Java met honger bedreigd nu
inter-insulair verkeer stilligt
Uitgewezen K.L.M.-personeel
kreeg géén uitreisvisum
HET WEER
regeert er?
Staking bij ondergrondse
van New York
Meer wind
Helft van KPM-vloot
buiten Indonesië
Alarm
Nederlandse maatregel
Toezicht op Indonesische
tegoeden in Nederland
Polen pleit voor atoomvrije
zone in Europa
iêee MORRIS before
GAAT U VERHUIZEN?
Het woord is aan
Voor de Stille Armen
Negen doden in het verkeer
V erkeersongelukken
DIT JAAR: 1109 DODEN
.je JAARGANG No 131 DINSDAG 10 DECEMBER 1957 302e JAARGANG No 284
Grote Houtstraat 93 -Haarlem. Tel v 15295 TT 1 V 11 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
(6 lijnen) Directie Redactie, Administratie. f*** V* M I 1 B Verschijnt dagelijks beh. op zon-en feestdagen.
Drf[erij Gr Heüigtad 0. Tel. 15295. Bij- I g f (1 f P TY| W I I f| f] [l I IJ Cl Abonnement p. week 59 et, p. Wartaal 7.65,
laa,oor Haarlem-N. Soendaplein. TeL 57755 J. VA JL 1 A A 1 ij jLmS VJ. VJ A VA KA Ir. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
Hoofdredacteur: Simon Koster Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks OPRECHTE HAARLE M SCHE COURANT Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
DJAKARTA (ANP/Reuter/UP). De regeringsmaatregelen tegen
naastingen van Nederlandse bedrijven door het personeel worden krach
tiger, na het plaatsen van militaire wachtposten bij de Nederlandse handel
maatschappijen heeft men nu ook de ruim vijfhonderd Nederlandse en
Indonesisch-Nederlandse ondernemingen onder toezicht van de regering
gesteld alweer terwille van het economisch leven, dat onder de „spon
tane volksacties" ernstig leed. De toestand gaf de Amerikaanse ambassa
deur in Indonesië, John M. Allison, aanleiding tot een tweede bezoek aan
het Indonesische ministerie van Buitenlandse Zaken, waarbij hij zowel
Djuanda als Subandrio sprak. Allison bood hierbij de bijstand der Verenigde
Staten aan om „een uitweg te zoeken uit de tegenwoordige impasse". Die
impasse is nog steeds niet gering. Terwijl de communisten tot nog fellere
discriminatie oproepen en met name het partijbestuur van de P.K.I. een
verklaring heeft uitgegeven, waarin wordt gesteld, dat de Nederlanders
alleen schadevergoeding voor hun geconfiskeerde eigendommen kunnen
krijgen, wanneer zij Nieuw Guinea afstaan waarschuwt de „Times of
Indonesia" reeds dat Indonesië in een isolement dreigt te raken en met
name op Java de voedselsituatie ernstig zal worden nu de KPM-vloot stil
ligt als gevolg van de naastingsacties. Inmiddels maken vele Nederlanders
zich gereed voor hun repatriëring. Hoe wisselvallig echter de maatregelen
te dien aanzien zijn, bleek vanmorgen toen een toestel van de BOAC, dat
vijftig man uitgewezen KLM-personeel kwam halen in Djakarta leeg terug
moest omdat aan de uitgewezenen geen uitreisvisa worden verstrekt!
>;occcccccccoccccccococ<:ccocccoco
ccccccccceccccccc<x
(Reuter) Een woordvoerder van de
B.O.A.C.-Quantas - Luchtvaartmaatschap
pijen in Singapore heeft medegedeeld, dat
nadat de eerste „Argonaut" reeds op het
vliegveld Kemajoran in Djakarta was ge
land, om een aanvang te maken met de
overbrenging van Nederlandse evaeué's
van Djakarta naar Singapore, de Indone
sische autoriteiten hebben geweigerd toe
stemming voor deze vluchten te geven. Er
werd geen reden opgegeven.
