De schepraderen houden
kubieke meter water in
95 miljoen
beweging
8 landen on. de Gouden Helm
Finale van zeer geslaagd
klein kunstconcours
DKW
1
SPAARNDAMS GEMAAL IS UNIEK
BlIOfef snel
Fa. C. van blaren
Rijnland regelt hiermee een ingewikkelde
waterhuishouding van 207 polders
12
Misverstand aanleiding
tot val met scooter
Medische verzorging
tijdens weekeinde
Burgerlijke Stand van
Haarlem
Voorbarige buiseigenaren
10 AUGUSTUS 195 7
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Aan de achterkant van het gemaal ziet raderen. Hier, ongeveer 35 centimeter
men het water in heftige beroering: hoger, stroomt het door de twee zijka-
het is zojuist Rijnland uitgegooid door nalen naar het Noordzeekanaal. Het
tien grote, naast elkaar liggende schep- gemaal „verwerkt" in volle actie ten
minste 2000 kubieke meter per minuut.
ZONDAG 11 AUGUSTUS 1837
HAARLEM. Ned. Herv. Kerk. Grote Kerk
Grote Markt. 10: Ds. D. ter Steege, van
Santpoort. 7: Dr. P. Elderenboseh, v. 's Gra-
venhage. Woensdag 8: Avondstilte. Ds. W.
van Limburgh, em. pred. te Bennebroek.
Gretha Krom, sopraan, Hendrik Lasschuit.
organist. Nieuwe Kerk, Nieuwe Kerksplein.
10; Ds. J. van Dok, van Ens (N.O. Polder).
Noorderkerk, Velserstraat. Zaterdag 45:
Bidstond in de Gerfkamer. Zondag. 10.30:
Ds. F. Brouwer, van Hillegom. Oosterkerk,
Zomerkade. 10: Ds. W. M. van Asperen, H.
Avondmaal. Bakenesserkerk, Vrouwestraat
9.30: Kinderkerk. Dhr. K. Spaans. Gebouw
Vrijz. Hervormden, Jacobstraat. 10.30: Ds. J.
Arth. Mulder, van Naarden. Kapel Sarepta,
Hazepaterslaan. 9.30: Kinderkerk. Dhr. J.
Burger. 10.45: Ds. J. A. de Klerk, van
Heemstede. Aula Chr. Lyceum, Emmakade.
10.45: Ds. J. W. van Nieuwenhuijzen, van
Heemstede. Diaconessenhuis, Hazepaterslaan
4.30: Ds. J. van der Wiel. Eglise Wallonne.
10 h. 30: Service présidé par le Pasteur J.
F. Baudraz. Deutsche Ev. Gemeinde, Waalse
Kerk. 20 Uhr: Pfarrer P. Stein. Christian
Science, First Church of Christ, Scientist,
Jansstraat 74. 10: Ned. Taal. 11.15: Engelse
Taal. Woensdag, Lange Veerstraat 16. 8:
Avondbijeenkomst. Pentecostal Filadelfia
Gemeente, Ged. Oude Gracht 47. 10: Dienst.
1.30: Doopdienst in Begijnhofkapel. Evange
list D. Koppelle, uit Laren. Woensdag 7.30:
Bidstond. Bethel Pentecostal Temple Inc.,
Voorhelmstraat 3, 15: Dienst met H. Avond
maal. Dinsdag 19.30: Bijbelstudie o.l.v. evan
gelist E. Ch. Hermes. Vrijdag 19.30: Bid
stond in de Spoorstraat 4 rd.
Alle-Dag-Kerk. Maandag 7.30 en Woens
dag 3: Contactbijeenkomsten met gerepa-
trieerden in de Pastorie der Broederkerk,
Parklaan 32. Dinsdag 3: Rondetafelbespre-
king, Broederkerk, Parklaan 34. Herv.
Evangelisatie op Geref. grondslag, Nassau-
plein 8. 10 en 5: Dhr. J. v. Woerden, van
Stolwijk. Woensdag 7.30: Ds. A. J. Timmer,
van Huizen. Stads Evangelisatie. Lange
Herenstraat 6. 10: A. Bouwens, Haarlem. 7:
J. Jansen. Woensdag 8: Bijbellezing. Zui
derkapel, Zuiderstraat 15. 10: Dhr. Jan van
Gijs, Evang. te Amsterdam. 5: Ds. J. Visser,
A'dam. 8: Jeugdsamenk. o.l.v. G. Abbink.
Donderdag 8: Dhr. Th. Dikkes, Evangelist
te Leiden. Bijbelbespreking en Bidstond.
Zaterdag 7.30: Openluchtsamenkomst aan
de Dreef. Broedergemeente, Parklaan 34.
10.30: Ds. H. Schutz, Preekdienst en H.
Avondmaal. Evang. Luth. Gemeente, Witte
Herenstraat. 10.30: Ds. G. K. van der Horst,
uit Overveen. Ver. Doopsgez. Gemeente.
10.30: Ds. A. J. Snaayer.
Remonstr. Geref. Gemeente. 10.30: Mej. Ds.
