In Chrysoupolis begint weldra een veelomvattende hulpverlening in strijd tegen armoede Erbij Nederland begeleidt Griekenland op weg naar meer welvaart DE NESTOS ONBEREKENBAAR DE BEVOLKING ONGEDULDIG GEMEENSCHAPSONTWIKKELING KOSTELOZE MEDEWERKING ITiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii, COÖRDINATIE VAN KRACHTEN ZATERDAG 12 OKTOBER 1957 P A G1 NA V I i.i DE Nederlandse Organisatie voor Internationale Bijstand (NOVIB) houdt deze maand een inzamelingsactie ten behoeve van de hulpverlening aan minder ontwikkelde gebieden. Tweederde van de wereldbevolking leeft nog altijd in beklagenswaardige omstandigheden en de NOVIB beschouwt het als een taak van het Nederlandse volk een bescheiden bijdrage in de strijd tegen honger en ellende van miljoenen medemensen te leveren. Daar toe is huis aan huis een kaart verspreid met daarop een puzzel. Men kan ook rechtstreeks gelden ten behoeve van de steunactie overmaken. De actie wordt ondersteund door een aantal radiouitzendingen, terwijl deze dagen nog een folder huis aan huis zal worden bezorgd onder het motto „De wereld wacht op onze daden". De NOVIB denkt de ingezamelde gelden te besteden ten behoeve van vier doeleinden, te weten de ondersteuning van het werk van UNICEF (de organisatie van de UNO ten behoeve van de nood lijdende kinderen) of van de UNESCO (de opvoedkundige, sociale en cul turele organisatie van de UNO) en de uitvoering van enkele hulpprojecten van hoofdzakelijk kwalitatieve en stimulerende betekenis in Noord-Grieken land en in de Soedan en de financiële hulpverlening aan bestaande pro jecten, die tengevolge van gebrek aan fondsen anders gedoemd zouden zijn te verdwijnen. Ten einde het Nederlandse volk een beeld te geven van de heersende nood, hebben enkele Nederlandse journalisten de projecten in Griekenland en de Soedan bezocht om de situatie te kunnen bezien OP DE grenzen van Macedonië en Thracië in noord-Grieken land ligt Chrysoupolis. Het dorpje telt op het ogenblik 7.600 in woners en vormt het centrum van de vlakte van de rivier Nes tos, die hier in grillige bochten haar weg naar zeer zoekt. Aan de horizon kan men de statige bergen zien oprijzen, die toegang verschaffen tot de meest woeste gedeelten van Griekenland, tevens het grensgebied met Bulgarije. Door de eeuwen heen heeft hier de gesel van verwoesting en vernietiging de bevol king geteisterd. Alexander de Grote van Macedonië heeft er eens zijn scepter gezwaaid. Later kwamen de Romeinen, maar ook zij konden zich er op den duur niet handhaven. In de tijd van de grote volksverhuizingen kreeg het gebied te lijden van de invallen der Goten, Hunnen en Slaven. Nog één keer, om streeks het jaar 1000, keerde de macht van het Oostromeinse rijk er terug, maar daarna viel de bevolking ten prooi aan de eeuwenlange Turkse overheersing, die er zich vrijwel tot het begin van de eerste wereldoorlog heeft kunnen handhaven. De Balkanoorlogen en de eerste wereldoorlog brachten "rote verwoestingen, maar ook daarna was het lijden niet afgelopen. Krachtens het Verdrag van Lausanne van 1923 werd een belang rijk gedeelte van de Turkse bevolking in het onder Griekse soevereiniteit gekomen gebied „geruild" tegen Grieken uit Klein-Azië. De onrust bleef intussen nog verscheidene jaren voortduren. En toen er een eind aan de beproevingen scheen gekomen stroomde gedurende de tweede wereldoorlog de Bul gaarse vloedgolf over het land. Pas in 1950 keerde de rust terug, toen ook aan de na-oorlogse communistische infiltraties ten slotte een einde was gekomen. DIT ALLES betreft nog slechts het leed, dat mensen andere mensen aandeden uit politieke overwegingen. Ernstiger wordt de situatie nog indien men bedenkt, dat ook de natuur geduren de de hier summier geschetste periode het land niet onberoerd heeft gelaten. Aardbevingen komen er nogal eens voor, maar het meest kwalijke blijft, dat de rivier Nestos een grimmige