Drie tunnels zodra het geld
beschikbaar is
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Nader overleg over IJ tunnel
tussen Amsterdam en het rijk
V.S. en Rusland geneigd
kernproeven te staken
HET WEER
^'MORRIS êeforef/ot/tftss//
Het Atoom
Tweede Kamer aanvaardmotie-Romme
Sovjet-voorstel in Londen voorziet in
internationaal toezicht op naleving
28 juni
Groot Handvest
Strijd om de moties
Zwemmer na viervoudige
redding zelf verdronken
Zonnig en zeer warm
P.T.T. verhoogt de lonen
van de noodkrachten
Aandrijving van Atlas
projectiel deugde niet
Frans voorbehoud
Amerikaanse Senaat keurt
buitenlandse hulp goed
Het woord is aan
V erkeersongelukken
DIT JAAR: 497 DODEN I
Twee doden in het verkeer
Ook Nederland verzacht de
beperkingen op de handel
met China
opening
Deel van parlement ijvert
voor nieuwe president
7ie JAARGANG No 284
Qr0te Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, TeL 12230.
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
ZATERDAG 15 JUNI 1957
Haarlems Dagblad
302e JAARGANG No 132
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
£r. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
(Van onze Kamerverslaggever)
De Tweede Kamer heeft gisteren met 66 tegen 47 stemmen de motie-Romme
aangenomen, waarin verklaard wordt dat er drie tunnelverbindingen dienen te
komen, een IJ-, een Coen- en een Hemtunnel, zodra de verwezenlijking hiervan
binnen het kader van het financiële beleid van de regering mogelijk is.
Voorts wordt in de motie gezegd, dat in de eerste plaats het gemeentebestuur
van Amsterdam moet bepalen wat voor de ontwikkeling van de stad wordt ver
eist, te weten, totstandkoming van een IJ-tunnel met financiële medewerking van
het rijk, binnen het raam var het bestedingsbeperkingsbeleid der regering en
derhalve volgens een plan, waarvoor ook het rijk verantwoordelijkheid kan aan
vaarden. Het ligt op de weg van het rijk een redelijke kostenverdeling te bevor
deren. Tenslotte geeft de motie in overweging het overleg over de technische
kant van de zaak te voeren onder leiding van een deskundige buitenstaander
met inschakeling van de aannemersgroep, die voor de tunnelbouw in aanmerking
zal komen.
Tevoren had minister Algera de motie, onder enig formeel voorbehoud, voor
de regering aanvaardbaar genoemd. De minister zei dat alleen de bestedings
beperking de Amsterdamse tunnelplannen uitstelt. Inmiddels kan de tijd worden
gebruikt voor overleg, dat de minister spoedig wil openen. Tunnelbouw is een
riskant werk, waarvan de voorbereiding gedegen studie vereist. Bij het technisch
overleg tussen Amsterdam en Rijkswaterstaat is het mogelijk een man van gezag
als neutrale figuur aan te trekken. Indien dat nodig zou zijn, zal de minister niet
nalaten dit te bevorderen.
Het tunneldebat in de Tweede Kamer
was aanhangig gemaakt door een inter
pellatie van ir. Posthumus (P.v.d.A.), die
tenslotte een motie had willen indienen
met de steun van alle democratische par-
Zeer warm zomerweer met tempera
turen tot dertig graden heeft De Bilt
vanmorgen voorspeld. Dit tweetal, ge
signaleerd op de trappen van de Zand-
voortse rotonde, had er al uitgebreid
rekening mee gehouden.
ADVERTENTIE
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
FERD. BOLSTR. 48 A' DAM TEL. 717162
Damesblazers in kleuren 39.50
Gisteren heeft zich in een dode arm van
de Waal bij Dodewaard een tragisch onge
val voorgedaan, dat de 55-jarige heer N.
