Kwestie-Indonesië komt ook
in NAVO-topconferentie
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
Nasution poogt bedrijven uit
greep der vakbonden te halen
Ook overleg tussen Drees
en Eisenhower?
Voor de Stille Armen
Sukarno naar India
Zain pleegt overleg
ANTON HUNINK
Japan eerste gegadigde?
Het woord is aan
Opklaringen
Verzoek van vakbonden
s&ee MORRIS héforet/oSuy/
Indonesische regering wil
KPM-directie spreken
gekant
Frankrijk in principe niet
tegen rakethases
Parijs vroeg Washington
in september raketten
Radiotoespraak van prinses
wordt zondag herhaald
Binnenkort volle melk,
maar 10 cent duurder
Nederland desnoods
akkoord met raketbases
Treinverbinding met
Schinhol in studie
Ontploffing in Schotse mijn
Twee doden in het verkeer
V erkeersongelukken
DIT JAAR: 1114 DODEN!
Geen paleis»
revolutie
72c JAARGANG No 135
(jr0te Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(g lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
ZATERDAG 14 DECEMBER 1957
Haarlems Dagblad
302e JAARGANG No 288
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
PARUS (ANP) Naar hedenmorgen
van welingelichte zijde werd vernomen.
z3l ook de Indonesische kwestie op de
3eenda geplaatst worden van de NAVO-
topconfercntie die op 16, 17 en 18 decem
ber in Parijs wordt gehouden. Deze aan
gelegenheid is verleden week ai in de
permanente Raad ter sprake gekomen en
aangenomen mag worden, dat de Neder-
landes eerste minister Drees in de top
conferentie der 15 regeringleiders het
Nederlandse standpunt nog eens zal ken
baar maken. Deze kwestie behoort name-
iyk tot de vele, zo wordt opgemerkt, die
eveneens van belang zijn voor de Atlan
tische bondgenoten en waaromtrent men
overeengekomen is overleg te plegen.
Het NAVO-gebied is hierbij wel niet
onmiddellijk betrokken, doch het betreft
hier een aangelegenheid, die ook van be
lang is voor de gehele westerse wereld.
(UP) Naar uit welingelichte bron ver
nomen wordt, hoopt dr. Drees de kwestie
ook te bespreken in een besloten onder
houd met president Eisenhower, spoedig
na diens'aankomst.
Dr. Drees zal de conferentie vermoede
lijk slechts gedurende korte tijd bijwonen,
namelijk alleen maandag. Dan wil hij naar
Den Haag terugkeren. Hij acht zijn aan
wezigheid in Den Haag, zo verzekerde
men ons, noodzakelijk voor het geval
het nodig is, in het geschil met Indonesië
snelle beslissingen te nemen.
BRUSSEL (ANP) In de middagver
gadering van de raadgevende interparle
mentaire Beneluxraad heeft de voorzitter,
de heer Frans van Cauwelaert, namens de
Belgische en Luxemburgse parlements
leden verklaard, dat zij meelever, bij de
rampspoedige gebeurtenissen en het on
recht, waaronder Nederland heeft te
lijden, door het gebeurde in Indonesië. De
Belgische regering heeft'reeds laten weten
Nederland bij te willen staan in deze
zorgwekkende ogenblikken. De Belgische
regering weet, dat zij steunt op het par
lement en het volk, aldus de heer Van Cau
welaert.
De Luxemburgse minister van Justitie,
Bodson, zei hierna, dat het groothertog
dom al het nodige zal doen om Neder
land te helpen.
De Nederlandse gedelegeerde Burger,,
sprekend namens de Nederlandse parle
mentariërs, noemde het bemoedigend te
weten, dat Nederland vriénden heeft, die
het steunen.
HAMBURG (Reuter) De Indonesische
ambassadeur in Bonn, mr. Zairin Zain.
heeft gisteren in Hamburg verklaard, dat
de Indonesische regering „zal vermijden"
een officieel verzoek tot West-Duitsland
te richten om het economische vacuüm op
te vullen, dat in Indonesië door de Neder
landers wordt achtergelaten. Volgens een
Indonesische woordvoerder heeft mr. Zain
op een vergadering van de Hamburgse
Kamer van Koonhandel verklaard zich er
van bewust te zijn. dat een dergelijk offi
cieel verzoek de Westduitse regering in
een „lastige positie" zou plaatsen in haar
betrekkingen met Nederland.
