RODENT
MEZZO
Hongaarse jongeren moeten
nodig de kampsfeer uit
Ik
NECCHI
Zie Boven:
Politieke verwarring in Italië
is aanmerkelijk toegenomen
Vaticaan omringt Wyszinski's bezoek
met zekere geheimhouding
Totale maansverduistering
y
Plooien in communistisch kleed
in Oost-Europa gladgestreken
Saragat wil republikeinen laten delen
in de regeringsverantwoordelijkheid
RAT en
MUIS
Positie van de kerk in Polen is sterk,
doch tevens bijzonder delicaat
Studie tegenover moedeloosheid
Nederlandse jeugd voert „Actie
Toverbal" om hen te helpen
Tsjechisch-Pocls contact
Gomoelka offerde een
goede vriend op
VERLAAGT
DE RENTE
KUIPERS NAAIMACHINES
PLASTIC REGENJASSEN
Lid van Bantengraad in
Djakarta gearresteerd
Bondsdag in eerste lezing
akkoord met Euroverdragen
Labour voert boventoon in
twaalf Britse gemeenten
(koffie hoort
koffieklaar
Zeepost
Oplichter praatte halve ton
los voor Ambon-actie
Kerkelijk Nieuws
VRIJDAG 10 MEI 1957
(Van onze correspondent in Rome)
De plotselinge koersverandering van Sa
ragat heeft de politieke chaos in Italië nog
aanmerkelijk vergroot. Men bedenke dat
Saragat dit besluit heeft genomen, spre
kende voor slechts een deel van zijn partij
bestuur, de centrale groep, waarvan li ij
ze|f deel uitmaakt. In zijn eigen partij
wordt hy dan ook heftig aangevallen. De
leider van de rechter vleugel, Simonini, die
lot elke pry's de coalitieregering wenst te
bestendigen, verklaarde: „Ik ben niet van
rins mij neer te leggen bij deze politiek
van verrassende besluiten, die genomen
worden zonder de bevoegde instanties er
jri te kennen. Formeel is dit besluit van
Saragat een zeer ernstige politieke fout."
Voor de linker vleugel van de partij ver
klaarde Zagari: „Ook wij zijn niet in deze
zaak gekend. Het heeft in ieder geval geen
enkele zin uit de regering te treden wan
neer dat niet samengaat met het serieuze
vooruitzicht dat eindelijk de socialistische
hereniging tot stand komt."
En Matteotti, de partij-secretaris, die
kortgeleden is afgetreden omdat naar zijn
mening verder samengaan met de steeds
conservatiever wordende regering-Segni,
de sociaal-democratische partij alleen
maar afbreuk kon doen, heeft gezegd:
„Hoewel ik lid ben van het partijbestuur
'heeft men mij in deze zaak niet gekend.
Reeds veertig federaties hadden besloten
dat het hoog tijd was uit de coalitie te
treden." Die woorden van Matteotti zijn
eigenlijk de sleutel tot Saragats besluit.
In een rede voor de centrale groep van
het partijbestuur heeft hij gezegd, dat het
kabinet-Segni zich in de laatste tijd zou
hebben ontwikkeld in een geest, die niet
meer strookt met de sociaal-democratische
beginselen en die de gehele hervormings
politiek in Italië in gevaar brengt.
Dat is wel juist, maar twee weken gele
den zei Matteotti hetzelfde, en Saragat ver
klaarde toen dat het noodzakelijk was in
de regering te blijven tot de Nenni-socia-
listen alle punten van het sociaal-demo
cratisch verzoeningsvoorstel zouden hebben
aangenomen. Hetgeen even juist was.
Te rechts
Saragat heeft gemerkt dat de partijleden
veel meer geneigd zijn Matteotti gelijk te
geven dan hem en veranderde daarom, zo
als hij reeds zo vaak heeft gedaan, op het
meest onverwachte ogenblik zijn politiek.
