FILATELIE
25CMO
Professor Hendrik Andriessen
vijfenzestig jaar
Leemten in Vestigingswet
worden ondervangen
Overleg met minister Zijlstra
over mogelijke prijsverlagingen
Verlaging leerlingenschaal
bij het lager onderwijs
Vernieuwer der traditie
roos?
wpan
Consumenten-contactorgaan gaat zich
bezighouden met onderzoek van waren
Uitwerking in drie gedeelten zal niet
voor 1968 voltooid zijn
ZIJN ORGELTOON IS ZIJN PERSOON
Voorlichting over griep bij
militairen was in orde
Betaling
abonnementsgeld
per giro
B. en W. van A msterdam
Radioactiviteit in Ringdijk-
sloot ongevaarlijk
Beverwijkse stond terecht
wegens winkeldiefstal
Kerkelijk Nieuws
Griep in Limburg thans
waarschijnlijk afnemend
Duizenden gevallen
verliepen alle ongevaarlijk
Schipbreukelingen gered,
jacht gezonken
Prinses Beatrix heeft
geblesseerde enkel
ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1957
Gesteld dat Haarlem een utopische ge
meenschap zou vormen, levend naar de
hoogste wetten van schoonheid en kunst-
maak, dan zou op die dag de Bakenesser-
racht het feestelijk uitzicht hebben van
levlagde huizen en zou nummer 26a al
daar waar op 17 september 1892, dus vijf-
e'stig jo-(ir geleden, de componist Hen-
irik Andriessen geboren werd, het middel-
unt zijn van een dankbare herdenking.
Men zou er met bloem en krans de muze
'eren, die deze woning en de Andriessens,
die 'onder haar dak geboren werden zo
jul met haar gaven zegende.
Het zal wel niet gebeuren. Utopia be
staat slechts in de fantastische verbeelding
van enkele dromers, die de werkelijkheid
ontvluchten. Een dergelijk oord is onder
onze koele Hollandse luchten trouwens
niet denkbaar. Maar talrijke Haarlemmers
zullen dinsdag ongetwijfeld in gedachten
bij hun oud-stadgenoot verwijlen, die in
zijn tegenwoordige woonplaats 's-Graven-
bage als gevierd componist en gezagheb
bende figuur in het muzikale bestel van
Nederland dit kroonjaar gedenkt. En dat
lullen dan gedachten zijn van vriendschap
en sympathie, van dank en bewondering,
00k van blijdschap om het lichamelijk
herstel van de jarige, wiens „pensioenge
rechtigde leeftijd" die een eervol ontslag
betekent als directeur van het Koninklijk
Conservatorium het uitzicht opent op
een nieuwe vruchtbare scheppingsperiode.
Ik ben er zeker van dat de betuigingen
van aanhankelijkheid uit zijn geboortestad
hem bijzonder dierbaar zullen zijn. Want
al heeft het lot ook gewild dat hij via
Utrecht in de Residentie tot de hoogste
officiële functie in het Nederlandse mu
ziekleven zou worden beroepen, de ban
den die hem aan Haarlem bonden heeft
hij nooit verbroken. Dat weten onze mu-
zieklievende lezers, die met belangstelling
zijn wijsgerige bespiegelingen over de mu-
hek in ons blad gretig lezen opperbest.
Bovendien weet ik maar al te foed, dat
het hem destijds pijn gekost heeft Haar
lem en dat was dan voornamelijk het
stamhuis der Andriessens aan de Bake-
sessergracht en zijn orgel in de daaraan
zrenzende St. Jozefkerk aan de Jans-
slraat vaarwel te moeten zeggen.
Want daar is voor hem het licht opge-
;aan dat zijn levenstaak zou richten: eerst
in het huis aan de gracht, waar vader
Andriessen en broer Willem hem voor-
jen en waar het kunstenaarschap als
erfelijk deel van de familie gold, dan
in de kerk, waar hij improviserend op het
fraaie Adema-orgel componist werd.
