.Panda en het meesterwerk
Westduitse industrie spreekt zich
uit voor gemeenschappelijke markt
Maak
het
zelf
BUTTERICK
Houmuofé
Minder buiïgen warmer weer
r
ió ket zo
J
AKU ondervindt invloed van
verscherpte concurrentie
De radio geeft dinsdag
Wereldnieuws
MAANDAG 13 MEI 1957
2
Vrijhandelszone zal de
Euromarkt problematiek
vereenvoudigen
EEN KNIPPATROON
EEN STOFFENCOLLECTIE
Sproeten? SPRUTOL
Betere resultaten
.Hollandia"
Dividendvoorstel Enkes
Bevredigend resultaat bij
machinefabriek „Breda"
Hoger winstsaldo van de
n.v. Bronswerk
Eerste Hollandschc stelt
8^2 percent voor
Heringa Wathrich
Lening voor IJsland van
de Export-import Bank
11
Produktiviteit van Figee in
1956 niet toegenomen
bij sterke kostenstijging
Bevredijende resultaten
dividend 11 percent onv.)
Frequentie
der
lettertekens
HET VERBOND DER WESTDUITSE industrie heeft zich in zijn jaarverslag uit
gesproken voor toetreding tot de Europese gemeenschappelijke markt. De Duitse
industrie wijst echter op enkele problemen welke de totstandkoming der gemeen
schappelijke markt kunnen bemoeilijken. Onder andere is een meer intensieve samen
werking tussen de industrieën der deelnemende landen noodzakelijk, teneinde de vele
problemen te kunnen oplossen, welke zullen voortvloeien uit de te verwachten
structuurwijzigingen van het Europese bedrijfsleven. Het verbond pleit voor een
gezonde gemeenschappelijke valutapolitiek der zes regeringen en zij acht het nood
zakelijk, dat een coördinatie der valutapolitiek zo snel mogelijk wordt bereikt en
spreekt de wens uit, dat dit in ieder geval vóór het einde van de overgangsperiode
zal zijn geschied.
Het verbond is voorts van mening, dat
alleen een aanvulling van de Europese
economische gemeenschap met het systeem
van een vrijhandelszone, welke zo mogelijk
alle Europese staten moet omvatten, de
best mogelijke resultaten belooft en de
moeilijkheden bij de aaneensluiting zal
kunnen verminderen. De harmonisering
der sociale voorzieningen zal volgens het
verbond slechts kunnen geschieden op
grond van de stijging in de produktiviteit,
ten einde concurrentie-verschuivingen dei-
afzonderlijke landen op derde markten te
voorkomen. Deze sociale aanpassing ver
eist anderzijds ook terughoudendheid bij
die landen, die in het verleden de sociale
voorzieningen hebben uitgebreid boven het
niveau van de stijging der produktiviteit.
Dcviezenovcrschottcn
In het jaarverslag wordt ook nog een
passage gewijd aan de financiële toestand
van West-Duitsland. Er wordt op gewezen,
dat de voortdurend toenemende deviezen-
overschotten van de Duitse bondsrepubliek
het evenwicht tussen de vraag naar en de
produktie van goederen verstoren. De
overschotten op de Westduitse handelsba
lans zijn volgens het verslag gestegen van
1.2 miljard DM in 1955 tot 2.9 miljard DM
in 1956. Aanzienlijk groter was echter de
ADVERTENTIE
met een
KNIPPATROON
Wij bieden u de ideale combinatie:
van wereldfaam
van verrasende veelzijdigheid
BETER
VOORDELIGER
PERSOONLIJKER
en veel eenvoudiger dan u denkt.
Alléénverkoop van
BUTTERICK KNIPPATRONEN
DE STOFFENSPECIAALZAAK
GROTE HOUTSTRAAT 14 - HAARLEM
HILVERSUM II, 402 m
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgenge
bed en liturg.kal. 8.00 Nieuws en weerber.
8.15 Platen. 8.50 V. d. vrouw. 9.40 Lichtbaken,
caus. 10.00 V. d. kleuters. 10.15 Platen. 10.30
Schoolradio. 10.50 Platen. 11.00 V. d. vrouw.
11.30 Platen. 11.50 Als de ziele luistert, caus.
12.00 Middagklok - noodklok. 12.03 Metro-
pole ork. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33
Instr. Octet. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws
en kath.nieuws. 13.20 Ballroomork. 13.45
Platen. 14.00 Schoolradio. 14.20 Klein vrou
wenkoor. 14.30 V. d. vrouwen v. h. platte
land. 14.40 Platen. 15.00 Schoolradio. 15.30
Platen. 16.00 V. d. zieken. 16.30 Ziekenlof.
