Westelijke landen akkoord over opschorten der kernproeven OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Rusland steunt plan tot beperken der bewapening HET WEER Tsjoe En Lai geeft aan welke critiek hij wèl en niét neemt Succes voor Stassen in Londen Verkapte aanvallen van „rechtse elementen" worden doorzien J. J. VAN KOOTEN 71e JAARGANG No 294 DONDERDAG 27 JUNI 1957 302e JAARGANG No 142 Falmouth weigerde „Thames" koerst met haar sleep naar Antwerpen Prinses Gracia verwacht weer een baby Vrij warm „Stempelstunt" van V.V.V. Kennemerland Demonstratie van Anti- Atoombomactie op 30 juni Veertien gewonden bij botsing te Oldebroek Het H ongarije-rapport Nog geen speciale zitting van UNO-Assemblee Hongaars woordvoerder: Nagy nog in Roemenië ee Munmo wjoret/ouwfi Verkeersongelukken DIT JAAR: 539 DODEN Nieuwe scheepswerf van Verolme op Rozenburg Hoger loon voor Franse metaalbewerkers Solex de eerste en de öeste v.a. 349.50 Het woord is aan Expositie Het Atoom Amerikaanse ambassadeur biedt geloofsbrieven aan Toenadering Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Iïaarlem-N. Soendaplein, Tel. 12230. Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Iluijsman LONDEN (Reuter) De vier westelijke landen op de Londense ontwapeningsconfe rentie zouden in beginsel overeenstemming hebben bereikt over een tijdelijke opschor ting van kernproeven, zo verluidt in Londen. De Verenigde Staten, Groot-Brit- tannië, Frankrijk en Canada, zouden hier aan echter de voorwaarde verbinden, dat er overeenstemming bestaat later ook de produktie van kernmateriaal voor militair gebruik stop te zetten. De Franse delegatie zou het langst ge aarzeld hebben hiermee in te stemmen. Zij was van mening, dat elk verbod van kern wapens gepaard moet gaan met een gelijk tijdig verbod om kernenergie voor mili taire doeleinden te vervaardigen. Anders zou Frankrijk, dat hoopt de vierde atoom- mogendheid te worden, in het nadeel ko men. De Verenigde Staten, de Sovjet-Unie en Groot-Brittannië zouden immers, zolang de proeven verboden zijn, kunnen voort gaan met de vervaardiging van kernwa pens die reeds beproefd zijn, aldus het Franse standpunt. De Fransen zouden ech ter wel willen instemmen met een verbod van kernproeven voor een jaar of twee. Frankrijk zou toch ten minste twee jaar nodig hebben om eigen kernproeven voor te bereiden. Als het moratorium een mis lukking zou blijken, zou Frankrijk na af loop van die periode met de proeven kun nen beginnen. Men acht deze overeenstemming een succes voor de Amerikaanse vertegenwoor diger op de Londense conferentie, Harold Stassen. Wapens in depot (AFP/Reuter) De Sovjet-Unie en de vier westelijke mogendheden hebben giste ren in beginsel overeenstemming bereikt over de wijze waarop de klassieke bewape ning moet worden verminderd in het eerste stadium van Jiet ontwapeningsplan. Stas sen heeft voorgesteld, dat deze verminde ring geschiedt op basis van onderling goed gekeurde lijsten. Het oorlogsmateriaal dat op deze lijsten wordt geplaatst, komt te berusten in depots onder internationaal ADVERTENTIE Lager nog dan Zomerprijzen Is VAN ALTENA'S voorjaarsprijs I Geef VAN ALTENA nu uw orders Voor uw brandstof. Dat is wijs KLEVERPARK 21B - TELEFOON 11716 De bezwaren van de Britse havenauto riteiten tegen het binnenlopen van de sleepboot Thames met de tanker Stony Point hebben geleid tot het besluit de sleep naar Antwerpen te dirigeren. Falmouth wilde de tanker gisteravond ook niet toe laten. Daarop heeft de Thames koers ge zet op de Noordzee. In de afgelopen dagen heeft een ber- gingsploeg van de Thames dag en nacht gewerkt om de lekkende tanks waaruit olie naar buiten vloeide, te dichten. Dit