Uiteraard stuwde ook de Haarlemse orgel-
tmditie hem in de richting van wat zijn
levensdoel zou worden. Hij vertelt het
in een der overwegingen die hij voor
tos blad schreef en die verzameld uitge
geven werden in 'n handzaam „Prisma"-
ioekje: „Ik zal nooit vergeten dat ik als
jongen wel eens mijn schoolplicht ver
ruimde om in de Haarlemse Grote Kerk
hga's van Bach te kunnen horen. Ik weet
heel goed hoe het niet alleen vorm en
nhoud dezer meesterwerken waren, die
nij aantrokken, maar ook de muzikaliteit
van het orgel, waarin zovele verscheiden
instrumenten van allerlei aard in een een-
ADVERTENTIE
Overal ter wereld schrijven specialisten
Stilbépan haartonicum voor, omdat het
een vaststaand feit is. dat niets zó daad
werkelijk haaruitval, roos en vroegtijdige
vergrijzing bestrijdt! Stilbépan is geen
gewoon haargroeimiddel. Stilbépan is een
biologisch haartonicum met hormonale
werking. Koop vandaag nog een fles!
D A G R A N. V.
IEMEN
Minister Staf antwoordt
Minister W. C. Staf heeft geantwoord op
vragen van het Tweede Kamerlid Vro-
jk over de voorlichting inzake de griep-
f?idemie onder de Nederlandse militairen
jijdens oefeningen in Duitsland. De minis-
'er zegt dat bij het optreden van de Azia
tische griep hier te lande is bepaald, dat
óe voorlichting over het verloop van deze
jjekte in handen zou blijven van de Voor
lichtingsdienst van het ministerie van So
ciale Zaken en Volksgezondheid.
Op 5 september bereikten de Legervoor-
-chtingsdienst vragen over 't aantal ziek
tegevallen in het kamp Sennelager, een
ander legerkamp in Duitsland.
Dit aantal werd, na informatie, opgege-
als enkele honderden, zo gaat de mi
nister verder.
Tevens heeft de Legervoorlichtings-
-lenst, beseffend, dat hier sprake zou
•unnen zijn van éen belangrijke versprei-
''fg van Aziatische griep onder de mili-
lairen in Duitsland, zich met het ministerie
Vjb Sociale Zaken en Volksgezondheid
krstaan over de voorlichting terzake. Er is
•een besloten, dat deze, voor wat betreft
"Nederlandse troepen in West-Duitsland,
verder door de Legervoorlichtingsdienst
'°n worden behartigd, hetgeen geschied is.
De verantwoordelijkheid van de Leger-
v"°rtichtingsdienst strekt niet verder dan
volledige en openhartige medewerking aan
pers, om deze van dienst te zijn bij de
|oorlichting van het Nederlandse volk.
Van deze verantwoordelijkheid heeft de
«?ervoorlichtingsdienst zich gekweten,
k'dus de minister.
heid van karakter gebonden waren. In
deze eenheid de gedachte-ontwikkeling te
volgen van de componist was iets heer
lijks. Ik verzuimdg een school, maar leer
de veel schoonheid kennen".
Dit alles heeft gemaakt, dat hij geen
journalist geworden is, waartoe hij aan
vankelijk bestemd was, maar dat hij,
onder de dwingende indrukken van zijn
jeugd, impressies van plaatselijke omstan
digheden, totaal door de muziek in beslag
werd genomen en dat de aanloop van zijn
carrière dan ook die van componist voor
het koninklijk instrument het orgel was.
Voor het eerst ■sinds Sweelinck ontstond
in Holland een oeuvre voor orgel, dat op
de hoogte van zijn tijd was en als afge
rond geheel een époque vertegenwoordigt.
