Positie van KNHS en vooruitzichten
worden iets minder rooskleurig
Panda en de wijze Meester J
Veroudering van bepaalde bedrijfs
onderdelen vraagt investeringen
Wisselvallig Kerstweer
och ió Aet
J
KERSTREDE IR. A. H. INGEN HOUSZ
IJmond nog niet ideaal
DAM PO GENEEST
Wereldnieuws J
DINSDAG 24 DECEMBER 1957
Daling van Indonesische
goud- en deviezenreserves
Overzeebank neemt
effectenfirma over
H. BIJSTER Jr. EN ZOON
Schildersbedrijf
Havenwerken goed bezet
Gazelle verhoogt kapitaal
verkoudheden
Groot-Noordhollandsche
passeert 1 miljard
HBU-resuItaten van eerste
kwartaal bevredigend
Vooruitzichten Djember
Amsterdamse taxi's
duurder
er zijn geen betere
zo
BLOEM
BLADEN
AAN DE VOORAVOND VAN HET LAATSTE JAAR, dat de president-directeur der
Koninklijke Nederlandse Hoogovens en Staalfabrieken in IJmuiden, ir. A. H. Ingen
Housz, deze functie in Nederlands nationale ijzer- en staalindustrie bekleedt aan
het eind van 1958 zal hij deze taak neerleggen heeft hij in zyn traditionele
kerstrede vanmorgen een terugblik over het bijna beëindigde jaar gegeven,
tegelijk met een korte „inleiding" op het nieuwe 1958. Daarbij heeft hy zowel de
interne bedrijfspolitiek als de wereldsituatie in ogenschouw genomen. Sprekende
over de „ellendige ontwikkeling" in Indonesië wijdde hy enige woorden van
sympathie aan de Nederlanders daar de hoge graad van ontwikkeling der
Russische wetenschap en enige andere problemen brachten hem op de Nederlandse
politiek; voornamelijk in economische zin. die van zoveel invloed is op de gang
van zaken óók op die der K.N.H.S. Hy moet dan ook opmerken, dat de bcdryfs-
cyfers voor het eerst niet meer over de hele lyn een toeneming aangeven, zoals
in de vorige jaren het geval is geweest.
Dit was, behalve dan voor de gegoten
buizen, niet zozeer een tekort aan afzet
dan wel een gevolg van het feit, dat men
meer en meer ervaart dat de fabriek
ouder wordt en dat dus op tal van plaat
sen het onderhoud en de vernieuwings-
noodzaak toenemen. Dit is een natuurlijk
en geenszins verrassende zaak. De heer
Ingen Housz heeft in vorige jaren al vaak
gezegd dat de K.N.H.S. haar installaties
op spitscapaciteit gedreven hebben en dat
men er zich van bewust is dat dat niet
altijd zo1 kon doorgaan. Men moet in ver
ouderende fabrieken meer tijd voor onder
houd beschikbaar stellen, hetgeen dan na
tuurlijk een kortere bedrijfstijd en daar
door verlaging van produktie betekent.
Tevens moet er meer en meer geld besteed
worden voor vernieuwing van de fabrie
ken. Dit is een volkomen natuurlijke zaak.
Het is de demonstratie van de juistheid
van de politiek van afschrijving, waar
door tegen dat de apparaten aan het einde
van hun levensduur komen, bedragen voor
de vervanging ervan beschikbaar zijn. Zo
lang die vernieuwingsnoodzaak er nog niet
was, hebben Hoogovens de voor afschrij
ving beschikbaar komende gelden ten dele
voor uitbreidingen kunnen benutten.
Zodra echter zoals thans de ver
oudering zich demonstreert, moeten de
afschryvingsgelden geheel voor de ver
nieuwing, waarvoor ze ook bestemd zyn,
metterdaad gebruikt worden. Deze situatie
veroorzaakt dat de produktiecijfers, die
weliswaar by na alle wederom gestegen
zyn, zuks in mindere mate hebben gedaan
dan de directie had gehoopt.
