Bank voor Nederlandse gemeenten maakte
bewogen en moeilijk jaar door
KÖK
anda en het meesterwer
Gevoelige winstdaling in 1956 bij de
n.v. Schokbeton; dividend gehalveerd
Weer warmer en meer zon
Zoel, ió het
zo
Wijzigingen in de investeringspolitiek
zullen pas geleidelijk effect sorteren
J
De radio geeft vrijdag
meer dan
1000 broeken
BANDRECORDERS
Wereldnieuws
VJ
DONDERDAG 20 JUNI 1957
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
2
MORGEN KOELTE
IN UW HUIS?
Stijging schulden
Duitsland treedt toe tot
Parijse „betalingsclub''
Dividend: 7
NIET LANGER ZOEKEN
Frankrijk en Duitsland
verzachten het embargo
op handel met China
Geen kapitaalsuithreiding
bij de „Naarden"
Prijsindexcijfers gestegen
voor het levensonderhoud
Franse benzine duurder
HANDELSAKKOORD MET
SPANJE
Erhard bepleit O.E.E.S.-hulpj
Dodenherdenking in
kamp Amersfoort
H. 3. MAERTENS N.V.
Bijzienden
Het jaar 1956 is voor de voorziening in de kredietbehoeften van de lagere publiek
rechtelijke lichamen, in het bijzonder de gemeenten, een bewogen jaar geweest. Zo
deelt de n.v. Bank voor Nederlandsche Gemeenten in haar verslag over 1956 mee. De
verkrapping op de kapitaalmarkt belemmerde de gemeenten, welke als vragers van
leenkapitaal een rentelimiet in acht moeten nemen, in het aantrekken van de nodige
financieringsmiddelen op lange termijn, hetgeen voor haar bijzondere problemen
opwierp. Deze vloeien ook voort uit het feit, dat de gemeenten zich geplaatst zien
voor een omvangrijk investeringsprogramma. Dit is vooral een gevolg van de op de
gemeenten rustende zorg voor de financiering van de overheidswoningbouw. Daar
naast kunnen de gemeenten zich niet onttrekken aan tal van investeringen, welke ten
nauwste met woningbouw en bevolkingsuitbreiding samenhangen, zoals scholen,
wegen, straten, riolering, straatverlichting, investeringen in produktie- en distributie
bedrijven enzovoorts. Wanneer men de gemeentelijke investeringen overziet, dient
men niet uit het oog te verliezen dat een deel hiervan nodig is door de conjuncturele
expansie, namelijk die investeringen, welke strekken ter voorziening in de behoeften
van industrie, verkeer en scheepvaart. De expansie in deze sectoren noopt de gemeen
ten tot verdere uitbreiding van de produktie- en distributiebedrijven, tot aanleg of
verbetering van havens en wegen in de nabijheid van industrieterreinen, diverse
verkeersvoorzieningen, enzovoorts.
De tijdsduur, welke de verwezenlijking
van al deze investeringen vereist, heeft tot
gevolg dat wijzigingen in de investerings
politiek pas geleidelijk effect kunnen sor
teren. Deze wijzigingen kunnen immers in
het algemeen alleen de nieuwe investerin
gen beïnvloeden en derhalve niet die, wel
ker realisatie is aangevangen, maar nog
niet voltooid.
De moeilijkheden van de aanpassing van
investeringen aan financieringsmogelijk
heden in een periode, waarin de investe
ringen op grond van de financieel-econo-
mische noodzaak moeten worden beperkt,
zijn hiermede gesignaleerd. Deze moeilijk
heden hebben in 1956 geleid tot een tijde
lijke incongruentie tussen de investeringen
en de financieringsmogelijkheden, welke
incongruentie na het verslagjaar nog be
langrijk is toegenomen. Deze zal voort
duren tot de maatregelen, welke strekken
om weder - zij het wellicht op een ander
niveau - tot een evenwicht te komen, vol
doende resultaat hebben opgeleverd.
Ondanks de moeilijkheden, die de ge
meenten in het bijzonder op de kapitaal
markt ondervonden, is het bedrag dat in
1956 aan nieuw geld en rijksvoorschotten
werd opgenomen, toch nog iets groter dan
het bedrag dat in 1955 werd opgenomen:
861.8 miljoen in 1955 tot 884.6 miljoen
in 1956. Dit vindt zijn oorzaak in het feit,
dat de gemeenten gedurende de eerste helft
van het jaar in sterker mate tot consoli
datie zijn overgegaan dan in het overeen
komstige tijdvak van 1955.