17.00 V. do. jeugd. 17.40 Beursber. 17.45 Re-
geringsuitz. 18.00 Lichte rr.uz. 18.20 Sport-
praatje. 18.30 Amus.muz. 19.00 Nieuws. 19.10"
Commentaar. 19.15 Uit het Boek der Boeken.
19.30 Platen. 20.30 Act. 20.45 De gewone man.
20.50 Domkoor. 2125 Pianorecital. 21.45 „Mijn
zoon doet toelatingsexamen", causerie. 22.05
Cello en piano. 22.35 Platen. 22.45 Avond
gebed en liturg.kal. 23.00 Nieuws. 23.15
24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 m
7.00 Nieuws. 7.10 Gym. 7.20 Platen. 7.50
Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15 Toerwagen-
Rally. 8.20 Platen. 9.00 Gym. 9.10 V. d. vrouw
9.15 Platen. 9.40 Morgenwijding. 10.00 Platen
10.50 V. d. kleuters. 11.00 Orgelspel. 11.30
Pianorecital. 12.00 Lichte muz. 12.30 Land
en tuinb.meded. 12.33 Twee piano's. 13.00
Nieuws. 13.15 Meded. of platen. 13.20 Toer-
wagen Rally. 13.25 Lichte muz. 13.55 Beurs
ber. 14.00 Platen. 14.40 Schoolradio. 15,00 V.
d. vrouw. 15.30 Klein vrouwenkoo 16 n0
Jazzmuz. 16.30 V. d. jeugd. 17.30 Nieuwe
platen. 18.00 Nieuws. 18.15 Pianospel. 18.30
Fototips. 18.40 Dansmuz. 18.55 Paris vous
parle. 19.00 V. d. kind. 19.05 Promenade-ork.
en solist. 19.45 Toneelbeschouwing. 20.00
Nieuws. 20.05 Gevar.progr. 22.15 De Ant
woordman. 22.30 Blaaskwintet. 22.55 Ik ge
loof. dat.... 23.00 Nieuws. 23.15 Koersen v.
New York. 23.36 Journ., New York calling
en Toerwagen Rally. 23.3523.55 Platen.
TELEVISIE (NTS)
20.30 Joum. en weeroverz. 20.4522.45
Filmprogramma.
BRUSSEL, 324 m
12.00 Platen. 12.15 Pianospel. 12.30 Weer
ber. 12.34 Pianospel (verv.). 12.50 Platen.
13.00 Nieuws. 13.11 Platen. 14.00 Schoolradio.
15.45 Platen. 16.00 Koersen. 16.02 Oreelspel
en pianospel. 16.30 Platen. 17.00 Nieuws.
17.10 Platen. 17.15 Pianorecital. 17.45 Boek-
bespr. 18.00 Jeugd en muz. 18.30 V. d. sold.
19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.50 Syndikale
kron. 20 00 Raaiokron. 21.00 Goedenavond,
gebuur. opera. 21.50 Platen. 22.00 Nieuws.
22.11 Viool en piano. 22.30 Koorazng. 22.55
23.00 Nieuws,
stijging van de goud- en deviezenvoorraad
bij de Centrale Bank, namelijk 1.8 miljard
DM in 1955 en niet minder dan 5.1 miljard
DM in 1956. De nieuwe Duitse overschot
ten in de eerste maanden van dit jaar, on
danks vrijwel volledige liberalisatie van
de Duitse industriële invoer en de omvang
rijke verlagingen van invoerrechten, tonen
volgens het verbond aan, dat de even-
wichtsverstoringen in het Europese goede
renverkeer niet alleen door een optreden
van Duitse zijde kunnen worden overwon
nen. Zolang de prijzen in de Europese sta
ten zich wegens het ontbreken van samen
werking op valuta- en conjunctuurgebied,
uiteenlopend ontwikkelen en vaste wissel
koersen worden gehandhaafd, is de nood
zakelijke aanpassing van de handelsbalan
sen vrijwel onmogelijk.
ADVERTENTIE
Bij weerbarstige: Sprutol-Sterk.
9V
De verlies- en winstrekening over 1956
van de Koninklijke „Hollandia" Holland-
sche Fabriek van melkprodukten en voe
dingsmiddelen n.v. te Vlaardingen, sluit
met een voordelig saldo van 389.561
(v.j. 359.718) na afschrijvingen en derge
lijke. Voorgesteld wordt een dividend van
8 percent (v.j. IV2 pet).
