r r hit
J-^l U1J
Non* stop* televisie*
mm
OPERATIE DIEPVRIES AAN DE ZUIDPOOL
België wil export van belangrijke
kunstwerken controleren
,/AmAAmMmMMmMmMm AAmMmMmMMmAAmMm.
Wekelijks toegevoegd aan alle edities van
Haarlems Dagblad/Oprechte Haarlemsche Courant
wÊÊÊÉk 1 H - en IJtiimmm Courant Wmm. ®Ê$ÊÊ6ti\
WêpfSMM Wm'illiÉlm 1 '"txM"' II:$ËlmMplmëip|®|AIJ 1
wÊtt'JM.j 'fwê A#,;-' 1 Y',"f'/M '.iMMêsh' 'jhcLA' i i
wéÈy/faM m A i.pfmPi'A U 'f?? ".v; - v-V - mÈÈé&J;
Overbrugging
Gevolg van protesten tegen verkoop
van een beroemd drieluik
Om bescherming
van de titel
Skelet en legende
Architectenbond stuurt
voorstel aan drie ministers
l# 1 UK mê g m a m
jgm Jjlgmm JggJ iggjij B g»j gg| 11| HMHH
DE gemiddelde aanschaffingskosten van van zijn stuk gebracht. In zekere zin is apparaten die te koop waren in hun hal.
een tv-station in Amerika bedragen hon- het de geschiedenis, die zich herhaalt, Om acht uur kan het publiek daar naar
rierdduizend dollar. Maar toen de liedjes- want drie jaar geleden had een quiz, de de quiz kijken en om negen uur begint de aic'11 ,uy. etK;cmr a,(1"T^nl. nurupu
nnUr.*.. rinfmn ra nnn vjas door een keten van straalzenders ver-
De laatste dag van het vorig jaar heeft de
miljoenen televisiekijkers van de oude
wereld dicht hij elkaar gebracht: Europa
za&ger Bing -Crosby onlangs het station „64.000 dollar question", een soortgelijke film.
K.C.O.P. in. Hollywood kocht, betaalde hij uitwerking in Amerika, terwijl in Italië Het verschuiven van theatervoorstellin-
er liefst vier miljoen dollar voor. Deze de quiz „Lascia o Radoppia" de Italianen gen naar 's middags vier uur, gaf echter
bonden voor een gemeenschappelijk pro
gramma van grote en kleine kunst uit de
nriis wijst op de grote betekenis van de en bloc in opwinding bracht. In Mexico, weinig soulaas.Meestal werd het experi- vri\e landen. Maar de grenzen van de
commerciële televisie in Amerika. Station Brazilië, Argentinië en Zweden hadden ment na één zondag reeds gestaakt en 1J'chjlllsche middelen tot overbrugging van
K.C.O.P. (of Kanaal 13, zoals het bij de spelletjes van deze aard ook veel succes de directies zijn een „tornde oorlog" tegen ?e int^r"-cl^l0n^ verdeeldheid zijn nog
nlaatselijke kijkers bekend staat) is bui- en zelfs de minder gauw warm-lopende de tv begonnen. Steeds meer acteurs ont- °n^T^VvJ^er V1? in Amer,ka
tengewoon populair en heeft dus een gro- Brit had er enig plezier in. Maar hoe kon vangen de waarschuwing, dat zij nergens f.e UN IT EL opgericht, een telecommunica-
te kijkerschare voor de programma's, die men verwachten dat een koel volk zich zo. anders meer kunnen optreden als zij naar "eöeüryr, aat_ e^n T>'an .neejt opgesie a
Crosby en zijn medewerkers willen gaan aan een quiz zou overgeven? De quiz- de tv overlopen. De tv heeft de handschoen voor een viernonaeravqnig Kilometer
brengen. En de advertentie-tarieven staan koorts veroorzaakte een run op de win- opgenomen. Als zij medewerkers tekort
in directe verhouding tot het aantal kij- kels, die tot dusverre nog niet veel voor- komt, laat zij uit Duitsland versterkingen
kers van een station. Los Angelos en deel van de televisie hadden gemerkt. De aanrukken.
