Vanmorgen was het reeds vrijwel zeker
dat een trawllogger de haringrace wint
RODENT
Kleine exposities in Amsterdam
Jacht op Hollandse Nieuwe begonnen
Prijzen
zoveel
van Cannes werden
mogelijk „gespreid"
In memoriam Otto van Rees
Teleurstelling over het deelnemen
van vijf trawlers uit IJmuiden
RAT en
MUIS
UIT ANDERE BLADEN
De tunnelmisère
Vrije zaterdagen
in de mijnen
5
Directeur Charitaspool
voor het kantongerecht
Nieuwe leden Akademie
van Wetenschappen
Henk van Ulsen eerste op
tonelistenconcours
„Kwart eeuw exlibris en
gelegenheidsgrafiek"
Loonsverhoging door
premies voorgesteld
Tweede gemeenschappe
lijke markt op stapel
DINSDAG 21 MEI 1957
(Van onze speciale verslaggever)
NU VANMORGEN AAN DE IJMUIDENSE havenkant bekend werd welke
schepen uit Scheveningen, Vlaardingen en IJmuiden vertrokken, kan met vrij
grote zekerheid worden voorspeld, dat de haringjagerij ook dit jaar door een
trawler zal worden gewonnen. Deze schepen hebben namelijk een voorsprong
op de drijfnetloggers door motorvermogen en door visserijmethode. Tot de
schepen, die vanmorgen uit IJmuiden zee kozen, behoorden niet minder dan
vijf trawlers en trawlloggers, Hierbij waren twee schepen van een IJmuidense
rederij, die het Scheveningse merk voert en een trawllogger van Vlaardingen,
een trawllogger van Katwijk en een trawler van de IJmuiclense vloot. In Scheve
ningse rederskringen, wordt de deelneming van dit soort vaartuigen aan de
haringrace ten zeerste betreurd. „Aan deze race is hierdoor het element van
sportiviteit ontnomen", zo is de algemene opvatting. Scheveningen zal geen
trawlloggers ter haringrace zenden.
De trawlers en trawlloggers hebben niet
alleen het voordeel van grotere motorver
mogens, maar kunnen bovendien eer-der de
netten uitzetten dan de drijfnetloggers. De
trawlers zullen vermoedelijk ruim 300 mijl
moeten stomen, zodat woensdagmiddag
omstreeks het middaguur na ruim 27 uur
varen voor de eerste maal het trawlnet kan
worden uitgezet. De drijfnetloggers kunnen
de vleet pas in de namiddag schieten en
deze na middernacht weer halen.
Alleen in het geval, dat geen enkele van
de vijf trawlers en trawlloggers in de loop
van woensdagmiddag- en de vroege avond
een gunstige trek zou doen, hebben de
drijfnetloggers nog een kans om als eerste
Hollandse Nieuwe de w.al te brengen.
Ook de „Amsterdam"
Tot de vijf schepen, die vanmorgen
IJmuiden verlieten om op haring te gaan
trawlen en eventueel aan de jagerij deel te
nemen, behoorde ook de winnaar van vorig
jaar de SCH 171 „Cornelis Vrolijk" met
schipper Cor Korving op de brug. In de
nabijheid van de 171 zal de rederijgenoot
SCH 117 van Corn. Vrolijks Visserijmaat
schappij meevaren. Deze SCH 117 „Onder
neming 3" wordt gecommandeerd door
schipper Klaas Pronk. Een van de twee
schepen zal de vangst aan de jager, ver
moedelijk de SCH 171 - de snelste van de
twee - overgeven.
Van de IJmuidense vloot neemt de mo
derne en krachtige trawler „Amsterdam"
IJM 28 aan de jagerij deel. Schipper Rein
Groen staat ditkeer niet op de brug, daar
hij ziek thuis is. De trawler van de rederij
D. Joh. Krijger staat nu onder bevel van
de stuurman Huig Ouwehand uit Katwijk.
Van de Katwijkse vloot is de KW 122, de
„Arie Ouwehand" uit IJmuiden naar zee
vertrokken. Schipper Cees Dubbelaar kan
zeker tot een van de grote kanshebbers
worden gerekend, daar hij zaterdag is bin
nengekomen en nog vrijdag heeft kunnen
vaststellen waar de haring zich bevindt.
Hij had daar reeds een trekje gedaan op
de vorige reis en de haring (vers) in IJmui
den aangevoerd.