Daarbij is het nog allerminst zeker, wat
zijn uiteindelijk doel is. In zijn rede heeft
hij dermate de lof gestoken van de coalitie
der vier democratische partijen, dat men de
indruk krijgt dat hij aanstuurt op terug
keren naar de toestand, zoals die twee jaar
geleden was, toen het kabinet-Segni onder
de meest gelukkige omstandigheden be
gon. Dat kabinet is echter zwak gebleken
Hoewel Segni zelf een voortuitstrevend
man is, die wel degelijk inziet dat Italië
grote hervormingen nodig heeft (de land
bouwhervorming in zijn werk en strekt
hem tot eer) is hij steeds meer in het vaar
water geraakt van de rechter vleugel der
christen-democraten en van de, zeer con
servatieve, liberale partij. Plet gevolg is
dat de republikeinen, van alle Italiaanse
partijen degene met het meest zuiver de
mocratische besef, enkele maanden geleden
de coalitie vaarwel hebben gezegd. En het
ziet er allerminst naar uit, dat zij op dat
besluit terug willen komen. Toch schijnt
Saragat juist dit te willen bewerkstelligen.
Onrijp
Van republikeinse zijde verluidt dat sa
menwerking alleen mogelijk zou zijn met
een veel minder conservatieve coalitie, dat
wil zeggen zonder minister Togni, de man
van de uiterst rechtse clericale vleugel der
christen-democraten, en zonder de libera
len. Een regering van christen-democraten,
sociaal-democraten en republikeinen zou
eventueel mogelijk zijn. De partij van Nen-
ni, al is zij onmiskenbaar een democrati
sche partij, is nog niet regeringsrijp, zolang
zij niet elke neiging tot volksfrontpolitiek
heeft afgezworen. Dit is de opvating zowel
van de republiekeinen als van de sociaal
democraten, ook van de linker groep der
laatste partij.
M oeilijk
De oplossing van deze crisis zal verre
van gemakkelijk zijn. Er is in de christen-
iemocratische gelederen een neiging een
minderheidsregering te vormen van uit
sluitend christen-democraten. Indertijd
heeft De Gasperi dit geprobeerd en het
mislukte. Fanfani heeft het geprobeerd en
het mislukte nog sneller. Misschien zou
Segni kunnen slagen, omdat hij als mens
de sympathie heeft van een groot deel der
oppositie, maar hij zou dan zijn ministers
voornamelijk moeten kiezen uit de linker
vleugel van zijn partij, waartoe hij zelf be
hoort. In dat geval zou hij wellicht kun
nen rekenen op steun in het parlement
van de republikeinen, van de sociaal-demo
craten en ook wel van de Nenni-socialis-
ten. Een ongeluk is alleen dat de voorliefde
voor een één-partij regering niet gevonden
wordt bij de linkse, maar juist bij de
rechtsgeoriënteerde christen-democraten.
Daar droomt men van een regering, hetzij
met Pella, of Scelba, of Fanfani aan het
hoofd.
ADVERTENTIE
en MANTELS, voor Dames en Heren,
voor kinderen en in junior-maten.
Gen. Cronjéstraat 40 - 44 - Haarlem
Tel. 15438
DJAKARTA (ANP) De legerwoord-
voerder in Djakarta heeft donderdag be
kendgemaakt, dat Ramawi Izhar, vertegen
woordiger in Djakarta van de „Banteng-
raad" van Midden-Sumatra, woensdag
avond om „veiligheidsredenen" door de
militaire politie is gearresteerd.
Kortgeleden arresteerde het leger in
Djakarta de voorzitter van de industriële
raad, Omar Tusin, en tien andere leden
van de Zuid-Sumatraanse „Garudaraad".
Later werd aan hen stadsarrest opgelegd.
Scelba heeft links en rechts veel te veel
vijanden, Pella staat er in dit opzicht beter
voor, maar zou de steun zoeken van roya
listen en neo-fascisten, met het onvermij
delijk gevolg dat bij de verkiezingen van
1958 een flink aantal partijlozen, die nu
bij gebrek aan beter hun stem geven aan
de christen-democraten, voor een van de
meer linkse partijen zullen stemmen. Voor
de partij zou dus een kabinet-Pella op den
duur nadelig zijn. Fanfani, de ambitieuze
partijsecretaris der christen-democraten,
is een te sluw man om in een valstrik te
lopen. Wordt hij nu eerste minister, dan
weet hij dat hij dit voor korte tijd zou zijn.
Zijn streven is bij de verkiezingen in 1958
aan de christen-democraten een absolute
meerderheid te bezorgen, zoals zij dit in
1948 hebben gehad. Daarna kon hij tegelijk
partijsecretaris en eerste minister zijn en
zijn doel verwezenlijken, namelijk aan
Italië een clericaal regime opleggen zoals
Spanje dat kent. Zoals gezegd, de oplos
sing van deze crisis is zeer moeilijk en mis
schien zal een zaken-kabinet, voornamelijk
belast met de voorbereidingen der verkie
zingen, de uitweg blijken.
