Den Haag: werkloosheid
nog niet alarmerend
hierMams?
ik hoest
weer!
L
(jPaiida en de wijze Meester
1
Geen vorst van betekenis
ABDIJSIROOP
Wereldnieuws
och ió Aet zo
Hemelpool
2
Noordelijke provincies zijn het zwaarst getroffen
Overheidsmaatregelen in
voorbereiding
Ontslagen en verkortingen
van de werktijd
Ondertekening Economisch
Unieverdrag op 3 februari
Experiment met drijvende
sagofabriek in Nw.-Guinea
WIJ RUIMEN OP!
DE KLOMPENCENTRALE
Handelsbalanstekort
f 554 miljoen gestegen
Dekkingspercentage nu 75
Eerste vergadering van de
Europese Commissie
Toewijzing van
schatkistpromessen
Indonesische goud- en
deviezenreserves gedaald
Olie uit de Sahara
II
Postcheque- en girodienst
bestaat 40 jaar
Automatisering met
elektronische machines
Minister Erhard is tegen
verkorting Duitse werkweek
H. BIJSTER Jr. EN ZOON
Schildersbedrijf
V
DINSDAG 14 JANUARI 1958
De stijging van de geregistreerde werkloosheid in ons land heeft zich, in het bij
zonder gedurende de laatste weken, sterker ontwikkeld dan men had kunnen voorzien
en verwachten. Het aantal geregistreerde werklozen medegerekend dus de z.g.
seizoen-werklozen heeft dan ook, zoals reeds eerder gemeld werd, de 100.000 al
overschreden (110.000 mannen en vrouwen), een cijfer dat echter zeer ongunstig be
ïnvloed wordt door de wintertop in de seizoenwerkloosheid. Hoe de ontwikkeling in
januari zal zijn, is momenteel nog niet te schatten, daar deze van velerlei nauwelijks
of niet te benaderen factoren afhankelijk is.
Het ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid heeft maandagmiddag op
een te Den Haag gehouden persconferentie nadere toelichting van de huidige situatie
op de arbeidsmarkt gegeven en daarbij erkend dat men ten aanzien van de komende
ontwikkeling enigszins „in de mist vaart". Wel werd verzekerd, dat de regering de
situatie zeer nauwlettend in het oog houdt en zich momenteel op de betrokken
departementen beraadt over de maatregelen, die genomen zouden dienen te worden
om te voorkomen dat al te ongunstige invloeden door de werkloosheidsstijging zouden
insluipen.
Verklaard werd dat de maatregelen, die getroffen moeten worden voor Groningen,
Friesland en Drente waar de geregistreerde werkloosheid procentueel (respectieve
lijk 5, 5 en 8 pet.) het hoogst ligt in de eerste maanden van dit jaar effect dienen te
gaan sorteren. De vinger wordt gedurig op de pols gehouden, zo werd verklaard, en
het zal zeker geen maanden duren, voordat er iets uit de bus komt.
Het is overigens niet zo, dat met speciale
maatregelen ingegrepen zal worden bij het
bereiken van een bepaald werkloosheids
percentage (de theoretici noemen grenzen,
variërend van 2 tot 4 pet.), doch pas nadat
uit een analyse van het werkloosheids
cijfer gebleken is, dat die extra werkloos
heid op rekening te stellen valt van struc
tuur- en/of conjunctuurveranderingen. In
dien in deze twee rubrieken de werkloos
heid te klassificeren valt, dan is er iets mis,
zo werd opgemerkt. En dat dit thans inder
daad zo is, blijkt niet alleen uit de snelle
stijging van het werkloosheidscijfer, maar
ook uit de vele werktijdverkortingen.
Alle sectoren getroffen
In de bouwnijverheid en de metaalindu
strie, welke bedrijfstakken de bestedings
beperking het meest voelden, was de werk
loosheid het grootst met respectievelijk
7500 en 1400 man. Overigens is er minder
bedrijvigheid in alle sectoren van het
bedrijfsleven.
Dit behoeft niet te betekenen, zo werd
ter persconferentie verklaard, dat er iets
ernstigs aan de hand is. Wanneer het
niveau terugloopt is dat geen reden tot
zorg. De verminderde bedrijvigheid geeft
aanleiding tot ontslagen en de laatste tijd
is er door een complex van oorzaken vooral
ook in de confectie- en de textielindustrie
een vermindering van bedrijvigheid te zien.
