meten. Daarna hebben zij kans
gezien de werking van één der oudste
pijnbestrijders belangrijk te versterken
door toevoeging van nieuw ontdekte mid
delen. Deze combinatie werkt bij pijnen -
en ook bij griep beter dan elk middel
afzonderlijk.
BEROEMDE GENEESMIDDELEN
IN ÉÉN TABLET
Tegen pijnen en griep. Geschikt voor de gevoeligste maag,
want die wordt beschermd door het bestanddeel (heiarox.
HILVERSUM I, 402 m
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgengebed
en litung.kal. 8.00 Nieuws en weerber. 8.15
Platen. 8.50 V. d. vrouw. 10.00 Platen. 10.30
Morgendienst. 1.00 V. d. zieken. 11.45 Platen.
12.00 Middagklok-noodklok. 12.03 Pianoduo.
12.25 Wij van het land. 12.35 Land- en tuinb.-
meded. 12.38 Lichte muz. 12.55 Zonnewijzer.
13.00 Nieuws en Kath.ndeuws. 13.20 Piano
recital. 13.45 Platen. 14.00 Promenade ork.
en solist. 14.45 V. d. vrouw. 15.15 Gevar.muz.
15.40 Platen. 16.00 Bijbellezing. 16.30 Barok-
ens. 17.00 V. d. jeugd. 17.30 Platen. 17 O
Beursber. 17.45 Lichtem uz. 18.10 Platen.
18.35 Idem. 18.45 Leger des Heilskwartier.
19.00 Nieuws en weerber. "19.10 Platen. 19.00
Sociaal perspectief. 19.30 Platen. 20.00 Radio
krant. 20.20 Gevar.progr. 21.45 Platen. 22.00
Tijdschriftenkron. 22.10 Orgelconc. 22.35
Platen. 22.45 Avondoverdenking. 23.00
Nieuws. 23.15 Sportuitsl. 23.2024.00 Platen.
HILVERSUM n, 298 m
7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gram. VPRO:
7.50 Dagopening. AVRO: Nws. 8.15 Gram.
9.00 Gym. v. d. vrouw. 9.10 De groenteman.
9.15 Gram. 9.40 Morgenwijding. 10.00 Gram.
10.50 V. d. kleuters. 11.00 V. d. huisvrouw.
11.15 Lichte muz. 11.45 De functie van de
angst in het kinderleven, caus. 12.00 Orgel
en viool. 12.25 In 't spionnetje. 12.30 Land
en tuinb.meded. 12.33 Dansmuz. 12.50 Uit het
bedrijfsleven, caus. 13.00 Nws. 13.15 Meded.
of. gram, 13.20 Lichte muz. 13.55 Beursber.
14.00 Gram. 14.10 De gouden Vlinder, hoorsp.
14.45 Pianorecital. 15.15 V. d. Zieken. 16.00
Gram. 16.15 Voordr. 16. 30 Metropole-ork.
17.00 V. d. jeugd. 17.45 Regeringsuitz.: Ne
derland en de wereld. Serie: Nederland
biedt de wereld zijn verkeersdiensten aan.
Onze kustvaart, haar groei en haar beteke
nis, door mr. dr. A. C. B. Helder, referenda
ris bij het directoraat-generaal van de
Scheepvaart. 18.00 Nws. 18.15 Sportpraatje,
18.25 Theaterork. 18.55 Gesproken brief uit
Londen. 19.00 V. d. kleuters. 19.05 Cabaret.
19.25 Hammondorgelspel. 19.45 V. d. jeugd.
20.00 Nws. 20.05 Omr.ork. en solist. 21.00
Land voor de boeg, klankb. 21.35 Pianoreci
tal. 21.50 Lichte muz. 22.00 Jazzmuz. 22.40
Act. 22.50 Sportact. 23.00 Nws. 23.15 Beurs
ber. te New York. 23.16 Onze buitenlandse
correspondenten melden. 23.25-24.00 Finale
Cabaret der Onbekenden.
TELEVISIE (NTS)
15.2517.15 Eurovisie: Rep. interland-
voetbalwedstrijd ItaliëNoord-Ierland te
Rome.
(KRO) 20.15 Kath. nws. 20.20 V. d. jeugd.