Hollywood hebben zeven tv-stations en restaurants, bioscopen en theaters liepen Waartoe dit alles zal leiden, is moeilijk
even zoveel gelijktijdige programma's over leeg. In de theaters wordt door de leiding te zeggen. De belangstelling van het pu-
even zoveel kanalen en dit is de limiet luid geprotesteerd en men bezint zich op bliek is nog steeds zeer groot, hoewel men
voor iedere Amerikaanse stad, krachtens tegenmaatregelen. De quiz is zelfs van in- mag verwachten, dat de populariteit van
een decreet van de Federal Communica- vloed op de kerkdiensten van zondag- de quiz te zijner tijd wel wat zal tanen,
lions Commission in Washington. Een en avond. Uit de protestantse kerk zijn stem- Inmiddels heeft de staat al ruim een half
ander betekende, dat Crosby diep in men opgegaan om het aanvangsuur van miljoen kronen verloren aan vermakelijk-
eigen zak moest tasten om het eigendom de quiz gewijzigd te Krijgen, om te ver- heidsbelasting en drankbelasting. Daar-
te verwerven van het zevende deel van de hinderen dat men tijdens de dienst het tegenover staat, dat wekelijks tweehon-
televisie in Hollywood. kerkgebouw reeds verlaat om op tijd voor derdduizend kronen binnen komt aan
het tv-apparaat te zitten. Het is allemaal nieuwe tv-vergunningen. Sedert het begin
TV-KIJKERS in Europese landen, die begonnen op een zondagavond vóór in no- van de quiz zijn vierduizend apparaten
momenteel nog gerantsoeneerd zijn op
een maximum van drie uren per dag, kun
nen moed putten uit het nieuws, dat Ro
me zijn uitzendingen met tenminste drie
uur per dag gaat uitbreiden, om op een
totaal van zeven uur per dag te komen.
Onze correspondent in Rome meldt, dat
per week verkocht. De quiz bleek de gro
te injectie voor de televisie in een land
waar minder dan drie uur per avond werd
uitgezonden en waar de programma's bo
vendien tamelijk saai waren. Het is cu
rieus op zichzelf, dat de quiz geen vermo
gen laat winnen. Het maximum, dat men
kan winnen is tienduizend kronen. Het to
taal der uitgaven was gemiddeld vijftien-
lange verbinding van Europa met de Ver
enigde Staten en Canada, bij afkorting
GROENLAND
(0%-;
van nu af de Italianen van 's middags vijf vember gn hoewel door de kranten weinig
uur non-stop-televisie zullen hebben tot aandacht aan de qujz besteed werd, ging
middernacht. Als alles goed gaat zal voor het nieuwtje van mond tot mond cn toen duizend kronen per show
het eind van dit naar het aanvangst.jdstip de derde uitzending kwam konden de res„
vervroegd worden tot voor in de middag taurantSi bioscopcn cn theaters de con- AMERIKAANSE tv-shows hebben in
De uitbreiding komt voor een groot deel currentie al sterk voelen. Bioscoopdirec- !957 een flink bedrag uitgedeeld in to
ten goede aan de jeugd, die diverse pro- tjeg klagerl) dat het bezoek op zondag- taal negen miljoen dollar. De „64.000 dol-
gramma s zal knjgen. De peu .ei s, e S10~ avond met vijfenzeventig percent is terug- lar question" gaf het meeste weg aan
tere kinderen en de opgeschoten jeugd gelopen Een verz0ek van de theaters en geld, zevenhonderdduizend dollar, terwijl
krijgen hun eigen vermaak en educatie, bioscopen aan de staatsradio om het quiz- „truth and consequences" een miljoen
De rest van de toegevoegde tijd zal ge- program te verschuiven naar een dag- vijfhonderdzestigduizend dollar aan koop-
bruikt worden voor culturele program- door_de_week, werd genegeerd. waar weg gaf, gevolgd door „Queen for
ma's, die tot dusverre in de avonduren Ten minste één theaterexploitant, Aage a day" met prijzen tot een waarde van
gebracht moesten worden. Van nu af zal stentoft> heeft een vergeldingsmaatregel negenhonderdtienduizend dollar,
de avond geheel gererveeid wor en vom genomen_ jjjj iieeft acteurs, die in zijn