De directie vermeldt tot haar teleurstel
ling, dat door voortdurend gebrek aan sa
menwerking tussen de exporteurs, het
prijsniveau geen noemenswaardige verbe
tering heeft ondergaan. Het komt de direc
tie voor dat de totstandkoming van de
Euromarkt niet in het voordeel van de
condensexport zal zijn. Door het sterke
achteruitgaan van de boterexport werd
niet minder dan 21.000 ton van dit produkt
bij het in- en Verkoopbureau voor Zuivel
ingeleverd. De voorraden konden slechts
met aanzienlijke verliezen worden ge
ruimd.
Er zal met alle kracht naar moeten
worden gestreefd de kosten van de melk-
winning te verlagen en de opbrengst van
de produkten te verhogen, aldus de directie
in het jaarverslag. Door verhoging van de
vennootschapsbelasting ter dekking van
onder meer de hogere subsidies aan de
veehouderij wordt de discriminatie in de
belastingheffing ten gunste van de coöpe
ratieve verenigingen nog vergroot. Door
tegenvallende oogsten en sterk verhoogde
vraag op de wereldmarkt steeg de voor de
Hollandia belangrijke grondstof suiker in
het laatste kwartaal met ongeveer 50 per
cent.
In 1956 waren de investeringen belang
rijk hoger dan in 1955. De reeds begonnen
uitvoering van de plannen tot concentratie
van de condensproduktie van de Friese fa
brieken te Bolsward van de n.v. zullen on
getwijfeld bijdragen tot een verlaging van
de kostprijs.
De Enkes n.v. te Leidschendam heeft
over 1956 een saldo winst behaald van
150.767 129.286). Voorgesteld wordt een
dividend uit te keren van 8 percent (v.j.
7 3/4 pet). Ook op heden is de maatschappij
nog voldoende van opdrachten voorzien. De
directie is tot dusverre niet ontevreden
over de gang van zaken in 1957.
De n.v. machinefabriek „Breda" voor
heen Backer en Rueb te Breda heeft over
1956 een exploitatierekening behaald van
f 1.732.072 (v.j- f 1.614.658). Na enkele
voorzieningen wordt een dividend voorge
steld van 12 percent, waarvan 10 percent
in aandelen (of contanten ter keuze van
de aandeelhouder) en 2 pet. uitsluitend in
contanten, gelijk het vorige jaar.
De behaalde resultaten waren alleszins
bevredigend, zo zegt het verslag. De fa
briek heeft het gehele jaar op volle capa
citeit gewerkt. Ook in 1956 was een be
langrijk deel van de afgeleverde orders,
ruim 30 percent, bestemd voor het buiten
land. Het aantrekken van nieuwe export
orders wordt echter steeds moeilijker. Wat
de vooruitzichten voor 1957 betreft zegt het
verslag, dat de waarde van de orderporte
feuille groter is dan ooit tevoren.
Het bruto exploitatiesaldo van de n.v.
Bronswerk Amersfoórt bedroeg in 1956
3.101.509 (v.j. 2.780.293). Aan dividend
werd ontvangen 36.480 (v.j. nihil). Na
afschrijvingen en dergelijke resteert een
saldo ter verdeling van 650.480
(ƒ510.000). Voorgesteld wordt op een tot
6.405.000 verhoogd kapitaal een dividend
van 8 percent (onv.),
In het verslagjaar werden nom. 450.000
gewone aandelen machinefabriek „Voor
waarts" n.v. te Amsterdam omgeruild in
nom. 450.000 aandelen B n.v. Bronswerk.
De directie verwacht, dat deze transactie
aan de ontwikkeling van het bedrijf ten
goede zal komen. De te snelle toeneming
van verschillende kostenfactoren, onder an
dere lonen en salarissen, zullen de direct
beschikbare middelen van de n.v. doen
slinken, zo zegt het verslag.
De verhoging van de post deelnemingen
met ruim 700.000 tot 831.469 is voorna
melijk een gevolg van de verwerving van
alle aandelen machinefabriek „Voorwaarts"
n.v. Tevens is voor circa 50.000 deelge
nomen in de te Hamburg opgerichte doch
termaatschappij Deutsche Bronswerk G.
M. B. H. Het kantoor te Antwerpen boekte
betere resultaten. Het aantal relaties neemt
toe. De orderportefeuille van Bronswerk
Espar.ola s.a. bleef behoorlijk op peil. In
Indonesië werd opgericht de Bronswerk
Indonesian Engineering Company n.v.,
waarin de maatschappij voor de helft par
ticipeert.