Opgemerkt werd, dat 1956 een topjaar voor
aankopen is geweest, speciaal op het gebied
van kleding en automobielen. In 1957 is er
tengevolge van de zachte winter weinig
winterkleding gekocht en men is in deze
sector voorzichtiger geweest in het aan
houden van voorraden en het doen van
bestellingen.
Naast ontslagen komen thans ook ver
kortingen van werktijd voor. De laatste
drie maanden is deze zaak in een acuut
stadium gekomen. In september zijn ver
gunningen verleend, waardoor 60.000 uren
korter gewerkt werd, omgerekend komt
dat neer op werkloosheid van een paar
honderd man, hetgeen zoals ter confe
rentie werd verklaard, feitelijk niets be
tekent. In oktober steeg dat getal tot 90.000
uren, hetgeen nog niet bezwaarlijk werd
geacht. In november werd 420.000 arbeids
uren korter gewerkt en in december glo
baal 830.000 uren, door mannen en vrouwen
respectievelijk 500.000 en 300.000 uren. Dat
betekent, dat 12.500 mannen en 7300 vrou
wen korter werkten.
Werktijdverkorting
Bij het verlenen van vergunning voor
verkorting van de arbeidstijd wordt er van
uitgegaan, dat de werkgever zelf een be
paald risico behoort te dragen, bijvoorbeeld
van de seizoenwisseling. Als er abnormaal
bedrijfsrisico optreedt, b.v. sluiting van de
grenzen door een ander land, dan kan de
arbeidsinspectie verkorting van arbeidstijd
toestaan. Men staat daarbij op het stand
punt, dat als een onderneming in de laatste
tijd personeel heeft aangenomen en er
Het aantal werknemers van Philips Te
lecommunicatie Industrie te Hilversum
voor wie werktijdverkorting is aange
vraagd, zal in de naaste toekomst nog aan
groeien. De gevolgen van de verminderde
produktie in de sectie metaalbewerking,
die onderdelen fabriceert, werkt nu door
in andere afdelingen van het bedrijf, in het
bijzonder de montage. Daarom zal ook
daar in bepaalde gevallen een verkorte
werkweek worden ingevoerd van 30'/2 uur.
In totaal zullen over enige tijd deze maat
regelen voor de fabrieken te Hilverzum en
Huizen tezamen 1250 werknemers om
vatten.
In de Gerofabriek te Zeist worden deze
week 39 werknemers ontslagen en in de
fabriek te Nieuw Weerdinge 15 man. De
ontslagen, die voor een deel betrekking
hebben op minder valide arbeidskrachten,
rijn gegeven na overleg met de vakorgani
satie en ondernemingsraad. De Gerofabriek
deelt naar aanleiding van deze ontslagen
mede, dat in het laatste half jaar de pro-
duktiviteit in het bedrijf in snel tempo
sterk is gestegen door mechanisatie en
werkmethode-verbetering. In het begin
werden de hierdoor vrij komende arbeids
krachten naar andere afdelingen van het
bedrijf overgeplaatst. Thans is dit niet
meer mogelijk, zodat het bedrijf zich ge
noodzaakt heeft gezien een aantal werkne
mers te doen afvloeien. Van gevolgen van
de bestedingsbeperking, aldus de Gero, is
geen sprake.
De dumping van de viasprijzen, die reeds
enige jaren gaande is, heeft een aantal on
dernemers van vlasbedrijven in 's-Graven-
deel er toe gebracht gezamenlijk de moge
lijkheden tot onkostenverlaging te onder
zoeken. Men overweegt nu enerzijds de lo
nen van het in dienst zijnde personeel te
rug te brengen op de minima die in de col
lectieve arbeidsovereenkomsten worden
gesteld en anderzijds de werkweek terug
te brengen op 32 uur en grote hoeveelhe
den vlas op te slaan.
wordt werktijdverkorting aangevraagd,
men eerst het overbodige personeel moet
ontslaan. Men moet dus eerst zelf in rede
lijke mate enig risico nemen.
Wat het verlenen van overwerkvergun-
ningen aangaat, is in de afgelopen jaren
een ruim beleid gevoerd, zo werd ter pers
conferentie gezegd. Het overwerk is sterk
aan het verminderen. Voor september, ok
tober, november en december golden de
vergunningen resp. 900.000, 870.000, 650.000
en 550.000 uren. Men heeft ten departe-
mente sterk de indruk, dat dit cijfer nog
verder gaat teruglopen.
