Horen en zien
SPION IN BERLIJN
Agenda voor
Haarlem
KLINGDECOR
N.V. DE HOUTWERF
Advies voor de Prix de Rome
in vernieuwde academie
Ouwe Job vertelt zijn avonturen
Radio geeft woensdag
Kort en bondig
NAAIMACHINES
DINSDAG 1 OKTOBER 1957
4
Radio - televisie
NABESCHOUWINGEN
Mager en versnipperd
Bekroond hoorspel
Bevrijdt u
T elevisiepro gramma
Prix de Rome toegekend
aan Emmy Eerdmans
Plannen van het IKOR
in komende maanden
Stichting „Donemus" deze
maand tien jaar
Onderwijs in Papiamentoe
r
ONS VERVOLGVERHAAL
DOOR SLIM HARRISON
Vierde Academische
filmstudieweek
Tijdens een technische storing van enkele
minuten, waardoor met de uitzending van
actualiteiten niet op tijd kon worden be
gonnen, is de VPRO-televisieomroepster
maandagavond net nog in de gelegenheid
geweest een kort gesprek te improviseren
met Indra Kamadjojo, die tot slot van het
t.v.-programma een voordracht van „De
legende van Krishna" gaf. Deze voordracht
en de korte inleiding daarop vormden ver
reweg het interessantste deel van een
voor de rest vrij mager en versnipperd ge
heel. Versnippering is weliswaar een we
zenlijk kenmerk van een programma, dat
hoofdzakelijk bestaat uit actualiteiten,
maar deze eigenschap heeft een ver
moeiend effect op de kijker als de details
afzonderlijk niet afgerond en van verge
lijkbare betekenis zijn. Dat was niet het
geval.
Twee nieuwe liedjes van de gitarist-pia
nist Jaap Molenaar waren bijvoorbeeld te
saai van inhoud en uitvoering dan dat zij
een lopende overgang konden vormen van
het onbetekenende, maar originele, pun
tige, als grap bedoelde filmpje „Rythm-
etic" naar het nuchtere zinrijke, zij het wat
erg bondige vermaan, dat een Hilversum-
se verkeerspedagoog richtte tot de Neder
landse bromfietsers in het belang van de
verkeersveiligheid. Hij sprak overigens wel
wat erg vriendelijk. Een bozer gezicht al
leen al had de pedagogische strekking van
zijn betoog beslist versterkt.
In een tot slot van dit onder de titel
„Rotonde" uitgezonden programma (van
gewone en minder alledaagse zaken uit het
dagelijks leven) vertoond filmpje, dat was
samengesteld uit opnamen van het Alge
meen Nederlands Persbureau en de foto
graaf Cor van Weele, werd hier en daar
wat smakeloos gespeculeerd op een be
hoefte van een grote groep mensen, die
meer onder de indruk te brengen zijn met
melodramatische „fijnzinnigheden" dan
door nuchtere feiten. Cinematografisch
had dit fimpje wel kwaliteiten, in ieder
geval onvergelijkbaar veel meer dan het
filmpje „Paris vu par un chien". Als men
niet beter wist, zou men geloven, dat dit
bibberige rolprent je werkelijk door een
hond werd opgenomen.
De kijkers kregen in „De legende van
Krishna" eindelijk rust. Het betrof een
met bewegingen geïllustreerd verhaal over
Krishna, de incarnatie van de Indiase God
Vishnoe, waaraan de danseres Mathiana
medewerking verleende. Het is de vraag
of de kalmte in deze Oosterse vorm van
expressiviteit niet sterker had gesproken
als regisseur Ad de Vries iets meer afwis
seling zou hebben gebracht in „close-ups"
en panoramisch vertoonde beelden. Voor
ons gevoel was de overgang van het voor
gaande naar een zo statische instelling van
een in de ogen van een westerse toeschou
wer statische bewegingskust te groot. Niet
temin was de voordracht van de legende
over Krishna, die de mens op aarde tracht
te verlossen van demonische machten, in
teressant, ook al is iemand met een wes
terse opvoeding niet of onvoldoende in
staat de emotionaliteit te voelen in de be
wegingen met de vingers, de polsen, de
handen, de armen, het lichaam en het
hoofd, onder andere doordat hij de exacte
betekenis van de bewegingen niet kent.