Als vijfde trawllogger is dan vanmorgen
de VL 27 „Burgemeester Heusdens" in
noordelijke richting weggestoomd. Op de
brug trof men schipper Teun van den
Oever aan.
„Aardigheid is er af"
De schippers van de vleetloggers waren
vanmorgen met hun reders allen van me
ning, dat de aardigheid er af is. Zij menen,
dat de haringrace voor de vleetloggers is
bedoeld. En we hebben zelfs een reder, die
trawlloggers in de vaart heeft, gesproken,
die ons zei: „Laat men de drijfnetloggers
24 uur voorsprong geven of laat de traw
lers en trawlloggers desnoods een week
later ter gezouten haring uitvaren".
Maar daar stonden andere stemmen
tegenover. „De verordening van het Pro-
ADVERTENTIE
uitgeroeid met
Voor het kantongerecht te Heerlen heeft
terechtgestaan de heer G. H., directeur
van de Nationale Charitaspool. Hem werd
ten laste gelegd overtreding van de artike
len 1 en 2 van de Loterij wet, waarvoor
de ambtenaar van het O.M. een boete van
tweemaal zes gulden requireerde. In zijn
requisitoir sprak de ambtenaar van het
O.M. als zijn persoonlijke mening uit, dat
van het doorbreken van de beslotenheid bij
Charitas geen sprake is, maar daar men
een uitspraak van de Hoge Raad in de ge
hele poolaffaire wil uitlokken, kwam hij
tot zijn eis.
De verdediger van de heer H. zei, dat de
beleidskwestie, het brengen van de pool
affaire voor de Hoge Raad, van geen in
vloed mag zijn op een vonnis in de zaak
tegen Charitas. Indien er geen sprake is
van overtreding van de Loterijwet, moet
vrijspraak volgen. Een vrijspraak voor
Charitas is van zeer grote betekenis, daar
dan de instellingen die Charitas thans
sympathiek gezind zijn, officieel bereid zul
len zijn steun te verlenen.
Bij Koninklijk Besluit zijn bekrachtigd
de benoemingen van prof. dr. J. Gonda,
Utrecht, prof. mr. J. Offerhaus, Amstel
veen, prof. dr. H. van de Waal, Leiden tot
gewoon lid, van prof. dr. Kurt Latte en
prof. Jean Pommier tot buitenlands lid, en
van prof. dr. J. G. de Casparis en F. Lugt
tot correspondent van de afdeling letter
kunde, der Koninklijke Nederlandss Aka
demie yan Wetenschappen,
duktschap voor Vis en Visprodukten is er
nu eenmaal, ik heb deze trawlloggers in de
vaart en waarom zou ik er dan niet aan
meedoen als het wordt toegestaan. Je hebt
je kans. Tenslotte doen de vleetloggers en
de trawlloggers van een havenplaats ook
het gehele jaar door hun best om de be
drijfschapswimpel te veroveren. En ook
daar komt de vleetlogger achteraan, omdat
deze de vangst in zijn geheel moet zouten
en de trawllogger bij grote vangst desnoods
ertoe kan overgaan de haring in verse toe
stand te bewaren."
En een derde reder, die eveneens een
trawllogger uitstuurt ter haringjagerij, zei
ons: „Ach, het is maar een aardigheidje.
Weten we, dat een van de vijf trawlers en
trawlloggers al thuis stomende is en een
paar uur voorsprong heeft, dan gaan de
andere vier schepen de Noord in voor een
reisje van tien dagen. Het ijs is al geladen."
De haringjagerij wordt dus woensdag
middag op een afstand van 250 tot 300 mijl
van IJmuiden beslist. Wordt er door de
trawlers in enige trekken haring scheep
gehaald of niet? Het zal moeilijk bekend
raken of een trawllogger thuisstomende is
met enige tientallen kantjes in het ruim,
zodat toch nog wel enige strijd kan worden
verwacht tussen enige trawlloggers.
Overigens dacht de laatste reder, die wij
spraken als volgt over het deelnemen van
de trawlers: „Kijk, het is een kwestie van
overgang. Vorig jaar namen twee trawl
loggers deel en dit jaar zijn het er al vijf.
Het zouden er nu al tien zijn geweest,
wanneer ook de IJM 14, 99, 116, 24 en 35
in IJmuiden waren binnen geweest of de
jaarlijkse beurt achter de rug hadden. Vol
gend jaar zullen het er ongetwijfeld vijf
tien zijn en over twee jaar, aldus deze
reder, varen misschien uitsluitend nog
trawlers ter haringvisserij
Donderdagnacht vroeg
In ieder geval kan de haring van deze
trawlloggers niet eerder dan in de vroege
nacht van donderdag op vrijdag aan de
Tegeltjesmarkt te IJmuiden worden ver
wacht.