Vernieuwing bracht Andriessen ook en
wel met een zeer persoonlijk cachet in de
liturgische koormuziek. Wat Andriessen
daarnaast en daarna in allerlei genres, tot
in dat van de opera toe, gecomponeerd
heeft, is te veel om hier in een gelegen
heidsstukje op te sommen. Bovendien is
het vooral onze bedoeling te wijzen op de
relatie HaarlemAndriessen en die be
paalt zich hoofdzakelijk tot hetgeen ver
band houdt met het orgel. Voor de veel
zijdige ontplooiing van Andriessens talen
ten is dit de basis van een persoonlijke
stijl gebleken. Als een Franck en een
Bruckner heeft de Haarlemse kunstenaar
zich aan het orgel niet alleen ontwikkeld
als organist maar ook als componist. Zijn
kunst dreef van het begin af primair op
zuivere inspiratie. De cerebrale kant van
het vak componeren mocht dan secondair
een ordenende taak vervullen. En ik neem
aan dat dit in zijn verdere werk zo ge
bleven is. Steeds toch ervaart men zijn
muziek als een directe uiting van zielsbe-
wogenheid. Haar problemen betreffen niet
zozeer de middelen dan wel wat innerlijk
in hem omgaat. Haar inhoud is typerend
voor zijn persoonlijkheid. Met dat al past
zij in geen enkele „clan". En dat mag in
haar gezonde lyrische geaardheid gelden
als haar grote kracht. Haar beluisterend
hoort men de mens Andriessen, zoals hij
als vlot hanteerder van de pen een situatie
scherp kan formuleren, een spirituele zet
weet te plaatsen, een bezonken oordeel ten
beste geeft en een geestdriftig woord over
heeft voor wat hij schoon en verheven
vindt. Wie naar zijn stijl vraagt, zou men
kunnen verwijzen naar het woord van
Boileau: „Le style c'est l'homme".
In Den Haag zal deze heugelijke ver
jaardag wel een drukke huiselijke aan
gelegenheid worden. Bovendien heeft er
een huldiging in het Conservatorium plaats.
En in zijn geboortestad? Daar wordt het
natuurlijk ook druk, niet op een receptie,
maar op het gemeentelijk orgelconcert in
de Grote Kerk, waar de stadsorganist Al-
bert de Klerk, die een oud-leerling van
Andriessen is, zijn mentor op deze feest
dag zal herdenken met een programma dat
aan zijn oeuvre gewijd zal zijn. En mis
schien zijn er dan na afloop nog quasi-
utopisten van mijn slag, die een ommetje
zullen maken (bijvoorbeeld via de Jans
straat en Donker Begijnhof) langs het huis
aan de Bakenessergracht, waar de aan
leiding tot deze herdenking haar oorsprong
vond.
Jos. de Klerk
U kunt het Uzelf gemakkelijk maken
door het abonnementsgeld voor het
volgende kwartaal te voldoen op
onze postgirorekening no. 273107 ten
name van Haarlems Dagblad. U
bespaart daarmee incassokosten en
vermijdt geloop aan de deur.
Het te gireren bedrag is f 7.65, post-
abonnés f8.15.
U kunt het ons gemakkelijk maken
door Uw giro-opdracht te verzenden
vóór het eind van de maand. Wij
behoeven dan geen kwitanties uit te
zenden.
Voor automatische girobetalingen
(het allergemakkelijkste) zijn formu
lieren op aanvraag gaarne ter be
schikking, In dit geval dient men
wel voor voldoende saldo op de
giro-rekening zorg te dragen.
DE ADMINISTRATIE
co3ocoa»ccococcco:coxo3c<xxxxocoooooocooooooocoooooo6c
Naar aanleiding van de berichten om
trent het aantreffen van misvormde kik
kers in een sloot nabij het Instituut voor
Kernfysisch Onderzoek aan de Ooster
ringdijk te Amsterdam delen B. en W.
van de hoofdstad mee, dat deze sloot re
gelmatig» op radio-activiteit onderzocht is
door het Instituut voor Kernfysisch On
derzoek en bovendien periodiek door het
Rijksinstituut voor de Volksgezondheid.
Bij deze onderzoekingen is nimmer een
zodanige graad van radio-activiteit vast
gesteld, dat daaruit enig gevaar zou kun
nen ontstaan, aldus B. en W., die overi
gens in de jongste publikaties aanleiding
gevonden hebben om nogmaals een nader
onderzoek naar de situatie ter plaatse in
te stellen.
Er zijn in deze en aangrenzende sloten
kikkers gevonden met poten die zich ver
takten, waarbij kleine pootjes groeiden
uit de gewrichten van voor- en achter
poten. Er was ook een exemplaar aange
troffen waarbij de voorpoten achterste
voren stonden.
Er is een wetsontwerp ingediend tot
wijziging van de Vestigingswet Bedrijven
1954, omdat bij de uitvoering van deze wet
enige leemten aan de dag zijn getreden.