De cijfers zijn als volgt;
(periode december 1957 1956
t/m november) (ton) (ton)
Kooks 594.700 599.700
Ruwijzer 694.500 663.700
Stalen blokken 801.000 699.500
Dikke platen 268.400 257.400
Buizen 32.400 36.200
Warmgewalste rollen 575.100 460.600
Koud- en warmgewalste
dunne platen 285.500 265.000
Vertind blik 69.000 66.700
Stikstof 80.100 77.300
Cement 418.100 409.300
Sinterinstallatie 565.00
Hoe de fabrieken draaiden
Hierbij merkte hij op dat bij de hoog
ovens de reparatie van hoogoven III, die
zeer goed en met bekwaamheid en snel
heid verricht is, een uitval van de pro
duktie tengevolge heeft gehad. Aan de
andere kant is de hoogovenproduktie ge
stegen door de inbedrijfstelling van de
sinterfabriek.
Bij de staalfabriek is de produktie ge
stegen door de toevoeging van de nieuwe
SM-oven 6, en heeft zij een gunstige in
vloed ondervonden door de inbedrijfstelling
van de desiliceringsfabriek, waarin het
ruwijzer wordt voorbehandeld ter verkor
ting van de behandeling in de staaloven
zelf. Echter hebben Hoogovens wegens
reparaties in de staalfabriek vrij veel uit
val van produktie gehad.
Bij de walserijen kon het produktie-
niveau goed worden gehandhaafd en ver
groot. Hier is de omvang van de produktie
gunstig beïnvloed door de mogelijkheid
van de aankoop van vreemd staal.
De buizengieterij toont iets van de in
krimping van 3 naar 2 ploegen en, zoals
reeds is bekend gemaakt, zal de produktie
op 1 ploeg teruggebracht moeten worden.
Bij de Mekog heeft de produktie niet die
stijging gehad die men hoopte, omdat zich j
bij de inbedrijfstelling daarvan en van de
ermee verbonden zuurstoffabriek veel kin
derziekten hebben voorgedaan en belang
rijke onderdeen vertraagd binnenkwamen.
De cementfabriek bleef op peil.
De goede oude spoorbrug
Sprekende over de tunnel helemaal
net Hoogovencement gemaakt heeft ir.
ingen Housz nogmaals zijn vreugde over
deze noord-zuidverbinding uitgesproken,
althans wat de autotunnel betreft.
De spoorwegtunnel kon hem minder be
koren: „de goede oude spoorbrug gaf ons
liet alleen telkens de vreugde van het
prachtige vergezicht op ons bedrijf, maar
;af ons ook' de halte Hoogovens en de na
bijheid van de spoorlijn aan ons bedrijf,
'hans moeten alle reizigers door een zeer
ostbare autoverbinding van Beverwijk ge
bracht wordt, wat een tijdverlies voor de
betrokkenen en een belangrijke financiële
■erzwaring der lasten voor ons bedrijf be
tekent".
De tunnel heeft dan wel geheel Kenne-
merland nauwer kunnen binden, maar het
bestuurlijke complement daarvan, het
.raagstuk van de nauwere samenwerking
van de drie IJmond-gemeenten is nog
-iet veel verder gekomen, zo zei de heer
Ingen Housz.
Met alle vreugde over onze goede be
trekkingen met, en over de groeiende ver-
etering der onderlinge verhoudinen van
le gemeenten, ervaren de Hoogovens toch
og voortdurend, dat de samenwerking
bissen deze drie niet nauw genoeg kan zijn
i een streek, waarvan de belangen zozeer
meer en meer aaneengroeien.
Men hoopt, dat de leden van de Staten-
Generaal bij hun bezoek aan de K.N.H.S.
hun indrukken op dit punt hebben ver
sterkt.
Op het sociale terrein ien wij terug
op de totstandkoming van de onder
nemingsraad, die na zijn installatie ter
stond aan het werk is gegaan en waarbij
met name de contactcommissies een in
tensief leven zijn begonnen.
Tienduizend voorbij
In de omvang van het personeel kwam
niet zo heel veel verandering; 1268 per
sonen verlieten de Hoogovens, 1889 nieuwe
kwamen erbij en in totaal is men thans
op een cijfer aangekomen van 10.300.
Ir. Ingen Housz wilde hierbij nog eens
vermelden dat hij al eens meer zei, dat het
onaangenaam was te constateren dat er
onder de vertrekkenden een groter plaats
ingenomen wordt door de geschoolden dan
door de ongeschoolden. Maar in de laatste
tijd schijnt hierin wel enigszins een keer
gekomen te zijn.