Mr. Zain deelde de leden van de Kamer
van Koophandel mede, dat „indien de
ADVERTENTIE
Wanten-weer
worstenweer
Ga maar door liefhebbers van
Anton Hunink-rookworst. Steeds
nieuwe voorraad wordt aange
voerd U krijgt - voor een lagere
prijs - altijd sappige, verse worst.
Echte Gelderse die u zélf kookt.
Het vertrouwde loodje èn de geur
en smaak op uw bord bewijzen
de versheid.
Hoe verser - hoe lekkerder
HOFLEVERANCIER - DEVENTER
Nederlands-Indonesische handelsbetrek
kingen zouden worden verbroken, Indo
nesische firma's waarschijnlijk individueel
Westduitse ondernemingen zouden vragen
of zij bereid zijn het handelsverkeer uit
te breiden".
„Indien deze bereidheid er niet is, dan
zullen de Indonesische firma's waarschijn
lijk laten weten, dat zij elders naar een
uitbreiding van het goederenverkeer
zullen zoeken".
De woordvoerder deelde voorts in ant
woord op vragen mede, dat mr. Zain in
Hamburg niet zou spreken over Indonesi
sche plannen om de uitvoer naar Europa
via Hamburg in plaats van over Rotterdam
te doen lopen. Volgens inlichtingen, die
werden verkregeft op de Indonesische
ambassade in Bonn, worden reeds enige
tijd besprekingen over een dergelijk plan
gevoerd. Tot een beslissing heeft dit over
leg echter nog niet geleid.
LONDEN (Reuter) De correspondent
in Djakarta van de „Times" seinde don
derdag, dat als de Nederlanders Indonesië
verlaten, ongetwijfeld iemand hun plaats
op het gebied van de scheepvaart, het
bankwezen en de handel zal innemen en
de eerste kandidaten daarvoor zijn de
Japanners. De correspondent voegde
daaraan toe, dat zij daarvoor reeds zijn
benaderd.
De Japanse premier heeft kortgeleden
een lonend bezoek aan Indonesië gebracht
en over een herstelhetalingsovereenkomst
is in beginsel overeenstemming bereikt,
met het vooruitzicht op een vredesverdrag
waarin de economische handen tussen de
twee landen zullen worden verstevigd.
Met dit vers in het geheugen, ligt het
voor de hand, dat Indonesië eerst bij
Japan zal blijven informeren of het sche
pen beschikbaar heeft en bemanningen om
ze te bedienen.
Japan heeft kennelijk 100.000 ton aan
reserve-scheepsruimte, doch de eigenaars
zullen zekerheden willen hebben. En ook
zouden zij, zo wordt gezegd, de Neder
landers niet tegen zich in het harnas
willen jagen.
13e verantwoording
Mej. dr. F. C. v. H. 25,—; W. K. d. B.
I 25,S. D. 25.mevr. wed. M. A. H.-
L. 25,—; S. M. W. G. M. 15,—; bridge
club 1-2-3 10,—; dr. A. C. v. d. L. 10,—;
3 x M. f 10,—; M. v. d. B.-W. v. D. 10,—;
E. R. Z. f 10,—; .J. A. L.-K. S. f 10,—; C. D.
10,— H. G. 10,—; drs. H. K. 10,—;
mevr. C. J.-v. S. 10,Benjo 10,
E. V. f 7,50; T. Z.-W. 5,—; R. F. 5,—;
Fam. W. 5,—; A. H. F. v. d. C. 5,—;
dames LL. en LD. 5.mevr. M. H. K.
f 5,—; W. L. 4,—; H. F. 3.—; E. R.
2.50; H. B.-E. f 2.50; v. d. L. 2.50; C. v.