20.55 Kookpraatje. 21.05 Rep. 21.50 V. d.
vrouw. 22.00 Epiloog.
BRUSSEL, 324 m
12.00 Amus.ork. 12.30 Weerber. 12.34
Gram. 13.00 Nws. 13.11 Orgelspel. 14.00, 14.15
en 14.30 Gram. 14.45 Strijkork. 15.30 Kamer-
muz. 16.00 Koersen. 16.02 Pianorecital met
comm. 16.45 Boekbespr. 17.00 Nws. 17.10
Gram. 17.15 V. d. kin. 18.15 Jeugd en mu
ziek. 18.30 V. d. sold. 19.00 Nws. 19.30 Rep.
19.40 en 19.45 Gram. 19.50 Caus. 20.00 Gram.
20.10 Klankb. 20.40 Verz. progr. 21.20 Jazz
muz. 22.00 Nws. 21.11 Int. Radio-Universi
teit. 22.30 Orgelrceital. 22.55-23.00 Nws.
uren, dat per jaar gewerkt wordt en dat
afhankelijk is van het aantal werkende
personen, het aantal werkuren per persoon
en de gemiddelde lengte der jaarlijkse va
kanties) slechts met 2,8 percent zal toene
men tussen 1955 en 1960 tegen 8,5 percent
tussen 1950 en 1955.
Nederlands arbeidsaanbod
De naar verhouding grootste toenemin
gen van het totale arbeidsaanbod worden
verwacht in Nederland, Duitsland en de
vier zuid-Europese landen. In vele aange
sloten landen zal het arbeidsaanbod vrij
wel constant blijven. Het lijkt vrij zeker,
dat het gemiddelde werkjaar in de toe
komst korter zal worden door verminde
ring van het aantal werkuren en langere
vakanties. In België zijn reeds maatrege
len genomen tot vermindering van het
aantal werkuren en in Zweden Worden zij
voorbereid.
Arbeidsbeweeglykheid
De laatste paar jaar was de mogelijk
heid van een gestadige toeneming van de
omvang van de werkgelegenheid op zich
zelf een belangrijke factor voor de aanpas
sing van de werkgelegenheid aan de veran
deringen in de structuur van vraag en
aanbod. In de periode, die voor ons ligt,
zal dit echter moeilijker zijn. De extra
werkkrachten, die in bepaalde sectoren
nodig zijn, zullen in veel grotere mate
worden gevonden bij de werklozen of uit
de vermeerdering van de arbeidsbevolking.
Daardoor zal de beweeglijkheid van de ar
beidende bevolking nieuwe belangrijkheid
krijgen.
Verwacht wordt, dat voor alle aangeslo
ten landen samen de produktiviteitstoene-
ming (bruto nationaal produkt per man
uur) in de periode 1956-1960 14,2 percent
zal ziin tegen een toeneming van 16,6 per
cent in de periot*-; 19511955. Vergroting
van de produktiviteit zal in de komende
jaren van bijzonder belang zijn, daar eco
nomische groei slechts in beperkte mate
bevorderd kan worden door vergroting van
het totale aantal werkende arbeidskrach
ten.
Landbouw
De uitgaven der consumenten aan voed
sel zullen tussen 1955 en 1960 vermoede
lijk met ongeveer 13 percent stijgen tegen
een toeneming van 19 percent in de periode
van 19501955. De vraag naar de Euro
pese landbouwprodukten zal waarschijn
lijk aanzienlijk minder toenemen dan de
uitgaven van de verbruikers. Bovendien
is er een tendentie aanwezig, dat de net-
to-landbouwproduktie trager toeneemt dan
de bruto-produktie. Daarom moeten nieu
we pogingen gedaan worden om de vesti
ging van industrieën in plattelandsgebie
den te bevorderen en om het bezit en de
structuur der boerderijen te reorganiseren.
Grotere inter-Europese handel in land
bouwprodukten zou een belangrijke bij
drage kunnen leveren tot vermindering
van de structurele werkloosheid op het
platteland in een aantal landen. Dit zou te
vens de pogingen stimuleren, die reeds
worden gedaan om de produktiviteit in de
landbouw in alle aangesloten 'landen te
vergroten.
