Brits-Amerikaanse samenwerking op
het gebied van de kernenergie
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Thor met succes
gelanceerd
HET WEER
Spaak bepleit belangen der
der kleinere NAVO-landen
GELUKKIG
Syrische houding wordt
onverzoenlijker
'MORRIS
Stakingsdag in Frankrijk werd
ingeleid door vechtpartij
RIKA HOPPER TACHTIG JAAR
Verwachte inhoud van communiqué te Washington:
Stuurman. Cohen
Proefraket kwam 4000 km
ver in zee terecht
Rustig weer
ik heb vaa Wyk- dekens!
Verlovingsringen 2odn!tant
„TRESLONG"- HILLEGOM
HET FEEST VAN DE MAAND
Hogere ouderdomsuitkering
wegens huurverhoging
Stakers en politie leverden slag op het terrein
van een scheepswerf te Saint Nazaire: een dode
Dr. Niels Bohr ontving de
„Atoms for Peace Award"
Het woord is aan
Goedkopere grondstoffen
moeten goedkoper
eindprodukt opleveren
Troepen en tanks bewegen zich noordwaarts
en de uitlatingen zvorden scherper
Russen oefenen bij Turkse
grens met kernwapens
Vijf doden in het verkeer
V erkeersongelukken
DIT JAAR: 977 DODEN
72e JAARGANG No 92
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(0 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, TeL 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
VRIJDAG 25 OKTOBER 1957
Haarlems Dagblad
302e JAARGANG No 245
Uitgave Grafische Bédrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct, p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
WASHINGTON (AFP/Reuter) De
Amerikaanse luchtmacht heeft bekendge
maakt, dat zy donderdag met succes aan
ie kust van Florida een proefraket van
het type „Thor" heeft gelanceerd, die vol
gens een tevoren berekende baan in het
Uitgezochte doelgebied in het zuidelijke
deel van de Atlantische Oceaan tussen
Zuid-Amerika en Afrika terecht is geko
men. De „Thor" is er op berekend, een
hoogte van 3.200 kilometer te bereiken.
Volgens onofficiële berichten zou het
projectiel een grotere afstand hebben af
gelegd dan alle raketten, die tot dusver
door de Amerikaanse luchtmacht of het
leger zijn afgeschoten. Het getroffen doel
gebied zou meer dan 4.000 kilometer van
de lanceerplaats verwijderd zijn geweest.
Het bericht over het succes met de
„Thor" volgde op de melding van een ge
slaagde lancering van een raket boven de
atol Eniwetok in de Stille Oceaan. Deze
raket is maandag afgeschoten, nadat hij
met een ballon tot een hoogte van dertig
kilometer was gebracht.
Volgens onofficiële berichten zou het
projectiel een hoogte van 6.500 kilometer
en een snelheid van ruim 27.000 kilometer
hebben bereikt, hetgeen een internatio
naal record zou betekenen.
In het afgelopen etmaal heeft de Ameri
kaanse marine te Cape Canaveral in Flo
rida een raket van het project „Vanguard",
die de Amerikaanse aardsatelliet in zijn
baan zal brengen, gelanceerd tot een hoogte
van 165 kilometer. (Op de foto ziet men
het projectiel tijdens de start).
Maanraket
(AFP) Volgens het tijdschrift „Missile
Week" zou president Eisenhower donder
dag opdracht hebben gegeven tot vervaar
diging van de eerste raket, die, geladen
met instrumenten, de maan moet kunnen
bereiken. De president zou dit besluit
hebben genomen, nadat deskundigen van
de luchtmacht hem hadden ingelicht om
trent het succes met de boven Eniwetok
afgeschoten raket van het project „Far-
side". Het Amerikaanse ministerie heeft
geweigerd, het bericht in de „Missile
Week" te bevestigen of tegen te spreken.
Het blijkt, dat er deze week boven Eni
wetok niet één proef, maar twee proeven
zijn genomen, waarvan de eerste belang
rijke wetenschappelijke gegevens opgele
verd heeft, maar de tweede geen waarde
had, doordat de radio-installatie van deze
raket niet functioneerde.
