PANDA EN DE MEESTER-BRANDMEESTER
Vandaag begint in Tweede Kamer het
debat over de Euromarkt
Monty coats
ENSEN
Grote kans op nachtvorst
J
TocU ió het zo
J
Kolenprijzen in West-Duitsland
- voorlopig - niet verhoogd
f 38.50
I
ABDIJSIROOP
Wereldnieuws
DINSDAG 1 OKTOBER 1957
2
H. BIJSTER Jr. EN ZOON
Schildersbedrijf
Brits plan voor vrijhandel
met Canada
Directie Padang Portland
optimistisch over 1957
Studiegroep van zakenlieden
naar Nabije en Midden-
Oosten
Courtaulds sluit fabriek
Als 't vuur hoog opschiet
in de keel
N.V. Verenigd Bezit van
1894: 8 dividend
Goede kansen voor handels-
en economische conferentie
De Beneluxhandel in de
eerste helft van 1957
„Horen en zien"
Revaluatie van de mark en
devaluatie van het pond
wordt toch verwacht
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
1
Stenen
gereedschap
Hedenmiddag begint in de Tweede Ka
mer het drie- of vierdaagse debat over de
Europese Economische Gemeenschap van
de Beneluxlanden, Frankrijk .Duitsland en
Italië; de volksvertegenwoordigingen van
de laatste drie landen hebben het verdrag
in eerste instantie al goedgekeurd.
De aanvaarding van het verdrag bete
kent, dat een terugkeer niet meer mo
gelijk is. Het verdrag wordt aan
gegaan voor onbeperkte tyd. De Neder
landse regering had diverse bepalingen
van het verdrag graag anders gezien. In
het algemeen vindt zij het Europese karak
ter van de gemeenschap niet zo sterk als
zij zou hebben gewenst.
ADVERTENTIE
J. J. HAMELINKSTRAAT 26 II
TEL. 14519
Canadezen niet zeer enthousiast
De Britse regering stelt voor, dat Groot-
Brittannië en Canada een vrjjhandelsge-
bied vormen ter bevordering van de han
del tussen beide landen, aldus heeft de
Britse minister van Financiën, de heer
Peter Thorneycroft, zaterdagavond na het
einde van de eerste vergadering van de
conferentie van ministers van Financiën
te Mont Tremblant in de Canadese pro
vincie Quebec op een persconferentie mee
gedeeld. Hü zal dit voorstel woensdag aan
staande, na de ministersconferentie, met
de Canadese regering bespreken. De mi
nister zei, dat dit Britse voorstel geheel
los staat van de voorgestelde Europese
vrijhandelszone.
In officiële en onofficiële Canadese
kringen is men algemeen van oordeel, dat
het voorstel inzake een Engels-Canadees
vrij handelsgebied van de hand zal worden
gewezen wegens de gevaren, die het voor
een groot gedeelte van de Canadese indus
trie inhoudt. De produktiekosten der Ca
nadese industrie zijn hoger dan die der
Engelse industrie, zodat de vrees bestaat,
dat Engelse fabrikanten de Canadese
markt zullen overstromen, in het bijzon
der de textielgoederen en andere produk-
ten, die in een felle concurrentiestrijd ge
wikkeld zijn, en dat hierdoor een groot
gedeelte van de Canadese industrie te
gronde zou kunnen worden gericht. Om
deze reden zijn sommige Canadese auto
riteiten van oordeel, dat het voorstel niet
kan worden aanvaard.
In een belangrijk opzicht lijkt het En
gelse voorstel constructiever voor de in
ternationale handel te zijn dan het plan
voor een Europese gemeenschappelijke
markt. Bij een Europese gemeenschappe
lijke markt zullen de continentale landen
de douanetarieven in hun onderlinge han
del verlagen, maar zullen tevens enige
belangrijke handeldrijvende landen hun
tarieven in hun handel met de rest van
de wereld verhogen. Bij de vorming van
een Engels-Canadees vrijhandelsgebied
zou er echter geen sprake zijn van ver
hoging der douanetarieven tegenover der
de landen.
