Tweede Sovjet-kunstmaan, zes maal zo zwaar als Spoetnik en 800 km hoger Meegezonden hondje - in drukpak - blijkens signalen nog in leven OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT VERBIJSTERING IN HET WESTEN Negen doden in het verkeer HET WEER „Enorme vordering", zegt professor Oort Israëliër in Egypte van Nederlands schip gehaald &ce MORRIS (nforef/oeiétst// Vrouw van 58 jaar verdronken Melkvaarder tijdens storm verdronken Onvoldoende huisvesting in Australië voor immigranten Het woord is aan Bedekte dreigementen tegen koning Hoessein uit Cairo Geen macht ter wereld kan u helpen Overbelast pontje met kerkgangers omgeslagen V erkeer songelukken DIT JAAR: 1006 DODEN j Koudere nacht 72e JAARGANG No 100 MAANDAG 4 NOVEMBER 1957 302e JAARGANG No 253 Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 II TT |j 11^%^ Éi 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. i i 1 Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- H ff j| i ill II M ff JIJ ff 1 ff j| ff la Abonnement p. week 59 ct, p. kwartaal 7.65, kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 ^Ué9w!« tÊa eia Mm Jm h JL fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107. Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar. Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman der schrok van een paar wielrijders. De heer Smit kon zich redden, maar toen diens echtgenote mevr. Smit-Berghuis uit het water was gehaald bleken haar levens geesten reeds geweken. Toen de 38-jarige mej. T. van Ensbergen uit Spijkenisse op de Woudenbergseweg bij A us ter li tz uit de autobus stapte en achterom deze bus liep, werd zij door een passerende auto aangereden en op slag gedood. De auto ging enkele keren over dè kop. De bestuurder bleef echter ongedeerd. Drie personen zijn om het leven gekomen bij een auto-ongeval in de buurtschap Ach terland onder de gemeente Groot A m- m e r s. Door een oneffenheid in de weg kantelde een personenauto, bestuurd door de 60-jarige heer J. van der Mark uit Langerak en kwam in een diepe sloot. De bestuurder, zijn 12-jarig dochtertje Greetje en een 7-jarig buurmeisje, Aantje Witzier kwamen daarbij om het leven. Zaterdagavond om half acht is de 52- jarige J. Groenintwoud uit Lisse ter hoogte van de Beekbrug in het buurtschap De Engel te Lisse tegen een juist passeren de auto, bestuurd door G. S. uit Hillegom opgelopen. De heer Groenintwoud was on middellijk dood. Op de Rotterdamseweg te R ij s w ij k, tussen de hoofdingang van het vliegveld Ypenburg en het benzinestation is een per sonenauto die uit de richting Den Haag kwam, tegen een stilstaande vrachtauto met aanhangwagen gebotst. De personen auto schoof gedeeltelijk onder de aanhang wagen. In de personenauto zaten zes stu denten uit Delft. Bij aankomst van de poli tie stond een van hen naast de auto, ter wijl de andere vijf bewusteloos en over dekt met hoofdwonden in de auto lagen. Alle slachtoffers werden onmiddellijk naar het ziekenhuis in het Westeinde te Den Haag overgebracht, alwaar bij aankomst een van hen, de 20-jarige A. van D. uit Amsterdam bleek te zijn overleden. Volgens een telegram van het 8204 ton metende ss „Raki" van de Stoomvaart maatschappij, Nederland, dat op weg is van het Verre Oosten naar de Verenigde Sta ten, is de 22-jarige Israëlische stoker Michael Zerner zaterdag in Alexandrië door Egyptische autoriteiten van boord gehaald. Zerner is in Nederland woonachtig en heeft een Nederlandse werkvergunning. De arrestatie geschiedde kort voor het vertrek van de „Raki". Als reden werd opgegeven dat men Zerner wilde ondervragen. Tijdens de doorvaart door het Suezka- naal was de stoker reeds door de Egypti sche autoriteiten onder bewaking gesteld. ADVERTENTIE BARTEUORISSTR HAARLEM TEL. 13439 FERD. BOLSTR. 