Bezorgdheid in Amerika over
kern-experimenten neemt toe
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
m
Russen zouden Eisenhower een
T.Y.-intervie w willen geven
Schone" bom bestaat niet
Tweeduizend geleerden dringen aan
op internationaal akkoord
Protocollaire bezwaren in Washington
Machtsvertoon
Koeler
Aftreden van vele Turkse
raadsleden op Cyprus
Baby verstrikt in riempje
en gestikt
Droevig ongeval in
Rozenprieelbuurt
Libanese oppositie gelast
staking tegen regering af
Motorbootje overvaren;
twee mannen verdronken
Vier doden in het verkeer
V erkeersongelukken
DIT JAAR: 462 DODEN I
Regeringscrisis in Israel
werd opnieuw afgewend
Het woord is aan
71e JAARGANG No 275
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(0 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 12230.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
DINSDAG 4 JUNI 1957
Haarlems Dagblad
302e JAARGANG No 123
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
99
(Van onze correspondent in Washington)
Eindelijk begint men in de Verenigde
Staten ook wat ongerust te worden over de
eventuele nadelige gevolgen van proef-ex-
plosies met A- en H-bommen. Een speciale
commissie van het Amerikaanse Congres
laat een reeks van getuigen voor zich ver
schijnen teneinde inlichtingen te verkrij
gen over het vrijkomen van radio-actieve
elementen (de zogenaamde fall-out) en
over het gevaar van radio-activiteit voor
de samenleving op aarde. Tot conclusies is
men nog niet gekomen, maar reeds heeft
men officieel twee dingen kunnen vaststel
len: allereerst het feit, dat er wat som
migen ook beweerd hebben geen
„schone" bom (dat is een atoombom zon
der radio-actieve afval) bestaat. Het twee
de feit was de verklaring, dat het strate
gisch in bepaalde gevallen van belang kon
zijn, met „vuile" bommen te werken, met
atoombommen dus, die een gegeven ge
bied zoveel mogelijk radio-actief zouden
doen worden.
Wat dit laatste onderwerp betreft: er is
een boekje op komst, van het departement
van Defensie, waarin eveneens wordt toe
gegeven, dat radio-actieve besmetting een
nieuw aanvalswapen is geworden. Een H-
bom van twintig megaton (dat is duizend
maal zo sterk als de a-bommen, die aan
het einde van de oorlog op Japan zijn ge
worpen) zou een gebied van duizenden
vierkante kilometers dodelijk radio-actief
kunnen maken.
Amerikaanse geleerden verstaan dikwijls
de kunst om ook aan leken hun specialis
ten-kennis duidelijk te maken en de top
figuren die reeds door de commissie van
het Congres werden gehoord, maakten
geen uitzondering op deze regel. Bijzon
der instructief was bijvoorbeeld het be
toog van dr. Alvin C. Graves, de man die
de leiding heeft bij de proefexplosies. Plet
was gedurende zijn uiteenzetting dat de
Congresleden de verklaring wisten los
te krijgen, dat er geen „schone" atoom
bom bestaat. Dr. Graves betoogde dat bij
fusie (het proces dat kenmerkend is voor
de PI-bom) geen radio-activiteit behoeft
vrij te komen. Dat kon geruststellend klin
ken, maar enkele pientere Congresleden
vroegen terstond: „Om tot fusie te komen
is toch enorme hitte nodig, is het niet?"
Graves gaf dit toe. De tweede vraag was:
„Het is toch juist, dat zulk een hitte alleen
maar tot stand kan worden gebracht ten
gevolge van splijting?" (splijting is het
kenmerkende proces in de A-bom). Na eni
ge aarzeling (een getuige loopt altijd ge
vaar geclassificeerde gegevens prijs te ge
ven) gaf Graves ook dit toe. Toen lag de
juiste conclusie van de commissie-leden
voor de hand: dr. Graves had tevoren be
toogd dat een splijtingsproces altijd radio
activiteit veroorzaakte. Nu gaf hij toe, dat
men geen H-bom kon doen ontploffen zon
der splijting, ergo: geen atoombom is
„schoon".
