en zien
Onmatig tv-genot bedreigt het
welzijn van de schooljeugd
/Jfjv
AMSTLEVEN
EEN WOELIGE TIJD
r
Agenda voor
Haarlem
Het prinsje, dat niet lachen kon
P.v.d.A. wil rouleersysteem
voor zendtijdver deling
aankondigingen en
nabeschouwingen
HET KIND EN DE TELEVISIE
Politiek in de radio
radio fotè
Alleen voor vleeseters
T.v.'kijkgeld in België
N.J.G. gaat praten over
televisie voor de jeugd
RADIO - TELEVISIE
REPARATIE
h. J. MAERTENS N.V.
De radio geeft donderdag
T elevisieprogramma
Kinderen vallen soms
onder de les in slaap
A ngst dromen
„Ver get en" kinderen
Teken aan de wand
Enquête
In november steeg aantal
t.v.-toestellen met 18000
ONS VERVOLGVERHAAL
DOOR WERNER STEINBERG
.J
WOENSDAG 18 DECEMBER 1957
j£et komt niet zo vaak voor, dat we een
Australische film kunnen zien. De ver
toning van „The oveiianders" in het film-
orogramma van de N.T.S. dinsdagavond
saf'die gelegenheid. Dat het geen gewone
"„eelfilm was maar een combinatie daar
in met documentaire opnamen zal nie-
man(j op een vegetariër na misschien
hebben betreurd. Australië heeft hiermee
a!s eerste produkt op filmisch gebied na
je oorlog een indrukwekkende bijdrage
lieverd aan de oorlogsdocumentatie. Vijf
den jaar na de gebeurtenis, die ermee in
j,eeld wordt gebracht, frist deze film
bovendien 't geheugen op, want we waren
21 vergeten (of hebben nooit geweten) dat
ie dreiging van een Japanse invasie in
Australië kort na het uitbreken van de
tweede wereldoorlog de oorzaak is ge
weest van een ontzagwekkende veedrijf-
i3cht van het noorden naar het zuiden over
afstand gelijk aan die tussen Londen
en Moskou, dwars door de droge vlakten
van het midden en over de bergen. Dat is
jets om nog eens over na te denken bij
het snijden van de biefstuk. Misschien is
ze afkomstig van een der dieren, die toen
die zware overtocht hebben gehaald. Dat
is geen prettige gedachte.
Beeldschermer
De Belgische Kamer van Volksvertegen
woordigers heeft dinsdag met 101 tegen 79
stemmen bij drie ónthoudingen een wets
ontwerp goedgekeurd, waarbij voor het
eerst in België kijkgeld voor televisie
wordt geheven. Dit zal ongeveer zestig
gulden per jaar bedragen.
Aan het slot van een dinsdag door de
Nederlandse Jeugdgemeenschap in Am
sterdam gehouden oriënterende bespreking
over „Jeugd en televisie", hebben de aan
wezige jeugdleiders uit de organisaties van
jeugdwerk en jeugdzorg, aangesloten btf
de N.J.G., het bestuur gemachtigd met de
omroepmaatschappüen over de jeugdtele-
visie te gaan praten. Het voornaamste
punt van de besprekingen zal over de pro
gramma-opbouw van de uitzendingen voor
de jeugd handelen Ook werd de suggestie
gedaan om voor de jongeren, die thuis
geen toestel hebben en daarom bij ande
ren gaan kijken, tot de oprichting van
televisieclubs te komen.
De Haagse zenuwarts dr. Glastra van
Loon schetste aan de hand van voor
namelijk Amerikaanse onderzoekingen
de gevaren van de televisie voor de jeugd.
„Wij moeten ons spiegelen aan de Ver
enigde Staten, waar de jeugd soms langer
2an de televisie hangt dan in de school
banken zit. Er is daar in vele gevallen een
soort verslaving ontstaan. Het gehele ge
zinsleven moet op de televisie-uitzendingen
ingesteld worden. De jeugd vereenzelvigt
zich met de helden en dat. kunnen onschul
dige, dappere cowboys zijn, maar ook ge
vaarlijke misdadigers". Dr. Glastra van
Loon meende overigens, dat men in
Europa door de uitgebreide sportbeoefe
ning en de jeugdbeweging sterker tegen
over dit probleem staat.
Als een voorbeeld van een goed gebruik
van de televisie noemde dr. Glastra van
Loon Frankrijk, waar reeds 75.000 kinde
ren betrokken zijn bij onderwijsuitzendin-
gen, die, zoals de praktijk heeft bewezen,
de leergierigheid bevorderen.