T. Mayer, van Leiden.
Geref. Kerk. Wilhelminakerk, Ged. Oude
Gracht 5759. 9.30: Ds. L. Hoorweg. 5: Ds.
C. Goeman. Zuid-Oosterkerk, Richard Hol-
kade 125. 9.30: Ds. C. Goeman. 5: Ds. H. de
Moor. Lyceum-Aula, ingang van Merlenstr.
9: Ds. H. de Moor, van Enschedé. 5: Ds.
L. Hoorweg.
Geref. Kerk, Begijnhofkapel. 9 en 4.30: Ds.
J. Mulder, van Goes. Ger. Gem., Lange
Margarethastraat. 10 en 4.30: Leesdienst.
Oud-Ger. Gemeente in Ned., Parklaan 21.
10 en 4.30: Leesdienst. Dinsdag 7.30: Ds. Du
Marchie, van Voorthuizen. Oud-Kath. Kerk,
Kinderhuissingel 76. 10: Hoogmis. Woensdag
9.30: H. Mis. Baptiste Gemeente, Begijnhof
kapel. 10.30 en 19: Ds. H. J. Stukker, Nw.
Weerdinge. 20.15: Jeugdsamenkomst. Dins
dag 20: Zusterhulp. Leger des Heils, Schag-
chelstraat 26. 10: Heilingssamenkomst. 6.45:
Gpenluchtsamenkomst. 7.30: Verlossingssa
menkomst o.l.v. K.K.L. Zr. B. Schut en de
K.K. Brigade van Haarlem-C. Vergadering
van Gelovigen, Ged. Oude Gracht 47. 10: Sa
menkomst. (Broodbreken). Ned. Chr. Ge-
meenschapsbond, Koudenhorn 46 A rood.
Dinsdag 8: Samenkomst. Gemeente des
Heeren, Lange Molenstraat 22. 10 en 5.30: Sa
menkomsten.
De Christengemeenschap, Wilhelminastr. 60
10: Mensenwijdingsdienst.
Gemeente van Christus, Spruitenbosstr. 9
10.15: Aanbiddingsdienst met Bijbelse preek
8: Bijbelstudie voor iedereen o.l.v. B. Ri
chardson. Ged. Oude Gracht 47, zaal 2. Don
derdag 8: Evangelisatiesamenkomst. Spr.
B. Richardson.
Volle Evangelie Gemeente (Pinkstergemeen
te). Elim-kapel, Paul Krugerstraat 36. 10:
Openbare Samenkomst. 7: Opwekkingssa
menkomst. Verschillende sprekers. Donder
dag 8: Gebedssamenkomst (voor gemeente
leden). Zaterdag 7.309: Openluchtdienst
in het Julianapark Z. Z. Immanuëlkapel,
Nieuwe Kruisstraat 14. 10: Dhr. v. Ingen,
van Overveen. H. Avondmaal. 7.30: Dhr. J.
v._ d. Bergh, v. Wassenaar. Dond. 8: Bidstond
Pinkstergeloofsgemeenschap, Nassauplein 8.
10: Dhr. S. Priester. 5: Dhr. E. Schuurman.
Donderdag 7.45: Bidstond Schotersingel 99.
Zevende-Dags Adventisten, Jacobstraat 6
Iedere zaterdagmorgen 10: Gemeensch. Bij
belstudie. 11: Prediking. Zevendedags-Bap-
tisten Gemeente, Parklaan 21. Iedere zater
dag 10: Prediking. Kerk van Jezus Christus
van de Heiligen der Laatste Dagen, Corne-
lissteeg 9. 10.30: Zondagsschool. 5: Kerk
dienst. Hersteld Apost. Zendinglcerk, Wil-
helminastraat 21. 10 en 5: Kerkdienst.
Apostolische Gemeente, Jacobijnestraat 15.
10 en 5: Godsdienstoefening. Jehova's Getui
gen, Kamerlingh Onnesstraat 83. 6—7. Vrij
dag van 7.309.30.
HAARLEM-NOORD. Ned. Herv. Kerk.
Julianakerk. Zaterdag 7.30: Avondgebed.
Zondag. 10: Ds. van Dorp, van 's Graven-
hage. ïmmanuëlkerk. 10: Ds. G. J. van Andel
van Doetinchem. 7: Ds. J. Heidinga, van
Haarlem. Sionskerk, Eksterstraat (Spaarn-
darn-West). 10.30: Ds. Jac. Poort. 7: Ds. J.
Poort Jr. Geref. Kerk. Kloppersingelkerk,
Kloppersingel 55—57. 9.30: Ds. J. Kleijne. 5:
Ds. W. J. Otterlo. Sionskerk, Eksterstraat.
8.45: Ds. W. J. Otterlo. 3.30: Ds. J. B. Voge
laar. Noord-Schoterkerk, Spaarnrijkatraat.
9.30: Ds. J. B, Vogelaar. 5: Ds. J. Kleijne.
