Krachtige deviezenaanwas
in één week met f 65.- milj.
G R E P F
Chefarine .4
E
PANDA EN DE MEESTER-BRANDMEESTER
4 geneesmiddelen, elk afzonderlijk al
wereldberoemd. Tezamen in één tablet
verenigd, ondersteunen zij bovendien el-
kaars werking, waardoor deze nog krach
tiger is dan kon worden verwacht. De
combinatie Chefarine „4" doet werkelijk
wonderen en brengt baat waar andere
middelen falenma ff
Minder bestendig weer
Weekstaat Nederlandsche Bank
BEROEMDE GENEESMIDDELEN
IN ÉÉN TABLET
Rij-examen
4
Wereldnieuws
oclt ió het zo
GENEN
J
Dollarlening van de West
toch met Nederlandse
garantie
Verkorte balans van de
Nederlandsche Bank
Stand van het
schatkistpapier
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
Spaarbanken zullen hun
rente niet verhogen
Vorige maand werden meer
TV-toestellen dan
radio's verkocht
Het kopen op afbetaling
neemt nog steeds toe
Euraz passeert dividend
GARAGE DEN HOUT
Flandres" in Kanaal op
Liberiaan gebotst
Eén dode en enige gewonden
na ramt) in de mist
Beslag op Russische tanker
opgeheven
Amerikaans vliegdekschip
met atoomaandrijving
stofzuigers
HARTENDORP
WOENSDAG 16 OKTOBER 1957
DE KRACHTIGE STIJGING van de deviezenreserve vormt een der meest specta
culaire elementen van de weekstaat van de Nederlandsche Bank per 14 oktober.
Met een stijging deze week van ruim f 65 miljoen is in 2 weken tijds deze reserve
met meer dan f 100 miljoen versterkt en opgeklommen van f 699,4 miljoen tot
f 802,5 miljoen. Men had reeds min of meer met een behoorlijke aanwas rekening
gehouden; er is namelijk de laatste weken behoorlijk wat aan deviezen uit het
buitenland binnengekomen. De oorzaak daarvan moet voornamelijk worden gezocht
in de omstandigheid, dat de vorige maanden veel valutaschuld vooruit is betaald
in afwachting van een mogelijke devaluatie van het Engelse pond en een revaluatie
van de Westduitse mark. Hierdoor doet zich nu het tegenovergestelde verschijnsel
voor als in augustus en september: er is een overschot aan deviezen gekweekt en
de vlucht is tot staan gebracht, welk verschijnsel zich nog over vele maanden kan
uitstrekken. Tevens is een belangrijke kwalitatieve verbetering van het deviezen-
bezit bereikt. Immers, de convertibele voorraad is toegenomen met ruim f 100 mil
joen tot f 439 miljoen.
Ook in andere opzichten bevat deze
weekstaat enige gunstige posten. Wissels in
disconto zyn met f 24 miljoen verminderd,
hetgeen in verband mag worden gebracht
met het feit dat op 8 oktober schatkist
biljetten ten bedrage van f 62 miljoen zijn
vervallen. Blykbaar bevond zich een deel
van deze biljetten reeds by de Neder
landsche Bank. De daling van de voor
schotten in rekeningcourant met slechts
f 15 miljoen tot f 231 miljoen geeft steun
aan de gedachte, dat deze voorschotten niet
aan de banken maar aan andere instel
lingen zyn verleend. In de huidige om
standigheden zullen de particuliere banken
niet gaarne debet staan by de centrale
bank.
Aan de passiefzijde van de weekstaat
valt in het oog de scherpe daling met f 61
miljoen van de post schatkistpapier waar
in guldenssaldo's uit betalingsakkoorden
zijn belegd. Deze post stond op f 151,8
miljoen. Blijkbaar heeft het buitenland een
deel van het papier opgevraagd, zodat het
rijk f 61 miljoen uit dien hoofde heeft
moeten betalen. Desondanks is de schat
kist vooruitgegaan. Het creditsaldo groeide
aan van f 206 miljoen tot f 252 miljoen,
hetgeen echter ietwat tegenvalt gezien de
enorme bedragen aan belastingen die in
deze tijd plegen binnen te komen.