De in 1956 door de Eerste Iiollandsche
Levensverzekerings-bank n.v. te Amster
dam behaalde produktie aan nieuwe ver
zekeringen zowel als de vooruitgang was
hoger dan in enig voorafgaand jaar, aldus
het jaarverslag. In 1956 bedroeg de totale
produktie, met inbegrip van lijfrenten
32.675.3330. Na aftrek der royementen zijn
de verzekerde kapitalen toegenomen met
21.755.150 en gestegen tot 228.506.494,
waarvoor aan termijnpremieën ontvangen
werd 5.938.794 en aan koopsommen
265.655.
De gemiddelde rente van alle beleggin
gen heeft in 1956 4,17 pet. bedragen tegen
4,10 pet. in 1955.
De premiereserve voor de gehele porte
feuille is berekend op een rentevoet van 3
pet. Daar van alle beleggingen een gemid
delde rente is gemaakt van 4,17 pet. is er
dus een marge van 1,17 pet. (v.j. 10 pet.).
De balans en winst- en verliesrekening
wijzen een winstsaldo aan van 695.771.
Aan de vergadering zal worden voorgesteld
te reserveren voor belastingen 127.472,
toe te voegen aan de extra-reserve
426.705 en het restant ad 141.593 als
winst uit te keren, zodat een dividend kan
worden betaald van 8Va pet. (v.j. 8 pet.),
benevens 62,50 als oprichtersuitkering per
aandeel le serie. De gezamenlijke vrije re
serves bedragen dan 3.834.932.
ADVERTENTIE
HAARLEM
ELECTRISCHE INSTALLATIES
LUIDSPREKENDE
TELEFOON-INSTALLATIES
(Van onze financiële medewerker)
Het was reeds enige tijd bekend dat de
AKU in 1956 een minder goed jaar heeft
gehad en dat haar bedrijfswinst voor af
schrijvingen van 56,4 miljoen gulden tot
50,6 miljoen gulden daalde, mede doordat
diverse baten, die in 1955 6 miljoen gulden
hebben opgeleverd, wegvielen. Voor belas
tingen was 8,7 miljoen gulden minder no
dig, maar daarbij liep de beschikbare
winst terug van 32,5 miljoen gulden tot
25,5 miljoen gulden, waaruit 12 percent
dividend wordt betaald; het vorig jaar
werd bovendien nog drie percent ten laste
van de agio-reserve uitgekeerd.
Ook de resultaten van het eerste kwar
taal 1957 zijn weer tegengevallen. De net
to-ontvangsten waren bijna een miljoen
gulden lager dan in dat kwartaal van 1956.
Uit het thans verschenen verslag blijkt
dat verscherpte concurrentie ten aanzien
van rayontextiel en rayonbanden, hogere
bedrijfskosten en enkele andere factoren
het slechtere resultaat hebben veroorzaakt.
Ook voor de enkalonprodukten (Emnien)
bestond en bestaat er een vrij scherpe
mededinging, mede doordat enerzijds
Nederland een nagenoeg vrij handelsge
bied is en anderzijds andere landen nog
vrij zware invoerrechten heffen. Het ver
bruik van nylongarens kan echter nog be
langrijk worden vergroot. In vergelijking
met enkele andere landen staat Nederland
op dit punt met een verbruik van 0.4 kilo
gram per hoofd achteraan. In Amerika is
het verbruik zelfs 0.41 kilogram per hoofd.
Hoewel het aandeel van rayontextiel-
garen in de totale rayon- en overige
kunstmatige vezels geleidelijk terugloopt,
is de hoeveelheid nog steeds stijgende; zij
bedroeg bijvoorbeeld in 1956 620 miljoen
kilogram tegen 479 miljoen kilogram in
1955. De verscherpte concurrentie is ver
moedelijk aanleiding geweest tot de fusie,
welke onlangs tussen de Engelse Cour-
taulds en de Celanese is totstandgekomen;
uit de prijsverhoging met tien percent,
welke hierop is gevolgd, zou kunnen wor
den geconcludeerd, dat pogingen worden
gedaan voor de wereldmarkt een beter
prijsniveau te scheppen. In Nederland
staat de prijsstabilisalie daaraan voorlopig
in de weg.
De AKU heeft uiteraard ook de invloed
ondervonden van de loonsverhogingen,
welke nog niet voor het gehele jaar 1956
golden, maar die in het lopende jaar zul
len doorwerken, terwijl voorts met een
verhoging van de vennootschapsbelasting
zal moeten worden rekening gehouden.