E. 2,50; J. L. H. 2,50; J. J. v. H. 2,50;
C. A. f 2,50; R. H. f 2.50; C. J. v. d. H. C.
2.—; P. W. S. 2,50; ir. F. C. I 5,—;
W. E. M.-de K. f 10,bridgeclub H.Z.W.
12,30; C. v. 't H. 5,—; A. P. 2,—; F. S.
f 2,50; H. en J. 10,van E. 2,50; fam.
K. 5,— Wim 1,—; N. N. 1,— dames
S. B. 5,—; J. J. K. 10,—; A. J. W. 5,—;
.T. Ph. D. v. d. B. 2,50; wed. S. 1,—;
G. S. 5,—; C. V. D. M. 5,—; Jaquelien-
tje 2,50; M. S. 10,—; N. N. 10,—;
dagtotaal 406,30.
In het geheel is thans bij ons blad bin
nengekomen een bedrag van 7564,65.
Giften kunnen worden afgegeven aan
onze kantoren Grote Houtstraat 93, Flores-
straat, Haarlem en Lange Nieuwstraat 427.
I.Jmuiden of worden overgeschreven op
postgiro 273107 onder vermelding „Voor
de Stille Armen".
Inayat Khan:
Alle dingen des levens behoren tot het
werkmateriaal der wijsheid.
xccokcccccccok
VERWACHTING, medegedeeld door
het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van
zaterdagavond tot zondagavond, op
gemaakt om 11.15 uur:
Aanvankelijk in het zuidoosten
van het land nog enige sneeuw:
later van het noorden uit afne
mende bewolking, maar hier en
daar ook enkele sneeuw- of
hagelbuien. Aanvankelijk nog
overwegend krachtige, later tot
matig of zwak afnemende wind
uit noordelijke richtingen. Wei
nig verandering in temperatuur.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
CCOOOOOOOtXIOOCOOCOOOOIXOOOOOOCCOOOOOOOOOOOOOOOCOOCCOOQ:
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG PAGINA'S,
WAARIN OPGENOMEN ERBIJ
NEW DELHI (Reuter) Volgens offi
ciële kringen in New Delhi wordt president
Sukarno begin volgend jaar voor een offi
cieel bezoek in India verwacht. De datum
is echter nog niet vastgesteld.
Volgens deze kringen was het plan voor
dit bezoek reeds maanden geleden vast
gesteld en zou het oorspronkelijk deze
maand hebben plaats gehad.
DJAKARTA (ANP) De woordvoerder
van het Indonesische leger, majoor Har-
sono, heeft medegedeeld, dat een onderzoek
zal worden ingesteld naar de door radio-
Hilversum aangehaalde „particuliere bron"
van de berichten over het aftreden van
president Sukarno en de instelling van
een triumviraat.
Hij voegde daaraan toe, dat geëigende
stappen zullen worden genomen tegen de
buitenlandse persagentschappen, die de
„valse berichten van radio-lib versum"
hebben aangehaald.' De legerleiding zal de
vertegenwoordigers van deze persagent
schappen binnenkort hij zich ontbieden
om hun verklaring terzake te horen.
DJAKARTA (ANP) Een woordvoer
der van het presidentiële paleis in Dja
karta heeft tegengesproken, dat in Sura-
baia een tweede aanslag op Sukarno zoi'i
zijn gepleegd.
De vakbonden hebben inmiddels ge
vraagd om ook vertegenwoordigd te mogen
zijn in de commissies van toezicht, die de
werkzaamheden op de Nederlandse onder
nemingen regelen en nu onder oppertoe
zicht van het leger staan. Totdusver is een
antwoord op die verzoeken niet openbaar
gemaakt.
Vrjjdag gaf generaal-majoor Abdul
Haris Nasution, de Indonesische stafchef
instructies, geldende voor het gehele land,
n de militaire bevelhebbers, om de
Nederlandse belangen onder hun beheer
te némen. Deze stap diende als een duide
lijke waarschuwing aan individuen en
organisaties „niet langer eigendom In be
slag te nemen".