Geref. Kerk, in geb. N. P. B., Berkenstraat
10. 9: Leesdienst. 2.45: Ds. J. Mulder, van
Goes. Jehova's Getuigen, geb. N. P. B. Ber
kenstraat 10. 6.457.45. Woensdag 7.309.30.
Leger des Heils, Ceramstraat 4. 10: Heili-
gingsdienst. 12: Compagnie. 7: Openlucht-
meeting. 8: Verlossingssamenkomst. Maan
dag 7: Straatzang, Bloemendaal (Spoorweg)
Dinsdag 2.15: Gezinsbond. Woensdag 7.30:
Toortsdragers.
HEEMSTEDE. Ned. Herv. Kerk. Kerk op
het Wilhelminaplein. 8.30: Ds. van Nieuwen
huijzen. 10: Ds. G. A. Barger. Kapel Nieuw
Vredenhof. 10.30: Ds. A. J. Oostenrijk, Vloot-
predikant te Vlissingen. Aula Chr. Lyceum.
10.45: Ds. van Nieuwenhuijzen. Kapel Irene,
Meer en Bosch, 10: Ds. van Rhijn, Den
Hoorn. Texel. Ned. Prot. Bond, Postlaan 16
10.30: Ds. J. Nooter, Dg., Den Haag. Geref.
Kerk, Koediefsiaan. 10: Ds. J. Thomas, van
Hilversum. 5: Ds. J. Wiersema. van Am
sterdam-West. Pinksterkerk, 10: Ds. J.
Wiersema, 5.30: Ds. J. Thomas. Geref. Kerk
Herenweg 111. 10 en 5: Ds. H. J. Nijenhuis,
van Overschie. Jehova's Getuigen. Binnen
weg 79 c. 2 tot 3: Gezamenlijke Bijbelstudie.
Woensdag 7.30 tot 8.30: Praktische toerusting
voor de prediking van het evangelie. Maan
dag. Ir. Lelvlaan 63. 8 tot 9: Huis-Bijbel
studie. Donderdag, Crayenestersingel 7. 8
tot 9: Huis-Bijbelstudie.
Doopsgez. Kring, in „De Olijftak". 10.30:
Ds. C. Soutendijk.
AERDENHOUT. Ned. Herv. Kapel. 10.30:
Ds. P. A. Elderenboseh, van Voorburg. Rel.
Kring, Eikenlaan 5. 10.30: Mej. Ds. W. H.
Buys, N.H.. Bentveld.
BENNEBROEK. Ned. Herv. Kerk. 9 en
10.15: Ds. H. S. J. Kalf. 7: Ds. D. E. Boeke.
Geref Kerk 10 en 5: Ds. T. Snilker. Maassluis
BLOEMENDAAL. Ned. Herv. Kerk. 9 en
10.30: Ds. J. H. van Grieken, van Arnhem.
Ned. Prot. Bond geen dienst. Geref. Kerk.
9. 10.30 en 3.30: Prof. Dr. J. T. Bakker, van
Kampen. 7.30: Ds. G. van Duinen,'van Was
senaar Zuid. (dienst voor belangstellenden)
Vrij Kath. Kerk, Popellaan 1. 10.30: Gez. H.
Mis. Woensdag geen dienst. Donderdag (Ma
ria Hemelvaart). 19.30: Vespers en Lof.
OVERVEEN. Ned. Herv. Kerk. 10: Ds. R.
H. O Idem an, van ZdndVho'rt'.'Marine Hospi
taal. 10: Dienst. Geref. Kerk. 10 en 19: Ds.
N. Streefkerk, van- rOldebroek.
HILLEGOM. Ned. Herv. Kerk. 10: Ds. J.
J. H. Pop. em. nred. te Sassenheim. 5: Ds. F.
Brouwer. Ned. Prot. Bond 10: Ds. J. de
Pree, van Hoorn. Geref. Kerk 10 en 5: Ds.
A. K. Krabbe. Chr. Geref. Kerk. 10 en 5: Ds.
A. H. Schippers.
Jehova's Getuigen. Nutsgebouw aan de
van de Endelaan. 2.30 tot 3.30: Gemeen
schappelijke bijbelstudie. Dinsdag 8 tot 10:
Praktische opleiding voor de predikings-
dienst. Donderdag, Oosteindelaan 42. 8 tot
9: Huisbiibelstudie. Donderdag, Gele Vin-
kestraat 61, Nw. Vennep. 8 tot 9: Huisbij
belstudie.
HOOFDDORP. Ned. Herv. Kerk. 9.30 en
4.30: Ds. D. C. van Wijngaarden. Geref. Kerk
9.30 en 6.30: Ds. G. J. Grafe, van Epe.
NIEUW-VENNEP. Ned. Herv. Kerk. 9 en
10.30: Ds. C. Meilink, van Badhoevedorp.
Abbenes 9.30: Dhr. de Wit, van Noordwijk.
Bethelkapel 10: Ds. J. A. v. Boven. H. Doop
's Avonds geen dienst. Geref. Kerk. 9.30 en
3: Ds. IJ. van der Zee.
