li GRIEP? PANDA EN DE MEESTER-BRANDMEESTER Nogr onbestendig weer Voorzitter Twijnstra pleit voor loon- en prijsstabiliteit permanent perfect! Waardevastheid van het geld bc. ^ren is een morele plicht Verbond van Nederlandse werkgevers bijeen Constantringen 't Silver Stoepke NAAIMACHINES Minister Hofstra tot werkgevers Wereldnieuw: TccU ió Uet zo J VRIJDAG 18 OKTOBER 1957 HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Ten Cate/K.S.W. keert zeventig pet. bonus uit Arbitrage in Duitse marken Nederlands UNO-initiatief: SUNFED vervangen door EDF Ruim honderd tercent G.A.T.T.-bijeenkomst over de Euromarkt De „Club van Parijs" „Beetwortelsuiker" keert tien percent dividend uit Juwelendiefstal in de hoofdstad opgehelderd Een TERN shirt boord blijft „Voorkom dat de lonen nogmaals een sprong omhoog doen" op" AKKERTJES" kunt U bouwen V.. Chaotische orde Tijdens de algemene ledenvergadering te Rotterdam van het Verbond van Neder landse Werkgevers is de rede van de voorzitter T. J. Twijnstra, die door ziekte ver hinderd was, voorgelezen door ir. Engel, president-directeur van de AKU. De heer Twijnstra waarschuwde met nadruk tegen een verhoging van de lonen, „die de laatste jaren al aanmerkelijk zijn uitgelopen boven de produktiviteitsstijging. In zijn pleidooi voor voortgaande verhoogde investeringen en toenemende efficiency en werk zaamheid oefende de heer Twijnstra ook critiek uit op enkele overheidsmaatregelen die wat betreft de voorstellen om het tarief van de vermogensbelasting te verhogen, zelfs vrij scherp was: „In de miljoenennota is door de regering aangekondigd, dat zij zal voorstellen het tarief van de vermogensbelasting te verhogen. Ik acht deze maat regel in de huidige omstandigheden ongelukkig. Het is voor mij onbegrijpelijk, dat de regering enerzijds maatregelen aankondigt om het zo noodzakelijke sparen te bevorderen en anderzijds tegelijkertijd het resultaat van het sparen, het gevormde vermogen, aan een zwaardere belasting wil gaan onderwerpen. Door deze maatregel zou men het effect dat van de bevordering van het sparen verwacht zou kunnen worden, grondig bederven." De heer Twijnstra toonde zich er van overtuigd, dat het mogelijk moet z\jn in het voor ons liggende kritieke jaar te voor komen. dat de Ionen nogmaals een sprong omhoog zullen doen. „Het is volkomen dui delijk dat ook een voortgaande stijging van de arbeidskosten een ontwikkeling is. die rechtstreeks ingaat, tegen de lijn. die naar de uitgesproken mening van alle betrok kenen (regering, arbeiders en ondernemers) moet worden gevolgd. De overheidsuitgaven tenslotte beschou wende, zei de heer Twijnstra dat uit een vergelijking der cijfers blijkt dat - ondanks de aangekondigde bezuinigingen van 200 miljoen en ondanks de hogere opbrengst der belastingen met 550 miljoen gulden - tóch het reële tekort onveranderd is ge bleven, namelijk rond 960 miljoen Hoge uitgaven „Ofschoon moet worden erkend", aldus de heer Twijnstra, „dat de regering in de Troonrede en in de Miljoenennota blijk geeft ook harerzijds te willen streven naar vermindering der uitgaven, moet worden geconstateerd, dat de uitgaven in de ont- werp-begroting 1958 nog weer iets hoger liggen dan de vermoedelijke uitkomsten over 1957 aangeven, terwijl de efficiëntie- verbeteringen, die voor het overheidsappa raat in uitzicht zijn gesteld, niet veel meer ADVERTENTIE TWEE PAARTJES die bij elkaar horen De gelukkige verloofden met (natuur lijk) hun paar CONSTANT: het baken, waarop iedei gelukkig huwelijk koerst. Een groot aantal modellen in diverse prijsklassen vindt u bij de kleine zaak met de grootste keuze Grote Houtstraat 49 - Telefoon 20049 In de buitengewone aandeelhoudersver gadering van de n.v. Textielfabrieken Ten Cate/K.S.W. werd