(ANP) In de instructie van Nasution
wordt voorts gezegd, dat alle eisen en
vraagstukken, die door de betrokken Ne
derlanders mochten worden opgeworpen,
zullen worden behandeld door de centrale
militaire gezaghebber en ter kennis van de
regering moeten worden gebracht. Om een
vlotte bedrijfsvoering hij de ondernemin
gen te verzekeren, moeten alle militaire
gezaghebbers deskundigen mobiliseren,
met inbegrip van Nederlandse onderdanen,
op grond van de bepalingen van de staat
van oorlog en beleg. Uitgezonderd daarvan
moeten worden Nederlanders, die vroeger
militair zijn geweest of werkzaam waren
bij de inlichtingendienst van het Neder
landse leger.
De bedrijfsleiders van 500 Nederlandse
ondernemingen in geheel Indonesië en de
ADVERTENTIE
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
FERD. BOLSTR. 48 A'DAM TEL. 717162
SCOOTER-BROMFIETSKLEDING
leiders van organisaties op het gebied van
de landbouw hebben hun gezag overgedra
gen aan de oudste Indonesische employés
van de betrokken ondernemingen en be
drijven of zullen dit in de komende dagen
doen, zo is vrijdagavond in Djakarta ver
klaard.
Dr. J. Meyer, voorzitter van het Alge
meen Landbouw Syndicaat, verklaarde
vrijdag, dat het bevel om de ondernemin
gen over te dragen in twee fasen zal wor
den uitgevoerd: 1. Tijdelijke overdracht
van bevoegdheid door de bedrijfsleiders
en presidenten van de organisaties aan de
oudste Indonesische employés, 2. Defini
tieve machtsoverdracht inclusief de over
dracht van kasgelden en vooi;rraden.
SINGAPORE (UP) Een woordvoerder
van de B.O.A.C. heeft bekendgemaakt, dat
permissie gegeven is op 14, 16, 18 en 20 de
cember een extra retourvlucht naar Dja
karta te maken met een Argonaut.
NEW DELHI (Reuter) Volgens ge
woonlijk betrouwbare kringen heeft Indo
nesië aan „Air India International", die
eigendom is van de regering van India,
verzocht orn op haar dienst naar Australië
ook Djakarta aan te doen. Het is niet be
kend. of de Indonesische regering voorne
mens is van de vliegtuigen van „Air India"
gebruik te maken voor de repatriëring van
Nederlandse onderdanen.
DJAKARTA (ANP) Twee schepen
van de K.P.N., de „Waiweraug" en de „Rey-
niersz", zijn van Kupang, de hoofdstad van
Indonesisch Timor, naar Dilly, de hoofd
stad van het Portugese deel van het eiland,
„ontsnapt", zo is vrijdag uit Kupang ge
meld. Volgens radio-Ambon is echter één
van deze schepen bij een poging om van
Dilly naar Nederlands Nieuw-Guinea ie
varen, door een korvet van de Indonesi
sche marine onderschept.
Een derde schip van de K.P.M., de „Ba-
rombang. is zondag reeds uit Dilly naar
Nederlands Nieuw-Guinea vertrokken, na
dat het in de Portugese stad de Indonesi
sche passagiers en bemanningsleden aan
wal had gebracht. De passagiers en be
manningsleden van de drie K.P.M.-schepen
zijn met een kustvaartuig van de Portugese
autoriteiten naar Kupang gebracht.
(Van onze correspondent in Djakarta)
Het Indonesische gouvernement zal
spoedig contact opnemen met de leiding
van de K.P.M. in Nederland om tekst en
uitleg te geven over het overnemen van
de K.P.M. door de arbeiders, waarvoor
het gouvernement thans de verantwoor
delijkheid op zich heeft genomen. Dit werd
te Djakarta medegedeeld door een woord
voerder van het ministerie van Scheep
vaart.
Een nadere verklaring is noodzakelijk
om Indonesië's goeds naam in het inter
nationale rechtsverkeer te verdedigen en
om te vermijden, dat van Nederlandse en
andere zijde gelasterd zou worden, aldus
de verklaring.