Getracht wordt de werkloosheid op te
vangen door het scheppen van aanvullen
de werkgelegenheid. In de noordelijke
provincies is het tekort aan dergelijke
werkgelegenheid het grootst. In de winter
kan men de werkloosheid zo niet altijd op
vangen. In 1957 kan men voor het gehele
land 73 pet. van het aanbod van arbeids
krachten opvangen door aanvullend werk.
In Groningen heeft men 77 pet. der werk
zoekenden in aanvullend werk kunnen
plaatsen, in Friesland 73 pet, in Drente
75 pet. en in Gelderland 75 pet.
De hoofdambtenaren, die deze inlichtin
gen verstrekten, gaven als hun oordeel te
kennen, dat de werkloosheid binnen de
huidige grenzen redelijk is. De ontwikke
ling in bepaalde gebieden, als b.v. het
noorden des lands, kan aanleiding zijn tot
incidentele maatregelen, in het algemene
vlak of in de sector van aanvullende werk
gelegenheid. Zoals men weet is op de be
groting 1958 van Sociale Zaken voor aan
vullende werken 45 miljoen uitgetrokken.
De minister zal, zoals hij reeds bij de be
handeling van zijn begroting in de Tweede
Kamer verklaard heeft, zo nodig niet
schromen om aanvullende kredieten te
vragen.
Van officiële zijde verneemt Belga, dat
de ondertekening van. het Economische
Unieverdrag tussen de Beneluxlanden
thans definitief is vastgesteld op maandag
3 februari in Den Haag.
Een aantal technici van de Honig-fabrie-
ken te Koog aan de Zaan zijn onlangs naar
Nieuw Guinea vertrokken om te experi
menteren met een kleine drijvende fabriek,
waarmee sago wordt verwerkt. De proeven
worden genomen in de buurt van Sorong,
waar de sago-palm in onvoorstelbare hoe
veelheden groeit. De fabriek moet drijvend
zijn omdat de sago in Nieuw Guinea
vooral op moerassige grond groeit. Slaagt
het experiment, dan zal Honig waarschijn
lijk op zeer grote schaal sago in Nieuw
Guinea gaan verwerken. De bomen worden
ter plaatse opengekapt en de ruwe grond
stof via speciale plastic buisleidingen naar
de drijvende fabriek vervoerd, waar de
stof snel wordt gereinigd en afgewerkt.
ADVERTENTIE
Petroleumkachels v. ƒ39.75 voor ƒ24.95
Keukenuitzetten v. ƒ131.50 v. 98.—
Emaille pannen eerste keus voor min
der dan de halve prijs Pracht porse
leinen borden 89 ct. Gebakschotels
25 ct. Losse schotels, uitzoeken 4 ct.
Plastic emmers v.a. 1.25. Kop en
schotels porselein 3 st. voor 1.40.
Braadpannen van 8.50 voor 4.95.
Emaille emmers, naadloos, met plastic
voet van ƒ9.90 voor ƒ4.95. Emaille
broodtrommels 9.95. Emaille vergie
ten van 6.— voor 1.25. Nest em.
pannen pracht kwaliteit, 5 stuks van
45.voor f 29.50.
Dr. Leiidsstr. 10, Haarlem, Tel. 57730
Volgens de door het Centraal Bureau
voor de Statistiek samengestelde voorlopige
gegevens bedroeg de waarde van de invoer
in december 1957 1132 miljoen, terwijl
voor een waarde van 957 miljoen werd
uitgevoerd. Het dekkingspercentage be
droeg 85. Het deficit op de handelsbalans
in het jaar 1957 is ten opzichte van 1956
toegenomen met 554 miljoen gulden en be
reikte een hoogte van 3,8 miljard .terwijl
het dekkingspercentage terugliep van 77
tot 75.
De waarde van de invoer lag in decem
ber 1957 11 miljoen gulden, de uitvoer ech
ter 106 miljoen gulden hoger dan in decem
ber 1956. Dit had tot gevolg, dat het in-
voersaldo met 95 miljoen is gedaald, het
dekkingspercentage daarentegen met 9
punten is gestegen.