Dr. Bartley, een van de leiders van het
plan „far-side", heeft als zijn mening te
kennen gegeven, dat de Russen voor het
lanceren van hun kunstmaan wellicht niet
een intercontinentale ballistische raket
hebben gebruikt, maar een minder krach
tige raket met een ballon tot dertig kilo
meter hoogte hebben gebracht en daar
hebben afgeschoten, overeenkomstig de
werkwijze die de Amerikanen boven Eni
wetok hebben gevolgd. Op een hoogte van
dertig kilometer heeft een raket slechts een
zeer geringe weerstand van de lucht te
overwinnen, aldus dr. Bartley.
(UP) In de Sovjet-Unie zijn raket
motoren beproefd die drie maal zo krach
tig zijn als die, welke thans in de Ver
enigde Staten in een ontwikkelingsstadium
zijn, aldus meldt de „Aviation Daily".
xxx>xocoocacccc<
cocxxxcocoocooccoocxxoocc
VERWACHTING, medegedeeld door
het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van
vrijdagavond tot zaterdagavond, op
gemaakt om 11.15 uur:
Overwegend droog weer met
enkele opklaringen. In de komen
de nacht hier en daar mist. Zwak
ke tot matige zuidwestelijke
wind. Zacht weer.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
WASHINGTON (Reuter-AFP) Vandaag zal te Washington een communiqué
worden uitgegeven met de resultaten van het overleg dat president Eisenhower
en de Britse premier MacMillan hebben gevoerd. Eisenhower en MacMillan
hebben twee studiegroepen ingesteld, die zich respectievelijk bezig houden met
de vraagstukken betreffende de samenwerking op het gebied der kernenergie
en met clefensieproblemen. Beide groepen moeten voor het einde van de bespre
kingen aanbevelingen doen „overeenkomstig de beginselen, die aan de samen
komst der Britse en Amerikaanse staatslieden ten grondslag liggen" en waarbij
vooral moet worden onderzocht „op welke wijze Groot-Brittannië en de Ver
enigde Staten de vrije landen het best van dienst kunnen zijn." Men meent thans
te Washington, dat Eisenhower en MacMillan het in beginsel eens zijn geworden
over de noodzaak van nauwe Brits-Amerikaanse samenwerking op het gebied der
kernenergie. De groep voor samenwerking op het gebied der kernenergie wordt
geleid door admiraal Lewis Strauss, voorzitter van de Amerikaanse commissie
voor kernenergie, en Sir Edwin Plowden, het hoofd der Britse organisatie voor
kernenergie. De groep, die zich met defensieproblemen zal bezig houden, staat
onder leiding van Sir Richard Powell, secretaris-generaal van het Britse ministerie
van Landsverdediging en Donald Quarles, Amerikaans onderminister van
Defensie.'
Britse en Amerikaanse ambtenaren heb
ben gezegd, dat een vérgaande samen
werking op wetenschappelijk terrein niet
tot Groot-Brittannië en de V.S. beperkt
moet blijven. Het is de bedoeling, dat de
gehele vrije wereld er aan mee zal doen.
Eén van de grote problemen hierbij is hoe
op zulk een grote schaal met geheime ge
gevens moet worden gehandeld.
De secretaris-generaal van de NAVO,
Spaak, die gisteren een onderhoud heeft
gehad met minister Dulles en vervolgens
met MacMillan, zal vandaag deelnemen
aan dé voorlaatste bespreking van Eisen
hower en MacMillan.