met algemene stemmen het voorstel van de directie aangenomen voor het uitkeren van 70 percent in bonus aandelen ten laste van de agioreserve. Hierdoor zal het geplaatste kapitaal met f 14 miljoen tot f 34 miljoen worden ver hoogd. De nieuwe aandelen zullen ten volle delen in de winst over het boekjaar 1958 enzovoorts. Het was de eerste maal in de geschiede nis van de n.v. textielfabrieken Ten Cate/ K.S.W. dat een algemene vergadering plaatsvond. De n.v. Ten Cate is te be schouwen als een familiebezit en de reeds jarenlange samenwerking met de Konink lijke Stoomweverij te Nijverdal n.v. heeft de directie van Ten Cate doen besluiten tot een fusie over te gaan. Een aandeelhouder bracht hulde aan al len die tot de fusie hadden medegewerkt. Hij voelde zich nu als aandeelhouder van de nieuwe n.v. „in de familie opgenomen" De aandelen kunnen, aldus de spreker, op de beurs beschouwd worden als „eerste rangs". Ten Cate/K.S.W. is een van de be langrijkste textielindustrieën in ons land. De dooreenleverbaarheid van grote en kleine coupures der aandelen is te prijzen, omdat hierdoor slechts één notering be hoeft te worden vastgesteld. De aandeelhouder vroeg hoe het stond met het winstaandeel voor de arbeiders De directie antwoordde, dat dit winstaan deel volgens de oude statuten aanwezig was, en dat ernaar gestreefd wordt dit ook in de nieuwe statuten te bewerkstel ligen. De Nederlandsche Bank deelt mede, dat haar circulaire van 21 augustus 1957 hou dende de mededeling, dat ingaande 22 augustus 1957 tot nader order de verkoop op termijn van buitenlandse vorderingen luidende in Duitse marken is verboden, is ingetrokken. Het is de deviezenbanken derhalve thans wederom toegestaan vor deringen luidende in Duitse marken, zowel bilateraal als multilateraal, op termijn te vervreemden binnen het kader van de lgemene vergunningen. NEW YORK (ANP) - Nederland heeft samen met tien andere landen in de UNO een resolutie ingediend om tot oprichting van een fonds voor economische ontwik keling over te gaan. Dit is het oude SUN- FED-plan, waarvan de naam is veranderd in „Economie Development Fund" Het voorstel houdt mder meer in. een voorbe reidende commissie van ten hoogste elf landen te benoemen, die de regelen zal op stellen, voor het beheer van het fonds en voor de methoden, die het fonds zal volgen voor het kiezen van de projecten, die het financieel zal steunen. De resolutie is behalve door Nederland mede ondertekend door Argentinië, Cey lon, Chili, Egypte, Griekenland, India. In donesië, Venezuela en Joegoslavië gococoooccococccc. „Wanneer men op het hoogtepunt van onze stijgende conjunctuur eens aan\ alle groepen, die deel hebben aan hetj economische leven, een schatting zou[ hebben kunnen vragen van eigen per-\ centage in de oorzaak van de gestegen welvaart en men zou die percentages j hebben opgeteld, dan zou men zeker ver boven de honderd percent zijn uitge- komen. Wanneer men nu maar geneigd zou zijn bij het toerekenen van de\ schuld in de minder goede gang van zaken ook hetzelfde percentage op zich- zelf toe te passen, dan zou er in ieder', geval zijn bereikt, dat al de deelnemen-< de groepen voor méér dan 100 percent sampn hun schouders onder het herstel zouden zetten" Aldus de heer T J Twijnstra in zijn jaarrede voor hete Verbond van Nederlandse Werkgevers h <-r<XlCOCOXCC0030COOXO<XCGCC030ayy30000CCC<X)OCOCXXXXXXX> dan zeven miljoen bedragen, dat is 0,2 pet. van de reële overheidsuitgaven." „De betalingsbalans", aldus de voorzitter van het verbond, „heeft in 1956 een aan zienlijk groter tekort aangewezen dan naar de prognose van het Centraal Planbureau zou zijn verwacht, namelijk 650 miljoen gulden, en alleen met een nie' geringe dosis optimisme kan worden aangenomen dat