Beeldschermer
In december 1956 hebben het Nationaal
Instituut voor de Radio-Omroep in België
en de Nederlandse Radio Unie een hoor
spelprijsvraag uitgeschreven. De Nederlan
der Josef Cohen verwierf daarbij de eerste
prijs met zijn hoorspel „Het staat op mu
ren". De VARA zal dit werk op woensdag
9 oktober 's avonds onder regie van S. de
Vries jr. uitzenden in het gezamenlijk pro
gramma. Het NIR in België zal deze uit
zending relayeren.
ADVERTENTIE
van rheumatiek, spit, ischias, hoofd- en
zenuwpijnen. Neemt daarvoor Togal. het
middel bij uitnemendheid, dat baat waar
andere falen. Togal zuivert de nieren en is
onschadelijk voor hart en maag. Bij apoth.
en drog. 0.95, 2.40, 8.88.
HILVERSUM I 402 M.
7.00 Nieuws en SOS-ber. 7.10 Gewijde muz. 7.50
Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws en weerber.
8.15 Gram. 8.30 Idem. 9.00 Voor de zieken. 9.30
Voor de '/rouw. 9.35 Waterst. 9.40 Omr.ork. 10.20
Gram. 10.30 Morgendienst. 11.00 Gram. 11.15 Ra-
dio-Filh. ork. 12.10 Clavecimbelrecital. 12.30
Land- en tuinbouwmeded. 12.33 Amus.muz. 12.53
Gram. en act. 13.00 Nieuws 13.15 Met PIT op pad.
13.20 Amus.muz. 13.50 Gram. 15.00 Jeugdork. 15.45
Gram. 16.00 Voor de jeugd. 17.20 Muz. caus. 17.40
Beursber. 17.45 Gram. 18.20 Spectrum v. h. Chr.
organisatie- en ver.leven. 18.35 A Capellakoor en
orgel. 18.55 Gram. 18.55 Gram. 19.00 Nieuws en
weerber. 19.10 Op de man af. 19.15 Gram. 19.30
Buitenl. overz. 19.50 Gram. 20.00 Radiokrant. 20.20
Concertgeb.ork. en solist. 21.10 ,,Kerk en Staat
in de Middeleeuwen", caus. 21.30 Lichte muz.
22.00 Een land op de tweesprong, caus. 22.15 Con-
certgebouwork. 23.00 Nieuws. 23.15 Sportuitsl.
23.20—24.00 Gram.
HILVERSUM II 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. 8.00 Nieuws.
8.18 De ontbijtclub. 9.00 Voor de vrouw. (9.35—
9.40 Waterst.). 10.00 Schoolradio. 10.20 Gram. 11.00
Gevar. progr. 11.45 Gram. 12.00 Orgelspel. 12.30
Land- en tuinb.meded. 12.33 Voor het platteland.
12.38 Gram. 13.00 Nieuws. 13.15 Tentoonstellings
agenda. 13.20 Dansmuz. 13.50 Medische kron. 14.00
Gram. 14.30 Kinderkoor. 14.50 Voor de jeugd. 16.00
Voor de zieken. 16.30 Gram. 17.15 Dansmuz. 17.50
Regeringsuitz.Rijksdelen Overzee: Jeugduitz.:
De brievenbus gaat open, correspondentieclub
o.l.v. Regina Zwart. 18.00 Nieuws en comm. 18.20
Instr. trio. 18.40 Act. 18.50 Hammondorgelspel.
19.10 Joods progr. 19.30 Voor de jeugd. 20.00
Nieuws. 20.05 Niet kleiner dan de wereld, klankb.
20.15 Operettemuz. 21.00 Doktor Korbes vertelt
de waarheid, hoorsp. 22.05 Gram. 22.30 Tussen
mens en nevelvlek, caus. 22.45 Saxofoonkwart.
23.00 Nieuws. 23.15 Gram. 23.50—24.00 Soc. nieuws
in Esperanto.
17,0017.40 Voor de kinderen. 20.0021.55 Voet-
balwedstr. (jeugdelftallen) Nederland—Engeland.
BRUSSEL 324 M.
12.00 Gram. 12.30 Weerber. 12.34 Operettemuz.
13.00 Nieuws. 13.11 Gram. 14.00 Schoolradio. 16.00
Koersen. 16.02 Gram. 16.10 Gram. 17.00 Nieuws.