De haring mag namelijk niet eerder dan
vrijdag 0 uur in Nederland worden aan
gevoerd.
Een geringe kans bestaat, dat de trawl
loggers nog slag zullen moeten leveren
Scène uit „Friendly Persuasion" met Cary Cooper en Dorothy McGuire
(rechts) in de hoofdrollen.
CANNES Nooit kan een jury van een
festival het iedereen naar de zin maken.
Dat kan te minder als zij niet slechts met
artistieke kwaliteiten van de te beoordelen
werken heeft te maken, maar ook de toe
te kennen prijzen over de verschillende
jaren kennelijk over zoveel mogelijk ge-
voor en tussen de IJmuidense pieren. Wan- gadigden wil „uitsmeren" en bovendien
neer namelijk zevenentwintig uur is uit
gestoomd en van woensdagmiddag twaalf
uur tot woensdagavond negen uur wordt
gevist, dan kunnen deze schepen vrijdag
morgen om 0 uur voor de pieren zijn. Of
zoveel eerder als de visserij is gestaakt of
dichterbij is gevist.
nog met politieke en andere kwesties te
maken krijgt: ontvangen de Amerikanen
een belangrijke prijs, dan moeten de Rus
sen er ook een hebben, en andersom
De nu in de categorie lange films met de
hoofdprijs bekroonde Amerikaanse film
„Friendly Persuasion" (Viriendelijke over-
Wie zich dezer dagen 's avonds van of
naar het Amsterdams Centraal Station be
gaf, zag het al aan de verlichting: feest
in de oude binnenstad. Feest dan ook in
het eethuis „Du Chat qui pelote" of wel
„De kaatsende kat" aan de Zeedijk, waar
aan de wanden beeldende kunst geëxpo
seerd wordt.
Tot 1 september prijkt er werk van de
bekende Gerard Hordijk, ontwerper van
decors, minnaar van de kleine kermissen
op de Parijse boulevards van vroeger,
minnaar van balletten, van paardenren
nen en de circusmanege, van de drukte
langs de zeekant van dure zuidelijke bad
plaatsen, minnaar ook tegenwoordig van
dat oude Amsterdam, dat hij ziet met de
ogen van een ontwerper van de buiten
kant van een draaiorgel. Hoewel Hordijk
ook oud werk toont, ontmoet men helaas
niets van die kermissen. Wel uit dezelfde
tijd een enkel naakt, waarmee hij toen zo
wist te charmeren. Altijd heb ik het gevoel
gehad dat Hordijks gedwongen verblijf in
Amerika hem niet ten goede is gekomen
en twee schilderijen van New York spre
ken dat gevoel niet tegen. Of hij nu ook
goed deed zich na zijn terugkomst zo in
die nieuwe Europese mode van onge
broken kleuren te storten, is voor mij nog
een vraag, al zij erkend dat bijvoorbeeld
een gezicht over Parijs van Montmartre
een wel plezierig ding is. Hordij ks werk
evolueerde nogal eens in een even andere
richting. Voorop bleef echter staan een
duidelijke voorkeur voor wat men wel
„Frans" pleegt te noemen „Frans" met
een barokke kant. Langere tijd drukt hij
zich nu al uit met een luchtige stijl van
penseeltekeningen in Oostindische inkt,
waarbij hij wat felle water verf kleurtjes
voegde. De resultaten zijn soms zeker
amusant te noemen. Toch zag ik wel graag
dat er weer iets terugkwam van Hordijks
begintijd.
En feestelijker zijn voor mij dan ook de
pastels, die Willy Noordam in zuidelijke
contreien maakte en nu tot 29 mei ver
toont bij Martinet en Michels, een kunst
handel die, dacht ik, aan menselijkheid
toch veel gewonnen heeft de laatste tijd
Publiek oordeelt afwijkend
De jonge acteur Henk van Ulsen heeft
zaterdagavond in de kleine zaal van het
Concertgebouw in Amsterdam de eerste
prijs van duizend gulden gewonnen in de
wedstrijd voor jonge acteur en actrices,
die ter gelegenheid van het tienjarig be
staan van het Internationaal Cultureel
Centrum in Amsterdam werd gehouden.