Het bedrag, dat aan onderhandse geld
leningen werd opgenomen, is in 1956 be
langrijk teruggelopen, n.l. van 958.3 mil
joen tot 744,2 miljoen. Daarentegen ver
schenen de gemeenten in 1956 weer op de
publieke kapitaalmarkt, waarop zij voor
een bedrag van 145,2 miljoen opnamen.
In totaal werden negentien obligatielenin
gen uitgegeven, waarvan vijf premie
leningen.
Let men op de wyze, waarop de gemeen
ten in de voorafgaande jaren haar kapitaal
behoeften hebben gedekt, dan zou men
daaruit de conclusie kunnen trekken, dat
er een tendentie is zich onder normale
omstandigheden op de onderhandse markt
ADVERTENTIE
DAAR KAN KOK VOOR ZORGEN
Kies uit een grote collectie
KOELKASTEN in prijzen vanaf ƒ451.-
Alaska, Bosch, Electro-Lux,
Westinghouse, Linde enz.
'il\V
Kruisstraat 5 - Haarlem - Tel. 18908
HILVERSUM I, 402 m
7.00 Nieuws. 7.10 Gewijde muz. 7.30 Pla
ten. 7.45 Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws
en weerber. 8.15 Platen. 9.00 V. d. zieken.
9.25 V. d. vrouw. 9.30 Platen. 9.40 Negro-Spi-
rituals. 10.00 Orgelspel. 10.30 Morgendienst.
11.00 Platen. 11.30 De jeugd vliegt uit, hoor
spel. 12.00 Pinanorecital. 12.30 Land- en
tuinb.meded. 12.33 Amus. muz. 12.53 Platen
of act. 13.15 Amus. muz. 13.40 Platen. 14.05
Schoolradio. 14.25 Meisjeskoor. 14.45 Metro-
pole-ork. 15.15 Voordr. 15.35 Piano, viool en
hoorn. 16.00 Tuinb.praatje. 16.15 Platen. 16.30
Viool en piano. 17.00 Voordr. 17.20 Vocaal
ens. 17.40 Beursber. 17.45 Platen. 18.00 Stem
men van overzee. 18.15 Platen. 18.35 V. d.
jeugd. 19.00 Nieuws en weerber. 19.10 Platen.
19.15 Regerinigsuitz. 19.30 Sopr. en piano.
20.00 Radiokrant 20.20 Platen. 20.30 De jeugd
vliegt uit, hoorsp. 21.05 Holland Festival
Jeanne d'Arc au bücher, oratorium. 22.35
Platen. 22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nws
en SOS-ber. 23.15—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 m
7.00 Nieuws. 7.10 Gym. 7.20 Platen. 8.18
Platen. 8.50 V. d. vrouw. 9.40 Schoolradio.
10.00 Avonturen rnst kinderen, caus. 10.05
Morgenwijding. 10.20 V. d. kleuters. 10.40
Platen. 11.10 Kamermuz. 11.35 Lichet muz.
12.00 Lichte muz. 12.30 Land- en tuinb.
meded. 12.33 Sport en prognose. 12.50 Platen
13.00 Nieuws. 13.15 Meded. en platen. 13.25
Promenade-ork. 13.55 Beursber. 14.00 Viool
en piano. 14.35 Voordr. 14.55 Dubbelkwart.
15.10 Gevar.progr. 16.00 Harp en fluit. 16.30
Platen. 16.40 V. d. jeugd. 17.05 Instr.kwart.
17.25 Vakantietips. 18.00 Nieuws. 18.15 Act.
18.20 Lichte muz. 18.50 De puntjes op de i,
caus. 19.00 V. d. kind. 19.10 Instr.kwint. 19.30
Wat geloven Vrijzinnig Protestanten?, caus.
19.50 Ber. 20.00 Nieuws. 20.05 Boekbespr.
20.15 Viool en piano. 20.35 De Ronde van
België, caus. 20.45 Leven uit een beginsel,
caus. 21.00 Dansmuz. 21.40 Waar blijft de
tijd. 22.00 Buitenl. weekoverz. 22.15 Sirijk-
ork. 22.40Zorg om de mens, caus. 22.50
Avondwijding. 23.00 Nieuws en SOS-ber.
23.15—24.00 Platen.
TELEVISIE (NTS)
21.00—21.45 Amsterdam Diamantstad,
film.