Na het bezoek van de Amerikaanse am
bassadeur aan het Indonesische ministerie
van Buitenlandse Zaken bracht ook de
Nederlandse zaakgelastigde, de heer II.
Hasselman, een bezoek aan minister Su
bandrio. Ilij werd door Subandrio naar
diens ministerie ontboden.
AMSTERDAM (ANP) Uit bij een in
Amsterdam gevestigde handelmaatschap
pij binnengekomen berichten blijkt, dat
op de kantoren van de in beslag genomen
maatschappijen in Indonesië bijna overal
een Indonesiër is toegevoegd aan elk bu
reau, waaraan een Nederlands personeels
lid werkt. De banken in Djakarta waren
maandagmiddag gesloten.
Op Sumatra zijn volgens deze berichten
vele kantoren niet in bezit, maar „in be
scherming" genomen.
Deze maatregel zou gericht zijn tegen
eventuele acties door de vakbonden. Op
het kantoor van de maatschappij in Me-
dan wordt het Nederlandse personeel be
schermd door een Indonesisch officier.
In Medan is het overigens rustig. Vrou
wen en kinderen, die'willen vertrekken,
krijgen de gelegenheid met de Garuda In
donesian Airways naar Singapore te
reizen.
DJAKARTA (ANP) De provinciale
immigratiedienst van Nooi-d-Sumatra te
Medan heeft heden aan alle Nederlandse
middenstanders in dat gebied opdracht
gegeven, Indonesië te verlaten. Dit bevel
is eveneens gegeven aan die Nederlanders,
wier bestaan in hoofdzaak afhankelijk is
van financiële steun van de Nederlandse
regering.
Aan al deze Nederlanders is medege-
NEW YORK (UP) Zes vakbonden die
totaal 23.000 arbeiders vertegenwoordigen,
hebben zich in New York solidair ver
klaard met de 2600 stakende wagenvoer
ders van de Newyorkse ondergrondse.
Vanochtend staakte vrijwel al het perso
neel van de ondergrondse.
ADVERTENTIE
^occcoocoococcocotxxx
VERWACHTING, medegedeeld door
het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van
dinsdagavond tot woensdagavond,
opgemaakt om 11.15 uur:
Overwegend zwaar bewolkt met
plaatselijk regen of sneeuw. Aan
vankelijk lichte vorst tot tempe
raturen om het vriespunt, later
in de zuidwestelijke helft van
het land iets zachter. Matige tot
krachtige wind tussen zuid en
oost.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Xocoocccocxxxacooocoococoooococooocoocoooccooooccccoc*
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S
deeld, dat zij zich moeien wenden tot de
Indonesische immigratiedienst om alle
stukken in orde te maken, die nodig zijn
om hun repatriëring naar Nederland te
vergemakkelijken.
(ANP) De bronzen beeltenis van de
oprichter van de K.L.M., wijlen dr. Albert
Plesman, is maandag uit de passage
afdeling van de K.L.M. in Djakarta ver
wijderd, terwijl zijn beroemde leuze „Air-
ocean Unites all Peoples", die met gouden
letters op de panelen was aangebracht, is
weggenomen.
De K.L.M.-kantoren in Djakarta, Pa-
lembang, Bandung, Surabaia en Medan
zijn in beheer gegeven aan de Indonesische
luchtvaartmaatschappij Garuda Indone
sian Airways, die ook de zorg voor de
overige K.L.M.-bezittingen in Indonesië
op zich heeft genomen, waaronder het ho
tel „Transaera" in Djakarta en de woon
huizen van stafpersoneel van de K.L.M. in
de vijf genoemde steden.
De hangars van de K.L.M. op het vlieg
veld Kemajoran van Djakarta, waarin re
servemotoren zijn opgeslagen, zijn over
genomen door de Indonesische luchtmacht
aldus deelde de voormalige woord
voerder van de K.L.M., Peter Hulscher,
aan de correspondent van het ANP mede.
