Iets bijzonders
Moquette tapijt
PANDA EN DE MEESTER-BRANDMEESTER
O.E.E.S.-rapport over economische
situatie van Frankrijk en Duitsland
Aanhoudend koud weer
NAAIMACHINES
O
Spanning op arbeidsmarkt is
in oktober verder afgenomen
Wereldnieuws
TocU 'la het
zo
r
VALLEN
Pleidooi voor herstel van internationaal evenwicht
Nog geen belissing over
sie-Van Wijk
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
Bevredigende uitkomsten bij
Kon. Ver. Tapijtfabrieken
Schatkistpromessen
Pierson, Heldring en
Pierson
Aankoop „Spanderswoud"
in het Gooi
Velen doen hun best voor
behoud van „Beeckesteyn"
De dienstregeling der
kunstmanen
Hypotheeklening
Parkhotel
De Nederlands-Duitse
besprekingen
DAF-personenauto zal
op de RAI te zien zijn
Leverbaar in het najaar 1958
SUCCES AGENDA'S
DONDERDAG
14 NOVEMBER 1957
A
DE ORGANISATIE VOOR EUROPESE Economische Samenwerking heeft een
rapport uitgebracht over de financieel-economische situatie in West-Duitsland en in
Frankrijk. Wat het grote overschot op de Westduitse betalingsbalans betreft merkt
de O.E.E.S. op, dat hieraan alleen door ingrijpende maatregelen dan tot dusverre een
einde kan worden gemaakt. Hierbij is echter volgens de O.E.E.S. nodig, dat de andere
ledenstaten van de organisatie een politiek van binnenlandse stabiele prijzen zullen
volgen. De O.E.E.S. acht het onwaarschijnlijk, dat het verstoorde evenwicht tussen
West-Duitsland en de overige O.E.E.S.-landen zonder nieuwe maatregelen van West-
Duitsland kan worden hersteld. De totdusverre door West-Duitsland genomen maat
regelen tot beperking van de overschotten op de betalingsbalans hebben tot nu toe
helaas slechts beperkte resultaten opgeleverd. Als gevolg van de verlaging der in
voerrechten in 1956 en de liberalisatiemaatregelen zijn weliswaar de invoeren sterk
gestegen en de binnenlandse activiteit, maar de maatregelen tot uitbreiding van de
kapitaaluitvoer hebben als gevolg van het hoge renteniveau in West-Duitsland geen
noemenswaardige resultaten te zien gegeven.
De O.E.E.S. doet de aanbeveling, dat
West-Duitsland een valutapolitiek zal
voeren, welke een bepaalde versterking
van de markt voor langlopend kapitaal zal
mogelijk maken. Bovendien dienen de mid
delen en wegen gevonden moeten worden
om de kredietverstrekking door de over
heid aan het buitenland te vergroten.
De O.E.E.S. geeft toe, dat West-Duitsland
erin is geslaagd een aanzienlijke verstoring
van het interne financiële evenwicht te
vermijden en tegelijkertijd de economische
expansie op een hoog niveau te handhaven.
De prijzen zijn betrekkelijk weinig ge
stegen. Deze maatregelen tot handhaving
van het interne evenwicht hebben echter
het streven naar vermindering van het
overschot in de buitenlandse handel ge
neutraliseerd. De O.E.E.S. is van mening,
dat West-Duitsland in een toeneming van
de binnenlandse vraag zonder gevaar voor
de prijsstabiliteit zou kunnen voorzien,
wanneer de overschotten in de buiten
landse handel aanzienlijk verminderd zou
den worden. Hierdoor zouden nieuwe
binnenlandse beperkende maatregelen
vermeden kunnen worden en zouden de
binnenlandse behoeften wat verbruik en
investeringen betreft beter bevredigd kun
nen worden.
Franferyk
In haar rapport over Frankrijk zegt de
O.E.E.S. dat het voor Frankrijk absoluut
noodzakelijk is zijn betalingsbalans in 1958
in evenwicht te brengen. De meest strenge
maatregelen zijn nodig om dat doel te be
reiken. Deze maatregelen vereisen naar de
mening van de O.E.E.S. een wijziging der
tot dusverre gevolgde Franse economische
politiek.