HILVERSUM n, 298 m
12.00 Omr.ork. 12.30 Weerber. 12.34 Platen
13.00 Nieuws. 13.11, 14.00, 14.30 en 15.30 Pla
ten. 16.00 Koersen- 16.02 Ballet 17.00 Nieuws
17.10 Lichte muz. 17.45 Duitse les. 18.00
Vlaamse liederen. 18.10 Voordr. 18.30 Vlaam
se liederen. 19.00 Nieuws. 19.40 Volkszang.
20.00 Symf.-ork. en soL (20.30—20.45 Kunst-
kaleidoscoop)22.00 Nieuws. 22.11 Bulgaarse
folklore. 22.5523.00 Nieuws,
te dekken en bij een krappe marktpositie
- althans voor een deel - terug te vallen
op de publieke kapitaalmarkt.
De gemeenten namen dus bruto aan
nieuw geld en rijksvoorschotten in 1956
884,6 miljoén op tegen 861,8 miljoen in
1955, dus 22,8 miljoen meer.
De provincies namen in 1956 voor een
bedrag van 51 miljoen op de kapitaal
markt op, waarvan 16,8 miljoen in de
vorm van obligatieleningen. In totaal wer
den drie obligatieleningen geplaatst.
Afgelost werd een bedrag van 19 mil
joen, zodat het netto-beroep van de pro
vincies op de kapitaalmarkt kan worden
gesteld op 32 miljoen.
Het totaal van de vaste schuld der ge
meenten bedroeg op 31 december 1956
8.035 miljoen, vergeleken met 7.377
miljoen per einde 1955 en 6.737 miljoen
per einde 1954.
Omtrent de kaspositie van de gemeen
ten vermeldt het verslag, dat gedurende de
eerste helft van het verslagjaar het con-
solidatietempo niet onbelangrijk toenam.
De moeilijkheden, welke zich in de tweede
helft van het jaar begonnen te manifeste
ren, hebben deze ontwikkeling echter door
kruist.
De netto vlottende schuld der gemeenten
wees per 31 december 1955 een totaal aan
van rond 258 miljoen, per 31 december
1956 was dit totaal gestegen tot rond 749
miljoen. Een stijging derhalve van niet
minder dan rond 491 miljoen. In verge
lijking met 1955 is de stijging van de netto
vlottende schuld aanmerkelijk groter. De
stijging in 1955 bedroeg rond 102 miljoen.
Als men de ontwikkeling van de vaste
schuld en van de kaspositie tezamen na
gaat, valt daaruit af te leiden, dat de
kapitaalbehoefte der gemeenten in 1956
aanmerkelijk groter is geweest dan in 1955,
hoewel de gemeenten in 1956 op de kapi
taalmarkt niet minder opnamen dan in het
voorafgaande jaar, zagen zy zich genood
zaakt een deel van haar voor consolidatie
in aanmerking komende schuld te finan
cieren met geldmarktmiddelen, waardoor
de vlottende schuld opliep in de mate, als
hierboven werd aangegeven.
De bank heeft in het verslagjaar kunnen
verstrekken 546 leningen tot een totaal
bedrag van 158,3 miljoen. In 1955 bedroeg
het aantal verstrekte leningen 763 tot een
totaal-bedrag van 235,9 miljoen. Het
totaal-aantal leningen, hetwelk in de laat
ste vijf jaren is verstrekt, beloopt 5857 tot
een totaal-bedrag van 1.257.7 miljoen.
De behoeften van de gemeenten aan kort
krediet werden in het tweede halfjaar 1956
aanmerkelijk groter als gevolg van de in
toenemende mate zich voordoende moei
lijkheid om binnen de toelaatbare rente
limiet vaste leningen te sluiten.
West-Duitsland zal in de naaste toe
komst als elfde lid toetreden tot het multi
laterale Paryse betalingssysteem, zo maak
te het ministerie van Buitenlandse Zaken
te Bonn woensdag bekend.
Dit toetreden geschiedt in ruil voor de
teruggave door Argentinië van alle Duitse
bezittingen die gedurende de tweede we
reldoorlog in beslag werden genomen, en
voor de Argentijnse belofte, dat het de
processen tegen grote Duitse firma's, die
beschuldigd werden van onjuiste handels
praktijken gedurende het regime van Pe-
ron, snel en rechtvaardig zal afhandelen.
Argentinië had belang bij het toetreden
van West-Duitsland tot de „Parijse be
talingsclub", omdat dit land Argentina's
grootste crediteur is.
De andere leden van de betalingsclub
zijn: Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië,
Zwitserland, België, Nederland, Denemar
ken, Noorwegen, Zweden en Argentinië.