De Indonesische minister van Land
bouw heeft tijdens een persconferentie te
Djakarta verklaard, dat het overnemen
van de Nederlandse ondernemingen ge
schied is „in het belang van de nationale
veiligheid". De minister verklaarde dat de
ondernemingen niet genationaliseerd zijn.
Minister Sadjarwo verklaarde, dat Indo
nesië met deze maatregel geen internatio
nale wetten geschonden heeft. „Onverant
woordelijke elementen" zouden de onder
nemingen overgenomen kunnen hebben
wanneer de regering niet was opgetreden,
gaf de minister te kennen. Minister Sa
djarwo verklaarde dat de Indonesische
regering aldus opgetreden is „omdat zij de
internationale wetgeving niet negeert".
DJAKARTA (ANP) De officier van
justitie in Djakarta, Jusuf Sowondo, heeft
dinsdag medegedeeld, dat de gezagvoer
ders van de KPM-schepen, die hebben ge
tracht hun schepen buiten de Indonesische
wateren te brengen nadat de KPM was
overgenomen, zullen worden vervolgd. Hij
zeide, dat deze gezagvoerders het wetboek
van strafrecht hebben overtreden en ver
oordeeld kunnen worden tot een maxima
le gevangenisstraf van vier jaren.
Dinsdag is wederom een KPM-schip in
Singapore aangekomen, waardoor het to
tale aantal schepen van deze maatschap
pij, dat in Singapore op nadere instructies
wacht, tot 25 is gestegen. Voorts zijn er
nog 5 KPM-sehcpen in Penang.
Ongeveer de helft van de gehele KPM-
vloot in Zuid-Oost-Azië ligt thans in de wa
teren van Malakka voor anker.
Volgens de „Singapore Standard" is bij
na de helft van de entrepothandel tussen
Singapore en Indonesië, die per maand een
bedrag van ongeveer 23 miljoen gulden
vertegenwoordigde, thans verloren gegaan
als gevolg van het uitvallen van de KPM-
schepen.
Maandag waren al meer dan 1.000 In
donesische passagiers van de KPM-sche
pen in Singapore „gestrand".
Een woordvoerder van het Indonesische
consulaat in Singapore zeide, dat een re
geling wordt getroffen om alle Indonesiërs
van de schepen van de KPM te halen en
over te brengen op schepen van de „Pel-
ni", de Indonesische scheepvaartonderne
ming.
(UP) De Nederlandse gezagvoerder
Willem Rodenburg (28 jaar oud, uit Haar
lem) heeft vandaag bij de vertegenwoor
diger van de Indonesische rederij „Pel-
ni" te Singapore, zijn ontslag ingediend.
Hij werkte al drie jaar bij de „Pelajaran
Nasional Indonesia". Als reden voor zijn
ontslag gaf hij op „onder andere het feit,
dat ik niet van plan ben ze nu uit hun
scheepvaart-ellende te helpen na alles wat
zij de Nederlanders hebben aangedaan"
8 De invloedrijke „Times of Indonesia",
een toenemende bezorgdheid over de
8 uitwerking van de anti-Nederlandse
- maatregelen weerspiegelend, drong er
4 vandaag in een hoofdartikel op aan, dat
'5 de regering stappen neemt om schepen
8 en vliegtuigen van nabij gelegen lan-
den er toe te brengen „redding te ko
men brengen". Anders, zo werd in het
hoofdartikel gezegd, „zal Indonesië zich
weldra geïsoleerd van de buitenwereld
bevinden en beroofd van contact met
de eilanden van onze eigen archipel". 8
Reeds moet het dichtbevolkte eiland p
Java de mogelijkheid van schaarste van p
voedsel en andere essentiële artikelen o
onder ogen zien, tenzij de vemen weer p
spoedig gevuld kunnen worden. De 8
schepen van de K.P.M., die 70 percent p
van de scheepvaart in dit gebied voor p
hun rekening namen, liggen stil sedert 8
deze maatschappij door arbeiders is
overgenomen en haar havenfaciliteiten 8
genaast zün. 8
De Nederlandse regering heeft besloten
het financiële verkeer met Indonesië weer
te doen verlopen volgens het systeem van
de „bijzondere vergunningen". Het systeem
van de algemene vergunningen, tot nu toe
geldend, wordt dus verlaten. De consequen
tie van bovengenoemde maatregel is, dat
voor beschikkingen van deviezen aan inge
zetenen van Indonesië steeds 'n aparte ver
gunning nodig is. Het doel van deze maat
regel is snel te kunnen ingrijpen indien
de ontwikkeling van de verhouding tussen
Nederland en Indonesië dit noodzakelijk
maakt. Het ligt voorshands in het voor
nemen normale transacties te doen door
gaan.