was gisteren gelukt. Met cement en zand heeft men de lekken in vijf verwrongen tanks gedicht. Desondanks maakten de autoriteiten van Falmouth nog zoveel be zwaren, dat het besluit moest worden ge nomen een andere haven op te zoeken. Antwerpen wil de Stony Point wel ontvan gen. Bij windkracht 6 gierde de sleep gis teren sterk achter de sleepboot, maar ka pitein Engels heeft wel voor hetere vuren gestaan. Men hoopt zonder tegenslag zater dagavond in Antwerpen aan te komen. MONACO, (UP) Vandaag wordt uit officiële bron te Monaco vernomen, dat Prinses Gracia een tweede kind verwacht. VERWACHTING, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van donderdagavond tot vrijdagavond, opgemaakt om 11.15 uur: Droog en overwegend zonnig weer. Zwakke tot matige wind tussen west en zuid. Opnieuw warmer. Volledige weerrapporten op pagina twee. DIT NUMMER BESTAAT XJIT ZESTIEN PAGINA'S toezicht op het grondgebied van het bezit tende land. Stassen heeft de Sovjet-Unie uitgenodigd een lijst op te stellen, waarop ongeveer vijftien percent van het aanwezige mo derne oorlogsmateriaal voorkomt. Amerika zal dan hetzelfde doen. De Rus Zorin zei dat hij het Ameri kaanse voorstel in beginsel aanvaardde. Wel vroeg hij nog nadere inlichtingen. Ook Frankrijk, Groot-Brittannië en Canada waren het in principe met Stassen eens. Zij maakten echter het voorbehoud, dat er overeenstemming moet zijn tussen be wapening en troepensterkte. De Sovjet- Unie en de Verenigde Staten hebben name lijk een overschot aan wapens. Stassen zei, dat zijn voorstel alleen voor de eerste ontwapeningsetappe zou gelden en uitsluitend voor de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. De landen die geen wapen overschot hebben, zouden hun lijsten op andere wijze kunnen invullen. Zorin vroeg nog, welke kwesties Stassen op het oog had, toen hij dezer dagen zei dat de overgang van het eerste stadium naar de volgende afhankelijk zou zijn van de oplossing van bepaalde politieke pro blemen. Stassen wees er toen op dat presi dent Eisenhower en bondskanselier Ade nauer onlangs in Washington hebben af gesproken, dat een veelomvattende ont wapeningsovereenkomst een hereniging van Duitsland veronderstelt. Denen zijn bereid KOPENHAGEN (Reuter) Denemarken is in beginsel bereid, delen van Groenland te laten opnemen in een mogelijke inter nationale inspectiezone, aldus heeft een woordvoerder van het Deense ministerie van Buitenlandse Zaken verklaard. De Deense regering heeft dit geantwoord op vragen van de Verenigde Staten met het oog op de ontwapeningsbesprekingen in Londen. B.B.Czendt uit LONDEN (Reuter) Vanavond om 22.15- uur Nederlandse tijd wordt over de BBC een gesprek uitgezonden, dat wordt ge voerd door radiocommentators in Moskou, Londen en Washington over het Russische voorstel tot staking van alle kernproeven. (ANP) De uitzending wordt verzorgd door de „Home Service" van de BBC, op golflengte 330 meter. LONDEN (UP) De Russische ambas sadeur in Londen, Jacob Malik, is voor overleg met zijn regering naar Moskou vertrokken. Aangenomen wordt dat hij overleg heeft gepleegd met de Russische minister van Buitenlandse Zaken Andrei Gromyko, alvorens deze de oprechtheid van de westelijke mogendheden, een ont wapeningsovereenkomst te willen bereiken, openlijk in twijfel trok. De gewestelijke Bond voor vreemdelin genverkeer in Zuid-Kennemerland, waar van de stichting Haarlems Bloei het be langrijkste lid is, laat een vouwblad ver spreiden, waarin negentien bijzondere pun ten in het gebied in en rondom Haarlem zijn genoemd. Op die manier kan de toerist stempels verzamelen ter herinnering aan zijn bezoek aan deze streek. Gaat hij bij voorbeeld