(UP) Pietro Nenni, de leider van de
linkse socialisten, heeft een beroep gedaan
op de sociaal-democraten, hun leider Giu
seppe Saragat overboord te werpen en zich
bij zijn partij te voegen voor „een grote
politieke veldslag" tegen het bewind van
de gulden middenweg. Nenni zegt in een
rapport aan het algemene bestuur van zijn
partij, dat Saragat in zijn verklaring over
het uittreden uit de regering-Segni nog
altijd de formule van de coalitie van so
ciaal-democraten, christen-democraten en
liberalen, heeft verdedigd. Hij zei, dat Sa-
ragat's voorwaarden voor een fusie onaan
vaardbaar zijn, „omdat zij een geünificeer
de socialistische partij naar centrum-posi
ties zouden brengen." Een volksfront met
de communisten acht hij echter uit de tijd.
BONN (Reuter) De Westduitse Bonds
dag heeft eenstemmig (bij handopsteken)
de verdragen inzake de Europese Econo
mische Gemeenschap en de Euratoom in
eerste lezing goedgekeurd. De verdragen
zullen nu door de bondsdagcommissies be
studeerd worden. Zij zijn door de Bonds
raad reeds in eerste lezing goedgekeurd.
De Bondsraad zal de behandeling van de
verdragen pas voortzetten als de behande
ling in de Bondsdag voltooid is.
De minister van Buitenlandse Zaken,
Von Brentano, pleitte donderdag in de
Bondsdag voor bekrachtiging van de ver
dragen nog voor het parlement in de ko
mende herfst ontbonden zal worden.
West-Duitsland kan hiermee een voor
beeld aan zijn verdragspartners geven, zo
zei hij.
Een woordvoerder van de sociaal-demo
cratische oppositie, Birkelbach, zei, dat de
gemeenschappelijke markt zou bijdragen
tot een blijvende verdeling van Duitsland.
Hij zei echter de economische gemeen
schap niet zo slecht te achten als sommige
vroegere maatregelen om tot integratie
van Europa te komen.
LONDEN (Reuter) Bij de gemeente
raadsverkiezingen in Groot-Brittannië,
waarbij een derde deel van alle zetels op
het spel staat, heeft de Labourpartij tot
op heden in 400 raden 261 zetels gewon
nen en 57 verloren. De conservatieven
wonnen 55 zetels en verloren er 233.
Voor de liberalen luiden deze cijfers 30
en 19 en voor de onafhankelijken 45 en 81.
De Labourpartij heeft hiermee in twaalf
gemeenteraden van Engeland en Wales de
macht in handen. Het resultaat van de
verkiezingen betekent een duidelijke om
mezwaai naar links.
ADVERTENTIE
uitgeroeid met
Gezien de delicate toestand hangt een
gordijn van geheimhouding rond de aan
komst in Rome van kardinaal Wyszynski
uit de Poolse hoofdstad. De Heilige Stoel
koestert van het bezoek geen grote ver
wachtingen. Een zegsman van het Vaticaan
zei dat het voorbarig is nieuwe ontwikke
lingen te verwachten met betrekking tot
de volgende kwesties. Ten eerste: een
nieuw concordaat tussen de Heilige Stoel
en de Poolse staat, hetwelk eenzijdig door
Polen werd opgezegd in 1947 toen de com-
ADVERTENTIE
Extra voordelig
Verkrijgbaar bi) de melkhandel
WENEN (Van een ANP-verslaggever)
Het woord „miért" (waarom) komt de
Hongaarse vluchteling in de Oostenrijkse
kampen de laatste tijd veelvuldig over de
lippen. Vooral de jongeren. Met dit woord
beginnen zy hun vragen, die zy richten
met behulp van de tolken tot welhaast
elke bezoeker aan een kamp.
„Waarom dragen de westerse landen bij
tot ons verblijf in deze kampen, terwijl we
zo graag weg willen, waarvoor diezelfde
landen kunnen zorgen?" Deze vraag stelt
een 18-jarige student in de werktuigkunde,
thans ondergebracht in het door het Ne
derlandse Rode Kruis geleide kamp Jude-
nau bij Wenen.