Hendriks, werkzaam bij de n.v. Scheeps
werf voorheen firma Hendriks, het leven
heeft gekost. Het warme weer had velen
naar de waterkant gelokt en er waren ook
tal van ouders met hun kinderen naar de
Waal getrokken. Een twaalfjarige jongen
speelde in de dode arm v..n de rivier met
een bal. Hij waagde zich te ver in het
water toen de bal afdreef. De jongen kon
niet meer terug en schreeuwde om hulp.
Onmiddellijk begaf zijn moeder, die niet
zwemmen kon, zich te water, maar ook zij
geraakte in moeilijkheden. Daarop gingen
na elkaar nog twee dames het water in,
ondanks het feit dat ook zij niet konden
zwemmen.
In het kantoor van de scheepswerf had
men het gevaar gezien een deel van de
arm was zeer diep uitgebaggerd en toen
ook de twee andere dames gevaar liepen
(een harer had al zoveel water binnen
gekregen, dat zij bewusteloos was geraakt),
begaf zich de heer N. Hendriks te water.
Hij bracht de jongen en de dames in veilig
heid.
Toen de vier personen aan wal waren
getrokken, miste men d' heer Hendriks
Nadat men overal had gezicht., doken enige
omstanders in het water. Weinige ogen
blikken later had men het stoffelijk over
schot van de redder gevonden. Kennelijk
zijn de reddingspogingen zijn krachten te
boven gegaan en is hij, nadat hij het vier
tal naar een ondiepe plaats had geleid,
weggezakt en verdronken. De heer Hen
driks was gehuwd en vader van acht
kinderen.
,^m»XCO0:COCCCOCOCO3«X50C0O30OCCOCCC<»C»KXCCCCCCCCC<
8
VERWACHTING, medegedeeld door 8
het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van fj
zaterdagavond tot zondagavond, op- g
gemaakt om 11.15 uur: g
Zonnig en zeer warm weer met o
een overwegend matige wind g
tussen zuidoost en noordoost.
S Volledige weerrapporten op pagina twee <3
-XOSOXfJOOCO;C<X>CO»>ICOOOCOOCOCOOCOCOOOCOOCOCCCCCOCCCCO;
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VIERENTWINTIG PAGINA'S, WAARIN
OPGENOMEN ERBIJ
LONDEN (UP) De Russische afge
vaardigde naar de ontwapeningsconferentie
te Londen, Valerian Zorin, heeft namens
zijn regering formeel voorgesteld een ver
bod uit te vaardigen op atoom- en water
stof-proeven. Tegelijkertijd dient, volgens
het Russische voorstel, een internationale
commissie in het leven te worden geroepen,
die toeziet op de naleving van het verbod.
Zorin stelde voor alle atoom- en waterstof-
proeven voor de tijd van twee tot drie jaar
te verbieden. De internationale commissie
zou rapport moeten uitbrengen aan de
Veiligheidsraad en de UNO-Assemblée. In
het Russische voorstel zijn controleposten
voorzien, uitgerust met wetenschappelijke
instrumenten, in de Verenigde Staten, de
Sovjet-Unie, Groot-Brittannië en het ge
bied van de Stille Oceaan.
De taak van deze controleposten is de
zelfde als die van de internationale com
missie: toezien op de naleving van het
verbod, en regelmatig rapporten uit te
brengen.
Zorin diende zijn voorstel in nadat hij
ernstige critiek had laten horen op de
„traagheid van de westerse samenspraak
terzake van de jongste ontwapeningsvoor
stellen".
De eerste reactie op het Russische voor
stel is dat het niet voldoende lijkt - want
er wordt niet gerept over stopzetting van
de vervaardiging van splijtbaar materiaal
voor militaire doeleinden.
WASHINGTON De Amerikaanse re
gering overweegt, of de mogelijkheid be
staat met de Sovjet-Unie tot een overeen
komst op korte termijn te komen tot stop
zetting van alle proeven met kernwapens,
voor de tijd van een of meer jaren. De
Amerikaanse regering wil eerst de bijzon
derheden van het Russische voorstel be
studeren. De problemen van het hoe en
wanneer van een stopzetting worden nog
besproken tussen de Ver. Staten en hun
Europese bondgenoten. Bovendien verbindt
Amerika aan de stopzetting een „water-
De noodkrachten bij de P.T.T. zullen per
1 juli een loonsverhoging krijgen. De cen
trale directie is tot dit besluit gekomen na
het onrustbarende verloop dat de laatste
tijd heeft plaatsgehad onder de losse
avondwerkers. De uurlonen voor werkers
in de leeftijd van 16 tot en met 23 jaar en
ouder worden met 10 tot 15 cent verhoogd.