17.10 Gram. 17.20 Voordr. 17.45 Gram. 17.50
Boekbespr. 18.00 Gram. 18.30 Voor de sold. 19.00
Nieuws. 19.40 Gram. 19.47 Idem. 20.00 Hoorspel.
21.30 Omr.ork. 22.00 Nieuws. 22.11 Ork.conc. 22.50
Gram. 22.55—23.00 Nieuws.
De commissie van toezicht op de Rjjks-
akademie van Beeldende Kunsten in Am
sterdam heeft aan de minister van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen voorge
steld de Prix de Rome voor vrije schil
derkunst 1957 toe te kennen aan de 26-
jarige mejuffrouw Emmy M. Eerdmans
uit Bussum. Deze prijs bestaat uit een gou
den erepenning en een stipendium be
staande uit drieduizend gulden,
Voor de wedstrijd gaven zich dit jaar
negen kandidaten op, waarvan er vier tot
de eindkamp werden toegelaten. De opgave
was: een compositie schilderij <n olie
verf van 162 bij 130 centimeter met als
onderwerp „een ontmoeting waarbij men
sen elkaar hetzij buiten, hetzij binnens
huis ontmoeten op een bepalend ogenblik
in hun leven, zodat een voor deze ont
moeting liggende periode zinvol wordt af
gesloten of waardoor een volledig nieuwe
situatie ontstaat, die een geestelijke span
ning tussen de protagonisten teweeg brengt
en deze ontmoeting boven het toevallige
uitheft tot een van wezenlijke betekenis".
In het juryrapport wordt over mejuf
frouw Eerdmans onder andere gezegd: „Er
is van een duidelijk schilderkunstig talent
sprake. Er is een duidelijke geestelijke no
blesse aanwezig en de vorm waarin de ge
dachte van de jonge kunstenares met haar
veelbelovende talent gestalte kreeg kan de
warme bewondering van de jury wegdra
gen". Mejuffrouw Eerdmans heeft dit
jaar de Gosschalkprijs van de akademie,
waarvoor alle studenten konden inschrij
ven, gewonnen met een schilderij.
ADVERTENTIE
De PLASTICBEKLEDINGSPLAAT
voor toonbanken, tafels, bars enz. enz.
Kampersingel 20-24 - Tel. 0 2500-11932
Bij de plannen van het IKOR voor de
komende maanden blijven de kerkdiensten
het voornaamste programmadeel vormen.
De ochtenddiensten blijven beperkt tot een
uur. Alle in het IKOR samenwerkende
kerken komen daarin aan bod. De jeugd
diensten, eens in de vier weken blijven
toevertrouwd aan ds. M. L. W. Schoeh en
zijn Rotterdamse middelbare scholieren.
De vroegdiensten blijven in handen van
ds. C. M. de Vries en Frits Mehrtens en
behouden dus het karakter van lutherse
metten. De kinderdiensten worden' onge
wijzigd gehandhaafd.
Nieuw zijn de huisdiensten, eens in de
vier weken om 10.00 uur. In vele gezinnen
bestaat behoefte ten aanzien van de vorm
geving van de gezamenlijke aanbidding.
Het IKOR wil bij het in praktijk brengen
daarvan helpen door opnamen te doen
horen van de wijze, waarop in verschil
lende gezinnen op onderscheiden wijze
gezamenlijk de dag geopend wordt.
De veertiendaagse rubriek „De open
deur" zal niet meer de vorm van een
radiozondagsblad hebben, maar zal be
staan uit een, door ds. G. P. Klijn te schrij
ven, gedramatiseerd verhaal van enige
jonge mensen, wier problemen ter discus
sie aan de luisteraars worden voorgelegd.
Hun reacties zullen dan telkens bespro
ken worden. Kees de Bruine blijft er lied
jes voor schrijven.
De werkwijze van het IKOR om elke
kerkdienst in te leiden met een documen
tair programma (film, toespraak of ge
sprek) blijkt uitstekend te voldoen. Op
deze wijze zal het IKOR op 20 oktober de
kijkers in contact brengen met de vraag
stukken van de „Verantwoordelijke
Maatschappij" met prof. Banning als pre
dikant en met prof. Egbert de Vries en
pater Jelsma iri het inleidende gesprek.
De oecumenische zondag (8 december) zal
waarschijnlijk gewijd worden aan de in
terkerkelijke, geestelijke verzorging van
gevangenen. Ook zijn een jeugddienst en
een oud-katholieke kerkdienst in voorbe
reiding en sLat een uitzending op het
programma uit het protestantse kerkge
bouw op de Brusselse tentoonstelling. In
middels worden pogingen in het werk
gesteld om de niet gebruikte zendtijd ren
dabel te maken in korte uitzendingen.
