i Het eiland West-Berlijn kampt met grote moeilijkheden Nieuwe regiem is verre van populair in San Marino RIVELLA s ZWITSAL ^^raatótoel hard gewerkt Reeds 16000 daklozen in geteisterd Valencia Van dag tot dag J i I Besmettings gevaar! Op de Goede raad Ondanks koortsachtige activiteit blijft er een structurele werkloosheid kinder HONING siroop geen mens tekort I I I I I I I I I I De vluchtelingenstroom houdt niet op BERLIJNéén stad twee werelden Moskou laat provincie het landbouwoverschot houden Zeegebied rond Christmas Island weer afgesloten UIZIIH»!:/* G-U Antwoord van de P.v.d.A. op Kroesjtsjev's brief Veertig doden bij acties tegen benden op Borneo VRIJDAG 18 OKTOBER 1957 Het gemeentebestuur van Amsterdam heeft blijk gegeven van diep inzicht in de noodzakelijkheid tot grotere efficiency en doelmatigheid in de stedebouw, een nood zakelijkheid die het tot uitdrukking heeft gebracht in een initiatief tot instelling van een Raad voor Stedebouw. In deze Raad zijn het gemeentebestuur en de burgerij vertegenwoordigd in een samenstelling, die een nauwkeurig en deskundig overleg garandeert, alvorens bouwplannen worden vastgesteld. Een dergelijk initiatief is zonder voor behoud aan te bevelen als een voorbeeld tot navolging. Al te veel immers zijn in het verleden gelden en materialen verknoeid door goedbedoelde doch slecht gecoördi neerde plannen uit te voeren, waarbij de critiek achteraf niet ontbrak en vaak ook als gerechtvaardigd moest worden erkend. De Raad voor Stedebouw lijkt ons niet enkel een lichaam dat over kleine en betrekkelijk onbelangrijke details in de bouwplannen moet adviseren, doch kan zijn invloed aanwenden bij de voorafgaan de projectie van stadsuitbreidingen en for matie van stedebouwkundige uitlegplan nen. Hij kan bovendien acht geven op eisen van nevenvoorzieningen, zoals verkeer en recreatiemogelijkheden. Hij kan, in samen vatting, het gemeentebestuur veel werk en veel narigheid afnemen door in snel en doelmatig werktempo zich geheel cn al te concentreren op de modernste eisen van stedebouw en de nieuwste behoeften van huizenbewoners. Dit alles kan hij, als in zijn gelederen zich die bewoners zelf als mede de representanten van bepaalde in direct betrokken takken der burgerij, die voor de uitoefening van hun beroep en de inrichting van hun leven belang hebben bij oordeelkundige voorzieningen in bouw en indeling van wijken en huizen, bevin den. Stedebouw is langzamerhand een moei lijke en verantwoordelijke bezigheid ge worden, die niet meer louter uit financieel- economische overwegingen en berekenin gen van bevolkingsgetallen kan voortko men, doch waarbij rekening moet worden gehouden met eigentijdse en toekomstige problemen, welke vroeger niet bestonden. Wanneer men alleen al aan het verkeers probleem denkt, of aan de vraagstukken van recreatie in verband met de jeugd- vorming, staat men onmiddellijk voor eisen die alle vroegere methoden van stedebouw omverwerpen en een geheel nieuwe manier van plannenmaken vereisen. En als de Raad voor Stedebouw zich deze nieuwe manier kan eigen maken, zal Am sterdam er wel bij varen en zullen andere steden goed doen, zo snel mogelijk dit voorbeeld te volgen. ADVERTENTIE u m mm mm Géén wachttijden van een half uur of nog langer. in 10 minuten van Haarlem ih 20 minuten van Amsterdam naar 2 interessante bezienswaardigheden de Velser tunnel de grootste moderne woninginrichting van Nederland V WONINGINRICHTING BEVERWIJK Irccstr. 