De economische expansie zal aangepast
moeten worden aan de eisen van het ex
terne betalingsbalansevenwicht. Dit zal
dienen te geschieden door het beperken
van de binnenlandse vraag tot de ter be
schikking staande goederen. Wanneer dit
niet door een beperking van het binnen
landse verbruik zou kunnen worden be
reikt, dienen de investeringen verminderd
te worden. Het is volgens de O.E.E.S. de
vraag of de in de afgelopen maanden in
ADVERTENTIE
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL, Gr. Houtstr. 181, Tel. 14444
2
De vergadering van obligatiehouders der
n.v. Leidse Textiel Fabrieken gebrs. Van
wijk, heeft geen beslissing kunnen nemen
over de voorgestelde fusie met de n.v. Van
Cranenburgh en Heringa's Sajetfabriek,
daar het vereiste quorum ontbrak. Op
dinsdag 19 november zal een tweede verga
dering worden belegd.
Schattingen van de winst over 1958 zijn
op het ogenblik niet te geven. Afgezien van
het feit, dat voorspellingen over een jaar
op economisch terrein op zichzelf al zeer
moeilijk te geven zijn, is de beweeglijkheid
van de wolmarkt enerzijds wel een reden
tot grote voorzichtigheid en anderzijds is
de recessie, die zich in de textielafzet voor
doet, een tweede reden tot voorzichtigheid
met voorspellingen, omdat men niet weet,
wanneer deze recessie weer in opbloei zal
overgaan.
Het vorig jaarverslag is als winstver
wachting uitgesproken, dat het op de ba
lans paraisserende verlies in 1957 zou
worden ingehaald. De resultaten die tot
dusver zijn behaald, geven voldoende aan
leiding om te zeggen, dat aan de in het
jaarverslag gestelde verwachtingen zal
kunnen worden voldaan.
Loonpeil in Duitsland
De lonen in West-Duitsland zijn in de eerste
helft van dit jaar met 8,8 percent per werkuur
gestegen vergeleken met de eerste helft van het
vorige jaar, zo maakte het Westduitse Industrie
Instituut dinsdag bekend. In dezelfde periode is
de produktiviteit met 7,7 percent toegenomen.
Oostenrijk wordt duurder
Ondanks de nog aanhoudende gunstige con
junctuur is toch 72 percent van de Oostenrijkse
bevolking van mening dat het stijgen der prijzen
in de laatste twaalf maanden sterk voelbaar is
geworden. De klachten komen uit de kringen van
renteniers, gepensionneerden, arbeiders, lagere
ambtenaren en employe's, huisvrouwen en kleine
neringdoenden. Op het platteland klaagt men
echter minder.
De Scandinavische markt
De Scandinavische commissie, welke de vorige
maand een rapport heeft gepubliceerd over de
plannen voor een Scandinavische gemeenschap
pelijke markt, zal thans een aanvullend rapport
uitwerken, dat hoofdzakelijk zal handelen over
de verhoudingen tussen de plannen voor Scandi
navische economische samenwerking en het voor
genomen Europese Vrijhandelsgebied.
Uitbreiding Caltex
De Caltex Petroleum Maatschappij (Nederland)
n.v. hoopt de produktiecapaciteit van haar raffi
naderij te Pernis in de komende twee tot twee
ënhalf jaar te verdubbelen. In het begin van 1960
hoopt zij honderdduizend barrels per dag te
kunnen produceren. Deze expansieplannen hou
den verband met de ontwikkeling van het Bot-
lekgebied. De totale investeringen voor deze uit
breidingsplannen (tot 1961) zullen honderdtwin
tig miljoen gulden bedragen.
Verzet tegen vrijhandelszone
Het verbond van Franse werkgevers heeft zich
opnieuw uitgesproken tegen voortzetting van de
onderhandelingen met de Organisatie voor Euro
pese Economische Samenwerking inzake de tot
standkoming van een vrijhandelszone. Het ver
bond is van mening, dat de vrijhandelszone na
delig zal zijn voor de Franse economische belan
gen en voor de mogelijkheden, welke de Euro
pese Economische Gemeenschap biedt.
De Franse begroting
Blijkens een wetsvoorstel tot nadere vaststel
ling van de begroting voor 1957 zullen de Franse
staatsuitgaven dit jaar 209 miljard frank groter
zijn dan oorspronkelijk was begroot. De staats
uitgaven worden thans geraamd op 5.079 miljard
frank, of 462 miljard frank meer dan in 1956. Het
globale begrotingstekort wordt in het wetsvoor
stel geschat op 949 miljard frank, vergeleken met
995 miljard frank over het vorige jaar.