Tijdens de algemene vergadering van
aandeelhouders der Padang Portland Ce
ment Maatschappij heeft de directie mee
gedeeld dat in het lopende boekjaar de
maatschappij veel moeilijkheden heeft on
dervonden door de grote voorraden ce
ment, die opgeslagen moesten worden
doordat de afzet terugliep in verband met
de concurrentie van Japan. Door re
geringsbemoeiingen is de import uit Japan
thans gedaald. Wel werd een nieuwe In
donesische fabriek gebouwd, die thans
echter nog niet produceert. Het produktie-
vermogen van deze fabriek wordt geschat
op 250.000 ton; het totale Indonesische
verbruik beloopt 500.000 ton. De produk-
tie van de Padang Portland bedraagt on
geveer 150.000 ton zodat niet gevreesd be
hoeft te worden voor concurrentie. De re
sultaten zijn wat produktie zowel als ver
kopen betreft tot nu toe gunstig te noe
men. Over de vooruitzichten was de di
rectie optimistisch gestemd.
Op vele punten zijn in het verdrag re
gelingen getroffen, die in wezen een waar
borg inhouden voor bepaalde belangen
van een of meer landen. Bovendien zijn
voor Duitsland, Frankrijk, Italië en
Luxemburg speciale protocollen aan het
verdrag toegevoegd. In het algemeen is
vooral met de bijzondere positie van
Frankrijk in belangrijke mate rekening
gehouden.
De totstandkoming van de economische
eenwording van het kleine Europa wil men
bereiken door afschaffing van de invoer
rechten tussen de zes landen, alsmede door
afschaffing van andere maatregelen, die
de „omvang" van de invoer beperken. Er
zal voorts worden gestreefd naar de ge
leidelijke invoering gedurende de over-
gangspex-iode van een gemeenschappelijk
tarief van douanerechten voor goederen,
die worden ingevoerd uit landen buiten
het kleine Europa (gemeenschappelijk bui
tentarief). Vports zijn regelen gesteld voor
de verwijdering tussen de zes landen van
hinderpalen voor het vrije verkeer van
personen, diensten en kapitalen.
De beperkende bepalingen in de
verschillende landen ten aanzien van
de tewerkstelling van arbeiders moeten
geleidelijk worden afgeschaft. Het doel van
de vrijheid van het kaptiaalverkeer is, dat
kapitalen daar aanwending kunnen vin
den, waar zij het grootste economische nut
kunnen afwerpen.
Ten einde een onderzoek in te siellen
naar de mogelijkheden om tot nauwer
zakelijk contact te komen met de landen in
het Nabije en Midden-Oosten zal dr. P.
Rijkeps, O,ud-voorzitter van de raad van
bestuur van Unilever n.v., vergezeld van
vooraanstaande zakenlieden uit verschil
lende landen binnenkort een studiereis
naar deze gebieden ondernemen.
Nadat zij zich terzake een oordeel zullen
hebben gevormd, zullen de deelnemers aan
deze studiereis na hun terugkeer hun be
vindingen en de mogelijkheden tot uitvoe
ring van bepaalde projecten bespreken
met zakenlieden en bankiers van verschil
lende andere landen.
Na een kort bezoek aan enkele Arabi
sche landen zal ten einde het onderzoek
in een maand te kunnen voltooien de
groep worden gesplitst voor het afleggen
van afzonderlijke bezoeken. De heer Rij-
kens zal worden vergezeld door de heren
H. Christiansen (Kopenhagen), dr. C. Hil-
len (Rotterdam), E. Leyonhufvud (Stock
holm), G. Nebolsine (New York), P. Parker
(Beyrouth), dr. A. Peccei (Rome) en dr. H.
Pollems (Dusseldorp).