en grillige indringer in het gebied is, die men tot dusver nog niet heeft kunnen temmen. Herhaaldelijk treedt deze rivier buiten haar oevers, dorpen en velden overspoelend en van het toch reeds dorre steppe-achtige terrein een telkens kalere woestenij overlatend waar nog slechts de lage jeneverbes en enkele doorn achtige struiken kunnen gedijen. De velden bieden dan ook een bruine of vaalgroene aanblik, het vee gedijt er moeilijk, klip geiten zijn er in hun element en ezeltjes vormen de voornaamste transportgelegenheid. Toch besefte men in kringen van de UNO en van de Griekse regering, dat er met dit gebied iets te begin nen zou moeten zijn, indien men er in zou slagen de Nestos af te dammen en door middel van een sluizensysteem 'met het overtollige water de velden te bevloeien ten einde vruchtbare grond te brengen daar waar kalk en zand tot nog toe overheer send zijn geweest. In 1955 hebben de drie regeringen van Tur kije, Griekenland en Joegoslavië zich tot de economische com missie van de Raad van Europa en daarna tot de UNO gewend om een ontwikkelingsplan voor dit gebied te ontwerpen, dat als model zou kunnen dienen voor de ontwikkeling van vergelijk bare streken. De keuze viel op Chrysoupolis omdat het een voor geheel Thracië en Macedonië kenmerkend klimaat heeft, omdat het op gelijke afstanden van de Turkse en Joegoslavische gren zen ligt en omdat het mogelijkheden bleek te bieden voor verdere ontwikkeling. Er was enige tabakscultuur, die in het gehele territorium van Thracië en Macedonië de voornaamste inkomstenbron vormt en de Griekse autoriteiten hadden reeds voor een'bescheiden bedijking van de Nestos en een bescheiden irrigatiesysteem zorggedragen, die beide met enige kosten -oor verdere vervolmaking in aanmerking leken te komen. HET PLAN wekte bij de bevolking van de streek zelf aan vankelijk nog al enige misverstanden. Toen de eerste vertegen woordigers van de UNO de situatie in ogenschouw waren komen nemen deed al spoedig de mare de ronde, dat een stroom van goud naar de streek zou gaan vloeien to meerdere glorie van de aloude naam van Chrysoupolis, hetgeen immers (Chrysos goud en Polis stad) niet anders dan goudstad betekent. Niets was echter minder de bedoeling. In de eerste plaats waren de fondsen in zo grote hoeveelheden niet ter beschikking, maar in de tweede plaats besefte men, dat de ontwikkeling van een dergelijk gebied niet alleen of zelfs allereerst een kwestie van geld was, maar vooral van de uitwerking van een welover wogen plan, waarbij niet slechts aan de mogelijkheid van pro- duktieverhoging maar tevens aan het precaire probleem van de afzetmarkten de nodige aandacht zou worden geschonken. Zo was de situatie toen in de tweede helft van het vorige jaar een vertegenwoordiger van de UNO, de Nederlander dr. Ch. O. van der Plas, zijn zorgen definitief over Chrysoupolis en omgeving laten terneerslaan en tonen zich ten volle bereid met energie de kansen te grijpen, die hun geboden worden. Het is een van dc meest hoopvolle gezichtspunten, die het zo zwaar geteisterd' gebied van Chrysoupolis en omgeving heden ten dage biedt, DE ONTWIKKELING van een gebied xls Chrysoupolis mei omgeving in de grensgebieden van noord-Griekenland vraag! het verbreiden van technische kennis onder de bevolking. Daar toe dient een eenvoudige technische opleiding in het leven te worden geroepen. De UNO had zich in beginsel bereid verklaard voor dit doel de som van 32.000 dollar ter beschikking te stellen. Het tegenwoordige gymnasium van Chrysoupolis, met een on volledige opleiding en op klassieke leest geschoeid, kan niet aan de bestaande behoeften tegemoet komen. Een studie leid! de leerlingen naar functies bij het ondei'wijs, de politie of hei ambtenai-enapparaat, maar van 1500 afgestudeerden bleke-, slechts 33 plaatsingsmogelijkheden te hebben. Bescheiden tech nisch onderricht daarentegen zou de