A.R. naast K.V.P. in strijd
tegen de doorbraak
Motorverkeer zal radio en TV
niet meer mogen storen
Schrijfster Henriëtte Roosenberg
bezoekt haar geboorteland
RADIO REPARATIE
Wettelijke verplichting met overgangs
termijn van een jaar opkomst
Beroemd als filmsterren
4
ANTI-REVOLUTIONAIR PARTIJCONVENT
Doorwerken van socialisme grootste
bedreiging voor staat en maatschappij
H. J. MAERTENS N.V.
Minister Staf over opheffing
der Nationale Reserve
Prof. R. P. van Calcar door
gasverstikking om het
leven gekomen
Vrachtauto vol jenever
en likeur gestolen
„Ongeschoolden verdienen
meer dan geschoolden"
maar jaloers als feeksen
- bekend gezvorden in Amerika -
Nederland houdt vast aan
KLM-lijn op Los Angeles
UIT ANDERE BLADEN
Critiek op nieuwe leger plan
Heringa Wuthrich
Kerkelijk Nieuws
Koersfluctuaties op de Amsterdamse beurs
van 23 tot en met 26 april
ZATERDAG 27 APRIL 1957
In Utrecht is vandaag het partijconvent
van de Anti-Revolutionaire Partij gehou
den. De voorzitter van het centraal comité
van A.R.-kiesverenigingen, dr. W. P.
Berghuis, die presideerde, merkte in zijn
openingsrede op, dat de huidige politieke
verhoudingen in ons land, die volgens hem.
reeds tot een vrijwel onoplosbare kabinets
formatie-crisis aanleiding gaven, er na het
optreden van het extra-parlementaire
„nood"-kabinet-Drees, niet beter op zijn
geworden. De huidige politieke situatie is,
volgens dr. Berghuis, voor een langere
duur beslist ongezond, zowel voor het
landsbestuur als voor de politieke oordeel
vorming der burgers.
In de politieke strijd van onze dagen, al
dus dr. Berghuis, wil de A.R.-partij staan
naast de Christelijk-Historische Unie en
staat zij ook naast de Katholieke Volkspar
tij. Hierin zijn wij, volgens hem, bondgeno
ten uit geloof en uit actueel-politieke
overwegingen. Naast de K.V.P. wenst de
A.R.-partij te staan ondanks de, volgens dr.
Berghuis, diepe geloofsbezwaren tegen het
rooms-katholicisme en tegen, volgens hem,
zeer wezenlijke roomse staats- en maat
schappijopvattingen.
Hij noemde het voorts „een geestelijke
en historische misvatting, indien sommigen
hun steun aan niet-christelijke politieke
partijen als de Partij van de Arbeid geven,
om daarmede een dam op te werpen tegen
een toenemende roomse invloed. Men dient
goed te beseffen, aldus dr. Berghuis, dat
in de wezenlijke strijd tegen Rome de re
formatie beslist niet haar bondgenoot vindt
in de Partij van de Arbeid.
Op het niveau waarover het hier gaat, is
er meer, dat ons, kinderen der reformatie,
met de rooms-katholieken verenigt, dan
ons van haar scheidt, aldus dr. Berghui^.
Daarom zal, volgens dr. Berghuis, de po
litieke strijd in onze dagen zich vooral
richten tegen een ontwikkeling van de
structuur van onze samenleving in socia
listische richting, en daarmede in partij
politieke zin tegen de socialistische partij.
Geen bezwaar tegen brede basis
De strijd richt zich in de eerste plaats
tegen deze partij, aldus spreker, omdat de
geest van onze tijd machtiger wordt be
heerst door het socialisme dan door het
liberalisme. In de doorwerking van het so
cialisme ligt, volgens dr. Berghuis, voor
ADVERTENTIE
Nassaustraat 5 - Haarlem - Tel. 15220
Nieuwe Groenmarkt 2 - Haarlem - Tel. 15228
Op vragen van het Tweede Kamerlid
de heer Visch (K.V.P.) over de Nationale
Reserve heeft minister Staf geantwoord,
dat de Nationale Reserve tot dusverre een
plaats ingenomen heeft in de organisatie
van de territoriale verdediging. Door het
ontbreken van een voldoend aantal dienst
plichtigen die bij mobilisatie een plaats in
de territoriale verdediging kunnen inne
men, was de bijdrage van de Nationale
Reserve in de eerste jaren van onze defen
sie-opbouw van groot belang.
