Horen en zien
EEN WOELIGE TIJD
BUMBELENDEWENSHOORN
r
v
Agenda voor
Haarlem
Liederenavond Elisabeth Lugt
en George van Renesse
De hypocrisie van onze tijd
TELEVISIE
RADIO
van den Berg
Magistraal pianospel van
Richter Haaser
VRIJDAG 7 FEBRUARI 1958
HAARLEMS DAGBLAD
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
4
Prettige avond
Radar bij t.v.
Sport en carnaval
De radio geeft zaterdag
T elevisieprogramma
Lt.-gen. b.d. J. F. B. Kalff
overleden
Bemoedigende prestaties
van „St. Michaël"
in Minerva-Theater
Geen opzet bij het incident
van steen in treincabine
k.
Gustave Thibon sprak over:
Laat Uw poes geen „mis poes zijn
ONS VERVOLGVERHAAL
DOOR WERNER STEINBERG J
Burgerlijke Stand van
Haarlem
nabeschoüwingenS
Het rijk gevarieerde journaal met bin
nenlandse en buitenlandse onderwerpen
eindigde met het nieuws over het vlieg
tuigongeluk, waarbij foto's van het voet
balteam Manchester United en het vlieg
tuigwrak werden getoond. Dr. L. van Ege-
raat sprak te opgelegd litterair en bevan
gen door zijn eigen poëtische volzinnen
over Venetië, waarbij goede stukjes film
werden getoond en goede foto's. De in
houd van het praatje was overigens goed,
rijk aan anekdotes en historische details.
Een reportage van de beeldengieterij Bin
der in Haarlemmerliede gaf hoe ge
slaagd ook van beeld het gietproces
niet voldoende vereenvoudigd weer. De
functie van het vormzand bijvoorbeeld
kwam niet duidelijk naar voren.
Het optreden van de Kilima Hawaiïans
berust op een populariteit, waaraan nu
eenmaal niet valt te tornen. Ongelooflijk
knappe Chinese acrobatiek een filmpje
vulde de pauze aangenaam op. Het slot,
filmpjes van Walt Disney door hemzelf
ingeleid, was aangenaam, om niet te zeg
gen hartveroverend. Al bij al was het dus
een zeer gevarieerde, boeiende avond met
soepele overgangen.
Beeldschermer
De voorzitter van het organisatie-comi
té van de Olympische Winterspelen van
1960 in Squaw Valley, de heer Hale, heeft
tijdens een persconferentie in Bad Gastein
verklaard, dat de deelnemers aan de
Olympische skiwedstrijden rugnummers
zullen dragen, vervaardigd van een licht
soort metaal, zodal zij voortdurend door
middel van radar kunnen worden gevolgd.
Het zal door inschakeling van radar voor
de televisie-kijkers mogelijk zijn zich een
juist beeld te vormen van de wedstrijden
en van de positie en de snelheden van de
deelnemers.
Voorts deelde de heer Hale mede, dat
de wedstrijden in Squaw Valley slechts door
30.000 toeschouwers zullen kunnen worden
bijgewoond, maar dat ongeveer 140 mil
joen personen de Spelen op de televisie
zullen kunnen volgen.
De N.T.S. zal in het programma van
zondagmiddag 9 februari reportages uit
zenden van de wereldkampioenschappen
skiën in Bad Gastein (Eurovisie-uitzen
ding), van de internationale badminton
kampioenschappen in Haarlem en van de
carnavalsviering in de Italiaanse plaats
Viareggio. Dit zal een Eurovisie-uitzen
ding zijn.
ADVERTENTIE
Hi-Fi GRAMMOFOONS
TAPERECORDERS
PLATENSPELERS
GRAMMOFOONPLATEN
Televisie- en Radiospecialisten
ZIJLSTRAAT 87 TELEF 11110
HILVERSUM I 402 M. 7.00 VARA. 10.00 VPRO.
10.20 VARA. 19.30 VPRO. 20.00—24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. 8.00
Nieuws. 1.18 Gram. 9.00 Voor de vroouw (9.35-
9.40 Waterst). VPRO: 10.00 Tijdelijk uitgescha
keld, caus. 10.05 Morgenwijding VARA: 10.20
Lichte muziek 1.45 BuitenL weekoverzicht. 11.05
Pol. cabaret. 11.30 Pianorecital. 12.00 Gram. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33 Orgelspel.