Frankrijk genomen maatregelen voldoende
zullen zijn.
De Franse economie heeft sedert het
einde van de oorlog opmerkelijke vorde
ringen gemaakt, aldus het rapport. De
huidige crisis is toe te schrijven aan het
feit, dat niet op het juiste ogenblik bepaal
de betrekkelijk minder zware maatregelen
genomen zijn. Frankrijk heeft boven zijn
stand geleefd en is nu in moeilijkheden ge
raakt, welke de economische groei van het
land hebben verstoord.
Over lopend boekjaar worden minder
goede resultaten verwacht
De binnenlandse omzetten van de Ko
ninklijke Vereenigde Tapytfabrieken n.v.
te Moordrecht zyn in 1956-'57 weer hoger
geweest dan in het vorige verslagjaar.
Uitsluitend hierdoor was het mogelyk, by
vrywel onveranderde verkoopprijzen, de
stijging van de loon- en grondstoffenkos-
ten op te vangen. De uitkomsten zyn dan
ook bevredigend. De exploitatiewinst is
vrijwel onveranderd. De exploitatiereke
ningen belopen 1.325.330 (v.j. 1.341.004).
Na afschrijving en verhoging van de ver
vangingsreserve met 150.000 (onv.) is
een saldo winst beschikbaar van 811.299
834.000). Er wordt een dividend voor
gesteld van 7 4/5 pet. op de preferente en
15 pet. op de gewone aandelen (beide on
veranderd). Bovendien wordt de superdi
videndreserve van deze beide aandelen
verhoogd.
De export was iets lager dan in het
vorige boekjaar. De onderhandelingen
over de verkoop van de fabriek in Cochin
(India) hebben nog niet tot een eindresul
taat geleid.
Het laat zich voorlopig aanzien, dat de
omzetten in het nieuwe boekjaar eerder
lager dan hoger zullen zijn. De produktie-
kosten kunnen onder deze omstandighe
den niet worden verhoogd indien het be
drijf in het binnenland en op de export
markt zijn positie wil handhaven. Naai
de mening van de directie is het mogelijk
op de Euromarkt het afzetgebied niet al
leen te behouden, maar ook uit te brei
den. Een voorwaarde is hierbij echter,
dat aan de concurrentie van de partner-
landen het hoofd wordt geboden. Het is
dringend "gewenst, dat' de fiscus bij de
vaststelling van de belastbare winst met
de vorming van reserves voor dit doel ern
stig rekening gaat houden. Niet onmoge
lijk is het dat de achterstand van de
omzet dit jaar, ontstaan door het uitstel
len van orders door de detailhandel, ge
deeltelijk zal worden ingehaald. Wanneer
geen verdere kostenverhoging optreedt,
meent de directie, dat de vooruitzichten
voor het lopende jaar niet ongunstig zul
len zijn.
Het ministerie van Financiën deelt me
de, dat op maandag 18 november 1957 ten
kantore van de agent van het ministerie
van Financiën te Amsterdam de inschrij
ving zal worden opengesteld op schatkist
promessen met een looptijd van drie
maanden tot een bij de toewijzing vast
te stellen bedrag. De schatkistpromessen
zijn, zoals gebruikelijk, groot 100.000,-
en worden uitgegeven onder dagtekening
van 20 november 1957. De storting van het
verschuldigde bedrag wegens toegewezen
promessen dient te geschieden uiterlijk
op 20 november a.s. voor 12.30 uur.
De firma's Pierson en co. en Heldring
en Pierson hebben, ter voltooiing van de
in 1942 tot stand gekomen belangenge
meenschap, beslote. binnenkort één fir
ma te vormen. Deze firma zal de naam
„Pierson, Heldring en Pierson" dragen
en vestigingen hebben te Amsterdam en
's-Gravenhage, alsmede een bijkantoor te
Haarlem. Dit kantoor zal gevestigd zijn
aan de Zijlstraat 78 waar reeds het kan
toor is van Heldring en Pierson.
