„Indirecte beïnvloeding door
radio-activiteit is al gaande"
ZWITSAL
K
Ook ernstige waarschuwing
van prof. Joliot-Curie
Jiddisch toneel
in Amsterdam
raatótoel
^Brieven aan de redactie
Di~. Schweitzer alarmeert mensheid
hoest
weg hoest!
Staatstheater
uit Warschau
'"Hoe is het ontstaan
WOENSDAG 24 APRIL 1957
f
Van dag tot dag
Frisse wind
T.E.E,
Bij het heengaan van
ir. J. W. Albarda
Israëlische klacht over
het UNO-leger
Organisator vrijgezellen-
congres gaat trouwen
Op de
KINDERSHAMPOO
„Prikt" niet in de ogen
Sukarno hoopt op een
bezoek van Eisenhower
Dit woord:
GAUWDIEF
Het Paascongres van de Britse commu
nistische partij heeft dit jaar wel een zeer
ongewoon beeld vertoond. Er is critiek ge
oefend op de partijleiding in zo ongezouten
taal als men gewoonlijk op de congressen
van zelfs de meest democratische partijen
niet te horen krijgt. Een vooraanstaand
intellectueel lid van de partij, professor
Hyman Levy, is zo ver gegaan, het com
munisme in de Sovjet-Unie „een vorm
van gangsterdom" te noemen. Soortgelijke
karakteriseringen van de Russische politici
heeft men elders al vaak kunnen horen,
maar vermoedelijk is dit toch wel de eer
ste keer dat een term van deze aard niet
voor de Amerikaanse regering, de NAVO,
het kolonialisme of het „imperialisme",
maar voor niets meer of minder dan het
Sovjet-communisme op een communis
tisch partij-congres werd gebruikt.
De professor, die ook nog zei dat hij na
twee weken in de Sovjet-Unie zijn buik vol
had gehad van al de verschrikkelijke din
gen die hij er had gezien, werd niet op slag
gelyncht. De Britse communisten zijn blijk
baar zo hardhandig niet. Met de beminne
lijke Engelse gave voor „understatement",
een betere zaak waardig, merkte een ander
intellectueel partijlid op, dat de rede van
de professor „een frisse wind door het zelf
voldane wereldje van de partij" had laten
waaien. Nóg democratischer had men echt
niet kunnen reageren; zegt u zelf.
Het is alleen maar zo jammer, dat het
democratische karakter van het congres
daarbij ophield. Want de rebelse prof werd
dan wel niet gelyncht, de andere partij
leden die critische opmerkingen hadden
gemaakt werden weliswaar niet afgeran
seld of uit het raam gegooid, maar wel
zorgde het bestuur er door middel van
kwasi strikt democratische verkiezingen
voor, dat geen van deze leden in 't ver
volg ook maar iets in de partij-melk te
brokkelen zullen hebben. Ze verloren óf
hun bestuurszetels, óf hun partij-lidmaat
schap, terwijl alle kandidaten, die de offi
ciële sanctie van het bestuur hadden, ge
kozen werden. Voorlopig zal er dus wel niet
opnieuw een „frisse wind" in de Britse
communistische partij opsteken.
De heer Kroesjtsjev zal het verslag van
het Londense congres vermoedelijk met
genoegen hebben gelezen. Want in Moskou
is deze methode op het ogenblik zeer popu
lair: de methode van democratie met de
mond, maar dictatuur met de daad.
OSLO (UP) Dr. Albert Schweitzer,
winnaar van de Nobelprijs voor de vrede,
heeft dinsdag een beroep op de naties der
wereld gedaan hun leiders er toe te bren
gen het eens te worden over beëindiging
van de proeven met kernwapens, teneinde
het grootste en vreselijkste gevaar, dat hen
bedreigt te vermijden. In een boodschap
aan de mensheid, uitgezonden uit Oslo en
gerelayeerd in verscheidene talen door
radiostations elders in Europa, in Azië en
in Amerika, waarschuwde dr. Schweitzer,
dat iedere toeneming van het bestaande
gevaar door voortgaande creatie van radio
actieve elementen als gevolg van atoom
explosies, een catastrofe voor het menselijk
ras moet worden genoemd.