De totale omzet van de buitenlandse
handel is sinds het vorig jaar met 9
toegenomen. De stijging van de invoer was
hierbij slechts weinig groter dan die van
de uitvoer, namelijk 10 en 8%. In 1956 was
ten opzichte van 1955 de toeneming bij de
invoer echter aanmerkelijk groter dan bij
de uitvoer, namelijk 16% tegen 7 Het
verschil tussen de waarde van de in- en
uitvoer, dat vooral in het le en 2e kwar
taal 1957 een zeer grote omvang had aan
genomen. namelijk 1219 en 1246 miljoen
gulden, liep in het 3e en 4e kwartaal 1957
terug tot respectievelijk 845 en 522 miljoen
gulden en lag daarmede in het 3e kwartaal
88 miljoen en in het 4e kwartaal zelfs 373
miljoen gulden lager dan het deficit in de
overeenkomstige kwartalen van 1956.
De Europese Commissie van de Euro
pese Economische Gemeenschap zal don
derdagochtend op het kasteel Hertoginne-
dal bij Brussel onder voorzitterschap van
prof. Walter Hallstein haar eerste ver
gadering houden, die vermoedelijk maar
een dag zal duren. De agenda zal door
de commissie aan het begin van di bijeen
komst worden vastgesteld.
In de commissie hebben zitting: Hall
stein (West-Duitsland), voorzitter; Malves-
titi (Italië), ondervoorzitter; Mansholt (Ne
derland), ondervoorzitter; Marjolin (Frank
rijk), ondervoorzitter; Lemaignan (Frank
rijk), Petrilli (Italië), Rasquin (Luxemburg)
en Rey (België). Er moet nog een tweede
Duitser in de commissie worden benoemd.
Het ministerie van Financiën deelt mee.
dat van de bedragen waarvoor op 13 ja
nuari is ingeschreven op schatkistpromes
sen, wordt toegewezen: a. een bedrag van
67 miljoen aan schatkistpromessen met
een looptijd van drie maanden, vervallen
de 15 april 1958, tegen de prijs van
98.862,50 per 100.000 (d.i. een disconto
van 4j/2 percent); b. een bedrag van 38
miljoen aan schatkistpromessen met een
looptijd van negen maanden, vervallende
15 oktober 1958, tegen de prijs van
96.384,72 per 100.000 (d.i. een disconto
van percent).
De Indonesische goud- en deviezen
reserves hebben de afgelopen week een
nieuw laagterecord bereikt. Zy bedroegen
blijkens de jongste weekbalans van de
Bank-Indonesia 11,46 percent van het
geld in omloop en andere opeisbare ver
plichtingen. De week daarvoor was het
dekkingspercentage 11,77 percent.
In de afgelopen week steeg de geld-
omloop met 116 miljoen, terwijl de voor
schotten aan de regering met 207 miljoen
rupiah toenamen. Op het ogenblik bedraagt
de goudprijs in Djakarta 72 rupiah per
gram. Op de zwarte markt zijn de koersen
voor buitenlandse valuta gestegen. De
Amerikaanse dollar, die officieel 11,40
rupiah noteert en ongeveer 29 rupiah bij
aankoop tegen exportcertificaten, zoals
wettelijk voorgeschreven is, noteerde deze
week op de zwarte markt 49.50 rupiah.
De Nederlandse gulden deed 15 rupiah,
tegen een maand geleden 10 rupiah. De
officiële notering voor de gulden is 3 ru
piah, en ongeveer 7.80 met inbegrip van de
exportcertificaten.
De eerste olie uit de bronnen uit de
Franse Sahara zijn in de haven Philippe-
ville aan de Middellandse Zee aangekomen
in vier treinwagons, zwaarbewaakt door
luchtmacht en leger. De 252.000 liter waren
vier dagen onderweg geweest. Frankrijk
hoopt een jaarlijkse produktie van 10 mil
joen ton olie te zullen hebben in de
komende jaren.
ADVERTENTIE
Hij weet het:
als hij maar éven hoest
geeft Moeder hem s
Abdijsiroop. Zij neemt
geen enkel risico. Niet
verwaarlozen, zo'n hoestje!
Het kan zo gemakkelijk ontaarden
in minder onschuldige kwalen.
De 23 genezende bestanddelen
lossen het slijm op en verjagen
de ziektekiemen.
(AKKER SIROOP)
In de afgelopen vierentwintig uur is de
luchtdruk boven bijna geheel Europa ver
der gestegen. Een gordel van hoge druk
strekt zich thans uit van Rusland via
het Oostzeegebied en onze streken tot nabij
de Azoren. Een depressie boven het Mid
dellandse Zeegebied vulde langzaam op.
