Mr. Luns pleit voor het behoud van conventionele wapens Nederlands antwoord op Russische nota Cats van Hamburg OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Afschuwelijk dilemma bij uitsluitend kernwapens HET WEER Eerste NAVO-conferentie in Bonn: Sovjetregering wijkt af van haar eigen constateringen" Het Grote Plan VRIJDAG 3 MEI 1957 Geen wijziging Kouder Geen angst Geen tweede Hongarije Haven van Goedereede ontoegankelijk Sïüurman Cohen CULTIVéE PARELS Richards naar Jeruzalem in plaats van naar Bonn Senator McCarthy, 47 jaar oud, overleden Hij kreeg de bijnaam van De heksenjager9 Het woord is aan 71e JAARGANG No 249 302e JAARGANG No 97 Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 12230. Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman BONN (ANP) „De betekenis van de kernwapens heeft zo'n relief gekregen dat de indruk is ontstaan, dat de conventionele bewapening relatief van minder gewicht is geworden. Deze gedachte is een waan. Kernwapens zijn zonder twijfel van grote betekenis, maar gesteld, dat het uitbreken van een oorlog eens niet zou zijn te verhinderen, dan zou men voor een afschuwelijk dilemma komen te staan door het gemis aan voldoende conventionele wapenen en de noodzaak ontstaan voor het gebruik van kernwapens in een situatie, die dit gebruik niet zou veroorloven". Deze verklaring heeft de voorzitter van de Nederlandse delegatie op de NAVO-conferentie in Bonn, minister Luns, gistermiddag afgelegd. Minister Luns was zijn rede begonnen met de bespreking van het rapport van de politieke adviseurs van de NAVO over de ontwikkelingen in de politiek van de Sovjet-Unie. Hij zei grote waardering voor het rapport te hebben. „Het dient echter de eerste zorg te zijn, dat wij een voldoende kracht hebben op gebouwd om een aanval van de Sovjet-Unie af te schrikken of zo nodig terug te slaan", zo zei hij. Minister Luns vervolgde zijn rede met de verk'aring, dat er bepaald geen reden is voldaan te zijn over hetgeen de NAVO heeft in de vorm van een schild of af schrikwekkende kracht. Hij herinnerde er aa dat de NAVO-raad destijds overeen stemming heeft bereikt over twee hoofd kenmerken van de defensieve inspanning: een effectieve vergeldingsmacht tegen agressie alsmede voldoende conventionele bewapening voor de verdediging van het gebied van de NAVO-Ianden en wat zij voorstaan bjj eventuele lokale acties van de Sovjet-Unie of haar „satellieten". „Wan neer wy ons daaraan houden", aldus mi nister Luns, „dan is er geen twijfel aan de vastberadenheid van de NAVO-landen. Wjj willen "iet eerst veroverd en dan be vrijd worden. Maar sinds deze richtlijnen zijn aangenomen is er geen verbetering te bespeuren. Wel zal men een verbetering kunnen verwachten, maar voorshands ly'kt het er op, dat wy achteruit gaan". Mr. Lur.s zei na zijn uitspraak over de kernwapens: „Wat zal de indruk zijn in de landen, die uitsluitend conventionele wapenen hebben en hoe zouden de rege ringen van deze landen aan de bevolking zoveel offers kunnen vragen als de indruk bestaat, dat het alleen op kernwapens aankomt?" „Ik wil geen overmatige onrust wekken en ik stel geen nieuwe werkwijze voor", zo zei hij. „Met de bestaande NAVO- instellingen komen wij volkomen toe". Mr. Luns zei slechts te willen betogen, dat bij de bespreking van de Russische politiek het vraagstuk van cle bewapening funda menteel is voor het bondgenootschap en elk lid daarvan. De rede van mr. Luns, die in dezelfde geest sprak als de Franse minister Pineau en waarop ook de Westduitse minister Von Brentano terugkwam, vond volgens con- ferentieki-ingen bij vele gedelegeerden grote instemming. Minister Luns was op de eerste dag van de conferentie de negende spreker. Minister Dulles heeft in zijn eerste rede het Amerikaanse