Exportstyging
In 1955 hadden de aangesloten landen
gezamenlijk een betalingsoverschot met de
overige wereld van 1,42 miljard dollar
(met inbegrip van militaire betalingen). De
werkelijke export vertegenwoordigde een
waarde van 15,70 miljard dollar, maar zou
in 1960, wanneer de betalingen in even
wicht willen zijn, zonder een overschot te
laten, een waarde moeten hebben van 18
miljoen dollar. Om in dat jaar eenzelfde
overschot te laten op de betalingen, zou de
export dus ee.i waarde van 19,4 miljard
dollar moeten hebben en dus met ongeveer
24 percent ten opzichte van 1955 moeten
toenemen.
ADVERTENTIE
WEVENIT, gestreept, vanaf 29.50
Gen. Cronjéstr. 40-44, Haarl., Tel. 15438
Rijwielomzet teruggelopen
Volgens de heer J. M. Juncker, directeur van
de Juncker Rijwielfabriek, is de rijwielverkoop,
ondanks het feit, dat deze elk jaar tegen Pasen
zijn hoogtepunt bereikt, dit jaar niet verder
kunnen komen dan slechts 50 percent van wat
anders verkocht werd Ook in de bromfietshan-
dél werden dezelfde verschijnselen geconsta
teerd, zo verklaarde de heer Juncker.
Dollarschuld aan Amerika
Volgens een bekendmaking van het Ameri
kaanse departement van Handel is de schuld van
het buitenland aan de Amerikaanse regering in
1956, evenals in de beide voorafgaande jaren,
kleiner geworden. De daling was een gevolg van
het feit, dat de ontvangen aflossingen van uit
staande leningen de verstrekte nieuwe leningen
overtroffen.
Het Indonesische dekkingspercentage
De goud- en deviezenreserves van Indonesië
zijn volgens de wekelijkse balansstaat van de
Centrale Bank deze week met 0.60 percent ge
daald tot 15.59 percent van de geldomloop en
andere opeisbare geldelijke verplichtingen. Dit
laagtepunt werd bereikt tien dagen voor het ein
de van de periode van drie maanden, gedurende
welke het wettelijk vastgestelde minimum van
20 percent werd verlaagd tot 15 percent.
Japan en de Euromarkt
Japan zal om een spoedige bijeenroeping van
een algemene vergadering der algemene over
eenkomst inzake tarieven en handel (G.A.T.T.)
ter bespreking van het plan voor een Europese
gemeenschappelijke markt verzoeken, zo is be
kendgemaakt door een woordvoerder van het
Japanse ministerie van Financiën
Handel ChinaRusland
Volgens radio-Peking heeft de Chinese minis
ter voor de Buitenlandse Handel bekendge
maakt, dat de omvang van de handel tussen de
Sovjet-Unie en de Chinese Volksrepubliek in
1956 vierenhalf maal groter was dan in 1955. De
Sovjet-Unie leverde hoofdzakelijk staal, olie en
alle soorten machines. De Chinese leveranties
bestonden uit sojabonen, thee, zijde, wol enzo
voorts.
De handel met China
Japan zou volgens welingelichte kringen te
Tokio een voorstel van de Verenigde Staten heb
ben ontvangen tot vermindering van de beper
kingen die door de „Chincom", de commissie
van advies voor de handel met Communistisch
China, zijn opgelegd voor de Japanse uit
voer naar dat land. Het Amerikaanse voorstel
zou een belangrijke verkorting inhouden van de
lijst van produkten, waarvan de export door de
„Chincom" verboden is. Daarentegen zou de lijst
van de „Cocom", de commissie van de handel
met de Oosteuropese landen, uitgebreid worden.
De Franse staatslening
Volgens gezaghebbende Franse kringen is er
op de 5 percents staatslening 1957 voor meer dan
82 miljard frank ingeschreven. De inschrijving
werd zaterdag gesloten. Het definitieve resul
taat zal over enkele dagen bekend worden.
Russische leningen
De regering van de Sovjet-Unie en de commu
nistische partij in dat land hebben een besluit
gepubliceerd volgens hetwelk het uitgeven van
staatsleningen in 1958 gestaakt zal worden, ter
wijl ook de trekkingen voor prijzen voor de
reeds uitgegeven leningen niet langer zullen
plaats vinden, zo deelt het Sovjetrussische
nieuwsbureau Tass mede. In 1977 zullen de af
lossingen van reeds geplaatste leningen worden
hervat. Zij zullen over 20 jaren verdeeld worden
Nationalisatie
De provinciale raad van Oost-Borneo heeft
donderdag besloten tot nationalisatie van de
(Nederlandse) Oost-Borneo Electriciteitsmaat-
schappij. Hiervoor werd een bedrag van zes
miljoen rupiah toegewezen.