ADVERTENTIE
Xassaustraat 5 - Haarlem - Tel. 15220
HILVERSUM I 402 M. 7.00 KRO. 10.00 NCRV.
11.00 KRO. 14.00—24.00 NCRV.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Gram. 7.45 Morgenge
bed en liturg, kal. 8.00 Nieuws en weerber. 8.15
Gram. 8.50 Voor de huisvrouw. 9.35 Waterst. 9.40
Schoolradio. NCRV: 10.00 Gram. 10.30 Morgen
dienst. KRO: 11.00 Voor de zieken. 11.45 Gram.
12.00 Middagklok - noodklok. 12.03 Gram. 12.25
Wij van liet land. 12.35 Land- en tuinb.meded.
12.38 Dansmuz. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws
en Kath. nieuws. 13.20 Gram. 13.40 Lichte muz.
NCRV14.00 Metropole-ork. 14.45 Voor de vrouw.
15.15 Gram. 15.30 Cello en piano. 16.00 Bijbelle
ring. 16.30 Alt. hobo en orgel. 17.00 Voor de jeugd.
17.30 Gram. 17.40 Beursber. 17.45 Gram. 17.55 Pla
norecital. 18.20 Accordeonmuz. 18.45 Muziek van
het Leger des Heils. 19.00 Nieuws en weerber.
19.10 Op de man af. 19.15 Gram. 19.20 Sociaal
Perspectief. 19.30 Gram. 20.00 Radiokrant. 20.20
Gevar. progr. 21.45 Gram. 22.00 Periodiekenpara
de. 22.10 Orgelconcert. 22.40 Gram. 23.00 Nieuws.
73.15 Zaalsporluitslagen. 23.20 Gram. 23.55—24.00
Dagsluiting.
HILVERSUM II 298 M. 7.00 AVRO. 7.50 VPRO.
8.00—24.00 AVRO
AVRO: 7,00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram.
VPRO: Dagopening. AVRO: 8.00 Nieuws. 8.15
Gram. 9.00 Gymn. voor de vrouw. 9.10 De groen-
'eman. 9.15 Gram. 9.40 Morgenwijding. 10.00
Gram. 10.50 Voor de kleuters. 11.00 Kookpraatje.
Ulo Orgel en piano. 11.45 Joods progr. 12.00
Dansmuz. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Pia
nospel. 12.50 Uit het bedrijfsleven, causerie. 13.00
Nieuws. 13.15 Meded. of gram. 13.20 Lichte muz.
13.55 Beursber. 14.00 Gram. 14.30 Voor de vrouw.
15.00 Gram. 15.35 Blaaskwintet. In de pauze (plm.
15.50-16.05) Voordr. 16.30 Lichte muz.e 17.00 Voor
de jeugd. 17.45 Regeringsuitz.: Nederland en de
wereld: Uitwisselingsprogramma over Japan in
samenwerking met Radio Nederland Wereldom
roep. Spreker: F. Vos. 18.00 Nieuws. 18.15 Gevar.
muz. 18.45 Sportproblemen. 18.55 Gesproken brief
uil Londen. 19.00 Voor de kleuters. 19.05 Familie
reünie. 20.00 Nieuws. 20.05 Residentie-ork. en sol.
'Plm. 20.50—21.10) Ortega y Gasset en de filosofie
wan het leven. caus. 22.20 Journ. 22.30 Orgelconc.
22.50 Sportact. 23.00 Nieuws. 23.15 Koersen van
-ew York. 23.16 Act. 23.35—24.00 Discotaria.
BRUSSEI. 324 M.
12.00 Ork.conc. 12.30 Weerber. 12.34 Gram. (Om
1255 Koersen). 13.00 Nieuws. 13.11 Orgel en pia
no. 14.00 Engelse les. 14.15 Gram. 14.30 Franse les.
14.45 Jeugd en muziek. 15.15 Gram. 15.45 Duitse
les. 10.00 Koersen. 16.02 Kamerork. 17.00 Nieuws.
'7.10 Gram. 17.15 Voor de kinderen. 18.15 Koor
zang. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40
wam. 19.50 Pol. caus. 20.00 Verz. progr. 20.40 Prix
'alia. 21.30 Gram. 22.00 Nieuws. 22.15 Int. Radio-
Won. 22.30 Vlaamse muziek. 22.55—23.00 Nieuws.
VOOR DONDERDAG
VARA: 20.00 Journ. en weeroverz. 20.15 Spiegel
hw kunsten. 20.45 Documentair progr. 21.15 Pol.
iaaroverz. 21.30—22.00 Gevar. progr.