amusement. Italië is volkomen voor de +wpp thoatDK „,prir0n ia+„n woton Hat „RUMBA-KONING" Xavier Cugat treft
Atlant'~ch° Oceaan
9pE)
(Van onze correspondent in Brussel) terug te laten brengen. Afstammelingen
van de prinsen de Mérode hebben het
In Belgische kunstkringen is opschud- werk, dat voor de Belgische kunstkenners
ding verwekt door een bericht over de ver- onschatbare waarde heeft, tegen een rela-
koop naar Amerika van een bekend schil- kief laag bedrag aan het genoemde Ameri-
derwerk, te weten het triptiek van de kaanse museum verkocht en de familie,
„Meester van Flemalle" (in Henegouwen), die dit op haar geweten heeft, krijgt thans
getiteld de „Maria-boodschap". Het is een veel verwijten. Er blijkt inmiddels, dat de
prachtig drieluik, dat aan de werken van Belgische regering niet gewapend is tegen
Jan en Hubert van Eyck doet denken. Er een eventuele export van kostbare kunst
zijn overigens weinig kunstkenners, die dit voorwei-pen, want er staat in het Belgische
drieluik wel eens hebben gezien, daar de wetboek geen enkele regel, waarop men
pgsi-Mrussel
NARCOM genoemd: het Noordatlantische
relayeernet. Op de bijgaande kaart ziet
men hoe de toekomstbeeldendoor mid
del van een keten van hoge televisiemasten
zouden kunnen worden overgebracht. Uit-
Belgische prinsen de Mérode, de eigenaars,
het doek nooit in het openbaar hebben ten
toongesteld. In antwoord op een vraag van
een kamerlid heeft de minister van Open
baar Onderwijs en Kunsten, Collard, ge
antwoord, dat hij toevallig had vernomen,
via een verklaring van de directeur van
het Metropolitan Museum in New York,
dat het doek voor een bedrag van vijftig
miljoen Belgische frank (een miljoen dol-
zich zou kunnen beroepen om die export
te verbieden. Men is steeds van de idee
uitgegaan, dat kunstvoorwerpen, door deze
aan exportvergunning te onderwerpen,
sterk in waarde devalueren. Wanneer men
de export van een kunstwerk verbiedt
moet de eigenaar ei~van zich bij eventuele
verkoop beperken tot de binnenlandse lief
hebbers, in veel gevallen dus de particu
liere kunstverzamelaars of de musea. Bij
Italië is volkomen voor de twee theaters werken, laten weten, dat «w.» -- - v
tv gewonnen, er zijn driekwart mil oen ontslagen worden als zij voor de tv voorbereidingen voor een serie lv-musi- voering van dit plan zal ongeveer vijf en- lar) is aangekocht en reeds in de Verenigde gebrek aan geld of aan werkelijke belang-
ontvangapparaten, in elk restaurant kof- optreden Er waren ook theaterSi die het cals op film, die hij van pjan is in de zeventig miljoen dollar kosten, maar dat Staten is gearriveerd. stelling gaan deze binnenlandse kopers dan
fiehuis, hotel en ander etablissement staat onvermijdejijke accepteerden. Zij ver- herfst van dit jaar op televisie te verto- zal niet het grootste bezwaar bij de ver- ~-
er een. De man aan wie de Italiaanse tv schoven'het aanvangsuur van hun zondag- non. De serie zal bestaan uit negenender- wezenlijking vormen, in aanmerking ve-
veel te danken heett is beigio ugnese, sbow naar vjer uur jn de middag. Ver- tig muzikale „episodes" van een half mend, dat de oost-west-verbinding in
een directeur van de R.A.I., net tauaan- scbeidene bioscopen maakten van de nood uur, met Cugat en zijn echtgenote beter Amerika ruim vijfenveertig miljoen dollar
se tv-net. Hij is de man, die de Italianen deugd en installeerden de grootste tv- bekend als Abbe Lane, in de hoofdrollen. heeft gevergd...
in spanning weet te houden met program-
De conservator van het Belgische kunst
historisch museum van het Jubelpark,
graaf de Borchgrave, heeft nu een petitie
aan koning Boudewijn gezonden, hem ver
zoekende het drieluik in Belgisch bezit
ma's als de quiz „Lascia o radoppia".