Een der wijzigingen beoogt te voorkomen,
dat de verschillende uitvoeringsorganen
over hetgeen onder ambacht moet worden
verstaan uiteenlopende opvattingen heb
ben.
Een andere wijziging houdt verband
met het verschijnsel van de zo genoemde
parallellisatie. Het komt herhaaldelijk
voor, dat een bedrijfshandeling in onder
nemingen of inrichtingen als nevenhan
deling wordt verricht naast handelingen,
die tot de uitoefening van een ander be
drijf behoren. Het gaat hier in het alge
meen om bedrijfshandelingen, waartussen
een zekere mate van verwantschap bestaat
en die in de onderneming of inrichting
door elkaar worden verricht.
Om ten behoeve hiervan een systeem van
uitzonderingen toe te passen in de op de
Vestigingswet Bedrijven 1954 te baseren
vestigingsbesluiten bestaan twee bezwa
ren. De voortschrijdende parallellisatie
maakt het opnemen van dergelijke uitzon
deringen in steeds meer vestigingsregelin
gen nodig. Voorts kan de formulering van
de uitzondering soms vrij ingewikkeld
zijn. Daarom verdient het de voorkeur in
Haarlemse politierechter
Een 46-jarige vrouw uit Beverwijk werd
vrijdagmorgen door de Haarlemse politie
rechter, mr. J. P. Petersen, wegens diefstal
van een paar kousen in een Haarlems
kledingbedrijf, veroordeeld tot zestig gul
den boete en een maand voorwaardelijk
met een proeftijd van drie jaar. De offi
cier van Justitie, mr. dr. R. W. H. Pitlo,
had een boete van vijfenzeventig gulden
en twee maanden voorwaardelijk tegen
verdachte geëist.
De vrouw verklaarde hoe ze tot het weg
nemen van de kousen gekomen was met:
„Ik stond bij de toonbank en toen gleden
die kousen zo maar uit de verpakking in
mijn tas". „Toen u thuis kwam heeft u dat
toch gemerkt", vroeg de politierechter.
„Jawel, dat is zo", gaf de verdachte toe.
„En wat deed u toen?". „Niets".
Het bleek, dat 'de vrouw ongeveer der
tien jaar geleden twee keer, eveneens
wegens diefstal, veroordeeld was. Beidé
keren moest zij een half jaar gevangenis
straf uitzitten. „Toen bent u blijkbaar
flink aan de gang geweest", merkte de
officier van Justitie op. „Ja, dat zat zo.
Dat was in de oorlog. Toen hebben ze m'n
fiets gegapt en greep ik gelijk 'n andere".
De officier vond hetgeen de vrouw over
het wegnemen van de kousen vertelde
maar een „typisch dieveggeverhaal", maar
wilde toch geen onvoorwaardelijke vrij
heidsstraf eisen gezien de geringe diefstal.
Bovendien moet de vrouw, die er, naar
haar zeggen, in financieel opzicht niet al
te best voorstaat, zich binnenkort nog ver
antwoorden voor diefstal van een dames-
vest in een Amsterdams warenhuis.
Het Consumenten-Contactorgaan zal
binnenkort met de minister van Economi
sche Zaken overleg gaan plegen over de
consumentenprijzen van koffie, thee, sui
ker, slaolie, wol en huisbrandolie. De vraag
zal daarbfj aan de orde worden gesteld, of
de ontwikkeling van de grondstofprijzen
op de wereldmarkt geen aanleiding geeft
tot verlaging van de consumentenprijzen
of het ongedaan maken van recente verho
gingen van de consumentenprijzen. Bij het
Consumenten-Contactorgaan bestaat ten
aanzien van deze artikelen de indruk, dat
prijsverlagingen mogelijk zijn.
In liet algemeen zal het C.C.O. in de
naaste toekomst de prijsbeweging zeer
nauwkeurig volgen en er op toezien, dat
verlagingen van de grondstoffenprijzen
aan de consumenten ten goede komen.
Het Consumenten-Contactorgaan, waarin
zijn vertegenwoordigd de drie erkende
vakcentrales, NVV, KAB en CNV,, de Ne
derlandse Consumentenbond en de ver-
bruikscoöpératies, heeft het voornemen
een bureau in te richten in Den Haag.
Voorzitter van het C.C.O. is de heer B.