Thans is het mogelijk geworden alle
eenheden voor de territoriale verdediging
samen te stellen uit dienstplichtigen die
tevoren een volledige militaire opleiding
hebben ontvangen. Het was in de afgelo
pen jaren niet mogelijk de eenheden dei-
Nationale Reserve op de voorgenomen
sterkte te brengen, zodat reeds gedeelte
lijk in een aanvulling op andere wijze
moest worden voorzien.
Ondanks alle toewijding en ijver bleef
volgens de minister, het bezwaar bestaan,
dat de reservisten der Nationale Reserve
slechts zeer onvoldoende voor hun oorlogs-
taak konden worden opgeleid.
Deze argumenten hebben in overwegen
de mate tot het besluit geleid de Nationale
Reserve op te heffen. De bestemming van
de huidige vrijwilligers der Nationale Re
serve moet naar de mening van de minis
ter aan hen zelf worden overgelaten. Zij
zullen bij de vrijwillige politie, de Bescher
ming Bevolking en bij het Korps Lucht
wachtdienst zeer goed werk kunnen doen.
De vraag, of in de afgelopen jaren bij
de samenstelling en de opleiding van dit
korps te veel is gelet op de kwantiteit en
te weinig op de kwaliteit, beantwoordt de
minister ontkennend. De inspecteur der
Nationale Reserve heeft bij herhaling een
aantal reservisten, die niet geregeld aan
de oefeningen deelnamen, en degenen, wier
graad van geoefendheid als onvoldoende
werd beschouwd, ontslagen.
De keuringseisen waren lager dan die voor
dienstplichtigen.
De heer Visch had ook gevraagd of de
bewindsman bereid zou zijn, door nauw
keurige selectie, zowel van het kader als
van de vrijwilligers, een kwalitatief beter
voor zijn oorlogstaken berekend korps op
te bouwen. Maar minister Staf antwoordt
dat daardoor de Nationale Reserve nu
meriek sterk zou dalen onder de huidige,
voor haar taken reeds onvoldoende sterkte.
Aangezien deze taken territoriaal gespreid
zijn, zouden de eenheden te klein worden
om nog militaire waarde te hebben.
het ogenblik de grootste reële bedreiging
voor staat en maatschappij. Dit alles be
tekent, volgens dr. Berghuis, niet dat er
voor de A.R. principiële bezwaren zijn om
thans bijvoorbeeld een kabjnet op brede
basis, dus met socialisten, in enigerlei
vorm te aanvaarden. Ten deze gaat het,
volgens hem, niet om een absoluut princi
piële kwestie. Overwegingen van algemeen
praktisch staats- en partijbeleid spelen
hierbij een rol. „Daarin zit", aldus de A.R.-
voorzitter, „niets onprincipieels of oneer
lijks".
De situatie van de huidige brede basis
noemde dr. Berghuis tenslotte, onbevredi
gend. Zij is niet gezond voor de politieke
verhouding en nog minder voor een dui
delijke politieke meningsvorming.
In zijn woning te Leiden is op 84-jarige
leeftijd overleden prof. R. P. van Calcar,
oud-hoogleraar in de bacteriologie en ge
zondheidsleer aan de rijksuniversiteit te
Leiden. De begrafenis van het stoffelijk
overschot heeft in stilte plaats gehad.
Toen men woensdagochtend na herhaald
bellen aan zijn woning geen gehoor kreeg,
werd een onderzoek ingesteld. Prof. Van
Calcar werd levenloos in zijn studeerka
mer aangetroffen. Het bleek, dat hij om
het leven was gekomen doordat de afvoer
van de gaskachel defect was geraakt.
Reinier Pieter van Calcar werd op 11 ok
tober 1872 te Veenwouden (Fr.) geboren als
zoon van een predikant. Hij studeerde me
dicijnen te Amsterdam. Na zijn studie
vestigde hij zich in de Jordaan als huis
arts. In 1905 werd hij benoemd tot hoog
leraar in de bacteriologie en de gezond
heidsleer te Leiden, welk ambt hij op 26
september 1905 aanvaardde. In 1935 werd
hij eervol ontslagen als gevolg van de op
heffing van zijn functie in het kader van
de bezuiniging. Prof. Van Calcar heeft vele
publikaties het licht doen zien.
In de nacht van donderdag op vrijdag
is ingebroken in de distilleerderij van de
firma Cooymans aan de Branderijstraat te
's Hertogenbosch. Men heeft kans gezien
een vrachtauto vol met genevcr en ver
schillende likeuren uit het magazijn te
halen. De dader wilde de buit naar België
brengen, en reed bij Lommei door de ge
sloten grenspost. Toen de Nederlandse
douane-ambtenaar en de achtervolging in
zetten, sprong hij uit de nog rijdende auto
en verdween in de duisternis. De auto
kwam even verderop in een greppel tot
stilstand en is vandaag door de Bossche
recherche naar Den Bosch teruggebracht.