Hij zit vol nieuwe plannen. Het geheim
van Pugliese's succes is gemakkelijk te
noemen: Hij heeft een goede neus voor
wat zijn landgenoten kan boeien, in elk
geval op het terrein van het vermaak.
Zijn triomf zal volkomen zijn wanneer de
beroemde regisseurs en sterren van de film
tot de erkenning komen dat de tv „ge
arriveerd" is en zij zich vrijwillig zullen
melden. Dit is nog niet gebeurd, maar
gezien de snelle vooruitgang van de tv in
Italië zal het misschien niet lang meer
duren.
HET IS zondagavond acht uur in Kopen
hagen. De straatverlichting brandt hel
der in een stille stad, de trams hebben
maar weinig passagiers aan boord. Ko
penhagen, het Parijs van het noorden, is
ongewoon rustig. De reden waarom om
streeks die tijd zo weinig mensen op
straat zijn, ligt in één woord, dat pas kort
geleden is opgenomen in het Deense woor
denboek: televisie. Een tv-quiz, „Dubbel of
njets" genaamd, heeft de aan aardse din
gen hechtende, dol op pretjes zijnde Deen
De Koninklijke Maatschappij tot Bevor
dering der Bouwkunst Bond van Neder
landse Architecten (B.N.A.) heeft een ont
werp voor een wet tot regeling van de ti
tel van architect op 14 december aange
boden aan de ministers van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, Volkshuis
vesting en Bouwnijverheid, en Justitie.
Het bestuur hoopt, dat de regering in het
jubileumjaar der architectengemeen
schap de in 1908 opgerichte en in 1919
bij de maatschappij aangesloten B.N.A.
bestaat 50 jaar aanleiding zal vinden
nog dit jaar een wetsvoorstel van deze
strekking aan de Tweede Kamer aan te
bieden. In andere landen, onder andere
Engeland, Frankrijk, België en Duitsland,
bestaat wel een wettelijke regeling voor
de titel of het beroep van architect.
De B.N.A. heeft in 1946 zelf een architec-
tenraad en een architectenregister inge
steld, waarin thans 2.500 architecten zijn
ingeschreven. De inschrijving is geba
seerd op de normen van het in de zitting
1948-1949 bij de Stoten-Generaal ingedien
de wetsontwerp voor een reeds meer ge
noemde regeling, dat sedertdien in de ijs
kast staat. Dit ontwerp stuitte op bezwa
ren zowel van architecten als van onderne
mers in het bouwbedrijf.
Er zijn vestigingseisen voor allerlei be
roepen, maar aan die voor de architecten
wordt door de regering geen enkele eis ge
steld. Wel is er een toezicht achteraf op
ontwerpen door allerlei commissies en
diensten om onverantwoorde bouw tegen
te gaan.
Bij het ontwerp heeft men zich beperkt
tot de titel. De normen die gesteld worden
zijn: inschrijving in het register, geen
mercantiele bindingen en uitoefening van
het beroep met et 1 behoorlijke vakken
nis. In het 37 artikelen tellend ontwerp
(voorzien van een Memorie van Toelich
ting) zijn bepalingen opgenomen inzake
het tuchtrecht, hoger beroep en straf bij
misbruik van de titel door onbevoegden.
De bovenstaande fotomontage geeft
een indrukwekkend beeld van het
ijselijke toneel van de „strijd om de
zuidpool". Zij moge dienen ter illu
stratie van het dagelijks nieuws over
de overigens weinig eensgezinde in
spanning van de expedities van Hil
lary en Fuehs, die hier hun bijdragen
tot het internationalegeofysisch jaar
H verzamelen. De Amerikanen gebrui-
ken bi] hun „Operatie Diepvries" voor
de terreinverkenning zogenaamde
„gletsjerkloofontdekkers" aan de voor-
zijde van hun D-8-tractoren. De
Sovjetrussische ontdekkingsreizigers
erk
hadden bij hun baanbrekend werl< te
kampen met orkanen, die tot vijfmaal
toe ae als verbindingsweg dienstdoen
de* ijslaag verbraken. De Britse sector
bestaat voor een groot deel uit een
dreigend ijsberglandschap. Tenslotte
ziet men een plechtige delegatie van
inheemse bewoners, door de Ameri
kaanse marine gefotografeerd: de
keizerpinguins.Voor degenen, die geen
vreemde talen machtig zijn en toch
de bijgevoegde kaart willen lezen,
diene de volgende toelichting: USA:
Verenigde Staten van Amerika, USSR:
Sovjet-Rusland, UK: Groot-Brittannië,
NZ (ook New Zealand): Nieuw Zee
land, France: Frankrijk, Norway:
Noorwegen en Australian Antarctic
Territory: Australisch zuidpoolgebied.