Roolvink, vertegenwoordiger van het CNV,
Het is niet de bedoeling van het CCO een
front te vormen tegen de groeperingen die
de prijzen vaststellen. Het is bereid tot
overleg met de organisaties van produ
centen.
De activiteit van het Consumenten Con
tactorgaan zal niet in de laatste plaats zijn
gericht op de prijzen. Het prijsstabilisa-
tiebeleid van de regering wordt door het
CCO ondersteund.
Het programma van het CCO omvat een
vergelijkend warenonderzoek als een mid
del tot het „doorzichtig" maken van de
markt. Een serie gebruiksproeven zal er
aan worden verbonden. Op deze wijze kan
in het belang van de consumenten een
rangorde van kwaliteiten worden opge
steld. De consument krijgt dan invloed op
kwaliteit en prijzen. Kennis van de kwa
liteit van produkten zal ook kunnen lei
den tot het doen verdwijnen van de nei
ging bij een deel van het publiek om laag
geprijsde produkten te wantrouwen, ook
al is de kwaliteit goed.
Het CCO betreurt het, dat de Nederland
se Huishoudraad, welke aan de wieg van
de stichting heeft gestaan, besloten heeft
niet aan het werk van het orgaan mede te
werken.
Geref. kerken
Aangenomen naar Hijken W. H. M. Rein-
ders, kand. te Apeldoorn, die bedankte
voor Engwierum, Houwerzijl en voor Nij-
beets.
Geref. kerken art. 31 K.O.
Aangenomen naar Hij ken R. Timmer
man, kand. te Enschedé, die bedankte voor
Musselkanaal.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Meerkerk J. Noltes te Ernst.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Giessendam H. van Gilst te
Dirksland te Westkapelle-Zoutelande
W. Hage te Nunspeet.
de wet een bepaling op te nemen, waar
door het vaststellen van dergelijke uit
zonderingen overbodig wordt en de redac
tie van een groot aantal vestigingsregelin
gen dus eenvoudiger kan zijn.
Een derde wijziging betreft de bepaling
dat als een minderjarig kind tezamen met
de weduwe van de overleden vergunning
houder hem als bedrijfsleider of beheerder
vervangt, de daartoe te verlenen vergun
ning in beginsel een onbeperkte geldings
duur heeft. Treedt een dergelijk kind
echter alleen als zodanig op, dan heeft de
vergunning een beperkte geldigheidsduur.
Daar in dit onderscheid een niet vol
doende gemotiveerde bevoorrechting van
het in het eerste geval verkerende kind
ligt opgesloten, verdient het de voorkeur,
de vergunning alleen dan een onbeperkte
geldingsduur te doen hebben, als zij uit
sluitend met het oog op het optreden van
de weduwe van een overleden vergun
ninghouder als bedrijfsleider of beheerder
wordt verleend.
Voorts is naar de letter van de wet mo
gelijk, dat iedere ondernemer, die in een
inrichting, waarin een ander bij het in
werking treden van een vestigingsbeschik
king het daarin aangewezen bedrijf uit
oefende, na deze hetzelfde bedrijf gaat uit
oefenen, zelfs als het niet om voortzetting
van de bedrijfsuitoefening in een zelfde
onderneming zou gaan, zich op de in deze
bepaling vervatte vrijstelling beroept.
Een dergelijk geval is in de praktijk reeds
voorgekomen. Voorgesteld wordt daarom
aan de bepaling een zinsnede toe te voe
gen, waardoor een dergelijke uitleg onmo
gelijk wordt gemaakt.
Voor het verkrijgen van een vergunning
krachtens een vestigingsbeschikking moet
worden voldaan aan de in de wet gestelde
voorwaarden. Indien een ondernemer een
vergunning heeft gekregen mede op grond
van het feit, dat zijn beheerder aan de
voorwaarden inzake vakbekwaamheid vol
doet, en hij vervangt deze door een ander,
wiens vakbekwaamheid niet is getoetst,
blijft hij de vergunning behouden.
Thans wordt bepaald, dat de vergun
ning wordt verleend onder de beperking,
dat zij slechts geldt zolang degenen, op
grond van wier voldoen aan dj gestelde
voorwaarden de vergunning is verleend,
hun functie in de betrokken onderneming
blijven vervullen.