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE
Aan provinciaal bestuur medewerking
gevraagd
In de binnenkort te houden vergadering
van de Provinciale Staten van Noordhol
land zal een voorstel van Gedeputeerde
Staten aan de orde komen om aan de
Vereniging tot behoud van Natuurmonu
menten in Nederland, gevestigd te Am
sterdam, een renteloze lening te ver
strekken van 200.000 met een looptyd
van twintig jaar, zulks ten behoeve van
de aankoop van het in de gemeenten
's Graveland en Hilversum gelegen land
goed „Spanderswoud".
Het landgoed is thans eigendom van de
n.v. Spanderswoud, waarvan alle aande
len in handen zijn van een in Duitsland
wonende particulier. Het is ongeveer 80
ha groot, waarvan circa 30 ha bos. Op
het landgoed bevinden zich een uit het
einde van de achttiende eeuw daterend
herenhuis en een aantal bijgebouwen,
waaronder een koetshuis, een oranjerie,
twee boerderijen en enige woningen.
Spanderswoud biedt een afwisselend
beeld van lanen, park, bos en weilanden
met prachtige uitzichten. Met de ande
re onder 's-Graveland gelegen buitens
maakt het deel uit van de fraaie over
gang van het „hoge" Gooi naar het plas-
sengebied van Kortenhoef en Ankeveen.
Van deze buitens zijn de landgoederen
„Gooilust" (met het Corversbos) en
„Hilvarenbeek" (met Schoonoord en
Spieghelrust), dat aan „Spanderswoud"
grenst, reeds eigendom van de Vereni
ging tot behoud van Natuurmonumenten.
Na langdurige onderhandelingen met de
eigenares van „Spanderswoud" bestaat
er voor de vereniging een reële kans het
landgoed te kunnen kopen voor de prijs
van ƒ400.000. De verwachting bestaat, dat
van het rijk een bijdrage van 50 percent
in de kosten van aankoop zal worden ont
vangen. Ter verkrijging van het overige
deel van de koopsom doet de vereniging
een beroep op de provincie Noordholland.
De inspanningen om het oude Velsense
buiten „Beeckesteyn" van de ondergang te
redden gaan, ondanks de stilte die er over
heerst, onvermoeid voort. Wy vernamen,
dat de commissie uit de burgery zich in
middels heeft uitgebreid tot dertig perso
nen, waaronder twee directeuren van
Hoogovens. Deze commissie is bezig met
het zoeken naar financiën voor een res
tauratie en houdt zich daarnaast met
kracht bezig met het zoeken naar een be
stemming voor het buiten.
Bovendien is de gemengde raadscommis
sie voor „Beeckesteyn" weer aan de slag
gegaan voor hetzelfde doel, hoewel hierbij
uiteraard de mogelijkheden beperkter zyn:
men poogt een overzicht te krijgen van de
huidige stand van zaken om een zo nauw
keurig mogelijke begroting van de her-
stelkosten te kunnen opstellen.
De samenwerking tussen deze beide
commissies is bijzonder nauw.
Naar de Sterrenwacht te Utrecht ons
mededeelt verschijnt de raket van de
eerste kunstmaan hedenavond om 19.10
uur, zeer laag in het Noordoosten, gaande
van noord naar oost.
Morgenochtend. 15 november, passeert
de tweede kunstmaan door het zenith om
5.17 uur, gaande van zuid-west naar
noord-oost.
ADVERTENTIE
Thans brengen wij van de
gerenommeerde
Kon. Ver. Tapijtfabrieken
K.V.T. te Moordrecht
100 breed WOLLEN
in 7 moderne kleuren
22.50 per meter
Haarlem
Kruisstraat 11
Tel. 11491
Aandeelhouders der n.v. Parkhotel en
Restaurant te Amsterdam hebben het
voorstel goedgekeurd tot het bezwaren
van onroerende goederen. De directie
heeft twee panden aangekocht op de Stad
houderskade, die ingebouwd waren in de
bestaande garage van het hotel. Met de
Friesch-Groningsche Hypotheekbank wordt
nu een hypotheek gesloten van f 70.000
en een rente van 6» percent. Deze
lening wordt afgelost met 25.000 in 1958
en daarna met 10.000 per jaar. Een ge
deelte van de hotelzalen is thans reeds
geheel gemoderniseerd en over de ex
ploitatie daarvan is het bestuur tot nu toe
zeer tevreden.