De Courtaulds Ltd. zal het volgend jaar
één van haar rayonf abri eken sluiten. Het
betreft hier een van de vier fabrieken in
Flintshire in Wales, waar 1270 mannen en
vrouwen wei-ken. De volgende week zal de
produktie met 50 pet. worden verminderd
en vóór Kerstmis zal de produktie met de
resterende 50 pet. verminderd worden.
Naar men meent is de algemene ver
mindering van de handel in rayontextiel
oorzaak van de sluiting. Naar de mening
van de secretaris der afdeling Noord-
Wales van de Transport and General
Workers Union heeft de maatschappij het
bedrijf te snel uitgebreid voor de beschik
bare afzetmogelijkheden en te veel fabrie
ken gebouwd. Doordat andere maatschap
pijen eenzelfde politiek volgden, ging de
produktie de vraag overtreffen op een mo
ment, dat de concurrentie van andere lan
den groot was.
ADVERTENTIE
oplaaiend vanuit de maag
Dat is geen kwaal die ge nog langer hoeft
te dragen. Neem Rennies - die blussen de
brandende pijn. Voetstoots. Rennies neutra
liseren alle overtollig maagzuur en nemen
zo de oorzaak weg van die snerpend bran
dende pijn.
De vergadering van commissarissen der
n.v. Vereenigd Bezit van 1894 heeft beslo
ten aan de in de tweede helft van oktober
te houden algemene vergadei-ing van aan
deelhouders voor te stellen over het boek
jaar 1956/'57 een dividend van 8% uit te
keren, zulks voor 5 Va0/" in contanten en
voor 2y2°/o in aandelen in de vorm van een
uitkering uit de agioreserve.
Britse Gemenebest
MONT TREMBLANT (Canada) De
kansen, dat er overeenstemming bereikt zal
wordeix ten aanzien van een besluit tot het
houden van een uitgebreide ecnomische en
handelsconferentie van het Britse Gemene
best, welke de eerste sedert 25 jaar zou
zijn, namen maandag toe, nadat de minis
ters van Financiën van het Gemenebest be
sprekingen over dit onderwei-p gingen voe-
ren. De Canadese minister van Financiën,
Donald Fleming, zette in een uitvoerige
rede het Canadese voorstel, om deze confe
rentie het volgend jaar te doen houden uit
een. In conferentiekringen is de algemene
indruk, dat er een dergelijke conferentie
gehouden zal worden, al zullen datum en
plaats van de conferentie nog moeten wor
den vastgesteld. (Reuter).
(Van onze correspondent inWest-Duitsland)
De minister van Economische Zaken,
prof. Erhard, heeft bereikt dat vandaag de
grote kolenmijnbedryven in het Roerge
bied de pryzen van de kolen niet met
zoals was aangekondigd 4,70 mark per
ton en die van cokes met 6,20 mark per
ton verhogen. De verhogingen zouden in
heel de Bondsrepubliek grote consternatie
onder de bevolking hebben verwekt, want
men zag goed in dat het dan onvermijde
lijk zou zijn dat tal van andere prijsver
hogingen, zoals voor gas en elektriciteit,
zouden volgen.
De Bondsregering vond die verhogingen
vlak na de verkiezingen buitengewoon on
aangenaam, vooral daar minister Erhard
ettelijke malen met nadruk had vei'klaard
dat de prijzen op hetzelfde niveau zouden
blijven en dat er geen enkele reden tot on
gerustheid bestond. Minister Ex-hard heeft
maandag in Bonn tweeënhalf uur lang
met vertegenwoordigers van de grote
mijnbouwondex-nemingen uit het Roerge
bied onderhandeld en het resultaat daar
van is dat de px-ijsverhogingen vandaag
nog niet van kracht worden. In brede
kringen van de bevolking had men daar
niet meer op gerekend. Het bericht kwam
volkomen onverwacht en het is dan ook
begrijpelijk dat het overal met de gx-oot-
ste voldoening werd ontvangen. Vermoe
delijk zullen de prijzen pas met ingang
van 1 november worden verhoogd, en dan
misschien niet eens in zo sterke mate als
oorspronkelijk in de bedoeling had ge
legen.