De geleidelijke uitbreiding van het be
drijf en de nieuwe investeringen vergen
uitèraard grotere afschrijvingen ,mede
Het Amerikaanse bureau voor de Hulp
verlening aan het buitenland I.C.A., heeft
bekendgemaakt, dat door de Amerikaanse
export import-bank een lening van 5 mil
joen dollar is verstrekt aan de ontwikke
lingsbank van IJsland, welke bestemd is
voor de uitbreiding van het hydro-elektri-
citeitsnet op IJsland. Het uitbreidingspro
gramma omvat onder andere een nieuwe
hydro-elektrische centrale, die stroom aan
zuidwestelijk IJsland, onder andere ook
aan Reykjavik gaat leveren.
Gedurende het weekeinde stond het
weer in West-Europa onder invloed van
een depressie-gebied. Dit trok geleidelijk
in diepte afnemend langzaam over de
Britse eilanden naar het noorden. Er om
heen stroomde tamelijk vochtige en on
stabiele lucht waarin vooral in de na
middag veel buien voorkwamen. Deze gin
gen plaatselijk vergezeld van onweer en
hagel. Een uit de omgeving van de Azoren
afkomstige hogedrukgebied breidt zich nu
over Zuid-Frankrijk in de richting van de
Alpen uit. Langs de flank van dit gebied
met hoge barometerstanden voeren zuid
westelijke winden nu minder onstabiele
lucht in de richting van West-Europa,
waardoor de buiigheid zal afnemen. Wel
bevinden zich in deze luchtstroming nog
enkele fronten, maar deze zijn weinig ac
tief en zullen ons land waarschijnlijk pas
seren zonder regen van betékenis te bren
gen. De temperaturen zullen weer wat ho
ger worden.
WEERRAPPORTEN
Temperaturen: buiten
land maxima van giste
ren. Binnenland: heden
7 uur. Neerslag: laatste
24 uur.
.S
u
u g
14 mei
Zon op 4.50 uur, onder 20.27 uur.
Maan op 21.18 uur, onder 5.08 uur.
Maanstanden
13 mei 23.34 uur volle maan.
21 mei 18.03 uur laatste kwartier.
29 mei 12.39 uur nieuwe maan.
Hoog en laag water in IJmuiden
Maandag 13 mei
Hoog water: 2.55 en 15.24 uur.
Laag water: 10.58 en 23.26 uur.
Dinsdag 14 mei
Hoog water: 3.43 en 16.10 uur.
Laag water: 11.45 en uur.
Stockholm
licht bew.
zo
4
0
Oslo
zwaar bew.
0
7
1
Kopenhagen
licht bew.
zo
7
0
Aberdeen
motregen
windst.
6
3
Londen
licht bew.
zw
8
5
Amsterdam
zwaar bew.
zzw
9
3
Luxemburg
zwaar bew.
zzw
7
0
Parijs
nevel
zw
9
7
Boi'deaux
nevel
w
12
9
Grenoble
geheel bew. windst.
11
14
Nice
half bew.
nnw
12
3.
Berlijn
zwaar bew.
z
10
0
Frankfort
licht bew.
zwz
9
4
München
zwaar bew.
zw
7
0
Zürich
zwaar bew.
ozo
8
Genève
nevel
windst.
10
9
Locarno
half bew.
windst.
10
1
Wenen
onbewolkt
z
7
0
Innsbx-uck
half bew.
windst.
3
0
Rome
zwaar bew. windst.
12
0
Ajaccio
zwaar bew. ono
12
0
Mallorca
mist
windst.
11
Den Helder
zwaar bew.
zw
11
2
Ypenburg
half bew.
wzw
11
3
Vlissingen
zwaar bew.
zzw
10
3
Eelde
licht bew.
zzw
10
2
De Bilt
licht bew.
zzw
10
10
Twente
half bew.
zzw
11
2
Eindhoven
zwaar bew.
z
10
5
Vlv. Z.-Limb. lichte regen z
11
0,5
63. Op enkele passen afstand van de taxi
bleef Tonio staan en keek rond. „Attentio,
Mario", zei hij, „geef even Oog van Cyclo-
pio". Mario hield het schilderij op en Tonio
bestudeerde het aandachtig. Pat en Panda,
die zich nog steeds achter de taxi verscho
len hielden, keken in spanning toeZouden
zij nu eindelijk achter het geheim van het
meesterwerk komen? De chauffeur bracht
zijn hand achter zijn oor, als wilde hij be
ter luisteren of een vlieg wegslaan. Onbe
wust van die algemene belangstelling wees
Tonio een lijn op het schilderij aan. „Wij
staan nu in deze straat ja", zei hij. „Wij
lopen recht naar Zuiden, tweede dwars
straat links en dan wij komen bij tempel
van Cyclopia en pakken daar oog ja". Bij
die laatste woorden prikte hij triomfante
lijk met zijn vinger in het oog, dat midden
op het doek was afgebeeld. „Het lijkt wel
of hij de plattegrond van een stad be
kijkt", fluisterde Panda. „Zou dat schilde
rij soms „Stil!", siste Pat, „je stoort de
werking van mijn hersenens met je klets-
pratens. Ik sta te deduceren". Een ogenblik
dacht de grote detective machtig na. Toen
knikte hij tevreden. „Ik heb de feitens ge
deduceerd", zei hij plechtig. „Conclusie:
dat schilderij is geen schilderij maar een
plattegrond van dit stad". „Ja, dat dacht ik
ook", zei Panda. „Maar nu vraag ik me af,
wat het voor een oog is, dat zij hier hopen
te vinden!"