Nadat in de maanden september en ok
tober een aantal besprekingen had plaats
gevonden tussen prof. E. Kaufmann en
mr. J. W. Beyen zal op 18 november te
's-Gravenhage een uitvoeriger overleg
wederzijdse deskundigen de verschillende
punten, waarover de Duits-Nederlandse
onderhandelingen lopen en met name de
Eems-Dollardkwestie, uitvoerig ter sprake
komen. (ANP)
De ontspanning op de arbeidsmarkt, welke zich in de afgelopen maanden af
tekende, heeft zich in de maand oktober voortgezet. Het aflopen van de seizoenarbeid
heeft in verscheidene bedrijfstakken op de cijfers van de geregistreerde arbeids
reserve invloed gehad. De aanvragen overtreffen echter nog steeds het aanbod.
Vergeleken met de cijfers van september, inclusief de bezetting van aanvullende
werken, is het aantal werkloze mannen gestegen met rond 4700, namelijk van
36.185 tot 40.863. Eind oktober 1956 waren er 18.760 werkloze mannen, inclusief de
bezetting aanvullende werken van 1.918, in totaal 20.678. Het aantal werkloze
vrouwen bedroeg ultimo oktober 1957: 4723, tegen 3251 op hetzelfde tijdstip in 1956.
Tegenover dit aanbod stonden aanvragen open naar 42.900 mannen en 30.354
vrouwen, tegen 73.595 mannen en 36.678 vrouwen op het einde van oktober 1956.
Uit een nadere analyse van de ge
registreerde arbeidsreserve komt de ver
minderde spanning op de arbeidsmarkt
gedurende het laatste jaar duidelijk naar
voren.
okt. '56 okt. '57
Seizoenwerkloosheid 2.500 5.000
Wrijvingswerkloosheid 6.500 16.000
Werkloosheid van minder
geschikten 8.000 12.000
Structuurwerkloosheid 4.000 8.000
Totaal
21.000 41.000
Onder invloed van de zeer krappe ar
beidsmarkt is vorig jaar de seizoenwerk-
loosheid tot een minimum beperkt ge
bleven. De thans opgetreden verruiming
van de arbeidsmarkt moet dan ook als
oorzaak worden genoemd voor de grotere
omvang van deze werkloosheidsvorm in
de verslagmaand. Dezelfde oorzaak leidde
er toe, dat werkloos geworden arbeiders
thans over het algemeen wat meer tijd
nodig hebben om een nieuwe werkgever
te vinden, hetgeen tot uiting komt in eèn
belangrijk grotere wrijvingswerkloosheid.
Het is ook vanzelfsprekend, dat het rui
mere aanbod van arbeidskrachten een
strengere personeelsselectie in de hand
werkte, waardoor de werkloosheid van
minder geschikten is toegenomen. In ok-
In de algemene weerstoestand kwam de
afgelopen 24 uur niet veel verandering.
Onder invloed van een hogedrukgebied
met centrum boven Zuid-Scandinavië
bleef een oostelijke wind waaien. De tem
peraturen gingen verder naar beneden
in ons land beneden het vriespunt. In
Zuid-Scandinavië, Denemarken en Polen
kwam lichte vorst voor. Aangezien we
ook morgen hetzelfde weertype houden
zal het temperatuurverloop geheel afhan
gen van de bewolking. Op plaatsen waar
in de komende nacht opklaringen voor
komen zal lichte vorst optreden, maar
het ziet er nog niet naar uit, dat dit in
een groot gebied het geval zal zijn. De Sff"
wind zal waarschijnlijk wat afnemen.
WEERRAPPORTEN
Vrydag 15 november
Zon op 8.02 uur, onder 16.51 uur.
Maan op uur, onder 13.42 uur.
Maanstanden
14 nov.
21 nov.
29 nov.
22.59 uur
17.19 uur
07.57 uur
laatste kwartier,
nieuwe maan.
eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Vrydag 15 november
Hoog water: 8.57 en 21.30 uur.
Laag water: 4.14 en 16.44 uur.
Temperaturen
buiten- S?
M
2c
en binnenland, heden- -o'-S
Q.
u S
morgen 7 uur. Neerslag: .So
O c
O
laatste 24
uur. ï'E
a
a.S
Helsinki
onbewolkt nw
2
0
Stockholm
onbewolkt wnw
-3
0
Oslo
onbewolkt windst.
-5
0
Kopenhagen
zwaar bew. nw
-0
0
Aberdeen
motregen windst.