Voorzoveel mogelijk heeft de bank in
deze behoeften voorzien. Zij heeft bij de
uitbreiding van haar kredieten zich in de
eerste plaats gericht op de behoeften aan
financieringsmiddelen voor kapitaalswer-
ken welke onderhanden waren.
De winst- en verliesrekening wijst een
saldo-winst aan van 1.175.417,31. Reke
ning houdende met de statutaire storting in
het reservefonds, de uitkering van 5°/o
dividend overeenkomstig de statuten en
van tantième, blijft een bedrag groot
706.302.32 ter beschikking van aandeel
houders. Met de onverdeelde winst van
1955 ad 43.090,19 is dus totaal ter be
schikking van aandeelhouders 749.392,51.
Voorgesteld wordt dit als volgt te be
stemmen: 482.458,27 voor extra toevoe
ging aan het reservefonds, 10.000 voor
toevoeging aan de reserve voor bijzondere
doeleinden, 138.126,94 voor uitkering van
2% extra-dividend, 28.807,30 voor over
boeking op nieuwe rekening. Het totale
dividend bedraagt dan 7 °/o.
ADVERTENTIE
Bij DOUWMA keus uit
Gen. Cronjéstraat 40 - 44 - Tel. 15438
Haarlem-Noord
Frankrijk en West-Duitsland hebben be
sloten de beperkingen op de handel met
communistisch China naar het voorbeeld
van Engeland te verzachten en in over
eenstemming te brengen met de minder
strenge beperkingen, die gelden voor de
handel met de Sovjet-Unie en de commu
nistische landen van Oost-Europa, zo is
woensdag in de hoofdsteden der beide
landen bekendgemaakt.
In de algemene jaarvergadering van de
n.v. chemische fabriek „Naarden" deelde
de directie desgevraagd mede dat, onvoor
ziene omstandigheden voorbehouden, geen
plannen bestaan om in de toekomst over
te'gaan tot een emissie, omdat, aldus de
directie, de verhouding tussen vreemd en
'eigen kapitaal binnen redelijke grenzen'
dient te blijven.
Het prijsindexcijfer van het levenson
derhoud van gezinnen van hand- en hoofd
arbeiders dat maandelijks door het Cen
traal Bureau voor de Statistiek wordt
samengesteld, vertoonde van 15 april tot
15 mei een styging met 1 punt. Het index
cijfer exclusief de A.O.W. steeg van 110
naar 111, en het indexcijfer inclusief de
A.O.W. van 115 naar 116.
Binnen de afzonderlijke groepen der ge
zinsuitgaven vertoonde de voeding een
stijging van 113 naar 115. Dit werd voor
namelijk veroorzaakt door een stijging van
het indexcijfer voor aardappelen en voor
groenten, en voorts werd een prijsstijging
geregistreerd voor vlees en voor eieren.
Het indexcijfer voor fruit vertoonde daar
entegen een daling; voorts liep de prijs
voor vetspek iets terug.
Het indexcijfer voor de groep „woning"
steeg van 119 naar 120, vooral als gevolg
van een geringe prijsstijging voor ver
warming en verlichting.
De stijging van de uitgaven voor con
sumptieve doeleinden veroorzaakte tevens
een stijging van de indexcijfers voor de
posten, waarvan de hoogte samenhangt
met het voor aanschaffing van het goe
deren- en dienstenpakket noodzakelijk
loon. De stijging van het indexcijfer voor
de groep „verzekeringen en belastingen"
van 142 naar 144 moet hieraan worden
toegeschreven.
De Franse regering heeft de opheffing
van de benzïnedistributle per 1 juli aan
gekondigd. Tevens werd bekendgemaakt,
dat de prijs van benzine van 76,6 francs
per liter tot 90 francs per liter zal stijgen.
(UP).
Bij notawisseling tussen de betrokken
regeringen is overeengekomen de bij het
Nederlands-Spaanse handelsakkoord be
horende goederenlijsten opnieuw geldig te
verklaren voor de periodd*l juni 1957 tot
1 juni 1958.
(Voor de beursberichten zie pag. 15)
De Westduitse minister van Economische
Zaken prof. Ludwig Erhard heeft woens
dagavond in een rede voor de Saarlandse
radio een lans gebroken voor hulp van de
zyde der O.E.E.S. voor Frankrijk. Zolang
de deliberaliserénde tendensen in Frank
rijk blijven bestaan, zo betoogde Erhard,
kan er van een gemeenschappelijke Euro
pese markt niets terechtkomen. Dë Euro-
markt kan niet beginnen met een stap
achteruit op de weg der liberalisatie.