Maandag werd op de Rijksacademie
voor Beeldende Kunsten het juryrapport
betreffende de wedstrijd voor de Prix de
Rome voor de vrije schilderkunst bekend
gemaakt. De commisie van toezicht zal
aan de Koningin adviseren de gouden me
daille toe te kennen aan Emmie Eerd
mans, die dan in Italië zou kunnen gaan
studeren. De zilveren medaille was voor
heen een beloning zonder meer. Dank zij
de door de schilderes mevr. B. Westen-
dorp-Osieck ingestelde mr. H. K. Westen
dorpschenking is hieraan thans ook een
financiële tegemoetkoming verbonden. De
jury meende dat voor het uitreiken van
de zilveren medaille ditkeer geen redenen
bestonden, maar adviseerde de toelage uit
de Mr. H. K. Westendorpschenking te ver
delen tussen Jan Sierhuis en Anita Voute.
Een bespreking nu te wijden aan de re
sultaten van deze wedstrijd zou wat over
dreven zijn. Wie een volwaardig schilderij
verwacht bij zo'n gelegenheid maakt de
fout te denken, dat men op een academie
kunstenaars kan maken. De academie ver
schaft de gelegenheid tot het vormen van
een ondergrond en biedt een uitzicht voor
diegenen, die zich tot de kunst geroepen
geloven. Ik meen dat de Rijksacademie
zich wat dit betreft in een plezierige ont
wikkeling bevindt. De bekendmaking van
het juryrapport gaf de directeur van de
Rijksacademie, prof. dr. N. R. A. Vroom,
de gelegenheid ons iets meer te laten
zien en een en ander te vertellen van
hetgeen er onder zijn leiding zich hier vol
trok. Ik mocht al eerder kennis nemen
van één en ander, omdat wij er een klein
recht op hadden te weten waarvoor mijn
voorganger, Otto B. de Kat, zijn werk
aan ons dagblad moest opgeven. Na enige
maanden bleken niet alleen zijn resultaten
maar ook die van prof. Jan Wiegers en
prof. Ch. Roelofsz hartverkwikkend. Nu
kon dit nog een gevolg zijn van het en
thousiasme van ieder begin. Belangrijk is
de continuïteit. En daartoe is onder meer
nodig „teamgeest" en behoud van plezier
in eigen werk. Het ziet er naar uit dat die
samenwerking, ook met reeds langer hier
werkzame leerkrachten, 'prettig is. Een le
vend bewijs van de ook voor eigen werk
zo gunstige omgang met elkaar mag ik het
mijne noemen: een ets in aquatint van
prof. Röling, een prachtig vervolg op zijn
in Haarlem gehouden tentoonstelling van
circusschetsen, die hij door het enthousias
me voor deze techniek van prof. Wiegers
maakte als deel van een hele reeks fraaie
zaken.
Vóór de benoeming van prof. Vroom tot
directeur zag men de directie graag in
handen van een belangrijke kunstenaar.
Op deze plaats is echter een goed organi
sator nodig gebleken. Een kunstenaar kan
dat zijn, maar had dan eigen creatieve ar
beid in een hoek moeten zetten, 's Lands
eerste instituut voor beeldende kunst, on
ze enige inrichting voor hoger onderwijs,
in deze, moest het tot voor de komst van
prof. Vroom doen met een veertigtal ka
chels, die het vaak lieten afweten en bo
vendien stofhaarden waren. Dat is alle
maal erg romantisch op een ateliertje van
de bohémien, maar belachelijk in een ge
bouw waarin men zich schoolt voor de
schone kunsten. Prof. Vroom zorgde dus
allereerst voor een centrale verwarming,
zodat de leerlingen door .dg koude niet be
hoefden weg te blijven (hetgeen wel voor
kwam) en de. modellen hun brood konden
verdiénen' onder de omstandighedén, die
De stichting „Donemus", wier doel is de
ontplooiing van het Nederlandse muziek
leven te bevorderen, in het bijzonder door
steun te verlenen aan de Nederlandse
scheppende toonkunst, bestaat 17 oktober
tien jaar. Tot het werkterrein der stich
ting behoort onder andere de exploitatie
in binnen- en buitenland van de werken
der bij haar aangesloten 109 componisten,
die nog niet door de commerciële uitgeverij
zijn opgenomen. Het blad van de stichting,
„Muzikaal Perspectief", wordt gereorgani
seerd en verschijnt in het voorjaar van
1958 als een internationaal blad onder de
titel „Sonorum Speculum" (spiegel der
klanken). „Donemus" beoogt met deze uit
gave een presentatie in het buitenland te
geven van het Nederlandse muziekleven.