4
0
Londen
zwaar bew. ono
6
0,1
Amsterdam
geheel bew. ono
2
0
Brussel
geheel bew. o
3
0
Luxemburg
geheel bew. ono
2
0
Parijs
zwaar bew. no
6
0
Bordeaux
licht bew. ono
5
0
Grenoble
mist windst.
2
0
Nice
zwaar bew. nnw
12
0
Berlijn
geheel bew. o
-0
0
Frankfort
geheel bew. ono
3
0
München
motregen o
1
0,1
Zürich
geheel bew. zo
4
0
Genève
nevel no
7
0
Locarno
geheel bew. windst.
7
0
Wenen
geheel bew. nno
0
0
Innsbruck
nevel windst.
2
0
Rome
nevel ono
8
0
Ajaccio
licht bew. ono
7
0
Mallorca
zwaar bew. nno
14
0
Den Helder
geheel bew. o
2
0
Ypenburg
geheel bew. o
2
0
Vlissingen
geheel bew. ono
3
0
Eelde
zwaar bew. o
1
0
Twente
geheel bew. o
2
0
De Bilt
geheel bew. o
2
0
Eindhoven
geheel bew. ono
3
0
Vlv. Z.-Limb. geheel bew. ono
2
0
46. Het brand-geroep van Zwarte Dolf
maakte weinig indruk op Panda en de
brandmeester. „Hoepel op", zei de brand-
meester, hem de rug toekerend, „je kunt
ons niet voor een tweede keer met zo'n
vals alarm beetnemen". „Maar dit IS geen
vals alarm!", riep Zwarte Dolf, „er is
werkelijk brand. Een grote brand, een
reuze brand! Met vlammen en met rook!"
„O ja?", smaalde Panda. „Dan is er zeker
weer een pijprokers-wedstrijd aan de
gang!" Zwarte Dolf wrong de handen.
„Jullie MOETEN me geloven!", riep hij
schor, „kijk dan zelf! Ga mee naar het
raam!" Ongeduldig duwde hij Panda en
de brandmeester naar het venster en wees
naar buiten. „Daar!", siste hij. „Of wil je
soms nóg beweren, dat het alleen maar
een pijproker is?!" „Tjonge", riep Panda
uit. „Salamanders!", hijgde de brandmees
ter. Alle twijfel was uitgesloten. Zelfs de
meest doorgerookte pijpsmoker zou niet
zoveel rook kunnen afscheiden, als daar
ginds omhoogwolkte!
tober is de geregistreerde arbeidsreserve
in alle provincies gestegen, met uitzonde
ring van Zeeland. In Friesland en Noord-
Brabant was de stijging naar verhouding
gering.
By de opening van de nieuwe motoren-
fabriek van de DAF te Eindhoven heeft
de directeur, dr. H. J. van Doorne, mede
gedeeld, dat op de RAI-tentoonstelling,
die in februari in Amsterdam wordt ge
houden, de eerste modellen te zien zullen
zijn van de nieuwe personenauto, die door
de DAF op de markt zal worden ge
bracht. Het is een kleine vierpersoons-
wagen met een door de DAF gebouwde,
twee cilinderrviertact luchtgekoelde mo
tor met een inhoud van 600 cc,, welke
voorin is geplaatst.
Met de aflevering van deze wagens
hoopt de fabriek in het najaar van 1958
te kunnen beginnen. De machines voor
de produktie van motor, aandrijving,
stuurmechanisme en dergelijke zijn reeds
in opdracht gegeven. Deze machines heb
ben een produktiecapaciteit van tien wa
gens per uur. Alle persmatrijzen voor de
nieuwe carrosserie zijn reeds gereed.
Het ligt in de bedoeling om, zodra de
produktie-capaciteit van bedrijfswagens
volledig wordt gebruikt, een nieuwe fa
briek gereed te hebben voor de produktie
van personenauto's. Deze fabriek zal een
capaciteit hebben van 25.000 wagens per
jaar.
ADVERTENTIE
Ook alle onderdelen
Stakingsmisère. Twee vrachtschepen, een
Noor en de 1980 ton metende Nederland,
se „Steven", zijn bij de sluis te Iroqu0;j
(Ontario, Canada) in aanvaring gekomen
met een betonnen dam; zij kregen gee„
ernstige schade. De schepen wilden
zonder loods de St. Lawrence opvaren
De loodsen zijn in staking. Maanda:
liep er bij Iroquois een Noors schip aan
de grond.