Minister Erhard zal vandaag in de late
namiddaguren in Essen zijn besprekingen
met de vertegenwoox-digers van de onder
nemingen voox-tzetten. Men neemt aan dat
zij tot in de avond zullen voortduren. Het
merkwaardige van de nieuwe situatie is,
dat de kolenhandelax*en nu niet meer we
ten waar zij aan toe zijn. Gistermiddag,
toen zij hun zaken sloten, was nog niets
van het uitstellen van de verhoging der
engros-prijzen bekend en de meeste han
delaars hebben op het ogenblik overigens
haast geen kolen meer in voorraad daar
hun klanten de laatste dagen bijna alles
hebben opgekocht.
Volgens mededeling van het secre
tariaat-generaal der Benelux Douane Unie
bedroeg de waarde van de invoer in Be
nelux uit derde landen in de eerste helft
van 1957 12.227 miljoen, terwijl Benelux
voor een waarde van 9.570 miljoen naar
derde'landen uitvoerde. De in- en uitvoer-
cjjfers van de overeenkomstige periode van
1956 bedroegen 10.706 miljoen en 9.394
miljoen, een toeneming derhalve van de
invoer met 14,2% en van de uitvoer met
1,9%.
De intx-a-Beneluxhandel gaf in de eerste
helft van 1957 het volgende beeld te zien:
invoer in de BLEU uit Nederland 908
miljoen; invoer in Nederland uit de BLEU
1.468 miljoen. De ovex-eenkomstige cij
fers van het voorafgaande jaar zijn 771
miljoen en 1.292 miljoen. De toeneming
van de intra-Beneluxhandel in de eerste
helft van 1957 ten opzichte van dezelfde
periode in 1956 bedroeg dus: van noord
naar zuid 17,8% en van zuid naar noord
13,6%.
ADVERTENTIE
100% zuiver wollen zeeduffel
waterdicht en kleurecht; leeftijd 7 jr
PAARLAARSTEEG 1
In de nacht van maandag op dinsdag
nam de wind af en daalden de temperatu
ren in de koude arctische lucht tot lage
waarden. De minimumwaarden varieerden
in het binnenland tussen 1 en 6 graden.
Er is plaatselijk ook nachtvorst opgetre
den. Op 10 cm. hoogte daalde het kwik
hier en daar tot min 1 graad. De buien
activiteit nam tijdelijk af.
Bij Ierland bevindt zich nog een vrij
krachtig hogedrukgebied dat langzaam
naar het zuiden trekt. Txxssen IJsland en
Noorwegen komen dalingen voor die naar
het zuidoosten zullen afzwenken. Een
warmtefront verplaatst zich gelijktijdig
naar de Noordzee, maar dit zal ons ver
moedelijk niet voor woensdagavond be
reiken. De komende nacht is de kans op
nachtvorst opnieuw zeer groot.
WEERRAPPORTEN
Temperaturen: buiten
land maxima van giste
ren. Binnenland: heden
7 uur. Neerslag: laatste
24 uur
Woensdag 2 oktober
Zon op 6.44 uur, onder 18.18 uur.
Maan op 15.25 uur, onder 0.03 uur.
Maanstanden
8 okt. 22.42 uur volle maan.
16 okt. 14.44 uur laatste kwartier.
23 okt. 05.43 uur nieuwe maan.
30 okt. 11.48 uur eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Woensdag 2 oktober
Hoog water: 10.28 en 23.07 uur.
Laag water: 5.34 en 18.03 uur.
Stockholm
Oslo
Kopenhagen
Aberdeen
Londen
Amsterdam
Luxemburg
Pai-ijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Berlijn
Frankfort
München
Zurich
Genève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Rome
Ajaccio
Mallorca
Den Helder
Ypenburg
Vlissingen
Eelde
Twente
De Bilt
Eindhoven
Vlv. Z.-Limb.
regen
onbewolkt
half bew.
zwaar bew.
zwaar bew.
onbewolkt
zwaar bew.
geheel bew.
onbewolkt
half bew.
regen
licht bew.
zwaar bew.
geheel bew.
half bew.
onbewolkt
regen
motregen
geheel bew.
zwaar bew.
geheel bew.
regenbui
licht bew.