Dr. Graves weet uit pijnlijke ervaring
waar hij over spreekt. Tijdens zijn verhoor
bleek, dat hij in 1946 bijna het slachtoffer
is geworden van zijn wetenschappelijk
werk. In dat jaar stond hij toe te zien bij
een proef van een van zijn collega's. Een
schroevendraaier, die twee delen geschei
den moest houden, gleed van zijn plaats en
de twee delen combineerden tot een ket
ting-reactie. De collega van Graves stond
er zo dicht bij, dat hij een dubbele dosis
fatale radiatie opdeed. Deze man kon dus
niet meer worden gered. Graves zelf stond
dertig centimer achter hem en hij ont
ving een radiatie van „slechts" 200 rönt
gen (dat is ongeveer de helft van wat als
dodelijk wordt beschouwd). Graves kreeg
„staar" op zijn oog, verloor zijn haar aan
een kant en leed gedurende een half jaar
aan een groot energie-gebrek. Hij is er
echter weer bovenop gekomen, kreeg daar
na twee gezonde kinderen en het enige
wat hem ongerust zou kunnen maken is
het feit, dat hij wellicht meer aanleg tot
kanker heeft gekregen door dat ongeval.
Aandrang
PASADENA (UP) Inmiddels is beves
tigd, wat dr. Linis Pauling reeds eerder
mededeelde, namelqk dat 2000 Amerikaan
se geleerden, een oproep hebben getekend
om tot een internationale overeenkomst te
geraken, waarbij het nemen van proefne
mingen met kernwapens wordt gestaakt,
zoals wy maandag reeds hebben bericht.
Een duizendtal ondertekenaren zijn bio
logen. De andere duizend bestaan uit bio-
chemisten, scheikundigen of artsen. Onder
de ondertekenaren bevindt zich dr. Sny
der, voorzitter van de Amerikaanse ver
eniging voor de bevordering der weten-
xccccccooooccccoo^ccocooccccoccococcooccooo^ccooocccoco
VERWACHTING, medegedeeld door
het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van
dinsdagavond tot woensdagavond,
opgemaakt om 11.15 uur:
Veranderlijke bewolking met
plaatselijk enkele regen- of on
weersbuien. Matige tot vrij
krachtige westelijke wind. Lage
re temperaturen.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
BOXOCCOCCCOX>CXX»30COCX>^XXXXXraX>OOCCC«X>COOOCOCCO£C<
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN PAGINA'S
schap. Hij heeft echter als particulier, en
niet namens de vereniging, getekend.
In de oproep wordt tenslotte nog ge
zegd, dat enkele fysici, die niet hun hand
tekening geplaatst hadden, hebben ver
klaard, dat zij niet beschikken over vol
doende kennis van de gevolgen op biolo
gisch gebied tengevolge van uitstraling,
om een verklaring te ondertekenen waarin
gezegd wordt, dat zij op de hoogte zijn van
de gevaren, die aan proeven met atoom
bommen verbonden zijn. Verschillende van
de fysici die de oproep niet hebben onder
tekend, zeiden, dat zij er wèl achter staan
en zouden hebben getekend, als de ge
noemde zin er niet in vervat was geweest.
LONDEN (UP) Naar verluidt heeft En
geland zijn reeks H-bomproeven met 50
percent besnoeid als gevolg van het toene
mend aantal protesten tegen nieuwe proe
ven in het zuidelijk deel van de grote oce
aan. Volgens goedingelichte kringen zullen
geen H-bommen meer ontploffen bij
Christmas Island, na de derde explosie, die
in de loop van deze week zal plaats vinden.