Op een desbetreffende vraag van het
ANP hebben waarnemers te kennen gege
ven, dat door deze maatregel thans toe
zicht is ingesteld op Indonesische rekenin
gen bij Nederlandse banken. Zij verklaar
den dat al degenen, met inbegrip van de
rechtspersonen, die onderworpen zijn aan
de Indonesische deviezenwetgeving, zich
thans zullen moeten wenden tot de Neder
landse Bank voor een vergunning om te
beschikken over rekeningen in Nederland
Hieronder vallen Indonesische ingezetenen.
Indonesische ondernemingen en ook de In
donesische regering, aldus deze waarne
mers, die hieraan toevoegden, dat de pas
sage over de mogelijkheid van een ..snel
ingrijpen indien de ontwikkeling van de
verhouding tussen Nederland en Indone
sië dit noodzakelijk maakt" aan de be
kendmaking van de Nederlandse regering
ook enige diplomatieke betekenis ver
leent.
WARSCHAU (Reuter) De Poolse mi
nister van buitenlandse Zaken, Adam
Rapacki, heeft informele besprekingen ge
voerd met de gezanten van de Verenigde
Staten, Groot-Brittannië en Frankrijk, die
betrekking zouden hebben gehad op een
Pools plan een zone zonder kernwapens
in Europa te scheppen, die Polen, Oost
en West-Duitsland en Tsjechoslowakije
zou moeten omvatten. Dit voorstel heeft
Rapacki ook uiteengezet in de UNO-
Assemblee.
ADVERTENTIE
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
FERD. BOLSTR. 48 A'DAM TEL. 717162
STURKA JACKS - PANTALONS
ADVERTENTIE
Wij garanderen u een goede verhuizing uit
gevoerd door vakkundig personeel.
Vraag eens inlichtingen.
F DAMIAANS en Zn. - Zijlvest 41, Haarlem
Tel. 12456 - 14155 - 52514
Elbert Hubbart:
De theologie wil veel meer de vragen
stellers bevredigen dan de waarheid
vertellen.
9e verantwoording
L. M. D. 2.50; L. F. 10.—; R. H.
25.—; Mej. E. J. C. d. C. v. W. 200.—
B.H. 25.— H. O. P. M.—H. f 25.—; A. F
R. 25.—; K. F. 25.—; C. W. 15.—; S
B T. S. 10.—; J. Z. V. 10.—; L. B
10.—; J. J. v. O.—K. 10.—; F. B. v. V
10.—; A. J. F. S. 10.—; P. M. V. 5.—
J. H. 5.—; Fam. S. S. 5.—; M. S.—Z
5.—; II. B. J. 5.—; J. M. v. M. 5.—;
Mevr. A. J. G. 5.—; J. H. f 5.—; G. E. S.—
D. 5.—; F. L. 5.—; C. d. G. 5.—; A. G.
v. d. II.—J. 3.50; H. F. B. 3.—; mej. M.
H. S. f 2.50; B. C. K.—v. M. 2.50; Ch. T.
2.50; Mevr. M. H. A. v. S. 2.50: S. B.