74-84 250 modelkamers Geopend 8-IJ30«nM-IBu Dinsdag8-Hli. .1 (Van onze bijzondere medewerker) Een uur nadat we in Hannover zyn opgestegen, landt eer. machine van de Pan American Airways op Tempelhof, het midden in de stad gelegen Bcrljjnse vliegveld. We zyn over een deel van Oost-Duitsland gevlogen, maar in het vliegtuig valt niet op dat we een nauwkeurig voorgeschreven corridor moeten volgen cn dat we over een communistisch gebied vliegen, want hier is geen overmaat van politie en het landschap beneden ons vertoont geen verschil met dat in het Westduitse gebied. De aankomst op Tempelhof is niet anders dan op enig ander vliegveld in West-Europa, behalve dan het eigenaardige, dat het vliegveld tussen de huizenblokken vliegt voor dat het landt. Buiten, voor het indrukwekkende gebouw van de Flughaven, staat de dubbeldeks bus van lyn 19a en de rit naar het stadsdeel Grünewald gaat door een wereldstad, waarvan je op het eerste gezicht niet zou zeggen, dat ze zo grondig is gebombardeerd. Er zyn veel nieuwe panden gebouwd en open plekken zyn bedekt met noodgebouwen. Het lykt alweer vry gewoon. Maar als ik in Grünewald aankom maak ik meteen kennis met de byzondere situatie waarin West-Berlyn verkeert. Het blykt, dat ik niet logeer op het opgegeven adres, maar dat ik naar Wannsee moet. Op myn vraag hoe ik daar het gemakkelijkst kom, antwoordt de portier, dat ik met de S-Bahn kan gaan. „Maar u moet uitstappen op het tweede station, want als u verder gaat komt u in Potsdam in de Oostzone en dan weten we niet wanneer u weer terugkomt". Daarmee is de Berlynse situatie meteen getekend: een stad verdeeld in een vrije en een communistische sector, omgeven door de communistische Duitse Democratische Republiek, waar je per S-Bahn gemakkelijk in komt, maar waar je nooit weet óf (en zo ja wannéér) je er weer uitkomt. ADVERTENTIE Voor het station Wannsee, dat dicht bij de zonegrens ligt, staat een met radio uit geruste politieauto. Dergelijke auto's staan aan alle uitgangen van West-Berlijn, sinds de pogingen tot mensenroof door de heren uit het andere deel van de stad begonnen. Een van de slachtoffers van deze overval len was dr. Linse, de leider van de Vrije Duitse juristen. Een ander beeld van de sinistere beteke nis van de dwars door Berlijn getrokken grenslijn vindt men in het vluchtelingen kamp Marienfelde, waar iedere week nog honderden mensen uit het oosten binnen komen. Dit kamp is daardoor nog steeds vol en deze mensen moeten per vliegtuig naar West-Duitsland worden gebracht, want zij kunnen de Russische zone niet passeren. Een klein gedeelte mag in Berlijn blijven, maar deze stad kan niet veel men sen opnemen gezien het woningtekort en het grote aantal werklozen. PARIJS (AFP) Volgens een in Parijs ontvangen Russisch vlugschrift is er in de Sovjet-Unie een nieuw stelsel voor levens middelenvoorziening ingevoerd. Teneinde de leden van de kolchozen te bewegen meer te produceren dan de normen van de officiële plannen voorschrijven, heeft de Russische regering besloten alle land bouwoverschotten ter beschikking te stel len van de plaatselijke bevolking. Deze overschotten werden tot nu toe verdeeld volgens de behoeften van de verschillende Russische republieken. Door Jeze maatregel zal de calorieën- waarde van het dagelijks rarrtsoen in de periode van 1957 tot 1960 met twintig Percent verhoogd kunnen worden, zo menen de Russische autoriteiten. Dit rant soen blijft echter voor suiker, vis, fruit en groenten nog gedurende een bepaalde pe riode beneden de wetenschappelijk vast gestelde normen, aldus het vlugschrift. TOKIO (Reuter) De Vereniging van Japanse tonijnvissers zal van Groot-Brit- tannië een vergoeding van een half mil joen gulden eisen wegens schade die de visserij geleden heeft door afsluiting van het zeegebied rondom Christmas Island met het oog op de Britse kernproeven. HONOLOELOE (UP) Op Christmas Island worden voorbereidingen getroffen voor nieuwe proeven met waterstofbom men, zo valt op te maken uit het feit, dat er evenals bij de proeven in mei en juni een veiligheidszone