Met deze verklaring wil het Indonesi
sche gouvernement tot uitdrukking bren
gen, dat haar handelingen gerechtvaar
digd zijn, in aanmerking genomen de Ne
derlandse opvattingen met betrekking tot
West-Irian.
De adelborsten in Den Helder vieren
hun jaarlijks driedaags feest. Vrijdag
ontvingen zij hun dames, die met de
zogenaamde feeëntrein arriveerden.
Een der dames had het bordje, dat naar
die trein verwees, als souvenir
meegenomen
PARIJS (Reuter) Frankrijk heeft de
Verenigde Staten in september om ballis
tische raketten met een middelgrote reik
wijdte gevraagd, zo heeft een woordvoer
der van het Franse ministerie van Buiten
landse Zaken verklaard. Hii zei op een
persconferentie, dat het verzoek op een
Frans-Amerikaanse bijeenkomst na de
NAVO-tooconferentie zou worden bespro
ken en dat de inrichting van raketbases
op Frans gebied ook besproken zal worden
tussen Frankrijk en de Verenigde Staten
na de NAVO-conferentie. De technische
en politieke kanten van de zaak hoopt
men op onderlinge besprekingen te kun
nen regelen.
Premier Gaillard heeft in de commissie
voor buitenlandse zaken van dt Nationale
Vergadering verklaard, dat de regering in
beginsel geen bezwaar heeft tegen het in
richten van raketbases op Franse bodfm
De premier zei nog niet te kunnen zeggen
onder welke voorwaarden Frankrijk ak
koord gaat en welk aantal bases het zal
toelaten.
Onderscheid
BONN (Reuter en DPA) Een woord
voerder van de Westduitse regering heeft
verklaard, dat nog van geen enkele zijde
is meegedeeld, dat op de NAVO-conferen
tie besluiten zullen worden genomen over
de aanleg van bases voor het lanceren van
raketten. Men dient, aldus deze woord
voerder, onderscheid te maken tussen be
sluiten over beginselen eh besluiten over
bijzonderheden. Theoretisch is het. heel
goed mogelijk, dat de conferentie tot het
besluit zal komen, dat het wenselijk is in
het gebied van NAVO bases voor raket
ten aan te leggen. Een dergelijk besluit
bindt echter geen van de vijftien NAVO-
landen afzonderlijk.
Voorwaarden?
PARIJS (UP) Frankrijk is bereid de
vestiging van Amerikaanse raketbases op
zijn grondgebied toe te staan in ruil voor
steun in het Algerijnse geschil en erken
ning van Frankrijk als vierde atoommo-
gendheid, aldus verluidt te Parijs.
De radiotoespraak die prinses Beatrix
zondug 15 december van 0.01 tot 0.04 uur,
ter gelegenheid van Koninkrijksdag via
de Wereldomroep tot de bevolking van Su
riname en de Antillen richt, zal voor de
binnenlandse luisteraars herhaald worden
in het KRO-programma van zondagmid
dag 15 december van 12.55-13.00 uur.
DEN HAAG. Binnenkort zal er volle
melk verkrijgbaar zijn met een vetgehal
te van 3V2 percent. Deze melk zal tien cent
per liter duurder zijn, omdat de consumen
tensubsidie van vier cent vervalt en de
prijs wordt verhoogd met zes cent. Totnu-
toe stond de minister van landbouw alleen
de verkoop van melk toe met een vetgehal
te van 2V2 percent.
PARIJS (UP) Van betrouwbare zijde
uit NAVO-kringen verneemt United Press
in Parijs, dat van Nederlandse zijde „geen
groot enthousiasme" aan de dag gelegd is
voor het denkbeeld, lanceerbases voor ge
leide projectielen in Nederland te vestigen.
Wel had men de indruk, dat Nederland
een dergelijke maatregel niet volstrekt van
de hand zal wijzen, indien de NAVO tot
de conclusie zou komen, dat een en ander
„van vitaal belang" is. De Nederlandse re
gering, zo werd aan United Press gezegd,
is voorshands van mening, dat de vesti
ging van dergelijke lanceerbases in be
paalde landen in West-Europa tot een Rus
sische aanval op die landen zou kunnen
leiden.