(Van een onzer redacteuren)
Het aantal televisietoestellen in Nederland, op 16 oktober nog „slechts" 200.000,
bedroeg op Sinterklaasdag al 228.683. In dit tempo doorgaande moet medio
januari het kwart miljoen bereikt zijn. Stelt men het gemiadelde aantal kijkers
per toestel op zes personen, dan is de conclusie dat anderhalf miljoen land
genoten al min of meer regelmatig televisie zien.
Een aanzienlijk deel daarvan volgens voorzichtige schattingen een half
miljoen bestaat uit kinderen van alle leeftijden. Waar een t.v.-toestel in huis
is, oefent het een magische aantrekkingskracht op de jeugd uit vooral op de
jongens en meisjes van ongeveer acht tot veertien jaar. Het werkt zo ongeveer
als lamplicht op nachtvlinders: zij zijn er niet bij weg te slaan. Zolang de ouders
het televisiegenot voor hun kroost beperken tot de officiële kinderuurtjes, is er
geen gevaar bij. Maar helaas zijn niet alle vaders en moeders zo verstandig.
In het laatste nummer van het „British
Medical Journal" waarschuwt een Engelse
arts tegen de gevaren van het regelmatig
en langdurig kijken, gedurende vele uren
per dag, naar de t.v„ waaraan met name
de Amerikaanse en Engelse schooljeugd
zich veelvuldig bezondigt. De Haagse
zenuwarts dr. F. H. Glastra van Loon heeft
dinsdag op een vergadering van afgevaar
digden van de Nederlandse Jeugdgemeen
schap deze waarschuwing ondersteund.
„Het Amerikaanse schoolkind volgt ge
middeld vier tot vijf uur per dag een t.v.-
uitzending", zo zei hij, „maar bij school
televisie-uitzendingen in Frankrijk is
reeds gebleken, dat na een half uur bij
het kind duidelijke vermoeidheid van ogen
en geest optreedt. Dat bij toestanden als
in de VS gesignaleerd, de geestelijke en
lichamelijke groei van het kind in het
gedrang komt, is wel duidelijk, temeer
waar ook de inhoud van de t.v.-program-
ma's in Amerika te wensen overlaat. Het
aantal op het beeldscherm vertoonde ge-
weldaden is legio".
Hoewel wij in Nederland nog niet met
zulke problemen geconfronteerd worden,
is het toch zaak, het t.v.-genot voor jonge
kinderen nauwkeurig te rantsoeneren en
in ieder geval de normale bedtijd aan te
houden.
Dat lijkt een overbodige constatering,
maar de praktijk bewijst het tegendeel.
Diverse huisartsen, kinderspecialisten en
schoolartsen hebben ons verteld, dat in
vele gezinnen zwaar tegen deze regel ge
zondigd wordt sinds daar een televisie
apparaat in de huiskamer prijkt. Kleuters
van vier a vijf jaar zeuren hun ouders „de
kop gek" om nog eventjes, voor het slapen
gaan, het t.v.-journaal te mogen kijken.
Anderen laten zich braaf op tijd naar bed
brengen, maar komen er prompt weer uit
als het avondprogramma begint en her
halen dit spelletje net zo lang totdat vader
en moeder, het heen-en-weer-geloop moe,
capituleren met een: „nou blijf dan maar
een kwartiertje kijken, maar dan ook direct
gaan slapen, hoor!"
Maar als de kleintjes dan eindelijk zo
tegen negen uur „voldaan" in bed ploffen,
zitten ze vaak zo vol verwarrende, onbe
grepen indrukken en beeldflitsen, dat er de
eerste uren niets van een rustige slaap
komt, of zij worden gekweld door allerlei
angstdromen.
Wat ér onder die omstandigheden van
hun lichamelijk en geestelijk welzijn te
rechtkomt, laat zich denken.
Gelukkig zijn maar weinig ouders zo
ontaard slecht, dat zij hun jongste spruiten
bij voortduring aan dergelijke martelingen
blootstellen. Maar als de kinderen wat
ouder worden, verandert dat. „Het is tegen
woordig al heel gewoon," zo verzekerde
ons een Haarlems schoolhoofd, „dat kinde
ren van acht jaar een deel van de t.v.
avondprogramma's mogen mee-kijken.
Maar als de gestelde tijd dan bereikt is,
zijn vader en moeder vaak zo geboeid door
wat er op het beeldscherm gebeurt, dat zij
de kinderen in de donkere huiskamer radi
caal vergeten, totdat om halfelf de televisie
uit, en het licht weer aangaat. Daar zitten
ze dan met min of meer schuldbewuste
gezichten de ouderlijke toorn te trotseren:
„Wat, zijn jullie nóg op? Als de dit-en-dat
naar boven, en laat het niet wéér gebeu
ren
Is dat nu allemaal zo verschrikkelijk?