VIJFHUIZEN. Ned. Herv. Kerk geen op
gave. Geref. Kerk. 9.30 en 3: Ds. P. Riemer-
sma. van Bennekom.
SANTPOORT. Ned. Herv. Kerk. Dorps
kerk. 10: Ds. H. B. Meyboom, Utrecht. 19:
Ds. D. ter Steege. Adventskerk (Ziekenhuis-
kerk). 10: Ds. K. M. J. W. Zevenboom,
Heerenveen.
SPAARNDAM. Ned. Herv. Kerk. Oost
Oude Kerk. 10: Ds. J. Kroon.
ZANDVOORT. Ned. Herv. Kerk. Kerk
plein. 9: Duitse dienst. Voorganger: Landes-
pfarrer Puffert. 10.30: Ds. Jac. Poort, eme
ritus pred. te den Haag. 19: Ds. A. Hoffman,
pred. te Schiedam. Jeugddienst. Woensdag
Avondwijding en concert op gramofoon-
Dlaten. Ds. R. H. Oldeman. Ned. Prot. Bond
Brugstraat 15 geen dienst. Geref. Kerk, Ju-
lianaweg 9. 10.30 en 17: Ds. M. Wildschut,
pred. te Amsterdam (W.). Ned. Chr. Ge-
meenscbapsbond geen samenkomsten.
LISSE. Ned. Herv. Kerk. 9: Ds. B. C. Vis
ser, van Oegstgeest. 10.30: Dr. G. W. Locher
van Oegstgeest. 5: Dr. P. A. Elderenboseh,
van Voorburg. Ned. Prot. Bond geen dienst
Geref. Kerk 10 en 5: Ds. K. Schouten. Geref.
Kerk art. 31. Ds. H. v. Ommen, van Oud-
Loosdrecht. Geref. Gemeente 10 en 4: Lees-
diensten. Chr. Geref. Kerk 10 en 4: Ds. A.
Hilbers, van Enschedé. Oud-Geref. Ge
meente. 9.30 en 3: Leesdiensten.
ADVERTENTIE
jg betrouwbaar
©verveer? Te' 23523
De zeiler, die zich op het Noorder Buitenspaarne zachtjes laat voortdrijven
door de wind, kijkt vergenoegd naar het schilderachtige Spaarndam. De helle
rode menie van zijn nieuwe ophaalbrug en de ferme kranen, die tussen de oude
huizen zich verheffen, geven op zon vriendelijke zomermiddag overigens duide
lijk te kennen, dat het dorp er niet louter voor de sier ligt, maar zo zijn eigen
bedrijvigheid heeft. En dan vermoedt die zeiler nog niet eens wat zich afspeelt
in de merkwaardige hallen op de voorgrond van het fort, die zijn opgetrokken
in een stijl, welke vroeger voor zakelijk gold en aan verouderde stationsge
bouwen doet denken. Dat gebouw met zijn lage zijvleugels, waar het water vrij
binnenspoelt, verricht een functie, die voor het grootste deel van de randstad-
Holland onmisbaar is. Het is het gemaal van Spaarndam, een van de vier eind-
gemalen, waarvan het Hoogheemraadschap Rijnland zich bedient om een zeer
uitgestrekte waterhuishouding 207 ha polderland te beheersen.
Vrijdagavond omstreeks negen uur is een
22-jarige scooterberijder met zijn scooter
op de Rijksstraatweg ter hoogte van de
Zaanenlaan in Haarlem ten val gekomen,
waarbij hij twintig meter over het asfalt
schoof. Met een zware hersenschudding
en een bloedende hoofdwond werd de man
in het ziekenhuis St. Joannes de Deo opge
nomen. De scooter werd enigszins bescha
digd.
De scooterberijder, die met matige snel
heid reed, remde bij de Zaanenlaan te plot
seling af voor een personenauto. De jonge
man dacht namelijk, dat de bestuurder van
een auto, die uit de Zaanenlaan kwam hem
geen voorrang zou verlenen.
Terwijl wij al pratend met de eerste
machinist van het gemaal, de heer K. Na-
ber, tegen het hek van de rode ophaalbrug
leunden en over het glinsterende water
vlak tussen ons en de stad Haarlem keken,
deed al dat water ons weldadig aan. Voor
al op warme zomerdagen voelt men het
levensbelang ervan. Dank zij gemalen als
dat in Spaarndam wordt het nooit dood
water. De eerste machinist maakte over
de brugleuning heen een verzamelend ge
baar met zijn beide handen. „We trekken
op deze manier al het water over de boe
zems heen deze kant uit", zei hij, „als het
nodig is natuurlijk. Dat maken wij niet
uit. Dat doet Rijnland. Daar hebben ze het
overzicht van de hele zaak en dat hebben
wij hier aan de noordkant natuurlijk niet.
We krijgen een telefoontje: malen tot zó-
en-zó-laat of malen tot nader order. En
dan beginnen we". Regelmatige arbeid
kan men het werk op het gemaal eigenlijk
nauwelijks noemen, zo bleek ons uit de
uiteenzetting van de eerste machinist. In
een natte winter moet er vaak weken
achtereen gemaald worden en dan lossen
de eerste en de tweede machinist el
kaar af.