Deze storing veroorzaakte echter in Zuid-
Duitsland vrij veel regen en sneeuw. Een
depressie bij IJsland trok weg in de rich
ting van Spitsbergen. In verband daar
mede begint de luchtdruk in noord- en
middên-Scandinavië weer langzaam te
dalen. Met een zwakke noordoostelijke
wind dreef maandag mist en laaghangende
bewolking ons land binnen. De nachtelijke
afkoeling werd daardoor sterk getemperd.
Geen van de Nederlandse stations meldde
de afgelopen nacht meer dan 1 graad vorst.
Ook in zuid-Zweden, Denemarken, Duits
land en Polen is het voor de tijd van het
jaar vrij zacht met temperaturen om het
vriespunt.
In Engeland komt echter minder bewol
king voor. waardoor daar de temperatuur
in de nacht tot omstreeks 4 graden onder
nul daalde. De komende 24 uur blijft ons
land onder invloed van de hoge druk met
vrij veel bewolking en hier en daar mist
en in de nacht temperaturen slechts weinig
beneden het vriespunt.
WEERRAPPORTEN
Temperaturen: buiten
en binnenland: heden
morgen 7 uur. Neerslag:
laatste 24 uur.
w
c
■O'S
Woensdag 15 januari
Zon op 8.42 uur, onder 16.57 uur.
Maan op 4.23 uur, onder 13.22 uur.
Maanstanden
19 jan. 23.08 uur nieuwe maan.
28 jan. 03.16 uur eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Woensdag 15 januari
Hoog water 11.49 en uur.
Laag water 7.09 en 19.44 uur.
Helsinki
Stockholm
Oslo
Kopenhagen
Aberdeen
Londen
Amsterdam
Brussel
Luxemburg
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Berlijn
Frankfort
München
Zürich
Genève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Rome
Ajaccio
Mallorca
Den Helder
Ypenburg
Vlissingen
Eelde
De Bilt
Twente
Eindhoven
Vlv. Z.-Limb.
geheel bew.
geheel bew.
geheel bew.
motregen
regen
zwaar bew.
mist
mist
zwaar bew.
geheel bew.
zwaar bew.
geheel bew.
half bew.
motregen
regen
geheel bew.
mist
licht bew.
onbewolkt
geheel bew.
geheel bew.
geheel bew.
half bew.
half bew.
nw
zw
windst.
o
windst.
windst.
nno
no
nno
nw
windst.
no
n
no
no
wzw
-4
-1
-1
1
4
2
1
1
2
3
2
3
8
-0
3
0
windst. -0
ono
o
no
windst.
o
nno
windst.
2
-3
4
-3
6
5
6
no
s
U
0
0
0
0,2
0,1
0,1
0
0
0,2
0
0
0
0
0,1
1
4
15
0
4
2
0
0
0
geheel bew. nno
geheel bew. no
mist no
geheel bew. no
geheel bew. nno
geheel bew. nno
geheel bew. no
mist nno
36. Na de ruwe behandeling, die zij van
Hercules hadden moeten ondergaan, voel
den Panda en Joris zich wat slapjes. Joris
sloeg mat de ogen op en wierp een ont
hutste blik op een lachspiegel tegenover
hem, waarin hij nogal misvormd werd
weerspiegeld. „O mij!", kreunde hij. „Wat
heeft die woesteling ons aangedaan„Het
is slechts een schijnbeeld", stelde de wijze
hem gerust, „in deze ruimte wordt de wer
kelijkheid verwrongen weergegevenHij
keek afkeurend rond en vervolgde, „het is
maar goed, dat deze waarheidvervalsende
spiegels grotendeels vernield zijn". Er was
echter iemand, die het helemaal niet met
hem eens was; dat was de heer Bigkops,
de eigenaar van de spiegeltent, die wee
klagend kwam binnenstormen. „M'n spie
gels!", kreet hij smartelijk, kapot! In
gruzelementen! O, o, wat een ramp!" „Het
zijn juist de rampen in ons leven, die ons
sterk maken", sprak de wijze troostend.
„Dus aanvaard uw verdriet in blijdschap".