Men meent, dat de regering MacMillan
het feit, dat er geen wetenschappelijke
noodzaak is voor nog meer proeven, ge
bruiken wil om een politieke overwinning
te behalen door de overige explosies af te
gelasten.
Twee jaar geleden bracht de directeur
van het dierenpark Wassenaar voor
zijn zoon een jong leeuwtje mee uit het
buitenland. Het was een uiterst mak
beestje, waarmede de gehele familie
- het beest liep gewoon in huis rond -
het best kon vinden. Het leeuwtje, dat
met de fles werd groot gebracht, moest
onlangs evenwel naar een kooi in het
dierenpark, omdat het niet langer ver
antwoord was hem zonder meer in de
omgeving van mensen te laten. De
leeuw is dan ook niet meer het prettige
speelkameraadje van vroeger en zelfs
de zoon van de directeur van het die
renpark, die hem opvoedde, moet alle
voorzichtigheid in acht nemen bij zijn
bezoekjes. De vriendschap is evenwel
nog steeds groot.
ADVERTENTIE
BARTEUORISSTR. HAARLEM IEL. 13439
FERD. BOLST,R. 48 ADAM TEL. 717162
STRAND BADKLEDING
NICOSIA (Reuter) De burgemeesters
van verscheidene grote steden op Cyprus
hebben maandag verklaard, dat niet alle
Turkse gemeenteraadsleden een ontslag
aanvrage hebben ingediend. Eerder had
het Turkse blad „Halkin Sesi" bericht, dat
alle Turkse gemeenteraadsleden op Cyprus
besloten hadden als raadslid af te treden
„uit protest tegen het niet erkennen van
de rechten der Turken door de Griekse
burgemeesters".
De Turkse gemeenteraadsleden van
Larnaca hebben een verzoek om ontslag
ingediend. De burgemeesters van Fama-
gusta en Lefka hebben meegedeeld, dat
zij totnogtoe nog geen ontslagaanvragen
van Turkse gemeenteraadsleden hebben
ontvangen.
NEW YORK (Reuter) In kringen van
de Russische UNO-delegatie heeft men
desgevraagd als persoonlijke opvatting te
kennen gegeven, dat er in beginsel geen
bezwaar zou bestaan tegen uitzending van
een televisievraaggesprek met president
Eisenhower in Moskou, in de trant van
Kroesjtsjevs optreden voor de Amerikaan
se televisie. Amerikaanse functionarissen
zeiden evenwel, dat hierbij het protocol in
het geding zou komen. Kroesjtsjev's Ame
rikaanse tegenhanger is de voorzitter van
de Amerikaanse Republikeinse partij, Al
corn, die buiten de Verenigde Staten vrij
wel onbekend is.
In UNO-kringen is men over het alge
meen van mening, dat Kroesjtsjev met het
vraaggesprek een groot succes heeft ge
boekt, niet zozeer door wat hij zei, maar
door de „sfeer van prettige redelijkheid"
waarin hij zijn uitspraken deed. Jack
Gould, de televisiecriticus van de New
York Times, schrijft: „Voor een leek,
wiens voorstelling van een communis
tische leider beperkt is tot onpersoonlijke
Maandagmiddag omstreeks vijf uur is in
de Rozenprieelbuurt te Haarlem een droe
vig ongeluk gebeurd, dat het leven heeft
gekost aan een anderhalf-jarig jongetje.
De baby had, gezeten in een wandelwa
gentje, met zijn moeder een wandelingetje
gemaakt door de buurt. Toen de moeder
met haar zoontje weer thuis was, herin
nerde zij zich nog een boodschap te moe
ten doen. Haar zoontje liet zij in het wan
delwagentje alleen in de huiskamer achter.
Toen zij ongeveer tien minuten later thuis
kwam ontdekte zij tot haar ontsteltenis,
dat het jongetje was gestikt. Waarschijn
lijk is het onderuitgegleden en met zijn
hals verstrikt geraakt in een riempje van
het wagentje. Het heeft niet de kracht ge
had zich weer op te richten.