De banken hebben, ondanks versterking
van hun saldo's uit hoofde van deviezen,
bankbiljetten en schatkistpapier, een veer
moeten laten. Hun saldo's liepen achteruit
van f 275 tot f 246 miljoen, waarmee zij
beneden de verplichte reserve liggen. Deze
reserve ligt op het ogenblik, naar men in
geldmarktkringen meent, onder de f 300
miljoen. De biljettencirculatie is verder
bevredigend ingezakt tot f 3981,5 miljoen
en nadert nu het evenwicht, aangezien
tegenover een afgifte van f 164 miljoen
reeds een terugkeer staat van f 136 mil
joen. Deze terugvloeiing zal zich ongetwij
feld in de lopende week nog voortzetten.
Ultimo-invloeden zijn nog niet te vrezen.
ADVERTENTIE
Staten der Antillen laken de houding
van Curacao
De Staten der Nederlandse Antillen heb
ben dinsdagochtend de ontwerp-landsver-
ordening inzake de dollarlening met Neder
landsegarantie met 14 tegen 6 stemmen
goedgekeurd, na een vergadering die ruim
negen en half uur duurde. Tegen stemden
de nationale volkspartij en de K.V.P.
De tegenstanders voerden als hoofdbe
zwaren aan onvolledige toelichting, over
haasting en koppeling van Arubaanse en
Curagaose leningen. Aan het eind van de
vergadering werd een door de heer Braam
(Democratische Partij) ingediende motie
aangenomen. De N.V.P. en de K.V.P. kre
gen aantekening te hebben tegengestemd.
In de motie, waarin het afwijzend be
sluit van de Eilandraad van Curasao ge
laakt werd, werd besloten het volgende te
legram te zenden aan de Staten-Generaal,
de Nederlandse regering en de gevolmach
tigd minister Lampe: De Staten van de Ne
derlandse Antillen maken gaarne gebruik
van de in de ontwerp-garantiewet geboden
mogelijkheid van financiering met behulp
van Nederland. De regering van de Neder
landse Antillen wordt verzocht in het be
lang van het eilandgebied Curasao nog
maals hieromtrent overleg te plegen.
(De lening betreft een bedrag van 10 mil
joen dollar, waarvan 4 miljoen voor Cura
sao en 6 miljoen voor Aruba bestemd is.
De Eilandenraad van Curagao wees op 7
oktober de Nederlandse garantie met elf
tegen negen stemmen af.- De Tweede Ka
mer heeft daarna de behandeling van het
wetsontwerp inzake de garantieverlening
aangehouden).
Op de geldmarkt is de situatie onzeker en
bleef daggeld gehandhaafd op 3 3/4 pet.