Mondig. De gekozen inheemse leden van
de wetgevende vergadering van Kenya
hebben woensdag een nieuwe grondwet
die door de Britse minister van Kota
niën, Alan Lennox-Boyd, is voorge.
steld, verworpen. Die grondwet zou de
inheemse vertegenwoordiging in
raad vergroten, maar de inheemse ver.
tegenwoordigers wensen dat een grond,
wetsconf eren tie wordt bijeengeroepen
om de regeringsmoeilijkheden in Kenya
op te lossen.
Wèl lenen? De Westduitse Bondsrege.
ring bestudeert het verdrag volgens het.
welk de Bondsrepubliek aan Joegoslavië
240 miljoen mark heeft toegestaan als
krediet met een looptijd van 99 jaar. Da
regering gaat na of de betalingen aaii
Joegoslavië, nu de diplomatieke betrek,
kingen verbroken zijn, zo voortgezet
kunnen worden.
Samen. Russische en Noorse deskundigen
hebben gezamenlijk een program opge-
steld voor de bouw van waterkracht-
centrales in de grensrivier Paats-Pas.
vikely. De Russen zullen drie centrals
bouwen, de Noren een, aldus meldt het
Russische persbureau Tass.
Douane. Een douanebeambte in de haven
van Kopenhagen keek woensdag een
echtpaar na, dat een kinderwagen met
een baby voortduwde. Het viel hem op,
dat de baby zo hoog in de kinderwagen
zat. Het „echtpaar" en de wagen werden
meegenomen voor een nader onderzoek
en toen werden 175.000 velletjes siga
rettenpapier gevonden die in de sprei
genaaid waren.
Monument. De Nederlandse ambassadeur
in Japan, jhr. O. Reuchlin, heeft woens-
dag te Nagasaki een monument onthuld
voor de Nederlander dr. Pompe van
Meerdervoort, die honderd jaar geleden
de Westerse medische wetenschap in
Japan introduceerde. Dr. Pompe van
Meerdervoort vestigde op dertien no
vember 1857 een medische school op de
plaats, waar nu de medische hogeschool
van Nagasaki staat.
Hart gelucht. Een Oostduitser, Max
Hultzsch, die een brief had geschreven
aan de BBC, waarin hij de communis
tische regering aan de kaak stelde, is
woensdag in Chemnitz veroordeeld tot
vijf jaar gevangenis. De beschuldiging
luidde, dat hij had aangespoord tot ver
zet tegen de Oostduitse regering.
Hultzsch kwam nog maar twee jaar
geleden vrij uit de gevangenis, waar hij
negen jaar had doorgebracht, ook om
politieke redenen.
Veronderstelling. Twee Thunderflash
straalvliegtuigen van de Amerikaanse
luchtmacht, die van Frankrijk op weg
waren naar de Manston luchtbasis in
Zuidoost Engeland, worden vermist. De
Amerikaanse luchtmacht opperde de
veronderstelling dat zij in de monding
van de Theems zijn neergestort.
Hulpactie. Een twaalfjarig Australisch
meisje is op weg naar Zweden om daar
een operatie te ondergaan voor een
hersentumor. De Australische dokters
durfden niet tot een operatie over te
gaan en adviseerden de moeder een
poging te doen in Zweden. Via een
hulpactie voor de televisie kwam het
reisgeld bijeen.
Uiterste. De gouverneur van de Argen
tijnse provincie Santa Fé heeft een
nieuwe burgemeester benoemd voor het
stadje Maxico Paz (Uiterste Rust), waar
de bevolking in opstand was gekomen
tegen een verhoging van de elektrici
teitstarieven. De bevolking had de ge
meentelijke autoriteiten uit hun ambt
ontzet en een nieuwe gemeenteraad ge
vormd. die de elektriciteitsmaatschappij
heeft onteigend. De gouverneur heeft nu
opdracht gegeven deze onteigening on
gedaan te maken.
Kerend tij. De situatie in het deltagebied
van de Po, waar tengevolge van door
braken in de zee- en rivierdijken acht
duizend hectaren onder water staan,
zag er woensdag wat rooskleuriger uit.
Hoewel het peil van de rivier hier en
daar nog stijgt, keert het getij in de
Adriatische Zee, waardoor het over
stromingsgevaar spoedig zal zijn afge
wend, als er geen nieuwe regens komen.