Het tienjarig bestaan wordt gevierd met
drie concerten in het Concertgebouw in
Amsterdam (een orkest-, kamermuziek- en
een koorconcert), de stichting aangeboden
door het Comité Manifestatie Nederlandse
Toonkunst.
een werknemer toekomen. Bovendien
bracht prof. Vroom de andere arbeidsvoor
waarden op een normaal peil en wist zo
een aantal modellen aan zijn „zaak" te
binden. Na het voldoen aan deze eisen op
het eerste plan werd het oude, uit 1870
stammende gebouw opgeknapt. Het kreeg
een innemend interieur. In de gangen ex
poseren nu leraren en leerlingen hun wer
ken. Zo ontstaat een band, een interesse in
elkaar met als gevolg, misschien die edele
wedstrijd om het maken van het beste. De
leraren kregen eveneens een beter ver
zorgd atelier, want met hun eigen werk
zullen ze ook hun pupillen moeten aanspo
ren. Ruimte werd erbij gewonnen door
verbouwingen en meer aandacht kan nu
besteed worden aan bijvakken, waardoor
een universeler scholing mogelijk wordt.
Men is, onder leiding van de architect
Rietveld, nog bezig met de verbouwing
van aula en tentoonstellingszaal waarbij
van de beschikbare ruimte voor beider
doelen meer geprofiteerd zal worden.
Op een ander vlak ligt één der belang
rijkste vernieuwingen aan de academie:
de instelling van een voorbereidende klas,
waarmee men tot een betere selectie ko
men kan aan dit hoger onderwijsinstituut.
Persoonlijk zie ik hier één moeilijkheid: de
resultaten van prof. Roelofsz zijn zo bij
zonder, dat een keuze mij moeilijk lijkt.
Maar dit blijft toch ook voor de hele aca
demie een vraagstuk. Tenslotte moet men
altijd afwachten wat er uit een ijverig
leerling komt na zijn genoten onderwijs.
Men schept schone voorwaarden en pro
beert de jonge mensen te vormen tot
maatschappelijk voelende kunstenaars, die
tot bewustzijn van eigen persoonlijkheid
moeten komen. De jury adviseerde de
gouden medaille te schenken aan een leer
ling van Wiegers, bleek bij de opening van
de enveloppe. Aan haar werk was dat zo
niet te zien.
Dit onderwijs moet gevestigd zijn op ze
kerheden. De ontdekkingen, de vernieu
wingen komen pas van de eens gevormde.
„Het hoogste onderwijs in de beeldende
kunsten kan slechts verantwoord zijn,
wanneer met de allergrootste ernst niet
naar de stunt maar naar verdieping wordt
gestreefdEen geestelijke, door de stu
dent zelve als juist aanvaarde discipline,
karaktervorming en bezinning op eigen
plichten, meer dan op vermeende rechten,
zullen daarbij tenminste even belangrijk
zijn als toevallig door een lotsbeschikking
verkregen gaven". Aldus prof. dr. N. R. A.
Vroom, die nog meer hoopt te doen en de
Rijksacademie weer sterker zal betrekken
in ons gehele culturele leven.
Bob Buys
De gelukkige: Emmy Eerdmans
Nu waren de inboorlingen vlak bij onze prauw. Nog even, en ze zouden ons te pak
ken hebben! Maar toen sprong Govert op en zwaaide zijn arm.
„Hier, pak aan!", riep hij nijdig.
Met 'n flinke zwaai gooide hij de cocosnoot naar de prauw, en vlak daarna wierp
hij nummer twee. Ik keek vol spanning, hoé dat zou aflopen.