Dr. Schweitzer constateerde dat het ge
vaar, dat de kernexplosies voor de mens
vormen, de openbare mening niet in die
mate heeft beïnvloed als verwacht zou
mogen worden. Dit gevaar moet de mensen
gedemonstreerd en duidelijk gemaakt wor
den, zeide dr. Schweitzer. „Ik verhef mijn
stem samen met anderen, die het de laatste
tijd als hun plicht zagen om in woord en
geschrift op te treden als waarschuwers
voor het gevaar", zo verklaarde de 82-
jarige zendeling-arts. Hij zeide, dat zijn
leeftijd en de sympathie, die hij heeft ver
worven door het idee van eerbied voor het
leven voor te staan, hem de hoop geven,
dat zijn appèl kan bijdragen tot de ver
krijging van het inzicht, dat zo dringend
nodig is.
Volgens dr. Schweitzer wordt met ver-
De mededelingen welke door de presi
dent-directeur van de Nederlandse Spoor
wegen zijn gedaan over de nieuwe Trans-
europexpres, bij verkorting als T.E.E. aan
geduid hetgeen ongetwijfeld door het pu
bliek als een onderscheiding van de reeds
lang bestaande koffietreinen (met buffet)
zal worden opgevat, zijn in breder ver
band bezien niet in de eerste plaats be
langrijk als een symptoom van de wens
der spoorwegen om ook in het internatio
nale verkeer met hun tijd mee te gaan. Dat
de Nederlandse gedachten omtrent een
doeltreffende, rationele spoorwegexploita
tie nu ook buiten de grenzen ingang heb
ben gevonden kan ons nationale gevoel
natuurlijk strelen, maar het werkelijke be
lang van de T.E.E.-treinen is nu juist de
voortzetting van een reeds eerder met een
goederenwagenpool en een koelwagenpool
aarzelend begonnen Europese integratie
van het rail vervoer, hetgeen juist met het
afzweren van nationale gevoeligheden sa
menhangt.
Twijfelzuchtigen zullen opmerken, dat
de T.E.E.-eenheid voorshands slechts een
kwestie van kleur en embleem van de rij
tuigen is. Het is waar: de nationale ge
voelens waren nog niet verstikt toen het
op de materiaalkeuze aankwam: Frankrijk,
Italië en West-Duitsland zullen waarschijn
lijk elk voor zich voor de eigen industrie
een vet kluifje uit de soep willen slepen.
Nederland en Zwitserland vonden eikaar
tenminste in dit opzicht, zodat er nu vier
verschillende materieelvormen in omloop
zullen komen. Daar de T.E.E.-gemeenschap
nog maar aan het begin van haar werk
zaamheid staat, is dit geen ramp. Men zal
nu ruimschoots de gelegenheid hebben de
onderscheidene typen in de praktijk te
toetsen op technische prestaties en com
fort. En wanneer eenmaal een uniform
type gekozen zal zijn de gezamenlijke
economische belangen zullen daar onver
mijdelijk toe leiden is de vorming van
een produktiepool slechts een kwestie van
tijd.
Zo zullen de T.E.E.-verbindingen zowel
de railvervoerorganisaties als de zakenlie
den en toeristen van West-Europa dichter
bij elkaar brengen en mede bijdragen tot
het saamhorigheidsgevoel, zonder welk
geen Europese toekomst denkbaar is.
ADVERTENTIE
(Van onze parlementaire redacteur)
Het verscheiden van ir. J. W. Albarda
doet ons terugdenken aan de jaren, waarin
hij een belangrijk aandeel in de Jands-
politiek heeft gehad als leider der SDAP
Reeds zijn Delftse studentenjaren brachten
hem tot het socialisme. Van 1913 tot 1939
had hij zitting in de Tweede Kamer. In
laatstgenoemd jaar moest hij, zoals de
Grondwet dat in een dergelijk geval wil.