„Onzin!", jammerde Bigkops. „Verdriet
maakt me verdrietig!" En hij barstte in
snikken uit. „Hier, neem een slokje water",
zei Panda medelijdend, „dat zal u kalme
ren". De oxide wijze knikte goedkeurend
bij dit bewijs van mededogen, maar Joris
bezag het anders. „Lieve help!", mompelde
hij, opspringend, „dat is de veldfles met
elixer! Ik moet tot elke prijs voorkomen,
dat deze persoon er uit drinkt!"
Op 16 januari zal de Postcheque- en Gi
rodienst veertig jaar bestaan. In het be
gin waren er slechts 4000 klanten, waar
van de administratie werd gevoerd dooi
de meer dan 300 postkantoren. De centra
lisatie kwam in 1923 tot stand, doch leid
de aanvankelijk tot een mislukking. Het
gevolg was, dat de dienst, die toen reeds
112.000 aangeslotenen telde, gedurende on
geveer een jaar zijn normale werkzaam
heden moest staken. In november 1924
werd opnieuw begonnen. Bij het uitbre
ken van de oorlog waren er 364.000 reke
ninghouders. Na 1924 heeft de dienst
steeds een aanzienlijk batig saldo opge
leverd.
De periode na de tweede wereldoorlog
is de moeilijkste geweest in het bestaan
van de dienst. In 1946-1947 dreigde een
tweede sluiting, onder meer door gebrek
aan machines en personeel.
Het aantal aangeslotenen beloopt thans
ongeveer 660.000, op -vier rekeningen in
1957 per dag rond eeh miljoen handelin
gen worden uitgevoerd. Verwacht wordt,
dat het aantal rekeninghouders tot meer
dan een miljoen zal stijgen. Daarvoor is
een nieuwe technische apparatuur nodig.
Aan de ontwikkeling daarvan wordt reeds
enige jaren gewerkt. De oplossing wordt
gezocht in de automatisering met elektro
nische machines.
Eind december werkten er 4479 mensen
bij de dienst, waarvan ongeveer 600 in
het kantoor Arnhem. De automatisering
zal ongeveer zeven jaar duren. Met het
zelfde aantal mensen zal men dan twee
keer zoveel werk kunnen doen.
Minister „proefkonijn"
Mr. J. Algera, minister van Verkeer
en Waterstaat, zal op eigen wens een der
500 „proefkonijnen" zijn waarmee de
Postcheque- en Girodienst gaat experi
menteren met een nieuw soort giro-bil
jetten vsm een merkroostersysteem, dat
bij de dienst automatisch aflezen van gi
ronummers en bedragen mogelijk
maakt. Dit aflezen geschiedt met behulp
van foto-elektrische cellen, die cijfers om
zetten in impulsen en zo aan een elektro
nisch boekhoudsysteem doorgeven. De
dienst hoopt nog dit jaar een aantal ma
chines uit de Verenigde Staten te krijgen
om de proefneming uit te breiden. Dit
zullen waarschijnlijk nog niet de defini
tieve machines zijn. Geaarzeld wordt of
de naar schatting 20 miljoen kostende ap
paraten zullen worden aangekocht of ge
huurd tegen 4 miljoen per jaar.
In Europa kan men deze machines niet
krijgen.
De nieuwe apparatuur zal een nieuwe
behuizing nodig maken. De girodienst zit
thans in 8 Haagre panden en heeft een
dependence in Arnhem.
Voor de -eerste keer is deWestduitse'
minister van Economische Zaken, Lud-
wig Erhard; rn 3,daefe geweer gekomen1 te
gen het streven der Duitse vakbonden naar
een veertigurige werkweek. In een rede
voering zei hij voor de Beierse radio: „Het
zou beter zijn, als we onszelf afvroegen,
of het Duitse volk er niet op moet wor
den voorbereid een uur langer te werken
in plaats van de 45-urige werkweek te
bekorten". De minister trok in twijfel, of
een kortere werkweek werkelijk zo'n
„dringend verlangen van de werkende
klasse" vormde.
Volgens Erhard kan een verkorting van
de werkweek niet samengaan met expan
sie van de economie en verhoging van le
vensstandaard en hij verweet de vakbon
den hieraan te weinig aandacht te beste
den. Naar schatting, zo zei hij, zal de na
tionale produktie van West-Duitsland de
eerste drie jaarlijks met drie percent stij
gen, een stijging die niet voldoende is voor
een verkorting van de werkweek. In voor
gaande jaren bedroeg de jaarlijkse stij
ging bijna t' n percent, maar volgens
economische experts is het niet waar
schijnlijk, dat deze stijging zou aanhou
den. Het afgelopen jaar was er overigens
slechts een stijging in de bruto produktie
van ruim vijf percent.