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
licht bew.
i-B
d
.C
•- O
is-g
4)
n
11
nnw
15
n
10
wnw
12
n
13
nnw
13
nno
9
n
13
n
14
nw
13
windst.
21
w
11
ono
12
n
9
no
12
no
4
ozo
21
windst.
11
zo
15
zzo
26
nno
23
no
28
n
10
windst.
6
no
6
windst.
1
windst.
1
n
3
n
4
nno
8
60
o -
c.£
0,1
0
0
4
0,8
4
0,4
0
1
0
2
0
0
- 1
0,4
0,5
5
0
14
0
0
2
5
3
2
0
1
5
4
1
ocooccooccccooocco
ccococ>xxx:occcc«xocccoic<xxx
Met ingang van heden, 1 oktober, be
ginnen wij in korte aankondigingen en
nabeschouwingen aandacht te besteden
aan de Nederlandse televisieprogram
ma's, incidenteel ook aan belangrijke
radio-uitzendingen. Deze rubriek „Ho
ren en zien" zal men dagelijks kunnen
aantreffen op dezelfde pagina als het
feuilleton en de agenda's van het uit
gaansleven .Daarin is ook het program
ma van radio en televisie opgenomen,
dat tot dusver op deze plaats heeft ge
staan.
8. Bij het omzwenken van de hoek maak
te de losse slang opnieuw een gezellige
zwieper, die het raam van een hoekhuis
met een rinkelende slag in scherven deed
gaanHet lawaai was zo luid, dat dit het
gerammel van de brandweerauto over
stemde. „Pas op!", riep Panda, omkijkend.
„Stop! U hebt vergeten de brandslang op
te rollen!" „Zo", bromde de brandmeester,
de wagen tot stilstand brengend, „ik dacht
al, wat hoor ik toch steeds voor gerinkel
achter me. Dat zullen we even verhelpen.
Houd jij de slang strak, dan zal ik hem
oprollen". Panda sprong uit de auto en
liep naar het mondstuk om dit op te rapen.
Maar toen hij voorbij de hoek van de
straat kioam, zag hij een onverwacht
schouwspel. Brandende teer vloeide over
de straatreeds lekten de vlammen aan
een houten werkkeet, die in de nabijheid
stond! Panda aarzelde geen ogenblik. Hij
richtte de slang op de vuurgloed en
schreeuwde de brandmeester toe: „Vlug!
Geef water!" Maar inplaats van aan dit
verzoek te voldoen, begon de brandmeester
de slang kalm op te rollen. „Je hoeft niet
zo te trekken", merkte hij op, „alleen maar
strakhouden, dat is voldoende". „Maar er
is brand!", riep Panda opgewonden. „Wat?
Brand??, herhaalde de brandmeester,
„praat geen onzin. We hebben zojuist nog
gezien, dat die rook afkomstig is van een
pot met teer!" En rustig draaide hij verder.
New York Times:
In een overzicht van de verleden week
te Washington gehouden jaarvergade
ringen van het Internationale Monetaix-e
Fonds en de Wereldbank herinnert de New
York Times er aan, dat Engeland en
Duitsland beide hebben verklaard, dat zij
geen wijziging zullen bx-engen in de waax*-
de van hun valuta. Waarnemers in West-
Duitsland vooi'spellen echtex-, aldus het
blad, dat op den duur een wijziging van
de wisselkoersen niet kan uitblijven, daar
het vraagstuk van de Duitse betalings
balansoverschotten blijft bestaan. Een op
informaties berustende gissing is volgens
het blad, dat in de loop van 1958 de Duitse
mark met vijf tot tien percent zal worden
gerevalueerd en dat het pond sterling in
eenzelfdë mate zal worden gedevalueerd
Zuid-Preanger kreeg transfer 1954
In de algemene vergadering van de Zuid-
Preanger Rubber Maatschappij is medegedeeld,
dat in 1956 het restant van de transter 1954 is
ontvangen. De transfer 1955 is nog niet binnen,
maar zal vermoedelijk wel lager zijn dan is aan
gevraagd. De directie verwacht dat deze van
f 250.000 tot f 189.000 zal worden verminderd.