het tekort over 1957 daar niet boven uit zal gaan. Van een trendmatige noodzake lijke verhoging van onze monetaire reser ves, die de minister van Financiën meent op 500 miljoen gulden per jaar te moeten stellen, is dus in het geheel geen sprake geweest. De opschorting van de investeringsaftrek - in de miljoenennota ook voor 1958 aan gekondigd - deed e heer Twijnstra op merken, dat de investeringsaftrek door hem (evenals door het parlement) „steeds is ge zien als een tegemoetkoming aan het be langrijkste gebrek van het fiscale winst begrip, namelijk dat de afschrijvingen be rekend worden naar de historische kost prijs en dus met de geldontwaarding in het geheel geen rekening gehouden kan wor den. Indien de opschorting van de investe ringsaftrek gehandhaafd moet blijven', dan moet op andere wijze aan. de gebreken van het fiscale winstbegrip-tègernoet gékömen worden. Men mag toch nimmer vergeten, dat investeringen werkgelegenheid en wel vaart. betekenen niet alleen nu, maar vooral ook in de toekomst", aldus de heer Twijnstra in zijn slotwoorden Donderdag is te Genève de 12e zitting begonnen van de Organisatie voor de Alge mene Overeenkomst voor Tarieven en Handel (GATT). Het voornaamste agenda punt is het verdrag voor de Europese Ge meenschappelijke Markt. In zijn openingsrede zei de voorzitter, sir Claude Corea (Ceylon), dat de Gemeen schappelijke Markt moet passen in het ruimere stelsel van multilaterale handel, waarvan de GATT de belichaming is „Het plan voor een Eurooese Economische Ge meenschap is verreweg het vers' strekken de plan voor economische integratie, dat aan de wereld van heden is voorgelegd." zo verklaarde sir Claude. Op het gebied van de internationale han del is volgens sir Claude 195b over het algemeen een bevredigend jaar geweest Hij voegde hier echter een waarschuwend woord voor 1957 aan toe. .Zeer recente cijfers doen veronderstellen, dat de mate, waarin de handel de laatste jaren toenam, afneemt. In de eerste helft van 1957 was de waarde van de wereldexport ongeveer 10 percent groter dan die van de overeenkom stige periode van 1956" aldus sir Claude. In het tweede kwartaal van 1957 was de waarde van de wereldexport echter slechts 6 percent groter dan in het eei ste kwartaal van 1956. Hij wees er verder nog op. dat er enig gevaar bestond, dat de tendentie tot nivellering van de produktie gepaard zou gaan met een sterke vermindering van de wereldhandel De Westeuropese landen, die aangesloten zyn bij de „Club van Parijs", zullen op 4 november te Buenos Aires bijeenkomen voor het ondertekenen van de definitieve overeenkomst tot instelling van een mul tilaterale handels- en betalingsregeling met Argentinië en tot consolidatie van de Argentijnse schulden tegenover deze lan den, zo is officieel bekend gemaakt. Volgens de ontwerp-overeenkomst zul len de schulden, die tezamen ongeveer 1.6 a 1.7 miljard gulden belopen, in een perio de van 10 jaar worden betaald. In de algemene vergadering der Noord- Nederlandse Beetwortelsuikerfabriek te Vierverlaten werd het dividend over het boekjaar per 31 mei 1957 vastgesteld op 10 percent. De resultatenrekening vermeldt een winstsaldo van 667.332,In totaal werden 243.351.342 kg. bieten verwerkt. De opbrengst per ha. was dit jaar beneden normaal. Het suikergehalte was 1 procent hoger dan verleden jaar. ADVERTENTIE Alle merken dus ruime keuze ENGEL, Gr. Houtstr. 