ontwikkelingsmogelijk heden op allerlei terrein rechtstreeks kunnen bevorderen. Men zal de boeren kennis moeten bijbrengen hoe zij een tractor moeten onderhouden, metsel- en timmerwerk kunnen verrich ten en in het algemeen datgene kunnen doen wat voor een redelijke uitvoering van hun bedrijf een elementair vereiste is. De opleiding voor alle mogelijke andere zaken is wel zeer drin gend nodig indien men bijvoorbeeld in aanmei-king neemt, da! momenteel zelfs uitvoeringen in beton en werkzaamheden aan elektrische installaties door ongeschoolde krachten moeten worden verricht. Ondoelmatig zijn de reparaties aan en het onderhoud van landbouwwerktuigen, die slechts in Thessaloniki op 193 kilometer afstand mogelijk zijn. De bouw van een tech nisch instituut met daaraan verbonden een modelatelier kan dus niet lang op zich laten wachten. De NOVIB zal trachten df eerste directeur voor dit instituut aan te trekken, die over een veelzijdige blik moet beschikken en voldoende fantasie om zich aan de zeer bijzondere en snel wijzigende omstandigheden aan te passen. Daarnaast heeft de NOVIB zich voorgesteld de inrich ting van het instituut voor haar rekening te nemen. De bouw kosten zouden dan uit het door de UNO ter beschikking gestelds bedrag kunnen worden gefinanciei'd. De Griekse regering vac haar kant heeft inmiddels een staatscommissie ingesteld ter einde zich nader te beraden over de plaats welke het technischs onderricht in het geheel van het onderwijs zal behoren in ts nemen. Het verdere verloop van dit in Chrysoupolis te onder nemen experiment zou derhalve voor deze commissie wel eeni van de grootste betekenis kunnen zijn. Dat daarnaast nog ge tracht zal worden de gymnasiale opleiding van Chrysoupolii meer op de plaatselijke omstandigheden af te stemmen zondei daarmede buiten het voor Griekse gymnasia bestaande kade; te treden is uiteraard een andere, zij het stellig niet onbelang- rijke zaak. CHRYSOUPOLIS behoeft verder een stadsplan, waarbij onder andere met de mogelijkheid van de recreatie, de aanleg vac sportterreinen en parkeerplaatsen voldoende rekening is gehou den. De 160 huizen, die tijdens de Bulgaarse en communistischs bezetting zijn verwoest, konden inmiddels door eigen inspan ningen voor het grootste gedeelte weer worden opgebouwd. Al! een van de meest belangrijke taken van de zogenaamde „com munity development" (gemeenschapsontwikkeling) moet no? altijd worden beschouwd het ontwaken en stimuleren van ge voelens voor eenheid en verantwoordelijkheid voor anderen ei voor het geheel en van de wens elkaar als goede buren bij le staan. Coöperatievoi-ming vormt in dit verband een van de beste middelen om een achtergebleven bevolking op den duur vooruit te helpen. De bevolking van het gebied van de Nestos- vallei heeft door de eeuwen heen haar vreemde heersers leren wantrouwen met als gevolg een sterk individualistische oriën tatie. Zij had dan ook tot nog toe weinig belangstelling voor de destijds door de eigen Griekse regering van bovenaf in he; leven geroepen coöperaties. Nu l#ert zij in goede samenwerking met de vertegenwoordiger van de UNO, dr. Ch. O. van der Plas (in wie men als objectieve buitenstaander groot vertrouwen heeft), hoe men coöperaties van beneden af kan opbouwen en welke de resultaten kunnen zijn indien men bereid blijkt de handen ineen te slaan. Een bewijs te meer, hoezeer de vooruit gang van laag ontwikkelde gebieden niet steeds alleen of de eerste plaats samenhangt met het inpompen van kapitaal maar evenzeer met het rijp maken van de leden van de gemeen schap om bepaalde taken vrijwillig op zich te nemen. De coöpe raties zullen moeten voldoen aan de voorwaarden dat zij een simpele vorm hebben, dat zij zich in de uitoefening van haai taak beperkingen weten op te leggen, dat er voortdurend ge legenheid bestaat tot het uitspreken van de problemen en het zelfstandig nemen van beslissingen, dat de