De directie van Van der Heem n.v. deelt
mede, dat zal worden overgegaan tot uit
gifte van f 3.000.000,aandelen, ten volle
delend in de winst van 1957 en volgende
jaren. Deze aandelen zullen uitsluitend
worden aangeboden aan houders van ge
wone aandelen; twee oude aandelen ge
ven recht op inschryving op een nieuw
aandeel.
Ondanks stijgend kostenpeil is door ver
hoging van de omzet met 23 percent ten
opzichte van het vorige jaar en het tot
regelmatige aflevering komen van op
drachten met een lange ontwikkelings-
duur het exploitatiesaldo aanzienlijk ge
stegen. De verhoging van de omzet werd
voornamelijk bereikt door belangrijke toe
name van de produktie en verkoop van
televisietoestellen en motoren voor de So
lex-bromfietsen, terwijl ook de omzet van
de overige artikelen over de hele linie een
toename te zien geeft. De export bleef zich
bevredigend ontwikkkelen. De ontwikke
ling en fabricage van apparatuur op het
gebied van telecommunicatie en elektroni
ca verliepen gunstig.
In Utrecht werd een nieuwe fabriek aan
gekocht voor uitbreiding van de motoren-
fabriek aldaar. Aan de Maanweg in Den
Haag zijn in aanbouw een fabriek voor
radio- en televisiekasten en een fabriek
voor montage van stofzuigers. Deze uit
breidingen zijn nodig om aan de grote
vraag naar de Van der Heem-produkten -
in het bijzonder de Erres-televisietoestel-
len en de Solexbromfietsen te voldoen.
Voor de financiering van de bouw is het
Commissarissen en directie van de n.v.
Industriële Maatschappij Palembang ma
ken bekend, dat de gegevens voor de op
stelling van het jaarverslag over 1956, voor
zover betrekking hebbende op het bedrijf
in Indonesië, nog niet volledig beschikbaar
zijn. De resultaten, behaald door de doch
teronderneming scheepswerf en machine
fabriek „Maasbracht" n.v., zijn van dien
aard, dat de moedermaatschappij uit dien
hoofde een zodanige bate zal ontvangen,
dat laatstgenoemde behoudens onvoor
ziene omstandigheden aan haar aandeel
houders over 1956 eerlang een dividend
uitkering van 5 pet. zal kunnen voorstellen.
Directie en commissarissen van Pietersen
en Co's Automobielbedrijf stellen voor over
het boekjaar 1956 een dividend uit te keren
van 10 pet. waarvan IV2 pet. ten laste
van de agioreserve.
De machinefabriek Reineveld n.v. te
Delft zal voorstellen het dividend over 1956
als volgt te bepalen: preferente en priori
teitsaandelen 6 pet. (v.j. 6 pet.); gewone
aandelen 9 pet. (v.j. 8 pet.); restantbewijzen
18.— (v.j. 16.—).
De raad van beheer der n.v. Nederland-
sche Ford Automobiel Fabriek, Amster
dam, heeft besloten aan de algemene ver
gadering van aandeelhouders voor te stel
len het jaardividend voor het boekjaar
1956 te bepalen op 15 pet. (v.j. 20 pet.),
waarvan op 28 december 1956 reeds 6 pet.
als interimdividend werd uitgekeerd.
De n.v. Lijm- en Gelatine Fabriek te
Delft zal voorstellen om over 1956 een di
vidend van 10 percent uit te keren (v.j.
eveneens 10 percent) Hiervan zal 5 per
cent worden uitgekeerd in contanten en 5
percent in contanten of desgewenst in cer
tificaten van aandelen.
Dinsdagmiddag kwam in Frankrijk een
kleine storing tot ontwikkeling die in de af
gelopen nacht in België, zuid-west-Brabant
en Zeeland plaatselijk regen veroorzaakte.