48 A'DAM TEL. 717162 STURKA DAMESPANTALONS Vier en twintig mensen raakten gister morgen in het water van de ter plaatse vry diepe Vliet, op de grens van Rijswijk en Delft, toen het pontje, waarop zy zich bevonden, zonk en kapseise. De 58-jarige mevrouw C. Th. van Zon uit Delft, is daarbij verdronken. De 17-jarige zoon van de veerman van het pontje wachtte omstreeks elf uur aan de Delftse zijde van de Vliet op de komst van kerkgangers. Het waren bezoekers van de gereformeerde kerkdienst, welke was gehouden in de aula van het Christe lijk Lyceum aan de Delftweg en bezoe kers van de dienst in de Rooms-Katholie- ke Kerk aan de Ternatestraat. Omdat het regende en stormde wilden zoveel moge lijk mensen tegelijk op het pqntje, dat be rekend is op ten hoogste twaalf mensen. De jeugdige pontvoerder waarschuwde nog dat er teveel mensen op het pontje stonden, maar deze waarschuwing hielp niet. Het pontje was nog maar enkele me ters uit de kant, toen het begon te zinken. E- ontstond een paniek en iedereen drong naar één kant, waardoor het vaartuigje kapseisde. Op het hulpgeroep kwamen van alle kan ten mensen toelopen. Gelukkig konden ve len van de te water geraakten zwemmen. Zij hielpen, met de ter hulp gesnelden, waarvan enkelen zich eveneens te water hadden begeven, de andere drenkelingen naar de kant te brengen. Een 78-jarige man wist een kleine jongen te redden. Een mobilofoonauto van de Delftse poli tie was spoedig ter plaatse. Een der agen ten ging gekleed te water en hielp twee mannen, die bezig waren 't pontje te kan telen. Toen dit was gebeurd, vond men mevrouw Van Zon. Onmiddellijk toegepas te kunstmatige ademhaling bleef zonder resultaat. Deze pogingen werden nog her haald in het St. Hippolytusziekenhuis in Delft, doch ook hier slaagde men er niet in de levensgeesten te doen weerkeren. Met een kraanwagen werd het pontje op het droge gebracht en voor onderzoek naar het politiebureau te Rijswijk ver voerd. Vanmorgen vroeg is de ongeveer 50- jarige melkvaarder Bijsterveld uit Sneek in het brede water „De Geeuw" te IJlst verdronken, toen zijn boot tengevolge van de storm vol water liep en zonk. B. was gehuwd en had geen kinderen. Het stoffe lijk overschot is nog niet gevonden. SYDNEY (UP) De minister van Huis vesting van de Australische staat Nieuw Zuid-Wales, A. Landa, heeft zich erover beklaagd, dat de federale regering duizen den immigranten toelaat, terwijl de kans op huisvesting „nihil" is. Op een conferen tie over huisvesting zei hij, dat het ver keerd is immigranten naar Sydney te brengen, waar zij geen kans hebben op een huis, terwijl vele Australiërs al tien jaar op een huis wachten. De directeur van de sterrewacht te Lei den, prof. dr. J. H. Oort, heeft het lanceren van de tweede Russische kunstmaan een „enorme vordering" genoemd. Als de nieuwe satelliet inderdaad meer dan 500 kilo weegt en zich op meer dan 1500 km van de aarde beweegt, dan betekent dit een grote stap voorwaarts, aldus prof. Oort, die voorts meent, dat de Russen de Amerikanen nog steeds voor zijn op dit gebied. T. W. Higginson: Alle vormen van menselijk leven zijn romantisch. LONDEN (Reuter/AFP/UP) Zondagochtend in alle vroegte meldde radio-Moskou, dat de Sovjet-Unie opnieuw een kunstmaan had opgezonden. „Aan boord bevindt zich een hond", zo werd er aan toegevoegd. Terwijl Westelijke geleerden en politici deze laconieke mededeling nog aan het verwerken waren, kwamen reeds uit alle delen van de wereld Parijs, Londen, Den Haag, Sydney, Japan, Toronto en Berlijn berichten binnen over een goede ontvangst van de radio-seinen der tweede kunstmaan. Zij heeft dezelfde snelheid als de eerste, namelijk 28.000 km per uur en zij zendt radiosignalen op dezelfde golflengten uit, en wel op 7^2 en op 15 meter. Maar in tegenstelling tot de Spoetnik, die naar een hoogte van 900 km was geschoten, werd deze tweede satelliet tot op 1500 km hoogte latere berichten zou de baan, welke zij km van de aarde verwijderd zijn. Gelanceerd. Volgens jeschrijft, zelfs 1700 Het gewicht van de eerste kunstmaan was 83,6 kg, maar dat van deze satelliet bedraagt niet minder dan 508,3 kg. Het is vooral ook dit feit, waarvan Westelijke geleerden diep onder de indruk zijn. Volgens hun berekeningen zou dit het gewicht van de gehele raket op minstens vijfhonderd ton brengen. Men acht het zelfs met de tot nu toe bekende brandstoffen onmogelijk, zodat de Russen ook op dit gebied iets nieuws moeten hebben toegepast of kern energie hebben