Spaak heeft, in een toespraak tot de
nationale persvereniging van de Verenigde
Staten, gepleit voor samenbundeling van
het wetenschappelijk speurwerk met in
begrip van kernonderzoek, dat verricht
wordt in alle landen van de NAVO. De
Verenigde Staten moeten vertrouwen heb
ben in hun bondgenoten en deze volledig
deelgenoot laten worden van de atoom
geheimen. Spaak zei, dat de Amerikaanse
wet, die volledige uitwisseling van inlich
tingen op het gebied van de kernenergie
verbiedt, verouderd is, „nu de vijand in
het bezit is van de geheimen die zo scherp
bewaakt moesten worden". Spaak zei van
oordeel te zijn, dat de Verenigde Staten
hun bondgenoten in Europa de modernste
wapens dienen te leveren. Het westen kan
zich niet meer permitteren zijn weten
schapsbeoefening te versnipperen. Spaak
zei te vrezen, dat de Verenigde Staten ge
noeg zouden kunnen krijgen van het dra
gen van de zware last van defensie, indien
zij deze taak alleen zouden moeten uit
voeren. Indien de Verenigde Staten de last
wensen te delen, dienen zij vertrouwen te
stellen in hun deelgenoten. De militaire
krachtsinspanning is echter niet voldoen
de. Zij moet gebaseerd zijn op een samen-
ADVERTENTIE
DIT .NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG PAGINA'S
gebundelde buitenlandse politiek, aldus
Spaak.
Onze correspondent meldt nader:
Het laat zich aanzien, dat het slotcom
muniqué van de ontmoeting tussen Eisen
hower en MacMillan vandaag een nauwe
Brits-Amerikaanse samenwerking zal
aankondigen op het gebied van de ontwik
keling van kernwapens en raketten. De
plannen voor zulk een samenwerking wor
den door deskundigen klaargestoomd. Tot
tweemaal toe heeft men te Washington
bekendgemaakt, dat de Brits-Amerikaan-
se conferentie ten doel heeft na te gaan,
hoe beide landen van groter nut zouden
kunnen zijn voor de vrye wereld. Deze
formule wijst op een zekere moeilijkheid
in de huidige fase: hoe is het mogelyk een
nauwere samenwerking tussen Groot-
Brittannië en de Verenigde Staten te be-
ADVERTENTIE
JUWELIERS - HORLOGERS
HOUTPLEIN 15 - HAARLEM
vorderen zonder de indruk te wekken, dat
andere NAVO-landen hiervan zijn uitge
sloten.
Het is te begrijpen dat in de huidige
hachelijke situatie Groot-Brittannië en de
Verenigde Staten het meest kunnen bij
dragen tot de snelle ontwikkeling van
kernwapens en raketten, omdat zij op dit
gebied verder zijn gevorderd dan de an
dere landen van de vrije wereld. Er be
staat evenwel een goede reden ook het
theoretische onderzoek met kracht voort
te zetten. De samenwerking van alle
NAVO-landen zou hiertoe van groot nut
kunnen zijn. Voor de kleinere NAVO-lan
den is het gunstig, dat Spaak met Eisen
hower en MacMillan heeft gesproken.
Men verwacht dat de Belg de betekenis
van een ruimere samenwerking op theo
retisch militair gebied krachtig zal onder
strepen. Zulk een samenwerking is in het
belang van de gehele vrije wereld doch
tevens van de kleinere NAVO-landen zelf,
die anders gevaar lopen in het gedrang te
komen, ook al is de samenwerking tussen
de grootste twee NAVO-landen tot nut
van de vrije wereld in het algemeen.
ADVERTENTIE
ZATERDAG en ZONDAG
(Wijnfeest m. div. attracties)
Menu a 6.— (Vin complis): Crème
d'asperges, Poussin garni. Cerises
flambées.
Zat. t. 2 u. geopend. Reserv. 02520-5347
Wegens de plaats gehad hebbende huur
verhoging heeft de regering destijds toe
gezegd ook de uitkeringen aan bejaarden
ingevolge de algemene ouderdomswet te
zullen verhogen.
In het heden verschenen Staatsblad is
een desbetreffende algemene maatregel
van bestuur opgenomen. De verhoging van
de uitkeringen bedraagt f 68,12 voor ge
huwden en f 59,28 voor ongehuwden. De
uitkeringsbedragen worden daarmede
respectievelijk 1524 en 936 gulden per
jaar.
De verhoging gaat met terugwerkende
kracht in op 1 augustus 1957.
(Van onze correspondent in Parijs)
Met de storing in het intercommunale
en internationale telefoonverkeer loopt het
in Frankrijk vandaag niet zo'n vaart als
aanvankelijk op deze stakingsdag werd
verwacht. De socialistische vakbond van
het PTT-personeel, die verreweg de groot
ste aanhang heeft, doet niet mee aan de
staking. Zij houdt zich aan de traditie, dat
er tijdens een kabinetsformatie niet wordt
gestaakt.