Aan de finale zijn drie wedstrijden vooraf
gegaan in het I.C.C. aan het Vondelpark,
op 24 april, 3 en 7 mei. Het publiek werd
hierbij in de gelegenheid gesteld zijn oor
deel te toetsen aan dat van de jury, welke
werd gevormd door jhr. mr. P. J. W.
de Brauw, voorzitter, de actrices Caro van
Eyck, Elise Hoomans en Ank van der
Moer en de acteurs Han Bentz van den
Berg, Cees Laseur, Cas Baas, Ton Lutz,
Johan de Meester, Carel Rijken, Louis
Saalborn, Paul Steenbergen, Jan Teulings
en J. Elsendoorn. De eerste prijs werd be
schikbaar gesteld door het Prins Bern-
hardfonds. Voor tweede, derde en vierde
prijzen werd zevenhonderd gulden be
schikbaar gesteld door het I.C.C. Deze prij
zen werden respectievelijk gewonnen door
Ramses Shaffy, Jules Croiset en Sigrid
Koetse. Thera Verheugen en Ina van Faas-
sen kwamen respectievelijk op de vijfde en
en zesde plaats.
Overigens was het oordeel van het pu
bliek niet overeenkomstig dat van de jury.
Er waren ongeveer driehonderd mensen in
de zaal, die overwegend meenden, dat Ina
van Faassen voor de eerste prijs in aan
merking kwam. Zij beoordeelden Sigrid
Koetse als tweede, Jules Croiset (evenals
de jury) als derde, Ramses Shaffy als vier
de, de eersteprijswinnaar Henk van Ulsen
als vijfde en Thera Verheugen als zesde.
Onder het publiek bevonden zich onder
meer Charlotte Kohier, Mary Dresselhuys
en Albert Mol ,die alle drie Ina van Faas
sen als eerste klassificeerden. Enkele an
dere toneelspelers en critici plaatste» Ju
les Croiset als eerste.
en waar Wim Steyn zijn Amsterdams de
buut maakte. Willy Noordam tekende on
der meer een zekere mijnheer Desnoyer
en bij navraag werd me gezegd dat deze
inderdaad die belangrijke Franse schilder
was, die eens de jongste van de grote
generatie genoemd werd. Zijn werk moet
Willy Noordam wel liggen. Toch vertoont
zij een eigen gezicht. Haar uitingen zou
men naar geaardheid tussen die van Des
noyer en Bonnard kunnen situeren. Nu
ik toch grote Fransen noem, kan ik Agnes
v. d. Brandeler, die tegelijkertijd bij Mar
tinet en Michels exposeert, het compli
ment geven dat haar werk me aan dat
van Dunoyer de Cegouzac herinnert. Dit
is waarlijk levendig tekenen, een tekenend
genieten van een landschap, waar ook wij,
beschouwers, nu worden ingevoerd. Som
mige zaken werden met een toontje of wat
kleur gewassen indien dit tot een nadere
bepaling van de sfeer noodzakelijk was.
Vaardigheid blijkt uit de wijze, waarop in
een enkele tekening enige mensfiguurtjes
werden opgenomen.
F. Peter Iloffer, die tot 25 mei bij Mag-
dalena Sothmann werk laat zien, werd in
Berlijn geboren. Hij studeerde in Enge
land, was daar onder meer als decoront
werper werkzaam, hetgeen blijkbaar van
invloed is op sommige schilderijen. Want
Hoffers indrukken van Napels met de
uithangende was in de nauwe straatjes
verkregen iets van decors. De rechthoekige
lakens met hun plooien boden hem de ge
legenheid tot een bijna abstract schilder
kunstig spelletje, dat hij blijkens de hier
opvallende herhaling nogal belangrijk
vond. Dat wandschilderen door hem be
oefend wordt is aan eenvoudige realis
tische stillevens, zakelijk ontdaan van alle
overbodigs, wel te begrijpen. Uit veel
blijkt verder invloed van Picasso, zonder
wiens grafiek Iloffer nooit tot bepaalde
dingen gekomen zou zijn. En ik wil graag
erkennen dat het aantrekkelijke dingen
zijn. Hoffer verwerkte die invloeden op
voldoende persoonlijke wijze of varieerde
deze met andere gegevens, waardoor re
sultaten ontstonden die men graag bekijkt.
Maaike Braat
Tot 6 juni is bij Santee Landweer werk te
zien van Maaike Braat. Zij noemde haar
tentoonstelling van tekeningen en aquarel
len „Bomen en Bergen". Bij die bergen
behoren ook de duinen van Texel, die
misschien even te vlot bekeken werden.