In het overige deel van het land werd de in
vloed van de storing merkbaar aan het bin
nendringen van wolkenvelden, die de zonne
straling aanzienlijk temperden.
Boven Europa bevindt zich een langgerekt
hogedrukgebied, dat zich uitstrekt van
Noord-Rusland over de Britse Eilanden naar
de Azoren. Hierin stijgt bij Schotland de
druk, waardoor de aanvoer van continen
tale lucht opnieuw versterkt wordt. Een en
ander heeft tot gevolg dat de bewolking zal
afnemen en het morgen opnieuw overwegend
zonnig zal worden met temperaturen die
zich ongeveer op hetzelfde peil bevinden als
vandaag. Op wat langer termijn gezien zal
het droge weer waarschijnlijk nog enkele
dagen voortduren.
25 april
Zon op 5.25 uur, onder 19.56 uur.
Maan op 3.25 uur, onder 15.18 uur.
Maanstanden
30 april 00.54 uur nieuwe maan.
Hoog en laag water in IJmuiden
Woensdag 24 april
Hoog water: 11.55 en uur.
Laag water: 6.56 en 19.54 uur.
Donderdag 25 april
Hoog water: 0.36 en 13.08 uur.
Laag water: 8.12 en 21.02 uur.
WEERRAPPORTEN
Temperaturen
buiten
land maxima
van giste-
C
ren. Binnenland: heden
d
7 uur. Neerslag: laatste
i-3
24 uur.
0
Stockholm
geheel bew.
nno
10
Oslo
licht bew.
windst.
7
Kopenhagen
zwaar bew.
n
7
Aberdeen
mist
windst.
12
Dublin
nevel
nno
12
Londen
zwaar bew.
no
19
Amsterdam
geheel bew.
no
19
Brussel
zwaar bew.
no
19
Parijs
licht bew.
windst.
15
Bordeaux
half bew.
n
19
Grenoble
onbewolkt
windst.
23
Nice
onbewolkt
nnw
20
Berlijn
nevel
0
15
Frankfort
half bew.
0
19
München
onbewolkt
windst.
15
Zürich
nevel
windst.
20
Genève
licht bew.
windst.
21
Locarno
zwaar bew.
windst.
20
Wenen
nevel
nnw
15
Innsbruck
nevel
windst.
21
Rome
onbewolkt
ono
20
Mallorca
onbewolkt
windst.
23
Den Helder
half bew.
ono
8
Ypenburg
geheel bew. ono
8
Vlissingen
zwaar bew.
no
9
Eelde
licht bew.
ono
5
De Bilt
geheel bew. nno
7
Twente
licht bew.
no
5
Eindhoven
zwaar bew.
ono
7
Vlv. Z.-Limb. licht bew.
nno
9
M
Sé
2 1
0 r*
C.£
3
0
0
0
0
0
0
0,6
0,1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0,4
0
0
0
0
0
48. „Welaan", sprak de geheimzinnige
dokter, „ge vraagt u wellicht af, waarom
ik u allen aldus in de dekens heb laten
winden". Een hees gegrom op de bank te
genover hem bewees, dat dit inderdaad een
vraag was, die het viertal bezig hield.
„Welnu", vervolgde de dokter, „ik ben
psychiater en als zodanig constateerde ik
bij u allen een bewustzijnsvernauwing, ge
paard gaande met verminderde toereke
ningsvatbaarheid en verhoogde agressie.
Het was dus in uw eigen belang, dat ik u
onomwonden liet omwinden, om thans een
heilzame therapie op u toe te passen". Vier
paar ogen staarden hem verward aan.
Mario begreep er nog het minste van en
daarom kwam hij ook het meest onder de
indrukOp hem concentreerde de dokter
nu al zijn aandacht. „Ge zijt ziek", vervolg
de hij, „ge lijdt aan een minderwaardig
heidscomplex met psychische krampjes.
Doch ik kan u genezen, indien ge eerlijk
antwoord geeft op enkele vragen". „Ja
dok", stamelde de reus bevend. „Welnu",
vervolgde de dokter, „aan uw gedachten-
golven merk ik, dat ge een schilderij hebt
geroofd met het oogmerk er een miljoentje
mee te verdienen". Met ontzag staarden
allen de dokter aan. Wat knap, om iemands
gedachtengolven - wat dat ook waren -
zo juist te ontcijferen! Het volgende ogen
blik kregen allen een schok, vooral Mario.