Omtrent de woningbouw had hij niet
veel nieuws te vermelden. Nog steeds is er
een belangrijke achterstand en de lijst van
woningzoekenden neemt niet af. In 1957
zijn er 351 woningen voor Hoogovens ge
reedgekomen en er zijn er nog 667 in aan
bouw, terwijl in de loop van het volgend
jaar de bouw van 750 woningen een aan
vang zal nemen, hetgeen alleen mogelijk
is geworden door belangrijke financiële
offers van het bedrijf.
V ooruitzichten
Sprekende over de aspecten van het
nieuwe jaar vermeldde de president-direc
teur de komende afbouw van Hoogoven IV,
waarna de nieuwe oxystaalfabrieken in
werking zal komen met verschillende uit
breidingen van Breedband en de elektro-
lytische vertinnerij.
De afzetprognose voor de produkten is
goed. De vraag ernaar daalt niet en de
voorziening van grondstoffen zal, naar men
verondei-stelt, geen zorg' baren. Ook -voor
de vergrote produktie zijn de ertsen reeds
gedekt 'en bij de gedaalde scheepsvrachten
hopen Hoogovens, dat althans hier een fac
tor van deling van de kostprijs kan
liggen. Het zal nog moeten blijken of deze
daling blijvend is en of ze voldoende zal
zijn om een verwachte stijging van de prijs
van andere belangrijke grondstoffen, met
name de kolen en de kooks, te compen
seren.
Voor de afzet van ruwijzer zal het
komende jaar waarschijnlijk wat moei
lijker worden, maar het eigen verbruik zal,
met name ook door de inbedrijfstelling
van de oxystaalfabriek zozeer toenemen,
dat men zich op dit gebied geen bijzondere
zorgen maakt.
Prijzenoorlog
Summa summarum blijft kwaliteit een
eerste vereiste om de eenmaal verworven
positie te handhaven, temeer omdat de
kans niet weg te cijferen is, dat zich op
de internationale markt een prijzenoorlog
gaat ontwikkelen.
Met een filosofietje over de menselijke
hemellichamen, die het afgelopen jaar de
gemoederen zeer hebben bewogen en de
ene, durende ster, die haar licht uit een
gans andere sfeer laat schijnen en met
de beste wensen voor de komende feest
dagen besloot ir. Ingen Housz zijn kerst
rede.
De Indonesische goud- en deviezenreser
ves zyn van 14.78 percent de vorige week,
gedaald tot 13.19 percent van de geldcircu
latie en andere opeisbare verplichtingen.
De voorschotten van de Bank Indonesia
aan de regering zijn met 282 miljoen ge
stegen tot 14.350 miljoen rupiah. De geld-
omloop steeg met 226 miljoen tot 13.534
miljoen rupiah. De activa van het deviezen-
fonds verminderden met 168 miljoen tot
1797 miljoen rupiah.
Ir. A. II. Ingen Housz
De n.v. maatschappij v.h. Joh. A. H.
Dikken deelt mede dat zij haar activiteit
op het gebied van de effectenhandel op
31 december zal beëindigen. Het lidmaat
schap van de Vereeniging voor den Effec
tenhandel zal dientengevolge per dezelfde
datum komen te vervallen. Per 1 januari
1958 zal de staf overgaan naar de Neder
landse Overzee Bank n.v. te Amsterdam,
die de zaken van de n.v. Maatschappij
v.h. Firma Joh. A. H. Dikken zal voort
zetten.
De firma Dikken werd opgericht in 1908.
In 1922 werd zij tot een n.v. gemaakt met
een kapitaal van 500.000. Dit kapitaal
werd in 1952 door herkapitalisatie ver
hoogd tot 1.200.000, waarop in 1955
300.000 werd terugbetaald. Het hoofdbe
drijf van de vennootschap bestond uit in
ternationale effectenarbitrage in de uitge
breidste zin des woords.