eigen leiders gekozen worden, dat de bestuursleden zich de beginselen van de coöpe- ratie en van de administratie van het apparaat eigen maker, dat die bestuursleden herhaaldelijk samenkomen en zich vac hun verantwoordelijkheid ten opzichte van de aangesloten ledea terdege bewust zijn. TENSLOTTE zijn te noemen de activiteiten tot stimulering van de gemeenschap van Chrysoupolis in de sociale en culturele sector als met name het opwekken en organiseren van bepaalde gemeenschapsgevoelens en wederzijds verantwoordelijkheid, de opleiding van de jongeren tot verantwoordelijk staatsburger schap, het voorbereiden van de kinderen op hun toekomstige taak (ambachts- en nijverheidsonderricht), tot praktisch werk voor de publieke diensten en tot hulp aan armen. Hoezeer de bevolking een morele steun krijgt van de tot dusver door de UNO en Nederland geleverde steun en tot op welke Hoogte initiatieven als bovengenoemd worden gewaardeerd, moge bij voorbeeld blijken uit het feit, dat alle leden van de gemeen schap van Chx-ysoupolis zich bereid verklaarden zonder betaling aan de voor het irrigatiestelsel belangrijke waterleiding te werken en zodoende hun eigen steentje tot de verdere ontwik keling van het gebied bij te dragen. Een ontwikkeling, die natuurlijk nog tal van andere aspecten omvat, zoals de licha melijke opvoeding, sport en ontspanning, de inrichting van een gemeenschapscentrum, uitbreiding van de bibliotheek, muziek-, litteratuur- en toneelopvoeringen en, niet te vergeten, de licha melijke verzorging gelijk deze met name ook tot uitdrukking zal behoren te komen in een behoorlijke geneeskundige vei-zorging. HET IS MOEILIJK zich een concreet beeld te vormen van wat er allemaal op het gebied van een gelijkmatige ontwikke ling van een in maatschappelijke en economische vooruitgang achtergebleven gemeenschap wel moet gebeuren. De Neder landse journalisten, die - dezer dagen Chrysoupolis vt hebben bezocht, kregen er /j16 V6VU6V pu£iMU'> ENKELE jaren geleden slaagde de Nederlandse arts dr. Kolff erin, een e kunstmatige nier te construeren, een toestel dat de functie der nieren tyde- lijk kan overnemen. Kortgeleden deel- e de prof. dr. Jongbloed, hoogleraar te Utrecht, mede dat hy erin geslaagd was een toestel te vervaardigen, dat de e functies van hart en longen zou kunnen E overnemen. Sinds de oorlog is de chirurgie van e hart en longen sterk vooruitgegaan. e Operaties aan hart en longen, die men E enige jaren geleden nog onvolkomen onuitvoerbaar achtte, worden nu in H talryke ziekenhuizen dagelijks verricht. E Kinderen met aangeboren harlgebre- ken, die meestal vroeg stierven, wier leven omringd was met voorschriften, die niet konden of mochten spelen of hardlopen, kunnen thans door de mo- e derne hartoperaties opgroeien tot nor- E male volwassenen, die ook zware ar- beid kunnen verrichten. Gezwellen of andere afwijkingen van de longen zijn E niet langer absoluut dodelyk. Door de moderne narcose en de huidige long- chirurgie is het mogelijk grote gedeel- E ten der zieke longen, tot zelfs een ge il hele long, weg te nemen. E Het is duidelijk, dat het van groot be ll lang is voor de chirurg, die een operatie aan het hart moet uitvoeren, dat hij e rustig kan werken en het operatiege- E bied goed overzien. Bij een operatie aan e de grote bloedvaten of aan de kleppen E in het hart zelf wordt de chirurg steeds E gehinderd door het bloed, dat door de bloedvaten en het hart zelf stroomt. In- e dien men de bloedstroom tijdens de e operatie zou kunnen afleiden, Indien S voorkomen zou kunnen worden, dat dc hartkleppen voortdurend door bloed e omstroomd worden, dan zou de chirurg beter zjjn moeilyke taak kunnen ver richten. Het is echter niet mogelijk, de bloedsomloop enige tyd stil te zetten, of de bloedtoevoer naar het hart door middel van klemmen af te knapen. Im mers: alle organen in het lichaam krygen hun onmisbare zuurstof