De directie stelt zich voor bij voorkeur
krachten in dienst te nemen, die elders
noch in loondienst, noch als zelfstandige
werkzaam zijn. Men heeft speciaal het oog
op werkstudenten.
SAN DIEDO (UP) Het mislukken van
de proef met een „Atlas"-projectiel, dins
dag op de terreinen van Cape Canaveral,
Florida, is te wijten aan een mankement
in het aandrijvingsmechanisme, zo hebben
de constructeurs van de Convair-fabrieken
verklaard.
dicht" inspectiesysteem en het bestemmen
van de produktiemogelykheden voor splijt
baar materiaal voor vreedzaam gebruik.
De Verenigde Staten staan welwillend
tegenover een overeenkomst tussen de
grote mogendheden tot staking der proeven.
Vermoedelijk zal het officiële Ameri
kaanse antwoord op het Russische voorstel
tot stopzetting van de kernproeven, be
staan in een aan voorwaarden gebonden
plan, waarover eerst het overleg met de
Europese bondgenoten moet worden afge
sloten.
In regeringskringen te Washington werd
gezegd, dat de Sovjet-Unie blijkbaar bij
zijn voorstel geen voorziening heeft ge
voegd ter stillegging van de produktie van
splijtbaar materiaal voor oorlogsdoeleinden
en de bestemming van die produktie voor
vreedzame doeleinden.
Jules Moch, de Franse delegatieleider
ter conferentie die als eerste na de indie
ning van het Russische voorstel sprak,
drong er bij Zorin op aan ook een verbod
in zijn plan oo te nemen op de vervaar
diging van splijtbaar materiaal, waarschu
wend dat een bewapeningswedloop niet
wordt tegengehouden door een stopzetten
van kernproeven.
Tevens verklaarde Moch dat zijn land
zich niet gebonden zou achten door een
overeenkomst die door de drie atoomlan-
den de Verenigde Staten, de Sovjet-Unie
en Groot-Brittannië terzake van een
verbod op kernproeven gesloten mocht
worden.
De Amerikaan Stassen, die eraan herin
derde dat de Russische regering nog im
mer niet heeft gereageerd op het voorstel
ter stichting van "en commissie van des
kundigen die zich moet beraden over het
toezicht op een eventueel verbod, zou de
mening van Moch delen, en zijn steun
voor diens standpunt hebben toegezegd
waar het de vervaardiging van splijtbaar
materiaal betreft.
De Brit Noble verklaarde naar aanlei
ding van het Russische voorstel dat de tijd
gekomen is waarin de behoefte aan dage
lijkse bijeenkomsten vermindert en dat er
nu ^detailleerde voorstellen moeten ko
men en besprekingen die tot een overeen
komst leiden.
Thans, c meent men, moeten de mannen
van de wetenschap en de militaire leiders,
de deskundigen in deze kwestie, besprekin
gen gaan voeren.
WASHINGTON .Reuter). - De Ameri
kaanse Senaat heeft het wetsontwerp van
de regering aangaande hulpverlening aan
het buitenland tot een bedrag van 3.637
miljoen dollar aanvaard. Alle pogingen om
het program te besnoeien of tot één jaar
te beperken zijn afgestemd. Nu moet nog
het Huis van Afgevaardigden het ontwerp
goed keuren. Het voorziet in militaire hulp
gedurende tenminste twee jaar en in le
ningen voor de economische ontwikkeling
van het buitenland gedurende minimaal
drie jaar.
