Weer een
van de
debetpositie
schatkist
PANDA EN DE MEESTER-BRANDMEESTER
Nog koud en vrij droog
Dit jaar nog geen evenwicht
op de betalingsbalans
Weekstaat Nederlandsche Bank
Radio geeft donderdag
MINISTER ZIJLSTRA:
Wereldnieuws
TocU ió Uet
zo
WOENSDAG 25 SEPTEMBER 1957
2
Het rijk had blijkbaar zeer dringende geldbehoeften
Fusie tussen Ten Cate
en de KSW
H. 1. MAERTENS NV.
Verkorte balans van de
Nederlandsche Bank
Stand van het
schatkistpapier
Londen sluit lening bij de
Export-Import Bank
Inschrijving op
schatkistpapier
Besoeki Tabak geen
dividend
Paard achtervolgt kleermaker dwars door etalageruit
Voorzitterschap van Euro
markt voor de Benelux?
Graafschap
Holland
Wat wel het meest in het oog springt op deze weekstaat van de Nederlandsche
Bank is, dat het saldo van de schatkist, na drie achtereenvolgende weken credit te
hebben gestaan, weer in een debetpositie is verkeerd. De bank heeft het rijk voor
schotten verstrekt tot een bedrag van bijna f 86 mihoen. Daar vorige week de schat
kist nog geen saldo had van f 58 miljoen heeft het ryk totaal ongeveer f 142 miljoen
nodig gehad. In kringen van de geldmarkt wijst men er op dat de belastingen thans
ruim binnenstromen, zodat het ryk wel zeer dringende geldbehoeften moet hebben
gehad om tot een debetpositie bij de centrale bank terug te keren. Het meest voor de
hand liggend is, dat het ryk kredieten heeft moeten verstrekken aan de gemeenten,
zulks temeer, aangezien in de afgelopen week geen kasgeldleningen door de ge
bruikelijke geldgevers zyn verstrekt.
De verlaging van de post wissels in dis
conto van f 194 miljoen tot f 134 miljoen
houdt verband met het feit, dat het rijk
op 17 september voor f 146 miljoen aan
promessen heeft afgelost en gelijktijdig
voor f 38 miljoen aan nieuwe promessen
heeft geplaatst. Van eerstgenoemd bedrag
is voor ten minste f 60 miljoen naar de
Nederlandsche Bank gegaan.
Overigens zijn de mutaties op deze
weekstaat aanzienlijk minder spectaculair
dan vorige weken. Men heeft de indruk
dat de situatie wat rustiger is geworden,
hoewel de ontwikkeling van de netto de
viezenreserve tegenvalt. Men had gerekend
op een verbetering van de deviezenstand.
maar uit hoofde van het handelsverkeer is
toch nog een daling van f 10 miljoen inge
treden, zodat goud en deviezen samen nu
f 3371 belopen.
Banksaldo's gestegen
Opmerkelijk is ook, hoe bijzonder ruim
de banken thans in hun middelen zitten.
Hun saldo's zijn gestegen van f 329 miljoen
tot f 391 miljoen, waarmee zij 30 percent
boven het vereiste gemiddelde liggen en
dus gemakkelijk in staat zijn om de stoten
van de ultimo op te vangen. Zonder enig
gevaar kunnen de bankinstellingen zelfs
in de nieuwe verrekeningsperiode beneden
het peil van f 300 miljoen komen.
Donderdag kunnen de eerste grote op
vragingen van bankbiljetten wegens de
ultimobetalingen worden verwacht en kan
de uitzetting van de circulatie beginnen.
Op deze weekstaat echter is de biljetten-
omloop nog met f 20 miljoen omlaagge-
gaan en gekomen op f 3953 miljoen tegen
verleden jaar om deze tijd f 3915 miljoen,
hetgeen een goede verhouding weergeeft.
De circulatie heeft zich in september uit-
De besturen van H. ten Cate Hzn. en
Co. n.v. en de Koninklijke Stoomweverij te
Nijverdal n.v., beide gevestigd te Almelo,
hebben bijzonderheden medegedeeld over
hun plannen tot samenwerking.
In een buitengewone algemene vergade
ring van aandeelhouders van Ten Cate is
besloten de statuten te wijzigen, waardoor
de naam der vennootschap veranderd is in
n.v. Textielfabrieken ten Cate/KSW.
Tevens is besloten notering ter beurze
van Amsterdam voor aandelen n.v. textiel
fabrieken Ten Cate/KSW aan te vragen.
Aandeelhouders van de Koninklijke Stoom
weverij te Nijverdal kunnen hun aandelen
omruilen in aandelen n.v. textielfabrieken
Ten Cate/KSW in een verhouding 1:1.