het Kamerlidmaatschap neerleggen, omdat
hij deel ging uitmaken van het ministerie-
De Geer. Hij was ongetwijfeld de aan
gewezen figuur om, samen met zijn partij
genoot dr. Van den Tempel, de intrede van
socialisten in de regering in te luiden. Tot
1939 toe waren de socialisten steeds buiten
elke deelneming aan het landsbestuur ge
bleven, aanvankelijk, doordat zij hunner
zijds niet bereid waren tezamen met „bur-
gelijke" groepen in een kabinet zitting te
nemen. Maar ir. Albarda heeft juist in zijn
partij de leiding genomen om binnen haar
gelederen het besef te doen doordringen,
dat zij, onder bepaalde voorwaarden, wel
degelijk haar aandeel moest durven aan
vaarden in de regeringsverantwoordelijk
heid. Bij het besturen der gemeenten was
dat al vele jaren vóór 1939 een natuurlijke
zaak. Zelf heeft ir. Albarda zes jaar lang
als wethouder van Onderwijs van Den
Haag getoond over voortreffelijke be-
stuurseigenschappen te beschikken.
In de Tweede Kamer was hij een man
van groot aanzien en gezag. Menige door
hem gehouden redevoering getuigde van
zijn uitstekend politiek inzicht.
In het tijefperk van de Londense kabi
netten onder prof. Gerbrandy placht hij,
toen men zich bezig hield met plannen
ten opzichte van de in eenmaal weer be
vrijd Nederland door het parlement in te
nemen plaats, pal te staan voor de vol
strekte handhaving van de grondwettelijke'
instellingen, daaronder mede begrepen de
door de volksvertegenwoordiging te ver
vullen rol. Overbodig was de door hem
hiervoor gevoerde strijd allerminst. Er lie
pen immers in Londen nogal wat vreemde
plannenmakers rond. Zelfs de besten onder
de leden van het kabinet bleken wel eens
al te vatbaar te zijn voor minder demokra-
tische denkbeelden. Ir. Albarda gaf geen
krimp en hij is dan ook terecht later dooi
de Parlementaire Enquêtecommissie ge
prezen voor zijn strijd ten gunste van
handhaving van de betekenis en de rech
ten van het parlement. Sinds 1945 nam hij
aan dc staatkundige strijd zelf geen deel
meer. Maar als lid van de Raad van State
heeft hij met zijn bijzondere gaven de
openbare zaak nog op lofwaardige wijze
gediend tot hij vier jaar geleden wegens
het bereiken van de leeftijdsgrens, dit
ambt moest neerleggen. Ook daarna is
steeds zijn levendige belangstelling blij
ven uitgaan naar al wat er zich zo op
staatkundig gebied voordeed. Dat Neder
land in hem een voortreffelijk burger heeft
verloren is buiten kijf. De Partij van de
Arbeid is hem veel verschuldigd voor de
door hem in de jaren van de SDAP ver
richte pioniersarbeid.
JERUZALEM (AFP/Reuter) Het hoofd
van de afdeling wapenstilstand van het
Israëlische ministerie van Buitenlandse
Zaken, Tekoah, heeft verklaard, dat de
UNO-politie in Gaza meer en meer in de
greep van president Nasser lijkt le ge
raken en reeds haar doeltreffendheid ver
loren heeft. Hij beschuldigde het UNO-
leger onder meer van niet-nakoming van
een overeenkomst met Israel omtrent de
terugkeer van Israëliërs die per abuis de
grens overschrijden. Verder zei Tekoah,
dat er geen positief antwoord is ontvangen
op de uitnodiging van de Israëlische auto
riteiten aan de leden van het UNO-leger
om Israel en de heilige plaatsen te bezoe
ken. Het UNO-secretariaat had in een rap
port slechts twee gevallen van pogingen
van Egyptenaren om de grens te over
schrijden gemeld. Israel had daarentegen
het hoofdkwartier van de UNO-politie
mededeling gedaan van veertig incidenten
aan de grens, die door UNO-troepen wordt
bewaakt, waaronder Egyptische sabotage
daden en aanvallen op Israëlische voer
tuigen.
klaringen, dat de toeneming van de radio
activiteit in de lucht niet uitgaat boven de
hoeveelheid, die zonder schadelijke gevol
gen getolereerd kan worden door het men
selijk lichaam, het probleem alleen maar
uit de weg gegaan. Zelfs als géén directe
beïnvloeding plaats heeft door het radio
actief materiaal in de lucht, vindt indirecte
beïnvloeding plaats door wat is neergeval
len, neervalt en zal neervallen. We absor
beren dit door radio-actief drinkwater en
door dierlijk en plantaardig voedsel. Helaas
spaart de natuur op deze wijze op, wat
uit de hemel neervalt.