voor vliegtuigen is in gesteld. Sinds 1945 heeft West-Berlijn al twaalf miljoen vluchtelingen uit het oosten opge nomen en er komt per jaar nog een kwart miljoen bij. Het is te begrijpen dat dit niet altijd vlot verloopt, vooral omdat de UNO zich met deze vluchtelingen niet bemoeit en de Bondsrepubliek alles zelf moet doen. Is er weer even internationale spanning, zoals in november 1956 tijdens het Suez- conflict, dan zijn velen in de Oostzone bang voor een verscherping van het regime en de vluchtelingenstroom wordt groter. Meer dan de helft van de mensen in het kamp Marienfelde is jonger dan 25 jaar en zestig percent behoort tot de arbeidende klasse; ook voor hen is de democratische arbeiders- en boerenrepubliek nog geen paradijs. Maar juist het opvangen van die jonge mensen schept grote problemen, vooral als ze zonder hun familie zijn weg getrokken en dreigen te vereenzamen in een andere wereld, die niet steeds vol doende begrip voor hun moeilijkheden kan opbrengen. Weinig recreatieruimte West-Berlyn heeft 2.200.000 inwoners, de hele stad Berlijn heeft een oppervlakte van 35 by 30 kilometer en de Westberlyners zijn aangewezen op ruim de helft van deze oppervlakte. Weliswaar liggen juist in dit gedeelte de bossen tussen Grünewald en Wannsee en rond de Tegelersee en aan de Havel is een prachtig watersportgebied, maar hier moeten dan ook alle mensen heen als ze eens naar buiten willen en dus „zit op zondag onder iedere boom een Berlynse familie." Wie een auto heeft kan over de autobaan naar het westen, maar de Harz ligt drie honderd kilometer van Berlijn, de controle aan de grens kost dikwijls veel tijd en ook in Berlijn heeft niet iedereen een auto. Als je zelf na een week al het gevoel krijgt opgesloten te zitten op een betrekkelijk klein oppervlak, hoe moet het dan voor de Het grote oorlogsgedenkteken dat de Russen vlak bij de Brandenburger Tor hebben gebouwd. In de volksmond van West-Berlijn wordt het „het gedenk teken voor de onbekende plunderaar" genoemd. doorsnee Westberlijner zijn, die dit al jaren meemaakt? Zeker, de Berlijner bezit een onverwoest bare humor, die hem over veel dingen heen helpt. Het Russische monument bij de Brandenburger Tor noemt hij „Das Denkmal des unbekannten Plünderers"; het uiterst moderne gebouw van de Hochschule fiir Musik heet bij hem de „Symphonien- garage"; en toen de Knie-Platz werd om gedoopt in Ernst Reuter Platz sprak hij voortaan van de „Ernst Reuter "Knie". Berlijn is verdeeld in twintig „Bezirke" met een eigen burgemeester en een eigen gemeenteraad. De burgemeester van Kreuzberg, een Bezirk in het centrum, is Willv Kressmann. Hij kondigt op eigen houtje tegenmaatregelen af als de autori teiten in de Oostsector moeilijkheden ver oorzaken en dus noemt de Berlijner hem: „König der unabhangigen Republik Kreuz berg". Hij is in de Verenigde Staten ge weest, kwam terug in een Trumanshirt en liet in Kreuzberg een zeer modern stadhuis bouwen. Dit heet nu in de volksmond Texas Willy's Glaspalast. Maar als men met de mensen spreekt komt naast deze humor ook een zekere geprikkeldheid naar voren als gevolg van dat gevoel altijd opgesloten te zitten, en de Berlijners worden dan onbillijk in hun verwijten aan de regering in Bonn, die toch werkelijk heel veel doet om Berlijn te hel pen en jaarlijks ongeveer een miljard mark bijdraagt aan het Berlijnse budget van drie miljard mark. Er zijn echter ook zoveel zorgen. Het aantal werklozen in West-Berlijn is nog 95.000, dat is in verhouding zeven maal zoveel als in de Bondsrepubliek. Het is een structurele werkloosheid; de meeste werk lozen zijn ambtenaren die vroeger emplooi hadden bij de departementen, toen Berlijn nog rijkshoofdstad was, of ze behoren tot het personeel van de kantoren van de