naar het Frans Halsmuseum in Haarlem, de watertoren in Zandvoort, het Openluchttheater in Bloemendaal, het mu seum „De Cruquius" bij Heemstede, de Linnaeushof in Bennebroek, of de sluizen in IJmuiden, dan kan hij bij die beziens waardigheden op dit vouwblad een speciaal stempel krijgen, waardoor een interessant souvenir is ontstaan, vooral wanneer men de negentien stempels compleet heeft. De Anti Atoombomactie, die twee maan den geleden met haar openbare activiteit aanving, bereidt voor 30 juni een grote de monstratie voor. Op deze dag zullen om twaalf uur twee vliegtuigen opstijgen van het vliegveld Hilversum, die zullen vliegen via Hilversum, Loosdrechtse plassen, Am sterdam, de Zaanstreek, Castricum, Wijk aan Zee, IJmuiden, Velsen, Haarlem, Bloe- mendaalse strand, Zandvoort, Bennebroék, Hillegom, Lisse, Noordwijk, Scheveningen, Den Haag en Delft naar Rotterdam en omgeving, waar de vliegtuigen omstreeks twee uur zullen aankomen. Tijdens de vlucht zullen grote spandoe ken worden meegevoerd, die de bevolking opwekken zich bij de Anti Atoombomactie aan te sluiten. Alle medewerkers, die over een auto- beschikken, is verzocht op dezelfde dag naar Amsterdam te komen, waar om elf uur van de Anthony Fokkerweg zal wor den gestart voor een rit door Amsterdam. Later zal de tocht worden voortgezet via Haarlem, Bollenstreek, Den Haag naar Rotterdam, waar de auto's ongeveer een half uur na aankomst van de vliegtuigen zullen arriveren. Tijdens deze tocht zal een groot aantal- affiche's worden verspreid, die door de Amsterdamse affiche-ontwerper Albert Klijn zijn ontworpen en in een oplage van tienduizend zullen worden gedrukt. Het Centraal Bureau van de Anti Atoombomactie is thans gevestigd in het Ripperdapark 24 te Haarlem, postbus 603, telefoon 15057. Busje ramde personenauto Veertien personen zijn gewond toen gis teravond een Volkswagenbusje en een per sonenauto op de Rijksstraatweg in Olde broek met grote snelheid tegen elkaar botsten. De tien inzittenden van het busje waren allen min of meer ernstig gewond. Zij zaten bekneld in de brokstukken. Met breekijzers slaagde men er in de slacht offers te bevrijden. Ook de vier inzittenden van de personenauto werden gewond. In het busje zaten metselaars en timmerlie den die van hun werk in Harderwijk te rugkeerden naar Zwolle, Wapenveld, Heerde en De Wijk. De personenauto werd bestuurd door een inwoner uit Middel- harnis. Op het Drooglever Fortuynplein te R o t- terdam is de 22-jarige H. G. A. Vogel, die daar op zijn fiets reed, aangereden door een trekker met oplegger. De man kreeg een schedelbasisfractuur en is naar een ziekenhuis vervoerd, waar bleek, dat hij was overleden. NEW YORK (Reuter) Van welinge lichte zijde wordt vernomen dat de 24 lan den. die indertijd hebben voorgesteld door een commissie een onderzoek naar de ge beurtenissen in Hongarije te laten instellen, samen met de vijf leden van de commissie besloten hebben de UNO-Assemblée niet dadelijk in bijzondere zitting bijeen te roe pen om het door de commissie uitgebrachte rapport te bespreken, maar begin septem ber bijeen te komen, kort voor het begin van de normale zitting. De vertegenwoordigers van Engeland, Australië en Nieuw-Zeeland, zo wordt voorts medegedeeld, waren voor een sneller optreden, maar zij konden de andere afge vaardigden niet voor hun standpunt win nen. De Amerikaanse afgevaardigde Cabot Lodge verklaarde dat de V. S. voor een speciale zitting waren, maar nog geen be paalde tijd in gedachten hadden. WENEN (UP) Een woordvoerder van het Hongaarse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft volgens radio-Boedapest ont kend, dat de voormalige ministerpresident van Hongarije, Imre Nagy, gevangen zit in Hongarije. Voorts werd tegengesproken, dat er een proces tegen Nagy wordt voor bereid. „Imre Nagy bevindt zich nog in Roemenië en zal daar waarschijnlijk nog lange tijd blijven", aldus deze verklaring. ADVERTENTIE BARTEUORISSTR; HAARLEM TEL. 13439 FERD. BOLSTR. 