Nu verdampt het
Maar op zomerdagen als deze doen
zij allerlei onderhoudswerk, terwijl de
grote schepraderen van het gemaal
stil liggen in het klotsende water. Er ver
dampt in deze dagen zóveel, dat ondanks
de inbrenging van grote hoeveelheden wa
ter via de Gouwe in Rijnlands boezemge-
bied, het peil geen bemaling hier aan de
noordkant noodzakelijk maakt. Wanneer
men hier op hete dagen met veel ver
damping tóch maalt, is dat meestal voor
verversing van het boezemwater, waartoe
onder meer ook de Haarlemse stadsgrach
ten behoren. Dan veroorzaakt dit gemaal
in Spaarndam of dat in Halfweg een lang
zame maar zekere trekking naar het noor
den in dat hele, uitgestrekte boezemge-
bied, dat een inhoud heeft van 95 miljoen
kubieke meter. „Van die trekking in het
water kun je hier voor het gemaal niet
veel zien", vertelde de heer Naber. „In
Halfweg, waar het toevoerwater nauwer
is, ziet men die trekking heel goed, maar
hier zitten we voor een breed watervlak".
Het verse water, dat via de Gouwe bin
nenstroomt, verspreidt zich op deze wijze
ook over de boezem, dat wil zeggen dat
het hele stelsel van kanalen, rivieren,
meren, tochten en grachten een langzame
verversing ondergaat. En niet alleen voor
die langzame doorspoeling worden er bij
Gouda vaak miljoenen kubieke meters
water binnengelaten, maar ook omdat de
polders in dit gebied ten behoeve van de
landbouw en vooral ook voor de veeteelt
water uit de boezem binnenlaten.
't Kan ook anders
Dat moet Rijnlands waterhuishouding
kunnen verwerken: dat er nu eens van
allerlei kanten grote hoeveelheden water
aan de boezem worden onttrokken en dat
er dan weer door alle polders overtollige
hoeveelheden water op die boezem wor
den uitgemalen. In het laatste geval, dat
zich natuurlijk vooral in natte winters
vaak voordoet, werkt het Spaarndamse
gemaal vaak weken achtereen en dan
komt het ook wel eens aan zijn maximum
toe. Dat betekent, naar de eerste machinist
ons uitlegde, een „opbrengst" van 2,8 mil
joen kubieke meter per 24 uur, dat is per
minuut ongeveer 2000 kubieke meter.
Deze reusachtige watermassa's stromen
dan ongeveer 35 centimeter hoger via de
zijkanalen B. en C. af naar het Noordzee
kanaal en de sluizen. En het gebeurt dan
wel, dat schepen op het Noordzeekanaal
even zijwaarts uit de koers gedreven wor
den door de krachtige stroming uit de zij-
kanalen.
„In 1936 is het hier van een stoomge
maal in een motorgemaal veranderdver
telde de heer Naber, terwijl we de enorme
onderhoudsruimte vóór de machinekamer
binnenliepen. „Vandaar dat we hier zoveel
ruimte hebben. Vroeger stonden hier de
ketels". Even later stonden we voor twee
reusachtige zes cylinder Werkspoormoto
ren, die in werking gezet worden met een
luchtdruk van 30 atmosfeer. Zij maken 180
omwentelingen per minuut en aangezien
de schepraderen niet méér omwentelingen
dan zes per minuut mogen maken, wordt
de beweging via twee grote „vertragings-
kasten" op de assen van de tien schepra
deren overgebracht.
Kuil in het water
De heer Naber, die in 1950 op het ge
maal in dienst is gekomen en ongeveer
anderhalf jaar geleden de eerste machinist
opvolgde, was vroeger machinist op de
grote vaart. Toen zag hij ook het water
onder zich doorstromen, maar wel op een
heel andere manier. Bij zijn vroegere ma-
chinistenbaan kon het hem gebeuren, dat
hij schipbreuk leed, zoals hem in 1929
overkwam op de Adonis voor de Noord
kust van Afrika. Nu kan hij meer het ge
voel hebben het water te beheersen. Hii
liep naar de registrator en keek naar de
waterstand. Die wordt heel eenvoudie door
het water zelf bijgehouden: de beweging
van een vlotter, drijvende op het water
oppervlak, wordt overgebracht' op een
schrijfstift, die in het apparaat constant een
curve tekent. Over één etmaal gaf de re
gistrator een daling van de stand van 56
N.A.P. tot 73 N.A.P. weer. Gedurende
die tijd was er gemalen, legde de eerste
machinist uit. Sindsdien was de stand
weer tot 60 N.A.P. opgelopen. „Dat gaat
zo met het malen", zei de heer Naber. „wij
trpWon als het ware een kuil in het wa-
W. die langzaam weer volstroomt Dat is
natuurlijk een overdreven voorstelling,
maar zo kun je het toch noemen, wanneer
hier het water over een grote oppervlakte
door het malen lager staat dan verderop
in het boezemgebied. Zoiets gebeurt meest
al bij windstil weer. Als de wind goed
doorstaat naar deze kant, dan krijgt zo'n
kuil meestal geen kans zich te vormen".