„Wij èn uw nageslacht
Dr. Schweitzer zeide, dat niet alleen deze
generatie zal moeten lijden door dë radio
activiteit, die door de kernexperimenten
vrijkomt, maar dat ook de nakomelingen
van mens en dier grote gevaren te wachten
staan. Het is een feit, dat de cellen
der voortplantingsorganen buitengewoon
kwetsbaar zijn voor straling. Ernstige be
schadiging van deze cellen betekent ern
stige schade voor onze afstammelingen, in
de vorm van levenloze geboorten en babies
met geestelijke of lichamelijke afwijkingen.
Dr. Schweitzer deed zijn beroep op de
volkeren om hun regeringen te beïnvloe
den uit het volgende motief: Door de rap
porten zijn de staatslieden voldoende ge-
informeerd om hun eigen oordeel over het
gevaar te vormen en ook moet worden aan
genomen, dat zij zich van hun verantwoor
delijkheden bewust zijn. In elk geval ver
tellen Amerika, Rusland en Engeland el
kaar telkens weer dat zij het liefst een
overeenkomst willen bereiken om de proe
ven met atoomwapens te beëindigen. Te
zelfdertijd verklaren zij echter, dat zij met
de proeven moeten doorgaan zolang zulk
een overeenkomst niet bestaat. Waarom
worden zij het niet eens? Omdat in hun
eigen landen geen openbare mening is, die
daarom vraagt, meent dr. Schweitzer.
HILVERSUM (ANP) De rede, die dr.
Albert Schweitzer gisteravond voor de
Noorse radio heeft gehouden over de ge
varen der proeven met kernwapens, zal
vrijdag 3 mei op verzoek van prof. Schweit
zer ook door de Nederlandse omroep wor
den uitgezonden. Dit geschiedt dan om
20.30 uur in het programma van de V.P.R.O.
Verwijt
BERLIJN (UP). Onmiddellijk na de
oproep van "dr. Schweitzer uitgezonden te
hebben, heeft de Oostduitse radio deze ver
weten de Sovjet-Unie over één kam ge
schoren te hebben met de Verenigde Staten
en Engeland.
Aan de oproep van dr. Schweitzer ont
breekt politieke juistheid, zo verklaarde de
commentator van de Oostduitse radio. Hij
heeft de Verenigde Staten, Engeland en de
Sovjet-Unie gezamenlijk de voortzetting
van de kernexperimenten verweten, doch
ter wille van de waarheid moet verklaard
worden, dat de Sovjet-Unie zich bij her
haling bereid heeft verklaard met de
atoomproeven op te houden zodra de an
deren zich ook aan deze overeenkomst
houden.
PARIJS (Reuter) De Franse natuur
kundige en Nobelprijswinnaar prof. Joliot-
Curie heeft in een rede, gepubliceerd door
„Le Monde" gewaarschuwd voor de ern
stige gevolgen, die een ontploffing van een
waterstofbom met zich mee brengt.
Hij verklaarde, dat het radio-actieve ele
ment strontium 90, dat zijn gevaarlijke
kracht ongeveer 30 jaar behoudt en dat
ontstaat door ontploffingen van atoom- en
waterstofbommen, in de hoge lagen van de
atmosfeer, die rond de aarde draaien,wordt
meegevoerd.
„Het valt langzaam en gestadig met stof
en regen op de aarde en blijft daar liggen
op planten, bomen enzovoort. De mensen
en dieren eten van deze planten en krijgen
dus ook het strontium naar binnen, dat
door zijn straling :o gevaarlijk is", aldus
Joliot-Curie.