Voornaamste cijfers
ACTIVA:
Wissels enz. in disconto 1)
Schatkistpapier enz. door
de bank gekocht
Id. overgen. van de staat
Voorsch. in rek.-courant 2)
ld. aan de Staat
Boekvordering op de Staat
Gouden munt en materiaal
Zilveren munt en materiaal
Goud en zilver totaal
Vord. en papier in buiten
lands geld
Buitenl. betaalmiddelen
Vorderingen in guldens uit
betalingsakkoorden
Diverse rekeningen
1) Waarvan schatkistpapier
rechtstreeks bij cje bank
2) Waarvan aan Indonesië
Convert, deviezen
PASSIVA:
Bankbiljetten
's Rijks schatkist
Id. bijzondere rekening
Saldo's van banken
Id. uit betalingsakkoorden
Andere saldo's van niet-in-
gezetenen
Andere saldo's
Saldo's in buitenl. geld
Diverse rekeningen
Muntbiljetten
Schatkistpapier, waarin gul
denssaldo's uit betalings
akkoorden zijn belegd
Percent, goud en deviezen
(In duizenden
guldens)
14/10
147.868
nihil
460.000
231.549
nihil
200.000
2.648.757
11.736
2.660.493
870.661
5.580
154.924
42.729
nihil
13.177
439.107
3.981.519
252.595
16.760
246.216
112.756
14.873
69.987
10.183
64.524
128.587
90.800
65.49
7/10
171.712
nihil
460.000
246.559
nihil
200.000
2.648.757
11:574
2.660.331
809.185
637
155.997
41.782
nihil
13.177
336.542
4.035.013
206.431
16.760
275.443
46.767
14.744
70.783
17.827
63.117
129.201
151.800
63,60
Het ministerie van Financiën publiceert de
volgende gegevens omtrent de stand van het
schatkistpapier
Schatkistpromessen en -bil
jetten ter belegg. v. saldi
op akkoordrekeningen
Schatkistpromessen bij de
Nederlandsche Bank
Overige schatkistpromessen
in het binnenland
Schatkistbiljetten in het
binnenland
Afgegeven aan het Int. Mo
netaire Fonds wegens op
genomen vreemde valuta
„Club van Parijs"
14/10
7/10
(In duizenden
guldens)
90.800
151.800
460.000
460.000
506.400
567.800
.955.010
1.955.010
261.000
261.000
Directeur spaarbank Rotterdam
Hoewel de handelsbanken vier percent
of meer rente betalen over spaardeposito's
en er verschillende leningen zijn uitge
schreven, die de spaarder nog meer rente
bieden, zullen de spaarbanken, waarvan
de rente meestal beneden de drie percent
is (Rijkspostspaarbank bij voorbeeld 2.40
pet.) de rente niet verhogen. Aldus ver
klaarde mr. P. E. W. Lugt, directeur van
de spaarbank te Rotterdam, toen hij het
probleem van de ontsparing, die zijns in
ziens beslist nog geen onrustbarende vor
men heeft aangenomen, besprak.
Op een vraag, waarom men bij de spaar
banken niet tot een renteverhoging over
gaat, antwoordde de heer Lugt dat voor de
spaarbank de veiligheid van de haar toe
vertrouwde gelden op de allereerste plaats
staat. Daarom stelt zij de gelden voor het
overgrote deel ter beschikking van de
overheid en verstrekt zij geen bedrijfs-
credieten, zoals bijvoorbeeld de handels
banken doen. De overheidsleningen lopen
in het algemeen dertig a veertig jaar tegen
een vaste rente. Van een stijging van de
kapitaalrente kan de spaarbank dientenge
volge uitsluitend profiteren door herbeleg
ging van de gelden, die vrijkomen uit de
periodieke aflossingen op deze leningen
en uit inleg-overschotten, die er nu echter
niet meer zijn. Bij de handelsbanken ligt
deze zaak geheel anders, omdat deze op
zeer korte termijn de rente van de door
haar verstrekte credieten kan verhogen,
aldus mr. Lugt.
Daarbij komt nog dat de spaarbank er
naar streeft de rente van haar cliënten
meestal de kleine spaarders te egalise
ren. In tijden van lage kapitaalrente is het
percentage rente dat de spaarbanken ver
goeden over de haar toevertrouwde direct
opvraagbare gelden verhoudingsgewijs
hoog. In tijden van hoge kapitaalrente,
zoals thans, daarentegen aan de lage kant.
Op 1 oktober bedroeg het aantal aange
geven radio-toestellen 2.329.924 tegen
2.319.809 op 1 september j.l. op 1 oktober
j.l. waren er 529.179 aangeslotenen op het
draadomroepnet tegen 531.056 op 1 sep
tember j.l.
Het aantal geregistreerde televisietoe
stellen steeg van 177.685 od 1 september j.l.
tot 190.152 op 1 oktober j.l.