„Ja, hoeraraak!", riep Govert. 100-101
ADVERTENTIE
EXCLUSIEVE
ROODKAP3E
v^Weeht
voor BA8y en KLEUTER
Grote Houtstraat 116 - Tel. 13339
Met ingang van het nieuwe cursusjaar
zal aan de gemeentelijke universiteit van
Amsterdam een begin worden gemaakt
met het onderwijs in het papiamentoe, een
mengtaal uit Spaans, Nederlands en Neger
talen, gesproken door de bevolking van
Curagao, Bonaire en Aruba. Als docent zal
optreden drs. R. G. Römer, assistent van
prof. mr. dr. J. A. van Praag, hoogleraar
Spaanse taal en letterkunde. Dit is de eer
ste keer, zowel in Nederland als elders,
dat universitair onderricht in deze taal
wordt gegeven.
Proef op de som. Een 35-jarige ac
countant uit Rotterdam heeft allerlei klei-
nigheden weggenomen uit een warenhuis
in Den Haag. Toen hij een tubetje lijm in
zijn zak wilde stoppen werd hij gegrepen.
Hij bleek voor f 13.50 aan diverse artikelen
in zijn zakken te hebben. De accountant
zei tegen de recherche: „ik wilde alleen
maar eens zien of jullie goed werken
Hij heeft een blanco strafregister.
Burgemeester van Enschedé. In de
gemeenteraad van Enschedé heeft burge
meester M. van Veen meegedeeld, dat hij
met ingang van 1 januaxü 1958 ontslag
heeft gevraagd als burgemeester van En
schedé wegens het bereiken van de pen.
sioengerechtigde leeftijd.
Oostelijk Flevoland. De openstelling
van de brug bij EIburg en de randweg op
de dijk van Oostelijk Flevoland langs het
Veluwemeer zal zonder enig officieel ver
toon geschieden als de genoemde weg bij
beschikking van de minister van Verkeer
en Waterstaat tot B-weg is verklaard.
18. Emil
Goeienavond Angela. Aha, en dat is ongetwijfeld
de heer Holden?
Ja.
Ik ben Emil Murnau, aangenaamgaat u zit
ten, meneer Holden. Ik hoop dat u het tochtje hier
heen niet al te onaangenaam hebt gevonden. Onze
riolen beschikken nog niet over modern comfort, maar
ze zijn wel uitermate geschikt om je ongezien van de
ene plek naar de andere te brengen.
Inderdaad, ik vond vooral de bewoners zo akelig.
U bedoelt de ratten? Oh, die charmante beestjes!
Maar zij zijn nog veel banger dan u als zij een mens
zien. Als je de hartkloppingen kon meten, zou je mer
ken dat een rat tien maal zo erg van een mens schrikt
dan omgekeerdMaar enfinmag ik u iets aan
bieden? Iets stevigs toch zekerWhisky?
Heel graag.
Angela, jij weet waar alles staat. Wil je ons even
bedienen?
Emil Murnau kijkt me een paar minuten aandach
tig aan en gaat dan kalm verder:
Holden, u bent dus een van ons. U hebt de Rus
sische nationaliteit aangenomen en u zult zich voor uw
nieuwe vaderland gaan inzetten.
Ik geef geen antwoord, maar kijk naar Angela, die de
drank in een bijzonder hoog glas schenkt.
Holden, uw eerste werkje zal verre van gemak
kelijk zijn. We hebben lang geaarzeld of we u deze taak
konden opdragen, maar na een uitvoerig onderzoek en
vooral na de tussenkomst van miss Morelli hebben we u
uitgekozen deze opdracht te vervullen.
Waar gaat het om!?
Niet zo haastig, meneer Holden. U moet al uw koel
bloedigheid bewaren om de taak zo goed mogelijk uit
te voeren. Emil Murnau trekt eens aan zijn sigaar en
neemt van Angela een glas aan. Dat doe ik ook en we
klinken.
U merkt zeker wel dat die regelrecht uit de distil
leerderij Since in Ontario City komt?
Het is inderdaad een heerlijke whisky en ik proef er
langzaam en met welgevallen aan, maar Murnau neemt
de draad van zijn gedachten weer op.
Hebt u wel eens horen praten over het tele-gelei-
de projectiel?
Er zijn er tientallen. Overigens ben ik geen ge-
ROMAN VAN SLIM HARRISON
(vertaald uit het Frans)
leerde en eerlijk gezegd heb ik me nooit bijzonder
met die geleide projectielen bezig gehouden.
Een verzuim, Holden, een zeer ernstig verzuim.