„Waarom sluit Amerika zijn grenzen,
zodat ik voorlopig niet kan emigreren naar
mijn broer die daar woont? De Verenigde
Staten hebben ons jaren lang via de radio
alle mogelijke hulp toegezegd". Deze
vraag is al vele malen gesteld door de 17-
jarige leerling-slotenmaker Lajos, verblijf
houdend in een der enorm grote gebouwen
van het kamp Traiskirchen. „Waarom
moet ik hier zo lang wachten? Ik wil aan
de slag".
„Warom konden de eerste vluchtelingen
zo snel emigreren en waarom worden wij
van het ene kamp naar het andere ge
bracht?"
„Miért waarom?" Het zijn vragen, die
nauwelijks of niet beantwoord kunnen
worden, zo vertrouwde de sociale werkster
van het Oostenrijkse staatskamp Trais
kirchen, mevrouw dr. Charlotte Teuber-
Werkerdorff, ons toe. De jongeren, door de
jarenlange antipropaganda levend met een
ideale voorstelling der westerse landen,
verlangen meer dan men hun op korte ter
mijn kan geven. Ze leven nog immer in
de ban van de angst en met een gebrek
aan vertrouwen in de toekomst. Wat ze
nodig hebben is een rustige omgeving en
een geregeld contact met de mensen voor
het verkrijgen van vertrouwen. Daarom
dienen deze alleenstaande jongemensen
thans 2450 jongens en 1150 meisjes in de
leeftijdsgroep van 14 tot 18 jaar zo snel
mogelijk uit het kampleven te worden
verwijderd en te worden ondergebracht
in eigen tehuizen, waar ze in een rustige
sfeer óf hun middelbare studie kunnen
voortzetten óf een goede vakopleiding
kunnen volgen en de taal leren van het
land, dat hen straks zal opnemen.
Hiervoor zal de westerse wereld moeten
zorgen, want dit is het antwoord op alle
„waaroms", aldus dr. Teuber. Voor de ver
wezenlijking van deze plannen is evenwel
zeer veel geld nodig.
Daarop willen de Nederlandse jongens
en meisjes metterdaad een antwoord ge
ven met het resultaat van hun actie-
Toverbal, zo merkte een der leiders van
de Nederlandse jeugdgemeenschap op. Ze
gaan de huizen langs voor de verkoop van
een miljoen doosjes met toverballen, waar
van de netto opbrengst bestemd is voor
die nodige hulp aan de Hongaarse alleen
staande jeugdige vluchtelingen: het in
richten van scholen en vakopleidingsinsti
tuten in Oostenrijk, het aanschaffen van
studie- en sportmateriaal voor opleiding
en vrijetijdsbesteding, benevens een betere
behuizing buiten de kampen.
Pas dan krijgen de gevluchte jongens en
meisjes hetgeen zij verwacht hebben van
de westerse wereld: de mogelijkheid in
vrijheid te leven, hun vak op andere studie
voort te zetten, zich te kunnen ontplooien
in het toekomstige land, zo verklaarden
deskundigen van het hoge commissariaat
voor de vluchtelingen.
Bad Iselsberg
Daarmee wordt ook opgelost het pro
maatregel, die een sterke psychische reac
tie veroorzaakt, zoals onlangs de stopzet
ting van de immigratie in de Verenigde
Staten. Men constateerde toen zelfs po
gingen tot zelfmoord. De oplossing is: de
jongemensen bezig te houden met studie
of arbeid. Dit eerste wordt gedaan onder
meer in Bad Iselsberg, waar de Neder
landers met gelden van het nationaal
comité een fraaie school hebben ingericht,
die binnenkort officieel zal worden ge
opend. Ook andex-e landen hebben derge
lijke schoolprojecten in uitvoering (bij
voorbeeld Noorwegen), zodat reeds vijf
scholen voor ongeveer 1000 middelbare
scholieren geheel of bijna gereed zijn.
De arbeid voor de jongelui wordt onder
meer verricht in Hii'tenbei'g, waar een
aantal ruïneuze gebouwen uit de keizers
tijd, door de knapen zelf wordt omge
bouwd en ingericht tot een soort ambacht
school voor ongeveer 400 jongens met in
ternaat. Dit px'oject gaat uit van het Oos-
bleem van de zogenaamde „kamp-depx-es-
sie, een inzinking, die de jongelui onder
gaan tengevolge van een lang verblijf in
een der kampen of door een onverwachte
tenrijkse ministerie van Binnenlandse
Zaken.