standpunt inzake de kwestie van de ontwapening nog eens uit eengezet. Hij betoogde, dat de NAVO-lan den, niet minder verlangend zijn het ge vaar van een atoomoorlog te verminderen dan de Sovjet-Unie. Dit mag echter niet leiden tot verzwakking van de defensie der vijftien landen op basis van Russische be loften. De Sovjet-Unie zal moeten instem men met een effectieve controle en inspec tie op de vermindering van de bewapening en pas daarna zal er in deze kwestie vor dering kunnen worden gemaakt", zo zei hij. Dulles bracht voorts een boodschap over van president Eisenhower, die in houdt, dat de Amerikaanse regering geen enkele wijziging overweegt in de sterkte van de Amerikaanse troepen, zoals vast gesteld op de ministersconferentie van de NAVO in Parijs van december. ADVERTENTIE BARTELJORISSTR HAARLEM TEL 13439 FERD BOISTR. 48 ADAM TEL /17t62 Vilfmantels in kleuren 59.50 ^^^^^coccoocccoccocccr/y^ccccccccccccoccccccccrxccccco VERWACHTING, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van vrijdagavond tot zaterdagavond, op gemaakt om 11.15 uur: Tamelijk veel bewolking met plaatselijk wat lichte regen. Overwegend matige wind tussen west en noord, kouder. Volledige weerrapporten op pagina twee DIT NUMMER BESTAAT UIT TWINTIG PAGINA'S De Britse minister van Buitenlandse Za ken, Selwyn Lloyd, verklaarde, dat het aanzien ten aanzien van de internationale toestand geen tijd voor optimisme is: de Russische militaire macht groeit nog steeds en ondanks moeilijkheden gaat ook de eco nomische groei van de Sovjet-Unie gesta dig voort. Hij drong aan op nauwe aaneen sluiting van de NA\ O-landen en zei, dat gebleken is, dat de NAVO als afschrikking tegen agressie heeft voldaan. Een waar schuwend woord liet minister Selwyn Lloyd ook horen tegen de Russische poli tiek om nationalistischs gevoelens in Afri ka en Azië uit te buiten. Deze politiek wordt voortgezet en moet nauwkeurig wor den gadegeslagen, zo zei hij, er aan toevoe gende, dat deze politiek in het Verre Oos ten geen verder succes heeft geboekt. De Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken, Martino, wees op de tegenstrijdig heid tusen de Russische waarschuwingen voor een atoomoorlog en de proeven, die de Sovjet-Unie zelf met kernwapens neemt De Deense staatssecretaris Christiansen, die minister-president Hansen vervangt, verklaarde, dat de Russische waarschu wing een averechtse uitwerking heeft ge had: inplaats van het Deense volk angst aan te jagen is het als gevolg van de brief van Boelganin zich meer bewust geworden van het belang van atoomwapens. De Griekse minister van Buitenlandse Zaken. Averof, deelde mede. dat de Russische am bassadeur in Athene een scherpe waar schuwing had laten horen tegen het ves tigen van bases voor atoomwapens op Grieks grondgebied. De Russische bedrei gingen waren echter van de hand gewezen als een inmenging in Griekse binnenland se aangelegenheden. Over Cyprus verklaarde de Griekse mi nister, dat hij niets had toe te voegen aan het afwijzende antwoord, dat zijn regering destijds heeft gegeven aan de secretaris- genex*aal van de NAVO op diens aanbod voor het verlenen van goede diensten in deze kwestie. Ook minister Pineau pleitte in zijn rede voor een evenwicht tussen de conventione le en atoomwapens voor de NAVO-strijd- krachten. Hij verklaa de, dat de NAVO- landen gezamenlijk dienen te streven naar een modernisering van organisatie en be wapening van de strijdkrachten. Voorts uitte hij de vrees, dat de sub-commissie van de UNO. die in Londen de ontwape ning bespreekt, niet voldoende rekening houdt met de veiligheid van Europa. Bo vendien zei hij het noodzakelijk te achten, dat daar niet alleen een overeenkomst voor ontwapening van kernwapens, maar ook van conventionele wapens