moeten aangewend. De hond, die in de tweede Russische satelliet wordt meegevoerd is van een Eskimoras (in het Russisch Laika). De Laika, een wijfje, gedraagt zich rustig en haar algemene toestand is bevredigend. Tot dusver waren Russische experimenten met honden in raketten tot hoogten van meer dan 100 km bekendgemaakt. Prof. Prokrovsky deelde in juni mee, dat de honden zich na de landing normaal gedroegen. Professor Kasatkin heeft in een voor de Russische luisteraars bestemde uitzending van radio-Moskou medegedeeld dat de Eskimo-hond, die zich in de tweede kunstmaan bevindt, „onge twijfeld aan straling door de zon en andere kosmische straling wordt blootgesteld." „De kunstmatige aardsatelliet staat bloot aan een krachtig bombardement door kosmische stralen, die door het omhulsel van de kunstmaan dringen en ook invloed hebben op de hond. Wij zullen hierdoor te weten komen, hoe levende wezens op een dergelijke straling reageren", aldus professor Kasatkin. CAIRO (UP.) Radio Cairo heeft ko ning Hoessein van Jordanië„verrader" ge noemd en hem een bedekt dreigement toe gezonden. In 1950 waren er helden in Jor danië, die voorkwamen dat koning Ab- doellah een vredesverdrag met Israel sloot. „Er zijn nog helden in Jordanië, die zijn kleinzoon kunnen verhinderen een derge lijk verdrag te tekenen", aldus de commen tator (Koning Abdoellah werd in 1950 vermoord). De commentator beweerde dat Hoessein en zijn premier Samir El Rifai medio sep tember een geheime ontmoeting hadden gehad met de Israëlische premier David Ben Goerion en mevrouw Golda Meir in de Jordaanse stad Nabloes en daar een over eenkomst bereikten van drie punten: liqui datie van het probleem der Arabische vluchtelingen, het aanknopen van betrek kingen tussen Israel en Jordanië, en het openstellen der onderlinge grenzen. Hoes sein zou voor „dit verraad tegen het Ara bische volk van Jordanië" dertig miljoen dollar van de Verenigde Staten ontvangen. „Jordanië", aldus de commentator, „wordt geregeerd door een bende verra ders, bestaande uit koning Hoessein, zijn moeder Zein, die hem regeert, zijn oom Sjerif Nasser, een handelaar in verdovende middelen, en die aartshandlanger van het imperialisme, Samir El Rifai". Hoesseins grootvader Abdoellah werd eveneens een „verrader" genoemd omdat hij een ontmoeting had gehad met me vrouw Meir die toen secretaris-generaal van het joodse agentschap was en zijn troe pen op het hoogtepunt van de Palestijnse oorlog uit Lydda en Ramallah terug trok, waardoor de flank van het Egyptische leger bloot kwam. „Geen macht ter wereld kan u helpen", aldus zei de commentator over Hoessein. Tot de Jordaniërs zei hij, dat Egypte aan hun zijde staat. Volgens een Cairo's blad, onderhande len de Israëlische en Jordaanse ambassades in Washington over een vredesverdrag. Volgens zegslieden van het Israëlische mi nisterie van Buitenlandse Zaken in Jeruza lem is dit „volslagen onzin", en zou het „beneden de waardigheid" van het minis terie zijn officiëel te reageren op het be richt. Zondagmiddag om tien voor twee zyn op de Binnenweg naby de hervormde pastorie te Bennebroek twee motorrijders door nog onbekende oorzaak tegen elkaar gebotst. De 44-jarige W. Mudde uit Bennebroek liep ernstige verwondingen op en overleed ter plaatse. De andere motorryder, de 31-jarige P. Goossens, eveneens uit Bennebroek, werd met een gecompliceerde beenbreuk en een kaakfractuur naar een gasthuis te Haarlem vervoerd. De Rijkspolitie verzoekt een bromfiets- ryder, die blykens mededelingen van kin deren het ongeval heeft gezien en zich daarna in de richting Heemstede heeft be- i geven, zich voor het verstrekken van in- lichtingen te melden aan het bureau van i de Rijkspolitie, Bennebroekerlaan 3 A, telefoon 02502-203. De 77-jarige H. Jansen uit. N ij m e g e n is, toen hij plotseling de Voorstadslaan overstak, door een auto aangereden. Hij kreeg een zware schedelbasisfractuur en is enige uren later in het Canisiusziekenhuis overleden. De auto van de heer Smit uit Meppel is nabij Rollekate de Dedemsvaart in gereden, vermoedelijk doordat de bestuur- j j Bij verkeersongelukken in 1957 