vele grote bedrijven, die toen in Berlijn hun hoofdkantoren hadden. Het zijn ook vooral oudere mensen, die weinig kans hebben in hun eigen vak aan de slag te komen, tenzij Berlijn weer hoofdstad wordt. Parken op puin Daarnaast is er het probleem van het puin en het woningprobleem. Berlijn is de zwaarst gebombardeerde Duitse stad: het centrum ligt nog grotendeels in puin. Om te kunnen bouwen moet dit puin opgeruimd en afgevoerd en juist die afvoer is zo moei lijk, omdat rondom de stad de Duitse Democratische Republiek ligt, die niet meewerkt. Als men nu bedenkt dat volgens een des kundige, die ons rondleidde, voor de afvoer van alle puin een goederentrein nodig zou zijn, waarvan de lokomotief in Berlijn staat en de laatste wagen in Sydney in Australië, dan is het begrijpelijk dat er een puin- probleem is. De reusachtige bunkers uit de Hitlertijd worden dus niet meer afgebro ken, maar volgestort met puin, overdekt met aarde en tot heuvelachtige plantsoenen Thans uiterste hygiëne geboden Was u daarom veelvuldig met DESINFECTERENDE ZEEP V*fkrt]fbtMr la tpothttk m IniittarQ Twee beelden x>an de ICaiser Wilhelm Gedachtniskirche in West-Berlijn. Links: beeld van de voor-oorlogse situatie en rechts een beeld van de verwoestingen, die in de oorlogsdagen in deze omgeving werden aangericht. Na de bevrijding heeft men dit kerk gebouw gerestaureerd en daarbij tege lijk een verkeersverbetering tot stand gebracht, wat een zeer kostbare aan gelegenheid werd. gemaakt. In Grünewald verrijst een puin berg van honderd meter hoogte, er komt een skispringschans op en straks kan men van het restaurant op de top heel Berlijn overzien. Er wordt in koortsachtig tempo gebouwd. Meer dan twintigduizend huizen komen er per jaar by. Maar er zyn 180.000 woning zoekenden. Daarbij komen nog de vluchte lingen die in Berlijn mogen blijven en dus rekent men erop dat de oplossing van hel woningvraagstuk nog tien jaar zal vergen. Intussen doet men wat men kan. Ook grote zakenpaleizen schieten als het ware uit de grond. Het kost geweldige bedragen. Een arbei derswoning van drie kamers kost in Ber lijn 28.000 mark en dus zijn de huren niet bepaald laag. Aan het oosteinde van de Kurfürstendamm wordt de Kaiser Wilhelm Gedachtniskirche (overigens een foeilelijk gebouw), die veel geleden heeft van de bombardementen, weer opgebouwd. Maar ter wille van het verkeer moet het. gebouw verplaatst worden. Daarvoor is grond ge kocht tegen duizend mark per vierkante meter. Dwars door Berlijn komt een nieuwe ver keersweg om het centrum te ontlasten: er moet hiervoor veel grondwerk worden ge daan, grote gebouwen worden onteigend, alle leidingen voor elektriciteit, gas en water moeten worden verlegd en het gevolg is dat in de buurt van Kurfürstendamm één kilometer weg 37,5 miljoen mark gaat kosten. Het zijn grote vraagstukken, die om een oplossing vragen. Maar men weet van aan pakken en wie zou denken dat dit eiland Berlijn een doode stad is geworden, vergist zich. Zeker, er zijn allerlei dingen die er j op wijzen dat Berlijn in een bijzondere positie verkeert, maar men wordt sterk I getroffen door dé grote activiteit die in I West-Berlijn wordt ontwikkeld. De voorzitter van de Partij van de Ar beid heeft aan de eerste secretai-is van de Russische communistische partij, Kroesj- tsjev. het volgende op diens brief geant woord: „Meneer, in opdracht van het dagelijks bestuur van de P.v.d.A. bevestig ik de ont vangst van uw brief en het bijgevoegde memorandum. Gegeven onze overtuiging, dat gij het zijt, die met uw systeem van regeren en overheersen de vrede bedreigt, is er tussen u en ons geen basis voor discussie. Met de uw bekende gevoelens, Evert Vermeer, voorzitter P.v.d.A." ADVERTENTIE FnHpn' fïpilpn minimum loon. San Marino