Met een handkus complimenteert Wim
Nijhof mevrouw Rika Hopper namens
de leerlingen van de Amsterdamse To
neelschool. Deze foto werd donderdag
gemaakt tijdens de huldiging van de
actrice in de Amsterdamse, Stads
schouwburg ter gelegenheid van haar
tachtigste verjaardag.
Frankrijk, en met name Parijs, bieden
het gebruikelijke beeld van een staking:
er zijn geen postbestellingen, de vuilnis
bakken worden niet geleegd, de treinen
lopen niet of nauwelijks, de radio geeft
alleen nieuwsberichten en grammofoon-
muziek, in de steden rijden geen bussen en
trams, en in Parijs loopt de métro met
vertraging en ongeregeld. Ook andere
openbare diensten staken. Er wordt niet
begraven, de belastingkantoren hebben
hun loketten gesloten en omdat het weer
kundig personeel staakt, is het verkeer op
de vliegvelden sterk ingekrompen. Ook in
de bouwbedrijven en in de metaalindus
trie wordt gestaakt. Vanochtend kon men
tienduizenden Parijzenaars te voet naar
hun werk zien gaan. Op de pleinen en aan
de ingangen van de stad stonden grote
rijen mensen te wachten om een plaatsje
te bemachtigen of in de weinige bussen,
de nog wel reden, of in de vrachtauto's en
particuliere touringcars, die als vervan
gingstransportmiddelen moesten dienen.
In Saint Nazaire, by de grote werf van
Penhoët, is het gisteren tot botsingen ge
komen, waarbij een arbeider is gedood en
waarbij honderd personen, zowel arbeiders
als rijkspolitie, gewond zijn geraakt. Nadat
's morgens de stakingen-bij-toerbeurt weer
waren begonnen, besloot de directie de
werf te sluiten. Het personeel weigerde de
terreinen te verlaten en een kapitein van
de politie die met vijftien manschappen
kwam onderhandelen werd gemolesteerd.
De rijkspolitie voerde daarop charges uit
en wierp traangasgranaten. Enige honder
den tierende arbeiders drongen, evenals zij
in 1955 hebben gedaan, de directiekan
toren van de werf binnen, waar zy brand
stichtten en meubilair, schrijfmachines,
papieren en tekeningen door de vensters
naar buiten wierpen. Bij deze gebeurte
nissen werd een arbeider onder de voet
gelopen en gedood. De rijkspolitie heeft de
terreinen van de werf in de afgelopen
nacht bezet.
Inmiddels is Mollet bezig met het vor
men van zijn nieuwe regering, waarmee
hij maandag voor de Assemblée Nationale
zal verschijnen. Aanvankelijk had de
MRP, de rooms-katholieke republikeinse
partij, haar medewerking geweigerd, na
dat ook de gematigden hadden besloten
tegen Mollet te stemmen. Gisteravond
heeft de leiding van de MRP echter mee
gedeeld, dat haar partij zou deelnemen
aan de regering, nadat Mollet had toege
zegd, dat de grondwetsherziening en maat
regelen ter verbetering van de financiële
toestand van het land de voorrang zouden
hebben.
(Reuter) Uit Algerije zijn 1200 politie
mannen per vliegtuig naar Frankrijk over
gebracht om te helpen bij het handhaven
van de orde.
WASHINGTON (Reuter) Te Wash
ington is donderdag de eerste „Atomen
voor de Vrede"-prijs ten bedrage van
75.000 dollar uitgereikt aan de 72-jarige
Deense hoogleraar Niels Hendrik David
Bohr uit Kopenhagen wegens diens werk
ten behoeve van het vreedzaam gebruik
van kernenergie. Bij de prijs behoren een
diploma en een gouden penning. Presi
dent Eisenhower en een illustere groep ge
leerden en diplomaten waren bij de uit
reiking aanwezig.
toespraak dat de wereld staat voor de
keuze tussen een technologie van over
vloed en een technologie van vernietiging,
een keuze tussen de constructieve toepas
sing van de kernenergie en een vernieti
gende oorlog. Hij verklaarde het bijzonder
toepasselijk te vinden, dat de uitreiking
geschiedde op de dag der Verenigde Naties.