ADVERTENTIE
J. J. HAMELINKSTRAAT 26 II
TEL. 14519
Bijval. Een applaus klonk op, toen Bruce
Bowes, die met een aantal anderen al
een kwartier lang in een bus te
Middlesbrough had zitten wachten op
de chauffeur, zelf achter het stuur klom
en de ongeduldige passagiers, gratis,
naar huis bracht. Alle applaus bleef
uit, toen Bowes maandag voor de rech
ter stond, die hem tien pond sterling
boete oplegde voor „joy-riding". De
passagiers zijn begonnen geld in te
zamelen om de boete te betalen.
Landsberg. Volgens de „Frankfurter All-
gemeine" zal de afdeling van de ge
vangenis van Landsberg, waar de Ame
rikanen oorlogsmisdadigers gevangen
houden, binnen drie maanden gesloten
worden. De laatste vijf gevangenen
zouden op erewoord worden vrijgela
ten. In Landsberg, waar Hitier eens
Mein Kampf schreef, hebben 1.544 oor
logsmisdadigers gevangen gezeten, van
wie er 252 werden opgehangen op de
binnenplaats.
Werkloos. Ex-koning Michael van Roeme
nië heeft zijn betrekking verloren door
dat de werkzaamheden van een te
Genève gevestigde afdeling van een
Amerikaanse fabriek voor vliegtuigin
strumenten zijn gestaakt. De ex-koning
een ervaren vlieger, hield zich bezig
met demonstratie van instrumenten.
Opgespoord. Wang Tsjeng, voormalig
commandant van het garnizoen van
Peking, is maandag terechtgesteld, zo
deelt radio-Peking mee. Hij was ver
antwoordelijk voor de executie van Li
Ta Tsjao, medestichter van de com
munistische partij in China, die in 1927
werd opgehangen. Wang Tsjeng werd
pas in 1955 opgespoord en gearresteerd,
aldus radio-Peking.
Restant. Hongaarse openbare aanklagers
zullen in een aantal fabrieken en on
dernemingen zitting houden om inlich
tingen te horen in kwesties, die voor
het volk van belang zijn, aldus heeft ra-
dio-Boedapest gemeld. Volgens Hon
gaarse waarnemers te Wenen is deze
maatregel het begin van een poging tot
het onderdrukken van de laatste resten
van de revolutie van oktober 1956.
Grondig. President Eisenhower zal bin
nenkort opnieuw een grondig medisch
onderzoek ondergaan om te zien of hij
geheel van de lichte beroerte, die hem
in november trof, is hersteld. Woens
dag zal de president weer zijn weke
lijkse persconferentie houden.
Geboeid. De actrice Sarah Churchill, de
43-jarige dochter van Sir Winston, is
te Los Angeles wegens dronkenschap
geboeid opgebracht. Zij sloeg liederlij
ke taal uit tegen een telefoniste en
raakte slaags met een agent. Tegen
een borgstelling van vijftig dollar is
zij later op vrije voeten gesteld.
Port Said. Een der hoofdstraten van Sta
lingrad is naar Port Said genoemd,
aldus meldt het Russische regerings
orgaan „Izvestia".
Spoorloos. De duiven van het plein voor
het stadhuis en in de parken van Pa
rijs zullen overgebracht worden naar
het platteland, aldus heeft het ge
meentebestuur van Parijs besloten. De
vogels zullen niet kunnen terugkeren,
daar het geen postdüiven zijn.
Breekbaar. Eeri radiozender te St. Louis
.in de Amerikaanse staat Missouri heeft
meegedeeld, dat - alle opnamen van
Rock 'n' roll nog éénmaal uitgezonden
zullen worden. Na elke uitzending zul
len de platen op voor de luisteraars
hoorbare wijze vernield worden. Men
neemt aan, dat de voorraad voldoende
is voor een week.
Verzengd. In het district Mayanup ten
zuiden van Perth in Australië zijn in
het weekeinde 25 schapenfokkerijen en
tienduizend schapen ten prooi gevallen
aan branden. Een gebied van 200 vier
kante kilometer grasland is verzengd.
Kostbaar. De Poolse regering heeft d«
kosten van paspoorten en uitreisvisa
aanzienlijk verhoogd. Voor een reis
naar West-Europa komt een pas met
visum op ongeveer 750 gulden. Voor
niet-communistische landen buiten
Europa op meer dan duizend gulden.