Haar echte bergen betekenen echter een
grote opfrisser van haar aquarellen, die
wel eens even een te illustratief karakter,
kregen. De kleur werd in dit werk veel
gevoeliger neergezet, het onderwerp met
meer aandacht nog bekeken. Mogelijk dat
het klimaat haar dwong tot een grotere
gespannenheid. Wanneer men met vorst zit
te werken is het moeilijk met retouches op
het werk terug te komen als men met de
waterverf bezig is. Maar gespannen over-
wogenheid was een al eerder gedemon
streerde kwaliteit bij haar tekeningen. Ook
„Vogelkooplieden" door F. Peter Hoffer,
die thans in Amsterdam exposeert.
nu vertoont zij weer een bewonderens
waardige reeks van met grote stelligheid
voorgedragen landschappen met heesters
en bomen of bergen met verbrokkelde rot
sen en om gesteente spoelende beken.
Bob Buys
Expositie in Arnhem
Tot 10 juni wordt in het Gemeentemu
seum in Arnhem de tentoonstelling „25
jaar exlibris en gelegenheidsgrafiek" ge
houden, die is ingericht naar aanleiding
van het zilveren jubileum van de Neder
landse Exlibris Kring. Zij omvat ongeveer
driehonderdvijftig stukken, een keuze uit
het beste werk van Nederlandse grafici in
de afgelopen vijfentwintig jaar. De ope
ning, waarvoor van de zijde der verzame
laars grote belangstelling bestond, ge
schiedde zaterdagmiddag.
reding), die in de laatste week vertoond
werd, was zeker een uitstekende film, maar
de toekenning van de hoofdprijs was een
overschatting, die naar de reacties te horen,
vrijwel iedere festivalbezoeker hogelijk
heeft verwonderd. In de categoi'ie korte
films had Nederland stellig een prijs ver
diend voor een zijner beide documentaires.
Het feit, dat onze cineasten reeds enige
malen te Cannes onderscheiden zijn, en dat
men, zoals ik hierboven schreef, de prijzen
kennelijk zoveel mogelijk wil verdelen, zal
wel de verklaring vormen voor het feit, dat
de Nederlandse inzending nu zelfs niet
genoemd werd.
Met de toekenning van de overige prijzen
kan men in het algemeen wel vrede heb
ben, met de speciale prijzen voor de Poolse
film „De Riolen" en de in de laatste week
vertoonde Zweedse film „Het Zevende
Zegel", met de regieprijs voor Robert Bres
son, voor „Een tei'doodveroordeelde ont
snapt", enz.
De met de hoogste prijs bekroonde Ame
rikaanse film „Friendly Persuasion", in
Nederland „De Wet des Heren" gedoopt, is
een werk van William Wyler, dat tijdens
de Amerikaanse burgerooi-log speelt in een
Quakex-sgezin. De Quakers vormen een
kleine groep protestanten, die zich o.a. on
derscheiden door het feit, dat ze tegen elk
geweld zijn en dus geen wapens willen
dragen. Kernpunt van het verhaal is, dat
de vader, Jess Birdwell, en de oudste zoon,
Josh, voor een gewetensconflict worden ge
plaatst, als de zuidelijken oprukken en
ook leven en goed van de Birdwells bedrei
gen. De zoon grijpt een geweer en voegt
zich bij de noordelijken, de vader treedt
pas op als hij. meent, dat zijn zoon aan het
nabije front 'gewond is geraakt en hulp
behoeft. Hij ontmoet slechts één vijand, een
paai'dendief, die zojuist zijn beste vriend
heeft vermoord en nu poogt, het ook hem
te doen. Die vijand x-aakt in zijn macht,
maar Jess laat hem gaan met de woorden:
Ga heen, ik zal je niets doen. Terwijl Jess
en Josh afwezig zijn, komen de zuidelijken
bij de boerderij van de Birdwells. Ze wor
den er met angst en beven ontvangen door
moeder Birdwell en de dochter, maar ze
krijgen er te eten en te dx-inken en dan
trekken ze verder. Even later komen Jess
en de gewonde Josh thuis en dan gaat het
gewone, rustige leven verder.