De thans voorgestelde transactie is een
uitwerking van de ruim vijf jaar geleden
genomen principiële stappen tot samen
werking. Het concern Ten Cate/KSW ver
schaft werk aan ruim 5500 personen.
Aan de vergadering van aandeelhouders
zal worden voorgesteld commissarissen
van de Koninklijke Stoomweverij op te
nemen in de raad van commissarissen van
de Textielfabrieken Ten Cate/KSW. Een
dienovereenkomstig voorstel zal voor het
samenvoegen van de directie worden ge
daan.
ADVERTENTIE
PHILIPS RADIO TELEVISIE
Nassaustraat 5 - Haarlem - Tel. 15220
Nieuwe Groenmarkt 2 - Haarlem - Tel. 15229
HILVERSUM I 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. 7.50 Dag
opening. 8.00 Nieuws. 8.15 Gram. 9.10 De groen
teman. 9.15 Gram. 9.35 Waterst. 9.40 Morgenwij
ding, 10.00 Gram. 10.50 Voor de kleuters. 11.00
Kookpraatje. 11.15 Orgel en zang. 11.45 Huma
nisme en niet-humanisme in de oudheid, caus.
12.00 Metropole-ork. 12.30 Land- en tuinb.meded.
12.33 Metropole-ork. (verv.). 12.50 Vijf jaar „Uit
het Bedrijfsleven", vraaggesprek. 13.00 Nieuws.
13.15 Meded. of gram. 13.20 Lichte muz. 13.55
Beursber. 14.00 Pianorecital. 14.30 Herinneringen
aan Cor Ruys. 14.50 Gram. 15.15 Voor de zieken.
16.00 Gram. 16.15 Voordr. 16.30 Operaconc. 17.00
Voor de jeugd. 17.45 Regeringsuitz.: Nederland
en de wereld: Onze cultuurtechniek in het bui
tenland. 18.00 Nieuws. 18.15 Sportproblemen.
18.25 Theaterork. en soliste. 18.55 Gesproken
brief uit Londen. 19.00 Lichte muz. 19.40 Voor
de jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05 Radiophilharm. ork.
20.55 Gevaarlijke bocht, hoorsp. 22.15 Lichte muz.
22.40 Act. 22.50 Sportact. 23.00 Nieuws. 23.15
Beursber. v. New York. 23.16 Act. of gram. 23.25
24.00 Dansmuziek.
HILVERSUM II 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gram. 7.45 Morgengebed en
lit. kal. 8.00 Nieuws en weerber. 8.15 Gram. 8.50
Voor de huisvrouw. 9.40 Schoolradio. 10.00 Gram.
10.30 Morgendienst. 11.00 Voor de zieken. 11.45
Gram. 12.00 Middagklok - noodklok. 12.03 Gram.
12.25 Wij van het land. 12.35 Land- en tuinbouw-
meded. 12.38 Dansmuz. 12.55 Zonnewijzer. 13.00
Nieuws en Kath. nieuws. 13.20 Sopr. en piano.
13.40 Lichte muz. 14.00 Promenade-ork. en solist.
14.45 Voor de vrouw. 15.15 Amus.muz. 15.45 Gram.
16.00 Bijbellezing. 16.30 Viool en piano. 17.00
Voor de jeugd. 17.30 Gram. 17.40 Beursber. 17.45
Negro-spirituals. 18.05 Gram. 18.20 Accordeon-
muz. 18.45 Leger des Heilskwartier. 19.00 Nieuws
en weerber. 19.10 Gram. 19.20 Sociaal perspec
tief. 19.30 Gram. 20.00 Radiokrant. 20.20 Radio-
krant. 20.20 Marinierskapel en Luchtmachtkoor.
21.30 Gram. 21.45 Idem. 22.00 Periodiekenparade.
22.10 Orgelconc. 22.35 Verkenningen in Sovjet-
Rusland, caus. 22.45 Avondoverdenking. 23.00
Nieuws. 23.15 24.00 Gram.
TELEVISIEPROGRAMMA
20.00 Journ. en weeroverz. 20.15 Kunstkron.
20.45 Orgelconc. met comm. 21.15 Naar de zee,
eenakter.
BRUSSEL 324 M.
12.00 Amus.muz. 12.30 Weerber. 12.34 Gram. (Om
12.55 Koersen). 13.00 Nieuws. 13.11 Orgel en pia
no. 14.00 Engelse les. 14.15 Gram. 14.30 Franse
les. 14.45 Gram. 15.00 Schoolradio. 15.30 Beiaard-
conc. 15.45 Duitse les. 16.00 Koersen. 16.02 Ka-
merork. en solist. 17.00 Nieuws. 17.10 Gram. 17.15
Voor de kinderen. 18.15 Gram. 18.30 Voor de sold.