kent verder de V Cl lil CVCH jiuucil UCUC1I echtscheiding, en huwelijken worden er niet, zoals in Italië, door de pastoor vol (Van onze correspondent in Rome) De nieuwe regering van de dwergrepu bliek San Marino is, zoals men weet, in de nacht van zondag op maandag verhuisd jpaar het regeringspaleis in de „hoofd stad". Gewelddaden zijn er niet gebeurd, en voor wie het kleine republiekje kent, is dat vanzelfsprekend. De geschiedenis van San Marino kent slechts één politieke aan slag: in 1942 heeft een fascist met een jachtgeweer de anti-fascistische tandarts Alvaro Casali vrij ernstig gewond. Deze Casali, die als Nenni-socialist lang in de „Grote en Algemene Raad" zitting had, is nu een der leiders van de nieuwe heersers. Voor Rome was San Marino een com munistische staat en sedert twaalf jaar heeft men onaangenaamheden gehad met het miniatuurlandje. Voor de laatste oorlog betaalde Italië jaarlijks 30 miljoen lire aan San Marino ter vergoeding voor de invoer rechten (San Marino heeft geen douane) en voor de tabak (San Marino koopt sigaret ten en sigaren in Italië). Dat bedrag is nu 150 milj. lire, maar., de waarden is sinds dien tot een zeventigste teruggelopen zodat San Marino er finaciëel veel slechter aan toe is dan vroeger. De republiek heeft daar in willen voorzien door het openen van een speelbank en liet een groots kurhaus bou wen.Italië heeft daarop gedurende acht tien maanden San Marino hermetisch af gesloten van de buitenwereld en het toe risme de hoofdbron van inkomsten onmogelijk gemaakt. Milde communisten Waren die communisten van San Marino nu zo gevaarlijk en revolutionair? Er ko men per jaar twee miljoen toeristen in San Marino. Daarbij was er nog nooit een uit een land achter het ijzeren gordijn. Nog looit is er een briefkaart, laat staan een )rief, uit San Marino vertrokken naar tusland of naar de satellietstaten, en de aatste ere-burger van San Marino blijft ïog steeds Abraham Lincoln en niet Stalin if Kroesjtsjev. De agrarische wetgeving is naar Itali- lanse begrippen erg links. Pachters kun- ïen niet zonder geldige reden worden ont jagen en hebben in sommige gevallen echt op meer dan zestig percent van de opbrengst der landerijen. Dit is de meest „revolutionaire" wet, tezamen met die vol gens welke ieder burger recht heeft.gratis medische behandeling en gratis medicijnen. Verder worden werklozen niet aan hun lot overgelaten, maar op kosten van de over heid aan het werk gezet, zij het tegen een Licht Hoe goed herinner ik mij nog uit mijn kindertijd de ceremoniën, die thuis met 't vallen van de avond gingen gepaard. Eerst werden de vitragegordijnen zo zorgvuldig dichtgeschoven, dat geen enkele blik van overburen ons heiligdom kon binnendrin genVoor zover dat althans op een afstand van ruim twintig meter mogelijk was! Dan rolden de Lancasters omlaag, die zo abso luut gordijn waren, dat zelfs als je er vlak- voor stond, nog niet doorheen kon gluren. En daarvoor werden dan de zware over gordijnen geschoven; het isolement van ons home was dan volkomen van alles dat zich daarbuiten bevond. En heus, 't was bij ons niet alleen zo. Want als je op straat kwam zag het er overal voor alle ramen van huiskamers, keukens, kabinetjes, kelders en zolders, precies zo uit. En mocht eens ergens in de grote stad een flauw lichtschijnsel door de gordijnmassa naar buiten spelen, woon den daar vast en zeker geen nette mensen. Als ons toen de Duitsers hadden overwel digd, hadden zij een perfekt verduisterd land aangetroffen, waarin zelfs hun zwartgehemde handlangers niet opvielen. De verlichte tijden van onze dagen stralen thans echter zelfs door de ramen naar buiten. Want als je nu 's avonds loopt door onze stad zie je er evenmin de vensters door gordijnen gesluierd als in 't