De Fransen hebben namelijk werkelijk iets bijzonders
geconstrueerd. Geen enkel Amerikaans projectiel is zo
nauwkeurig als dat Franse model. Uw technici slaan de
handen van verbazing in elkaar en willen het tot elke
prijs in hun bezit krijgen, en uw regering oefent steeds
meer druk op de Franse regering uit om een tipje van
de sluier opgelicht te krijgen.
Maar nu weigeren de Fransen toch eens een keer, on
der het voorwendsel dat het nog niet helemaal gereed
is. En nu begrijpt u zeker wel waar ik heen wil. Wij
zijn zeker even hard geïnteresseerd als de Amerikaanse
regering. We hebben duizenden spionnen, misschien
moet ik zeggen honderdduizend agenten, in de wereld
verspreid en talrijke mededelingen worden naar ons
doorgeseind
We zijn een heleboel dingen te weten gekomen over
„Frangoise", zo hebben de Fransen hun projectiel ge
noemd. De onbetwijfelbare superioriteit van de Ameri
kanen op atoomgebied heeft de Franse ingenieurs extra
geprikkeld en zij willen er nu werkelijk iets heel bij
zonders van maken. Dit projectiel, luister goed, meneer
Holden, kan alleen gebruikt worden tegen een atoom
bom. De voortdurende straling van een H-bom trekt dit
projectiel aan als een magneet staal aantrekt.
Denk eens even hoe belangrijk zo'n wapen zou zijn in
geval van oorlog. Elk atoombombardement zou feite
lijk onmogelijk worden. Stel je voor: vliegtuigen cir
kelen boven vijandelijk gebied en in een van de toe
stellen bevindt zich een H-bom. Afweergeschut treedt
in actie, jagers stijgen op, maar wie weet in welk toe
stel precies de verschrikkelijke bom zit?
En toch zal men dat toestel moeten vernietigen, wil
men de luchtaanval verijdelen.
Maar stel nu even dat het land in kwestie beschikt
over een projectiel als de Frangoise, dat zich automa
tisch naar het vliegtuig met de H-bom spoedt.... wat
gebeurt er dan?wat gebeurt er dan?...^ Frangoise
zal de bom in de lucht doen ontploffen.
Aardig vooruitzicht,
Nietwaar?
HOOFDSTUK IV
Emil Murnau praat over het px-ojectiel alsof dit
nieuwe Franse wapen al zijn eigendom is.
Hij staat op en loopt naar zijn bureau, haalt er iets
uit en loopt even later met een lijvig dossier op mij
toe.
Holden, de meeste inlichtingen over de Frangoise
zitten in dit dossier. Ik zal u het laatste rapport laten
zien.
Hij haalt een vel papier te voorschijn, haalt zijn
brilletje voor de dag, want hij ziet niet goed, en begint
een bijzonder interessant relaas voor te lezen.
De Franse ingenieurs Laforest en Christians van het
C.N.R.S. (Centre National de la Recherche Scientifi-
que) en commandant Delarue, van de Franse lucht
strijdkrachten, vertoefden gezamenlijk in een villa in
Saint-Germain-en-Laye, toebehorend aan de zuster
van commandant Delarue.
De drie mannen hebben langdurige besprekingen ge
voerd over het gebruik van een geheimzinnig projec
tiel, uitgevonden door Jean Frangois Lelong, ingenieur
aan het Franse instituut voor atoomsplitsing.
Emil Murnau onderbrak zijn voorlezen even om me
duidelijk te maken dat deze Jean Frangois Lelong de
uitvinder was van het befaamde projectiel Frangoise.
Toen ging hij verder: De C.N.R.S. legt op het ogenblik
de laatste hand aan het prototype van dit projectiel,
dat binnenkort beproefd zal worden boven de Sahara.
De Fransen bewaren een volkomen stilzwijgen over
dit wapen dat, volgens ingewijden, Frankrijk met één
slag volkomen gelijkwaardig aan haar bondgenoten
zal maken.
Ik trek aan mijn sigaret en blaas kringetjes in de
lucht. Angela zit onbeweeglijk haar whisky te drin
ken en Emil Murnau houdt op met voorlezen.
U ziet, Holden, dat wij uitstekend zijn ingelicht.
Ik twijfel geen ogenblik aan de doeltreffendheid
van uw spionnenmaar ik zou toch wel willen we
ten waarom u mij van dit aartsgeheim op de hoogte
stelt.
Heel eenvoudig. Wij willen het ontwerp van dit
projectiel in ons bezit krijgen en zo snel mogelijk.