uit het bloed, dat uit hart en longen afkom stig is. Elke stopzetting der bloedsom loop betekent een stopzetting in de zuurstofvoorziening en dit kan zeer ernstige, schadelijke gevolgen hebben. Indien de bloedsomloop van de herse nen, van de nieren, van het hart zelf, korte tijd onderbroken wordt, wordt de stofwisseling van deze organen zo ernstig gestoord, dat de organen af sterven. Het is dus niet mogelijk, de bloed- voorziening van deze belangrijke orga nen ook zelfs slechts tijdelijk stop te zetten. Prof. Jongbloed is er echter in geslaagd toch een oplossing te vinden voor dit moeilijke probleem. Hy laat het bloed buiten het lichaam stromen, voert het via zijn kunstmatige systeem van hart en longen naar het lichaam terug. Het bloed wordt uit het lichaam weg gezogen door middel van twee slange tjes, die in de grote lichaamsaderen zijn gebracht. In de aderen stroomt zuurstofarm bloed en dit wordt dus weggezogen. Het zuurstofarme bloed stroomt dan, buiten het lichaam, door een spiraalvormig toestel. Dit toestel is de kunstmatige long, want in dit toe stel bevindt zich zuurstof, die in aan raking komt met het zuurstofarme bloed. Het zuurstofarme bloed neemt in de spiraal de zuurstof op en verlaat de spiraal als zuurstofrijk bloed, dat wil zeggen: als bloed zoals dit in de slag aderen voorkomt. Het zuurstofrijke bloed stroomt, na- :illllllllllllllllllllllllllllllllllll lllllllllllllllllllllllllllllllllllllll' dat het de spiraal verlaten heeft, door e een stelsel van pompen. Dit pompsy- e steem is het kunstmatige hart. Het kunstmatige hart pompt het zuurstof- ryke bloed weer naar het lichaam te- e rug, in een tempo, dat overeenkomt met het aantal hartslagen, bij de mens, dus zestig tot zeventig per minuut. Het e zuurstofrijke bloed wordt uit het kunst- e matige hart door buizen naar twee gro- te slagaderen gepompt. Uit deze slag- aderen stroomt het bloed dan weer e verder door het lichaam. De pomp- werking van het hart is dus buiten wer- king gesteld, evenals de functie der e longen, dat wil zeggen de voorziening e met zuurstof van het zuurstofarme bloed. Beide processen hebben dus bui- ten het lichaam plaaats in het kunst- e matige hart-long-systeem. Het was noodzakelijk de betrouw- baarheid van het volgens dit principe e geconstrueerde apparaat op dieren te beproeven. De eerste proefnemingen werden met honden verricht en zijn e uitstekend geslaagd. Het bleek mogelijk, e het hart en de longen van de honden ongeveer een uur buiten werking te stellen en de functies door het hart- e long-apparaat te doen overnemen. De dieren ondervonden geen enkele schade van de proefnemingen. Er zullen onge- e twijfeld nog meer proefnemingen geno- e men worden, wellicht nog verbete- ringen gevonden worden, alvorens het e kunstmatige hart en de kunstmatige e long bij de mens zal worden toegepast. e Maar ongetwijfeld is reeds een grote stap gezet op de weg, die het straks de e chirurg mogelijk zal maken grote ope- e raties aan hart en longen uit te voeren, zonder enige hinder te ondervinden in het operatie-gebied. e Z. Baruch s BIJ DE FOTO's: De vier bij dit artikel geplaatste foto's laten iets zien van het Griekenland, dat op afbeeldingen doorgaans verborgen blijft achter een fagade van witte zuilen onder monumentale tempels, die alleen associaties toelaten met de geestelijke rijkdom en de kracht van het voorgeslacht. Er zijn echter nog weinig Grieken - zeker in het noorden - die zich met het voorgeslacht nog verwant voelen. Rechts boven een straat in Saloniki, de hoofdstad van Macedonië. - Daarnaast in de zelfde landstreek een boer met zijn zoon op onvruchtbare grond. - In het midden een vrouw, die door een aardbeving haar eigendommen verloor en links onder nogmaals een beeld van een land, dat bij hard werken nog te weinig voort laat brengen. ging uitstrekken. Dr. Van der Plas, die aanvankelijk met ver wijten van de ongeduldig