j in ons land zijn terstond of kort i i daarna om het leven gekomen 1006 personen, van wie 195 kinderen. LONDEN, (UP) De tekst van het communiqué, dat radio Moskou over de tweede kunstmaan heeft uitgegeven, is de volgende: „De tweede kunstmatige aardsatelliet is op 3 november in de Sovjet-Unie gelanceerd. Volgens de beschikbare gegevens ver tegenwoordigt zij de laatste trap van de vervoerende raket en bevat containers met wetenschappelijke instrumenten en radiozenders. De containers met apparatuur wegen 508.3 kilo. De satelliet draagt een container met een experimenteel dier (een hond). Aan de satelliet is een baansnelheid van ongeveer 8000 meter per seconde gegeven. Zyn maximale afstand van de aarde (apogeum) overtreft 1500 kilometer." In overeenstemming met het program van het internationaal geofysisch jaar voor bestudering van de bovenlaag der dampkring alsmede de fysieke processen en om standigheden van het leven in kosmische ruimte, werd de tweede kunstmatige aard satelliet op 3 november in de Sovjet-Unie gelanceerd. Te Amsterdam is zaterdag de Hon gaarse vrijheidsstrijd herdacht. Daarbij was ook mevrouw Anna Kethly aan wezig, oud-minister van staat van Hongarije. Men ziet haar hier bij een korte plechtigheid voor het Nationaal Monument op de Dam. ^CCCCCCOCCCOCOOOOOOOCOOOOOOCOOCOOCOSCOOCOCOOOOOOCOOOOCCC* VERWACHTING, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van <3 maandagavond tot dinsdagavond, op- S gemaakt om 11.15 uur: i Aanvankelijk opklaringen en een jj matige tot krachtige zuidweste- g A lijke wind, later weer meer be- wolking. Tijdelijk regen en mo- o gelijk weer tot stormachtig toe- |5j nemende wind tussen zuidwest en zuid. Iets koudere nacht. Mor- b gen overdag ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag. 8 Volledige weerrappor'ten op pagina twee. 'g DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF PAGINA'S Radio-Moskou publiceerde zondagavond tabellen van de tijden, waarop de twee kunstmanen boven de verschillende landen zullen verschijnen. Hieruit blijkt, dat de eerste satelliet boven Europa in noord oostelijke richting draait en de tweede in zuidoostelijke. Een Russische geleerde, prof. Koekakin, verklaarde via radio-Moskou dat de twee de kunstmaan „aanzienlijk langer" om de aarde zal draaien dan de eerste. Hij zei voorts, dat de nieuwe satelliet twaalf minuten kan worden waargenomen. Voor de eerste was dit slechts zes minuten. Dit is een gevolg van de grotere omvang en de grotere hoogte van de nieuwe kunst maan. Volgens de tot nu toe van de kunstmaan opgevangen berichten leidde de hond nog steeds een „normaal bestaan". BERLIJN (UP) Volgens het Oostber- lynse dagblad „Jonge Wereld" zullen de Russen proberen de hond in de tweede satelliet weer levend op aarde te laten terugkeren. Het blad zegt, dat na zekere tyd de capsule, waarin de hond zit, weg geschoten zal worden. Daar dit per radio geregistreerd zal worden, bestaat de moge lijkheid maatregelen te nemen om het dier veilig terug naar de aarde te brengen. „Jonge Wereld" zegt, dat de capsule twee a drie uur nodig zal hebben om de aarde te bereiken. In die tijd kan de plaats van landing berekend worden en vliegtui gen worden uitgestuurd om de hond op te halen. Een remmechanisme zal beletten dat de capsule zelf een satelliet wordt. Het blad zegt, dat de hond op enkele honder den kilometers boven de aarde uit de cap sule geschoten zal worden en per parachute naar de aarde zal terugkeren. Met het oog op een regelmatige stofwis seling heeft men het hondje, dat volgens de laatste berichten „Damca" heet, erop getraind periodiek voedsel tot zich te nemen bij het luiden van een bel. MOSKOU (UP) De Pravda, het orgaan van de communistische partij der Sovjet- Unie, meldt vandaag dat apen misschien de volgende passagiers in ruimteschepen zul len zijn. Ook vertelt de Pravda, dat de studie van speciale problemen en organis men in de ruimte misschien ook zal leiden tot het meesturen van knaagdieren, week dieren en insecten. Wat de hond in Spoetnik II betreft, zegt de Pravda, dat de observaties van het gedrag van dit dier ons in staat zullen