Onze parlementah-e correspondent te
kent hierbij aan:
Naar aanleiding van tegenstrijdige be
richten omtrent het standpunt dat Neder
land op de NAVO bijeenkomst te Parijs
zal innemen met betrekking tot eventueel
ook hier te lande te vormen raketbases,
verneem ik het.volgende:
Er ie geen^sprs&Pva dat men zich van
Nederlandse zijde daartegen absoluut zal
verzetten, laat staan enig veto zal uit
brengen. Indien uit een internationaal mi
litair oogpunt de noodzaak aanwezig is om
zulke bases onder meer ook in Nederland
in te richten, gaat, zo mag men zeker aan
nemen, de Nederlandse regering hiermee
akkoord. In dit verband kan in herinne
ring gebracht worden het in april door mi
nister Staf te Washington gebrachte be
zoek, waarbij zeker ook dit onderwerp
reeds ter sprake is geweest.
Minister Algera heeft aan de Tweede
Kamei medegedeeld dat het vraagstuk
van de aanleg van een spoorwegverbinding
Schiphol-Amsterdam nog door de N.S. en
de gemeente Amsterdam wordt bestu
deerd. Deze lijn zou echter, mede wegens
de kosten, in Amsterdam niet op het be
staande spoorwegnet aansluiten. Het zal
uit een oogpunt van rendabiliteit voorkeur
verdienen deze lijn deel te doen uitmaken
van een geheel nieuwe mogelijk ten dele
ondergronds aan te leggen spoorlijn
Amsterdam-Den Haag. Omtrent de ver
wezenlijking van deze lijn valt op het
ogenblik echter niets bepaalds te zeggen.
Over de mogelijkheid van gebruik van
atoomkracht voor de spoorwegen, waar
naar verschillende Kamerleden vroegen,
zegt de minister, dat, naar het zich laat
aanzien, het Nederlandse spoorwegbedrijf
niet rechtstreeks gebruik zal maken van
atoomenergie. Het zal echter wel indirect
kunnen profiteren van de atoomenergie in
zoverre deze door elektrische centrales
voor stroomopwekking zal worden ge
bruikt
FIFE. (Reuter) In de steenkolenmijn
te Lindsay, nabij Fife in Schotland, heeft
zich een ontploffing voorgedaan, die negen
mijnwerkers het leven heeft gekost, zeven
anderen werden gewond.
Op de straatweg te Rotterdam is
vanmorgen de 31-jarige A. L. Meijndert
uit de Marijkestraat te Bergschenhoek, die
zich per fiets in de richting van de stad
begaf, door een passerende melkauto aan
gereden. Hij kreeg een wiel over zich heen
en was vrijwel op slag dood.
In het Sint Bonifacius Hospitaal te
Leeuwarden is overleden de 20-jarige
dienstplichtige soldaat P. Plantinga uit
Stiens, die donderdagochtend vroeg op de
vliegbasis Leeuwarden met een jeep tegen
een vleugel van een straaljager reed.
i Bij verkeersongelukken in 1957 j
j in ons land zijn terstond of kort
daarna om het leven gekomen 1114
i personen, van wie 215 kinderen.
j Bovendien zijn later nog ruim 400
personen overleden.
v
De gebeurtenissen, die zich de laatste
twee dagen rondom President Sukarno
hebben afgespeeld, blijven met een ge
heimzinnig waas omhuld. Voor een belang
rijk deel moet dit worden toegeschreven
aan de Indonesische censuur op perstele
grammen, die het de dagbladcorresponden
ten in Djakarta onmogelijk maakt, het
werk van de persbureaus op de gebruike
lijke wijze aan te vullen en toe te lichten.
Voor een ander deel wordt de zaak raad
selachtig gemaakt door de flagrante tegen
stellingen, die er bestaan tussen de ver
klaringen van premier Djuanda en ande
ren over de „piekte" van de President
enerzijds en Sukarno's eigen bewegingen
(zoals zijn reis naar Surabaja) en verkla
ringen tegenover de pers (gelijk die van
gisteren: „Hier ben ik, vrolijk en levens
lustig!") anderzijds.