De Franse professor zei, dat de hoeveel
heid strontium, als de proefnemingen niet
worden stopgezet, zeker een niveau zal
bereiken dat voldoende is om beender-
kanker en leukemie op grote schaal en
speciaal onder kinderen te veroorzaken.
De uitstraling van het strontium neemt
toe en vormt een bedreiging voor de ko
mende generaties, aldus Joliot-Curie.
Zowel op zijn rede als die van Schweit
zer kwamen vele instemmende reacties.
OSLO (AFP) De directeur van het
Noorse centrum van onderzoek, Hvinden,
heeft dinsdagavond verklaard, dat de
radio-activiteit in de lucht in Noorwegen
de laatste dagen aanmerkelijk is toegeno
men.
Wat overbleef van de pakhuizen aan
de Tweede Wittenburgerdwarsstraat te
Amsterdam na de brand van zaterdag,
is een complete ruïne.
Gedurende deze week worden in Carré 1
te Amsterdam voorstellingen door het
Joods Theater uit Warschau gegeven. Een
hachelijke onderneming, zou men zo den
ken, gelet op het uitermate geringe aantal
personen in ons land die bij machte zijn
het Jiddisch ook maar enigszins te ver
staan. Niettemin zullen de meeste bezoe
kers van de première op dinsdagavond
hoge verwachtingen hebben gekoesterd
dank zij de herinnering aan de vooroor
logse successen van het Habimah-Theater,
die een jongere generatie van toneellief
hebbers, waartoe ondergetekende behoort,
althans bij overlevering kent. Naar wat
ik er van weet is er echter zeker naar de
stijl van opvoering van geen overeenkomst
sprake. En zelfs ondanks de uitvoerige
toelichtingen in het programma was het
heel moeilijk de vele gedachtenwisselingen
op het toneel te volgen. Maar dat kan ook
aan de aard van het stuk hebben gelegen.
Het Joods Theater uit Warschau staat
onder leiding van Ida Kaminska. de doch
ter van de als actrice vermaarde Esther
Rachel Kaminska. die men ..de moeder
van het Jiddische toneel" pleegt te noemen.
Na de moeilijke wederopbouw in Polen,
waar het joodse deel van de bevolking
door de Duitse bezetting radicaal was uit
gedund. volgde de erkenning van de bij
zondere positie door de verheffing tot de
status van staatstheater. Ida Kaminska
vervaardigde ook de onder haar regie
thans opgevoerde bewerking van een ro
man door de niet-joodse schrijfster Eliza
Orzeszkowa, naar de titelheld „Meir Ezofo-
wicz" genaamd. De keuze hiervan als
openingsstuk lijkt om diverse redenen een
principiële, al kan men niet van nadruk
kelijke propaganda voor de thans in Polen
vigerende communistische denkbeelden
spreken.
In enkele woorden samengevat is ..Meir
Ezofowicz" het zich in een dorp voltrek
kende verhaal van een vooruitstrevende
iorrgeling, wiens streven naar ontwikke
ling en vrijere denkbeelden tenslotte met
excommunicatie uit de joodse gemeente
worden bestraft. Hij is de erfgenaam van
Michael Ezofowicz. die reeds in de zes
tiende eeuw een levensbeschouwing op
schrift stelde, volgens welke het lot der
joden vooral afhankelijk werd gezien van
een grotere vrijmaking uit de streng ge
sloten gemeenschao. Deze voorgeschiedenis
wordt in een proloog uiteengezet. Daaron
volgt een ander voorstadium: de misluk
king tot het doen aannemen van een wets-
ontwero ter voorbereiding van de gelijk
berechtiging der joden. Het testament van
genoemde voorvechter der emancipatie
speelt een grote rol in de eigenlijke han
deling. die zich in de zestiger jaren van
de vorige eeuw afspeelt.