Erhard verdedigde de mening, dat het
probleem van de Franse economie, zoals
dit nu tot uitdrukking is gekomen in de
opheffing van de liberalisatie, een Euro
pees probleem is. De minister noemde het
„niet meer dan een daad van Europese en
internationale solidariteit, indien de
O.E.E.S. thans alles in het werk stelt om
de spanning en de moeilijkheden waar
onder de Franse economie te lijden heeft,
weg te nemen".
Frankrijk, aldus Erhard, moet onmiddel
lijk geholpen worden. De eerste fase van
de gemeenschappelijke markt behoort op
1 januari 1958 te beginnen. (UP).
Bij het monument in het voormalige
concentratiekamp te Amersfoort, dat daar
is opgericht ter nagedachtenis aan de ge
vallenen, is vanmorgen een groep congres
sisten van de Nederlandse Vereniging van
Ex-politieke Gevangenen uit de Bezet
tingstijd in een herdenkingssamenkomst
bijeen gekomen Het hoofdbestuurslid de
heer H J Meyer hield een toespraak, waar
in hij onder meer zei, dat op de plek waar
nu het monument staat bijna 900 onschul-
digen de dood vonden „Wij staan hier op
gewijde grond en het is goed te bedenken,
dat. wij met onze dankbaarheid niet kun
nen volstaan. Zij, die vielen, kunnen niet
weten, dat twaalf jaar na hun dood nog
honderdduizenden in concentratiekampen
hun leven laten. Polen en Hongarije heb
ben voor de hele wereld bewezen, dat wij
niet mogen nalaten het concentratiekamp
systeem aan de kaak te stellen en ook hen
die daarvoor aansprakelijk zijn".
De n.v. Schokbeton te Zeist heeft over
1956 een winst vpör afschrijvingen ge
maakt van f 1.211.110 (v.j. f 1.882.866). Na
belastingreservering en afschrijvingen is
ter verdeling beschikbaar f 222.286
(f 449.659). Voorgesteld wordt een dividend
van 4 percent (8 percent).
Het verslagjaar kenmerkte zich door
een verdergaande oriëntering in de rich
ting van gestandaardiseerde serieproduk-
tie, zo zegt het verslag. Genoemd wordt
een vloerelement voor de woningbouw,
dat op een daarvoor ingerichte produktie-
lijn wordt vervaardigd. De produktie van
dit vloerelement is voor de volgende vijf
jaar bij een organisatie van aannemers
geplaatst. De samenwerking met de n.v.
Verenigde Aannemersbedrijven v/h Zwols-
man leidde tot de ontwikkeling van een
WEERRAPPORTEN
Ten noorden van Schotland bevindt zich lijke stroming meekomen, zullen geleide-
een nagenoeg stationair gebied van hoge lijk afnemen, zodat het weer een zonniger
druk, langs de oostflank waarvan tamelijk karakter zal krijgen en de temperatuur
koele en droge lucht naar het zuiden iets hoger kan worden dan vandaag,
stroomt. Deze lucht is nu over geheel Ne
derland uitgevloeid en is ook to in Noord-
west-Duitsland doorgedrongen.
Frankrijk en een groot deel van Duits
land bevinden zich daarentegen nog in
zeer warme onstabiele lucht. Vele weer
stations meldden daar gisteren temperatu
ren van 28 tot 30 graden. In de omgeving Stockholm
van Berlijn kwamen zelfs maxima van 32 Oslo
en 33 graden voor. Kopenhagen
Het weer in ons land komt mox-gen meer Aberdeen
onder invloed van het bij Schotland ge- Londen
legen gebied van hoge druk, dat zich nog Amsterdam
steeds naar het zuiden uitbreidt. In ver- Luxemburg
band hiermee is er de eerstkomende 24 Parijs
uur nergens in het land regen te verwach- Bordeaux
ten. De wolkenvelden, die in de noorde- Grenoble
Nice
Berlijn
Temperaturen: buiten
land maxima van giste
ren Binnenland, heden
7 uur. Neerslag: laatste
24 uur
oo
c
-5
nnw
nno
w
Vrijdag 21 juni
Zon op 4.22 uur, onder 21.06 uur.
Maan op 0.33 uur, onder 14.04 uur.
Maanstanden
20 juni
27 juni
11.22 uur
21.53 uur
laatste kwartier,
nieuwe maan.