Zolang het geen gewoonte wordt, niet.
Maar het televisietoestel in de huiskamer,
een vermaak dat bij wijze van spreken
voor het grijpen ligt, leidt onherroepelijk
tot systematisch te laat naar bed gaan
en dus tot chronische oververmoeidheid
van de kinderen. Het kind wordt prikkel
baar en humeurig, klaagt over hoofdpijnen,
eet slecht, kan zich niet concentreren en
valt op school soms midden onder de les
sen in slaap.
Uitzonderingen, denkt u?
Het hoofd van de Haarlemse schoolart-
sendienst, mej. C. Cramer, kan u uit de
droom helpen. „Bijna op alle lagere scho
len in Haarlem", zo zijn haar bevindingen,
„kent men dergelijke gevallen, vooral in
de vier hoogste klassen. De onderwijzers
klagen erover, omdat één zo'n leerling het
tempo van de hele klas remt. Natuurlijk
kwam dat vroeger ook wel voor: een ge
volg van teveel bioscoopjes, Clubavondjes
en andere buitenschoolse vermaken. Toen
betrof het echter in hoofdzaak oudere
kinderen als middelbaar scholieren e.d.
Sinds de komst van de televisie is dit
euvel ook naar de lagere school overge
slagen. Wij maken ons er ernstige zorgen
over".
Daar komt bij dat het vaak grote
moeite kost de ouders te overtuigen van
het belang van een goede nachtrust voor
hun kinderen. Op ouderavonden en tijdens
de bezoekuren van de schoolartsen wordt
daar dan ook herhaaldelijk en met grote
nadruk op gewezen. Het resultaat is ech
ter vaak nihil. „Onlangs kreeg ik bezoek
van een moeder, die me hevig verontrust
vertelde dat haar zoontje van tien zomaar
in de klas in slaap gevallen was", zo ver
telt mej. Cramer ons. „Bij ondervraging
bleek dat het kind geregeld tot halfelf
naar de televisie mocht kijken, en dus
kennelijk „op" was. Ik vertelde de vrouw
dat de gezondheid van het kind op deze
manier constant ondermijnd werd, maar
ik geloof niet dat het doordrong. Opge
lucht. dat er „niets ernstigs" achter stak
bedankte ze mij en ging gerustgesteld
haars weegs. Ik ben er vrijwel zeker van
dat haar zoontje ook nu nog onbeperkte
avondpermissie geniet".
Vele mensen denken helaas nog precies
als deze kortzichtige moeder. Zij menen
dat oververmoeidheid niets is om bezorgd
over te zijn: een tijdelijk ongerief, dat met
een paar uur extra slaap snel en afdoende
verholpen kan worden. Ze beseffen niet
dat een tekort aan rust zich al heel gauw
wreekt door een scherpe daling van het
weerstandsvermogen die de mens en in
nog veel grotere mate het opgroeiende
kind tot een willige prooi maakt van
allerlei ziektekiemen. Het lichaam kan
niet snel genoeg zijn natuurlijke afweer
krachten mobiliseren; de bacterieën of
viren krijgen vrij spel.
Dr. G. J. Planting, de directeur van de
afdeling Kinderhygiëne van de Amster
damse GG en GD, heeft andere bezwaren:
„Televisie? Een prachtig medium! Als ze
goed gebruikt wordt, kan de jeugd er gees
telijk alleen maar wel bij varen. Helaas
echter is daar totnogtoe weinig van ge
bleken. Net als bij de radio zijn de meeste
programma's afgestemd op de grootste ge
mene deler van de smaak of liever de
onsmaak van de massa. Dat geldt ook
voor de kinderuurtjes, waar de jeugd
meestal niets van „opsteekt". Men kan
natuurlijk geen Hoge Culturele Waarden
gaan verwerken in kinderprogramma's,
maar iets opbouwends, aangepast aan de
leeftijd en het begripsvermogen van de
jeugdige kijkers, mag er toch wel van uit
gaan. Tot op heden is de Nederlandse tele
visie in dit opzicht schromelijk tekortge
schoten".
Een mening, die wij van harte onder
schrijven. Het is misschien een beetje
zuur, in dit verband de Duitse tele
visiezender Langenberg ten voorbeeld
te stellen, maar daar geeft men dan
ook inderdaad kinderprogramma's die
aantrekkelijk zijn en tevens opvoed
kundige waarde hebben. Het poppen
spel van „Onkel Polizist" onder an
dere: een ook bij onze jeugd in Oost-
Nederland zeer populair programma,
waarin allerlei wijze verkeerslessen
verwerkt zijn. Waarom kan iets der
gelijks in ons land niet, of moet dat
wachten tot er, misschien over vele
jaren, een „schooltelevisie" komt?