wordt be sproken. De Westduitse minister Von Brentano, betoogde naar aanleiding van de Duitse hereniging, dat weliswaar de wens naar vrijheid in Oost-Duitsland levendig moet worden gehouden, maar dat dit niet zal mogen leiden tot een tweede Hongarije. Ook oefende hij critiek op het Britse be sluit troepen uit West-Duitsland terug te trekken. Vanochtend beginnen de geheime besprekingen over de Duitse hereniging. Gevolgen van het Delta-plan: de haven van Goedereede is door de aarden wal, welke het begin vormt van de grote dam dwars door het Haringvliet, on toegankelijk geworden voor vissers scheepjes. Een kleine vloot van vissers schepen gemeerd voor de ingang van de haven van Goedereede. Op de voor grond de dam, welke de haven afsluit. 99 DE NEDERLANDSE REGERING HEEFT geantwoord op de verklaring van het Sovjet-Russische ministerie van Buitenlandse Zaken van 16 maart over de Europese economische gemeenschap en Euratoom. In een aan de Russische ambassadeur te Den Haag overhandigde verklaring zegt de Nederlandse regering, dat objectieve beschouwing van de Europese verdragen niet zou nalaten iedere verkeerde indruk bij de Sovjet-regering weg te nemen, „tenzij haar politiek geen ander doel beoogt dan iedere poging tot samenwerking en versterking van het westen in de ogen van de Europese publieke opinie in discrediet te brengen". Na te hebben geconstateerd, dat de Russische politiek een waterdichte scheiding in Europa wil optrekken en iedere poging tot reorganisatie van het westen wil verlammen, verklaart de Neder landse regering zich onvoorwaardelijk voorstander van het spoedig in werking treden der nieuwe verdragen. Dit neemt evenwel niet weg dat zij de wil blijft koesteren positief mee te werken aan waarachtige voorstellen tot nauwere samen werking op bredere basis. Gezicht op het ruime stationsplein en het nieuwe Centraal Station te Rotter dam, dat thans vrijwel gereed is. In het Nederlandse antwoord wordt on der meer gezegd, dat de Sovjetregering in het begin van haar nota verklaart, dat zij haar goedkeuring hecht aan de algemene ontwikkeling van de internationale econo mische samenwerking. Helaas wijkt zij van haar eigen consta teringen af door zonder reden te beweren dat de plannen tot het in het leven roepen van de gemeenschappelijke markt en van Euratom slechts werktuigen van verdeling en agressie zouden zijn. De Nederlandse regeriïig merkt op dat het tot stand komen van deze verdragen juist van het grootste belang voor het wel zijn van Europa en het tot stand komen van haar economische en politieke eenheid is. Deze verdragen leggen nieuwe grond slagen en openen nieuwe mogelijkheden voor een voortdurende ontwikkeling van de welvaart van Europa. In antwoord op de opmerking dat de oprichting van Euratoom zou leiden tot het opheffen van alle beperkingen op de productie van atoomwapenen in West- Duitsland, zegt de Nederlandse regering, dat de Duitse Bondserepubliek zich in de Parijse accoorden heeft verbonden, geen atoomwapens op haar grondgebied te pro duceren. De aantijging, volgens welke Eui'atoom een samenwerking met militaire doelein den zou beogen, noemt zij ongegrond. De Sovjet-nota stelt het voor als zouden de Europese economische gemeenschap en de Europese gemeenschap voor atoom energie, de verdeeldheid van Europa ver groten. De Nederlandse regering merkt op, dat de werkelijke redenen van deze ver deeldheid en van de spanning in Europa niet aan de door de westelijke landen ge voerde politiek ten laste kan worden ge legd. Zij zegt verder dat de betreurenswaardi ge houding van de Sovjet-Unie door haar weigering, in te gaan op de aanbiedingen tot de wederopbouw van Europa door mid del van gemeenschappelijke samenwerking en hulpverlening iedere poging om te ko men tot