48 A'DAM TEL, 717162 STURKA SPORTKLEDING Tengevolge van verkeersonge- lukken in ons land zijn in 1957 om J het leven gekomen 539 personen, j van wie 111 kinderen. In het Deltagebied van het eiland Rozen burg, op de meest oostelijke punt daarvan, zyn vanmorgen de bedrijfshallen, de hel ling, de kantine en de bedrijfsschool in ge bruik genomen van de n.v. Verolme Dok en Scheepsbouw Maatschappij, als eerste etappe voor de inrichting aldaar van een werfcompïex, waar de grootste schepen ter wereld gebouwd en gerepareerd zullen kunnen worden. De officiële opening werd verricht in de bedrijfshal door de commissaris der Ko ningin in de provincie Zuid-Holland, mr. J. Klaasesz, die kort daarop ook tegenwoordig was bij de kiellegging van een tankschip van 33.000 ton, te bouwen voor Perzische rekening. De 600.000 metaalbewerkers in het ge bied van Parijs hebben een loonsverhoging van 10 pet. gekregen na onderhandelingen tussen werkgevers en werknemers. Voor ongeschoolde arbeiders wordt het loon verhoogd van 135 tot 146 frank per uur en voor. geschoolde arbeiders van 200 tot 220 frank per uur. Tot dusverre gingen loons verhogingen voor de Parijse metaalbewer kers steeds vooraf aan een algemene loons verhoging in de Franse industrie. ADVERTENTIE Houtplein 20 - Tel. 12000 Grote Houtstraat 140 - Tel. 12349 HONGKONG/PEKING (Reuter en AFP) De communistisch-Chinese premier *a minister van Buitenlandse Zaken Tsjoe En Lai heeft woensdag te Peking bij de ope ning van het Nationale Volkscongres on der meer verklaard, dat de internationale toestand verleden jaar zich voor de we reldvrede over het algemeen in gunstige zin had ontwikkeld. Hij voegde eraan toe dat de vrede voortdurend wordt bedreigd „door de imperialistische politiek van de bewapeningswedloop en door de oorlogs voorbereidingen waarop Amerika aan stuurt". Sprekend over de gebeurtenissen in Hongarije betoogde Tsjoe En Lai dat deze „de eenheid van het socialistische kamp hebben versterkt en niet verzwakt". Hij prees voorts het Japanse volk om „zijn verzet tegen de Amerikaanse bezet ting". De premier herhaalde Mao Tse Toengs woorden, dat er verschil is tussen „tegen stellingen binnen de gelederen van het volk" en die „tussen ons en de vijand". Hij verwierp dergelijke „bourg.-ois foefjes" als rechtstreekse verkiezingen en re- regeringssystemen van twee of meer par tijen. Maar, aldus Tsjoe, „als de tijd er voor rijp is, zouden we mogelijk wel eens een bepaalde werkwijze voor rechtstreekse verkiezingen kunnen aanvaarden". De premier onthulde, dat China het vo rige jaar een tekort van 1800 miljoen joean (ongeveer 2,7 miljard gulden) op de staatbegroting had. Dat nam overigens niet weg, dat de regering in het jaar, dat was verstreken sinds het vorige volkscongres, „schitterend werk" had gedaan, waaraan hij toevoegde: „Critiek op fouten en af wijkingen van de juiste politieke koers zijn echter welkom". Tsjoe En Lai verklaarde dat gemaakte fouten, waar mogelijk, moesten worden hersteld en, dat in het openbaar veront schuldigingen moesten worden aange boden aan hen, die onrechtvaardig waren behandeld. „Sommige rechtse elementen doen aan vallen op het grondbeginsel van de com munistische staat, onder het voorwendsel dat zij de communistische partij willen helpen beter werk te leveren. Doch- zij streven er voornamelijk naar het socialis tische land een kapitalistische