ADVERTENTIE
GAAT U VERHUIZEN?
Loop niet onnodig risico, maar laat u goed
verhuizen. Vraag ons eens inlichtingen.
F. DAMIAANS EN ZN., Zijlvest 41,
Haarlem - Tel. 12456 - 14155 - 22279
BEIROET (Reuter) Oppositiegroepen
in Libanon hebben hun tegen de regering
gerichte staking afgelast, nadat zij waar
borgen hadden gekregen, waarvan de in
houd niet is bekendgemaakt. De minister
president Sami El Sohl heeft twee neutra
le ministers van staat in zijn kabinet op
genomen. De opositie had het kabinet er
van beschuldigd te trachten op onrecht
matige wijze invloed uit te oefenen op de
uitslag van de verkiezingen die zondag
zullen beginnen. Volgens de oppositie
dient Libanon zich aan te sluiten bij de,
buitenlandse politiek van Egypte en Syrië.
krantenkoppen of de zwaarbewaakte fi
guur van de bioscoopjournaals was het
een openbaring. De zaak van het commu
nisme heeft op het ogenblik een handig
handelsreiziger. De onmenselijkheid van
het communisme leek bijna menselijk bij
het ongedwongen gesprek met Kroesjtsjev".
MOSKOU (Reuter) De televisiezender
van Moskou heeft maandag het Ameri
kaanse televisievraaggesprek met Kroesj
tsjev uitgezonden. Vandaag zal het ver
toond worden voor de Britse commerciële
televisie. Radio-Moskou zond de tekst van
het interview uit.
WASHINGTON (Reuter/AFP) Vol
gens een woordvoerder van het Ameri
kaanse departement van Buitenlandse
Zaken valt het moeilijk uit de woorden
van de Russische partijleider op te maken
of de Sovjet-regering bereid is vrucht
bare onderhandelingen met „de vrije we
reld" te beginnen. Indien zal blijken, dat
de Sovjet-Unie streeft naar het sluiten
van aanvaardbare overeenkomsten, zal zij
een gunstig onthaal vinden bij de Ameri
kaanse regering en het Amerikaanse volk,
aldus een verklaring van het departement.
„Oud deuntje"
De woordvoerder zei in antwoord op
vragen, dat Kroesjtsjev's voorstel tot te
rugtrekking van de Amerikaanse en de
Russische troepen uit respectievelijk
West- en Oost-Europa een „oud deuntje"
is. Hij herinnerde eraan, dat Washington
dit voorstel eerder heeft verworpen, omdat
de Amerikaanse troepen zich over de At
lantische Oceaan moeten terugtrekken, en
de Russische strijdkrachten slechts over
„een zeer beperkte afstand" terug zouden
gaan. Het Witte Huis heeft in antwoord
op de voorspelling van Kroesjtsjev, dat de
kleinkinderen van de huidige Amerikaan
se generatie het socialisme zouden om
helzen, de hoop uitgesproken, dat het
Russische volk „eens spoedig" een re-
gerings-systeem van vrijheid zal hebben.
LONDEN (UP) Er moet onderscheid
gemaakt worden tussen de aanwezigheid
van buitenlandse strijdkrachten op ver
zoek van vrij-gekozen regeringen en de
situatie in Oost-Europa, zoals die door
Hongarije onderstreept is, zo verklaarde
een woordvoerder van het Foreign Office.
Geen nieuws
BONN (Reuter) Woordvoerders van
de regering en van de oppositie in West-
Duitsland zijn het er over eens, dat het
interview van Kroesjtsjev geen nieuwe
voorstellen bevatte.
Een woordvoerder van de Westduitse
sociaal-democraten zei dat naar de me
ning van zijn partij een terugtrekking der
strijdkrachten niet voldoende is. Zij zou
vergezeld moeten gaan van een Europees
veiligheidsverdrag om een vermindering
van spanning teweeg te kunnen brengen.