In een brief aan de Tweede Kamer heb
ben de minister van Economische Zaken
en de staatssecretaris van Economische
Zaken voor de vijfde maal verslag uitge
bracht over de tenuitvoerlegging van de
wet Tijdelijke Regeling Afbetalingsover
eenkomsten. De indexcijfers van de totaal
nog uitstaande kredieten van de financie
ringsmaatschappijen zijn per ultimo de
maanden februari tot en met juli, gestegen
van 101 tot en met 109, aangenomen dat
31 januari 1957 100.
De minister en de staatssecretaris heb
ben voorts geconstateerd dat voor be
paalde duurzame consumptiegoederen het
verhuursysteem de laatste tijd veld wint.
Thans wordt nagegaan of van reële huur
sprake is, dan wel van verkapte afbeta-
lingsovereenkomsten.
ADVERTENTIE
Vier werkelijk betrouwbare middelen
helpen elkaar en... doen wonderen!
I
Tegen pijnen en griep. Geschikt voor de gevoeligste maag,
want die wordt beschermd door het bestanddeel Chefarox.
Aangezien de Indonesische winsten 1955
en 1956 tot dusver niet getransfereerd kon
den worden, stelt de n.v. Handelmaat
schappij Europa-Azië (Euraz) voor geen
dividend uit te keren en het in Amsterdam
geleden verlies ad 138.763 van de reser
verekening af te boeken. Over 1955 werd
6 pet dividend uitgekeerd; het is voor de
vennootschap een uiterst moeilijk jaar ge
weest, waarin men er niet in geslaagd is
een gunstig resultaat te bereiken.
In Indonesië werd een exploitatiesaldo
gemaakt van rp. 1.219.069 (v.j. rp. 669.835).
Na afschrijvingen en reserveringen werd
een geblokkeerd Avinstsaldo geboekt van
rp. 224.213 (vj. rp. 345.006), én een overig
winstsaldo van rp. 336.319 (rp. 367.508). De
investeringen in Indonesië staan te boek
voor 1.447.630. Samen met de overige in
vesteringen (voornamelijk in Belgisch Con
go) staan de investeringen te boek voor
1.954.302. In verband met het feit dat bij
de liquidatie van de in de Verenigde Sta
ten geïmporteerde goederen een aanzien
lijk verlies werd geleden, alsmede door de
beperkte uitvoermogelijkheden naar Indo
nesië, waardoor het kantoor te New York
zijn kosten niet kon dekken, wordt de af
schrijving van der resterende investering
in de Verenigde Staten noodzakelijk ge
acht. Uit het onverdeeld winstsaldo a.p.
ad 242.767 dienen de eventueel in Ne
derland verschuldigde belastingen over
de jaren 1950 en volgende te worden be
taald.
ADVERTENTIE
Voor de zoveelste maal gezakt
Dit examen wordt veel eenvoudiger met de
automatische koppeling van RENAULT.
Meerprijs slechts 275.
Bovendien op alle R E N A U L T-producten
6 maanden garantie, zowel onderdelen als
arbeidsloon, ongeacht het gelopen aantal KM.
Vraagt nadere' inlichtingen bij
Volgens het Argentijnse blad ,,La Razon" zou
de Franse regering haar goedkeuring hebben
gehecht aan de definitieve ondertekening van
de multilaterale betalings- en handelsovereen
komst van Argentinië met de Westeuropese lan
den, die tezamen de zogenaamde „Club van Pa-
rijs"' vormen. Volgens het blad zou de onderte
kening van de overeenkomst in november te
Buenos Aires geschieden. De overeenkomst werd
indertijd door Argentinië gesloten met Frankrijk,
Italië, Groot-Brittannië, Nederland, Noorwegen,
Zweden, Denemarken, Oostenrijk, Zwitserland nlantcon in nnc lanH mist ontstaan
en de Belgisch-Luxemburgse Economische Unie. P Temperaturen: buiten-
Ook in de afgelopen nacht is weer op
WEERRAPPORTEN
Centrale Ammoniakfabriek
Blijkens het verslag over 1956 van de n.v.