De dader is in België ontkomen.
Op het landelijk congres van de groep
nijverheidsonderwijs van de Nederlandse
Onderwijzersvereniging dat in de Interna
tionale School voor Wijsbegeerte te Leus
den is gehouden, heeft de heer H. W. Kruk
over „problemen van vorming en opleiding
der Nederlandse jeugd" gesproken. De
heer Kruk, die directeur is van het Vor
mingscentrum voor Mannelijke Bedrijfs-
jeugd te Rotterdam, zei onder meer, dat
steeds weer blijkt, dat een groot deel van
de jeugd na het volbrengen van het acht
ste leerjaar haar aansluiting aan de maat
schappij mist. Er moet dus iets mis zijn in
het onderwijs, dat wij pogen te vernieuwen
zei hij, omdat het nog altijd teveel gericht
is op de intellectuele vorming. Het onder
wijsstelsel is naar het inzicht van de heer
Kruk typisch aristocratisch gericht. De bo
venlaag acht men het belangrijkst en aan
de onderlaag is nooit of te weinig aandacht
besteed. Het is weliswaar een heterogene
groep, maar uit die groep moet uiteindelijk
ook het leger van werkers komen, dat deel
zal hebben aan de reeds op gang komende
tweede industriële revolutie, de automa
tisering van de industrie.
De heer Kruk noemde het absurd, dat
thans in het bedrijfsleven de ongeschoolde
krachten meestal met meer geld naar huis
gaan dan de geschoolde. Dat is zijns in
ziens een premie op het niet afmaken van
de vakscholing. Niemand trekt zich van
deze foutieve gang van zaken iets aan.
Men moet echter bedenken, aldus de heer
Kruk, dat het hier gaat om tienduizenden
jongeren.
In het niemandsland tussen het Jor
daanse en het Israëlische deel van
Jeruzalem hebben deze week de mili
taire commandanten van Israel en
Jordanië in het grensgebied, voor de
tweede maal in veertien dagen gespro
ken over maatregelen om rust en orde
in hun sectoren te handhaven. Men ziet
kolonel Haim Herzog (rechts) en kolo
nel Malik Saadi van het Arabische
Legioen hier zitten aan een tafeltje dat
wel heel wankel lijkt tegen de achter
grond van tankversperringenHet tafe
reel doet wonderlijk sereen aan in het
rumoer waarvan het Nabije Oosten
deze week vervuld is geweest.
Automobilisten, motorrijders en brom
fietsers zullen verplicht worden de elek
trische ontstekingsinstallatie van hun voer
tuigen zodanig te ontstoren, dat radio- en
televisie-ontvangst geen hinder meer on
dervinden. Er wordt op het ogenblik een
wijziging van het Radiostoringsreglement
voorbereid, met de bedoeling straks de eis
te kunnen stellen dat ontstekingsinrichtin
gen van alle verbrandingsmotoren op een
bepaalde minimumafstand beeld of geluid
van de gebruikelijke ontvangapparaten niet
meer storen. De minister van Verkeer en
Waterstaat zal de wijziging nog dit jaar
afkondigen. Na een overgangstermijn,
waarschijnlijk van één jaar, zullen dan
alle motorrijtuigen ontstoord moeten zijn,
zo heeft de K.N.A.C. vernomen.
Het Radiostoringsreglement garandeert
thans niet veel meer dan een goede radio
ontvangst voor de beide zenders Hilver
sum. Om dat te bereiken is reeds geruime
tijd geleden een wettelijke verplichting in
gesteld tot ontstoring van kleine elektri
sche apparaten. Het is nu de bedoeling ook
de korte-golfgebieden, die belangrijk ge
voeliger zijn voor storingen, te gaan be
schermen. In eerste aanleg zal dat gebeu
ren door de „stoorzenders" van het motor-
ADVERTENTIE
Omstreeks 1852 wekte een zekere Miss Ella
grote sensatie. Zij was hogeschoolrijdster en
Sresteerde het, balancerend op de rug van
et paard, achtereenvolgens door 50 hoepels
te springen. Ook in het maken van salto-
mortales deed zij niet onder voor de meest
ervaren ruiteracrobaat. Kaetchen Renz,
Kaetchen Carré, en alle andere vrouwelijke
beroemdheden die het nooit verder dan 20
hoepels hadden gebracht, verbleekten op dit
bericht. En zie: de afgunst deed wonderen.