Want met een plotselingen felheid boog
de dokter zich naar de reus en schreeuwde
hem toe: „Waarom is dat schilderij zoveel
waard?! Antwoord dadelijk!" „Eh eh
omdat Oog van Cyclopio komt uit ruines
van Pompidus", stamelde Mario, „en dus
„Stil Mario!", riep Tonio schel. „Het
is allemaal bluffio!" De dokter glimlachte
breed. „Uit de ruines van Pompidus...",
mompelde hij. „Juist. Dat wilde ik weten".
hypothecair krediet uitgebreid met twee
ënhalf miljoen gulden.
De winst- en verliesrekening toont
exclusief afschrijvingen en belastingen
een batig saldo van f 4.227.892,(vorig
jaar f 3.261.178). Een zuivere winst van
f 697.000 (v.j. f 614.667) resteert. Voorge
steld wordt 10 percent uit te keren op de
gewone aandelen (vorig jaar 9 percent) en
4 percent op de prioriteitsaandelen (onge
wijzigd).
De order-portefeuille is gunstig en ge
durende de eerste maanden van 1957 werd
de opgaande lijn van produktie en omzet
gehandhaafd. Verder deelt de directie in
het jaarverslag mede, dat begin 1957 480
aandelen en alle winstbewijzen van de
Eerste Nederlandse Autorijwielfabriek
(ENAF) zijn overgenomen. Van der Heem
n.v. bezat reeds 50 percent van het aande
lenkapitaal van deze vennootschap.
Het fabrieksbedrijf van de n.v. Wernink's
Beton Maatschappij te Leiden was in 1956,
evenals in 1955, ruim van orders voorzien.
De waarde van de afgeleverde produkten
steeg met ruim tien percent en was groter
dan ooit tevoren. De capaciteit werd we
derom niet ten volle gebruikt door het
ernstige gebrek aan voldoende goede werk
krachten.
Het saldo exploitatierekening is toege
nomen van f 239.796 tot f 446.719. Na af
schrijvingen en dotatie pensioenvoorzie
ning resteert een winst van f 64.026 (v.j.
f 49.899). Er was geen voorziening voor
belastingen nodig. Voorgesteld wordt zes
percent dividend (v.j. 5 percent) op de ge
wone aandelen en 4 percent (onv.) op de
prioriteitsaandelen. Het kapitaal bleef on
veranderd f 1.000.000.
De dochteronderneming, die de samen
werking met een ander bedrijf per 1 ja
nuari 1956 beëindigd ontving naast een
vergoeding voor de goodwill tevens beta
ling voor de overdracht van gereedschap
pen, voorraden, enzovoorts, waardoor een
stille reserve vrijkwam. Deze extra bate
zal uiteraard in de toekomst niet meer
voorkomen. Voor de vergoeding van de
goodwill zijn in de komende jaren nog
uitkeringen te verwachten. In 1956 werd
in totaal aan machines en installaties aan
geschaft voor een bedrag van f 260.000.
Afgeschreven werd f 215.000.
De bestedingsbeperkingen, waardoor de
bouwbedrijven speciaal worden getroffen,
geven eni, j onzekerheid aan de overigens
niet ongunstige verwachtingen. Het aantal
opdrachten voor het fabrieksbedrijf is nog
groot, maar naast de vosrtdurende moei
lijkheden om voldoende goede werkkrach
ten te krijgen, begint de directie thans te
ondervinden, dat sommige gereedgekomen
orders trager worden afgenomen dan ge
bruikelijk was.
(Voor de beursberichten zie pag. 11)
ADVERTENTIE
Nas
Ziek. Lord Montgomery is in het King
Edward ziekenhuis te Londen opgeno
men voor een kleine operatie en een
algemeen onderzoek. Hoelang de 69-
jarige veldmaarschalk in het ziekenhuis
zal blijven, is niet bekend.
Scheiden. De Britse minister van Buiten
landse Zaken Selwyn Lloyd heeft een
verzoek tot echtscheiding ingediend. De
53-jarige staatsman leeft reeds enige
tijd gescheiden van zijn 29-jarige
vrouw. Zij trouwden in 1951 en hebben
een dochtertje van vier jaar.