Van een toneelstuk kan men bij deze
aaneenschakeling van talrijke tafrelen
nauwelijks spreken: het is een in levende
beelden ontwikkeld vervolgverhaal. De
gehele vertoning droeg een merkwaardig
ouderwets karakter, dat nog versterkt
werd door de soms tamelijk primitieve
aanduidingen van de achtergrond der scè
nes. Men kan zich misschien een indruk
van de opvoering maken als men denkt
aan het volkstoneel uit het eerste kwartaal
van deze eeuw, met dien verstande, dat
thans juist het element van „echtheid"
onlbrak. Het leek wel of men bewust naar
een zekere „vervreemding" heeft gezocht,
om een term van Brecht (naar mij dunkt
toepasselijk) te gebruiken. En inderdaad
geloof ik dat men te doen heeft met een
voorbeeld van episch toneel met een dui
delijk critische inslag.
Het milieu en de gewoonten van de
orthodoxe joden werden tamelijk karika
turaal voorgesteld. De ijveraars voor het
behoud van het oude geloof werden door
de rolvertolkers bepaald niet helemaal au
serieux genomen. Men kan daarin een be
wijs van conformisme met de instelling
van de huidige machthebbers in het oosten
van Europa zien. Per slot van rekening is
het een staatstheater. Men moet echter ook
in aanmerking nemen, dat de pioniers van
het joodse toneel zeer veel tegenstand van
de zijde der orthodoxen hebben ondervon
den. Deze kunstenaars immers zijn uit een
liberaal milieu voortgekomen. Maar hoe
dit zij, men kreeg de indruk dat nu juist
de beste krachten van het ensemble (Che-
wel Buzgam als de onderwijzer en Izaak
Grudberg als de rabbi) door parodistische
overdrijving de mogelijkheden van hun
talenten tekort deden, om ons nu maar
tot dat aspect te beperken. Hierdoor ont
stond in ieder geval een onmiskenbare on
waarachtigheid in de tegenstellingen, waar
bij gezegd moet worden dat Juliusz Berger
met vurige overtuigingskracht en prijzens
waardige helderheid de moderne denkbeel
den vertolkte. Ida Kaminska trok de aan
dacht door een knappe, tot in alle onder
delen verantwoorde .typering van een hon
derdjarige vrouw. De patriarch van de
familie werd door Marian Meiman tot
een boeiende figuur gemaakt.
Misschien kan men de kwaliteiten van
de medowerkenden beter beoordelen naar
aanleiding van de komende vertoningen
van werken uit het echte Jiddische reper
toire: „Tewje der Milicher" (een hier te
lande vroeger door Max Tailleur gespeelde
tragikomedie naar een bekend verhaal van
Sholem Aleichem) en „Mirele Efros" van
Jacob Oordin. een melodrama waarin
Rachel Kaminska vijftig jaar geleden haar
grootste triomf vierde.
David Koning
Op 30 mei, Wereldvrijgezellendag, zal in
Schinveld in Zuid-Limburg het burgerlijk
huwelijk worden gesloten tussen mej. Mia
Benders uit Schinveld en de heer Greijn,
gemeentesecretaris van Grevenbicht, de
initiatiefnemer en organisator van het vrij-
gezellencongres.
De heer Greijn zal na zijn huwelijk door
gaan met het organiseren van het wereld-
vrij gezellencongres, tezamen met zijn
vrouw.
De openingsscène van het tweede be
drijf van Meir Ezofowicz" door het
Joods Theater uit Warschau met geheel
links Juliusz Berger in de titelrol naast
Chewel Buzgam als de onderwijzer.
Geheel rechts zit Marian Meiman als
het hoofd van de familie en daarnaast
de leidster van het gezelschap en
schrijfster van het stuk: Ida Kaminska
(hier in de rol van een honderdjarige
vrouw).
Zand en poëzie
Er is een kreet om zand gegaan door
Kennemerland en sindsdien daveren en
dreunen eindeloze stromen zandauto's
over onze gemartelde wegen.
Een noodlottig gevolg van deze zandhon-
ger is, dat de huizen aan de kant van de
aldus getroffen verkeersaders in een toe
stand van chronische trilling verkeren en
de meest onrustbarende scheuren gaan
vertonen. Je hebt nog een dak boven je
hoofd, maar je weet niet hoe lang dat nog
zal zitten.