De „Atoms for Peace Award" is inge
steld met behulp van een fonds van de
Ford Motor Company, ter herinnering aan
Henry en Edsel Ford. De onderscheiding
zal jaarlijks en in totaal tienmaal verleend
worden.
Ch. Lever:
Er is geen masker dat de zelfzucht niet
past.
Minister Zijlstra
In het departement van Economische
Zaken te 's-Gravenhage is donderdag een
bespreking gehouden tussen de minister
van Economische Zaken en vertegenwoor
digers van de industrie, de groothandel, de
Nederlandse verbruikscoöperaties en de
middenstand, alsmede vertegenwoordigers
van de werknemers. De minister heeft tij
dens deze bespreking de noodzaak betoogd
van een voortzetting van het prysstabili-
satiebeleid, waarbij het accent onder de
huidige omstandigheden, gezien bepaalde
prijsdalingen op de internationale grond-
stoffenmarkten, veel meer dan in het ver
leden het geval was, dient te vallen op het
doorvoeren van prijsverlagingen daar waar
dit mogelijk is.
In het bijzonder legde de minister er
daarbij de nadruk op dat, omdat hij in het
verleden akkoord is gegaan met een door
berekening in de eindprijzen van prijsstij
gingen van de grondstoffen, hij er van uit
gaat, dat prijsdalingen van de grondstof
fen nu ook onverkort in een prijsdaling
van het eindprodukt tot uitdrukking zul
len worden gebracht.
Evenals vorige jaren heeft de minister
de steun van het bedrijfsleven gevraagd
voor het door hem in deze geest gevoerde
prijsbeleid. De vertegenwoordigers van de
ondernemers hebben hun instemming be
tuigd met het in deze zin te voeren prijs
beleid. Gezien de van bedrijfstak tot be
drijfstak verschillende situatie is besloten,
dat over de concrete uitwerking van dit
beleid met afzonderlijke sectoren van het
bedrijfsleven, of afzonderlijke bedrijfstak
ken, nog nader overleg zal worden ge
pleegd.
(Van onze reisredacteur)
DAMASCUS, 25 oktober. Sinds de
onderbreking van het UNO-debat zyn er
in Damascus tekenen merkbaar, die wyzen
op een verharding in de Syrische houding.
Deze verharding komt tot uitdrukking in
'n dreigender taal van de Syrische leiders,
een noordwaartse beweging van Syrische
troepen en tanks en een wyksgewijze uit
deling van wapens aan de Damascener
volksverzetgroepen. Het voornaamste ge
volg van dit laatste was een grote activi
teit in de avonduren van ziekenauto's.
Blykbaar was thuis te intensief geoefend.
De gemelde troepenbeweging in de rich
ting van Aleppo is van betekenis. Aange
zien Syrië tot dusver de Turkse concen
traties onbeantwoord liet. De dreigende
taal behelst voornamelijk nieuwe wilde
beschuldigingen van vrij onwaarschijnlijk
karakter jegens Amerika. Dat deert echter
minder in deze vreemde zenuwenoorlog,
die onverpoosd voortgaat.
Saoed's bemiddelingsaanbod heeft Syrië
in verlegenheid gebracht. Aanvaarden be
tekent een duidelijke versterking van
Saoeds positie als Arabisch leider, hetgeen
voor Syriërs en Egyptenaren ongewenst
is. Niet-aanvaarden zal echter de Turkse
zaak tegenover het wereldforum sterker
doen staan. Voorlopig doen de Syriërs of
hun neus bloedt. Zij ontkennen Saoeds
aanbod aan Damascus, vragen Saoed „de
bekendmaking van het aanbod" in te trek
ken, spreken de hoop uit, dat er geen her
nieuwing van het aanbod zal komen, en
kondigen aan. dat zij niet geneigd zijn het
te aanvaarden.
Het Syrische voorstel tot beperking van
de verdaging van het debat tot drie dagen
houdt dus geen bereidheid in tot een
onderhandse afdoening, maar was slechts
bedoeld als een tactische manoeuvre tot
voorkoming van de verdaging zonder die
beperking.