„De Hongaarse jongemensen, die voor
het grootste deel actief aan de opstand
hebben deelgenomen, voelen zich als vol
wassenen. In de kampen worden ze daar
entegen als kindei'en behandeld, dat wekt
verzet. Daarom moeten ze nodig de kam
pen uit". Dit is de mening van een der be-
stuux-sleden van de Oesterreichischer Bun-
desjugendring", de Oostenrijkse Jeugdge
meenschap, die de Hongaarse jongens en
meisjes met veel hulp trouw terzijde staat.
De zeeg terug
„Deze mensen zitten in het grote nie
mandsland", zo vertelde mevrouw dr. Teu
ber in het kamp Traiskirchen. „Achter
zich het land met hun familieleden en met
de dreigende i-epresaillemaatregelen, vóór
zich de moeilijk te openen grenzen der
emigx'atielanden. Velen weten geen uitweg
en verdwijnen soms onverwachts uit het
kamp om zich te melden bij het Hongaarse
gezantschap in Wenen. Van deze ouderen
en jongeren hoort men nooit meer iets.
Daar komt bij, dat de laatste maanden
jonge mensen telegrammen ontvingen of
telefoontjes kregen uit Hongarije met
mededelingen louter als kwellerij
over zogenaamde ziekte van oudei's of
familieleden. Dat schiep een slechte at
mosfeer. Ook het overbrengen van het éne
kamp naar het andere met de heiTiaalde-
lijk wisselende gemeenschappen, werkte
zeer deprimei'end. Bovendien hebben de
jongeren angst. Angst voor hun eigen land
en angst voor de toekomst. De vluchteling
wil niet geconcentreei'd worden in een
kamp, hij wenst een beroep in een nor
male samenleving zo spx-ak dr. Teuber.
munisten de macht aan zich ti-okken. Ten
tweede: diplomatieke betrekkingen tussen
het Vaticaan en het Poolse communistische
i-egime. Ten derde: een beslissing over de
status van de kerk in de vijf bisdommen
van West-Polen en Oost-Pruisen, die onder
Pools bestuur werden geplaatst krachtens
een besluit van de grote vier in 1945 te
Potsdam. Deze provincies, wier uiteindelijke
status geregeld moet worden bij een
Duits vredesverdrag, vormen de voornaam
ste politieke twistappel tussen Polen en
West-Duitsland.
Het Vaticaan verwacht van Wyszynski's
bezoek een diepgaand ondei-zoek naar de
mogelijkheid tot verbetering van de situatie
van de kerk in Polen. De kerk steunde
Gomoelka in de verkiezingen van januari
en de premier zou wellicht bereid zijn een
tegenprestatie te leveren. Formeel be
schouwt de Heilige Stoel de verkregen con
cessies, zoals de vx-ijlating van Wyszynski,
als een begin van een minimum aan geeste
lijke vrijheid.
In Hongarije is de primaat, kardinaal
Mindszenty, als geestelijk leider geneu
traliseerd in de Amerikaanse legatie, waar
hij zowel voor Washington als voor de
Heilige Stoel een bron van verlegenheid
blijft.
De primaat van de Tsjechoslowaakse
kerkprovincie, aartsbisschop Beran van
Px*aag, zit gevangen op een onbekende
plaats. Zijn Joegoslavische confrater kardi
naal Stepinatsj heeft huisari-est in zijn ge
boorteplaats Krasitsj waar hij verstoken
blijft van contact met het Zuidslavische
episcopaat. In Roemenië is de rooms-
katholieke minderheid uitgeschakeld.
Afgezien van heLfeit dat het geloof in
Polen sterk wordt beleden, hetgeen tot
uiting komt in volle kerken en druk
bezochte bedevaartplaatsen, zelfs in de
Stalinistische periode, geeft het Vaticaan
twee redenen waarom zij Polen apart van
de andere satellieten beschouwt: Ten eer
ste: tijdens Polens korte onafhankelijkheid
voor de tweede wereldoorlog, was de re
gering democratisch en niet autoritair zoals
in andei-e Oosteuropese staten. Ten tweede:
in de Poolse geschiedenis waren de onder
drukkers, meestal Rusland en Pruisen, ook
vijanden van de kerk, die een symbool van
verzet in het oog van de Polen werd.