doordat voor de aanschaffingswaarde van
de bedrijfsmiddelen een nieuwe schatting
is gemaakt. Daar in 1957 vermoedelijk
minder uit deelnemingen zal worden ont
vangen, naar raming circa 1,2 miljoen gul
den, zal de AKU door toepassing van
nieuwe en meer efficiënte bedrijfsmetho-
den en een verdere uitbreiding van het
produktieprogram moeten pogen de on
gunstige factoren op te vangen. De nieuwe
cellofaanfabriek te Breda, die dit jaar in
produktie komt, is er een bewijs van dat
het concern ten aanzien van een verdere
diversificatie van zijn produktieprogram
niet stil zit. Hierbij is het van belang, dat
de financieringsmiddelen in 1956 zowel
door inhouding van de winst als door de
uitgifte van 10,3 miljoen gulden aandelen
en 29,4 miljoen gulden vier percent con
verteerbare obligaties krachtig zijn ver
sterkt, zodat thans over een roulerend be
drijfskapitaal van 124 miljoen gulden
wordt beschikt tegen circa 74 miljoen gul
den ultimo 1955. De AKU kan dus voor
lopig voort.
De brutowinst van de n.v. Haarlemsche
Machinefabriek v.h. gebr. Figee te Haar
lem bedroeg over 1956 861.230,22 (1955:
ƒ1.110.816,60). De directie noemt dit re
sultaat. niet onbevredigend en wijst er op
dat het cijfer lager is dan in '1955 omdat
de resultaten van lang lopende orders pas
na aflevring der werken in de winst tot
uitdrukking worden gebracht.
Door toevallige omstandigheden al
dus de directie bevatte het jaar 1956 een
vrij groot aantal niet afgerekende or
ders. De balans geeft dan ook onder de
post Werken in constructie voor 1956 het
cijfer 5.869.757.78 tegen 3.970.014.39 in
1955. Na afschrijvingen en reserveringen
resteert een saldo-winst van 252.132.36
(1955: 249.891,89) inclusief vorig jaarsaldo
ten bedrage van 3.770.27. Naar nieuwe
rekening wordt overgeplaatst 965,69,
waarna te verdeling resteert 251.166,67.
Op de preferente aandelen zal 5 percent
en op gewone aandelen 11 percent divi
dend ('onveranderd) worden uitgekeerd.
De directie zegt in haar verslag onder
meer: de buitenlandse concurrentie blijft
zeer actief in haar streven naar opdrachten
op kranen hier te lande. Welke invloed het
tot stand komen van de Euro-markt op ons
bedrijf zal hebben, is thans nog niet te
overzien. De exportcombinatie, waarvan
Figee deel uitmaakt, richt haar belang
stelling voornamelijk op overzeese gebie
den, die voor transportwerktuigen geheel
op import zijn aangewezen. Het aantal in
1956 geboekte exportorders bleef enigszins
bij 1955 achter, doch wij hebben redenen-
om aan te nemen, dat in 1957 weer een be
vredigend aantal kranen bij ons besteld
zal worden.
,De in. 195(3 opgelegde verhoging van per
soneelslasten maakt het moeilijker om- in
het buitenland concurrerend te blijven.
De loonkosten zijn circa 30 pex-cent hoger
geworden (hoger loon, meer vakantietoe-,
slag, langer 'vakantie, hogere pensioenbij
drage, enz.), terwijl de produktiviteit niet
gestegen is. Gedurende 1956 werden door
onze combinaties onder meer zeven kra
nen voor de haven van Basrah in Irak en
negen kranen voor de haven van Vitória in
Brazilië afgeleverd.
Ondanks grote inspanning was het niet
mogelijk het aantal werklieden meer dan
met een tiental uit te breiden. Van een ver
ruiming op de arbeidsmarkt in de metaal
sector is momenteel nog niets te merken.