stellen de invloed op organismen te be palen van factoren, welke niet bestudeerd konden worden onder laboratorium-om standigheden gedurende vluchten op grote hoogten in vliegtuigen. Het blad zegt dat factoren als de invloed van de afwezigheid van gewicht, en primaire kosmische stra ling en ultra-violette zonnestraling tot dusverre nauwelijks bestudeerd zijn van uit de medisch-biologische hoek. Dit kan alleen geschieden door een lange vlucht in de bovenlagen van de dampkring. „Het is heel natuurlijk dat de eerste satelliet-passagier een warmbloedig dier een hond diende te zijn, waarvan de normale fysiologie voldoende bestudeerd is". De Pravda zegt dat het meesturen van apen en andere dieren een „goede moge lijkheid voor genetische studie" zal ver schaffen. ADVERTENTIE Kort na de start is zondag een West duits verkeersvliegtuig, dat van Dus- seldorp naar Ne w York ivas vertrokken, brandend neergestort in een volkstuin- complexDe DC-4 raakte het dak van een bankgebouw, na het opstijgen van het vliegveld LohausenZeven perso nen kwamen bij het ongeluk om het leven: zes inzittenden van het vliegtuig en een oude vrouw, die in een tuin huisje zat. Haar dochter behoort tot de vier zwaar gewonden. In de machine zaten negen personen. Op de achter grond ziet men het brandende dak van het gebouw, dat geraakt werd. De tweede kunstmatige satelliet die in de U.S.S.R. ontwikkeld is, vertegenwoor digt de laatste trap van de moederraket, waarin containers met wetenschappelijke instrumenten zijn ondergebracht. De tweede kunstmatige satelliet ver voert: instrumenten voor bestudering van zonnestraling in de korte golf, ultra-violet en röntgen regionen van het spectrum, instrumenten voor de studie van kosmische stralen, instrumenten voor bestudering van temperatuur en druk, een luchtdichte con tainer met een hond, een luchtverversings systeem, voedsel en instrumenten voor be studering van levensprocessen in de om standigheden der kosmische ruimte, meet instrumenten voor het overseinen van de resultaten van wetenschappelijke metingen naar de aarde, twee radiozenders, die op de frequenties 40.002 en 20.005 kilocycles werken (golflengten respectievelijk onge veer 7,5 en 15 meter) en de vereiste kracht bronnen. Het totale gewicht van de bovengenoem de apparatuur, het experimentele dier en de krachtbronnen, bedraagt 508.3 kilo gram. Volgens observatoria is aan de satelliet een baansnelheid gegeven van ongeveer 8000 meter per seconde. Volgens berekingen, die op het ogenblik door directe observaties gecontroleerd worden, overtreft de maximum-afstand van de satelliet ten opzichte van de opper vlakte der aarde 1500 kilometer. De tijd van een volledige rondgang is ongeveer 1 uur 42 minuten, De hoek van inclinatie van de baan ten opzichte van het vlak van de evenaar is naar schatting 65 graden. Volgens van de satelliet ontvangen ge gevens, werken de wetenschappelijke in strumenten en de controle op de levens processen in het dier normaal. Op de derde november passeerde de tweede kunstmatige satelliet boven Mos kou te 7.20 uur en zal zij weer verschijnen te 9.05 uur Moskou-tijd. De seinen van de radiozenders van de satelliet op 20.005 kilocycles worden ge geven in de vorm van telegraafseinen, die ongeveer 0,3 seconde duren, met een pauze van gelijke duur. De 40.000 kilocycles zen der geeft een voortdurende toon. Met de succesvolle lancering van de tweede kunstmatige aardsatelliet met di verse wetenschappelijke instrumenten en een experimenteel dier, zijn Sovjet-geleer- den bezig het program van bestudering van de kosmische ruimte en bovenlagen van de dampkring te verruimen. De onge- peilde natuurlijke processen, die in de kosmos aan de gang zijn, zullen thans be grijpelijker worden voor de mens. De werkers van de research-instellingen, ontwerp-bureaus, de beproevers en indu strie-arbeiders, die de tweede kunstmatige satelliet van de Sovjet-Unie van de aarde gecreëerd hebben, hebben de lancering er van gewijd aan de 40ste verjaardag van de grote socialistische oktober-revolutie". Tabellen

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1957 | | pagina 1