(Wordt vervolgd)
De vierde jaarlijkse Academische film
studieweek is maandag geopend met een
bijeenkomst in de aula van de rijksuniver
siteit te Utrecht door prof. dr. H. Freuden-
thal, die het thema van de deze week te
houden conferenties: „De relaties van de
film tot de werkelijkheid" inleidde. De
vice-voorzitter van het Nederlands Film
instituut, de heer D. van Staveren had aan
het begin van de bijeenkomst zijn vele toe
hoorders welkom geheten o.m. de Com
missaris der Koningin in de provincie
Utrecht mr. C. Th. E. graaf van Lynden
van Sandenburg en de rector magnificus
prof. dr. L. Seekles.
De eerste voordracht werd gehouden
door de heer C. Boost over „realisme en
neorealisme als stijl en genre". De relatie
tussen film en realiteit is volgens spreker
geen vraagstuk van de laatste jaren De
emancipatie van de film is voor een groot
deel bereikt door een voortdurend hervatte
speurtocht naar natuur en natuurlijkheid,
authenticiteit en documentaire werkelijk
heid, aldus de heer Boost.
De aandacht van het neo-realisme gaat
uit naar de mens, maar de tragedie van de
enkeling is vervangen door het collectieve
drama van de gemeenschap. De mens
wordt niet langer afgezonderd van die ge-
i meenschap, maar blijft deel uitmaken en
contact onderhouden met het bonte, ge
varieerde leven, waartoe hij ondanks alles
blijft behoren.
Des middags sprak dr. J. B. Knipping
over de verhoudingen van de filmwerke
lijkheid tot de menselijke gedragingen en
situaties.
Volgens dr. Knipping behoort de film
werkelijkheid tot de „poëtische" - en in
zekere gevallen tot de „artistieke" abstrac
tiewereld. Uitgaande van de natuurlijke
werkelijkheid, schept de mens een nieuwe
realiteit, die langs verschillende wegen de
gewone natuurwerkelijkheid en dus ook
zijn eigen leven beïnvloedt.
ADVERTENTIE
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL, Gr. Houtstr. 181, Tel. 14444
DINSDAG 1 OKTOBER
Concertgebouw: Eerste concert serie D
van het N.Ph.O. o.l.v. Henri Arends. So
list is Robert Casadesus, piano, 20.15 uur.
Minerva: Eerste avond van de wereldrei
zigersserie 19571958. mr. A. L. Hustinx
over „Onder de zon van Ceylon". 20.15 u,
Roxy: „De zwarte pagina", 18 jaar, 19 en
21.15 uur. Frans Hals: „Bloedige zonson
dergang", 14 jaar, 20 uur. Luxor: „Séné-
chal, de geweldige", 18 jaar, 19 en 21.15
uur. Rembrandt: „Rose Bernd", 18 jaar, 19
en 21.15 uur. Cinema Palace: „De ontem-
baren", 14 jaar, 19 en 21.15 uur. Lido: „La
vie Parisienne", 18 jaar, 19 en 21.15 uur.
Studio: „Het huis der geheimen", 14 jaar,
19 en 21.15 uur.
WOENSDAG 2 OKTOBER
Stadsschouwburg: De Nederlandse Co-
medie met „Romanoff en Julia", 20 uur.
Concertgebouw: Concert door de mari
nierskapel t.b.v. Marine-sanatoriumfonds,
20 uur. Zandvoortselaan 69: tentoonstelling
aardewerk van Studio Lohr. Frans Hals
museum: voordracht over moderne schil
derkunst door Ewoud de Kat voor Volks
universiteit, 20 uur. Roxy: „De zwarte pa
gina", 18 jaar, 14.30, 19 en 21.15 uur. Frans
Hals: „Bloedige zonsondergang", 14 jaar,
14.30 19 en 21.15 uur. Luxor: „Sénéchal,
de geweldige", 18 jaar, 14, 19 en 21.15 uur.
Rembrandt: „Rose Bernd", 18 jr, 14, 16.15
19 en 21.15 uur. Cinema Palace: „De on-
tembaren", 14 jaar, 14, 16.15, 19 en 21.15
uur. Lido: „Ave Maria", 14 jaar, K
16.15, 19 en 21.15 uur. Studio: „Het huis der
geheimen", 14 jaar, 14.15, 19 en 21.15 uur.