De gereproduceerde foto's zijn beschik
baar gesteld door de UNESCO te Parijs
lager bieden. Zo blijven oude en waarde
volle kunstwerken, schilderijen of beeld
houwwerken, soms generaties lang op een
of andere oude zolder slingeren, tot ze
daar toevallig worden ontdekt.
Thans wil minister Collard een wets
ontwerp indienen, dat een soepele vorm
van exportverbod organiseert. Slechts wer
ken, die voor een groot bedrag zijn ver
zekerd, zouden op grond van een export
vergunning eventueel naar het buitenland
mogen worden verkocht. Wanneer het om
werkelijk waardevolle werken gaat, die
men als een deel van het nationaal kunst
bezit mag beschouwen, zou de minister van
Onderwijs of de betrokken minister, na
advies van een commissie van deskundigen,
de exportvergunning mogen weigeren. In
dien de wet aldus soepel wordt toegepast
zou het exportverbod slechts op een dertig
tal hoogst belangrijke schilderijen en beeld
houwwerken kunnen worden toegepast. Op
openbare veilingen zou de staat anderzijds
een zekere voorrang verkrijgen bij de ver
koop van kunstwerken, die het nationaal
bezit zouden kunnen vergroten, hetgeen
eveneens voor waardevolle handschriften,
boeken en wetenschappelijke werken het
geval zou zijn.
Is overigen? de staat verplicht het kunst
werk te kopen, waarvoor zij een export
vergunning weigert? De geleerden zijn het
daarover niet eens. In ieder geval schijnt
de actie van de kunstkringen tegen de
„schandelijke" verkoop van de „Maria-
boodschap" aan een Amerikaans müseum
de regeringskringen sterk te beïnvloeden
en het zou ons niet verwonderen als deze
wet door het parlement over enkele maan
den wordt goedgekeurd.
OP HET eiland Herroen voor de Zweed
se westkust is een menselijk geraamte ge
vonden, dat misschien heeft toebehoord
aan een jonge Hessier of een Engelse
prinses, die een tweehonderd jaar geleden
in Zweden vermoord werden.
De Zweedse oudheidkundige Nils Gustaf
Egjvall, die dit onthulde, zei, dat de ont
dekking was gedaan door een Zweedse
journalist en een kunstenaar, die hadden
gehoord over een oude legende waarin van
de moord werd verhaald. Onder de bewo
ners van Herroen leeft de legende, dat
rond het jaar 1720 hun voorouders scherts-
vuurtorens bouwden op de kust om sche
pen te lokken en te plunderen. Dit gebeur
de met een Duits schip, dat op het licht af
kwam en vastliep. Het werd geplunderd
en de kapitein en zijn bemanning werden
gedood. Aan boord vonden de bewoners
van Herroen een passagier, een prinses,
die van al haar eigendommen werd be
roofd en vervolgens omgebracht. Haar
lijk plaatste men onder een stenen hoogte.
De ontdekking werd al in de afgelopen
zomer gedaan maar pas nu hebben deskun
digen hun bevindingen aan de openbaar
heid prijsgegeven. Aanvankelijk namen
zij aan, dat het skelet had toebehoord aan
een kleine jongen of een aan land gespoel
de zeeman. Dr. Egjvall meent echter, dat
de beenderen toebehoorden aan een vrouw
van tussen de tweeëntwintig en vijfentwr -
tig jaar. De schedel was aan een slaap in
geslagen. De oudheidkundige dr. Aake
Fredsjoe zei: „Er is geen onmiddellijk be
wijs voorhanden, dat de overblijfselen
toebehoorden aan de prinses. Maar toch
klopt de vondst met wat in de legende
wordt verteld. Ook is nooit tevoren in dit
gedeelte van Zweden een skelet onder een-
torentje van steen aangetroffen".