Een dergelijk verdrag zou gegarandeerd
moeten worden door de Sovjet-Unie en de
Verenigde Staten.
Op Nieuwe Maas te Rotterdam
Vanmorgen is er op de Nieuwe Maas
voor de Dokhaven door onverklaarbare
oorzaak een aanvaring geweest tussen de
,Esso-Nederland 60", een tankschip van
800 ton, en een motorbootje van 5 tot 10
ton, de „Wetering 2". Het motorbootje is
gezonken, waarbij twee opvarenden om het
leven kwamen, namelijk de kapitein, de
45-jarige J. H. van Veldhoven uit Rotter
dam en de 26-jarige lasser P. Th. Decrauw
uit Schiedam- Drie andere opvarenden
konden door de „Esso-Nederland 60" ge
red worden en een andere boot, van de
firma Junius, nam er nog twee op.
De geredden zijn de 53-jarige bankwer
ker J. Mohr, de 22-jarige bankwerker C.
Bouman, de 49-jarige bankwerker H.
Schuurhof, de 39-jarige timmerman P.
Murk, de 59-jarige timmerman L. Ver-
brugge van Asperen.
De „Esso-Nederland 60" was op weg van
Pernis naar Arnhem met 720 ton benzine.
Het motorbootje, met zeven werklieden
aan boord, voer van de Schiemond dwars
de rivier over naar de Maashaven. Op on
geveer honderd meter van de Dokhaven
verwijderd had de aanvaring plaats. Het
bootje sloeg om, werd onder water ge
drukt, kantelde onder het schip door en
zonk.
De rivierpolitie is onmiddellijk met dreg
gen begonnen. In de loop van de morgen
is het stoffelijk overschot van kapitein
Van Veldhoven geborgen.
De Koninginneharing van dit jaar,
aangebracht door de logger Katwijk
130, is maandagmiddag in paleis Soest-
dijk aan Koningin Juliana aangeboden.
Van links naar rechts: De Koningin,
de burgemeester van Katwijk, de heer
H. Duiker, mevrouw W. A. Repelaar
van Driel, dame du palais, schipper
B. P. Ouwehand en reder C. den Duik.
De 66-jarige H. Polman uit de Haarlem
mermeer is maandagmiddag omstreeks zes
uur op de kruising Kruisweg-IJweg nabij
Hoofddorp op z\jn bromfiets tegen een
personenauto gereden. Met zeer ernstige
verwondingen werd hij naar het St. Elisa
beths Gasthuis te Haarlem overgebracht,
waar hij 's avonds om half elf aan zjjn ver
wondingen is bezweken. De heer Polman
reed op het rijwielpad op de Kruisweg in
de richting Heemstede en stak plotseling,
vermoedelijk zonder op het verkeer te
letten de weg over om de IJweg in te
rijden. Met e°n flinke vaart botste hy te
gen de zijkant van een passerende per
sonenauto.
De 43-jarige H. Altena uit Soestdijk is
op de Birkstraat te Soest door een
Amersfoortse motorrijder omver gereden
en op slag gedood. Het slachtoffer, in dienst
van de gemeentelijke ophaaldienst van
huisvuil, was bezig met zijn werkzaam
heden. Juist toen hij een geledigde emmer
terug wilde zetten, kwam de motorrijder
aangereden, die er niet meer in slaagde de
vuilnisman te ontwijken. De motorrijder
werd met een hersenschudding naar zijn
woning vervoerd.
Op de Zeelsterstraat te Eindhoven
is het 5-jarig jongetje J. H. voor de ouder
lijke woning door de motorrijder W. H. de
L., eveneens uit de Zeelsterstraat, bij het
oversteken van de weg aangereden en zo
ernstig gewond, dat het enige tijd later in
het Binnenziekenhuis overleed.