een economische integratie van geheel Europa, heeft doen mislukken. De Sovjet-politiek van na de oorlog heeft vooral twee doelstellingen nagestreefd: het aanbrengen van een bijna waterdichte scheiding tussen de Europese landen onder communistische overheersing van de ene, en de vrije landen van West-Europa aan de andere kant. Het tweede doel is iedere poging van het westen tot wederopbouw en tot reorganisatie te verlammen. Tegenover deze houding bleef de landen van het vrije Europa geen ander keuze dan hun krachts inspanning te concentreren op de reoi'gani- satie en de wederopbouw van hun eigen economie en deze aan te passen aan nieuwe omstandigheden. Dit werk heeft op geen .nkele wijze ten doel het verdiepen van de kloof, wélke de Russische politiek op kunstmatige wijze in Europa heeft ge schapen. Als onvoorwaardelijk voorstander van het spoedig en volledig in werking treden der beide Europese verdragen, wil de Ne derlandse regering onderstrepen dat deze in haar ogen slechts een stap vormen op de weg van de Europese integratie. Zij zal zich van dit doel niet laten afbrengen door vage plannen, welke geen enkele garantie tot verwezenlijking op korte termijn bie den, of door bedekte dreigementen van nucleaire „replieken", welke zulk een schrille tegenstelling vormen met de vre delievende verklaring van de Sovjet-rege ring. ADVERTENTIE JUWELIERS - HORLOGERS HOUTPLEIN 15 - HAARLEM ATHENE/WASIIINGTON (Reuter/AFP) James Richards, president Eisenhowers afgezant in het Nabije Oosten, wordt van daag uit Athene in Jeruzalem verwacht voor een bezoek van een dag. In Washing ton is meegedeeld, dat Richards niet naar Jordanië, Egypte en Syrië zal gaan. In Athene is bekendgemaakt, dat Grie kenland zich bereid heeft verklaard tot samenwerking bij de toepassing van het plan-Eisenhower voor het Nabije Oosten. Richards, die vier dagen besprekingen heeft gevoerd met de Griekse regering, heeft zijn voorgenomen bezoek aan Bonn, waar hij minister Dulles zou ontmoeten, op instructie van president Eisenhower af gezegd. Voor zijn terugkeer naar Washing ton, op 8 mei, zal Richards waarschijnlijk ook Tunesië en Marokko bezoeken. President Eisenhower heeft Richards be richt dat hij „zo gauw als doenlijk is" naar Washington terug moet keren om met de president beprekingen te voeren over de voorbereiding van het nieuwe programma voor wederzijdse bijstand, aldus heeft het Amerikaanse departement van Buiten landse Zaken bekendgemaakt. WASHINGTON (Reuter) De Republi keinse Amerikaanse senator Joseph R. Mc Carthy, die zich de bijnaam de „heksen jager" verwierf, is donderdag op 47-jarige leeftijd in het Bethesda-hospitaal van de Amerikaanse marine aan een acute lever aandoening overleden, voorzien van de Sacramenten van de rooms-katholieke kerk. In de afgelopen jaren is McCarthy verscheidene malen ziek geweest. Hij heeft ondermeer geleden aan voorhoofds holteontsteking. Bovendien ondervond hij hinder van een oude wond aan de knie, die hy als marine-officier in de tweede wereldoorlog in de Stille Oceaan had op gelopen. Senator McCarthy, die sinds 1946 de staat Wisconsin vertegenwoordigde, was één van de meest omstreden figuren uit het Amerikaanse polieke leven van na de oorlog. Als voorzitter van de commissie van de Senaat voor onderzoek werd hij bekend als een heftig bestrijder van alles wat met het communisme te maken heeft. Zijn methoden van onderzoek naar de loyaliteit van personen in en buiten de regering deden een nieuw woord ontstaan, namelijk „McCarthyism". Zijn methoden van onderzoek hebben vooral in 1954 in de belangstelling gestaan, toen hij in conflict kwam met het leger. Na langdurige verhoren die via de televisie werden uitgezonden, werd McCarthy voor de Senaat gedaagd, waar zijn collega's hem