Over 1956 zal slechts een kleine transfer van
ongeveer 95.000 worden aangevraagd.
Afro-Aziatische markt
De Egyptische minister van Handel, Moham
med Aboe Nosseir, heeft zaterdagavond gezegd,
dat Egypte als tegenmaatregel tegen de Euro
pese gemeenschappelijke markt zal trachten
economische samenwerking tot stand te brengen
tussen Afrikaanse en Aziatische landen en sta
ten aan de Middellandse Zee.
Iers disconto
Blijkens een mededeling van de Ierse staats
bank is het disconto in Ierland met ingang van
30 september van yijf tot zes percent verhoogd.
Engeland en Europa
De interimcommissie voor de Euromarkt en
Euratom heeft zaterdag haar tweedaagse zitting
in Brussel beëindigd zonder dat overeenstem
ming is bereikt over een gemeenschappelijke
politiek jegens het Britse plan voor een losser
vrijhandelsgebied. Op 10 oktober vergadert men
weer.
Russische vlasdumping
Als gevolg van Russische export van vlasve
zels tegen zeer lage prijzen is ook in de Belgi
sche vlasvezelbereidingsindustrie een algemene
malaise ontstaan. De crisis in deze sector neemt
proporties aan welke herinneren aan het ergste,
dat men gekend heeft gedurende de jaren dertig.
Duitse deviezenreserves
De Westduitse deviezenreserves zijn in de pe
riode van 14 tot 23 september met 435 miljoen
d.m. gestegen. De goudreserve bleef onveranderd
op 10.033 miljoen d.m. De gezamenlijke goud- en
deviezenreserves bedroegen op 23 september
24.213 miljoen d.m.
Elsevier tevreden
De directie van de n.v. Uitgeversmaatschappij
Elsevier deelt mede dat de omzet in de eerste
9 maanden van het lopende jaar niet onbelang
rijk gestegen is boven die van de overeenkom
stige periode van het vorige jaar. Ook de be
drijfskosten zijn gestegen, maar in aanzienlijk
mindere mate dan de bedrijvigheid. Indien het
vierde en voor de boekenmarkt belangrijkste
kwartaal aan de verwachtingen voldoet, mag
worden aangenomen dat de winst over 1957 gun
stiger zal zijn dan die over het vorige jaar, waar
over een verhoogd dividend werd gedeclareerd.
ADVERTENTIE
De kinderen be
gonnen toen m'n
man Stop! dacht
ik en haalde een fles'
Abdijsiroop. Drie maal
per dag een lepel en heus, het was
meteen afgelopen met dat gehoest.
Gelukkig.je weet maar nooit,
wat er uit voört kan komen!
De 23 generende bestanddelen
lossen het slijm op en verjagen
de ziektekiemen
(AKKER SIROOP)
Bevredigend. De Amerikaanse commissie
voor atoomenergie heeft te Las Vegas
medegedeeld, dat negen Westduitse en
twee Franse schuilkelders op 31 augus-
tus op zeer bevredigende wijze een
kernontploffing hebben doorstaan.
Verwijt. De eerste algemene verkiezingen
die op 8 oktober in Nepal gehouden
zouden worden, zijn voor onbepaalde
tijd uitgesteld, omdat er niet voldoende
papier, stembussen en andere benodigd
heden zijn. De verkiezingsdatum was
twee jaar geleden al vastgesteld. De
verkiezingscommissie verwijt de aftre
dende regering, dat zij er niet voor ge.
zorgd heeft dat de verkiezingsbenodigd
heden beschikbare waren.