ADVERTENTIE
J. J. HAMELINKSTRAAT 26 II
TEL. 14519
De omvang van de ontvangen orders in
het Nabije Oosten (speciaal het Mersin
produkt in Turkije) is sinds het uitbrengen
van het jaarverslag met. 70 min. geste
gen tot 160 min. Dit is voornamelijk het
gevolg van de gestegen lonen en prijzen
en de snelle economische ontwikkeling
van het achterland van deze havens, de
vlakte van Adana. Dit werd medegedeeld
in de jaarvergadering der Koninklijke Ne-
derlandsche Maatschappij voor Haven
werken n.v. te Amsterdam. In 1957 en de
komende jaren bevindt de maatschappij zich
op een goede basis. De directie verwacht
het. dividend van 1956 (7 percent) minstens
te kunnen handhaven. Medegedeeld werd
dat de winst op een bepaald werk, waar
dit ook wordt uitgevoerd, pas in de ba
lans verschijnt wanneer deze in Nederland
is ontvangen. Het laat zich aanzien dat in
ieder geval tot 1960 het bedi-ijf voldoende
bezet zal zijn. Ook in Turkije hoopt men
in de eerste maanden van 1960 geheel
klaar te zijn.
Het streven van de maatschappij blijft
gericht op het samenstellen van conserva
tieve jaarcijfers. De directie hoopt hier
mee te bereiken, dat men op den duur zal
gaan inzien, dat „Havenwerken" daar
door niet zo'n riskant fonds als men dik
wijls denkt. Het geplaatste kapitaal be
draagt 4.000.000 en dit is eigenlijk te
klein.
In een buitengewone algemene vergade
ring van aandeelhouders der n.v. Gazelle
Rijwielfabriek v.h. Arentsen en Kölling te
Dieren op dinsdag 7 januari zal behalve
de benoeming van twee directeuren een
statutenwijziging aan de orde komen. Het
voorstel tot statutenwijziging beoogt on
der meer de mogelijkheid te openen des
gewenst een aandeel van 1.000 nominaal
te splitsen in tien onderaandelcn van 100
nominaal. Van deze gelegenheid wordt te
vens gebruik gemaakt om het maatschap
pelijk kapitaal te verhogen van
f 2.500.000 tot 5.000.000. Het ligt echter
vooi'shands niet in de bedoeling om tot
uitgifte van nieuwe aandelen over te gaan.
ADVERTENTIE
bij Vader, Moeder en Kind
Op 21 december 1957 passeerde „De
Gx-oot-Noordhollandsche" met haar ver
zekerd bedrag de belangrijke mijlpaal van
1 miljard gulden. De eerste honderd mil
joen werd bereikt op 24 juli 1942, waarna
op 12 mei 1947 het kwart miljard werd
volgemaakt. Op 9 maart 1951 wei-d de 500
miljoen bereikt en 1 april 1955 kon de 750
xrxiljoen worden genoteerd.
Het weer stond in de afgelopen 24 uur on
der 'Invlöed van een depressie die bij dé
westkust van Frankrijk lag. Daardoor
was er veel bewolking, waaruit plaatselijk
wat regen viel. Aangezien de zuidoostelijke
wind afnam, bleef de aanvoer van koude
lucht uit Duitsland uit. Boven Zuidoost
Europa handhaafde zich een vorstge-
bied. dat behalve de Balkan ook de Po-
vlakte, het Alpengebied en Zuid-Duitsland
omvat. In Scandinavië komt vrijwel al
leen in het hoge noorden vorst voor. De de-
pi-essie bij West-Frankrijk begon van
morgen snel in betekenis af te nemen, ter
wijl een i'ug van hoge druk zich over de
Britse eilanden in onze richting uitbx-eidde.
Deze rug zal in de komende nacht aanlei
ding geven tot rustig weer, waarbij plaat
selijk mist kan ontstaan en de tempera
tuur tot om het vriespunt kan dalen. Bij
Woensdag 25 december
Zon op 8.50 uur, onder 16.35 uur.
Maan op 10.49 uur, onder 21.37 uur.
Donderdag 26 december
Zon op 8.50 uur, onder 16.35 uur.
Maan op 11.11 uur, onder 22.42 uur.
Vrijdag 27 december
Zon op 8.50 uur, onder 16.36 uur.
Maan op 11.32 uur, onder 23.46 uur.