Hoog en laag water in IJmuiden
Donderdag 20 junj
Hoog water: 8.53 en 21.20 uur.
Laag water: 4.11 en 16.35 uur.
Vrijdag 21 juni
Hoog water: 9.48 en 22.17 uur.
Laag water: 5.01 en 17.30 uur.
Frankfort
München
Zürich
Genève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Rome
Ajaccio
Den Helder
Ypenburg
Vlissingen
Eelde
De Bilt
Twente
Eindhoven
onbewolkt
licht bew.
onbewolkt
zwaar bew. n
licht bew. no
zwaar bew. nnw
licht bew. no
geheel bew. nno
zwaar bew. nno
regen windst. 29
zwaar bew. n 23
licht bew. nnw 32
mist windst. 28
onbewolkt zw 23
licht bew. windst. 28
zwaar bew. ozo 28
half bew. windst. 27
regen wnw 26
mist wzw 25
onbewolkt ono 31
onbewolkt no 28
zwaar bew. n 13
zwaar bew. n 14
zwaar bew. nno 14
geheel bew. n 14
geheel bew. n 14
geheel bew. nnw 14
geheel bew. nno 14
Vlv. Z.-Limb. zwaar bew. nno 14
60
- S
6)
c S
0
0,5
0
0
0,1
0
0,2
0
0,5
0,2
0
0
2
15
0
0
3
0,1
2
0
0
0
0,1
0.1
0,1
0,1
9
0
0
eigen bouwsysteem voor de seriefabricage
van woningen. De eerste proef, 24 wo
ningen in Rijswijk, mag als technisch ge
slaagd worden beschouwd. Verwacht
wordt dat de maatschappij eerlang op
drachten, in dit systeem uit te voeren, zal
ontvangen.
Helaas valt te wijzen op een voortgezet
te toeneming van directe en indirecte kos
ten. Deze stijging, gepaard met het uit
blijven van enkele belangrijke buitenland
se opdrachten, waarvoor reeds hoge voor-
bereidingskosten waren gemaakt, heeft
het winstcijfer in 1956 gevoelig doen dalen.
Qm deze.ongunstige ontwikkeling te
stuiten, is aan de inwendige organisatie'
bijzondere aandacht besteed. Hierdoor .is:
een programma"- vanbeïangrijkë' bespa
ringen op de uitgaven opgesteld en inge
voerd, waarvan de gunstige gevolgen zich
in de eerste maanden van 1957 reeds be
ginnen af te tekenen. Inzake de binnen
landse markt wijdt het verslag enkele
woorden aan het bouwwerk van de nieuwe
Technische Hogeschool te Eindhoven.
De export van de produkten naar landen
overzee onderging een gevoelige daling, de
afzet naar andere landen vertoonde een
gelijkmatige groei. De toenemende export
naar de nabuurlanden bewijst, volgens het
verslag, dat de verkooporganisaties aldaar
volledig aan de verwachtingen voldoen.
Het bedrijf de Puerto Rico is in het derde
kwartaal van 1956 in werking gesteld en
heeft een behoorlijk bedrag aan opdrach
ten geboekt. Ook het bedrijf, werkende on
der de naam African Concrete Products
Ltd. te Accra, is goed van orders voorzien.
De opdrachtenportefeuille van het hoofd
kantoor is zodanig, dat de directie voor de
uitkomsten van 1957 redelijke verwach
tingen koestert.
(ADVERTENTIE)
Nassaustraat 5 - Haarlem - Tel. 15220
Nieuwe Groenmarkt 2 - Haarlem - Tel. 15228
Verdwijning. De Zuidkoreaanse nationale
vergadering heeft een commissie ver.
zocht een onderzoek in te stellen naar
de verdwijning van een legerofficier
die in Amerika een opleiding heeft ge.!
had in de omgang met kern- en raket!
wapens. De officier, luitenant-kolonel
Kim Hai Sjik, wordt sinds 30 mei ver-
mist, samen met een collega. Men ver
moedt, dat zij naar het communistische
Noord-Korea zijn gegaan.
Opzettelijk. Het Oostduitse ministerie van
Binnenlandse Zaken heeft woensdag,
avond verklaard, dat verscheidene per.
sonen zijn gearresteerd wegens het op.
zettelijk veroorzaken van bosbranden
„op last van Westduitse en Westber-
lijnse misdadige organisaties". Zij had
den dit gedaan om de „socialistische
economie schade toe te brengen". Ver.
scheidene bosbranden hadden bij de
grote droogte in de afgelopen dagen
grote schade veroorzaakt.