Samenbundeling. Afgevaardigden van
twaalf landen, waaronder de Verenigde
Staten en de Sovjet-Unie, nemen deel
aan een conferentie te Washington over
samenbundeling van de plannen van
verschillende landen op het terrein van
raketten en kunstmatige aardsatellieten
in het kader van het geofysische jaar.
Goedkoopste. Maandag wordt de prijs van
tien van de elf ochtend- en avondkran
ten van Londen van twopence tot two
pence half penny verhoogd. De prijs
van de Times blijft fourpence. Volgens
de Daily Express leest de Londenaar
nog steeds de goedkoopste krant ter
wereld.
Geen gevaar. Een Auster vliegtuigje van
de Britse antarctische expeditie, dat
met drie inzittenden op een ijsschots is
gestrand, loopt, naar gemeld wordt,
geen gevaar. De piloot, kapitein Gordon
Haslop, seinde aan het hooofdkwartier
van de expeditie op de Shackleton-basis
dat het vliegtuig in goede conditie is,
maar dat de benzine op is.
Vastgesteld. De Egyptische regering heeft
een bijzonder decreet afgekondigd om
maatregelen te kunnen nemen tegen
slagers en vleeshandelaren, die hun
waren niet willen verkopen tegen de
onlangs vastgestelde prijzen. Weiger
achtige slagers kunnen veroordeeld
worden tot een gevagnenisstraf van
twee jaar en een boete van vijfduizend
gulden. Politie-agenten zijn bij ver
scheidene slagerijen op post gezet om
er op te letten, dat vlees tegen de vast
gestelde prijzen wordt verkocht.
Tentoonstelling. Drie Polen van omstreeks
zestien jaar, opvarenden van het Poolse
visserij-opleidingsschip „Jan Turleijski"
hebben de Deense autoriteiten politiek
asiel gevraagd. Het schip maakt deel uit
van een visserij-tentoonstelling, die in
Kopenhagen wordt gehouden.
Misverstand. Een UNO-woordvoerder heeft
gezegd, dat het vasthouden in Syrië van
twee UNO-waarnemers en een Israë
lisch officier „een klein misverstand"
moet zijn. Het drietal, dat bij de Israe-
lisch-Syrische bestandslijn werd ont
voerd, is in Damascus op vrije voeten
gesteld en naar Israel teruggekeerd.
Overgedragen. Een Amerikaanse piloot,
die in Japan eerst een motorrijwiel aan
reed en twee mensen verwondde, een
kilometer verder een vrouw doodreed
en een kwartier later nogmaals een
vrouw doodreed - en ook na het laatste
ongeluk doorreed - is aan de Japanse
gerechtelijke autoriteiten overgedragen.
Afwijking. In de woestijn van Beetsjoeana
in Zuid-Afrika, zijn drie verongelukte
piloten opgepikt die vier dagen hebben
geleefd op sprinkhanen en dauw, die zij
's ochtends van hun vliegtuig likten.
Hun toestel was uit de koers geraakt
door een afwijking in het kompas, ver
oorzaakt door een magnetische sigaret
tenaansteker.
Op heterdaad. „Wereldburger nummer
een", de Amerikaan Gary Davis, is op
heterdaad betrapt-, toen hij in een wa
renhuis te Parijs dameskleding onder
zijn jas verborg. Hij bleek identiteits
papieren bij zich te hebben volgens wel
ke bij Gary Davis, Gareth Daires of
Petx-us Gewart zou heten. De Amerikaan
ontsnapte uit het politiebureau, maar
later gaf hij zich weer aan.
Afgesloten. De hulpactie van het Rode
Kruis voor de Hongaarse vluchtelingen
in Oostenrijk is maandag afgesloten.
Deze actie was in november 1956 be
gonnen. Vijfenvijftig bij het internatio
nale Rode Kruis aangesloten landen
hebben in totaal een bedrag van onge
veer 56.000.000 gulden ter beschikking
gesteld. De Oostenrijkse minister van
Binnenlandse Zaken, Oskar Helmer,
heeft verklaard dat er van de 174.000
Hongaarse vluchtelingen vijfduizend
vrijwillig naar hun land zijn terug
gekeerd.