Er is over deze film enige deining ont
staan, omdat de naam van de scenario-
schrijvex-, Michael Wilson, niet vermeld
wordt in de lange lijst van medewex-ken-
den, hoewel het scenario stellig grote kwa
liteiten heeft, naar ook regisseur Wyler
verklaarde. Dat de naam van Wilson, die
ook voor tal van andere belangrijke films
het scenario schreef, niet wordt vermeld,
vindt zijn oorzaak in de politiek: Wilson
heeft geweigerd aan een commissie van
McCarthy namen te noemen van hem be
kende communisten in het filmbedrijf en
sindsdien staat hij te Hollywood op de
zwarte lijst. Dit scenario had hij reeds
enige jaren geleden geschreven, naar een
roman van Jessamyn West. Hij deed deze
mededelingen in een hier gehouden pers
conferentie.
Het festival is geëindigd met een voor
stelling van Sissi, die junge Kaiserin, en
de Nedex-landse documentaire over Re'm-
bx-andt, van Bert Haanstra. Het zeer ge
selecteerde publiek, onder wie vele film
sterren, nu ook uit Frankrijk zelf, heeft
enthousiast gereageerd na de vertoning van
Haanstra's film - er klonk langer applaus
dan na enige andere korte film. Maar een
prijs was er voor Haanstra niet bij
Jan Koomen
Direct na het vernemen van het over
lijden tengevolge van een vex-keex-songeluk
van de in 1884 te Freibux-g gebox-en Neder
landse schilder Otto van Rees iets over
deze figuur te zeggen was moeilijk. Hoewel
ik goede herinneringen koester aan werk,
dat lang geleden in het Amsterdamse Ste
delijk Museum te zien was, trad Van Rees
zo weinig in het licht na de oorlog en uiter
aard ook tijdens deze, dat enige controle op
mijn herinnex-ingen noodzakelijk was. Dit
was niet gemakkelijk, want ook reproduk-
ties naar zijn werk liggen niet ovex-al ge
reed. Van Rees heeft zich weinig op de
voorgrond gedrongen. De enige keer dat ik
hem mocht ontmoeten, kreeg ik de indruk
met een terughoudend man te doen te heb
ben. En dit klopt in ieder geval met zijn
werk. Zijn persoonlijkheid gaat achter dit
werk weliswaar niet schuil, maar dringt
zich zeker niet aan ons op.
Van Rees was een sterk religieus voe
lende figuur die zocht te getuigen in de
meest eenvoudige vorm met de meest een
voudige middelen en dit veelal van de
meest eenvoudige dingen. Het stilleven
neemt in zijn oeuvre een belangrijke plaats
in. De zin van het vroege kubisme was het
geven van het essentiële, het ontdoen van
het overbodige, het terugbrengen van de
vormen tot pure, stereometrische. Van
Rees was één van de eex-ste kubisten. Hij
woonde samen met Picasso, kende Braque
goed en ging om met schrijvers en dichters
als Apollinaire, Max Jacob, Jean Cocteau
en Blaise Cendrars, 1
Van Rees heeft echter de verdere evo
lutie van het kubisme niet willen mee
maken Dat moet hem als te bedacht
of te zeer als spel zijn voox-gekomen.
Nooit zou hij riskex-en de band met een
publiek te verbreken omdat hij er op ge
richt was voor alles mèt de mensen te
blijven. Zijn wex'k is een dienen van de ge
meenschap, een geloofsbelijdenis. Hij heeft
dan ook wandschilderingen in kei-ken ge
maakt en glas-in-loodramen ontworpen.
Zo bevat de rooms-katholieke kerk aan de
Jacob Obrechtstraat te Amsterdam, bekend
om een moedig experimenteren met mo
derne kunst, werk van Van Rees' hand.
In Van Rees' poi-tretten ontmoet men
meer een zoeken naar algemeen menselijke
waarden dan een omspitten van de bodem
van de ziel. Het eigenaardige bekoorde hem
niet, het voor een ieder schone en ware
gold bij zijn bedoelingen. Van een echt
partijkiezen bij schilderkunstige verlichtin
gen kon na het begin bij hem moeilijk
sprake zijn. Misschien dat ook hierdoor
wel eens aan zijn werk voorbij werd ge
gaan. Toch heeft het een heel eigen gezicht
al ontbeerde het bij alle eenvoud wel een
enkele keer een stelligheid, die de beschou
wer de bedoelingen directer openbaart.
Het is te hopen, dat het lukt het beste
van Van Rees nog eens bijeen te brengen,
want in de ontwikkeling der modexme Ne
derlandse schilderkunst nam hij een be
langrijke en zeer eigen plaats in.