berispten wegens zijn houding bij het on derzoek. Hij was één van de jongste senatoren toen hij in 1950 de aandacht trok door zijn verklaring, dat er 57 communisten werk zaam weren in het Amerikaanse departe ment van Buitenlandse Zaken. Daarna viel de senator steeds meer de regering van president Truman en het beleid van het ministerie van Buitenlandse Zaken onder minister Acheson aan. McCarthy is de leider geweest van een deel van de rechtervleugel van de Repu blikeinse partij. Hij speelde een belang rijke rol bij de Congresverkiezingen in 1950. Hij kwam later, toen president Eisen hower aan de macht was gekomen, dikwijls met diens regering in conflict over zijn jacht op communisten die een functie zou den hebben op regeringsbureaus en in de strijdkrachten. Men heeft Eisenhower her haaldelijk gecritiseerd, omdat hij geen einde maakte aan de activiteit van de sena tor. De president nam in het openbaar een volledig stilzwijgen over McCarthy in acht, maar volgens een recente levensbeschrij ving van de Amerikaanse president zou hij zich minder vleiend over de senator heb ben uitgelaten. In de laatste twee en een half jaar had McCarthy nog wel zijn zetel in de Senaat, maar hij had geen grote invloed meer. Hij verhief altijd nog zijn stem als hij meende, dat de communisten in een regeringsbureau waren binnengedrongen, maar aan zijn woorden werd in de Amerikaanse pers niet veel aandacht meer besteed. Bij de ver kiezingen in 1952 behield hij zijn zetel. Senator Joseph R. McCarthy President Eisenhower heeft uiting ge geven aan zijn diepe medeleven met me vrouw McCarthy in het smartelijke per soonlijke verlies, dat zij heeft geleden en een persoonlijk telegram aan mevrouw McCai-thy gezonden. Ex-president Truman verklaarde „Ik heb met diep leedwezen van het overlijdensbericht van senator McCarthy kennis genomen". Hulde LONDEN (UP) Alleen in Spanje wordt McCarthy gehuldigd. Hij had talloze vijan den ook binnen zijn eigen partij en zijn handelwijzen werden door de Senaat ge censureerd, aldus het Madrileense monar- chistisch-gezinde blad „ABC". Het blad van generaal Franco's Falange „Arriba" erkent de uitersten in McCarthy's ziens wijzen, maar, aldus dit blad, McCarthy zal de geschiedenis in gaan als- een hard vechter. De rooms-katholieke „Ya" schrijft dat McCarthy de laatste tijd vreedzaam en kalm was geworden maar dat hij steeds bleef vasthouden aan zijn denkbeelden omtrent het gevaar van rode infiltratie'in de Verenigde Staten. ADVERTENTIE FRANS HALSSTRAAT 23 - TEL. 16566 DAMES KAPSALON LANOWAVE speciaal voor moeilijk haar. SCHOONHEIDSSALON gezichtsmassage - lichaamsmassage pedicure - afdoende gezichtsontharing gratis huiddiagnose Henry Ward Beecher: De krant is een eindeloze roman. Men kan niet anders dan waardering hebben voor het feit, dat de Engelse re gering door het lanceren van haar plan tot hergroepering van de Europese instellingen een knuppel in het hoenderhok der Straats- burgse „Europeanen" heeft geworpen. Want daardoor is een kwestie, die al lang rijp was voor grondige discussie, aan 't rollen gebracht en is er een kans ontstaan dat die discussie op haar beurt tot actie zal leiden. De kwestie, waar het om gaat, is die van de veelheid en ongelijkvormigheid van de instellingen der Europese integratie, in stellingen van verschillend karakter en verschillende bevoegdheden maar die toch herhaaldelijk op eikaars terrein opereren en waarin bovendien vaak dezelfde per soonlijkheden zitting hebben. De Britse afgevaardigde Sir Robert Boothy heeft die situatie gisteren, in een rede voor het par lement van de Raad van Europa, onhoud baar genoemd en erop gewezen dat de pu blieke opinie er hopeloos door in de war raakt. Sir Robert, die nooit om originele formuleringen verlegen