koers op te dringen. Wij kunnen dit niet toestaan", al dus Tsjoe en Lai, die voorts zeide: „Het Daniël Stern De bitterste straf voor onze fouten is, dat zij ons bijna altijd dwingen tot het begaan van nieuwe. Morgen zal Prins Bernhard de inter nationale tentoonstelling „Het Atoom" op Schiphol openen. Nog is men druk bezig de expositie in te richten, een „goede gewoonte" bij elke tentoonstel ling van formaat. bestuur van de Chinese volksrepubliek be rust thans op twee pijlers: democratie en dictatuur. Wij kunnen geen verzwakking van de tweede pijler toestaan, omdat er nog steeds overblijfselen van tegenrevo- lutionaire krachten in China zyn, die dan hun kans schoon zouden zien". Waarnemers in Peking geloven, dat de rede van Tsjoe En Lai het sein is, dat de tijd van critiek, door Mao vier maanden geleden aangekondigd, voorbij is. Terechtstellingen Premier Tsjoe En Lai zei voorts, dat er in de periode van 1949 tot 1957 zestien percent van de gearresteerde „contra revolutionairen" is terechtgesteld, 42 per cent veroordeeld tot „heropvoeding door middel van werk" en 32 onder toezicht van de politie is gebleven. Van de ver oordeelde tegenrevolutionairen was 57 percent na verloop van tijd vrijgelaten. Uit de rede van Tsjoe bleek voorts, dat sinds vorig jaar in China straalvliegtuigen worden vervaardigd. De produktie van dergelijke toestellen is gelijk met die van zware vrachtwagens, generatoren en draaibanken ter hand genomen, zo zeide hij. Tsjoe zeide dat de industriële produktie dit jaar 220 percent hoger zou liggen dan die in 1952. De landbouwproduktie zal 'dit jaar ten opzichte van die van 1952 met 126 percent stijgen. De uitvoering van achthonderd grote projecten, waaronder irrigatiewerken en de bouw van een brug over de Jangste-rivier is reeds begonnen in het kader van het lopende vijfjaren plan. In het kader van dit vijfjarenplan is tot op heden 8.500 km spoorweg aangelegd. „Gedurende de 22 jaar dat de Kwo Min- Tang aan het bewind is geweest werd slechts 75 percent van deze lengte aange legd", zo voegde Tsjoe En Lai hier aan toe. De Chinese minister van Voedselvoor ziening, Tsjang Nai Tsji, heeft aangeboden ontslag tè nemen. Hem is verweten, dat hij er anti-communistische denkbeelden op na houdt, meldt het Chinese persbureau „Nieuw China". Volgens dit persbureau is Tsjang niet bereid zijn gedrag te wijzigen. De nieuwe ambassadeur van Amerika in Den Haag, de heer Philip Young, heeft vanmorgen in Huis ten Bosch zijn geloofs brieven overhandigd aan de Koningin. De ambassadeur was vergezeld van mr. J. H. L. baron Sweerts de Landas Wyborgh, kamerheer in buitengewone dienst van de Koningin. Het lijkt of er enig licht aan de horizon begint te komen. De Amerikaanse delegatie op de Londense ontwapeningsconferentie is er toe overgegaan, spijkers met koppen te slaan, en de reactie daarop - zowel van Geallieerde als van Russische kant - is niet onbevredigend. Wel dient men goed in het oog te houden, dat zowel de Engelsen als de Fransen al leen hebben verklaard, het jongste Ameri kaanse voorstel „in beginsel" te willen steunen, en dat ook de Sovjet-afgevaardig de weliswaar zijn instemming ermee heeft betuigd, doch voorlopig ook slechts „in be ginsel". Deze opmerking doet niets af aan het feit, dat er wel degelijk gesproken kan worden van een zekere mate van onder linge toenadering op de Londense confe rentie. Zij dient alleen ter waarschuwing, want in het dagelijks leven, en in nog véél grotere mate in de politiek, ligt er een lange en vaak uiterst moeilijk begaanbare weg tussen beginsel en praktijk. Dat neemt niet weg, dat élke toenadering tussen de grote mogendheden op ontwape- ningsgebied met blijdschap