In Limburg woedt de griep thans in vrij
ernstige mate. Enkele maanden geleden
werden de eerste gevallen gesignaleerd in
Ambonese woonoorden, waar zestig tot
zeventig percent der bewoners werden
aangetast. Sindsdien heeft deze Aziatische
griep snel om zich heen gegrepen.
Er kan worden aangenomen, dat zich
sinds juli door heel de provincie tiendui
zenden gevallen hebben voorgedaan onder
alle maatschappelijke en leeftijdsgroepen:
zowel kinderen als volwassenen werden
en worden erdoor getroffen.
De ziekte is bijna steeds een kwestie van
slechts enkele dagen. Het sterftecijfer als
gevolg van de griep als zodanig is uiterst
gering. Slechts vier of vijf gevallen van
overlijden zijn bekend, waarbij echter de
dood een gevolg is van een complicatie zo
als longontsteking.
De noodzaak tot sluiting van enkele
scholen in Limburg was slechts in enkele
gevallen, onder andere voornamelijk in
Valkenburg, ingegeven door medische in
dicatie. Over het algemeen is Volksgezond
heid van oordeel, dat de sluiting van scho
len niet noodzakelijk is ter voorkoming
van de griepuitbreiding, omdat het gevaar
van besmetting niet speciaal op scholen
bestaat, maar overal mogelijk is.
Dat er in Klimmen, Gulpen, Hulsberg en
Bunde scholen zijn gesloten vindt zijn oor
zaak dan ook in de omstandigheid, dat de
leerkrachten ziek zijn, niet omdat de griep
daar zo om zich heen heeft gegrepen.
De ziekte als epidemisch verschijnsel
vertoont echter thans de neiging tot ver
minderen e. men is in medische kringen
de overtuiging toegedaan, dat het ziekte
verschijnsel over het hoogtepunt heen is,
alhoewel daaromtrent geen enkele zeker
heid kan bestaan bij de sterke en snelle
verspreiding.
Nergens vertoont de griep een ernstig
karakter. In medische kringen wordt ech
ter de epidemie met aandacht gevolgd, zo
dat men gereed is om bij eventuele wijzi
ging van het thans ongevaarlijke griepka-
rakter, waarover echter geen aanwijzingen
zijn, direct krachtig in te grijpen.
In Gelderland
De gemeente Lichtenvoorde in Gelder
land wordt momenteel bezocht door een
Aziatische griepepidemie. Op de scholen is
dertig tot veertig percent van de leerlin
gen afwezig. Bij een grote firma zijn ze
ventig van de ongeveer tweehonderd per
soneelsleden bedlegerig.
BIJ DE TWEEDE KAMER is een wetsontwerp ingediend tot wijziging van de
Lageronderwijswet 1920, waarin wordt voorgesteld de leerlingenschalen voor het
gewoon lager onderwijs, het voortgezet gewoon lager onderwijs en het uitgebreid
lager onderwijs aanzienlijk te verlagen. Deze verlaging zal in gedeelten geschieden,
afhankelijk van de personeelsvoorziening en de beschikbare geldmiddelen. In de
toelichting zegt minister Cals, dat de totale verlaging, die in het wetsontwerp
wordt beoogd, wel niet vóór 1968 bereikt zal kunnen worden.
De minister merkt op, dat de huidige
leerlingenschaal geleid heeft tot de vor
ming van te grote klassen, waarin het
geven van onderwijs uiterst moeilijk is.
NIEUW GUINEA. Er zullen bijzon
dere postzegels worden uitgegeven met
een toeslag boven de normale porto. De
opbrengst van deze toeslag is bestemd
voor de bestrijding van de kindersterfte
op Nieuw Guinea. De serie bestaat uit
vier postzegels met een portowaarde
van 5 cent, 10 ent., 25 ent. en 30 ent.,
met als kleuren resp. bruinrood, mós-
groen, sepia en blauwzwart.