181. Tel. 14444 Vermoedelijke daders met deel van de bait aangehouden De Amsterdamse politie heeft de ver moedelijke daders gearresteerd van de in braak bij een juwelier in de Leidsestraat op 29 september, waarbij voor f 59.000. aan juwelen werd buitgemaakt. Een 30-jarige koopman en zijn 28-jarige echtgenote, en een 28-jarige magazijnbe diende zijn gearresteerd. In de auto. waar in de mannen werden aangehouden vond de politie een deel van de buit. Bij het onderzoek was het duidelijk ge worden. at de mannen, die deze inbraak hadden gepleegd, bijzonder goed met de situatie op de hoogte waren. Het bleek, dat een goede bekende van de politie in een zaak aan df overkant als magazijnbediende werkzaam was ge weest. Na de inbraak was hij niet meer op zijn werk teruggekeerd Deze magazijnbe diende was herhaaldelijk in het gezel schap van het echtpaar N gezien Gister avond ging de politie naar het huis van de magazijnbediende, die echter met zijn auto de stad was ingegaan. Alle radio auto's werden gewaarschuwd en men gaf be+ signalement van de auto door. Op de hoek van de Overtoom en de Constantiin Huiigensstraat werd de wagen aangehouden Men trof hierin niet alleen de magazijnbediende aan. doch ook de medeverdachte N. De mannen werden naar het politiebureau gebracht. In de auto werd een deel van de buit van de inbraak achter het instrumentenbord te- ruggevonden'. Later as ook de'vróuw van N. aangehouden omdat zij zeer vermoe delijk medeplichtig is geweest. ADVERTENTIE Tienduizenden mannen dragen nooit een ander shirt dan TERN. Dag in, dag uit, maand na maand en jaar op jaar. Na de eerste verrassende kennismaking blijven zij verknocht aan TERN. Hoe vaak ook gewassen, de gepatenteerde Trub-flex boord houdt z'n onberispelijke vorm. Nooit krinkels, bobbels, op kruipen of verkleuren. Minder vuil worden en minder slijtage dan ieder ander no-iron shirt, dank zij de "boord-uit-één-stuk". Als u prijs stelt op het dragen van het mooiste shirt met de beste boord, ga dan meteen op TERN over TERN NO-IRON shirts zijn in Nederland alléén verkrijgbaar bij 225 amsterdam haarlem den haag rotterdam „Wil de financiële overheidspolitiek het effect hebben, dat daarvan kan en mag worden verwacht, dan dient ten aanzien van enkele gezichtspunten een juister inzicht te worden verkregen, dan thans aanwezig mag worden verondersteld Dit zei donder dagmiddag in de Rotterdamse Schouwburg de minister van Financiën H. J Hofstra op de algemene ledenvergadering van het Verbond van Nederlandse Werkgevers „Met name dienen enkele populaire misverstanden te worden opgeruimd" zo ver volgde de minister, die daarop enkele van zulke „populaire misverstanden" opsomde, onder andere dat de lasten op de schatkist kunnen worden afgeschoven zonder dal dit verdere consequenties voor de samenleving heeft. dat. wanneer de schatkist lasten betaalt, niemand anders behoeft te betalen In een maatschappij, die voor haar trans acties zozeer van het geld afhankelijk is als de onze. aldus minister Hofstra. be tekent het Vérlies aan vertrouwen ih dé waardevastheid van het geld tevens een ondermijning van het vertrouwen in de ADVERTENTIE In de afgelopen 24 uur trok een actieve depressie over de Britse eilanden en de Noordzee naar het Skagerrak. Onder in vloed hiervan nam de wind in de afge lopen nacht tot stormachtig toe. De fron ten van de depressie, die vannacht pas seerden, brachten betrekkelijk weinig re gen. Ten zuiden van Ierland ontstond ech ter een nieuwe storing, bij de nadering waarvan er vandaag opnieuw regen viei Bovendien stroomde aan de voorzijde van de nieuwe storing zachte lucht naar ons land, zodat vanmorgen al temperaturen van 14 graden voorkwamen. Het ziet er naar uit, dat ook deze storing naar de Noordzee zal trekken en dat aan de ach terzijde ervan onstabiele polaire lucht ons land zal binnenstromen. Daarom moeten morgen buien worden verwacht, terwijl de temperaturen lager zullen zijn dan van daag. Het weer behoudt dus een onbesten dig karakter. WEERRAPPORTEN Zaterdag 19 oktober Zon op 7.13 uur, onder 17.40 uur. Maan op 2.10 uur, onder 15.40 uur. Maanstanden 23 okt. 05.43 uur nieuwe maan. 30 okt. 11.48 uur eerste kwartier. Hoog en laag water in IJmuiden Zaterdag 19 oktober Hoog water: 12.11 en uur. Laag water: 7.34 en 19.57 uur. Temperaturen buiten- no 00 land maxima van giste C - E ren. Binnenland heden 2? a c 7 uur Neerslag laatste J) 24 uur Sr 0) cS Stockholm zwaar bew zw 9 10 Oslo regen windst. 