Zo wacht men de hervatting van het
debat af en de Sovjet-Unie houdt kunst
matig de gewekte spanning met lugubere
dreigementen hoog. De verdere ontwikke
ling wordt minder in Damascus of Ankara
dan wel in Moskou bepaald.
Aangaande de redenen voor de uitwij
zing van de Nederlandse Shell-employé
Pieter Vink volgde ik de raad van kolonel
Serraj op, die ze inderdaad kent, maat
niet wilde openbaren, en informeerde bij
het Syrische departement van Buiten
landse Zaken. Merkwaardig genoeg bleek
dit ministerie niets van de zaak te weten
en zelfs de naam Vink niet te kennen.
LONDEN (Reuter) - Volgens radio-Cairo
heeft het Russische leger onlangs kern
wapens gebruikt bij oefeningen nabij de
Turkse grens. De omroeper, die een be
richt uit het Russische dagblad Zarja Vo-
stoka aanhaalde, zei dat de manoeuvres in
de Kaukasus waren gehouden. Een maand
geleden berichtte Tass dat het Russische
leger en de vloot gevechtsoefeningen had
den gehouden, waarbij kernontploffingen
op grote hoogte in een onbewoond gebied
waren teweeggebracht.
Volgens radio-Cairo staat in het Rus
sische legerblad de Rode Ster en in de
Rode Vloot dat naast de legeroefeningen
in dat gebied ook vlootstrijdkrachten oefe
ningen houden in de Zwarte Zee.
Zarja Vostoka (Dageraad van het Oosten)
is het communistische partijorgaan in de
republiek Georgië, dat in Tiflis wordt uit
gegeven.
MOSKOU (UP) In welingelichte krin
gen in Moskou legt men géén verband
tussen deze oefeningen en de spanning aan
de Turks-Syrische grens. Zulke oefeningen
hebben blijkens de bladen ook elders
pldcitS.
ISTANBOEL (UP) In Turkse kringen
heeft men de benoeming van maarschalk
Rokossovski tot commandant van het mili
taire district, dat aan Turkije grenst, rus
tig opgenomen. „Als zij (de Russen) willen,
kunnen zij Boelganin benoemen", luidde
het commentaar.
ADVERTENTIE
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
FERD. BOLSTR. 48 A'DAM TEL. 717162
FALCON WOLLEN CAMEL JASSEN
Het vijf jarige meisje van de familie
Knubben is bij het oversteken te Maas
tricht van de Schoolstraat voor de
ouderlijke woning door een militaire
vrachtauto aangereden en op slag gedood.
De 73-jarige mevrouw R. te Ruurlo,
die met haar echtgenoot te voet op weg
was naar een circusvoorstelling te Ruurlo,
is op het rijwielpad langs de Borculose-
weg door een achterop komende brom
fietsrijder aangereden. De vrouw is korte
tijd daarna overleden.
De 34-jarige smid J. A. Bravenboer is
te Rotterdam, toen hij bij zijn bedrijf
op de rijbaan van de weg naast een
vrachtauto met de chauffeur stond te
praten, door een passerende personenauto
aangereden. Met zeer ernstige verwon
dingen is hij naar het Zuiderziekenhuis
overgebracht, waar hij is overleden.
De 61-jarige mejuffrouw T. Starink is
op de Oude Beekbergerweg te Apel
doorn door een bromfiets aangereden.
Zij is in de loop van de nacht in het St.
Liduinaziekenhuis overleden.
De 16-jarige Amsterdamse wielrijdster
mej. E. J. Roelvink uit de Sumatrastraat
in Amsterdam-Oost, is aangereden
door de aanhangwagen van een zware
vrachtauto op de Hogesluis, de brug over
de Amstel in de Sarphatistraai Zij over
leed spoedig na het ongeval.
■■•■■■■■■■a
■■■■■■•■■•■■■■■■■■■■a
Bij verkeersongelukken in 1957
in ons land zijn terstond of kort
daarna om het leven gekomen 977
i personen, van wie 192 kinderen.