In de Linneaeusstraat in Amsterdam
is een wielrijdster, die in een aan het
stuur bevestigd stoeltje haar 2V2-jarig
dochtertje meevoerde, door een vracht
auto aangereden. De vrouw viel met haar
fiets, waardoor het kindje onder een der
wielen van de vrachtwagen kwam en op
slag werd gedood.
Tengevolge van verkeersonge-
lukken in ons land.zijn dit jaar om
j het leven gekomen 462 personen, j
van wie 94 kinderen.
JERUZALEM (UP). - Het Israëlische
Knesset (parlement) heeft de buitenland
se politiek van premier David Ben-Goerion
en de aanvaarding van het plan-Eisenho-
wer met 59 tegen vijf stemmen bij 39 ont
houding goedgekeurd.
Een communistische motie van wan
trouwen werd met honderd tegen vijf
stemmen verworpen. De blanco-stemmers
bij de motie van vertrouwen omvatten de
linkse coalitiepartijen Achdoeth Ha avoda
en Mapan, alsmede de rechtse Heroeth en
de algemene zionisten. Volgens Achdoeth
Ha avoda zal aansluiting bij het plan van
Eisenhower het gevaar van een derde we
reldoorlog doen toe nemen en Israel geen
tastbare voordelen brengen. Zij stemde
niet tegen om de coalitie-regering niet in
gevaar te brengen. Volgens de Mapam, zou
medewerking aan het plan van Eisenho
wer neerkomen op aansluiting bij een anti-
Russisch blok.
Bij zijn opsomming, na het debat over
de buitenlandse politiek, dat zes uren
duurde, zei Ben-Goerion, dat de aanslui
ting van Israel bij het plan-Eisenhower
de veiligheid van Israel vergroot, de posi
tie van het land in de wereld bepaalt tot
de Arabische en Aziatische landen en de
Sovjet-Unie en de afzondering van Israel
vermindert. Hij waarschuwde evenwel te
gen de opvatting, dat het plan-Eisenhower
de veiligheid van Israel zou verzekeren.
Het is noodzakelijk voor Israel vast te
houden aan het plan van Eisenhower met
het oog op de openlijke ondersteuning en
toenemende militaire hulp die Egypte en
andere Arabische staten blijven ontvangen
van „zekere" staten. Israel staat voor een
nieuwe bedreiging van zijn onafhankelijk
heid.
Onder deze omstandigheden is het plan-
Eisenhower een waarborg voor Ameri
kaanse hulp bij een aanval van welk land
ook dat onder leiding staat van het inter
nationale communisme.
Ruskin:
De waarheid is een speelbal der kinds
heid, een verlies der volwassenheid en
een vondst van de ouderdom.
De Britse regering heeft boven de Stille
Oceaan enige radio-actieve wolken laten
opstijgen, waarvan de gebruikelijke in
drukwekkende foto's zijn gemaakt, en daar
mee meent zij op onomstotelijke wijze te
hebben bewezen dat het Britse rijk nog
altijd tot de grote mogendheden behoort.
Nu dit „bewijs" is geleverd, schijnt er kans
op te zijn dat premier MacMillan meer
dan tot dusver rekening zal houden met de
wensen van de natie en zal besluiten het
bij de huidige korte maar krachtige reeks
ontploffingen te laten.
Gezien de hardnekkigheid, waarmee Mac
Millan het houden van deze Britse demon
stratie van kernwapenmacht heeft door
gezet, dwars tegen een zeer groot deel van
de Britse publieke opinie in, moet zijn
regering toch wel enorme waarde hebben
gehecht aan dit machtsvertoon. Hetgeen
ons inziens alleen bewijst, dat de maat
staven waarmee in de hedendaagse maat
schappij de „grootheid" van een mogend
heid wordt afgemeten, nu wel het laagst
mogelijke morele peil hebben bereikt. Want
het gaat daarbij, naar het schijnt, alleen
nog maar om het al of niet bezitten van
de modernste moordwerktuigen. In de tijd
van onze grootvaders hield men kleurige
parades om de wereld te laten zien hoe
militair paraat een land was. Maar geen
enkele regering zou toen hebben durven
beweren, dat het prestige van een grote
mogendheid stond of viel met het houden
of niet houden van een parade; de rest van
de wereld zou anders stellig aan het ver
stand van zulk een regering hebben ge
twijfeld. De wapens, die toen in parades
werden meegevoerd, waren minder moord
dadig dan die welke nu bij het machts
vertoon van de grote mogendheden worden
gedemonstreerd. Maar kan dat een reden
zijn om er nu wèl een prestige-kwestie van
te maken?