Naar wij vernemen, hebben de ministers
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
en van Economische Zaken thans aan het
Centraal Bureau voor de Statistiek op
dracht gegeven, in het kader van het
onderzoek naar de vrijetijdsbesteding ook
gegevens te verzamelen omtrent de invloed
van de televisie op de schoolvorderingen
der leerlingen. Dit onderzoek, dat voor
lopig beperkt wordt tot de leerlingen van
de eerste klas van het gymnasium in Lei
den, omvat vragen omtrent de tijd van het
naar bed gaan, de duur van het huiswerk,
de aandacht, welke de ouders aan het huis
werk besteden, en ook de vraag, of de
kinderen thuis (vaak) straf krijgen en of
die dan onder andere bestaat in het niet
naar de televisie mogen kijken. Het ver
moeden bestaat, aldus de ministers, dat
het ouderlijk gezag van grote invloed is op
het al of niet optreden van schadelijke
invloeden van de televisie bij de school
jeugd. Deze enquête zou ook aanwijzingen
kunnen verschaffen omtrent de band tussen
ouders en kinderen en de gezagsstijl in
het gezin.
Gelukkig blijkt de regering dus een open
oog te hebben voor de gevaren, die hier
dreigen. Toch komt het ons voor, dat een
dergelijk onderzoek alleen zin heeft, indien
het tot zoveel mogelijk kinderen en in
het bijzonder tot de lagere schooljeugd
wordt uitgebreid, terwijl stellig ook het
ministerie van Sociale Zaken en Volksge
zondheid erin betrokken dient te worden.
Op 1 december 1957 bedroeg het aantal
aangegeven radiotoestellen 2.352.048 tegen
2.342.080 op 1 november 1957.
Op 1 december 1957 waren er 526.537
aangeslotenen op het draadomroepnet
tegen 527.391 op 1 november 1957.
Het aantal geregistreerde televisietoe
stellen steeg van 209.458 op 1 november
1957 tot 227.357 op 1 december 1957.
YV_
F A
Dokter Viegevalius kon zijn ogen en oren niet gelovenPrins Halowin lachte, hij
lachte werkelijk. En hoe!
Bibberend van zenuwachtigheid liet dokter Viegevalius 'n andere draagstoel komen
en met spoed, gingen ze naar de hoofdstad terug en naar 't paleis.
En daar snelde de dokter naar de koning en vertelde stotterend het grote nieuws.
„Sire Sire zijne hoogheid prins Halowin
„Wat is er met hem?!", vroeg de koning ongerust.
„Prins Halowinprins Halowin LACHT!", hijgde dokter Viegevalius. 48-49
(Van onze Kamerverslaggever)
Teneinde tegemoet te komen aan het verlangen van de V.V.D., die niet via een
geestverwante omroep in de radio propaganda kan voeren zoals de P.v.d.A. en de
K.V.P., heeft de regering besloten aan alle democratische politieke partijen tien
minuten zendtijd per veertien dagen toe te wijzen. Verontwaardigd was de heer
Burger (P.v.d.A.) gisteravond in de Tweede Kamer, omdat zijn partij alleen in de
uren van de VARA zendtijd had gekregen. „De P.v.d.A.", zei hij, „heeft een boodschap
voor het gehele volk". Daarom diende hij een motie in, waarin de regering wordt
uitgenodigd een uitzendschema te ontwerpen, waardoor zoveel mogelijk de zendtijd
van iedere politieke partij afwisselend wordt geplaatst in de tijd van elk der
omroeporganisaties.
Tien minuten in de veertien dagen vond
de heer Toxopeus (V.V.D.) maar
schriel. Indien alle partijen geen zendtijd
hadden of allemaal evenveel, zou hij het
best vinden, maar de andere partijen voe
ren reeds propaganda in dc radio via de
hun verwante omroepverenigingen. Uit
het programma van maandag blijkt, dat
twee Kamerleden van de P.v.d.A. 20 mi
nuten voor de microfoon spreken. Totaal
vermeldt het programma veertig minuten
politiek. Op woensdag spreken de kamer
leden Daams, Scheps, Tellegen-Veldstra
van de P.v.d.A., dus totaal op woensdag
meer dan vijftig minuten socialistische po
litiek. In tal van uitzendingen komt ook
telkens de politiek om de hoek. Hoe is het
mogelijk, dat men nog meer verlangt?,
vroeg de heer Toxopeus. Nu krijgt de
V.V.D. tien minuten in de veertien dagen.