We weten, en dat is een troost, dat het
voor een goed doel is, voor het bouwen
van nieuwe huizen. Hetgeen alweer de
waarheid bevestigt van het oude spreek
woord: De een zijn huis is de ander zijn
kruis.
Dat zand schijnt overigens nogal duur
te zijn. Dat begrijp ik niet. Ik heb namelijk
altijd geleerd, dat de prijs van een artikel
hoger werd naarmate het schaarser was.
Nou, van zand kun je moeilijk zeggen dat
het schaars is, want het is overal. Het ligt
om tfo te zeggen op straat. Je moet maar
eens tijdens onze beroemde hete droge
zomers op een drukke autoweg komen. Dan
stik je er eenvoudig in. Het waait je huls
binnen en je mond, het kruipt op je boter
ham en in je spinazie. En allemaal gratis.
En als je wat meer nodig hebt, ga je met
een kruiwagentje naar de hei en gooit het
daar volJe wordt niet weggejaagd door
een kwade boer, niemand zal je van dief
stal betichten, je doet maar, net zolang tot
je genoeg hebt. Alleen moet je er soms wel
een heel eind voor lopen. Vrijwel de hele
wereld bestaat uit zand en wat aarde en
toch moet je er zwaar voor betalen.
Zet daar nu eens poëzie tegenover. Poë
zie is uiterst zeldzaam, al heeft de Genestet
ook anders beweerd. Het is dus een kost
baar goed., m.aar wie trekt er één cent voor
uit op zijn begrotingWie kan er een auto
van houden, wie kan bestaan van de han
del in gedichten?
Als Lucebert met een vrachtwagen
boordevol van zijn beste gedichten zou
komen aanzetten, zou hij er geen cent voor
krijgen. Integendeel, hij zou nog geld moe
ten toegeven om ze ergens neer te storten.
Zelfs als hij met zijn hele gedichtenvoor-
raad naar een volkomen poëzie-arm land
zou gaan. Nieuw Guinea bijvoorbeeld, zou
er geen inboorling aan knagen. Aan hem
desnoods nog wel.
Misschien, heb ik wel eens gedacht,
wordt het verschil in prijs veroorzaakt
door het feit, dat je op zand kunt bouwen
en op woorden nooit. Of komt het mis
schien doordat zand veel handelbaarder
is? Zoals het valt, valt het en het valt
altijd goed. Je kunt de ene korrel rustig
naast de andere leggen, 't is altijd prijs.
En hoe zit dat met poëzie? Beroemde dich
ters zitten urenlang te modderen om de
goede woorden naast elkaar te krijgen. En
in sommige gevallen moet zo'n combinatie
van woorden nog wat betekenen ook. En
wat brengt het tenslotte op? Nee, wendt
u af van de poëzie, want ze heeft geen
enkele handelswaarde.
Wel is poëzie voor sommige doeleinden
veel bruikbaarder dan zand. Het klassieke
slaapmiddel, al sinds jaar en dag gebruikt
door Klaas Vaak, is zand, maar weet men
dan niet, dat sommige gedichten veel
slaapverwekkender zijn? Proza soms trou
wens ook.
Daarom is het beter nooit teveel woor
den achter elkaar te gebruiken, ook al
heeft men je er om gevraagd, ook al zit
je officieel op de praatstoelWant wat zijn
nou tenslotte woorden? Woorden, niet
waar. Was het niet collega Shakespeare,
die dat zo treffend heeft gezegd: „Words,
words, words Nee werkelijk, er gaat
niets boven zand. En daaromzand er
over.
Chiel de Boer
ADVERTENTIE
(Verkort weergegeven)
Toerisme. De vraag welke gisteren in
uw blad met betrekking tot de financiering
van de bevordering van het toerisme werd
gesteld, kan van de zijde der bij het
vreemdelingenverkeer betrokkenen prompt
en afdoende worden beantwoord. Het is
een wel algemeen verbreide, maar door de
feiten niet gestaafde bewering, dat deze
inkomsten slechts het horecabedrijf en de
souvenirwinkels zouden doen floreren. In
tegendeel: de directe en indirecte revenuën
van het vreemdelingenverkeer betekenen
een economische stimulans voor de gehele
bevolking.