Centrale Ammoniakfabriek te Weesperkarspel
zijn de loon- en verdere exploitatiekosten ab
normaal hoog. De produktie van zwavelzure am
moniak verliep normaal. De opbrengst fabrika
ten heeft 487.815 bedragen (v.j. 751.852). De
verlies- en winstrekening sluit zonder saldo zo
dat het dividend wederom moet worden gepas
seerd.
„P en T-landen"
De directie van de Engelse cultuuronderne
ming „Pamanukan en Tjiasemlanden" heeft be
sloten alle ondernemingen te verkopen, in ver
band met de „stijgende primaire kosten". De
maatschappij „P. en T.-landen" werd ongeveer
150 jaar geleden opgericht en haar ondernemin
gen in West-Java besloegen een oppervlakte van
46.000 hectaren.
Euro-Zijlstra
Vraagstukken aangaande de Europese Econo
mische Gemeenschap en Euratoom zijn besproken
tijdens een onderhoud, dat minister-president
dr. W. Drees heeft gehad met een delegatie van
werkgeversbonden. De werkgevers hebben de
wens te kennen gegeven het regeringsbeleid
ten aanzien van beide gemeenschappen onder
te brengen op het departement van Economische
Zaken onder leiding van minister Zijlstra.
Suezkanaal Mij.
De aandeelhouders van de Suezkanaal Maat
schappij (die het Suezkanaal beheerde, voordat
het door Nasser genationaliseerd werd) hebben,
niet moedeloos geworden door het feit dat Egyp
te zich van haar materieel bezit meester maakte,
hun oude firma omgezet in een nieuwe financiële
onderneming, die klaar staat om nieuw terrein
„te ontginnen".
land maxima van giste
ren. Binnenland: heden
7 uur. Neerslag: laatste
24 uur
Het rustige weer is nu echter teneinde
omdat een hogedrukgebied boven het vas
teland van Europa zich voortdurend verder
naar het oosten terugtrekt. De fronten van
een diepe depressie bij IJsland naderen
over de Britse eilanden ons land en zullen
vannacht met regen passeren. Na de front
passage zullen morgen opklaringen voor
komen. Westelijke winden zullen polaire
lucht aanvoeren, waarin de temperaturen
in de middag niet boven de 15 graden zul- Luxemburg
len zijn. Door de nu optredende weersont-
00
.£•5
00
15 P
u P
>trec
Europa ook voor volgende oceaandepressies
vrij gemaakt, zodat het weer minder be
stendig wordt.
Donderdag 17 oktober
Zon op, 7.10 uur, onder 17.44 uur.
Maan op uur, onder 14.41 uur.
Maanstanden
16 okt. 14.44 uur laatste kwartier.
23 okt. 05.43 uur nieuwe maan.
30 okt. 11.48 uur eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Donderdag 17 oktober
Hoog water: 9.21 en 21.55 uur.
Laag water: 4.31 en 16.59 uur.
Stockholm
regen
zzw
9
2
Oslo
zwaar bew.
windst.
7
2
Kopenhagen
onbewolkt
z
10
0
Aberdeen
geheel bew.
w
13
3
Londen
motregen
zzw
17
0
Amsterdam
mist
z
16
0,1
Luxemburg
mist
ozo
15
0
Parijs
mist
z
12
0
Bordeaux
onbewolkt
ozo
22
0
Grenoble
mist
windst.
21
0
Nice
licht bew.
n
22
0
Berlijn
geheel bew
zo
11
1
Frankfort
mist
nno
14
0
München
geheel bew.
zw
11
0
Zürich
geheel bew.
zzw
13
0
Genève
geheel bew.
n
14
0
Locarno
half bew.
windst.
20
0
Wenen
mist
windst.
17
0
Innsbruck
geheel bew.
wzw
18
0
Rome
onbewolkt
windst.
26
0
Ajaccio
licht bew.
0
24
0
Mallorca
half bew.
windst.
Den Helder
geheel bew.
z
10
0
Ypenburg
geheel bew.
windst.