IJsland arriveerde vanmorgen gen zeer
actieve depressie. Het zif i er naar uit dat
deze depressie in dè loop van de Kerstda
gen de wind zal doen aanwakkeren, tij
delijk neerslag zal veroorzaken en de tem
pex-a Urnen weer zal doen stijgen. Het weer
zal gedurende de kerstdagen dus een wis
selvallig karakter hebben.
WEERRAPPORTEN
29 dec.
Maanstanden
05.52 uur eerste kwartier
Hoog en laag water in IJmuiden
Woensdag 25 december
Hoog water: 6.18 en 18.30 uur.
Laag water: 1.51 en 14.11 uur.
Donderdag 26 december
Hoog water: 6.52 en 19.07 uur.
Laag water: 2.26 en 14.46 uur.
Vrijdag 27 december
Hoog water: 7.29 en 19.48 uur.
Laag water: 3.01 en 15.18 uur.
iii iB l
IPiU.
21. Wanneer Joris geweten had, dat hij
een ontevreden klant had gemaakt, zou hij
vermoedelijk niet de gemoedsrust hebben
bezeten, waarmee hij nu de kas van de
missie opmaakte. En misschien had hij dan
meer aandacht geschonken aan de verkla
ring van de wijze meester, dat het elixer
niet die werking had, waarop hij het had
verkocht. „Ge moet die arme, onwetende
westerlingen niet in de waan laten, dal
mijn drank hypnotische gaven schenkt
sprak de wijze, „ik ben bang dat ge daar
mee een verkeerde indruk hebt gewekt,
broeder Goedbloed. En hoe licht veroor
zaakt dat niet Onvriendelijke Gedachten!
Het elixer zal slechts het DENKEN van de
westerling verhelderen!" Joris luisterde
echter maar met een half oor en had veel
meer aandacht voor het tellen van de
bankbiljetjes. Hij werd evenwel wreed ge
stoord in deze aangename bezigheid, toen
er een opgewonden menigte op de tent
van de oosterse wijze kwam afstormen.
Het waren allemaal lieden aan wie Joris
het elixer had verkocht en het was hen
aan te zien, dat zij zeer Onvriendelijke
Gedachten koesterden. „Bedrieger!", klonk
het uit de menigte. „Kwakzalver! We wil
len ons geld. terug!" „Lieve help!", dacht
Joris geschokt. „Het elixer wérkt! HET
HEEFT HUN DENKEN VERHELDERD!!
Temperaturen
buiten-
01)
1 a
M
■Ss
en binnenland
heden-
•gS
d
22 g
morgen 7 uur.
Neerslag:
•5 u
s
0)
ri
laatste 24
uur.
V
C.S
Helsinki
geheel bew.
z
3
1
Oslo
regen
z
2
2
Kopenhagen
regen
zw
2
0,6
Abei-deen
onbewolkt
wnw
2
0
Londen
zwaar bew.
ono
7
0,9
Amstei-dam
regen
zo
4
0,2
Stockholm
sneeuw
zw
0
0,1
Brussel
onbewolkt
zzo
6
1
Luxemburg
geheel bew.
zo
3
1
Parijs
regen
zo
6
4
Bordeaux
regenbui
z
5
13
Grenoble
zwaar bew.
zzw
11
0
Nice
regen
nno
7
21
Berlijn
zwaar bew.
zzo
1
0,1
Frankfort
licht bew.
no
-2
1
München
onbewolkt
zzo
-3
0
Zurich
licht bew.
z
-6
0
Genève
motregen
windst
-3
0
Locarno
sneeuw
windst.
-1
1
Wenen
geheel bew.
ozo
-3
0,1
Innsbruck
licht bew.
w
-3
0
Rome
half bew.
zzo
9
1
Ajaccio
regen
zw
5
9
Malforca
zwaar bew.
zzw
13
0
Den Helder
lichte regen
z
4
0,2
Ypenburg
motregen
zzo
5
1
Vlissingen
zwaar bew.
zo
6
0,3
Eelde
zwaar bew.
z
4
0,5
De Bilt
geheel bew.
zo
4
0,4
Twente
licht bew.
z
6
0,3
Eindhoven
geheel bew.
zo
5
0,4
Vlv. Z.-Limb.
geheel bew.
zo
6
0,5
Buitenlandse kantoren boekten grote
stijgingen; binnenlandse achteruitgang
De jaarvergadering van aandeelhouders
der Hollandsche Bank-Unie n.v. heeft de
jaarstukken over 1956/57 goedgekexird en
het dividend bepaald op 12V< pet. (onv.).