2.50; B. D. 2.50; J. G. T. 2.50; J. A. V.
2.50; E. M. 2.—; C. de B. 5.—; Fam. S.
7.50; M. J. F. f 2.50; M. V. 1.—;.D. L.
f 2.50; J. M. C. M. f 10.—; Hans en Leslie
1.—; N. N. 2.50; M. 2.50; M. F. 10.—;
A. v. Z. 5.—; J. C. K. 1.—; Erres 5.—;
R. 2.50; Mej. E. 5.—; Mevr. v. d. II.
f 5.—; P. v. d. B. 2.50; C. de B. f 25.—;
N. N. f 2.—; N. N. 2.50; N. N. 2.50; A.
B. 2.50; A. de K. 5.— P. B. f 5.—; J. G.
2.50; Dames B. de B. 10.—; N. G. te O.
10.L. B. voor goed doel 10.v. W.
2.50; W. F. B. 2.50; Dames F. en W.
I 5.—; P. L.—S. 2.—: N. N. 1.—; J. S. B.
B. J. 10.—; Mevr. S. H. f 5.—; W. W.
5.—: Mevr. B. W. 1.—; O V. L. V. M.
1.—; A. E. 2.50; M. v. S. 5.—; C. S.
2.50; W. W. 2.50; Toos f 5.—; C. H. M.
2.50; Sinjo Q. 10.—; Eenling 2.50.
Dagtotaal 711.
In het geheel is thans bij ons blad bin
nengekomen een bedrag van 5602.95.
Giften kunnen worden afgegeven aan
onze kantoren Grote Houtstraat 93. Rijks
straatweg 2, Haarlem en Lange Nieuw-
straat 427, IJmuiden of worden overge
schreven op postgiro 273107 onder vermel
ding „Voor de Stille Armen".
STORMVLOEDKERING
HOLLANDSE 'JSSEL
De- stormvloedkering in de Hollandse
IJsel nadert haar voltooiing. Zij zal de
veiligheid garanderen van ongeveer an
derhalf miljoen bewoners van een gebied,
waarin de steden Rotterdam, Den Haag,
Gouda en Leiden liggen. Een doorbraak
van de dijken van de Hollandse IJsel zou
zelfs bij laag water tot gevolg hebben, dat
dit laaggelegen gebied overstroomd wordt.
De tekening geeft een overzicht van de
gehele stormvloedkering. De twee enorme
stalen schuiven kunnen vertikaal tussen
de heftorens op en neer geschoven worden.
Elke schuif weegt 600 ton en is 80 meter
lang en 12 meter hoog.
Over de IJsel en over de 110 meter lange
en 24 meter brede schutkolk komen ver-
keersbruggen, die zo hoog liggen, dat de
scheepvaart er weinig hinder van onder
vindt. De brug over de schutkolk kan ge
opend worden voor grote schepen.
In januari 1954 is met de bouw van deze
stormvloedkering begonnen. Thans is het
werk zover gevorderd, dat nog deze maand
de benedenstroomse schuif in de heftorens
zal worden opgehangen. De andere schuif
wordt wegens de bestedingsbeperking
voorlopig nog niet geplaatst.
Vandaag is Hr. Ms. „Evertsen" uit Deri
Helder naar Nieuw Guinea vertrokken
om daar de Johan Maurits van Nassau
af te lossen. Op de foto ziet men enige
matrozen, die proviand voor de verre
reis aan boord brengen. De „Evertsen"
wordt nog deze week gevolgd door de
„Drenthe", een zusterschip van de
„Groningen"die eind juli naar Nieuw
Guinea is vertrokken. Deze onderzee
bootjagers behoren tot de snelste sche
pen van de Koninklijke Marine. Zij
hebben een machinevermogen van
60.000 paardekracht en de maximum
snelheid bedraagt 36 zeemijlen (onge
veer 66 kilometer) per uur.