Dat de discussies omtrent de subsidië
ring van het V.V.V.-wezen thans voor een
goed deel tot het verleden behoren, zal een
ieder toejuichen, die niet behoort tot die,
in elke gemeenteraad aanwezige, vertegen
woordigers van de burgerij, die de „zuinig
heid" als enige en hoogste wijsheid aan
hangen. Het betreft dan als regel de zui
nigheid die de wijsheid bedriegt. Het doet
vrij komisch aan, wanneer er wordt ge
sproken over „niet meer meebetalen" aan
de bevordering van het vreemdelingenver
keer: de daarvoor uitgetrokken gelden zijn
namelijk nog steeds zo lachwekkend klein,
dat geen belastingbetaler de afschaffing
van deze subsidies als een verlichting zou
ondervinden. Wel zou het economisch le
ven er al spoedig de nadelige gevolgen van
gaan bespeuren. Overigens opent de sug
gestie, dat bepaalde groepen niet meer aan
die algemene voorzieningen zouden be
hoeven mee te betalen omdat ze het daar
mee niet eens zijn of er nadelen van on
dervinden rijke perspectieven. Wij vrezen
daarvan echter diepgaande meningsver
schillen tussen bijvoorbeeld de dienstplich
tigen en de minister van Oorlog, tussen het
spoorwegpersoneel en de autobezitters en
die reeks van belangentegenstellingen is
voorlopig nog' niet uitgeput. Vele arbeiders
zouden zich bijvoorbeeld kunnen gaan af
vragen waarom zij mee moeten betalen aan
de instandhouding van universiteiten en
hogescholen, van welke onderwijsinstellin
gen de grote massa derb evolking immers
ook niet rechtstreeks profiteert.
Dat degenen die op rust en stilte gesteld
zijn de Paasdrukte hebben geschuwd door
zelf eenvoudig thuis te blijven, is begrij
pelijk. Ik heb het zelf ook gedaan. Om
daaraan echter de consequentie te verbin
den, dat het maar uit moet zijn met de be
vordering van het vreemdelingenverkeer
want dat is het gevolg van de intrekking
der overheidssubsidies: de ervaring heeft
wel geleerd dat op het particulier initiatief
niet te bouwen valt is wel heel radicaal,
maar niet bijzonder effectief gedacht. En
voor zulke zure overwegingen was het met
Pasen eigenlijk veel te zonnig. B. A.
DEN PASAR, BALI (Reuter) Presi
dent Sukarno heeft zondag te Den Pasar
gezegd te hopen, dat president Eisenhower
de eerste gast zal zijn in het luxueuze
„gastenverblijf voor belangrijke bezoe
kers", dat thans op Bali in aanbouw is en
waarvan de bouw vier miljoen rupiahs zal
kosten, Sukarno bezocht zondag de plek,
waar het hotel zal verrijzen, namelijk op
Tampak Siring, een plaats, waar voorheen
vele Nederlanders hun vakantie door
brachten.
DJAKARTA (ANP) De voorzitter van
het presidium van de opperste Sovjet, Kle-
menti Voroshilov, wordt volgens radio-Re-
publik Indonesia op 7 mei in Indonesië
verwacht.
De Russische president zal tijdens zijn
verblijf van negentien dagen bezoeken
brengen aan Java, Noord-Sumatra en Bali.
In het Middelnederlands bestond het
woord ga voor: snel, voortvarend. De
verbogen vorm ex-van was: gauw en
deze heeft de oorspronkelijke verdre
ven. Op dezelfde wijze is grauw de ver
bogen vorm van gra, blauw en die van
bla en nauw die van na. Overal, behal
ve in het laatste voorbeeld, is de oude
eerste naamval verdrongen. In het
Middelnederlands, maar ook nog bij
Hooft en bij Asselijn, vindt men niet
gauwdief, maar gauwe dief: voortva
rende, handige dief. Die betekenis hecht
men thans niet meer aan het woord.
Men verstaat er nu onder: een schelm,
^een spitsboef.