zit, merkte op dat „de Europese ministers spelen op een soort draaitoneel met steeds wisselend decor, maar zonder ooit de eerste acte te vol tooien." Tegen het Britse argument, dat er meer lijn en meer eenheid in het totaal der orga nisaties voor Europese samenwerking moet worden gebracht (hetgeen niet alleen de overzichtelijkheid maar vooral ook de doel matigheid en de produktiviteit ten goede zal komen), valt dan ook weinig in te bren gen. Maar dit wil niet zeggen, dat men het ook eens moet zijn met de oplossing, die de Engelse minister van Buitenlandse Zaken heeft voorgesteld en waaraan hij de naam „the Grand Deseign" („Het Grote Plan") heeft gegeven, daarmee bewust toespelend op het „Grand Dessein" waarmee Frankrijk in de zeventiende eeuw West-Europa hoopte te verenigen. Het hoofdbezwaar, dat men tegen het plan van Selwyn Lloyd moet maken, is dat het „echt Engels" is in die zin, dat het erop aanstuurt, die Europese assemblées welke concrete bevoegdheden hebben of krijgen (die van de Kolen- en Staal-Gemeenschap, Euratoom en de Gemeenschappelijke Markt), en waaraan Engeland zelf niet deelneemt, een ondergeschikte positie te geven en de belangrijkheid van de niet- supranationale maar inter-gouvernemen- tele organisaties, zoals de NAVO, de O.E.E. S. en de Europese organisatie op verkeers gebied, in relatieve zin te vergroten. Dat dit plan niet alleen maar organisa torische, doch vooral politieke bedoelingen heeft, is duidelijk. Het is een poging tot verlegging van het zwaartepunt in de Euro pese samenwerking naar de NAVO, dus naar een niet zuiver Europese maar Atlan tische organisatie, waarin de Verenigde Staten en Canada belangrijke rollen (en de eerste zelfs d e belangrijkste rol) vervullen. Dit zou onvermijdelijk neerkomen op een verzwakking van het Europese integratie- streven als zodanig, want dit streven zou dan geheel en al geïdentificeerd worden met de Atlantische samenwerking en het zelfstandige bestaansrecht ervan zou wor den ondermijnd. De Atlantische samenwer king nu is ongetwijfeld een hoogst belang rijk element in de huidige politieke wereld constellatie, maar het is een samenwerking die op een heel ander vlak ligt dan de samenwerking der West-Europese landen welke op veel meer dan een bondgenoot schap, namelijk op uiteindelijke eenwor ding is gericht. Engeland voelt niets voor die eenwording (hoewel Churchill een kort ogenblik een van haar vurigste pleitbezor gers is geweest!); het wil er niet slechts zelf niet aan meedoen, maar wil liefst ook dat er in 't geheel niets van komt, omdat het anders - zoals nu reeds blijkt - wellicht in een dwangpositie zou komen, waardoor het er zich tenslotte niet meer buiten zou kunnen houden. Van Engels standpunt bezien is het dus volkomen begrijpelijk dat Selwyn Lloyd streeft naar een organisatievorm voor West-Europa, waarbij het supra-nationale element in een hoek wordt gedrongen, het voornaamste parlementaire orgaan slechts een consultatieve functie zou krijgen en het Atlantische bondgenootschap de spil zou vormen waaromheen het geheel zou moeten draaien. Maar voor continentaal West-Europa is deze constructie onaanvaardbaar, omdat de hele opbouw der West-Europese eenheid daardoor ernstig in gevaar zou worden gebracht. Men kan die eenheid alleen be vorderen door de positie van de supra nationale gemeenschappen te versterken (intern door geleidelijke vergroting der be voegdheden, extern door uitbreiding met andere landen waar dat maar mogelijk is) en niet door te streven naar een nog meer „consultatief" karakter van de samenwer king. Niet met consultatieve, maar alleen met executieve bevoegdheden kan iets concreets tot stand worden gebracht. Simon Koster

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1957 | | pagina 1