19.00 Nieuws. 19.40 Gram. 19.50 Voordr. 20.00
Gram. 20.10Missie-klankb. 20.40 Verz. progr. 21.30
Int. wedstrijd v. vioolbouw. 22.00 Nieuws. 22.11
Gram. 22.30 Idem. 22.5523.00 Nieuws.
stekend ontwikkeld, zo is de indruk in
geldmarktkringen alhier.
Behalve dat de banken een hoog saldo
konden bereiken hebben zij nog f 47 mil
joen aan dure voorschotten weten af te
lossen. Minder goed staat het met het
convertibele deviezenbedrag, dat met f 14
miljoen is gedaald.
Op de geldmarkt, waar callmoney sinds
vorige week donderdag 3Vs percent doet,
bleef de toestand ruim. Wegens de ultimo
kan uiteraard weer enige verkrapping wor
den verwacht. Met belangstelling volgt
men de vergadering van het I.M.F. te Was
hington, waarvan gehoopt wordt, dat zij
de angst voor het pond sterling en voor de
gulden zal wegnemen, waarna de kans
groot is dat het vluchtkapitaal terugkeert
en de rust op de valutamarkt hersteld
wordt.
(In duizenden
guldens)
ACTIVA:
Wissels enz. in disconto
Waarvan schatkistpapier
rechtstreeks bij de bank
Schatkistpapier enz. door
de bank gekocht
Id. overgen. van de Staat
Voorsch. in reken.-courant
Waarvan aan Indonesië
Voorschotten aan het Rijk
Boekvord. op de Staat
Gouden munt en materiaal
Zilveren munt en materiaal
Totaal goud en zilver
Vord. en papier in buiten
lands geld a) b)
Buitenl. betaalmiddelen b)
Vorderingen in guldens uit
betalingsakkoorden a)
Diverse rekeningen
PASSIVA:
Bankbiljetten
Rek.-cour. saldo schatkist
Id. bijzondere rekening
Saldo's van banken in Ned.
Saldo's uit betalingsakk.
Andere saldo's van niet-
ingezetenen
Andere saldo's
Saldo's in buitenlands geld
Diverse rekeningen
Circulatie muntbiljetten
Schatkistpapier waarin
guldenssaldo's uit beta
lingsakkoord. zijn belegd
a) In deze twee posten te
zamen zijn begrepen ge
consolideerde vorderingen
tot
b) Van deze twee posten is
convertibel
Percentage goud en devie
zen
23/9
16/9
133.725
193.771
nihil
nihil
nihil
nihil
460.000
460.000
188.519
235.733
13.177
13.177
85.798
nihil
200.000
200.000
2.648.757
2.648.757
12.727
12.874
2.661.483
2.661.630
665.734
637.973
643
652
178.703
172.412
41.039
38.977
3.953.279
3.973.326
nihil
57.780
16.760
16.760
390.767
328.871
90.706
45.869
15.348
15.708
72.213
84.980
16.658
16.753
60.699
59.904
128.163
128.218
nihil
nihil
69.681
298.070
64,55
69.741
312.006
65,08
Het ministerie van Financiën publiceert de
volgende gegevens omtrent de stand van het
schatkistpapier:
23/9 16 9
(In duizenden
Schatkistpromessen en -bil- guldens)
jetten ter belegg. v. saldi
op akkoordrekeningen
Schatkistpromessen bij de
Nederlandsche Bank 460.000 460.000
Overige schatkistpromessen
in het binnenland 544.100 652.800
Schatkistbiljetten in het
binnenland
Afgegeven aan het Int. Mo
netaire Fonds wegens op
genomen vreemde valuta 261.000 261.000
2.075.512 2.075.512
WASHINGTON (UP) Groot-Brittan-
nië heeft van zijn recht gebruik gemaakt
om bij de Export-Import bank een krediet
van vijfhonderd miljoen dollar op te ne
men ter versterking van zijn dollar-reser
ves, aldus verluidt in Washington.
Tot dusver is hierover nog niets officieel
bekend gemaakt.
Het ministerie van Financiën deelt mede,
dat op vrijdag 27 september de inschrijving
zal worden opengesteld op een bij toewij
zing vast te stellen bedrag aan schatkist
promessen met een looptijd van drie
maanden tegen een disconto van 4 7/8 per
cent, opvorderbaar 2 januari 1958.
Bezorgdheid over de Euromarkt
Over 1956 heeft de Besoeki Tabak
Maatschappij n.v. een netto verlies ge
leden van f 25.436. Over 1955 werd een
netto winst gemaakt van f 214.502. Het
verliessaldo zal ten laste worden gebracht
van de algemene reserve, die daardooi
vermindert van f 602.082 tot f 576.646
Daar de perspectieven tot het ontvangen
van een winsttransfer voorlopig onzekei
zijn, wordt voorgesteld over 1956 het di
vidend te passeren. (Over 1955 hebben
aandeelhouders 6Yi percent ontvangen).