13.00 Nieuws. 13.15 VARA-varia. 13.20 Accordeon
ver. 13.45 Sportpraatje. 14.00 Voor de jeugd. 14.35
Jazzmuziek. 15.00 Boekenwijsheid. 15.20 Koorzang.
15.35 Fries programma. 16.00 Radiophilharmo-
nisch orkest. 16.50 Wenkend perspectief, caus.
17.05 Lichte muziek. 17.30 Actualiteiten. 18.00
Nieuws en commentaar. 18.20 Lichte muziek. 18.45
Regeringsuitzending: Atlantisch allerlei. Een en
ander over de vijftien landen aangesloten bij het
Atlantisch Pact. 19.00 Artistieke Staalkaart.
VPRO: 19.30 Passepartout, caus., 19.40 Godsdienst
voorheen en thans, caus. 19.55 Deze week, caus.
VARA: 20.00 Nieuws. 20.05 Waar gaan wij heen?
schets. 20.15 Gevarieerd programma. 21.45 Soc.
comm. 22.00 Opsporing verzocht! 22.27 Labyrint
in Lan-Fang, hoorspel. 23.00 Nieuws 23.15 Repor
tage. 23.20 Gram. 23.30-24.00 Lichte muziek.
HILVERSUM n 298 m 1007 kc/s 7.00-24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Gram. 7.15 De zingende
kerk. 7.45 Mórgengebed en lit. kalender. 8.00
Nieuws en weerberichten. 8.15 Gram. 8.50 Voor
de huisvrouw. 10.00 Voor de kleuters. 10.15 Alt
en orgel. 10.30 Ben je zestig? 11.00 Voor de zieken
11.45 Gram. 12.00 Middagklok-noodklok. 12.03
Promenade-orkest en solist (12.30-12.33 Land- en
tuinbouwmededelingen). 12.55 Zonnewijzer. 13.00
Nieuws en katholiek nieuws. 13.20 Gram. 13.35
Pianoduo en zang. 14.00 Voor de jeugd. 14.20
Engelse les. 14.40 Boekbespreking. 14.50 Gram.
14.55 Jazzmuziek. 15.15 Kron. van letteren en
kunsten. 15.40 Gemengd koor. 16.00 Voor de
jeugd. 16.50 De schoonheid van het Gregoriaans.
17.20 Soortpraatje. 17.30 De springplank. 17.45
Lichte muziek. 18.00 Journalistiek weekoverzir/it
18.10 Gram. 18.15 Van het Binnenhof. 18.25 Strijk
orkest. 18.45 En nu mijn geval. 19.00 Nieuws.
19.10 Comm. 19.15 Radio Philharmonisch-orkest
en solist. 20.10 Lichtbaken. 20.25 Actualiteiten.
20.40 Gevarieerd programma. 22.10 Lichte muziek.
2.35 Wij luiden de zondag in, avondgebed en lit.
kalender. 23.00 Nieuws. 23.15 Nieuws in Esperanto
23.22-24.00 Nouveauté's.
BRUSSEL 324 en 484 m 926 en 620 kc/s. 324 rn.
12.00 Gram. 12.30 Weerbericht. 12.34 Causerie.
12.45 Gram. 13.00 Nieuws. 13.15 Muziekkalei-
doscoop. 14.30 Journaal. 15.00 Gram. 15.30 Gram.
16.15 Ömroep-orkest. 16.45 Engelse les. 17.00
Nieuws. 17.10 Dagklapper. 17.20 Liturg, gezangen.
17.30 Gram. 18.00 Idem. 18.30 Voor de soldaten.
19.00 Nieuws. 19.40 Gram. 20.00 Cabaret. 21.00
Gram. 21.15 Amusements muziek. 22.00 Nieuws.
22.15 Verzoek programma. 23.00 Nieuws. 23.05
Gram. 23.45-23.00 Zigeunerklanken.
NTS 13-25-14.15 Eurovisie: wereldkampioen
schappen skiën. AVRO: 17.00-17.30 Voor de kin
deren. NTS: 20.00 Jornaal en weeroverzicht.