ALS WE een voorwerp in de hand heb
ben en we laten het los, valt het recht
naar beneden, voorop gesteld althans, dat
wijzelf tijdens het loslaten niet in bewe
ging zijn. We zijn aan dit „laten vallen"
van voorwerpen zó gewoon, dat we ons
iets anders zelfs niet kunnen indenken.
Sterker nog, iemand die aan het bestaan
van God twijfelde en wel eens een demon
stratie van diens almacht zou willen zien,
meende dit te kunnen vinden in de afwe
zigheid van de zwaartekracht.
Hij zei tegen zijn vriend: „Als
ik nu dit cigarettendoosje los
laat, en het zou niet vallen,
dan zou ik een bewijs gekre
gen hebben". We laten hele
maal in het midden of dit nu
een erg scherpzinnige bewijs-
voering kan worden genoemd.
Iedereen verkeert wel eens in moeilijk
heden en ziet dan ergens een bewijs in,
waar een ander het helemaal niet kan
vinden. Maar dat is de kern van het pro
bleem. niet. Die kern werd pas aangeroerd,
toen de vriend sprak: „Jij verlangt een
wonder, en juist het feit dat dit doosje
valt, dat is een wonder. Zou het op zijn
plaats blijven, dan zouden we dit dood
gewoon moeten vinden".
Ons ontbreekt helaas de plaatsruimte om
dieper hierop in te gaan en we hopen
slechts dat vele lezers de juistheid van dit
antwoord kunnen inzien. De zwaartekracht
is een wonderbaarlijk iets, waarover we
maar al te gemakkelijk spreken, maar het
is desondanks een kracht die, ook natuur
kundig, niet begrepen kan worden. Het is
de kracht die alles hier op aarde bij elkaar
houdt en die we niet kunnen wegdenken,
eenvoudig omdat dan al het bestaande
totaal zou verdwijnen of veranderen.
Het vallen van een steen is dus niet
gewoon, maar het is integendeel iets won
derbaarlijks; daarentegen is het op z'n
plaats blijven van een voorwerp, of het
volharden van een eenmaal begonnen be
weging iets geivoons, hoewel we dit met
menselijke dingen nooit kunnen ervaren.
Is iets van ons in beweging, dan onder
vindt het remmingen, zodat de beweging
trager wordt, waardoor uiteindelijk stil
stand intreedt. De zwaartekracht kan ai-
leen overwonnen worden door een tegen
kracht. Dat merken we aan de loodrechte
xoorp omhoog: naarmate de kracht die we
aanwenden groter is, des te sneller en
hoger gaat de steen de lucht in. Zouden
we hem kunnen wegwerpen met een snel
heid van 11,2 km per seconde, dan zou de
zwaartekracht van de aarde
niet meer in staat zijn de
steen vast te houden, zodat het
ding zou wegvliegen in de
wereldruimte, waar hij eeuwig
zou blijven doorvliegen, tenzij
hij na verloop van tijd door
J een andere planeet of ster
gevangen zou worden.
Gooien we het voorwerp met een klei
nere snelheid dan 11,2 km per seconde, dan
kan het voorkomen dat de snelheid van
de steen - die dan in de goede richting
m,oet gaan - evenwicht maakt met de aan
trekkingskracht van de aarde. De snelheid
die een lichaam moet hebben om in de
nabijheid van het aardoppervlak in een
cirkelvormige baan om de aarde te draaien
bedraagt volgens theoretici 7,91 km per
secondeDe snelheid van het voorwerp en
de aantrekkingskracht van de aarde hou
den elkaar dan in evenwicht, ivat dus be
tekend, dat het voorwerp niet naar de
aarde kan terugvallen. Ondervindt het
voorwerp echter wrijving, waardoor de
snelheid geleidelijk vermindert, dan wordt
het evenwicht verbroken en zal de aan
trekkingskracht het op den duur winnen
Dat betekent dat het voorwerp al cirke
lende dichter en dichter bij de aarde komt
tot het in de dampkring door wrijving zal
vergaan (of in uitzonderlijke gevallen op
de aarde ploft).
Over ploffen gesproken, veel kans om
hier door uit de lucht vallende voorwer
pen te worden getroffen, hebben we niet,
Daarover morgen.
H. Pétiïlon