De netto opbrengst van de oogst 1955-
1956 in Indonesië beliep rp. 14.945.027. Na
aftrek van afschrijvingen, oogstuitgaven
en dergelijke beliep de bruto exploitatie
winst rp. 2.636.327. Na aftrek van het sal
do baten en lasten en reservering vooi
belastingen bleef een netto winst Indo
nesië van rp. 1.204.540 (rp. 1.957.307).
De directie verklaart onder meer dat
door diefstallen de quintaal-produkties
per ha 50 tot 60 percent lager waren dan
in andere tabakproducerende landen,
waardoor de kostprijs sterk steeg. De hoge
kostprijs klemt temeer omdat de Indo
nesische tabak een zware strijd heeft te
voeren met de grote concurrentie var»
Noord- en Zuid-Amerika, Japan en in de
naaste toekomst met de tabak uit de
Franse en Belgische gebieden in Afrika.
De directie vreest, dat de produktie van
tabak onder de huidige omstandigheden
steeds groter risico met zich zal mede
brengen. De verlaging van het commissie
percentage van 4 tot 3 percent betekent
voor Besoeki een aanmerkelijke vermin
dering van haar Nederlandse inkomsten.
Dit treft des te meer omdat het beroep,
dat op de Nederlandse geldmiddelen moet
worden gedaan, steeds grotere vorm aan
neemt. Bij het uitblijven van winsttrans
fer geven de Nederlandse middelen een
voortdurende en ernstige daling te zien,
die de directie met grote zorg vervult en
haar noodzaakt de grootst mogelijke zui
nigheid te betrachten. De gehele winst
transfer, die op 1953 betrekking had, is
geëffectueerd. Sindsdien werd geen
transfer meer uit Indonesië ontvahgen.
Euromarkt
De directie geeft uiting aan haar ern
stige bezorgdheid over de Euromarkt.
Binnen de zes verdragsstaten en hun
overzeese gebiedsdelen zullen de onder
linge rechten op ruwe tabak worden op
geheven, terwijl op van elders komende
tabak een invoerrecht van 30 percent zal
worden geheven. Dit invoerrecht zou op
basis van de in 1956 gerealiseerde op
brengst uitkomen op bijna het tienvoudige
van het huidige tarief. Dit recht drukt het
zwaarst op de hoogst geprijsde soorten
Java- en Sumatratabak. Speciaal de Ne
derlandse cultuurmaatschappijen met on
dernemingen in Indonesië, worden door
het verdrag ernstig in hun bestaan be
dreigd.
ADVERTENTIE
Antonio Franconi vierde omstreeks 1790
triomfen in Parijs met zijn circus Amphi-
théatre Franconi. In zijn uitgelezen pro
gramma. dat zelfs de verwende Parijzenaars
wild-enthousiast maakte, oogstte ondermeer
het boze avontuur van de kleermaker Rog-
nolet uitbundig succes. De dwaze, fijntjes
gepoederde en gepruikte kleermaker door
staat om te beginnen duizend en een narig
heden van bijtende en trappende paarden,
die zich volkomen onhandelbaar tonen. Na
hem ettelijke malen te hebben afgeworpen,
gaat een van de paarden hem zelfs te lijf.
Rognolet vlucht dan onder zijn kleerma
kerstafel, maar het paard werpt deze met
de voorpoten om. Dan snelt Rognolet in pa
niek zijn winkel binnen (bij de uitgang van
de piste) en het paard springt hem dwars
door het venster van de etalage na Dit alles
tot groot vermaak van de Parijzenaars. Maar
dit was nog niet eens Franconi's grootste
sensatie. Daar was bijvoorbeeld het be
faamde wonderhert Coco, dat het presteerde
omLeef mee met de circussensaties van
alle eeuwen, zie hoe het circus ontstaat, hoe
het groeit en bloeit. Het is een flonkerende
rij van heerlijke verhalen over de grootheid,
de blijheid en ook de tragiek van het circus
leven. Boeiend en afwisselend glijdt de ene
historie na de andere aan u voorbij in het
fraaie circusalbum „De Bonte Droom van
het Circus", verlucht met talloze penteke
ningen, prachtige kleurenplaten en plaatjes;
geschreven door de circuskenners bij uit
stek J. v. Doveren en Fred Thomas. Voor
slechts 2.50 kunt u dit boekwerk kopen bij
uw roomboterleverancier of rechtstreeks be
stellen per brief of briefkaart bij Kantoor
„Roomboteralbum", Postbus 47, 's-Graven-
hage U krijgt dan het album per omgaande
toegezonden onder rembours. Vermeld vooral
duidelijk uw naam en volledig adres. De bij
behorende plaatjes ontvangt u gratis voor
rijksbotermerken. U vindt zo'n merk op elk
pakje roomboter.