Als ik er niet zo bedroefd om was, zou ik
erom moeten lachen. Politiek in de ether
is bepaald niet noodzakelijk. Het is jam
mer, dat wij ook in de radio zo verdeeld
moeten zijn. Daarom hebben de liberalen
altijd gepleit voor een nationale radio-om
roep".
Ook jvr. Wttewaal van Stoetwe
gen (C.H.U.) vond de toewijzing van tien
minuten aan de C.H.U. tragi-komisch.
Een forum is in zo'n kort tijdsbestek niet
mogelijk. Zij wilde de tien minuten slechts
als een begin beschouwen.
Het neutrale karakter van de AVRO
heeft de regering erkend door voor de
V.V.D. geen zendtijd van de AVRO te vor
deren. Voor de V.V.D. is zendtijd gevor
derd van de Rijksvoorlichtingsdienst, die
uitzendt op een dag van de K.R.O. Dat
vond de heer Van Doorn (K.V.P.) wat
moeilijk te aanvaarden, maar hij berust
te er toch in.
Voorlopige regeling
Staatssecretaris Höppener vestigde
er de aandacht op, dat de regeling van
de politieke zendtijd een voorlopig karak
ter draagt totdat de nieuwe omroepwet
tot stand komt. Daarom heeft de regering
de regeling aangesloten bij wat zoveel mo
gelijk vrijwillig te bereiken zou zijn ge
weest. De tien minuten moet men ook als
ADVERTENTIE
&4«STltVtH
27. Ze keek hem peinzend aan. „Ik heb dat vroeger zelf
ook gedacht, Harry. Maar ik ben van mening veran
derd. Het is goed om met géld, en alleen met géld,
alles te kunnen kopen. Het geeft je een veilig ge
voel in je leven, Harry!"
Hij zweeg weer. Hij wilde zijn tante niet tegenspre
ken. Zijn tante meende het goed met hem, dat was
overduidelijk.
Ze voelde hoe de jongeman haar zienswijze ver
wierp, en vroeg: „Heb je ooit in je leven angst ge
kend, Harry?"
Hij dacht na. Dan glimlachte hij. „O ja, ik heb wel
eens angst gehad, maar het is te dwaas om 't te ver
tellen
„Vertel 't me toch maar".
„Goed, ik geloof dat ik de grootste angst, die ik tot
dusver ken. heb gehad voor een onderwijzeres, die een
brilletje droeg en snuif gebruikte. Ze had een berken
roede, waarmee ze ons strafte. Zodra ik haar zag,
had ik al 't gevoel iets misdaan te hebben, ook al was
dat helemaal niet het geval. Ik was als de dood zo bang
voor die berkenroede." Hij lachte vrolijk. „Maar die
schooljuffrouw is thans ver weg, in Düsseldorf."
Betty Heine lachte niet. „Zó ver is Düsseldorf niet
van hier verwijderd. En ook in Hamburg zijn er vele
van dit soort mensen, die met berkenroeden dreigen."
En vertrouwelijk voegde ze er aan toe: „Begrijp je,
Harry, ik kende vroeger precies zulk soort angsten
ik was toen zelfs al ouder dan jij. Ik was altijd weer
bang voor tegenslag, waarom dat wist ik zelf niet.
Ook wist ik niet, uit welke richting die tegenslag zou
komen, maar ik was eenvoudigweg bang, dat ik zou
moeten lijden, dat ik geslagen zou worden.. En nu
mag je het harteloos vinden of koel-berekenend, maar
het feit blijft, dat het bezit van geld ons vrij gemaakt
heeft. Sinds we rijk zijn, voel ik nooit meer angst
voor tegenslag. Of 't nu goed is of niet, ik kan je ver
zekeren, dat geld iets heel prettigs is, ik zou 't niet
graag meer willen missen, en ze keek hem even
betekenisvol aan ik hoop van ganser harte, dat geen
van mijn kinderen ooit gebrek aan geld zal hebben!
Want ik wil niet, dat mijn kinderen de angsten ken
nen, die ik gekend heb.."
Ze brak het gesprek abrupt af. „Ik praat veel te
veel! Ik zal Amalie voor je roepen." En het volgende
ogenblik was ze verdwenen.