Het Vaticaan heeft het verdrag van 1950
tussen het Poolse x-egime en de Poolse
bisschoppen nimmer erkend. Dit akkoord
wordt overigens als verlopen beschouwd
omdat de Poolse bisschoppen de regering
verwijten dat zij er zich niet aan houdt,
vooral waar het de clausules over het
godsdienstonderwijs betreft.
In 1953, kort nadat Wyszynski gevangen
gezet was, werd bericht dat 't regime er in
was geslaagd een nationale Poolse kerk op
te richten. Onder hen die de regering trouw
zouden hebben gezworen waren mgr. Kle-
pacz, die „voorzitter van de bisschoppen
conferentie" werd en Choromanski, secre-
taris van het episcopaat. Deze beide pre
laten bevinden zich in het gezelschap van
kardinaal Wyszynski.
ADVERTENTIE
In de nacht van maan
dag op dinsdag krijgen
wij eindelijk weer eens
een mooie, totale maans
verduistering te zien. De
maan is die avond vol
en zoals u weet loopt al
leen een volle maan
kans, te worden verduis
terd, omdat haar volheid
betekent dat zij zich pre
cies in één lijn bevindt
met zon en aarde, zodat
zij alleen in die situatie
het risico loopt dat zij
wordt getroffen door de
schaduwkegel die de
aarde achter zich werpt.
Om kwart voor tien
begint er iels van zicht
baar te wordenEigen
lijk is het voorspel dan
al een uur aan de gang,
want reeds om 20.42 uur
treedt de maan de half
schaduw van de aarcle
binnen, maar met het
blote oog zult u geen
verschil in helderheid
opmerken. Wel echter
omstreeks kwart voor
tien, wanneer de linker-
rand van de heldere
maanschijf de bekende
grauwe vlek begint te
vertonen, die zich in de
loop van het volgende
uur steeds meer zal uit
breiden.
Om 22.52 uur is het
heldere maanlicht totaal
afgeschermd; wat we
dan zien is een rossige
maan. Zij wordt name
lijk dan nog wel getrof
fen door de rode stralen
uit het zonlicht, die, om
gebogen door de aard
atmosfeer, het maanli-
chaam toch nog weten te
bereiken. Het midden
van de verduistering
wordt bereikt om 23.31
uur en tien minuten na
middernacht zult u de
linkermaanrand weer te
voorschijn zien komen
uit de schaduwkegel van
de aarde. Ruim een uur
op een moment dat er
nog niets aan de hand. is.
Tweede van rechts is de
maan zoals zij er tussen
kwart voor tien en kwart
voor elf uit zal zien:
reeds halverwege is de
schaduwkegel van de
aarde. De maan in het
daarna, om 1.17 uur, is
de schaduw van onze
eigen planeet geheel van
het maanoppervlak ver
dwenen en voor de leek
is dan het schouwspel
geheel ten einde.
Tot 2.20 uur verblijft
de maan dan echter nog
in de halfschaduw, maar
voor een ongewapend
oog is daarvan even wei
nig te merken als van
het voorspel van deze
eclips. Het schouwspel is
voor ons dus interessant
tussen kwart voor tien
maandagavond en kwart
over één dinsdagmorgen.
Bijgaande foto, die u
van rechts naar links
moet „lezen" brengt vijf
fases van deze verduis
tering in beeld. U ziet
helemaal rechts de maan
midden is de maan van
omstreeks half twaalf:
midden in de schaduw.
Vierde van rechts: de
maan zoals zij omstreeks
kwart voor een in de
nacht gevorderd zal zijn
bij het tevoorschijn krui
pen uit de aardschaduw
en de vijfde afbeelding
is die van een weer gave
maan, na de eclips
En met deze verduis
tering moeten we het
dan voorlopig weer doen.
De volgende totale maan-
eclips die in Europa
zichtbaar zal zijn, komt
pas op 25 augustus 1961.
G. v. W.
(Va?i onze correspondent in Wenen)
Het kan Moskou niet onvei-schillig laten,
dat er onenigheid heerst onder de satellie
ten en zij elkaar voortdux-end bestrijden.