De heren W. Boersma en G. Bulthuis
uit Ferwerderadee] (Fr.) zijn gisteravond
op de weg F er werd naar Blija, nadat
hun auto na een botsing met een autobus
in het water was gekomen, verdronken.
Een derde inzittende, de heer O. Verbeek
uit Blija, werd licht gewond. De reizigers
van de bus liepen geen letsel op.
De 75-jarige heer J. Korfmaker. die met
enkele mannen over de Nieuwlandseweg
te S t i e n s (Fr.) wandelde, gleed uit toen
hem een veeauto passeerde. Hij kwam met
zijn hoofd tegen een der wielen en was op
slag dood.
Door de gladheid van de weg Assen-
Rolde is vanmorgen de motorrijder H. uit
Assen in de omgeving van Rolde ge
slipt. Zijn 29-jarige duo-passagier, L. Hem-
mel, eveneens uit Assen, was op slag dood.
De motor liep nagenoeg geen schade op
In de Marktstraat te Utrecht is de
elfjarige Ria Remkus uit de Oudwijker-
dwarsstraat 54 bis. toen zij met een ander
meisje bij de ingang van een bouwterrein
achter een vrachtauto stond te praten,
aangereden toen die wagen achteruit het
terrein op wilde rijden. Ria Remkus kwam
onder de auto en overleed ter plaatse.
De 79-jarige weduwe De Ruiter is toen
zij de St. Lambertusstraat in het kerkdorp
Cromvoirt (gem. Vught.) overstak,
aangereden door een haar achteropkomen
de bromfietser. De vrouw viel daarbij zo
ongelukkig dat ze is overleden.
De 49-jarige P. fïekkema is te Wie-
ringen om het leven gekomen, toen
hij schrok van het plotseling openslaan
van de deur van de door hem bestuurde
auto, de macht over het stuur verloor en
in een sloot reed.
De 35-jarige bromfietser J. Lamein uit
Muntendam (Gr.) is vanmorgen om
streeks acht uur geslipt en in een langs
de weg lopende moddersloot gekomen.
Waarschijnlijk is de man door verstikking
om het leven gekomen. De weg was be
ijzeld. De heer Lamein was gehuwd en
had vier kinderen.
Op de rijksweg onder B u s s u m is de
62-jarige heer F. Baas uit Huizen, toen hij
de rijksweg overstak om een autobus te
bereiken, aangereden door een passerende
auto. Hij werd ernstig gewond naar het
Diakonessenhuis te Naarden vervoerd,
waar hij is overleden.
Bij verkeersongelukken in 1957
in ons land zijn terstond of kort
daarna om het leven gekomen 1109
i personen, van wie 214 kinderen,
j Bovendien zijn later nog ruim 400
i personen overleden.
Bij het lezen van het nieuws uit Indo
nesië dringt zich in dagelijks toenemende
mate de vraag op: Wie regeert er nu eigen
lijk? Het zijn niet meer alleen de militaire
commandanten in de buitengewesten, die
onafhankelijk van de centrale regering in
Djakarta hun gang gaan, zodat met name
op Sumatra en Celebes een heel andere
politiek ten opzichte van de Nederlanders
(en trouwens ook in andere opzichten)
wordt gevoerd dan op Java. Ook op Java
zelf blijkt een gezags-chaos te heersen, die
zo groot is dat verschillende ministers in
onderling tegengestelde richtingen schijnen
te werken, dat militaire bevelhebbers daar
naast hun eigen politiek voeren, en dat de
communistische partij decreten kan uit
vaardigen en besluiten kan nemen die de
indruk wekken dat deze partij, en niemand
anders, het bewind in handen heeft.
Gisteren bijvoorbeeld konden we met
enige verbazing kennis nemen van de ver
klaring van de minister van Buitenlandse
Zaken. Subandrio, „dat er nooit sprake van
was geweest, alle Nederlanders uit te
wijzen", een uitlating die in lijnrechte
tegenspraak stond tot hetgeen Subandrio's
ambtgenoot van Justitie, minister Maeng-
kom, nog pas donderdag had gezegd.