Neem een pakje extra voor de zondag en...
laat uw kinderen meedoen aan de fantastisch
leuke Roomboter Kleurwedstrijd, die u kunt
vinden in uw radioblad van deze- of vol
gende week
„Het is wel zeker, dat het gecombineer
de effect van de bestedingsbeperking op
de export en de import niet voldoende zal
zyn om nog dit jaar het evenwicht op de
lopende rekening van de betalingsbalans
te herstellen. Tot dusver heeft de ontwik
keling van de betalingsbalans nog geen
wending ten goede te zien gegeven. Vooral
in het begin van het jaar nam de voor-
raadvorming nog in sterke mate toe. Re
kening houdende met de baten uit het
dienstenverkeer kan het tekort op de lo
pende rekening van de betalingsbalans
voor de eerste zes maanden van dit jaar
op f 500 tot 600 miljoen worden geraamd''.
Dit deelt minister Zijlstra mee in de
memorie van toelichting op de begroting
van Economische Zaken.
Voor 1958 mag echter van de verdere
doorwerking van de bestedingsbeperking
een zekere verbetering van de betalings
balanssituatie worden verwacht. Het is
echter de vraag, of daarmee de doelstel
ling van de betalingsbalanspolitiek vol
ledig verwezenlijkt kan worden, omdat
het structurele tekort in het kapitaalver
keer met het buitenland een overschot op
lopende rekening van ongeveer f 500 mil
joen zal vergen, terwijl het bovendien no
dig zal zijn een zekere compensatie te
vinden voor het verlies van goud en de
viezen in het verleden.
De conjuncturele overspanning komt
eveneens tot uiting in een sterke liquidi-
teitsverkrapping bij het bedrijfsleven zo
wel als bij de overheidshuishouding en
een daarmee samenhangende schaarste-
toestand op de geld- en kapitaalmarkt. De
bestedingsbeperking dient dan ook mede
ADVERTENTIE
'n Kwaliteitsproduct van de Wybert-Fabrleken. 70 en 90 ct alléén bij Apothekers en Oroglsten
Gedurende enkele dagen bevond Neder- van 995 millibar. Het regengebied van de
land zich in het grensgebied tussen koude
en droge lucht in het noorden en zachte en
vochtige lucht in het zuiden. Storingen in
dit grensgebied gaven geregeld aanleiding
tot langdurige en intensieve regenval.
In de loop van dinsdag echter heeft de
koude en droge lucht terrein gewonnen en
is nu doorgedrongen tot over Noord-
Frankrijk. Ten noorden van het front, dat
beide luchtsoorten scheidt, komt de tem
peratuur niet veel hoger dan 14 graden
Celsius. Ten zuiden ervan werden in
Frankrijk weer maxima van 23 graden
bereikt. De aanvoer van koude lucht uit
het noorden duurt ook woensdag voort
onder invloed van een hogedrukgebied dat
zich van IJsland via de Noordzee tot over
Nederland uitstrekt. Dit hogedrukgebied
zal voornamelijk in het noorden van het
land voor opklaringen zorgen. In de zuide
lijke provincies, welke het dichtst bij de
overgangszone zijn gelegen, wordt wat
meer bewolking verwacht waaruit af en
toe wat regen zal vallen.
De tropische cycloon, die al opvullende
dinsdag Ierland naderde, nam in betekenis
af. Het centrum lag vanmorgen tussen Ier
land en Wales met een laagste luchtdruk
storing verplaatst zich nog langzaam in
oostelijke richting, maar de omvang ervan
wordt kleiner.
WEERRAPPORTEN
Donderdag 26 september
Zon op 6.34 uur, onder 18.32 uur.
Maan op 10.08 uur, onder 19.43 uur.
Maanstanden
30 sept. 18.49 uur eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Donderdag 26 september
Hoog water: 4.59 en 17.30 uur.
Laag water: 0.53 en 13.09 uur.
Temperaturen:
buiten-
W)
Öfl
land maxima van giste
G
■3e
ren. Binnenland, heden
d
7 uur. Neerslag: laatste
-S|
c
O 1-
<D
24 uur
t-
O
*->
c.S
Oslo
onbewolkt
n
10
0
Kopenhagen
onbewolkt
w
10
0,2
Aberdeen
onbewolkt
windst.
12
0
Londen
regen
O
13
10
Amsterdam
zwaar bew.
ozo
13
1
Luxemburg
motregen
windst.
17
18
Parijs
geheel bew.
wzw
22
5
Bordeaux
mist
windst.