Kardinaal. Kardinaal Wyszynski, aarts
bisschop van Warschau, wordt op 8 mei
in Rome verwacht. Het is de eerste
maal sinds 1951 dat de kardinaal zijn
gebruikelijke bezoek aan de Paus zal
brengen. Hij zal nu de kardinaalshoed
van de Paus ontvangen.
Verkeer. In het paasweekeinde zijn in
Frankrijk 62 personen omgekomen door
verkeersongevallen, tegen 124 in 1956.
In België vonden elf personen de dood
en werden 401 gewond (vorig jaar res
pectievelijk 5 en 244 personen).
Reiziger. De premier van Afghanistan,
Daoed Chan, is voor economische be
sprekingen met Tsjechoslowaakse lei
ders in Praag aangekomen. De bespre
kingen zullen onder meer over het Af
ghaanse vijfjarenplan 1957-1961 gaan.
De premier zal later naar Warschau
gaan.
Schadelyk. De correspondent Barret Mc
Gurn van de New York Herald Tribune
is door Egypte uitgewezen, „omdat hij
herhaaldelijk berichten verzon, die
schadelijk waren voor Egypte. Verleden
jaar werd de Amerikaanse correspon
dent van de Londense Daily Mail, Eileen
Travis, uitgewezen.
Hiaat. De directie van het Amerikaanse
persbureau .Associated Press" heeft er
op aangedrongen, dat Amerikaanse ver
slaggevers toestemming krijgen naar
communistisch China te reizen om uit
de eerste hand berichten te geven van
het Chinese vasteland. In een jaarrap
port van de directie wordt gezegd, dat
communistisch China het belangrijkste
hiaat in de berichtgeving is.
X-15. Het Amerikaanse departement van
Defensie heeft bekendgemaakt, dat op
het ogenblik een vliegtuig gebouwd
wordt, dat een snelheid van zesduizend
kilometer per uur en een hoogte van
zeventig kilometer kan bereiken. Het
toestel wordt aangeduid als de „X-15".
Proefraketten van de Amerikaanse
luchtmacht hebber, snelheden bereikt
van 13.000 kilometer per uur bij labora-
toriumproefnemingen.
Mislukking. In kringen van de Amerikaan
se luchtmacht verneemt. AFP, dat vorige
week een tweede proefneming in Flo
rida met het lange-afstandsprojectiel
van het type „Thor", dat eei actieradius
heeft van ongeveer 2400 kilometer, is
mislukt. Evenals bij de eerste proef in
januari zou de raket slechts enkele
meters de lucht in zijn gegaan. Het
departement van de luchtmacht wei
gerde iets los te laten.
Kouseband. Koningin Elizabeth van Groot-
Brittannië heeft de aftredende secreta
ris-generaal van de NAVO, Lord Ismay,
onderscheiden met de Orde van de
Kouseband. Lord Ismay, die tijdens de
oorlog de persoonlijke stafchef van Sir
Winston Churchill was, zal op 17 juni
tot ridder in de Orde worden geslagen
in de kapel van Windsor Castle. De
laatsten die deze onderscheiding kregen
waren Churchill en Eden.
Rock and Roll. Volgens het Oostduitse blad
„Ostsee-zeitung" heeft de schrijver
Kurt Barthel de Rock and Roll de
nieuwste vorm van de Amerikaanse
psychologische oorlogsvoorbereiding ge
noemd. Barthel zei dit op een bijeen
komst van studenten van de universiteit
van Rostock.
Asiel. Een dertigjarige Russische zeeman
heeft de Deense politie politiek asiel
verzocht. Hij was in de Sont tussen
Denemarken en Zweden van een Sovjet-
treiler gesprongen en door een Deense
vissersboot opgepikt.
Misbruik. In het Hongaarse blad Nepsza-
badasag wordt gezegd, dat van foto's in
het Amerikaanse blad „Life" gebruik
wordt gemaakt bij het opsporen van
deelnemers aan de opstand. Aan de
hand van deze foto's heeft men een
vrouw kunnen arresteren, die deelnam
aan mishandeling van een ambtenares.
V.