Het eigengereide en onafhankelijke optre
den van Tito vinden de Russen al erg ge
noeg en mag, naar hun opvatting, dan ook
in geen. geval een voorbeeld voor de ande
ren worden. Toen Polen binnen het kader
van het communisme een „eigen Poolse
weg" begon in te slaan, was Tsjechoslowa-
kije als de meest serviele volgeling van
Moskou er bijgevolg dadelijk bij om dit
gevaar te signaleren. De relaties tussen deze
twee landen waren toch al niet bijzonder
goed.
Er heeft zich indertijd een felle perscam
pagne tussen beide landen ontwikkeld, die
echter in enkele gevallen een geheel ande
re richting insloeg dan Moskou had ver
wacht. Door de openhartige discussies en
de wederzijdse bezoeken begonnen ver
schillende Poolse en Tsjechoslowaakse
journalisten en schrijvers namelijk begrip
te krijgen voor eikaars bijzondere moei-
lijkneden. Het Tsjechoslowaakse tijd
schrift „Kulturny Zivot" ging zelfs zover
dat het de eigen weg van het Poolse so
cialisme verdedigde en opkwam voor een
nationaal gericht communisme. De ont
steltenis daax-over was groot, niet alleen
in de regeringskringen van het angstige
Praag, maar ook in Moskou, met het gevolg,
dat de hoofdredacteur van het tijdschrift
„Ondry Pavlik" uit de communistische par
tij werd gestoten. Nu is Pavlik in het voor
zichtige Tsjechoslowakije een uitzondering,
maar juist daardoor geeft dit verschijnsel
veel te denken.
Niet minder opmerkelijk is echter het
feit, dat bijna tegelijkertijd Lasota als
hoofdredatceur van het Poolse weekblad
„Po Prostu'' is ontslagen. Officieel heette
het, dat hij zijn ontslag had genomen, maar
na alles wat het blad heeft gepubliceerd,
is het duidelijk dat dit ontslag op hoger
bevel is gegeven. Lasota is nog steeds een
overtuigd voorstander van grotere libera
lisatie en sterkere democratisei'ing in het
huidige Polen. Ofschoon hij communist
blijft, verzet hij zich tegen de vroegere
stalinisten, die in Polen „natolinisten" wor
den genoemd welke naam niets te ma
ken heeft met de afkorting NATO. Hij is
een overtuigd aanhanger van Gomoelka,
maar desondanks liet deze hem vallen,
ADVERTENTIE
Deze sprookjesmachine kunt u deze week nog in huis hebben.
Wilt u de NECCHI niet in eens betalen? Dat kost u maar 4 extra en geen 13
zoals gebruikelijk. Vraagt inlichtingen bij de districtsvertegenwoordiger:
KLEINE HOUTSTRAAT 112
HAARLEM
TELEFOON 11142
Daarom is volgens haar de enige oplossing
voor de jongelui: weg uit het kampleven
met al zijn nadelige gevolgen.
Zeventig knapen werken in Hirtenberg
onder deskundige leiding aan het bewoon
baar maken van een aantal door de Rus
sische militairen verlaten gebouwen. Grote
barakken worden ingericht, als opleidings
plaatsen voor 400 jeugdige timmerlieden,
meubelmakers, automonteurs, metaalbe-
werkers, elekti'O-technici enzovoort. Het
grote project is in opbouw.
„Er is veel geld nodig voor het aanschaf
fen van gereedschappen, materialen en
machines" vertelde ons de kampleider de
heer Alexander Duprès. „Ik zie gi'aag
sti-aks wat van het door de Nederlandse
jeugd bijeengehaalde kapitaal. Ik kan het
hier best gebruiken", zei hij lachend.
Met de volgende schepen kan zeepost
worden vei-zonden. De data, waax'op de
correspondentie uiterlijk ter post moet zijn
bezorgd, staan, tussen haakjes, achter de
naam van het schip vermeld.
Argentinië: m.s. „Uruguay Star" (14 mei);
Brazilië: m.s. „Uruguay Star" (14 mei);
Canada: s.s. „Rijndam" (15 mei) en m.s.
„Joh. van Oldenbarnevelt" (18 mei); Chili:
via New Yofk (16 mei); Indonesië: m.s.
„Mataram" (16 mei); Ned. Antillen: m.s.
„Adonis" (14 mei); Ned. Nw. Guinea: m.s.
„Mataram" (16 mei); Nieuw Zeeland: via
Engeland (18 mei); Suriname: m.s. „Metor"
(15 mei); Unie van Z.-Afrika: m.s. „Win
chester Castle" (18 mei) en Z.W.-Afrika;
Brits-Oost-Afrika: via Frankrijk (18 mei).
waarschijnlijk op een wenk van Moskou.