26
0
Grenoble
zwaar bew.
windst.
27
0
Nice
geheel bew.
nw
23
0
Berlijn
onbewolkt
w
12
3
Frankfort
regen
ono
16
30
München
motregen
nw
21
2
Zürich
zwaar bew.
windst.
20
8
Genève
mist
ono
22
4
Locarno
zwaar bew.
windst.
24
0
Wenen
regen
nnw
24
3
Innsbruck
zwaar bew.
zzo
21
4
Rome
zwaar bew.
windst.
26
0
Ajaccio
half bew.
ono
25
0
Mallorca
onbewolkt
nnw
29
0
Den Helder
zwaar bew.
zo
10
0
Ypenburg
zwaar bew.
O
8
2
Vlissingen
geheel bew.
ono
10
4
Eelde
licht bew.
windst.
3
0
Twente
zwaar bew.
zo
6
0,6
De Bilt
zwaar bew.
ozo
8
2
Eindhoven
licht bew.
O
9
2
vlv. Z.-Limb.
half bew.
ono
10
10
3. Het eigenwijze brandweermannetje
scheen niet in de gaten te hebben, dat op
zijn blussingswerkzaamheden geen prijs
werd gesteld. De pogingen van Panda en
Jolliepop, om hem dit aan het verstand te
brengen, werden ernstig bemoeilijkt door
de grillige wijze, waarop de spuitgast zijn
zijn straal hanteerde. Toen zij het raam
bijna hadden bereikt trof de speelse straal
hen midden in het gelaat, zodat zij borre
lend en blubberend in een hoek van de
kamer spoelden. „Blijf kalm", zei de over
ijverige vuurbestrijder, terwijl hij in de
kamer sprong, „ik ben de toestand mees
ter. Nog even nablussen en de zaak is weer
gezond". Hij naderde de haard en liet
daarin een watervloed spoelen, zodat hout
en kool door de kamer dreven Toen sloot
hij met een tevreden brom de kraan af en
keerde zich triomfantelijk naar Panda en
Jolliepop, die fronsend naderbij waadden.
„Kijk", zei hij, „het vuur is uit". „Dat kun
nen wij inderdaad vaststellen", antwoord
de Jolliepop met een stem, die lichtelijk
trilde. „Doch thans zullen wij gaarne ver
nemen, WAAROM u zich gedrongen voel
de, ons haardvuur te blussen!"
te
in het licht van deze verschijnselen
worden beoordeeld.
Geen schijnwelvaart
De minister zegt verder dat de nood
zaak van de bestedingsbeperking hier
en daar enige twijfel heeft doen
rijzen over de werkelijke betekenis van
de economische groei der laatste jaren, in
welk opzicht zelfs meer dan eens de term
„schijnwelvaart" is gebruikt.
Er is in het recente verleden echter
geen periode aan te wijzen, waarin de eco
nomische ontwikkeling van ons land zich
in een zo snel tempo heeft voltrokken. Per
hoofd van de bevolking was het reële na
tionale inkomen in 1956 ruim 16 percent
groter dan in 1953, een stijging derhalve
met gemiddeld meer dan 5 percent per
jaar, welk percentage behoudens in de na
oorlogse herstelperiode in geen enkel tijd
vak van dezé eeuw ook niet tijdens de
hoogconjunctuur aan het einde van de
jaren twintig zelfs maar werd be
naderd.
Het is zeer illustratief het beeld van de
economische expansie in ons land te pro
jecteren tegen de achtergrond van de ont
wikkeling op dit gebied in de nabuur
landen. Met allerlei graduele verschillen
blijkt de economische ontwikkeling in
deze landen toch in wezen volgens het
zelfde conjunctuurpatroon te zijn ver
lopen. De reële inkomenstijging per hoofd
van de bevolking beliep in de periode
1953-1956 in ons land ruim 16 percent,
evenveel als in Frankrijk, meer dan in
België (7 percent) en Engeland (9 percent),
doch minder dan in West-Duitsland (25
percent).
HAMBURG (Reuter) In een commen
taar van de correspondent te Bonn van
het onafhankelijke Hamburgse blad „Die
Welt" wordt aangedrongen op de benoe
ming van een Nederlandse persoonlijkheid
tot voorzitter van het toporgaan der
Europese Economische Gemeenschap. Het
blad wijst erop, dat de Fransen huiverig
staan tegenover het denkbeeld een Duit
ser op deze post te benoemen, en in West-
Duitsland huivert men bij de gedachte dat
een Fransman op deze post zou worden
benoemd. De economische organisatie en
het economische denken in Frankrijk en
Duitsland lopen sterk uiteen en dit zal
het voornaamste vraagstuk vormen bij de
totstandkoming van de Euromarkt, aldus
het blad. „Die Welt" zegt, dat wanneer de
Franse regering achter de oplossing staat
die wordt voorgesteld door het Parijse
blad „Le Monde" een snelle oplossing zou
kunnen worden verwacht. Het Franse on
afhankelijke blad heeft namelijk voorge
steld een Fransman te benoemen tot uit
voerend president van Euratoom, een
Duitser als president van de Hoge Autori
teit der Europese Gemeenschap voor Ko
len en Staal en iemand uit de Benelux als
hoofd van de Euromarkt.