Men zou uit deze tegenstellingen de in
druk kunnen krijgen, dat het niet alleen
met de „ziekte" van de President nog wel
los loopt, maar ook met het conflict tus
sen hem en de regering. Zelfs als men er
volledig begrip voor heeft, dat de ministers
en de militaire leiders de grootste omzich
tigheid, tact en souplesse betrachten om
het prestige-verlies voor de in grote
kringen immers nog altijd zeer populaire
President tot een minimum te redu
ceren, blijft de vraag bestaan naar de
reden van Djuanda's mededeling, dat Su
karno pas over drie of meer weken gevolg
zal geven aan het blijkbaar reeds van
jongstleden woensdag of nog eerder da
terende medische advies, in het buitenland
rust te gaan nemen. Geneesheren schrijven
hun patiënten, die op een bepaald moment
„geestelijk en lichamelijk" te vermoeid
zijn om hun functie uit te oefenen, ge
woonlijk niet voor, nog een maandje te
wachten alvorens naar hun rustoord tè
vertrekken. Aan de andere kant blijkt uit
het plan om mr. Sartono reeds aanstaande
vrijdag als waarnemend President te be-
edigen, dat Sukarno ook in d<* weken, die
aan zijn vertrek naar het buitenland voor
afgaan, zijn presidentiële functie niet meer
zal uitoefenen. En daardoor rijzen de vra
gen: Waar wacht Sukarno's vertrek op?
Als hij werkelijk rust moet houden, ver
van de binnenlandse moeilijkheden, waar
om dan pas in januari en niet nu? En als
hij niet werkelijk ziek is, welk heil zien
Djuanda en Nasution dan in dit uitstel
van executie?
Het antwoord op de laatste vraag zal
misschien moeten luiden, dat de regerings-
en leger-leiders het Indonesische publiek
geleidelijk willen wennen aan de gedachte,
dat hun land het straks zonder Sukarno
moet stellen (wat voor ons Nederlanders
niet zo'n sombere gedachte is, maar voor
miljoenen Indonesiërs uit de boeren- en
arbeidersklassen toch wèl een grote schok
zal zijn) en dat het verloop der gebeurte
nissen daardoor niet merkbaar zal worden
beïnvloed.
Want ^én ding is wel zeker: als er in
Djakarta werkelijk een paleisrevolutie zou
hebben plaatsgehad, waarbij de macht zou
zijn overgenomen door een groep, die een
geheel andere richting dan die van Su
karno voorstaat, had die groep om zich
te handhaven Sukarno moeten ver
zoeken en desnoods moeten dwingen, het
land onmiddellijk te verlaten. Dat dit niet
is gebeurd, en dat Sukarno gisteren zelfs
nog een vergadering van de Nationale
Raad heeft kunnen presideren, moet wel
tot de conclusie leiden dat er van een
radicale rebellie tegen Sukarno's politiek
geen sprake is geweest en dat het conflict
(dat ongetwijfeld heeft bestaan en nóg
bestaat) eerder neerkwam op menings
verschil omtrent de tactiek, die bij het
uitvoeren van die politiek dient te worden
gevolgd.
De gematigde politieke en militaire lei
ders, die Sukarno vermoedelijk hebben
bewogen, tijdelijk ot zelfs permanent op
de achtergrond te blijven, zullen dan ook
stellig geen radicale verandering brengen
in de Indonesische houding ten opzichte
van de Nederlanders en de Nederlandse
regering. Op zijn best kan men onder de
huidige omstandigheden van hen ver
wachten, dat zij de zaak in meer georden
de banen zullen trachten te leiden en de
genaaste en nog te naasten Nederlandse
eigendommen uit communistische handen
zullen proberen te houden.
Alles wijst er dus op, dat de „matiging"
er voornamelijk een van tempo zal zijn:
en wij zouden ons aan volstrekt ongemoti
veerd optimisme schuldig maken, als wij
gingen verwachten dat er, zelfs na het
vertrek van Sukarno, in Djakarta een
pro-Nederlandse wind zal gaan waaien.
Simon Koster