De stalinisten, die men in Polen zo niet
mag noemen, worden langzamerhand weer
sterker, teiwijl de zogenaamde „reformis
ten" geleidelijk worden uitgeschakeld. Na
Lasota is dit nu ook gebeurd met W. Mat-
win, hoofdredacteur van het partijblad
„Trybuna Ludu", met J. Bodzki en Lidia
Kasmanowa van „Trybuna Mazowiecka",
vooral met B. Gebert, de hoofdredacteur
van het meest gelezen blad „Glos Pracy"
en met een hele rij van jouimalisten, die
aan grotere en kleinere provinciale dagbla
den verbonden waren.
Pais en vree
Het revisionisme is op deze wijze uit
geschakeld, omdat het zich niet meer kan
uiten en daai-mee hoopt men Moskou ge
rustgesteld te hebben, dat in een nati'önaal
communisme op het ogenblik het grootste
gevaar ziet. Nu kunnen dan ook nieuwe
relaties met Tsjechoslowakije worden aan
geknoopt of andere verbetex'd, doch alleen
langs officiële weg, want de particuliere
vergunningen om in de betrokken landen
op reis te gaan, werden grotendeels inge
trokken. Voor de buitenwereld heerst er
weer pais en vree en daarom brengt de
Poolse premier Cyi-ankiewicz een bezoek
aan Praag om de „oude" vriendschap te
beklinken. En wanneer alles goed gaat, zal
hij binnenkort ook naar Oost-Duitsland
gaan, omdat ook de moeilijkheden met deze
satelliet niet minder groot zijn.
Gomoelka kan zich aan de zuigkracht
van Moskou niet onttrekken, nu het wes
ten om begrijpelijke redenen afzijdig blijft.
Terwijl de Amerikaanse senatoren nog dis
cussiëren of zij het crediet van honderd
miljoen dollar zullen vex-hogen en Po
len bezwerend verklaart dat het alleen
door driehonderd miljoen kan worden ge
red begint nu Moskou opeens bij te
springen. Na Polen eei'st van alle econo
mische hulp te hebben afgesneden en ook
de satellieten tot een soort economische
boycot te hebben gedwongen, heeft Mos
kou onverwacht een handelsverdrag met
Warschau afgesloten op gi~ond waarvan het
aan Polen 23 percent meer grondstoffen en
graan zal leveren dan in het vorige jaar.
Zelfs Tito houdt zich niet geheel afzijdig.
Na aanvankelijk een critische houding
ten aanzien van Hongarije te hebben aan
genomen, heeft Tito thans aan Kadar een
krediet van twee miljoen dollar aangebo
den. Het is wel niet veel, maar men vraagt
zich toch af of dit geld niet langs een om
weg door Amerikaanse belastinggelden
wordt gedekt.
In de gegeven omstandigheden duldt
Moskou onder zijn satellieten geen me
ningsverschillen en geen discussies over
een aparte weg naar het socialisme.
Het eist een sterk front, dat paraat staat
voor het ogenblik van gevaar. Daaiwoor
heeft zelfs Gomoelka zijn beste vrienden
moeten opofferen.
Een 37-jarige ex-journalist, die onder
het voorwendsel dat hij een grootscheepse
militaire actie zou organiseren ter bevrij
ding van Ambon en Ceram van goed
gelovige Nederlanders bijna een halve ton
heeft weten los te praten, is door de Haag
se rechtbank wegens meermalen gepleegde
oplichting en wegens verduistering ver
oordeeld tot een gevangenisstraf van een
jaax-, waarvan drie maanden voorwaar
delijk.
Zijn vooi-naamste slachtoffer, een 51-
jarige dochter van een oud-gouvexmeur van
West-Java, had in de loop van de jaren
19501956 ruim 46.000 gulden ter beschik
king van de verdachte gesteld. Hij had
haar wijsgemaakt dat met dit geld oud-
Indië-vrijwilligers zouden worden bewa
pend om in het geheim met torpedoboten
naar Ambon te worden gestuurd.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Nieuw-Weerdinge (toez.) D.
C. C. Stap te Oppenhuizen.
Chr, Geref. Kerken
Bedankt voor Aalsmeer M Vlictstra te
Eemdijk.