UNO. Op 10 december 1948 werd de
Universele Verklaring van de Rechten
van de Mens door de Algemene Ver
gadering van de Verenigde Naties aan
vaard en geproclameerd. Ter herden
king van deze historische daad geeft
de postdienst van de UNO op 10 decem
ber a.s. twee postzegels uit. De waarden
zijn: 3 cents (koraalrood) en 8 cents
(groengrijs). Een vlammende toorts als
symbool van de mensenrechten vindt
men op beide zegels afgebeeld. Het ont
werp is van de hand van de Deen Olav
Mathiesen, lid van het UNO-secreta-
riaat te New York.
FRANKRIJK. De Franse Europa
postzegels in de waarden 20 fr. (bruin
en groen) en 35 fr. (bruinzwart en
blauw) hebben als voorstelling twee
handen, de ene met een gelauwerd
tandrad en de andere met een korenaar
en een takje met bessen. Ze zijn ont
worpen en gegraveerd door Decaris. 100
jaar geleden overleed de Franse filosoof
en socioloog Auguste Comte (1798-1857)
Ter herinnering hieraan verschijnt op
16 september een postzegel van 35 fr.
(roodbruin en sepia) met zijn portret.
Het ontwerp en de gravure van deze
zegel staat op naam van Ch. Mazelin.
WEST-BERLIJN. Als derde waarde
in de serie „Beroemde mannen uit de
geschiedenis van Berlijn" verschijnt 28
september een postzegel van 25 pf.
(rood- en donkerbruin) met het portret
van Max Reinhardt, Oostenrijks toneel-
leiderReinhardt was van 1905 tot 1920
en van 1924 tot 1933 directeur van het
IMAXKKINHARDT JS73 JÖ43
„Deutsche Theater" en de „Kammer-
spiele" in Berlijn. De naam „Max Rein
hardt" herinnert aan de glansperiode
van het Berlijnse toneel tijdens de eer
ste dertig jaar van deze eeuw. Hij werd
op 9 september 1873 in Baden bij We
nen geboren en stierf op 30 oktober 1943
te New York.
BELGIë. Zes korenaren die de voor
spoed in de zes E.G.K.S.-landen symbo
liseren met op de achtergrond een ko-
lenmijnterril, fabrieksschoorstenen en
een doorsnede van een metalen brug
komen voor op de twee Europa-zegels,
die de Belgische posterijen op 16 sep
tember in omloop brengen. De serie
bestaat uit een 2 fr. en een 4 fr. De
zegels zijn ontworpen door M. Severin
uit Brussel en gegraveerd door L. Jans-
sens uit Mechelen.
De noodzaak tot verlaging der leerlin
genschaal is tegenwoordig algemeen erkend
en zij heeft ook de minister steeds voor
ogen gestaan. Afgezien nog van de moei
lijkheden inzake bouwvoorzieningen en
financiering heeft echter alléén al het
grote tekort aan onderwijzend personeel,
mede het gevolg van de na-oorlogse ge-
boortengolf, tot nu toe iedere poging tot
oplossing van het vraagstuk der grote
klassen bij voorbaat onmogelijk gemaakt.
Uit recente prognoses is inmiddels ge
bleken, dat door de maatregelen tot ver
mindering van het onderwijzerstekort de
vooruitzichten gunstiger worden. Deze
betere vooruitzichten en de verschijning
van het rapport van de Algemene Neder
landse Onderwijzers Federatie, getiteld:
„Naar een verantwoorde leerlingenschaal",
waren voor de minister aanleiding het
vraagstuk meer rechtstreeks aan te pak
ken. In mei 1955 heeft hij een commissie
in het leven geroepen, bestaande uit drie
vertegenwoordigers van de Algemene
Nederlandse Onderwijzers Federatie en
enige ambtenaren van zijn ministerie. Deze
commissie bracht begin 1956 een rapport
uit. De minister heeft de daarin gemaakte
conclusies en gedane voorstellen in het
algemeen tot de zijne kunnen maken, zij
het, dat hij het onmogelijk acht reeds op
dit ogenblik een datum voor de realisering
van de voorgestelde verlaging vast te
leggen. Een drastische verlaging van de
leerlingenschalen tot het peil, dat voor
een gezonde ontwikkeling van ons onder
wijs noodzakelijk is, kan niet ineens wor
den verwezenlijkt. Drie factoren werken
hier belemmerend: het tekort aan onder
wijzers, de spanning oo de bouwmarkt en
de beperktheid der financiële middelen.