Over de gang van zaken in het lopende
boekjaar heeft de hoofddirecteur mede
gedeeld, dat hij op basis van de hem thans
bekende gegevens over het eerste kwar
taal van 1957/1958 kan zeggen, dat er geen
reden is voor ongerustheid. De resultaten
zijn bevredigend en evenaren ongeveer
een vierde deel van de jaarwinst. De totale
balanscijfers van de buitenlandse kantoren
per 30 september jongstleden tonen een
zeer aanmerkelijk bedrag aan stijging aan,
dat in de orde van grootte ligt van onge-
70 miljoen. De Nederlandse kantoren
vertonen een kleine achteruitgang in de
balanscijfers, maar deze achteruitgang is
niet voldoende om de vooruitgang der
buitenlandse kantoren te compenseren.
De directeur mr. Rost Onnes achtte het
percentage van stijging van onze kosten
van levensonderhoud excessief. Hij heeft
echter het vaste idee dat zaken met een
vooruitziende blik dit gezien en maatrege
len genomen hebben, door zich tijdig van
kapitaalsmiddelen te vooi'zien. Hij betwij
felde of de publiekrechtelijke instanties
in de hoogconjunctuur voldoende reserves
hebben gekweekt. Hij vroeg zich overigens
af wat men px-ecies verstaat onder „kos
ten van levensonderhoud" en meende dat
de statistiek daarin een juist inzicht moest
geven. Zijns inziens wordt het indexcijfer
sterk beïnvloed door de enorme stijging
der pi-ijzen van verbruiksgoederen.
De vooruitgang van de bank in Argen
tinië, Venezuela en de Antillen is aanmer
kelijk geweest, en kan als volgt in per
centages worden uitgedrukt: in Argentinië
was de vooruitgang in de bedrijfsresul
taten niet minder dan 54 pet., in Venezuela
valt een voortdurende stijging van omzet
ten 31 pet., in de Antillen was de stijging
ten opzichte van het vorige jaar 45 pet.
Deze vooruitgang achtte de hoofddirecteur
bijzonder verheugend. Over de tx-ansfers
merkte hij op dat er geen enkele transfer
niét heeft plaatsgevonden. De transferabele
winsten zijn ïrxet betrekking tot. alle kan
toren overgemaakt.
De omvang van het Nederlandse bedrijf
der HBU, die tot dusver globaal een derde
uitmaakte van het geheel, is thans onge
veer een kwart. Terwijl „aan de overkant"
de winsten toenamen, werden zij hier be-
lemmerd door stijgende onkosten. Toch
was de hoofddirectie tevreden over de
resultaten in Nederland.
In de algemene jaarvergadering van de
n.v. Cultuur Maatschappij „Djember"
werden de jaarstukken goedgekeurd. Des
gevraagd, deelde de voorzitter mede, dat
op het ogenblik niets van de onderneming
bekend is. De voorzitter was niet hoopvol
gestemd over de toekoinstmogelijkheden.
Er is in jax-en geen dividend uitgekeex-d
en of de onderneming, na alles wat er ge
beurt in Indonesië, nog bestaansmogelijk
heid heeft, dient afgewacht te worden.
De tariefverhoging van de taxi's in Am
sterdam met tien percent gaat heden om
zes uur in. Op de taximetei's is daarover
een door de politie gewaarmerkte mede
deling aangebracht. Voorts is in de wa
gens een lijst aanwezig van alle bedragen
tot en met 5 gulden, waax-op de passagier
de nieuwe ritprijs direct kan aflezen. De
ze vei-hoging is tijdelijk en van kracht tot
1 april van het volgend jaar.
ADVERTENTIE
I Kadoma nv Tel. 401 00 Amrtnrdam
Eerbied. Britse vogelwachters hebben bij
Plymouth een uitgeputte zeemeeuw
gevonden, die aan een poot een gouden
ring met drie amethysten droeg. Toen
de vogel weer op krachten gekomen
was liet men de meeuw weer vertrek
ken, met de" kostbare ring.