Door overwerken in eigen fabriek en door
uitbesteding van bepaalde bewerkingen aan
andere bedrijven kon tegemoet gekomen
worden aan cle wensen onzer opdrachtge
vers inzake de leverdata.
De vooruitzichten acht de directie gun
stig. De orders in bewerking en in porte
feuille waarborgen een lonende bezetting
van ons produktie-apperaat tot najaar
1958, terwijl de vraag naar de produkten
blijft aanhouden. In hoeverre het streven
van de overheid om de aanschaffing van
kapitaalgoederen af te remmen eventuele
opdrachtgevers zal beïnvloeden, valt mo
menteel niet te zeggen.
(Voor de beursberichten zie pag. 11)
Ongewenst. Martin Bowe, tweede secreta
ris der Amerikaanse ambassade te Mos
kou, wiens verdere aanwezigheid in de
Sovjet-Unie door de Russische autori
teiten ongewenst wordt geacht, omdat
hij in strijd met de diplomatieke ge
bruiken zou hebben gehandeld, is zon
dag uit Moskou naar Berlijn vertrok
ken.
Afhankelijk. De evangelist Billy Graham
is zaterdag in New York gearriveerd
voor zijn actie tegen de misdaad en on
tucht in Amerika's grootste stad. Hij
zeide „enige oppositie van de duivel" te
verwachten. „Ik geloof niet dat we ons
ooit ongeschikter en afhankelijker van
God voelen 'dan wanneer wij in New
York City komen", zeide Graham.
Schat. Uit Jolo, in de Zuidphilippijnse pro
vincie Soeloe, wordt vernomen, dat de
Amerikaanse professor Horace Palmer
bij onderzoekingen van de zeebodem
een schat ter waarde van 50.000.000 dol
lar zou hebben gevonden, afkomstig
van een in de afgelopen oorlog gezon
ken Japans schip. Prof. Palmer zou, zo
dra hij zijn vondst had gedaan, naar
Manilla zijn gereisd, om de Philippijn-
se autoriteiten ervan in kennis te
stellen.
Kranig. Bij vrijwel windstil weer heeft
men in Detroit zaterdag per helikopter
een torenspits bij gedeelten op zijn
plaats gebracht, terwijl werklieden op
de toren telkens de delen aan elkaar be
vestigden. Als een zwevende kraan
heeft de helikopter een voor een de
stukken op hun plaats gebracht, 50 me
ter boven de begane grond.
Hoop. Premier Tsjoe En Lai van commu
nistisch China heeft tegenover een
Thailandse delegatie, die momenteel een
bezoek aan Peking brengt, de hoop uit
gedrukt een bezoek aan Bangkok te
kunnen brengen. Thailand heeft com
munistisch China niet erkend. Het is
een der drie Aziatische landen van de
Z.O.A.V.O. De communistische partij is
in Thailand verboden.
Watersnood. Op een wolkbreuk in centraal
Texas zijn nieuwe overstromingen ge
volgd, waardoor verscheidene wegen
onder water zijn komen te staan en
twee dorpen geïsoleerd werden. Drie
personen die in hun auto met de stroom
meegesleurd waren, zijn door een heli
kopter in veiligheid gebracht.
Epidemie. De in Zuidoost-Azië heersende
griepepidemie heeft zich ook over Ma-
lakka verspreid. Van de 4000 leerlingen
van een school in het zuiden zijn 1200
door de ziekte aangetast. De epidemie
woedt ook in Hongkong en in Singapore,
waar meer dan 600 scholen zijn ge
sloten.
Ongeregeldheden. Bij ongeregeldheden in
een voorstad van Johannesburg, Dube,
zijn zondag twee inheemsen om het
leven gekomen. Twee agenten werden
gewond, evenals veertien inheemsen. De
moeilijkheden zouden zijn begonnen,
toen de politie enige inheemsen arre
steerde die zich ophieden op een plaats,
waar zij ongewenst waren.
Uitputting. Het Britse tankschip „Dingle-
dale" heeft, op weg van Curapao naar
West-Afrika, op 230 mijl van St. Vin
cent in West-Indië, een man gered die
elf dagen in een open boot op zee rortd-
gedreven had. In de boot bevond zich
het lijk van een tweede man, die daags
tevoren van uitputting was gestorven.
De overlevende, die totaal uitgeput was,
heeft te kennen gegeven, dat eerder een
derde metgezel was overleden en dat
een vierde verdwenen was, vermoede
lijk overboord gesprongen.