TER STAVING van ons betoog, dat
alchemie een serieuze voorloper van de
scheikunde is, zouden we het ons gemak
kelijk kunnen maken door er op te wijzen,
dat het woord alchemie is samengesteld uit
het Arabische woord al en het woord che
mie, welke twee samen niets anders bete
kenen dan „de scheikunde". Maar dat zou
een vlucht in de woordverklaring beteke
nen, die met de kern van de zaak niets
uitstaande heeft.
In oorsprong was de alchemie zuiver
praktijk. De verschijnselen der materiële
omzettingen hadden uiteraard
al in de oudheid de aandacht
getroken en werden bij Egyp-
tenaren, Chaldeeërs en andere
volken der oudheid het eerst
door priesters bestudeerd. Dat
is jammer, want hierdoor wer
den allerlei praktische toepas
singen tot een heilige kunst
vervormd en verweven met religieuze
voorstellingen. Voor een deel gingen ook
leken uit de metallurgie en de goudsme
derij hierin mee, wat te gemakkelijker kon,
omdat het produktieproces liefst zo veel
mogelijk geheim werd gehouden.
Beïnvloed door Griekse filosofische stel
sels en allerlei oosterse voorstellingen,
heeft de alchemie zich ongeveer in de der
de eeuw na Chr. ontwikkeld tot een sys
teem, dat zich via Byzantium en de Arabi
sche cultuur over heel Europa heeft ont
wikkeld, waar het vooral in de 15de en
16de eeuw hoogtij vierde. De doelstelling
was voornamelijk gericht op de verande
ring van onedele metalen (lood, koper,
kwik e.d.) in edele metalen (zilver en goud).
Het denkbeeld, dat de onedele metalen on
volmaakt waren, doch de mogelijkheid van
veredeling tot goud en zilver in zich droe
gen, zodat het er slechts op aankwam deze
mogelijkheid te realiseren, is klaarblijke
lijk van Aristoteles afkomstigLater wer
den hieraan allerlei mystieke momenten
toegevoegd, zoals de openbaring van het
geheim der transmutatie, het vinden van
de daarvoor geschikte middelen, zoals de
steen der wijzen, het magisterium en het
alheilmiddel, die slechts konden ten deel
vallen aan de begenadigde ingewijden van
deze heilige kunsten, zulks als loon voor
hun toewijding en vrome levenswandel.
Maar allengs begon in deze mystieke leer
de zucht te overheersen zich onmetelijke
rijkdommen te verschaffen door de ont
dekking van het magisterium, dat de alche
mist in staat zou stellen onbepaalde hoe
veelheden onedele metalen in goud te ver
anderen en zich onmetelijke rijkdommen te
vergaren. Daardoor werd de alchemie tot
een poel van leugen en bedrog. Bedelaars,
vorsten, priesters en leken, allen wendden
zich tot de alchemie, met geen ander doel
dan zich te verrijken en op-
lichters van alle soort door
kruisten Europa, van de palei-
a 1 1 zen der rijken tot de kloosters
hun „geheim" aan goedgelo
vige, doch niet minder heb-
zuchtige medemensen te slij-
ten.
Maar dit zijn uitwassen, die met de ei
genlijke alchemie niet zo veel te maken
hebben. De Arabische alchemie blijkt veel
wetenschappelijker te zijn geweest en had
een minder hebzuchtige doelstelling. Hoe
wel het merendeel der Arabische geschrif
ten nog niet behoorlijk bekend zijn, weten
we toch dat de Arabische kennis van schei
kunde zeer praktisch was en gericht o.a.
op het bereiden van staal, verven voor
weefsels en leer, vernissen, inkten en an
dere belangrijke recepten. Omstreeks het
jaar 1000 wist men al duidelijk onderscheid
te maken tussen de nauw verwante stoffen
kalium en natrium, was men in staat am
moniak. alkohol, sterke zuren e.d. te ver
vaardigen. De Arabieren vonden cylinder-
en kegelvormige ovens uit, waarin zij rijen
distilleerkolven opstelden om door hitte
van verbrandingsgassen benzine te produ
ceren, de pyknometer en areometer be
hoorden tot hun technische uitrusting,
kortom de alchemie bracht hen op een
punt, waar ivij in Europa - belemmerd
door onze hebzucht - eerst vele eeuwen
later zouden belanden.
Een andere belemmering is de Magneet
berg voor ons geweest.
Daarover morgen.
IT. Pótillon