HOOFDSTUK XIII
Langzaam kwam Amalie de trap aflopen. Haar hand
gleed langs de leuning en haar bleke gezichtje was
onbewogen en ondoorgrondelijk. Ze sloeg hem met
iets van verwondering gade. De jongeman, die daar
beneden in de hal op haar stond te wachten, had in
haar ogen niets van de romantische jongeling, die het
godinnen-beeld omarmde, en wel zo, dat hij zelfs haar
even buiten bezinning had gebracht.
Op conventionele toon zei ze: „Ik zal een kopje
thee voor je laten inschenken, je zult wel dorst heb
ben.
Hij antwoordde niet. Hij kon geen woord uitbrengen.
Hij boog slechts even. Met lichte pas liep ze voor hem
uit naar de zitkamer. Ze wees hem een stoel aan
en ging tegenover hem zittrn, kaarsrecht en onge
naakbaar, haar wenkbrauwen vragend opgetrokken
en wachtend, tot hij zou beginnen te spreken. Zijn
hoofd was echter volkomen leeg, tevergeefs zocht hij
naar vriendelijke woorden, naar woorden, die meer te
zeggen hadden dan een opmerking over het weer, de
bank en dergelijke.Maar niéts viel hem in en onbe
holpen zwijgend zat hij tegenover haar.
Een dienstmeisje serveerde thee. Zijn verlegenheid
nam nog toe en zijn hart bonsde.
Amalie sloeg hem zonder enig medegevoel gade.
Tenslotte merkte ze spottend op: „Mijn dierbare neef
schijnt sprakeloos te zijn! Wat is daarvan de reden?"
Hij slikte even en zei op hese toon: „Amalie!" Hij
wilde in het uitspreken van haar naam zijn hele hart
leggen, maar het klonk alleen klagelijk. Hij voegde
er wanhopig aan toe: „Amalie, moeten we hier blij
ven zitten? Kunnen we niet in het park..?"
Ze monsterde hem opmerkzaam. Haar blik deed
hem verstommen. In haar ogen vonkte iets van spot.
„Je bent erg op het park gesteld, hè? O, 't is ook stel
lig veel gemakkelijker een marmeren Diana te om
armen dan met een levend jong meisje zó te conver
seren, dat ze niet van verveling begint te gapen." Ze
bracht haar smalle hand voor haar mond en deed
alsof ze werkelijk gaapte.
Er kwam een vuurrode blos op zijn wangen. Met
moeite bracht hij uit: „Je hoeft niet te gapen, Ama
lie! Ik heb je heel véél te verteller en je zult je niet
vervelen!"
Ze leunde achterover in haar stoel.
„Je bent wel zeker van jezelf!"
Hij schudde zijn hoofd. „Dat niet, Amalie. Maar dat
gene, waarover ik met je wil spreken, kan je niet
vervelen, omdat 't met jouw verdere leven te maken
heeft.
Ze keek hem doordringend en vol verbazing aan.
„M'n beste Harry, ik was me er niet van bewust, dat
jij iets met mijn leven te maken had. Je maakt een
grapje!"
Ze sprak op luchtige conversatietoon, welke in deze
salon paste.
Hij sprong op, waarbij hij bijna zijn theekopje om
ver stootte. Een zilveren lepeltje viel op de grond.
Amalie fronste, maar 't kon hem op dat ogenblik niets
meer schelen, hij moest haar zeggen, wat hij te zeg
gen had. Trillend en met hese stem bracht hij uit:
„Amalie, begrijp je 't niet? Ik wil met je trouwen!"
Ze keek hem onbewogen aan, haar wenkbrauwen
waren kleine feilloze boogjes boven koele, heldere
ogen. Ze bleef zwijgen.
„Ik wil met je trouwen.." herhaalde hij koppig.
„Je maakt grapjes, Harry." zei ze op schijnbaar
medelijdende toon, maar dit soort grapjes is niet be
hoorlijk. Papa zou er aanstoot aan nemen, als ik 't
hem vertelde, en dat zou je natuurlijk geen goed doen.
Er zijn véle mannen, die met mij willen trouwen, vele
mannen stellen daartoe alles in het werk. Maar vind
je 't eigenlijk niet heel 'einig origineel om op dié
manier in het bezit van enkele miljoenen te komen..?"
Er kwam een vuurrode blo"- op zijn wangen, maar
even later zag hij weer doodsbleek. „Amalie", mom
pelde hij, „ik houd van je, ik verlang naar je.."
Er kwam thans een afwijzende, hautaine blik op
haar gezicht.
„Ik verzoek je op te houden!"
Hij wilde haar een nadere verklaring geven, maar
struikelde over zijn woorden. Zijn woorden misten
overtuigingskracht, 't leek allemaal ongeloofwaardig.