(AFP). Vóór stemden 31 republikeinen
en 26 democraten. Acht republikeinen en
zeventien democraten stemden tegen. Af
wezig waren veertien senatoren.
tijen, een poging, die was mislukt omdat
geen der andere fracties de motie mede
had willen ondertekenen.
Daartegen had prof. Romme (K.V.P.)
voor zijn tunnelmotie wél handtekeningen
kunnen krijgen van de V.V.D., de A.R. en
de C.H.U. Ómdat in de loop van het debal
duidelijk werd, dat de motie-Romme zou
worden aangenomen, liet mr. Burger,
de fractievoorzitter van de P.v.d.A., blijken
dat het hem dwars zat, dat de interpel-
latie-Posthumus zou uitlopen op de aan
neming van een motie-Romme.
„Onze motie is beter", betoogde mr.
Burger met klem. „Neen", zei prof.
R o m m e, „onze motie is beter". Daar
werd de gehele middag over gedebatteerd.
Wie zou de kans krijgen met een motie een
wit voetje te halen bij de Amsterdamse
kiezers? Volgend jaar worden immers
weer de verkiezingen voor de gemeentera
den gehouden en minister Hofstra (P.v.
d.A.) had de Amsterdammers boos ge
maakt met zijn verklaring dat tunnelbouw
ten koste zou gaan van de woningbouw.
Ir. Posthumus deelde mede, dat hij geen
handtekening van een K.V.P.'er onder zijn
motie had kunnen krijgen. Daarna zei
prof. Romme, dat de heer Posthumus in
derdaad aan een K.V.P.-lid had gevraagd
de motie mede te ondertekenen. Maar toen
hij hoorde, dat prof. Romme over de tun-
nelkwesl zou spreken, had hij niets meer
van zich (aten horen.
Hebbel:
Revoluties zijn de groeiziékten der
mensheid.
„Ik ben niet bij u gekomen", aldus
prof. Romme, „want ik wou niet tekenen
en u bent niet bij mij gekomen".
„U geeft een scheve voorstelling van
zaken", interrumpeerde ir. Posthumus.
Zo ging het de gehele middag door. Er
werden allerlei argumenten opgesomd,
waarom de ene motie beter was dan de
andere.
Zijn voorkeur voor de motie-Romme
vatte de heer Zegering Hadders
(V.V.D.) samen in een korte verklaring:
Er wordt uitgesproken, dat zowel de IJ-
tunnel als de Coentunnel en de Hemtun
nel er moeten komen. Er wordt duidelijk
uitgesproken, dat als het rijk financiële
steun verleent, de regering het IJtunnel-
plan technisch verantwoord moet achten.
Het overleg over de technische kant van
ae zaak moet geschieden met inschakeling
van een deskundige buitenstaander.
P.v.d.A.-motie
In de motie-Posthumus werd de regering
uitgenodigd (volgens een op het laatste
moment aangebrachte wijziging) met de
bouw van de Coentunnel te beginnen zo
dra de huidige financiële moeilijkheden
zijn overwonnen. Voorts werd de regering
uitgenodigd de gemeente Amsterdam geen
verhindering in de weg te leggen, wanneer
deze gemeente, zonder financiële steun van
het rijk en met inachtneming van de door
de regering beoogde bestedingsbeperking,
werkzaamheden aan de bouw van de IJ-
tunnel wenst te verrichten, waarna een
bijdrage van het rijk kan worden verleend
zodra de huidige financiële moeilijkheden
zijn overwonnen.
Deze motie werd r-.et 72 tegen 42 stem
men verworpen. De motie-Romme werd
aangenomen met alleen de stemmen van
de P.v.d.A. en de communisten tegen. Een
communistische motie, gelijkluidend aan
die welke enkele weken geleden in de
Eerste Kamer was ingediend, werd met
110 tegen 5 stemmen verworpen.
s
i Bij verkeersongelukken in ons
land zijn in 1957 om het leven ge-
komen 497 personen, van wie 99
kinderen.
Op de grote weg Rotterda m-Meteren
is bij een aanrijding tussen twee personen
auto's de 25-jarige Hagenaar W. Spies op
slag gedood.