WIJ, die alle mogelijke werktuigen tot
onze beschikking hebben, kunnen ons
moeilijk voorstellen wat primitieve mensen
allemaal tot stand weten te brengen zon
der deze geperfectioneerde hulpmiddelen.
Daarom is het goed dat er zo nu en dan
eens ijverige onderzoekers op uit trekken
om zich nauwkeurig op de hoogte te stellen
van de prestaties die buiten
onze gemechaniseerde wereld
worden verricht.
Eén van hen was F. Sehested,
die door proeven bewezen
heeft dat met de meest een
voudige hulpmiddelen de
meest verbazingwekkende re- V
sultaten kunnen worden ver-
stammen door wiggen in het hout te drij
ven en de Eskimo's splijten het drijfhout,
dat spaarzaam op hun kusten aanspoelt,
door een rij van dicht naast elkaar liggen
de gaten in het hout te boren. Maar de
mensen uit de Steentijd xoaren al veel ver
der en gebruikten de bijl, die zeker door
de vuistwig is voorafgegaan(Het is daar-
om zeker niet uitgesloten, dat
werktuigen die door de archeo
logen vuistwiggen worden ge
noemd, destijds van een steel
waren voorzien en dus in wer
kelijkheid bijlen zijn geweest).
Maar goed, die echte stenen
bijl was een geweldige ver
betering. Reizigers, die i>Ü
kregen. Vlakke granietsteen gaf hij 'n eerste i primitieve volken de stenen bijl hebben
ruwe behandeling met water en scherpe
kiezel, vervolgens gebruikte hij zandsteen
voor het slijpen van dit stuk graniet en
tenslotte wist hij met een wetsteen van
schiefer een volkomen glad en gepolijst
oppervlak op het graniet te bewerkstelli
gen. De bijl uit het Stenen Tijdperk, die
hij zich voorgenomen had te vervaardigen
was toen gereedgekomen zonder enig an
der hulpmiddel dan de natuur hem bood.
Wie een stuk graniet bekijkt en zich
voorstelt dat door schuren en slijpen daar
uit een blad van een bijl moet kunnen
groeien, zal zeker terugschrikken voor al
het werk dat daarmee gemoeid is. Toch
valt dit erg mee, want Sehested stelde vast,
dat het eerste polijsten van een vuurstenen
bijl, bij een dagtaak van zes uur, binnen
een week zou kunnen worden verricht. Een
gering tijdsverlies voor het verkrijgen van
een zo belangrijk werktuig!
Belangrijk was de stenen bijl ongetwij
feld, ook al kunnen wij, die het liefst met
chroom- en nikkelstaai werken, ons dat
moeilijk voorstellen. De Indianen van
Noordwest-Amerika vellen grote boom
zien hanteren, stonden dan ook verbaasd
over de prestaties die hiermee werden ver
richt. Ten overvloede heeft Sehested ook
nog de nodige proeven genomen met oude
stenen bijlen uit Denemarken en toonde
proefondervindelijk aan, dat 26 dennen ter
dikte van 20 cm in tien dagen geveld kon
den worden. De tijd die nodig was om
hiervan balken te maken en daarvan eer
ruw houten huis te bouwen, vorderde
uiteraard wat meer tijd, maar alles bij el
kaar viel het toch erg mee, want er gingen
slechts 81 werkdagen in zitten. En aan
gezien de primitieve mens wel geacht kan
worden nog iets handiger met deze werk
tuigen te kunnen omgaan dan tegenwoor
dige proefnemers, mogen ure veronderstel
len dat hij zijn huis in nog kortere tijd kon
bouwen. Uitsluitend en alleen met sténen
gereedschap!
En heeft u wel eens gehoord van de
vuursteenindustrie te St. Geertrui?
Daarover morgen.
(Nadruk verboden
H. Pétiïïon