Twee keer. In Oost-Servië is een 50-jarige
schaapherder tweemaal kort na elkaar
door de bliksem getroffen en overle
den. De eerste keer trof de bliksem hem
toen hij op een open veld bij zijn kudde
stond. Hij viel bewusteloos neer. Toen
vrienden hem wegdroegen trof de blik.
sem hem weer, ditmaal met dodelijk
gevolg. De vrienden bleven ongedeerd,
Tevreden. In Novi Pazar, een stad in Zuid-
Servië is een jonge Islamiet ter dood
veroordeeld, een vogelvrij verklaarde
die voor de rechter heeft toegegeven^
dat hij gedurende de twee jaar, dat hij'
vogelvrij verklaard was, acht mensen
vermoord heeft. Toen het doodvonnis
werd voorgelezen, z§i de veroordeelde:
„Ik ben volkomen tevreden met de be.!
slissing van het gerecht".
Verdienste. Westduitse schoolkinderen heb
ben een nieuwe bijverdienste gevon
den. Ze sparen bronzen pfennige en
verkopen ze aan metaalhandelaren voor
DM 1.30 per honderd.
Lampje. Tengevolge van een vals brand
alarm sprongen 52 passagiers en vijf
bemanningsleden woensdag met zeil
doek noodparachutes op het vliegveld
La Guardia uit een stilstaande Con
stellation van de Trans World Airlines.
Men neemt aan, dat het alarmlampjo
is gaan branden tengevolge van een
kortsluiting.
Groter. Er zijn plannen voor de moder
nisering van het La Guardia-vliegveld
te New York bekend gemaakt, die
voorzien in de bouw van een nieuw sta
tionsgebouw dat ruim drie maal zo
groot zal zijn als het huidige, van een
nieuwe controletoren, opnieuw ontwor-
pen uitloopbanen en een niéuwe par
keerplaats. Binnen drie jaar zullen deze
plannen worden uitgevoerd.
Te jong. De commissaris voor jeugdzaken
in Rio de Janeiro heeft het optreden
van een 6-jarige voor een televisie-
quizz verboden omdat hij gevaar vreest
voor de gevolgen van deze hersengym
nastiek voor het kind. De jonge Alberto
Guimaraes had vorige week d® toe
schouwers verrast door zijn enorme
kennis van Nobel-prijzen, vooral op het
gebied der litteratuur. De commissaris
wilde hiermee ook voorkomen dat an
dere ouders hun kinderen op ditzelfde
pad drijven.
Misdaad. De ambassade van Saoedi-Arabië
te Cairo heeft woensdagavond mede
gedeeld, dat de Amerikaanse tankboot
„Kern Hills" op de zwarte lijst is ge
plaatst, omdat zij in april olie door de
golf van Akaba naar de Israëlische ha
ven Eilath heeft vervoerd.
Mist. Een Frans militair vliegtuig is
woensdagavond, tijdens mist, boven
Blida, in een bergachtig gebied van
Algerije, tegen een bergtop gevlogen.
De zes inzittenden zijn om het leven ge
komen.
Niet bewezen. De 71-jarige Poolse gene
raal Ji^lian Skokowski, die in 1951 tot
vijftien jaar gevangenisstraf was ver
oordeeld, is in ere hersteld. Een ge
rechtshof van Wai-schau heeft uitge
maakt dat hij destijds is veroordeeld,
zonder dat het hem ten laste gelegde
was bewezen.
Plantengroei. De Fransse sterrenkundige
Audouin Dollfus van het observato
rium van Meudon heeft verklaard te
hebben kunnen vaststellen dat de op
pervlakte van de planeet mars bedekt
is met een fijn geel stof, waarop zich in
lente en zomer 'n plantengroei ontwik
kelt die de oppervlakte van mars een
groene kleur geeft.
Bevolking. Volgens het Russische persbu
reau Tass telde de Sovjet-Unie in april
1956 200.200.000 inwoners, dat is
8.500.000 meer dan in 1940.
94. „Ik ben de President van de Kolen-
en Staal Gemeenschap", herhaalde Joris,
„en als zodanig voel ik het als mijn plicht,
mij persoonlijk van de kwaliteit van de
kolen op de hoogte te stellen". „Dat zal
tijd worden", zei de machinist grimmig,
„want de kwaliteit van de kolen is bar
slecht. Niets dan sintels en stenen, meneer.