Na korte tijd presteerden alle dames het
geen tot dusver onmogelijk werd geacht: zij
sprongen door meer dan 50 hoepels en draai
den, licht als 'n veertje, salto's alsof het
niets mëer was. Toen echter deed Miss Ella
van zich spreken op een manier die niemand
ooit vermoed kon hebben....
U leest erover in het enige Nederlandse Cir-
cusboek ..De Bonte Droom van het Circus"
dat u méévoert achter de schermen. De
circuskenners J. van Doveren en Fred Tho
mas schreven het: een féést van verhalen en
leuke pentekeningen en prachtige kleuren
platen. Voor slechts 2.50 kunt u dit boek
werk kopen bij uw roomboter-leverancier,
of per brief(kaart) bestellen bij het Kantoor
„Roomboter-album", Postbus 47, Den Haag.
Vermeld vooral duidelijk uw naam en vol
ledig adres. U krijgt het album dan per om-
maand toegezonden, onder rembours. De
bijbehorende plaatjes ontvangt u GRATIS
voor rijksbotermerken. U vindt zo'n merk
op elk pakje roomboter. Neem een pakje
extra voor de zondag
wegverkeer het zwijgen op te leggen. Een
volgende stap zal zijn, dat de eigenaars van
grote elektromotoren de verplichting tot
ontstoren krijgen opgelegd. Het ligt echter
niet in het voornemen trams, treinen en
trolleybussen onder deze verplichting te
doen vallen. Dat zou te kostbaar zijn. Bo
vendien wordt aangevoerd, dat deze open
bare vervoermiddelen de ontvangapparaten
voor frequentie-modulatie (FM) (waarbij
ook de televisie-toestellen) aanzienlijk min
der storen dan zij de conventionele ont
vangapparaten zonder FM doen. De ont
wikkeling, ook bij de radio's, gaat echter
geheel in de richting van FM.
Ob na te gaan welke eisen ten aanzien
van het gemotoriseerde wegverkeer moe
ten worden gesteld, zijn door de P.T.T., in
samenwerking met de Rijksautomobiel-
centrale, proefnemingen gedaan. Men
kwam daarbij, naar de K.N.A.C. meent te
weten, tot de bevinding, dat het voldoende
is als motorrijtuigen buiten een straal van
tien meter geen storing meer opleveren
voor de gangbare FM-ontvangapparaten.
Ter voldoening aan deze voorwaarde zou
volgens P.T.T.-deskundigen volstaan kun
nen worden met weerstandsbougies en
weerstandskabels tussen bougies en ver
deler en tussen verdeler en bobine bij
auto's en met weerstandsbougies en weer
standskabels tussen bobine en bougie bij
motorrijwielen. Voor bromfietsen zouden
alleen weerstandsbougies voldoende zijn.
De Radiostoringscommissie zal de minis
ter van Verkeer en Waterstaat op korte
termijn een advies uitbrengen over de wij
ziging van het Radiostoringsreglement met
betrekking tot verbrandingsmotoren. Het
is nog niet bekend hoe dit'advies zal luiden,
maar de K.N.A.C. acht het waarschijnlijk,
dat de conclusies van het onderzoek van
P.T.T. en R.A.C. erin worden verwerkt. Er
is eveneens reden om aan te nemen, dat
geadviseerd zal worden een overgangs
termijn van een jaar aan te houden. Daar
na kan dan geëist worden, dat alle oude
motorrijtuigen op afstand geen hinderlijke
storing meer veroorzaken en dat alle
nieuwe motorrijtuigen pas in de handel
komen nadat ze ontstoord zijn. In Frank
rijk, Duitsland en Engeland bestaan de
wettelijke maatregelen reeds die men thans
in Nederland wil invoeren.
Henriëtte Roosenburg maakt in het ge
sprek dezelfde forse indruk als in haar
boek „The walls came tumbling down", dat
enkele dagen geleden onder de titel „En
de muren vielen om" in een niet vol
maakte maar over het algemeen uitsteken
de vertaling van Wim Hora Adema bij n.v.
Em. Querido's uitgeversmaatschappij in
Amsterdam is verschenen. Het boek is
oorspronkelijk bij Viking Press in New
York verschenen. De Engelse editie
(Seeker and Warburg, Londen) staat al
enige tijd in de etalages, maar met de be
spreking hebben wij even gewacht omdat
Henriette Roosenburg naar Nederland zou
komen om onder meer de joxirnalisten ge
legenheid te geven over haar boek vragen
te stellen. Dit gebeurde vrijdagmiddag in
het Internationaal Cultureel Centrum in
Amsterdam.