Centraal punt
Korte tijd later spraken wij ir. P. de
Gruyter, een van de ingenieurs van Rijn
land, in het gebouw van het Hoogheem
raadschap te Leiden, waaruit de orders
naar de gemalen worden doorgegeven. Hij
vertelde, dat die orders weer afhankelijk
zijn van de gegevens, die in Leiden regel
matig worden ingewonnen van een cen
traal punt in het uitgestrekte boezemge
bied: een observatorium in Oude Wete
ring, dat reeds in 1870 is gebouwd. Men
richt zich naar de boezemstand, het neer-
slagcijfer, de windrichting en de wind
kracht, die daar worden opgegeven. Op dat
punt heeft men bovendien het uitzicht op
tien molens, zodat men tevens kan con
stateren of de polders aan het uitmalen
zijn. De ervaring van tientallen jaren heeft
uiteraard een aantal betrouwbare maat
staven opgeleverd, waar men het boezem-
beheer naar kan regelen. Als men bijvoor
beeld in de natte tijd van Oude Wetering
verneemt, dat er tien mm regen is ge
vallen, dan staat het wel vast, dat alle vier
de gemalen in werking moeten komen. De
heersende windrichting is een factor, die
meebeslist over de vraag, welke gemalen
worden aangezet. En aangezien de wind
zeker 65 percent van de tijd uit het zuid
westen waait, is het gemaal in Spaarndam
van grote betekenis.
Bovendien vernamen wij van ir. De
Gruyter, dat dit wel een uniek gemaal is
geworden door de combinatie van diesel
motoren en schepraderen. Schepraderen I
behoren namelijk tot de verleden tjjd,
maar in Spaarndam komen zij zo uitste- i
kend van pas omdat de opvoerhoogte ge
ring is. Maar het gemaal loopt een goede
kans het enige ter wereld te zijn, dat nog
met schepraderen werkt.
Twee cjrote zes cylinder viertact
Diesel-Werkspoormotoren hebben de
stoomaandrijving van het gemaal in
1936 vervangen. Zij ontwikkelen samen
270 paardekrachten.
De finale van het te Haarlem gehouden moet van die begeleiding nog eens enkele
kleinkunst-concours voor amateurs heeft
zich vrijdagavond niet op het Prinsenhof
in de openlucht kunnen afspelen. De wis
selvallige weersomstandigheden hebben
dit onmogelijk gemaakt. De organisatoren
van de wedstrijd vonden een veilige toe
vlucht in de aula van het stedelijk Gym
nasium, die echter veel te klein bleek om
alle belangstellenden voor de slot-avond
te bevatten. Met ongeveer vijfhonderd toe
hoorders was deze gehoorzaal, met zijn
geschikte toneelaccommodatie, tjokvol. De
jury (die weer gevormd werd door Wouter
Denijs, Jan Willem Hofstra en Jan Kraak
man met Didi Sanders en Leo Kuyk na
mens „d'Oprechte Amateur") kon maar
beschikken over een minimale bewegings
vrijheid om schriftelijk een oordeel vast
te leggen.
Het zou bij deze finale gaan spannen.
De jury had bij de twee voorronden een
selectie gemaakt, zeker geen eenvoudige
aangelegenheid, niet alleen door de over
het algemeen heel goede prestaties, maar
ook door het onvergelijkbare van veel van
deze uitingen van kleinkunst, die lang niet
alle hierbij ondergebracht konden worden.
En wat zijn dan de normen waarop een
oordeel moet gaan berusten? Gelukkig
hebben wij ons bij dit concours daarover
niet het hoofd behoeven te breken. Dat
De winnaar: Richard Blanken.
kwam door het ongedwongen, prettige ka
rakter van deze kunstzinnige strijd, waar
aan alle deelnemers, althans diegenen met
een noodzakelijk verantwoordelijkheidsbe
sef, met plezier hun krachten hebben ge
geven. Daarom is dit concours van zoveel
belang geweest, zowel voor de vorming
als voor de waardering van een gezond
amateurisme.
Het was te verwachten, dat er bij de
finale veel herhalingen zouden komen van
uitvoeringen, die bij de voor-gaande twee
avonden waren gegeven. Zo kwamen de
„Accordos" weer de aandacht vragen voor
hun vlotte, ritmisch stevige vertolkingen
van Italiaanse melodieën. Bram van der
Wal nam ons maar weer eens mee op een
reisje naar Parijs, waarbij we weliswaar
afstand moesten doen van reële ervarin
gen, maar waarbij we met sneltekeningen
toch een aardige compensatie kregen. Al
berto Noretti befloot weer de zin van het
geven van rozen in Tirol en kweelde er
verder allerverleidelijkst op los, met een
gitaarbegeleiding van hem zelf. Noretti
akkoorden herzien. Dat zal de moeite on
getwijfeld lonen! De „Amerikaanse" trou
badour Richard Blanken kwam ook met
een paar liederen die hij bij zijn eerste
optreden zong. Maar hij deed dit weer zo
mooi, zo innemend en menselijk van voor
dracht, dat dit alles als nieuw klonk. Wat
mij betreft, ik hoop dat hij met die liedjes
nog vaak op de planken komt!