Met de commissie is de minister daarom
van oordeel, dat het onderwijs het meest
gebaat is met een verlaging in gedeelten.
Enerzijds kunnen daardoor spanningen
in verband met vraag en aanbod van on
derwijzend personeel worden vermeden
en kan rekening worden gehouden met de
situatie op de bouwmarkt en met de finan-
cieringsmoselijkheden. Anderzijds wordt
het mogelijk op betrekkelijk korte termijn
de druk op het onderwijs enigszins te ver
lichten.
De minister stelt zich daarom voor de
verlaging van de leerlingenschalen in drie
fasen te doen verlooen volgens schema's,
die zijn ontleend aan de voorstellen van
de ambtelijke leden der commissie en die
in het wetsontwerp zijn opgenomen.
Benodigde onderwijzers
Voor de verwezenlijking van de verla
ging zullen, volgens de ramingen der com
missie, voor het gewoon lager onderwijs
in de eerste en tweede fase 2750 en in de
derde fase 3600 onderwijzers nodig zijn;
totaal dus 9100. Voor het voortgezet lager
■onderwijs zijn deze cijfers 180, 180. 90 en
450; voor het uitgebreid lager onderwijs
400. 400, 500 en 1300.
De eerste fase zou wat betreft de per
soneelsvoorziening in de loop van 1962,
de tweede in de loop van 1964 haar beslag
kunnen krijgen. In de tussenliggende tijd
vakken zal door een ruimere toekenning
van de rijksvergoeding voor extra leer
krachten het ontstaan van een tijdelijk
overschot kunnen worden voorkomen.
Hoewel mag worden aangenomen, dat
de eindfase per 1 januari 1968 kan worden
bereikt, meent de minister, dat het veiliger
is deze datum niet in de wet op te nemen.
Naast het vereiste aantal onderwijzers zal
immers voor de verwezenlijking der plan
nen een groot aantal schoollokalen nodig
zijn. terwijl bovendien jaarlijks aanzien
lijke bedragen zullen moeten worden be
schikbaar gesteld. Hij is echter ook van
mening dat verlaging van de leerlingen
schaal een zo belangrijke voorwaarde
vormt voor de vernieuwing van het on
derwijs, dat het verantwoord is reeds thans
in de wet de mogelijkheid te openen, tot
verlaging over te gaan. Daarom is in arti
kel I van het wetsontwerp de gelegenheid
gegeven op soepele wijze een aanpassing
aan de mogelijkheden van een bepaald
tijdstip te bereiken.
Kosten
Een raming van de jaarlijkse kosten,
verbonden aan de geleidelijke verlaging
van de leerlingenschalen in de eerst
komende tien jaar, moet uiteraard geba
seerd zijn op het huidige kostenpeil en
kan daarom slechts dienen om een beeld
te geven van de bedragen, die er ongeveer
mee gemoeid zijn. Aan de hand van een
specificatie zowel ten aanzien van de per
sonele als de materiële (gebouwen en
lokalen) kosten komt de minister tot een
schatting van f30,6 miljoen in de eerste
fase. f 61.2 miljoen in de tweede fase, en
f 99.3 miljoen in de derde fase.
Bij deze ramingen is buiten beschouwing
gelaten de stijging van de jaarlijkse
exploitatiekosten, die noodzakelijk volgt
uit een kleinere bezetting ner klasselokaal.
Wegens de plaatselijke verschillen in de
bedragen per leerling is het niet mogelijk
deze stijging met enige nauwkeurigheid
te bepalen.
De kruiser „Zeven Provinciën" heeft
in Den Helder de drie opvarenden van het
Engelse jacht Mayfly, dat gisteren op de
Noordzee ten westen van IJmuiden in
moeilijkheden verkeerde, aan land ge
bracht.
Het Engelse jacht, dat naar IJmuiden
zou worden gebracht, is gezonken voor
het deze haven had bereikt.
Prinses Beatrix heeft tijdens het paard
rijden in een manege bij een val haar
enkel bezeerd. Zij zal de eerste dagen rust
moeten nemen. De prinses zal er daarom
van moeten afzien bij de opening van de
Staten-generaal aanwezig te zijn. Zij hoopt
wel aan de gebruikelijke rijtoer des mid
dags deel te nemen.