Henriëtte Roosenburg woont sinds zeven
jaar in de Verenigde Staten. Zij is van
oorsprong Hollandse. Kort na de bevrijding
heeft zij het land verlaten om in Amerika
een kans te wagen in de journalistiek. Het
is haar gelukt, ze werkt al jaren voor de
tijdschriften „Life" en „Time". Sinds de
verschijning van haar eerste boek in
januari van dit jaar is zij bijzonder be
kend geworden. „The walls came tumbling
down" heeft er hoewel het geen „best
seller" kan worden genoemd veel be
langstelling. Het weekblad „New Yorker"
publiceert het in verkorte vorm als feuille
ton onder de titel „Annalen van de be
vrijding". Zij heeft zich in dat boek ont
daan van haar ervaringen tijdens de oor
log. In de introductie van de in het boek
voorkomende personen staat onder meer:
„Zip, achtentwintig jaar, schrijfster van
dit verhaal. Als studente in de letteren in
Leiden begon zij in het begin van de oor
log te werken voor de ondergrondse pers.
Zij werd tenslotte koerierster naar België,
Frankrijk en Zwitserland voor een verzets
groep die inlichtingen en andere aange
legenheden doorgaf aan de Nederlandse
regering in Londen. Als koerierster raakte
ze onvermijdelijk verwikkeld met de
vluchtwegen en af en toe hielp ze ge
allieerde vliegers als die soms niet verder
konden. Ze werd in maart 1944 gepakt en
ter dood veroordeeld."
Verder worden in de introductie ge
noemd: Nel, dertig jaar, Joke, twintig jaar
en Dries, zesentwintig jaar. Zij werden ook
bij hun illegale activiteit gegrepen en ter
dood veroordeeld. Zip, Joke, Nel en Dries
werkten onafhankelijk van elkaar en leer
den elkaar pas kennen in het concen
tratiekamp van Waldheim, een kleine
plaats in de buurt van Dresden in zuidoost
Duitsland. Daar begint het verhaal: er
varingen, die Henriëtte Roosenburg pas zes
jaar later kon gaan opschrijven. Een af
schuwelijk en enorm boeiend verhaal. Het
is fors, zakelijk, manlijk geschreven. Ter
wijl men leest verdwijnen de twaalf jaren,
die we nu van het einde van de oorlog
verwijderd zijn. Daarna is men weer ac
tueel onder de indruk van de feiten, die
men heeft getracht zo goed mogelijk te
vergeten. Henriëtte Roosenburg zat ruim
een jaar met twee van de drie op de voor
grond geplaatste medegevangenen in een
cel,- die maar- op één gevangene was be
rekend. De laatste maanden was het aan
tal zelfs zes. Veel in concentratiekampen,
opgesloten mensen waren er net zo aan
toe. Een grote verdienste van het verhaal
is, dat het met de gedachte aan allen is
geschreven: de ellende van het kampleven
voor ieder en de chaotische blijdschap van
ieder, die de bevrijding heeft gehaald. Zij
beschrijft daarna de tocht door het kapotte
en ordeloze Duitsland naar huis.
Er zijn zeker mensen die zich afvragen
of het nodig is twaalf jaar na de oorlog
nog op de ellende terug te komen. Hen
riëtte Roosenburg vond het nodig en men
gelooft in haar bedoeling, in de noodzaak.
Zij heeft zich ergens van willen ontdoen,
definitief, en ze heeft Amerika willen laten
zien wat Amerika door de ogen van zijn
bevrijdende soldaten enigszins gezien heeft,
maar alleen als feiten zonder achtergrond,
waardoor de werkelijkheid nooit is ge
voeld zoals in Europa. Zij verwijt de
Amerikanen niets, maar is alleen erg op
hen gesteld na zeven jaar met hen te heb
ben samengeleefd.
Amerikaanse reacties
Hoe is er in de Verenigde Staten op het
boek gereageerd? Er zijn in drie maanden
achtduizend exemplaren verkocht. Het
heeft goede critieken gehad. Zij heeft van
allerlei mensen brieven gekregen. Er was
er een bij van een Amerikaanse soldaat,
die bij de bezetting van Duitsland en de
bevrijding van de kampen is geweest, die
van oorlog en dood alles heeft gezien, maar
na Henriëtte Roosenburgs boek te hebben
gelezen aan haar schreef: „We hebben
nooit geweten dat het zo erg is geweest."
In het algemeen hebben de Amerikanen
Ingediend is een ontwerp van een rijks
wet tot goedkeuring van de op 3 april 1957
te Washington tot stand gekomen lucht
vaartovereenkomst tussen Nederland en
de Verenigde Staten van Amerika. Het
ontwerp is ook ingediend bij de Staten
van Suriname en de Staten van de Neder
landse Antillen, opdat de luchtvaartover
eenkomst goedgekeurd zal worden voor
het gehele koninkrijk.