De zangeres Tonnie Verschoor zong deze
keer operette fragmenten. Die beheerste
zij uitstekend. Haar goede voordracht kreeg
met de innige koptonen nog een bijzonder
expressief accent. De tweede vocalist, de
bas M. G. Droog, heeft zijn fraaie stem-
middelen en zijn nobele muzikaliteit bij
een zeer gewaardeerde vertolking van een
aria van Verdi gedemonstreerd uit „Don
Carlos". Tom van Ek trad op als voor
drachtkunstenaar met het fijn-humoristi
sche schetsje „Anna, de eendagsvlieg" van
Godfried Bomans en met een episode uit
het huwelijksleven, die wel grappig was,
maar die toch niet kon tippen aan het
niveau van het eerste werkje. Een symbool
van menselijke ellende en ondergang, maar
ook een navrante klacht en een roep om
bevrijding is het gedicht „De trap" van
Ed. Hoornik, dat met grote, aangrijpende
zeggingskracht als een reflex van een
diepe eigen ontroering werd voorgedragen
door Ida van Dolen-Rooijers.
Er waren weer de contrasten met deze
levensernst, waarmede het toch goed is
geconfronteerd te worden. Mr. Jack was
er met zijn knappe goocheltoeren en de
begeleidende geestige conversatie. En „Los
Spaarnegajos" zongen en speelden hun
„Spaanse" wijsjes heel aantrekkelijk, maar
naar mijn gevoel te veel in een Engels
sentimentele „croon"-sfeer. Verder zorg
den de zes „Greenhorns" voor een aller
gezelligst, koddig slot van de avond met
cowboyliedjes, die geweldig insloegen. Het
was jammer, dat de jury zo gauw klaar
was met de beraadslaging over het toe
kennen der prijzen. Want dat betekende
ook het einde van het optreden van deze
vlotte Haarlemse cowboys met hun inne
mende cowgirl.
Voordat Jan Kraakman namens de jury
de prijswinnaars bekend maakte sprak hij
zijn grote voldoening uit over het verloop
van dit concours. Hij loofde de initiatief
nemer Wim de Ree. die ook op deze avond
de afwerking van het programma zo vlot
geleid had. Men hoopt het volgend jaar
weer een dergelijk toernooi te organiseren.
De directeur van Haarlems Bloei, de heer
W. van Willige, dankte in een slotwoord
de jury, de deelnemers en allen - inclusief
enkele gemeentelijke instanties - voor hun
medewerking om deze wedstrijd zo te doen
slagen.
Hier volgen tenslotte de toegekende
HAARLEM:
Artsen: Men raadplege, uitsluitend tele-
fonisch, firma Mathot, tel. 11990.
Dierenarts: J. D. Beijers, Raamsingel 28
tel. 13164.
Apotheken: Schoterbos-Apotheek, Rijks,
straatweg 19, tel. 50155; fa. Loomeyer en
Zn., Zijlweg 34, tel. 12495, Teyler-Apo--
theek, Teylerplein 79, tel. 17946.
HEEMSTEDE:
Artsen: C. de Geus, Pieter Aertzlaan 6
telef. 39875 en R. J. P. Muller, Raadhuis
plein 6, telef. 36550.
Wijkverpleging: zuster G. E. van dei-
Hoek, Laan van Rozenburg 33, telef.
36389 (en in de week van maandag 12
tot en met zaterdag 16 augustus, des
avonds van zes tot elf uur).
Apotheken: Apotheek Schotsman, Bin
nenweg 206208, telefoon 38320 (en van
zaterdag 10 tot en met vrijdag 16 augus
tus, des avonds na zes uur).
BLOEMENDAAL:
Artsen: Dokter C. Eenhoorn, Bloemen-
daalseweg 17, Bloemendaal, tel. 54003.
Overveen: Dokter C. R. Post, Rollands
laan 35, Overveen, tel. 10367. Aerden-
hout: Dokter J. Tjakkes, Nic. Beetslaan
6, Aerdenhout, tel. 27570.
Wijkverpleegsters: Zuster J. Th. Odinot,
Rustenburgerweg 16, Bloemendaal, tel.'
24413 en zuster A. G. Haagsma, Spiege-
lenburghlaan 31, Aerdenhout, tel. 26994
bgg. 27343.
Apotheken: Voor de avond- en nacht
diensten zijn tot zaterdagmorgen 17
augustus voor spoedeisende gevallen ge
opend de Elswout Apotheek, Bloemen-
daalseweg 341, Overveen, tel. 16760; de
Santpoortse Apotheek, Bloemendaalse-
straatweg 145, Santpoort-Station, tel.