(Wordt vervolgd)
een voorlopige regeling beschouwen totdat
de omroepwet een definitieve regeling
schept. Omroepverenigingen zijn vrij po
litiek uit te zenden. Het ligt niet op de
weg van de regering die vrijheid aan te
tasten. De overheid kan geen positieve me
dewerking verlenen (dit aan het adres van
de heer Gortzak) om communisten in de
gelegenheid te stellen via de radio de
volksvrijheden en de democratie te onder
mijnen.
Voor een rouleersysteem voor de poli
tieke zendtijd zag de staatssecretaris geen
aanleiding. Iedereen is vrij te luisteren
naar welke partij hij verkiest. Uitgaande
van het bestaande bestel is een regeling
getroffen, die zo objectief mogelijk is en
aan iedere partij hetzelfde geeft. Ons om
roepbestel is gebouwd op de vrije omroep
verenigingen.
Daarom voelde de heer Van Doorn
(K.V.P.) niets voor een rouleersysteem.
De overheid, zei hij bij de replieken, mag
de K.R.O. en de N.C.R.V. niet dwingen op
de dagen, dat zij zendtijd hebben, politiek
te bedrijven die zij eigener beweging zou
den weigeren uit te zenden. Men bedenke,
dat de politieke uitzendingen op dagen van
de K.R.O. en de N.C.R.V. zullen worden
beluisterd als uitzendingen van die om
roeporganisaties. Het rouleersysteem zou
inhouden, dat men afwijkt van het be
staande omroepbestel.
De motie van de heer Burger kreeg van
de andere partijen geen steun. Vandaag
wordt over de motie gestemd.
WOENSDAG 18 DECEMBER
Stadsschouwburg: De Haagse Comedie
met: „Naakt met viool", 20 uur. Minerva
Theater: voor Heemsteedse Kunstkring:
Charlotte Kohier met: „Yvette", 20.15 uur.
FILMS
Cinema Palace: „Betaald gevaar", 14 jr.,
19 en 21.15 uur. Frans Halstheater: „De
nieuwe avonturen van Captain Blood",
14 jr., 19 en 21.15 uur. Lido Theater: „Het
rijk van de zon", 14 jr., 19 en 21.15 uur.
Luxor Theater: „De show gaat door", a.l.,
19 en 21.15 uur. Rembrandt Theater: „Zo
rijst de zon op", 18 jr., 19 en 21.15 uur.
Roxy Theater: „Verboden planeet", 18 jr.,
19 en 21.15 uur. Studio Theater: De zeven
de sluier", 14 jr., 19 en 21.15 uur.
DIVERSEN
Brinkmann: De heer G. Zoi-ab, parapsy
choloog te Den Haag, spreekt voor Psy
chical Research over: „Moderne stromin
gen en beschouwingen in de parapsycho
logie", 20 uur.
DONDERDAG 19 DECEMBER
Concertgebouw: Orgelbespeling door Al-
bert de Klerk, 12.3013.15 uur. Minerva
Theater: Bijzonder kerkewerk der Her
vormde gemeente te Heemstede met het
Amerikaanse kerstspel: „Het wonder in de
garage", 20.15 uur. Brinkmann: Pauze
theater: grammofoonmuziek, 12.3013.15
uur.
TENTOONSTELLINGEN
Huis Van Looy: Tentoonstelling van
werken van leden van het genootschap:
„Kunst zij ons doel", 1012.30 en van
13.3017 uur. Galerie Espace: Expositie
van schilderijen en gouaches van André
Balint.
FILMS
Cinema Palace: „Betaald gevaar", 14 jr.,
14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Frans Hals
theater: „De nieuwe avonturen van Cap
tain Blood", 14 jr., 14.30 19 en 21.15 uur.
Lido Theater: „Het rijk van de zon", 14
jr., 14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Luxor Thea
ter: „De show gaat door", a.l., 14, 19 en
21.15 uur. Rembrandt Theater: „Zo rijst
ae zon op", 18 jr., 14, 16.15, 19 en 21.15 uur.
Roxy Theater: „Verboden Planeet", 18 jr.,
14.30, 19 en 21.15 uur. Studio Theater: „De
zevende sluier", 14 jr„ 14.15, 19 en 21.15
uur.
DIVERSEN
Concertzaal: De Chr. Oratorium Ver.
„Door Zang Vriendschap" geeft opvoe
ring van „The Messiah" van Handel.
Brinkmann: Voor de werkgroep Kenne-
merland van de A.W.W.N. houdt mevr. G.
M. DunnewoltHard Af Segerstad een
lezing over: „De Edda en de wereldbe
schouwing van de Germanen, 20 uur.