Het Handelsblad heeft zich op des
kundige wijze verdiept in het verkeerspro
bleem onzer provincie en met name in de
kwestie der oeververbindingen. Het blad
schrijft onder de titel „Tunnel in gevaar":
„Er is alle reden voor Amsterdam om onge
rust te zijn over de ontwikkeling van de plan
nen tot het leggen van oeververbindingen over
het IJ en het Noordzeekanaal. Deze dagen heeft
ir. M. Ie Cosquino de Bussy, hoofdingenieur
directeur van de Rijkswaterstaat, uitgesproken,
dat. nu de tunnel onder het Noordzeekanaal bij
Velsen en de brug over het Buiten-IJ bij Am
sterdam eerlang gereed zullen zijn. de verkeers
moeilijkheden tussen de oevers van het Noord-
zeekanaal en het IJ grotendeels zullen zijn opge
lost. Mede ook, 'doordat Amsterdam thans be
schikt over een derde pontverbinding.
Ir. De Bussy zei het niet met zoveel woorden,
maar de conclusie ligt voor de hand; hij vindt
dus noch een IJ-, noch een Coen-, noch een
Hemtunnel urgent. Nu is ir. De Bussy niet de
Rijkswaterstaat, en al was dat zo, dan is de Wa
terstaat nog de regering niet, maar dat een zo
hooggeplaatst functionaris van de Rijkswater
staat van mening blijkt te'zijn, dat wij voorlo
pig geen IJ- en geen Hem- en geen Coentunnel
nodig hebben, vervult ons met zorg, Wij vinden
deze conclusie ook hierom merkwaardig omdat
ir. De Bussy zegt uit te gaan van hetzelfde ma
teriaal als de commissie-De Vos van Steenwijk
in haar rapport van september 1954, namelijk
dat, wat de door deze commissie ingestelde tech
nische subcommissie voor haar heeft bijeenge
bracht. De conclusie van de commissie-De Vos
van Steenwijk was echter een geheel andere.
Enige tijd geleden hebben wij verklaard het
te betreuren, dat minister Algera destijds het
rapport van de commissie-De Vos van Steenwijk
niet heeft aanvaard. Dit was een commissie van
brede samenstelling, waarin de gemeenten Am
sterdam en Zaandam, de provincie Noordhol
land. de Rijkswaterstaat in Noordholland, de
Provinciale Waterstaat van Noordholland, de
K. v. K. en Fabrieken voor Amsterdam en de
Nederlandse Spoorwegen waren vertegenwoor
digd. Bovendien maakten van deze commissie
o.a. ook nog deel uit de (thans overleden) heer
D. J. Gerritsen, directeur der Rijksbegroting, dr.
ir. J. A. Ringers en mr. J. Vink, directeur van
de Rijksdienst voor het Nationale Plan
Zij heeft het probleem van de oeververbindin
gen van alle kanten en uit alle gezichtshoeken
bekeken en is tot de conclusie gekomen, dat no
dig waren; een brug voor gewoon verkeer over
het Buiten-IJ (deze is nu bijna voltooid), een
spoorwegtunnel ter vervanging van de Hembrug,
een autotunnel onder het Noordzeekanaal bij
Zaandam (later Is hiervoor het plan voor de
meer oostelijk gelegen Coentunnel In de plaats
gekomen) en een autotunnel onder het IJ voor
Amsterdam, waarvoor het door de gemeenteraad
gekozen plan 5 als grondslag kon dienen. Daar
bij adviseerde de commissie over te gaan tot de
oprichting van een autonoom lichaam, een li
chaam dus met publiekrechtelijke bevoegdhe
den, waarin zouden deelnemen het Rijk, de pro
vincie Noordholland en de gemeenten Amster
dam en Zaandam, en dat de autotunnels (daar
bij inbegrepen die te Velsen) en de spoorweg
tunnel zou financieren. Tevens adviseerde de
commissie dringend tot de oprichting van een
gemeenschappelijk tunnelbureau waarin de
werkzaamheden voor de bouw van de toen nog
te ontwerpen drie tunnels zou worden gecoör
dineerd.