025608249 en Apotheek Schotsman,
Binnenweg 206208, Heemstede, tel
38320. (ook voor Aerdenhout).
ZANDVOORT:
Artsen: Dokter B. Entzinger, Brederode-
straat 1, tel. 2181; dokter J. van dei-
Meer, Julianaweg IA, tel. 2499.
Dierenarts: J. D. Beijers, Raamsingel 28,
Haarlem, telefoon 13164.
Wijkverpleegster: Zuster M. E. Niezen,
Brederodestraat 11, telefoon 2774.
Verloskundige: Zuster G. Bokma, Tol
weg 6, telefoon 2816.
Apotheken: Gedurende de maand augus
tus zijn de beide te Zandvoort gevestig
de apotheken, t.w. de Zandvoortse apo
theek J. J. L. A. Wijnne, Haltestraat 8,
telefoon 2389 en de Zeestraatapotheek
M. J. Kerkhoven-Nieuwenhuis, Zeestraat
71, telefoon 3073, alle dagen, óók de zon
dagen, geopend van 8 uur v.m. tot 10.30
uur n.m. In de week van 10 t/m. 16
augustus nachtdienst van 22.30 tot 8 uur:
Apotheek Kerkhoven, Zeestraat no. 71,
telefoon 3073, echter uitsluitend voor
doktersrecepten en spoedgevallen. De
nachtdienst wisselt op zaterdagavond om
22.30 uur.
BENNEBROEK:
Arts: F. de Graaf, Rijksstraatweg 53, tel.
02502—300.
Wijkverpleging: Zuster W. Stuiver,
Eikenlaan 1, tel. 02502—618.
LISSE:
Arts: F. L. J. M. Haase jr., Heereweg
337, ted. 3685.
HILLEGOM:
Arts: Dr. H. F. ten Hoopen, Stationsweg
2, tel. 5417.
HALFWEG:
Arts: D. A. Rijnders, Amsterdamse
straatweg 60, tel. 593.
HAARLEMMERMEER:
Hoofddorp: dr. Bult, tel. 6320; Nieuw-
Vennep: dr. G. Nugteren, telefoon 220;
Badhoevedorp: dr. Faber, tel. 2377.
Haarlem, 9 augustus 1957
BEVALLEN van een zoon: 7 aug.: J. N.
Holder-Van der Griend; 8 aug.: C. M. van
der Westen-De Vries; M. A. Singelenberg-
Lamens.
BEVALLEN van een dochter: 6 aug.: F.
A. Hendriks-Van Kuyk; 8 aug.: J. E. Hoo-
gewerf-Houtkamp; W. Siegerist-Jordans;
A. M. van Rijn-Platei; G. J. Th. Turken
burg-Bult; 9 aug.: C. W. van Leeuwen-
Boogers.
OVERLEDEN: 7 aug.: B. A. M. A. van
Klooster, 10 j., Meester Joostenlaan; R. A.
J. Elleswijk, 60 j., Kamperlaan; 8 aug.: F.
M. J. van Ees-Van Wijk, 84 j., Grote Hout
straat; M. Karhof-Kwakman, 87 j., Wester-
houtpark; C. M. Twisk-Michel, 50 j.,
Nieuwe Gracht.
Het ministerie van Financiën heeft de
afgelopen dagen de ervaring opgedaan,
dat er huiseigenaren zijn die voorbarig
de helft van de verhoging van hun huur
opbrengst zelf blokkeren. Bij het ministe
rie zijn stortingen van huiseigenaren ont
vangen. hoewel er nog geen enkele ver
plichting tot betaling is opgelegd. De te
blokker-en gelden dienen bovendien niet
aan het ministerie van Financiën te wor
den gezonden, maar moeten worden ge
stort op de girorekening van de directeur
van het Grootboek Huurblokkering en
deze rekening bestaat nog niet. Het mi
nisterie zal de gelden zolang bewaren tot
de girorekening er is en ze dan over
schrijven.
De oorzaak van deze handelswijze van
enkele huiseigenaren moet wellicht ge
zocht worden in de hoop, dat de gestorte
gelden direct rente zullen gaan dragen.
Deze hoop is echter ongegrond, daar de
rente pas ingaat nadat de huiseigenaren
officieel in het Grootboek zijn ingeschre
ven en voor hen officieel de verplichting
tot betaling is ontstaan.
Het ministerie hoopt, dat huiseigenaren
met betaling zullen wachten, daar er an
ders administratieve verwikkelingen kun
nen ontstaan.
prijzen. De eerste prijs was voor Richard
Blanken, de tweede voor „The Green
horns", de derde voor Ida van Dolen-
Rooijers, de vierde voor de heer M. G.
Droog.
P. 7,waanswijk
ADVERTENTIE
Maandag 12 augustus, 8 uur, naar het Stadion Amsterdam
(GOLD PLATE)
NEDERLAND - AUSTRALIë ENGELAND - NOORWEGEN
DUITSLAND - ZWEDEN - DENEMARKEN - Z.-AFRIKA
Grootste en laatste Speedway Programma 1957