Omgekeerd. Een onderzoek van de Britse
en de Amerikaanse marine heeft aan
getoond, dat de golfstroom een war
me zeestroming die uit de Golf van
Mexico komt, de Atlantische Oceaan
oversteekt en zich langs de kust van
Europa beweegt ook in omgekeerde
richting stroomt maar dan op een diepte
van 2700 tot 3000 meter.
Derde. De derde Amerikaanse onderzeeër
op kernenergie, de „Skate", zal donder
dag te Groton (Connecticut) van stapel
lopen. Dit vaartuig meet 2400 ton en is
de eerste van een reeks van vijf van
deze tonnage. De eerste twee van der
gelijke onderzeeërs, de „Nautilus" en
de „Seawolf" meten 3200 ton.
Tussenlanding. Premier Nehroe van India
zal op veertien juni, op weg naar de
conferentie van premiex-s van het
Britse gemenebest, te Londen een be
zoek aan Syrië brengen zo heeft een
woordvoerder van de Syrische regering
bekendgemaakt.
IEDEREEN die de frequentie der letter
tekens in de schrijftaal vergelijkt met de
frequentie der klanken in de spreektaal,
zal tot de erkenning moeten komen, dat
er een aanzienlijk verschil bestaat tussen
het geschreven en gesproken woord. Zo
komt in de schrijftaal het letterteken u
per 1000 lettertekens slechts 20 maal voor,
maar iedereen die wel eens redevoeringen
heeft moeten beluisteren van mensen die
niets te vertellen hebben, zal
tot de ontdekking komen dat r
de spreker de letter u veel
vaker gebruikt door om de
drie ivoorden „uh" te stamelen.
Ook de letter n, die in de
schrijftaal een frequentie van
108 (alles per 1000 lettertekens) V.
heeft, zal in de spreektaal hier
in het westen een aanzienlijke afwijking
vertonen, omdat wij nu eenmaal de hebbe
lijkheid hebben dit letterteken haastig in
te slikken. In het noorden en oosten van
ons land, waar de n duidelijk gearticuleerd
vjordt, schijnt men weer iets tegen de let
ter e te hebben, welk teken in de schrijf
taal de hoogste frequentie van 198 haalt,
maar door de bewoners van Groningen,
Drente, Overijsel en Gelderland dit record
klaarblijkelijk niet wordt gegund, want
de meesten van hen laten de e schielijk
vallen, zodra de klank in het gezicht komt.
Wordt hier gesproken van lopezij heb
ben het over „loopn", welke afwijkingen
van de schrijftaal uiteraard aanzienlijke
statistische verschillen met zich brengen.
Bij het bespreken van de frequentie der
lettertekens in onze taal, houden we ons
uiteraard aan de resultaten die de statis
tiek aangaande de schrijftaal te zien heeft
gegeven. Gerangschikt naar de hoogte der
frequentie, krijgen we volgens de spelling
1947 dan het volgende beeld:
e 198
n 108
0
t
a
d
r
1
17
65
65
64
63
60
54
1—43 z
s 38 b 15
g 33 w 15
h 26 c 13
v 25 p 13
k 21 y 13
m 20 f 10
u 20 j 1
Iemand die een beetje bij de pinken is,
zal direct opmerken dat de q en de x in
dit lijstje ontbreken. Dat is
inderdaad het geval; beide let
tertekens staan met nihil"
genoteerd, wat echter niet
wil zeggen, dat deze letter
tekens in de schrijftaal nooit
voorkomen, maar dat zij
een frequentie hebben die
beneden 1 per 1000 lettertekens
ligt. Als gemiddelde wel te verstaan, want
ieder die de moeite neemt het bovenstaan
de door te lezèn, zal ervaren dat onderge
tekende de q bij herhaling heeft gebruikt.
Het is verleidelijk nog wat andere gege
vens uit die statistiek te putten. Wist u
bijvoorbeeld dat de meeste woorden met
een d beginnen
Dat doen niet minder dan 153 van de
1000 woorden. Het spreekt welhaast van
zelf, dat de meeste woorden op n eindigen
(308; steeds weer: per 1000 woorden), daar
na op e (198), vervolgens op t (129). Gemid
deld bestaan de meeste woorden uit drie
letters (235), vervolgens uit twee letters
(176), daarna vier (111), om tenslotte over
te springen op zes (100). In het algem.een
schijnen we dus nogal korte woorden neer
te schrijven, wat ons echter niet tot de
veronderstelling mag verleiden, dat we
kort van stof zijn!
Laten we het daarbij dan maar laten,
en eens zien, wat een toren, paard, loper
en een koningin in het schaakspel waard
zijn.
Daarover morgen
H, Pétillon