In de toelichting wordt onder meer ge
zegd dat de regering zeer teleurgesteld is
dat de route naar Los Angeles, waaraan zo
grote betekenis wordt gehecht voor de
toekomstige positie van de K.L.M. niet in
de overeenkomst kon worden opgenomen.
De weerstand daartegen in Amerikaanse
luchtvaartkringen en in het congres
sproot, behalve uit een overdreven vrees
voor de concurrentie kracht van de K.L.M.
voort uit het besef dat geen precedent voor
onderhandelingen met andere landen
mocht worden geschapen.
De regering vertrouwt echter, dat bin
nen afzienbare tijd de inzichten en de om
standigheden in de Verenigde Staten zo
danig zullen zijn, dat bij een heropening
van de besprekingen meer begrip zal wor
den getoond voor het feit, dat Nederland
tot de vier grote luchtvaartmogendheden
behoort, alsmede ter tegemoetkomendheid
ten aanzien van de Nederlandse wensen.
Uit de bij de overeenkomst gevoegde
briefwisseling blijkt, dat de regeringen er
van doordrongen zijn, dat van een voor
beide partijen bevredigende overeenkomst
niet kan worden gesproken zolang het de
K.L.M. niet is toegestaan luchtdiensten
naar Los Angeles te exploiteren. De re
gering zal op korte termijn te Washington
terugkomen op deze aangelegenheid. i
ook zo gereageerd op Anne Franks dag
boek, in boekvorm eerst, daarna als toneel
stuk. Ze zijn er van onder de indruk ge
raakt, niet alleen door het spel van Susan
Strasberg, die de rol van Anne Frank daar
al langer dan een jaar op Broadway heeft
gespeeld, maar vooral door de sfeer van de
angst voor de bezetter en de vernietiging.
Henriëtte Roosenburg zegt dat de Ameri
kanen dit willen zien en horen, omdat ze
het niet kennen en voelen dat zij moeten
meeleven, al is de oorlog dan al lang voor
bij. Dan blijkt nog duidelijker dat zij een
sterke behoefte had hen haar ervaringen
ook voor te leggen, want ze noemt hen
warm, hartelijk, spontaan en bereid als
geen ander volk om te luisteren. Dat de
Amerikaanse uitgevers hun behoefte aan
„meer ervan weten" hebben onderschat
blijkt wel uit het feit, dat de vertaling van
Anne Franks dagboek door twaalf uit
gevers is geweigerd, voordat het irj grote
oplage kon worden verspreid.
Waarom heeft Henriëtte Roosenburg
haar boek zo laat geschreven? Vier jaar
geleden voelde ze zich pas sterk genoeg om
zich weer te vereenzelvigen met de oor
logstijd. Ze is toen alle gegevens van vier
dagboeken gaan rangschikken. Nel, Dries,
Joke en zijzelf hebben namelijk op haar
eigen voorstel onmiddellijk na de val van
Waldheim ieder een dagboek bijgehouden.
Zij voelde meteen na de bevrijding dat
alles moest worden opgeschreven. Ze is pas
veel later gaan denken aan een boek. Eerst
is ze nog één keer in Duitsland terug ge
weest, in Neurenberg tijdens de processen
tegen de kopstukken van het naziregiem.
„Ik wilde ze nog wel eens zien, de groten.
Ze zaten er volkomen onbelangrijk bij in
de beklaagdenbanken, met gezichten zon
der-uitdrukking. Ze waren helemaal niet
interessant. Goering en Hess en de ande
ren. De tekenaars, in de rechtzaal hadden
voor hen nauwelijks belangstelling. Ze
tekenden de prachtige scherpe koppen van
degenen door wie werd veroordeeld."
Persoonlüke gegevens
Er waren ook persoonlijker vragen, over
haar vrienden bijvoorbeeld. Zij hebben het
boek allemaal, op een na, in het Engels
gelezen. Ze zijn tevreden. Heeft ze nog
contact met hen? Ze correspondeert sinds
ze naar de Verenigde Staten vertrok. Joke
en Nel ontmoet ze steeds als ze in ons land
komt. Dries had ze tot voor twee dagen
in acht jaar niet gezien. Voor de oorlog
was hij bij de koopvaardij. Nu is hij loods
in Rotterdam. Woensdag kwam Henriëtte
Roosenburg met de „Statendam" in Rotter
dam aan. Om vier uur in de ochtend klom
Dries als loods aan boord, ze had hem van
haar komst geschreven. „De ontmoeting
was geweldig." Bij het laatste woord straal
de ze. Het maakte haar even volkomen
anders. Tijdens het officiële vraag-en-ant-
woord was ze erg objectief. Persoonlijke
vragen beantwoordde ze kort als ze niet
bleef steken. Haar gezicht is ontoeganke
lijk. Men vergeet het niet.