In de Van Baerlestraat te Amsterdam
is vrijdagmiddag een 3-jarig jongetje, toen
hij onvoorzichtig overstak, door eei vracht
auto aangereden. Het knaapje is aan de
zware inwendige verwondingen overleden.
Ook de Nederlandse regering heeft zich
beraden omtrent het door haar in te nemen
standpunt ten aanzien van de door ver
schillende landen getroffen maatregelen,
waarbij de beperkingen op de handel met
China, Noord-Korea en Noord-Vietnam
aangepast worden aan het controlestelsel,
geldende voor de handel met enkele Oost-
Europese landen. Na overleg met de Bel
gische regering is besloten ook voor wat
betreft de Nederlandse embargo-maatrege
len met betrekking tot de uitvoer, de door
voer en de verscheping van goederen naar
China, Noord-Korea en Noord-Vietnam,
een overeenkomstige voorziening te treffen.
Een beeld van de afsluiting van het
Haringvliet bij Hellevoetsluis. Van de
bouwput van 1 bij 1 th km steekt thans
een stuk dijk van bijna 500 meter en
een gedeelte van de korte zijde boven
water. Men ziet het uiteinde van het
lange dijkstuk.
ADVERTENTIE
AMSTERDAM SCHIPHOL
dagelijks van 10-72 uur 's zondag» van 12-22
uur entree SO cent (toegang luchthaven
Inbegrepen)
Sukarno verliest aanhang
SINGAPORE (UP) Volgens een func
tionaris van de Masjumi-partij ijvert een
geheime groep in liet Indonesische parle
ment voor de verkiezing van een nieuwe
president van Indonesië. Hadji Husein Bin
Aboe Bakar Al Hobsjee, assistent-secreta
ris van de Masjumi in Oost-Java, zeid-ï,
dat president Sukarno zijn ambtstermijn
van vijf jaar heeft uitgediend. Volgens de
wet moet om de vijf jaar een president
worden gekozen, aldus deze zegsman.
Hadji Husein was op weg naar huis na
een bezoek aan landen van het Midden-
Oosten met de voormalige vice-president,
Mohammad Hatta, die eerder is terugge
keerd.
De Masjumi-functionaris verklaarde, dat
zijn partij bereid is aan de regering deel
te nemen, mits er geen communisten zit
ting hebben. Ofschoon er in het huidige
kabinet geen communisten zitten, aldus
Hoesein, is er een aantal, dat met het com
munisme sympathiseert.
Ofschoon president Sukarno zichzelf al
tijd een nationalist heeft genoemd, is er
thans, na zijn terugkeer van bezoeken aan
Rusland en communistisch China, een op
merkelijke wijziging gekomen in zijn poli
tiek, aldus de Masjumi-leider.
In ons land, evenals in tal van andere
landen, is vandaag weer veel aandacht op
geëist voor het heuglijke feit, dat morgen
Vaderdag zal worden gevierd. Met alle
respect voor de genoeglijke kanten van
dat vriendelijke gezinsfeest zouden wij
daarnaast toch ook wel graag een heel
klein beetje aandacht willen vragen voor
een aspect van de dag van heden, dat on
getwijfeld veel minder aanspraak kan
maken op algemene populariteit, maar
daarom toch ook niet helemaal onopge
merkt voorbij moet gaan.