Ze moesten het niet steenkool noemen,
maar koolsteen!" „Precies!", beaamde de
stoker, „ik kan geen schep kolen nemen,
of er zitten stenen tussen. „Hier, kijk maar
eens!" En hij wees op een steen, die tussen
de kolen op zijn schep lag. „Lieve help!",
riep Joris ontsteld, „dat isdat is...".
„Dat is een schande. Ja, dat is het", brom
de de stoker. „En met dat spul moeten wij
de vuren brandende houden!" „Ja, ja", zei
Joris zenuwachtig, „ik begrijp uw grieven.
Maar laat mij deze steen eens nader be
schouwen en...". „Kijk maar tussen de
kolen, daar zijn er nog genoeg", antwoord
de de stoker en vóór Joris het kon verhin
deren, gooide hij de inhoud van zijn schop
op het laaiende vuur. Joris uitte een smar
telijke kreet, want... de steen, die thans
verbrandde was niets minder dan de kost
bare diamant, die hij tussen de kolen ver
loren had!
ZODRA volwassenen zonder bril en met
toegeknepen ogen iets vlak voor de neus
houden om het te bekijken, is het vrijwel
zeker dat zij bijziende zijn. Het oog van
een bijziende is als het ware te diep, zodat
evenwijdig vallende lichtstralen in een
beeld worden verenigd dat niet op, maar
vóór het netvlies ligt.
Hoe kan dit beeldpunt nu naar achteren
worden gebracht, zodat het wel op het net
vlies valt? Accommodatie van
het oog biedt hier geen uit
komst, want door accommoda
tie wordt het beeld juist naar
voren geschoven. Hier zou dus
het tegengestelde van accom
modatie moeten plaatsvinden,
dus de ooglens zou niet boller,
maar platter moeten worden.
De lens van het oog platter maken dan hij
in rust is, behoort echter niet tot de moge
lijkheden.
Het beeldpunt kan daarom maar op één
manier naar achteren worden gebracht,
namelijk door voorwerp en oog dichter bij
elkaar te brengen. Bijzienden houden dus
de dingen die zij willen bekijken vaak zó
dichtbij, dat het er wel op lijkt, of zij er
aan willen ruiken. Wanneer een normaal
oog, zonder te accommoderen, iets wil be
kijken, moet het voorwerp zich op onein
dige afstand, d.w.z. op minstens 5 m, be
vinden. Daar ligt voor de normaal ziende
„het verste punt" (dit als tegenhanger van
het naaste punt, waarover we het onlangs
hadden). Bij degeen die bijziend is, ligt het
verste punt echter niet op oneindige, maar
op eindige afstand, soms zelfs op slechts
enkele centimeters van het oog!
Waarom knijpen sterk bijzienden nu
vaak de ogen half dicht? Ook op deze
vraag geeft de fotografie ons plezierig
illustratiemateriaal als antwoord, want
wanneer de fotograaf zijn opnamen scher-
per wit maken, werkt hij met een kleiner
diafragma. Iets soortgelijks is het regen
boogvlies, of de iris, van het oog.
Om scherp te zien, moeten de beeldjes
op het netvlies zo fijn en zo scherp moge
lijk zijn. Alle lichtstralen uit elk punt van
het bekeken voorwerp tredend, moeten in
één enkel punt verenigd worden, welk punt
dan precies op het netvlies valt. Gehikt
deze concentratie van licht
stralen in één punt niet, dan
vallen kleine bundeltjes ervan
op een groter of kleiner veldje
van het netvlies. Zo'n veldje
wordt een verstrooiingscirkel
genoemd, omdat de lichtstra
len er in verstrooid en niet
verenigd worden.
Treedt een dergelijke verstrooiingscirkel
op, dan kan de iris van het oog laten zien
dat de vergelijking met het diafragma van
de fotograaf niet voor niets getrokken is.
Hoe nauwer de pupil, hoe smaller de bun
dels lichtstralen zullen zijn die het oog
binnendringen; en hoe smaller deze stra
lenbundels, des te kleiner zal de ver
strooiingscirkel op het netvlies zijn. Door
vernamoing van de pupil zullen dus de
beelden minder onscherp worden, maar
knijpt men nu ook nog de ogen wat toe,
dan werkt dit als een soort vóór-diafragma,
want de bundels lichtstralen worden al zo
smal mogelijk gehouden, nog vóór zij in
het oog komen. Het toeknijpen der ogen is
dus een hulpmiddeltje te meer.
Waarna we het juiste moment gekomen
achten aan te tonen dat in de oudheid de
zelfde kinderspelen in zwang waren als
in onze tijd.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
II Pétillon