BONN (AFP) Franz Etzel, vice-voor-
zitter van de Hoge Autoriteit der E.G.K.S.,
heeft tegenover de „Kölnische Runschau"
verklaard, op het ogenblik niet het voor
nemen te hebben af te treden. Volgens het
blad heeft Etzel medegedeeld weinig lust
te gevoelen een functie in de nieuwe re
gering Adenauer te aanvaarden. Het zou
in de bedoeling zijn hem, zoal niet het
vice-kanselierschap, dan toch zeker het
„ministerie voor Europese Zaken" aan te
bieden.
Solidariteit. Het internationaal verbond
van vrije vakverenigingen heeft 4 no
vember tot „Dag van internationale
solidariteit" uitgeroepen om de aan
dacht te vestigen op de strijd tegen alle
dictatuur. Als datum voor deze dag js
4 november gekozen, omdat op die dag
de Russen vorig jaar in Hongarije de
opstand neersloegen.
Omgekomen. Vier bergbeklimmers uit
Zuid-Tyrol zijn maandagavond op de
Grossglockner omgekomen. Zij waren
verdwaald in een sneeuwbui en vielen
in een 600 meter diep ravijn. De lijken
zijn maandagochtend geborgen.
Geslaagd. De Amerikaanse admiraal
Wright heeft gezegd dat de marineoefe
ning „Strike Back" van de NAVO bij-
zonder geslaagd is. De samenwerking
tussen de verschillende nationale een
heden staat op een buitengewoon hoog
peil, zei hij.
Peperduur. De koffie is peperduur gewor
den in Finland, sinds de regering een
prijsverhoging van 80 tot 300 mark (al
naar gelang van de kwaliteit) per kilo
heeft toegestaan. De Finse huisvrouwen
moeten voor de „nationale drank" 1060
tot 2300 Finse mark (ongeveer 13 tot 26
gulden) per kilo betalen.
Erewacht. De Westduitse NAVO-generaal
Hans Speidel heeft zijn negentienjarige
zoon Hans de Britse militaire academie
van Sandhurst laten zien. Speidel jr.
gaat binnenkort naar de Duitse mili
taire academie. Ter ere van het bezoek
hing op Sandhurst de Westduitse vlag
uit. Zestig senior kadetten vormden de
erewacht.
Nieuw-leven. De leidsters van de Indo
nesische vrouwenorganisaties hebben
dezer dagen een bespreking gewijd aan
het ontwerpen van een eenvoudiger
mode voor dames. Deze leidsters, waar
toe de echtgenoten van verschillende
leden van het kabinet behoren, willen
de dameskleding beperken tot sarong
en blouse met lange mouwen, in over
eenstemming met doelstellingen van de
„Nieuw-leven-beweging" van Sukarno,
Portret. Mevrouw Eleanor Roosevelt, die
een bezoek aan de Sovjet-Unie brengt,
heeft in Moskou een portret van haar
overleden echtgenoot gekregen. Het is
in de oorlog geschilderd door de Rus
sische schilder Gerassimov, die vooral
bekendheid heeft verworven door zijn
portretten van Stalin. Het portret was
een geschenk van de Sovjet-staatscom
missie voor culturele betrekkingen met
het buitenland.
Slaap-machine. Dr. Horsley Gant, directeur
van het Pavlovian Institute van de
John Hopkins universiteit in Baltimore
(V.S.), heeft medegedeeld, dat Russische
geleerden een „slaap-toestel" hebben
uitgevonden, waarmee slapeloosheid ge
nezen zou kunnen worden. Gant ver
telde dat hij in het biologisch instituut
Bogomolets in Kiev een dergelijk toe
stel had gezien. De machine werkt door
middel van twee kleine elektroden aan
de oogleden van de patiënt waardoor
heen zwakke elektrische impulsen wor
den geleid.
Spionage. De Russische commissie voor
staatsveiligheid heeft in Litouwen een
Amerikaanse agent, Bromberg ge
heten, gearresteerd, als gevolg van in
lichtingen die de Let Zalins had ver
strekt. Zalins is het vorig jaar in de
Sovjet-Unie gearresteerd, aldus radio-
Moskou. Volgens de Russische autori
teiten heeft Bromberg tijdens de bezet
ting van Letland samengewerkt met de
Duitsers. Hij vluchtte naar Zweden en
ging vandaar naar West-Duitsland,
waar hij in dienst trad van de Ameri
kaanse inlichtingendienst.