Razzia. In de nacht van zondag op maan
dag heeft de Franse politie 445 Alge
rijnen gearresteerd die ervan ver
dacht worden tot organisaties van ver
zetslieden te behoren. Wapens en geld
zijn in beslag genomen.
Crucifix. Paus Pius XII zal op de voor
avond van Kerstmis door op een knop
op zijn schrijftafel te drukken, de ver
lichting ontsteken van een nieuw en
groter kruis op het Colosseum, dat
door de burgemeester van Rome, Tupi-
ni, wordt onthuld en door kardinaal Mi-
cara ingewijd.
Neergestort. Een jSchots vrachtvliegtuig
van het type York is even voor de lan
ding tijdens mist op het vliegveld van
Standstead in het Britse graafschap
Essex neergestort. De vier beman
ningsleden kwamen om het leven.
Giften. Op het vliegveld van Damascus,
zijn drie Russische vliegtuigen geland!
Een ervan is een geschenk voor presi
dent Sjoekri El Koewatly. De twee an
dere toestellen zijn aan de Syrische
luchtvaartmaatschappij, die staats
eigendom is, geschonken. Met de vlieg
tuigen reisde een Syrische economische
delegatie, die Moskou en Praag heeft
bezocht.
Retour. De begrotingscommissie van de
Tsjechoslowaakse Nationale Vergade-
ring heeft een wetsontwerp van de re
gering, dat in een nieuwe belasting voor
personenauto's voorziet, verworpen en
ter wijziging naar de regering terug
gezonden. Dit is voor de eerste maal
sedert het aan 'het bewind komen der
communisten, dat een wetsontwerp
naar de regering is teruggestuurd.
Kerstboodschap. President Eisenhower
heeft in het park achter het Witte Huis
de lichten van een huishoge kerstboom
ontstoken. Eisenhower zeide dat de
kerstgedachte, vertrouwen, hoop, vrer
de, goede wil en naastenliefde „een
hol en leeg begrip was", wanneer zij
niet door zweet en zwoegen waardoor
goede voornemens vrucht dragen, wordt
bevestigd".
Tegenspraak. Radio-Moskou heeft in een
Engelse uitzending de juistheid ont
kend der berichten, volgens welke de
Sovjet-Unie gedurende de NAVO-be-
sprekingen te Parijs een poging zou
hebben gedaan om een derde kunst
maan te lanceren, die mislukt is. On
der aanhaling van mededelingen van
Sovjet-geleerden en van leden der te
Moskou gevestigde academie van we
tenschappen werd verklaard dat er,
na de geslaagde lancering van de twee
de kunstmaan, geen pogingen zijn ge
daan om nog een kunstmatige aard-
satelliet in het heelal te brengen.
Vergruizeld. Een viex-motorige „Vis-:
count", met bestemming Londen, heeft
gister-en, doordat de remmen bij het
opstijgen in gebreke bleven, het hoofd
gebouw'van het Parijse vliegveld 'Orly
geramd. Het vliegtuig kwam tot stil
stand in een fontein van omhoogvlieg
gend glas, stukken van brandblussers
en van vuilnisbakken, die door de tur
bo-propellers werden vergruizeld. De
49 passagiers vlogen, een uur later, met
een ander vliegtuig naar Londen.
Nationalisatie. Px-esident Nasservan
Egypte heeft tijdens de eerste herden
king van het terugtrekken der Britten
en Fransen uit Port Said onthuld, dat
er onlangs een samenzwering tegen zijn
regiem is ontdekt, onder leiding van
Mortada el Maraghi, de minister van
Binnenlandse Zaken van het kabinet dat
in 1952 het veld xroest ruimen door
Nasser's staatsgreep. De oud-minister
woont in Libanon. „Wij nationaliseer
den de .samenzwering'", zei Nasser
door de steekpenningen een betere be
stemming te geven. Behalve El Maraghi
waren bij het komplot ook betrokken
het lid van de verdreven koninklijke
familie, Hoessein Khairy, en een lid
van de Ottomaanse dynastie, Namouk.