Voorheen betaalde men in beide geval
len 45 gulden.
Gereserveerd. Vierhonderd leden van de
Mamtolastam hebben voor de tweede
maal geweigerd hun grondgebied in de
Wolkebergen in Transvaal te verlaten.
Zij hebben hiertoe opdracht gekregen
van het ministerie voor Naturellenza-
ken, dat van mening is dat de stam
door slecht beheer van de grond erosie
veroorzaakt in een vruchtbaar gebied.
Voor de stam is een nieuw gebied ge
reserveerd.
Terecht. De zoon van de voormalige Joe
goslavische diplomaat Ockoforcan-Ce-
tovitsj, die sinds zaterdag werd ver
mist, is maandag in de woning van
zijn ouders te Keulen teruggekeerd.
OUDE sterrenkaarten en bestudering van
oude astronomische gegevens tonen aan,
dat de groepering van de sterrenbeelden
op dit moment praktisch dezelfde is als
in de tijd toen Egyptenaren, Chinezen en
Chaldeeën de hemel begonnen le onder
zoeken. Een blik die 5000 jaar geleden op
de nachtelijke hemel werd geslagen, gaf
dus vrijwel dezelfde indruk van het uit
spansel als nu. Toch was er
een verschil dat belangrijk ge
noeg is om even te onthouden.
Wanneer we voldoende ge
duld bezitten, kunnen we
's nachts de hemel zien draaien
om het topje van de staart van
de Kleine Beer. Dat puntje van
die staart hebben de astrono
men de naam Alfa van de Kleine Beer ge
geven, m,aar gewone mensen noemen de
ster die op het topje van de staart van de
Kleine Beer ligt heel huiselijk de Poolster.
Dat is de enige ster die niet aan de dage
lijkse beweging van de hemel deelneemt;
alle andere sterren beschrijven in de loop
van het etmaal een grotere of kleinere cir
kel die de Poolster tot middelpunt heeft.
Dit alles is natuurlijk slechts schijn. Het
hemelgewelf is niet draaibaar aan de Pool
ster vastgemaakt, maar de aarde draait
om een as die naar de Poolster wijst en
daardoor lijkt het ons of alles om de Pool
ster draait, maar in werkelijkheid voeren
wijzelf die draaiende beweging uit. De ster
Alfa van de Kleine Beer is niet altijd Pool
ster geweest. Ongeveer 5000 jaar geleden
zagen onze voorouders de hemel draaien
om een punt in het sterrenbeeld Draak en
over 5000 jaar zullen onze nazaten de
hemelkoepel zien draaien om een punt in
het sterrenbeeld Cepheus. De as waar de
aarde om draait, verandert dus van rich
ting en wijst in de loop der tijden naar
verschillende punten van de hemelbol.
De oorzaak hiervan moeten we zoeken
in het feit, dat de aarde niet volkomen
bolvormig is. Was zij dat wel, dan zou de
kracht die de zon op haar uitoefent, geen
andere uitwerking hebben dan dat zij de
aarde verhindert in de ruim
te weg te lopen. Maar het
geval wil, dat de aarde geen
volmaakte bol is en een
beetje op een tomaat lijkt,
die aan de equator enigs
zins is uitgezet. Dit heeft tot
gevolg, dat de zwaartekracht
van de zon nog op een
tweede manier op de aarde iniverlct en wel
zodanig, dat de richting van de aardas
langzaam maar gestaag verandert. De pool
van het hemelgewelf, d.i. de punt waar
de aardas heen wijst, beschrijft daardoor
een cirkel. Dat gaat héél langzaam, want
die cirkel wordt in 25.800 jaren beschre
ven. Dat wil dus zeggen, dat de ster die
momenteel Poolster is, dat over 25.800 wéér
zal zijn. Dienovereenkomstig zal het punt
in het sterrenbeeld Draak dat 5000 jaar
geleden hemelpool (Poolster) was, in het
jaar 22.758 door ons nageslacht wederom
als hemelpool worden waargenomen.
Na deze indruk over de kortstondigheid
van 's mensen leven ten opzichte van
astronomische verschijnselen, een enkel
woord over de stier als symbool in vér-
schillende godsdiensten.
Daarover een volgende keer.
H. PétiUon
(Nadruk verboden