10
0,1
Vlissingen
dichte mist
zzo
8
0
Eelde
dichte mist
zzw
7
0
Twente
onbewolkt
zzo
8
0
De Bilt
dichte mist
z
6
0
Eindhoven
dichte mist
zo
5
0
Vlv. Z.-Limb.
mist
zzo
6
0
21. „Kijk, ben je daar!" zo begroette de
brandmeester Panda, die krampachtig aan
een dakgoot hing, „ik zocht je alZullen
we maar verder gaan met je opleiding?"
,Weer verder?", riep Panda in paniek,
waarop hem het vak werd geleerd. „Ik
g-geloof niet, d-dat uw opleiding me b-
bevalt", protesteerde hij zwakjes. De
brandmeester wuifde geruststellend met
zijn hand, „je zult er wel aan wennen.
„liever niet!" Hij had langzamerhand enige Maar laten we eerst maar eens wat gaan
bedenkingen gekregen tegen de manier uitrusten. Ik ben niet zo jong meer, weet
Ter hoogte van de verraderlijke Good
win Sands in het Kanaal heeft een bot
sing plaats gevonden tussen het 7.809 ton
metende Belgische stoomschip „Flandres"
en de 7.091 ton metende vrachtboot „Tra
der" die vaart onder de vlag van Liberia.
Het Belgische schip zond een S.O.S. uit,
waarin dringend om medische hulp ge
vraagd werd voor twee stervenden en an
dere gewonden. Het gaf als positie op 4
mijl ten zuidoosten van het lichtschip
Goodwin. Inmiddels is één der opvarenden
overleden.
De reddingboot van Deal is onmiddellijk
uitgevaren met een dokter aan boord. Ook
de reddingboot var. Dover en de loodsboot
van Dungeness „Penlee" zijn op weg naar
het kanaal.
De „Flandres" staat geregistreerd te Am
sterdam en is het eigendom van de Ko
ninklijke Belgische-Argentijnse Scheep
vaartmaatschappij
Op het ogenblik van de botsing hing er
een dichte mist. De Franse Sleepboot „Jean
Bart" heeft de „Flandres" inmiddels op
sleeptouw genomen naar Duinkerken. In
tussen is het ongeveer 2.000 ton metende
Zweedse schip „Nordavic" in Dover ge
arriveerd en heeft gemeld in het Kanaal
een botsing gehad te hebben met een on
bekend schip. De gewonden van de „Flan
dres" zijn overgenomen door de redding
boot van Deal.
Nadat van Russische zijde voldoende
cautie was gesteld, is het beslag opgeheven
op het Russische tankschip „Moskovski
Festival". Zoals men weet was deze tanker
verleden week op zee in aanvaring geweest
met het Franse vissersvaartuig „Clemen-
eeau" dat daarna gezonken is. De Russische
tanker heeft reeds de Rotterdamse haven
verlaten, met bestemming Odessa.
NEW YORK (AFP). - Schout-bij-nacht
Martin Kehart van de afdeling scheeps
bouw der Amerikaanse marine, heeft in
New York meegedeeld, dat een nieuw
Amerikaans vliegdekschip, dat binnenkort
in de vaart zal komen, 85.000 ton meet en
voortgestuwd zal worden door kernenergie.
ADVERTENTIE
Gunstige betalingsvoorwaarden
Gen. Cronjéstr. 43 - Haarlem - Tel. 52760
Doorgestoken. De pasgekozen voorzitter
van de Amerikaanse vakbond van
vrachtrijders, James Hof fa, heeft voor
de federale rechtbank in New York
verklaard, niet schuldig te zijn aan
meineed, in een onderzoek naar het
aftappen van telefoongesprekken 0p
het hoofdkwartier van de bond te De
troit. Maandag heeft een rechter in
Washington beslist, dat de ambtsaan
vaarding van Hoffa voor tenminste
tien dagen moet worden uitgesteld
naar aanleiding van de klacht van der
tien leden van de bond van vracht
rijders, die de verkiezing van Hoffa als
„doorgestoken kaart" beschouwen.