deftige Haagse Van Meerdervoortkwartier of in de flats van de Rotterdamse wolkenkrab bers. Met een vrijmoedigheid, die ons con- sentieuze Nederlanders feitelijk zou moe ten verbijsteren, etaleert iedereen voor iedereen zijn huiselijk leven in zijn vele bloeiende varianten. En zo blijkt het dat we minder moeite hebben met het opruimen van wollen gor dijnen, dan met het verwijderen van ijze ren gordijnen Jo de Haas ADVERTENTIE trokken maar door de burgerlijke over heid. In de watten Voor het overige zijn in San Marino de mensen precies als in Italië, rooms-katho liek, hoewel vaak meer uit sleur dan uit overtuiging. De leidende figuren van de nieuwe redering zijn Casali, tot voor kort Nenni-socialist en nu sociaal-democraat, en de hoofdonderwijzer Federico Bigi, vroeger leider der plaatselijke fascisten en nu de grote man der christen-democraten. San Marino, sedert jaren zo stiefmoeder lijk behandeld, zal nu stellig door Italië in de watten worden gelegd, in de hoop dat de verkiezingen in 1959 gunstig zullen uit vallen. Zouden er op dit ogenblik verkie zingen worden gehouden, dan zou de uit slag voor Rome stellig niet gunstig zijn. In al deze dagen is er nooit een manifestatie geweest ten gunste van de nieuwe regering, terwijl geheel San Marino op zondag 6 ok tober de nu afgetreden communistische re gering heeft toegejuicht. J A Wonderlijk hoe zo'n flesje RIVELLA. U ineens weer helemaal fit en monter maakt Het geheim zit in. de samenstelling. RIVELLA is een door en door gezond natuurproduct. Verfrissend, opwekkend èn... zo veilig als de natuur zelf! Bevordert de spijsvertering. RIVELLA is een natuur product uit melk. Sprankelend goudgeel twhd&U dan andeU Verkrijgbaar bij Uw wijnhandelaar en de horecabedrijven. Stad door epidemieën bedreigd VALENCIA (UP) Zakenkringen in Valencia schatten de schade, veroorzaakt door de overstromingen van het begin dezer week op tenminste zes miljard pe setas. Het verlies van de landbouw alleen al wordt op 500 miljoen pesetas geschat. Gebouwen en bruggen zijn vernield of zwaar beschadigd, duizenden woonhuizen De voornaamste zorg is de watervoor- ziening, daar de stadswaterleiding door de overstroming is vernield. Uit andere gebieden wordt drinkwater aangevoerd. Reeds woedt een griepepidemie onder de bevolking van de getroffen stad. De ste delijke autoriteiten geven openlijk van hun bezorgdheid blijk, dat er ook een ty- phus-epidemie zal uitbreken. Een groot probleem vormen de naar zijn ingestort of onbewoonbaar geworden, schatting 16.000 daklozen wier aantal nog goederen in opslagplaatsen werden on- met de dag stijgt. Donderdagmorgen stort- bruikbaar, waardevolle bibliotheken en ten opnieuw dertig huizen in kuntschatten gingen verloren. DJAKARTA (ANP) Tijdens oprui mingsacties, die legereenheden van de TNI deze maand in het zuidelijk deel van Borneo hebben uitgevoerd, zijn veertig bendeleden gedood en veertien gevangen genomen. Driehonderd terroristen hebben zich aan de autoriteiten overgegeven. Tij dens de operaties werden twintig vuur wapens in beslag genomen en 25 vaartui gen, waarvan de benden zich bij hun strooptochten bedienden, vernietigd. Geld spoelde weg Het water dat in de krater tot een hoogte van een meter steeg, heeft bankbiljetten ter waarde van miljoenen pesetas uit de banken gespoeld. Credietbrieven gingen bij duizenden verloren, papieren inzake betglingen en schulden, deposito's en op vragingen zijn onleesbaar geworden. Het zal maanden kosten om orde op deze chaos te scheppen. Aan het hulpwei-k wordt deel genomen door twintig Amerikaanse heli copters. die voedsel op geïsoleerde plaat sen afwerpen en reddingboten de weg wij zen naar geïsoleerde mensen en dieren.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1957 | | pagina 5