Was het maar aldus gebeurd! Dan zou het nu
niet mogelijk zijn dat een hoofdingenieur-direc
teur van de Rijkswaterstaat met de verklaring
komt dat Velsertunnel plus brug bij Schelling-
woude voorlopig een voldoende oplossing zijn
voor de moeilijkheden met de IJ- en Noordzee
kanaal-oeververbindingen. Terwijl vaststaat, dat
de Hem (spoorweg) tunnel voor Amsterdam niet
minder dan een levensnoodzaak is! Want de
commisie-De Vos van Steenwijk sprak het des
tijds reeds uit: zónder deze tunnel zal Amster
dam in de toekomst geen wereldzeehaven kun
nen blijven Om van de IJ- en de Coentunnel
(Zaanstreek!) nu maar niet te spreken. Al deze
tunnels behoren in één complex bijeen. Onbreekt
het kapitaal om alle drie tunnels tegelijk zo.snel
mogelijk te bouwen dan bouwe men ze in ver
traagd tempo. Het is naar onze mening verkeerd
in dat geval een van de tunnels te laten ver
vallen.
Tot welke verwarring het leidt, dat de rege
ring zich niet meteen op de basis van het rap
port-De Vos van Steenwijk heeft gesteld, leert
het bericht, dat wij kort geleden hebben opge
nomen. Een van de hoogste ambtenaren van de
Rijkswaterstaat heeft als zijn visie uitgesproken,
dat Amsterdam zal te kiezen hebben tussen zijn
IJ-tunnel of de Hem- met de Coentunnel. Het
spreekt vanzelf dat dat standpunt voor Amster
dam onaanvaardbaar is.
Hoe anders zou de toestand zijn geweest wan
neer het door de commissie-De Vos van Steen
wijk aanbevolen autonoom lichaam en het ge
meenschappelijke tunnelbureau waren gevormd!
Intussen overlegt minister Algera nog steeds.
Eveneens zat in deze commissie de heer P.
Visser, directeur van een Haarlems transport
bedrijf. Red.
Bob Buys
De Mijnindustrieraad heeft besloten voor
dit jaar de volgende dagen als vrije zater
dagen aan te wijzen: 8 juni, 13 juli, 10
augustus, 14 septembex-, 19 oktober, 16 no
vember en 14 december. De raad had reeds
eerder de elfde mei als vrije zaterdag aan
gewezen.
De door de Mijnindustrieraad ingestelde
commissie ter bestudering van voorstellen
tot verbetexring van arbeidsvoorwaarden
heeft een tussentijds rapport uitgebracht.
De commissie acht het gewenst aan het
ondergrondse arbeiderspex-soneel een uni
forme premie voor elke normale onder-
grondse dienst toe te kennen, evenals zulks
in de aangrijzende Duitse mijnen geschiedt.
De commissie adviseert tot toekenning
van een premie van 1.50 voor elke nor
male verrichte ondergx-ondse dienst. Over
de beloning van de bovengronds werkzame
arbeiders merkt de commissie op dat deze
dezelfde hoge pensioenpremie van 8,9 pet.,
exclusief de A.O.W.-premie betalen als de
ondergrondse arbeiders, ondanks het ver
schil in risico. Deze pensioenpremie is
rond 5 pet. van het bruto loon hoger dan
de premie die in andei*e industrieën wordt
betaald. Een ander belangrijk vei-schil tus
sen de beloning der bovengrondse arbei-
dei-s en die van andere industrieën is, dat
bovengronds, in tegenstelling met het
merendeel der overige Nederlandse groot
industrie, slechts voor een gering gedeelte
in tarief kan worden gewerkt. De arbeid
in het bovengrondse mijnbedrijf verschilt
met die in vrijwel alle andere bedrijfstak
ken. Bovendien worden in andere indu
strieën vaak onder uiteenlopende bena
mingen uitkeringen en vei'goedingen ge
geven die het inkomen in niet onbelang
rijke mate verhogen.
De commissie wil daarom voor elke nor
male verrichte bovengrondse dienst ƒ1.-
als premie geven. Voor de bovengrondse
arbeiders beneden 18 jaar zou deze premie
op 0.50 gesteld moeten worden. Zij acht
het wenselijk een evenredige verbetering
voor de beambten tot stand te brengen.
De Mijnindustrieraad heeft zich met de
principes van het rapport verenigd. De
technische uitwerking zal door het dage
lijks bestuur geschieden.
KARATSJI De subcommissie voor
handel van de economische commissie van
het verdrag van Bagdad heeft een werk
groep ingsteld, die het plan voor een Euro
pese gemeenschappelijke markt zal onder
zoeken en tevens na zal gaan of een der
gelijke markt ook voor de landen van het
verdrag van Bagdad mogelijk zou zijn.