13 0,7 Kopenhagen regen z 12 3 Aberdeen zwaar bew windst. 11 5 Londen regen z 12 3 Amsterdam regen wzw 14 0,4 Luxemburg zwaar bew wzw 15 0 Parijs zwaar bew zzw 16 0 Bordeaux mist windst. 22 0 Grenoble mist windst. 24 0 Nice licht bew. nnw 22 0 Berlijn regen zzw 15 0,4 Frankfort geheel bew. zw 17 0 München half bew. z 17 3 Zürich mist O 19 1 Genève mist w 21 0 Locarno mist windst. 19 1 Wenen mist zo 16 0 Innsbruck mist windst. 10 0 Rome onbewolkt ozo 25 0 Ajaccio licht bew ono 23 0 Mallorca 26 Den Helder zwaar bew. w 13 0,6 Ypenburg geheel bew. w 14 1 Vlissingen geheel bew wzw 14 1 Eelde geheel bew wzw 13 0,5 Twente geheel bew. wzw 15 0,1 De Bilt geheel bew wzw 14 1 Eindhoven motregen wzw 14 3 Vlv. Z.-Limb geheel bew. zzw 14 2 samenleving zelf en in de mogelijkheden tot haar verdere harmonische ontwikke ling Ook op deze morele grond dient de overheid de bestrijding vai. een voort gaande waardevermindering van het geld tot haar primaire doeleinden te rekenen Als middelen hiertoe staan de overheid onder andere ten dienste het klassieke mid del van de geld en rentepolitiek waar voor de verantwoordelijkheid in eerste in stantie bi.i de Nederlandsche Bank berust, en vervolgens als nieuw instrument de financiële overheidspolitiek Zijn eigen beleid als het ware analyse rende. merkte minister Hofstra in de loop van zijn betoog nog op. da4 ten eerste ook voor 1958 slechts met een zekere voorzich tigheid van overheidswege moet worden ingegrepen in het financieel-economische leven teneinde niet .door te slaan" ander zijds mag echter worden verwacht, dat het voorgestelde programma de nodige ont spanning zal brengen waarna als voor naamste probleem overblijft d<- regeling van de gemeentelijke financiën En dat ten tweede een grotere reactie-snelheid voor de overheid nodig is zodat me4 restrictieve maatregelen reeds voor de top van de hoogconjunctuur moet worden begonnen, en dat het wetgevend en uitvoerend appa raat tot zo groot mogelijke slagvaardigheid moet zien te geraken, opdat wat nodig blijkt, ook spoedig kan worden doorge voerd Fraude. Een 50-jarige koopman uit Amsterdam is door het gerechtshof te Am sterdam veroordeeld tot een boete van f 500. Hij had bewerkstelligd dat een parti.i buizen voor oliepijpleidingen naar commu nistisch China werden verkocht. Hij had toen een exportvergunning voot Finland weten te verkrijgen, hoewel hij wist dat de koopwaar naar het verre Oosten zou wor den vervoerd. Ambassades. De regeringen van Ne derland en van Uruguay zijn overeengeko men hun wederzijdse gezantschappen, respectievelijk te Montevideo en te 's-Gra- venhage, tot ambassades te verheffen. Staking. Vrijwel alle diamantbewerker in Antwerpen hebben donderdag staakt. De werkgevers in de Belgische diamantindustrie hebben geweigerd hun medewerking te verlenen aan oprichting van een sociaal fonds voor de diamantbewerkers, waardoor de or^ derhandelingen tussen werkgevers ej werknemers opnieuw zijn vastgelopen Nabehandeling Een uitvoerig genepskun- dig onderzoek heeft aangetoond, dat oud-premier Sir Anthony Eden no> steeds niet geheel hersteld is van zijn leverkwaal, waarvoor hij enige maleri is geopereerd Hoewel zijn toestand vooruitgaat, is hem een verdere nabe handeling voorgeschreven. Eis. De vakbond waarbij de vijftigduizend Londense autnbuschauffeurs zijn aan. gesloten heeft besloten een algemene loonsverhoging van 25 shilling pet week