Over enkele dagen vertrekt Henriëtte
Roosenburg naar Zuid-Frankrijk. Zij heeft
daar enige tijd geleden een boerderij in de
Provence gekocht. Ieder jaar komt ze terug
naar ons land om vrienden te zien en
ieder jaar wil ze naar de Provence om
haar boerderij bewoonbaar te maken. Ze
heeft er zelf al een waterleiding aangelegd
Over vier of vijf jaar hoopt ze in de Ver
enigde Staten bij „Life" en „Time" genoeg
te hebben verdiend om voorgoed op die
boerderij te kunnen gaan leven, om er in
de winter te schrijven en er in de zomer
vrienden te laten logeren. De dichtst
bijzijnde buur woont kilometers ver.
Zaterdagavond wordt aan haar bezoek
in Amsterdam waarschijnlijk aandacht in
de Artistieke Staalkaart van de- VARA be
steed. De KRO wil haar boek in het na
jaar tot een reeks van vier hoorspelen ver
werken.
Johan Voskuil
De militaire medewerker van D e
Volkskrant levert critiek op het nieu
we legerplan van minister Staf, dat voor
ziet in de vorming van een paraat leger
korps van twee divisies, waarvan de le
gerkorpstroepen slechts zeer beperkt pa
raat zulen zijn en van een mobilisabel le
gerkorps, waarvan de kernstaven aanwe
zig zullen zijn.
„Men behoeft slechts de cijfers na te gaan
over liet beschikbare technische personeel
van de Koninklijke Landmacht, zoals deze
door de minister bij de begroting zijn ver
strekt. om te zien, dat het onmogelijk zal
zijn twee legerkorpsen bevredigend van tech
nici te voorzien. Ook het algemene tekort
aan beroepspersoneel legt beperkingen op
aan onze legerplannen. Wij zouden er geheel
vrede mede hebben, indien men zich tot doel
had gesteld een kleinere legerslerkte te vor
men cn daarbij in gedachten te houden, zo
dra het mogelijk was, die sterkte in de toe
komst verder uit te breiden. Nu jaagt men
een plan na. waarvan men weet. dat het
nooit althans voorlopig niet te verwe
zenlijken is.
Wat voor het personeel geldt, geldt ook
voor het materieel. Er is niet voldoende ma
terieel van goede kwaliteit aanwezig om vier
divisies en de legerkorpsen naar behoren uit
te rusten. Houdt men dan voor ogen, dat er
veel nieuw materieel moet worden aange
schaft om de divisies en de legerkorpstroe
pen in moderne zin uit te rusten, dan is er
voorlopig geen sprake van werkelijk geheel
gevechtsgereed uitgeruste divisies.
Generaal Norstad heeft bij herhaling aan
gedrongen op een zo groot mogelijke paraat
heid. Hij acht een dertig parate divisies nau
welijks voldoende voor het NAVO-scherm.
Het moge politiek misschien zeer handig zijn
van minister Staf om het te doen voorkomen
alsof Nederland met twee legerkorpsen van
totaal vier divisies toch wel één van de beste
en volijverigste NAVO-partners is, doch wan
neer die divisies door vele mankementen
slechts beperkt bruikbaar zijn hetgeen gene
raal Norstad beter bekend zal zijn dan wie
anders ook, dan schiet hij nog niet veel op.
Na alle ellende welke minister Staf al be
leefd heeft door zijn vroegere, te groots op
gezette legerplannen, had men mogen ver
wachten dat hij zijn les had geleerd".
Een naar de militaire medewerker van
de Volkskrant verantwoord legerplan is
de vorming van één legerkorps, bestaande
uit twee parate en één mobilisabele divisie
en een grotendeels paraat aanwezige
macht legerkorpstroepen. Een dergelijk le
gerkorps zou in 1960 gereed kunnen zijn
en dan in een vorm die voor een aan de
atoomoorlog aangepaste divisie vereist is.
Daarna kan men zijns inziens gaan denken
aan de vorming van meer legeronderdelen.
„Er is ook nog zoiets als een territoriale
verdediging, welke gelden vraagt. Hoewel
men niet erg bang behoeft te zijn voor lan
dingen van parachutisten, moet men wel ter
dege rekening houden met de mogelijkheid
van sabotage door subversieve elementen. In
ons dichtbevolkte land zijn de mogelijkheden
tot sabotage niet gering en in dit opzicht kan
men uit de gebeurtenissen in Hongarije leren,
wat een fanatieke groep mensen kan doen.