Bovendien zijn de wapens van thans vol
gens vele geleerden ook moorddadig als zij
niet op een vijand worden afgevuurd,
maar als er slechts proeven mee worden
genomen. Een normaal mens zou menen,
dat als gevolg hiervan een natie, die met
zulke proeven desondanks zou voortgaan,
haar prestige niet zou verhogen maar het
zou verliezen. Daar echter het tegenover
gestelde waar is - althans volgens de in
ternationaal gezaghebbende staatslieden -
moet er aan onze normen ergens wel iets
haperen.
Het meest gebruikte excuus van de staats
lieden in kwestie is, dat de schadelijke
gevolgen van een proefontploffing nog niet
met honderd percent zekerheid zijn vast
gesteld. Inderdaad zijn er nog altijd geleer
den, die - zonder dat men hun eerlijkheid
als mensen van de wetenschap in twijfel
mag trekken - overtuigd zijn van de on
schadelijkheid der dosis radio-actieve ele
menten welke bij een proefexplosie vrij
komt. Maar daar tegenover staan veel méér
geleerden, die daarvan in genen dele over
tuigd zijn en die juist wèl vrezen dat de
mensheid ernstig nadeel van de proeven
kan ondervinden. Hoe groot het aantal aan
hangers van de laatste school is, blijkt wel
uit de aankondiging van de Amerikaanse
Nobelprijswinnaar voor chemie, prof. Linus
Pauling, dat 2000 Amerikaanse geleerden
een binnenkort te publiceren oproep tot
stopzetting van de proefexplosies hebben
ondertekend. En die geleerden hebben hun
handtekening niet onder de oproep ge
plaatst uit politieke overwegingen, maar
omdat zij „op de hoogte zijn van de ge
varen, die aan proeven met atoombommen
zijn verbonden." De 2000 namen zijn nog
niet bekend gemaakt en we weten dus nog
niet, hoeveel belangrijke figuren er bij
zijn, maar prof. Pauling, die deken is van
de chemische faculteit van het Technolo
gisch Instituut van Californië, is zelf niet
de eerste de beste, en hij heeft meegedeeld
dat er nog twee andere Nobelprijswinnaars
onder de ondertekenaars zijn. Als alleen dit
drietal de oproep had ondertekend, zou het
voldoende zijn geweest om er zeer ernstig
nota van te nemen.
Bovendien volgt deze oproep op waar
schuwingen van Duitse, Engelse en andere
atoomgeleerden, die de gevaren van de
proeven eveneens hebben onderkend. (Het
valt daarbij op, dat de Nederlandse kern
fysici tot dusver een volstrekt stilzwijgen
over dit onderwerp hebben bewaard, hoe
wel het ook hun aan de nodige statistische
gegevens niet kan hebben ontbroken.)
Bovendien heeft het onderzoek van de
Amerikaanse Congres-commissie, waarover
onze Washingtonse correspondent vandaag
schrijft, tot verontrustende verklaringen
van soortgelijke aard geleid. Is dit alles
nog niet genoeg om de regeringen te
dwingen, op te houden met deze vorm
van machtsvertoon, die niet alleen dwaas
en nutteloos, maar bovendien misdadig is?
En als het nu nog niet genoeg is, wanneer
dan wel?
Simon Koster