Maengkom zei toen letterlijk, dat „onge
veer 50.000 Nederlanders, die in Indonesië
wonen, moeten worden gerepatrieerd of
uitgewezen," en dat daarbij zou worden
begonnen met de werklozen. Volgens Su
bandrio zou het echter uitsluitend om die
werklozen gaan. Maar dat zijn er dan weer
lang geen 50.000. Spreken de twee ministers
elkaar dus radicaal tegen, willen- zij elk
voor zich een andere anti-Nederlandse po
litiek volgen, of zou de verklaring mis
schien zijn dat de Indonesische regering
volgens een oud nazi-recept éérst alle
Nederlanders uit hun betrekkingen wil
stoten om hen daarna, als „werklozen", te
kunnen uitwijzen?
Het optreden van de militaire leiders op
Java, die de Nederlandse banken onder
militair toezicht hebben geplaatst, is min
der onduidelijk. Het was klaarblijkelijk
bedoeld om paal en perk te stellen aan de
wetteloosheid, die er weliswaar ook met
betrekking tot andere Nederlandse bedrij
ven heerste, maar die bij het bankwezen
het grootste onmiddellijke gevaar voor de
Indonesische samenleving inhield. Deze
actie werd ondernomen door generaal-
majoor Nasution, in overleg met de minis
ter van Financiën. Pas daarna gaf de
minister-president opdracht tot het volgen
van een soortgelijke koers bij de andere
Nederlandse ondernemingen, zodat men
wel sterk de indruk krijgt dat het initiatief
in deze van de militairen is uitgegaan.
De gouverneur van de Bank van Indo
nesië, mr. Sjafrudin Prawiranegara, die
niet alleen een vooraanstaand financieel
deskundige, maar ook een vooraanstaand
politicus en regerings-adviseur is, heeft
president Sukarno en minister-president
Djuanda de beschuldiging in het gezicht
geslingerd, dat de regering door „onrecht
matige en onmenselijke handelingen" in
breuken op de grondwet en de Koran
maakt. Men kan veilig aannemen, dat Sja
frudin niet alleen staat in die opvatting,
want er zijn aanwijzingen te over dat er
ook in de boezem van de regering verzet
is tegen verscheidene van de maatregelen,
die hetzij door de regering onder extre
mistische druk, hetzij door de extremisten
zelf in de afgelopen week zijn genomen.
En dat de regering zich tenslotte bij de
arm heeft moeten laten nemen door de
militairen, om iets tegen dat extremisme te
doen, toont wel duidelijk aan hoe machte
loos deze innerlijk-verdeelde regering is.
Ook de verklaring, gisteren uitgegeven
door de Communistische Partij Indonesië,
spreekt in dit opzicht boekdelen. De partij
zegt daarin, dat de Nederlanders kunnen
kiezen tussen twee mogelijkheden: óf zij
dragen Westelijk Nieuw-Guinea over, en
dan is er „hoop", dat zij schadevergoeding
krijgen voor de genaaste ondernemingen,
óf zij doen dat niet, en dan zullen die
ondernemingen „in een toestand van ge
confisqueerd eigendom komen te verkeren."
Met andere woorden: het communistische
partijbestuur matigt zich aan, te bepalen
wat de Indonesische regeringspolitiek ten
aanzien van deze hele kwestie zal zijn.
De regering heeft nog niet gezegd, of zij
het met dit communistische standpunt eens
is, maar het partijbestuur vraagt daar in
het geheel niet naar. Zijnerzijds grijpt het
de regering bij de arm en probeert het die
mee te trekken, maar niet naar de kant
waarheen de militairen willen.
Het kabinet-Djuanda verdient dus nau
welijks nog de naam van „regering". En
Sukarno oogst de vruchten van de ver
deeldheid, die hij heeft gezaaid.
Simon Koster