moet worden begroet, want alleen al de overweging, dat uit principiële instemming een praktisch uitvoerbare overeenkomst kan groeien, als de ernstige wil daartoe aanwezig is, opent bemoedigende aspecten. En de aan wezigheid van die wil zou men menen te mogen afleiden uit het nieuws, dat vandaag uit Londen is gekomen. De Amerikaanse voorstellen betreffen nog altijd slechts de zogenaamde „eerste etappe" van een wapenbeperking, die de naam o n t wapening nog geenszins ver dient. Het verwijzen van grote hoeveel heden conventionele wapens naar de „mot- tenkist" betekent maar heel weinig, als er nog andere grote hoeveelheden van zulke wapens overblijven en als de meest lugu bere wapens van onze tijd, de atoombom men en het kerngeschut en de geleide pro jectielen, intussen volledig beschikbaar blijven voor actieve dienst. Maar wel is van eminent belang, dat het element van internationaal toezicht een steeds grotere rol in de Londense bespre kingen gaat spelen en dat dit begrip ook voor de Russen iets van zijn oorspronke lijke afschrikwekkendheid heeft verloren, getuige Zorin's eigen voorstel om het toe zicht op eventuele schorsing van proef explosies toe te vertrouwen aan internatio- naal-bemande waarnemingsposten op het grondgebied der grote mogendheden en in de Stille Zuidzee. Ook de nu door Stassen voorgestelde „mottenkisten" voor overtollig geworden wapens zouden onder internatio naal toezicht worden gesteld, terwijl het plan voor luchtinspectie-zones, als het zou worden gerealiseerd, toch op z'n minst een semi-internationaal karakter zou krijgen. Niet alleen werkelijke ontwapening, maar zelfs wapenbeperking op kleinere schaal moet een droombeeld blijven zolang er geen overeenstemming is bereikt inzake een waarlijk doeltreffende vorm van inter nationaal toezicht. Daar ligt dan ook het zwaartepunt van de besprekingen en met de aanvaarding - hoe choorvoetend ook - van dat principe zou de conferentie aan zienlijk meer werkelijkheidswaarde krijgen. Als Zorin's instemming „in beginsel" wer kelijk betrekking zou hebben op d i t prin cipe, zouden we dus wel een heel stuk verder zijn. Ook wat het mogelijke staken der proef- ontploffingen betreft, is de toestand iets hoopvoller geworden. Uit Eisenhower's mededelingen op zijn persconferentie van gisteren kan men opmaken, dat de Ameri kaanse regering tenslotte onder de indruk is gekomen van de vrees en de afschuw, welke die proeven bij vele miljoenen men sen hebben gewekt, en met deze psycholo gische factor zal Washington toch wel rekening moeten houden. Dat Eisenhower nog vasthoudt aan zijn voorwaarde, dat het „proef-moratorium" een onderdeel moet vormen van een algemene eerste- etappe-overeenkomst op ontwapeningsge- bied is jammer, want daarzonder zou men het waarschijnlijk sneller eens kunnen worden over het maken van een wérkelijk begin; maar het kader van die algemene overeenkomst kan voorlopig nog worden verwijd of vernauwd volgens de eisen van de praktische politiek. De mogelijkheden, die de huidige toenadering tussen Oost en West op de conferentie biedt, dienen in elk geval grondig te worden uitgebuit. Het is wel merkwaardig, dat die toena dering plaats kan hebben juist op het mo ment. dat de Sovjet-Unie door de levering van onderzeeërs aan Egypte weer zo dui delijk aanstuurt op verhoging van de span ning in het Nabije Oosten. Het onderscheid, dat het Kremlin blijkens deze geste maakt tussen „beginsel" en „praktijk", is wel zeer evident, maar de Londense onderhande laars schijnt dit niet te deren. En misschien kunnen we vertrouwen putten uit hun optimisme. Simon Koster

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1957 | | pagina 1