Veroordeeld. De vroegere nazi-veldmaar
schalk Schörner, eens Hitiers jongste
generaal, is te München tot vier en een
half jaar gevangenisstraf veroordeeld
wegens moord en poging tot moord.
Expositie. Uit een spoorwegwagon, waar
mee hout voor het Joegoslavische pa
viljoen op de wereldtentoonstelling
1958 te Brussel was vervoerd, is een
23-jarige Joegoslaaf uit Zagreb te
voorschijn gekomen, die politiek asiel
kwam vragen.
Ontdekker. De Duitse ontdekkingsreiziger
Hans Schaumburg, die voor de eerste
wereldoorlog onbekende gebieden in
West-Afrika doorkruiste, is in het af
gelopen weekeinde op 81-jarige leeftijd
te Holzminden in West-Duitsland over
leden.
Drankzucht. Op een Westduits congres
over alcoholisme te Bremen is bekend
gemaakt, dat er in de bondsrepubliek
driehondei-dduizend geregistreerde al
coholici zijn, van wie tien percent
vrouwen. Vooral onder de jeugd neemt
de drankzucht toe.
Zelfkennis. De Deense atoomgeleerde Niels
Bohr werkt aan een boek over kern
fysica en menselijke zelfkennis. Het
boek, dat het eerste is dat Bohr sinds
dertig jaar schreef, zal binnenkort in
Kopenhagen uitkomen.
Doofpot. Volgens de Londense Daily Ex
press is een jonge Jordaanse PTT-be-
ambte, die als hofnar fungeerde aan
het hof van koning Hoessein, op een
wild feest doodgeschoten, toen iemand
voor de grap een pistool afschoot. Het
stoffelijk overschot zou in het geheim
in de tuin van het paleis, zijn begraven.
Droogte. De theeplanters op Ceylon kla
gen, dat hun aanplant door de grote
droogte van de laatste tijd met ver
nietiging wordt bedreigd. De inter
nationale weerkundige organisatie zal
op verzoek van de weerkundige dienst
op Ceylon onderzoeken of de droogte
het gevolg kan zijn van de kernproe
ven. In sommige wijken van Colombo
is het water gerantsoeneerd en vele
putten staan droog.
Bouwvallig. Inspecteurs van de gemeente
lijke woningdienst van Cairo hebben
vastgesteld dat er in de stad 8.200 hui
zen op instorten staan. Bijna dagelijks
kan men in de krant lezen dat er een
huis bezweken is.
Verraders. Van officiële Britse zijde op
Cyprus is meegedeeld, dat een voor
aanstaande figuur uit de verzetsbe
weging een lijst heeft overhandigd, af
komstig van EOKA-leider kolonel Gri-
vas, waarop de namen van tweehon
derd Cyprioten staan, die als „ver
raders" terechtgesteld moeten worden.
De bedreigde personen krijgen be
scherming. Een gemaskerde heeft
maandag een dorpshoofd doodgescho
ten. Dit zou de eerste politieke moord
sinds de afkondiging van een bestand
in maart zijn.
Loos alarm. Een paar minuten voor de
opening van het Deense Vrijheidsmu
seum, waarbij koning Frederik, ko
ningin Ingrid en verscheidene kabi
netsleden aanwezig waren, belde een
onbekende het redactiebureau van het
blad „Politiken" op met de mededeling,
dat over een kwartier een tijdbom zou
ontploffen in het museum. De politie
onderzocht het gebouw zonder iets te
vinden. Het koninklijke paar vertrok
echter na de openingsplechtigheid. De
politie neemt aan, dat een geestes
zieke getelefoneerd heeft.
Verduistering. In Roemenië zijn „talrijke
hoge functionarissen" gearresteerd we
gens „enorme verduisteringen" bij de
bouw van het waterkrachtstation in
Baciz, zo meldt radio-Boekarest. Onder
de gearresteerden bevinden zich func
tionarissen van het ministerie van
Zware Industrie, de investeringsbank
en het planbureau. De directeur van de
centrale is ontslagen.