Het hier bedoelde aspect van de vijftien
de juni is, dat dit de verjaardag is van de
bezegeling van de Magna Charta (het
Grote Privilege of Grote Handvest). Toe
gegeven dat die bezegeling plaats had in
het jaar 1215, dus 742 jaar geleden, en
dat 742ste verjaardagen zelden uitbundig
worden gevierd. Maar dat neemt niet weg,
dat we toch wel heel even mogen stilstaan
bij die gebeurtenis van bijna zeven en een
halve eeuw geleden, al was het alleen maar
om niet helemaal op de kennis van onze
schoolgaande kinderen te zijn aangewezen
als we de volgende maand lezen dat er op
de plaats waar de Magna Charta bezegeld
werd (Runnimede, aan de Theems bij Lon
den) een monument is onthuld. Bovendien
zouden we anders allicht op een dwaal
spoor raken als we daarbij nog vernemen,
dat het geld voor dat monument bijeen is
gebracht door Amerikaanse advocaten en
dat hun Britse collega's - om van de con-
tinentaal-Europese maar helemaal niet te
spreken - in dit opzicht verstek hebben
laten gaan. Men zou daaruit namelijk kun
nen afleiden, dat de Magna Charta voor
namelijk betekenis heeft gehad voor de
Amerikaanse rechtspraak; en niets is min
der waar. De juridische kanten, die aan het
document zitten, zijn zelfs niet de belang
rijkste ervan, noch voor Amerika, noch
voor de rest van de wereld.
Het Grote Handvest (een vertaling die
voor ons gevoel in deze tijd meer bevredi
gend is dan die van Groot Privilege) is
waard, op deze en trouwens op elke vijf
tiende juni te worden herdacht, omdat de
bezegeling ervan het begin heeft gevormd
van een nieuwe sociale orde. De waardering
voor de Magna Charta, die in de 17de en
19de eeuw soms uitbundige vormen heeft
aangenomen, is in de 20ste ietwat gedaald
omdat moderne historici er met klem op
wijzen, dat de overeenkomst tussen Koning
John en de Britse adel en geestelijkheid
ten aanzien van de burgerlijke rechten en
vrijheden weinig nieuws bevatte en voor
namelijk slechts een bevestiging was van
bestaande (maar in de praktijk herhaalde
lijk verkrachte) rechten en vrijheden. Maar
het aspect, waarvoor men in vroeger
eeuwen blijkbaar meer oog had dan in een
meer recent verleden, was de waarde van
de Magna Charta als, inderdaad, een Hand
vest waaraan zowel koning als leenman,
zowel priester als ambachtsman zich had
den te onderwerpen. De heerschappij van
de willekeur - waarbij oude overeenkom
sten vaak met voeten werden getreden -
maakte plaats voor de h erschappij van de
wet Dit was weliswaar geen „democrati
sche" wet in de huidige betekenis van dat
woord (want in de eerste plaats waren het
feodale privileges, die in de Charta werden
beschermd), maar toch bevatte zij één
zeer belangrijk democratisch element, dat
aan het geheel een niet minder dan revolu
tionair karakter gaf: de koning kende de
adel de bevoegdheid toe, tegen zijn persoon
en tegen zijn bezittingen alles te onder
nemen wat nodig zou zijn om, als hij het
Handvest ooit zou schenden, rechtsherstel
af te dwingen. Dit was een in de westerse
wereld tot dan toe ongekende vorm van
onderwerping van de absolute vorst aan de
wet, en het is dit element, dat - hoe zeer
en hoe vaak er daarna ook tegen is ge
zondigd - van de Charta het begin van een
nieuwe maatschappelijke orde maakte.
Het is niet overbodig, dit, zelfs na zoveel
eeuwen, weer eens te overdenken, omdat
vrijwel elk stukje wereldgeschiedenis, dat
wijzelf dagelijks meebeleven, aantoont hoe
veel behoefte de internationale samenleving
van thans heeft aan een dergelijk Groot
Handvest, zij het dan op wereld-omvatten
de schaal. Het Handvest van de Verenigde
Naties - en dat is het meeste wat wij op dit
gebied tot dusver hebben kunnen bereiken
- heeft zich reeds duidelijk te zwak ge
toond om willekeur tussen heersers en
onderdanen, of tussen volken onderling, te
voorkomen. Het heeft zich niet bij machte
getoond, militaire acties te verhinderen en
het toont zich telkens opnieuw onmachtig,
zelfs bij de ondertekenaars ervan volledig
respect voor het internationale recht en de
rechten van de mens af te dwingen.
Wat wij nodig hebben is een Groot
Handvest, dat in al deze dingen voorziet
en dat dus een werkelijke Magna Charta
van de twintigste eeuw zou zijn.
Simon Koster