„Idioot". Bij Stetten is een Duitse arbeider
gedood door een granaat, afgevuurd
door een Duitse luchtafweerbatterij, die
aan het oefenen was. Een andere ar
beider werd ernstig gewond. Zij behoor
den tot een groep van dertig arbeiders
die bij het NAVO-vliegveld nabij Stet
ten naar een oefening keken. De gra
naat kwam terecht tussen de arbeiders
die zich achter struiken hadden ver
scholen. Een officier van de bundes-
wehr noemde het gedrag der arbeiders
"idioot".
Winter. Het is winter in Zweden. In het
noorden vriest het tot acht graden en
er ligt een sneeuwdek van meer dan
twintig cm. De sneeuw viel tot ver in
het zuiden, in Eskilstuna, ten westen
van Stockholm. De aardappeloogst in
het getroffen gebied is bedorven.
DE SCHRIFTELIJKE bronnen die be
trekking hebben op de geschiedenis van
het graafschap Holland beginnen pas laat
en aanvankelijk traag te vloeien. Het oud
ste Hollandse kroniekje is afkomstig uit
het klooster te Egmond, dat als een van
de oudste cultuurcentra van Holland moet
worden beschouwd. Als zodanig stond het
echter ver ten achter bij Utrecht, dat in
de 8ste eeuw een bisdom was
geworden en bij Dorestad
(Wijk bij Duurstede) dat al
sedert eeuwen een belangrijke
nederzetting van kooplieden
was.
In de tijd van Karei de Grote
bestonden er weliswaar reeds
kerken te Flardinge, Velsere-
burgt, Pettem, Valcanaburg en Tesel, maar
deze nederzettingen in de wildernis aan de
periferieën van het Frankische Rijk kun
nen we zeker niet als cultuurcentra be
schouwen; het waren meer zendingscentra
dan kloosters, want de kerstening kon in
deze streken slechts langzaam voortgang
vinden en aan de uiterste rand van het
gebied, t.w. op sommige Waddeneilanden,
moeten zelfs omstreeks het jaar 1000 nog
heidenen hebben geleefd
Het vroegste, wat wij van Egmond we
ten is, dat Dirk I, graaf in Kennemerland
en Texel, een eerste, overigens zeer be
scheiden schenking deed aan de Egmondse
kerk. Maar tussen de tijd van Karei de
Grote en „onze" eerste Dirk ligt een eeuw,
die we graag zouden willen overbruggen.
Nu heeft iedereen wel eens gehoord van
de invallen der Noormannen, die vooral
onder de zwakke opvolgers van Karei de
Grote van zich lieten spreken. Aangetrok
ken door de rijkdommen der kooplieden
nederzettingen in dit schaars bevolkte ge-
bied, werden in 836 Dorestad en een ha
venplaats aan de Maasmond, Witla, terdege
geplunderd.
In diezelfde tijd voerde de Deense prins
Hemming in Zeeland het militaire bevel
namens keizer Lotharius en de opvolgers
van Hemming (t.w. Harald en Rorik) be
zaten Dorestad, Zeeland met „aangrenzen
de streken" en Kennemerland. Die niet bij
name genoemde „aangrenzende
streken" omvatten destijds het
holtland, de oude vorm voorde
naam Holland, ook genoemd in
een lijst van goederen van de
Utrechtse kerk uit de 10de
eeuw, ter aanduiding van een
streek niet ver van Leiden,
waarmee wellicht bedoeld was
de bosrijke streek tressen Noordwijk en
Haarlem.
Maar goed, de laatste Deen (of Noor
man) die hier regeerde, droeg de naam
Godfried. Deze Deense hertog had grootse
plannen, maar zij kwamen niet tot uitvoe
ring omdat de man voortijdig werd ver
moord in 885. Een van zijn moordenaars
was Gerulf, die als graaf uitoefenaar van
het overheidsgezag in Kennemerland en
het „Houtland" was. Als graaf was Gerulj
ondergeschikt geweest aan de Deense her
tog Godfried, maar na het vermoorden van
zijn superieur, verkreeg de graaf aanzien
lijk meer armslag, zodat een aanvang kon
worden gemaakt met de gebiedsuitbrei
dingen die onder zijn opvolgers tot de ver
groting van Holland zouden leiden.
Deze Gerulf is naar alle waarschijnlijk
heid de vader van Dirk I en de stamvader
van het Hollandse Huis geweest.
Nu wil een lezer nog weten, wie de oud
ste bewoners van ons land zijn geweest.
Dat was de mens van Hengelo.
Daarover morgen. H Pétïllon