te eisen Zo'n verhoging zou de Londense trnnsnortonderneming. die staatseigendom is vier miljoen pond sterling per jaaT kosten Tevergeefs. Israel heeft zich tot het Inter nationale Gerechtshof te Den Haag ge- wend om van Rui garijp een schadever goeding van 2 668 144 Amerikaanse dollars te krijgen voor het neerschieten van een Israëlische Constellation door Bulgaarse jachtvliegtuigen op 27 juli 1955 Bij dit incident kwamen 58 per sonen om het leven Israel heeft reeds twee laar tevergeefs via diplomatieke weg met Ru 1 ga rij e over deze kwestie onderhandeld Oplichting Walter Schliesske. uitvinder van een .Volkshelikopter" die 3.000 mark zou kosten staat in het West- duitse plaatsje Minden terecht ver dacht van oplichting. De helikopter die Schliesske gebouwd heeft zou niet kun nen vliegen Gebrek Een EgvptenaaT die zegt dat hij 110 jaar oud is en het Suezkanaal heeit helpen graven heeft zijn regering loon voor dit werk gevraagd omdat hij negentig iaar geleden alleen een hpeth eten had ppkrpoPn Rr i? ochter wring kans dat de man beloond wordt gezien het .gebrek aan voldoende bewijs materiaal" zei een woordvoerder van de regering Waarschuwing In een rapport aan de inter-Amerikaanse persassociatie wor den de dictators van Noord- en Zuid- Amerika gewaarschuwd, dat het be perken van de Dersvrijheid kan leiden tot hun val Als voorbeeld wordt ge noemd de Colombiaanse dictator Pi- nilla De waarschuwing geldt vooral de Dominicaanse reoubliek. Paraguay en Venezuela Op Bolivia. Cuba. El Sal vador en Nicaragua werd een beroep gedaan een eind te maken aan de cen suur en alle discriminatie. Protest Dp Britse commandant in West- Berlijn heeft mede namens zijn Ameri kaanse en Franse collega bij de Sov jet-autoriteiten genrotesteerd tegen af sluiting van de grens tussen Oost- en West-Rprliin op zondag toen in Oost- Duitsland nieuw geld werd ingevoerd Er werd ook geprotesteerd tegen het gebruik van gewapende civiele „ge- vechtsgroenen" bii de grensslulting. Aanslag Radio-fvprus is gisteravond uit dé ether verdwenen tengevolge van een bomontploffinp die de elektriciteit uitschakelde Bij een onderzoek wer den nog twee. niet-ontplofte, bommen gevonden. Hoger beroep De verdediger van de Duit se ex-maarschalk Alfred Schörner heeft hoger beroep aangetekend tegen het vonnis van viereneenhalf jaar ge vangenisstraf waartoe zijn cliënt is veroordeeld Fout Tstvan Adam die als particulier se cretaris van de Hongaarse zaakgelas tigde in Londen op 11 augustus politiek asiel heeft gevraagd, is naar zijn land teruggekeerd Volgens de legatie heeft Adam verklaard dat hij „de fout van zijn leven" had gemaakt De legatie heeft zijn verontschuldigingen aan vaard en hem toestemming verleend naar Hongarije te vertrekken Verlies Het oudste dagblad van Montreal. „The Herald" komt vandaag voor hel laatst uit De krant heeft al iaren ach ter elkaar verliezen opgeleverd. Advocaat President Mirza van Pakistan heeft de zestigjarige advocaat Tsjoen- drigar de leider van de Moslem Liga. die in de nationale vergadering in op positie is verzocht een nieuwe regerins te vormen Vorige week trad het knbi- net-Soehrawardi af nadat de coalitie van dp Awami' Liga en de Republi keinse partij was uiteengevallen toen Soehrawardi zich verzeffp tegen het republikeinse voorstel om Wost- Pakistan op grond van de daar ge sproken talen in vier provincies te ver delen. 