Wij zullen ook nog onze luchtdoelartillerie
compleet moeten vernieuwen wat het zware
geschut betreft. Geleide wapens van een kwa
liteit, welke wij moeten hebben, zullen wij
nooit van Amerika cadeau krijgen. De er
varing is. dat Amerika alleen vrijgevig is
met materieel, dat het zelf uit zijn bewape
ning heeft afgevoerd of dat spoedig daarvoor
in aanmerking komt. De oplossing zal dus
eerder moeten worden gezocht in de ontwik
keling van geleide anti-luchtdoelwapens in
Europees verband.
Verdere en in vele opzichten ook nieuwe
uitrusting is eveneens nodig voor de leger
korpstroepen. Voor de parate divisies kunnen
wij geen automaterieel gebruiken, dat uit de
civiele sector moet worden gerequireerd. De
voertuigen moeten er zijn, wil men van pa
raatheid spreken. Zo is het ook met het
zwaardere geniemateriaal.
Tekorten kunnen gedeeltelijk worden
weggewerkt door een einde te maken aan de
sluimer-staven, welke bestemd zijn voor on
derdelen, welker vorming nog jaren op zich
moet laten wachten bij gebrek aan materieel.
Het heeft geen zin om mobilisabele onderde
len te vormen, waarvoor het vereiste moder
ne materieel niet aanwezig is in de eerstko
mende jaren.
Het geheel van ons nieuwe legerplan, dat
dus alleen vermindering beoogt en geen ver
hoging van gevechtskracht, lijkt wat op boe
renbedrog. De enige oplossing is een verdere
vermindering van de mankracht, opvoering
van het vereiste materieel door middel van
vrijkomende gelden van overbodige staven
en nu werkelijk eens ingrijpende bezuiniging
van het ministerie zelf".
(ADVERTENTIE)
Haarlem
CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te Zaamslag E. Venema te
Maassluis.
Ned. Ilerv. Kerk
Aangenomen naar Krimpen aan de IJsel
(als vie.) J. Roepers, kand. te Ermelo. Be
dankt voor Meerkerk J. Koele te Nijkerk.
Beroepen te Heteren C. G. Baart, kand. te
Utrecht; te Blauwkapel-Groenekan H.
Harkema te Zeist. Bedankt voor Ooster-
wolde (Geld.) (toez.) J. Lekkerkerker te
Bergambacht. Beroepbaarsleliing. De heer
R. Iioutsma, vicaris te Markelo, stelt zich
beroepbaar.
Geref. gemeenten
Beroepen te Werkendam W. C. Lamain
te Grand-Rapids (U.S.A.). Bedankt voor
Leerdam H. v. Gilst te Dirksland.
Bapt. gemeenten
Beroepen te Zandbulten J. A. Scholte te
Musselkanaal.
Geref. Kerken onderh. art. 31 K.O.
Beroepen te Vrouwenpolder M. van
Beveren, kand. te Amsterdam-West.
Vrijdag 26 april 1957
Laagste Hoogste
koers koers
Alg Kunstzijde Unie188 193
Van Berkel's Patent 187 187'A
Van Gelder Zonen ISO'A 204Va
Kon Ned Hoogovens299 306
Ned Ka bel fabriek 279 284
Philips 271 Vs 278
Unilever 888Va 4033A
Wilton-Fijenoord 249 255
Kon. Petroleum 179,80 185,10
Holland-Amerika Lijn 17472 177
Kon Ned Stoomboot Mij155 1567»
Ned Scheepvaart Unie18172- 183»/»
Van Ommeren 284'A 286'/.i
Amsterdam Rubber 767s ~777»
H v A893/< 91</2
Ver. Deli Maatschappijen92 951/4
3Va°/0 Staffellening 1947 S67/is 87%b
3% Invest, cert Nederland 9013/ib 9l*/io
3% Nederland 1962—64 903/8 90Vs
Omzetten (nominaal):
Vorige week (def.) Aandelen 7.482,307,-
Deze week (voorl.)Aandelen 6.717.621,-
Laatste
tijdvak
I903/s
187
I8OV4
299
282
27578
38978
249
180,65
176
15574
182Vs
777.
91
9474
87
90*782
9072
Exd.
Koersverschil
t.o.v. 18 april
- 574
- U/2
- 2474*
- 10
q
2
23/s*
278*
4
1,65
13/4
U/8
U/s
Vs
V2
U/2
7.6
Vs
716
Obligaties 7.697.080,-
Obligaties 8.355,602,-