Bekeerd. Patrick Maitland, een der acht
„Suezrebellen" is tex-uggekeerd in de
cönsex-vatievë partij fractie in het par
tem' it, na enige tijd onafhankelijk
conservatief te zijn geweest. De Suez
rebellen onthielden hun steun aan de
regeringspartij in mei uit protest tegen
de politiek ten aanzien van Egypte die
zij niet krachtig genoeg vonden, en te
gen dreigende ontwikkelingen in het po
litieke beleid met betrekking tot Cy
prus.
IN HET Noorditaliaanse stadje Padua,
veertig km van Venetië gelegen, kreeg de
Duitse dichter Von Goethe op 27 septem
ber 1787 een geniale inval. Hij zat in de
botanische tuin van de stad, recht tegen
over een palm, en bevond zich in een om
geving en een stemming die de juiste sfeer
voor bespiegelingen leveren. Hier kwam
het denkbeeld bij hem op, dat allerlei plan-
tenvormen zich wel eens uit één enkele
vorm zouden kunnen ontwik-
kelen. Zijn gedachten hierover r
waren nog erg vaag en onbe
stemd en hij schreef dan ook
in een brief aan Frau von
Stein: „Op dat punt ben ik in
mijn botanisch filosofie blijven
steken, en ik zie nog niet goed, \s_^
hoe ik hieruit moet komen".
Dat kon ook haast niet anders, want voor
de stand van de botanische wetenschap
van die dagen was het denkbeeld van
Goethe veel te machtig. Het idee, dat ver
schillende levensvormen zich uit één en
kele vorm kunnen ontwikkelen, noemde
hij - zonder er dus zelf erg veel begrip
van te hebben, „metamorfose der planten".
Hij werkte zijn denkbeelden hierover met
de breedsprakigheid, die hem en zijn tijd
eigen waren, in een kwasi geleerd boek
uit en zond dat aan zijn uitgever, die hel
echter niet wilde afdrukken. Desondanks
verscheen het enige tijd later toch, maar
niemand nam veel notitie van de ideeën
van deze dilettant. Begrijpelijk overigens
want dit nieuwe denkbeeld was nog steeds
te groot voor die tijd, en verder stond er
in het boek niet veel, waar een vakman
iets aan zou kunnen hebben.
De geweldige betekenis van het intuïtie)
door Goethe ontdekte feit dat de plant,
ondanks de uiteenlopende verschillen in
vorm en gestalte, hoogst eenvoudig van
bouw is en uit slechts enkele grondvormen
kan worden afgeleid, is door latere onder
zoekingen bevestigd. De plant ontwikkelt
boven de aarde slechts één en hetzelfde
orgaan: het aan een stengelknoop beves
tigde blad. We zouden ook kunen zeggen:
het blad is het ware en eigenlijke wezen
van de plant. Waneer zij in haar prilste
stadium is, als zaad in de vrucht ingeslo
ten, is het blad reeds aanwezig, met de
twee knopjes waaruit stengel
en wortel zullen ontstaan.
Hebben haar eerste worteltjes
houvast in de aarde gevonden,
dan brengt de plant blad na
blad voort, of het nu een tere
varen of het overweldigende
oofdakvan'n reusachtige boom
is, de oervorm die hieraan ten
grondslag ligt, is en blijft het eerste blad-
Maar de bloemen dan, die door de plant
zijn voortgebracht? Ook dit zijn niets dan
bladeren. Veranderde bladeren, weliswaar,
in vorm en kleur niet meer als zodanig
herkenbaar, maar toch in roezen niets an
ders dan loofbladerenWe kunnen dat zien
aan dezelfde wijze waarop zij zich ontwik
kelen, maar vooral ook bij bloemen die -
als we het zo eens mogen uitdrukken -
niet helemaal gelukt zijn en deels uit loof,
deels uit bloembladeren bestaan. In die
gevallen kunnen de overgangen gemakke
lijk worden waargenomen.
Kost het niet zoveel moeite, aan te ne
men dat de geurige bloembladeren in we-
zij vervormde loofbladeren zijn, minder
gemakkelijk valt het ons te geloven dat
ook de gele meeldraden en het vruchtbe
ginsel tot het loofwerk behoren. Toch is
het zo.'
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
II. Petition