BIJ DE kerndeling in een cel worden uit
chromatine draadjes of staafjes gevormd,
die de naam chromosomen dragen en waar
van er in iedere kern steeds evenveel ge
vormd worden, d.w.z. een vast aantal voor
elke soort plant of dier. In het chromosoom
lopen spiraalsgewijs donkere draden, die
we als scheikundige kettingen zouden kun
nen beschouwen. Aan zo'n scheikundige
ketting hangen - gelijk de zgn.
bedeltjesaan een bedelket-
ting - de reuzenmoleculen, die
in staat zijn nieuwe reuzen-
moleculen te vervaardigen.
Dwarsbalken van fosforhou-
dende eiwitmoleculen verbin
den bovendien de naast elkaar
lopende ketenen, zodat er - om
bij ons beeld te blijven - touwladders van
bedelkettinkjes ontstaan, waarvan de „be
deltjes" of hangertjes, die in meer weten
schappelijke termen genen genoemd wor
den, dragers van bepaalde eigenschappen
zijn.
Het beeld is misschien wat ingewikkeld,
maar ieder zal zich kunnen voorstellen,
dat deze spiraalsgewijs lopende touwlad
ders van bedelkettinkjes, waaraan reuzen-
moleculen bengelen, wel eens in de war
kunnen raken, vooral wanneer zij gaan
samentrekken. Wanneer dit op normale
wijze gebeurt, zullen er in het algemeen
geen grote veranderingen plaatsvinden,
maar indien door de mens gewelddadig
je". Maar brandweerlieden worden zelden wordt ingegrepen, kunnen verschikkingen
met rust gelaten. Zij werden spoedig op- plaatsvinden. De reuzenmoleculen zijn,
geschrikt door de luide waarschuwing van zoals te verwachten is, zeer gevoelig. Wordt
de roestige alarmschel. „Dat betekent: bijvoorbeeld veel warmte toegevoegd, dan
Brand!", riep de kleine brandmeester gre- zal het gen-molecul gaan kronkelen als een
tig met zijn bijltje zwaaiend. „Kom, Panda! slang die door een mierenlager is aange
ving. Er is werk aan de winkel!" vallen en wanneer de temperatuur maar
hoog genoeg is, zal het molecul breken.
Maar ook bij lagere temperaturen zullen
in het trillende molecuul verschikkingen
plaatsvinden, alhoewel het molecuul zelj
intact blijft. Het molecuul kan zelfs in de
knoop raken, zodat het niemand behoeft
te verbazen dat een hangertje van de ket
ting op een andere plaats van de ketting
aanhaakt, of dat hangertjes van plaats
verwisselen. In meer officiële
taal heet het dan, dat de erfe
lijke eigenschappen in de cel
kern gewijzigd zijn door toedie
ning van 'nwarmteschok,waar
door mutaties zijn opgetreden.
Wat er in werkelijkheid
precies heeft plaatsgevon
den, weten we niet, want de
scheikundige samenstelling der genen is
niet bekend en het ziet er niet naar uit
dat de chemici, ook al zetten zij hun beste
beentje voor, er binnenkort in zullen sla
gen de zeer ingewikkelde structuur van
deze raadselachtige dragers der erfelijk
heid te ontwarren. Maar desondanks kun
nen we ons heel goed voorstellen, dat de
genen, of reuzenmoleculen, die door warm
te verandering hebben ondergaan, of op
een verkeerde plaats zijn terecht gekomen,
zodat zij invloed ondergaan van buur-
moleculen die niet bij hen horen, of in
vloed uitoefenen op hun naburen die zij
volgens de regels der natuur ongemoeid
hadden moeten lateneen nageslacht voort
brengen met andere eigenschappen dan de
ouders bezaten. Dit is dan een kunstmatige
mutatie. Maar er zijn ook nog andere
mogelijkheden.
Daarover een volgende keer.
(Nadruk verboden
H. Pétïllon
I