23 Onder Luid gebel raasde de kleine brandweerauto door de stad. „We moeten die brand bereiken VOOR Zwarte Dolf er is", bromde de brandmeester, „want an ders doet hij weer net, alsof brandpost 2 de enige is, die vuurtjes blust". „J-ja", zei Panda, zich vastklemmend, „maar zou u toch niet liever wat voorzichtiger rijden? Straks botsen we ergens tegen op!" „On zin". antwoordde de brandmeester grim mig, „een brandweerauto heeft voorrang op het andere verkeer. Alles moet opzij, als wij aankomen. Dat behoorde je te we ten! We mogen dusDe rest van zijn woorden werd overstemd door een sner pende loei van een sirene en het volgende ogenblik verscheen de brandweerauto van Zwarte Dolf naast hem op de weg. „Opzij!" brulde Dolf. „weet je niet, dat de brand weer voorrang heeft?!" „Maar wij zijn ook brandweer!", riep Panda verontwaar digd terug. „Het mocht wat!", smaalde Dolf. „Jullie zijn twee stumpers op een oude brandrammelkast!" En met deze woorden gaf de slechtaard een ruk aan het stuur, waardoor het oude wagentje van Panda en de brandmeester van de weg werd gedrongen en in de greppel be landde. ZOALS bekend., worden door öepaalclt cellen in het lichaam stoffen hormonen afgescheiden, die in hel bloed overgaan en in staat zijn heel andere cellen in het lichaam tot werkzaamheid te prikkelen of daarin veranderingen te bewerkstelligen Hoewel het „hoe" en waaromhiervan ons ontgaat, kunnen we ons naar analogie hier van toch voorstellen dat de genen of dra gers der' erffactoren ook o% hun beurt dergelijke hormoner of enzymen zouden kunner vormen die dan weer een be paalde werking op naburige of desnoods verder geleger, genen uitoefenen. De genei, werken dan ook niet geïso leerd. maar met talrijke ande ren tezamen, zodat we zouden kunnen zeg gen, dat in ieder chromosoom de krachten van een duizendtal genen is samengekop peld. Voor het oog - microscopisch onderzoek heeft dat uitgewezen - liggen de genen in het chromosoom ordeloos gerangschikt, maar desondanks vindt er een bewonde renswaardige en onbegrijpelijke samen werking plaats, zodat uit de samen werking van deze reuzevrnoleculev ten slotte een levend organisme wordt opge bouwd Teneinde de bananenvlieg in staat te stellen met gekleurde ogen ter wereld te komen, moeten bijvoorbeeld 30 genen tezamen de brokstukken leveren die zich volgens een bepaald plan rangschikken, zodat het reuzenmolecuul kan ontstaan dat de oogkleurstof produceert. De genen die hieraan meewerken zijn niet alleen over het gehele chromosoom verstrooid, maar zijn zelfs verdeeld over alle 8 chromoso men van de bananenvlieg. Levert één gen mis mei de oyeukleurstof van de bananen vlieg Maar normaliter marcheert alle! volgens plan want zou is we de vorige mooi vertelden, levert de bananenvlieg slecht éér? afwijkend individu op de 100 000. Kunnen we in vervoering raken ovei het ongelofelijke wondei dat zich voltrekt in een hoeveelheid stof die we niet eem met het hlote nop kunnen waarnemen, een een wonder dat niet alleen zorgt voor de ogenklevrstof maar ook rooi de ogen. dl vleugels de kop het zenvw stelsel kortom voor alle orga nen en zintuigen die elk itidi vidu doet. beantrvoorden aan zijn bestemming, het feil dal sommige erffactoren moeten worden opgebouwd uit geven afkomst^ van verschillende chromosomen heeft nol een andere consequentie namelijk het ver schijnsel dat sommige er genschappen al tijd in paren voorkomen Tengevolge "flTi een overgeërfde storing in het evenwichts orgaan lopen sommige muizen bijvoor beeld niet gewoon rechtuit maar altijd in een kring Vertoont een muis deze afwi) king dan kunt u er van verzekerd ?V" dat zij een witte vacht heeft., want dl genen die de kleur van de vacht te ver zorgen hebben en zij die oorzaak zjjv van de afwijking in het evenwichtsorgaan liggen in hetzelfde chromosoom waarin dus iets niet volgens het onrspronkelijki plan is verlopen Als slot zullen we u laten zien. hoe In oewikkeld één enkele chromosoom is. Daarover een volgende keer. H Pétilhn een afwijkend molecuul, dan gaat er iets I (Nadruk verboden)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1957 | | pagina 2