geworden bevolking werd overstelpt, zette uiteen, dat de vooi-naamste voorwaarde voor ontwikkeling was het eigen initiatief te stimuleren en te coördinei-en. De op zet van een modelplan vei-onderstelde bovendien, dat het elders navolging zou kunnen vinden en indien niet zoveel mogelijk met de plaatselijk ter beschikking staande middelen zou wor den gewei-kt moest dit uitgesloten worden geacht. De plannen tot het omhoog brengen van de levensstandaard van de bevol king konden zich uit de aard van de zaak niet beperken tot een bepaalde sector van het maatschappelijke en economische leven, maar dienden zowel de landbouwkundige, sociale, economische, opvoedkundige en culturele aspecten te bestrijken en het even wicht tussen deze elementen te handhaven. Voor Chrysoupolis kwam de situatie er toen als volgt uit te zien. MET BETREKKING tot de landbouw moest aan de verbete ring van het bescheiden reeds bestaande irrigatiesysteem eerst aandacht woi'den geschonken. Dit kon alleen indien de bevol king zich bereid verklaarde de gronden te nivelleren en enige uitrusting ter beschikking kwam voor het meest noodzakelijke werk. De UNO trok 25.000 dollar op haar begroting uit ten be hoeve van de aankoop van „landrovers", tractoren en bulldozers. De veeteelt kon alleen tot ontwikkeling worden gebracht indien men een ras zou kunnen invoeren, dat tegen de moeilijke omstandigheden lichamelijk opgewassen zou zijn, maar toch ook een zo redelijk mogelijke melkproduktie zou leveren. Door krui sing van plaatselijk vee met Zwitserse koeien kon op dit gebied reeds het een en ander tot stand worden gebracht. Het dienst baar maken van de landbouw aan de teelt van voedingsgewas sen zou daarenboven de kansen voor de veeteelt verder doen toenemen. De verhoging van de melkproduktie vereiste weer de inrichting van enkele bedrijfjes ten behoeve van de bereiding van kaas en boter. De regering en de gemeenten brachten som men bij elkaar ten behoeve van de bouw van veterinaire kliniek. Een veearts is onlangs in het gebied gearriveerd en de funda menten van de kliniek zullen in de loop van de volgende maand worden gelegd. ProduktieveiTioging maakt het vraagstuk van de afzetmarkten onmiddellijk actueel. Men hoopt iemand uit Nederland te kunnen aantrekken, die zich in het bijzonder met dit probleem zal kunnen bezighouden. Intussen houdt de Griek je regering zich reeds bezig mét een systematisch onderzoek "aar de uitvoermarkten. ONTWIKKELING van een gemeenschap brengt op den duur onvermijdelijk de noodzaak van een zekere industrialisatie met zich mee. De produkten van landbouw en veeteelt moeten ver werkt worden en er dienen huis- en kleinindustrieën alsmede middelgrote industi-ieën in het leven te worden geroepen. Ge zien het bescheiden grondbezit van 2,57 hectare per familie kan men er namelijk onmogelijk op rekenen, dat het land zich te eniger tijd agrarisch zou kunnen bedruipen. De Gxiekse rege ring heeft reeds voortreffelijk werk gedaan op het gebied van de elektriciteitsvoorziening, die tegen uiterst lage kostprijs als eerste voorwaarde voor het scheppen van industrieën ter be schikking kwam. Een moeilijke zaak blijft de verstrekking van kredieten door de Griekse autoriteiten, die in de sector van de landbouw wel, maar in de sector van de industrie nog niet bevredigend is. Goede resultaten zouden ook bereikt kunnen worden met coördinatie van krachten door middel van verster king van het coöperatiewezen, waarmee echter een door de eeuwen heen zeer individualistisch georiënteerde bevolking eerst vertrouwd zal moeten worden gemaakt. Een belangrijke factor bij dit alles is intussen, dat de bevol king na de aanvankelijke teleurstellingen voor de ontwikke lingsplannen is gaan warmlopen. De mensen, aan eeuwenlange ontberingen gewend, hebben zich door de teleurstellingen niet

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1957 | | pagina 20