VPRO: 20.15 Gesprek aan de schrijftafel. 20.25
De oude draaidoos. 20.55 Interview. 21.05 Inter
nationaal amusementsprogramma.
Onder auspiciën van het Haarlems
Comité voor Kamermuziek, gaven de so
praan Elisabeth Lugt en de pianist George
van Renesse donderdagavond in de Renais-
sancezaal van het Frans Halsmuseum een
liederenrecital, dat grote belangstelling
genoot. Het mocht trouwens een voorrecht
heten deze zangeres (die, leerlinge van
Pierre Bernac, de hoogste onderscheiding
verwierf op het Concours Gabriel Fauré
ter vertolking van het Franse lied) met
een partner als George van Renesse aan de
vleugel, te kunnen beluisteren in het
genre, dat de samenvatting biedt tot vol
ledige ontplooiing van haar capaciteiten.
Want wat zij als dramatische zangeres
presteert - waarover wij reeds vroeger
berichtten, naar aanleiding van haar op
treden met opera-aria's en als de hoofd
figuur in „Jeanne d'arc au bücher" - ver
dicht zich op frappante wijze in haar lied
kunst. Bovendien was de samenwerking
met. George van Renesse een waarborg
voor een artistieke emanatie van bijzonder
sterk gehalte. Al te vaak wordt de pianist,
die tezamen optreedt met een zangeres ter
vertolking van het lied, gedoodverfd met
de kwalificatie „de begeleider". Alsof zijn
rol In het interpretatieproces slechts van
bijkomstige aard zou zijn! Wie dit liede
renrecital intensief beluisterd heeft, zal
wel ervaren hebben, hoe hier twee com-
De romantiek is geen exclusief stijlbezit
van de negentiende en van de eerste jaren
van de twintigste eeuw Zij schenkt ook in
onze dagen de oasen van bewogen schoon
heid te midden van de dorre woestijn van
het intellectualisme, dat ook de toonkunst
voor zich tracht op te eisen ten behoeve
van berekende muziekconstructies en de
would-be-exotiek der elektronische klan
kencombinaties. De romantiek heeft ook
onder de moderne kunstenaars haar diena
ren en tot de voornaamste onder hen be
hoort de pianist Hans Richter Haaser, die
donderdag in de gemeentelijke Concertzaal
te Haarlem een piano-avond met een pro
gramma van klassieke en romantische
werken gaf. Van deze muziek brachten de
Sonate in Es (K.V. 282) van W. A. Mozart,
de Fantasie opus 77 en de Polonaise opus
89 van Ludwig van Beethoven althans voor
het concertpodium, weing bekende klan
ken. Daarentegen waren de „Wanderer"-
fantasie van Franz Schubert en de Sonate
in f opus 5 no. 3 van Johannes Brahms de
beroemde representanten uit de romanti-
sche periode, waarmede Hans Richter Haa
ser een bijzonder innig contact bleek te
hebben.
Schuberts fantasie, waarvoor het lied
,Der Wanderer" de leidinggevende gedach
te werd, is een bewogen compositie. Dra
matische spanningen en innige lyriek, on
stuimigheid en weemoed om een onbereik
baar geluk zijn als reflexen van innerlijke
emoties in het monumentale werk tot
klank geworden. Niet minder bewogen is
de Sonate van Brahms, een geniale syn
these van vorm en expressiviteit. Hans
Richter Haaser gaf van beide werken een
magistrale uitvoering, onbeschrijfelijk fraai
van klank, rijk genuanceerd met de tim
brevariatie, zoals slechts een vleugel kan
bieden aan een voortreffelijk kunstenaar.
Onder de handen van deze pianist kreeg
elke toon zin en functie, werd de Sonate
van Brahms een pianosymfonie in een mu
zikale ontwikkeling met een nimmer ver
flauwende spanning tot een machtige een
heid.
Tussen de onvergetelijke uitvoeringen
van Schuberts fantasie en de Sonate van
Brahms, die het hoofdaccent aan deze
avond gaven, klonken dan nog de Sonate
van Mozart in een verfijnde vertolking, het
Adagio naar mijn gevoel wat te snel, maar
het slotallegro met een verrukkelijke
sprankeling van klare tonen, dan de fan
tasie van Beethoven, een werk dat ons een
indruk gaf van de improvisatie-kunst van
de dove meester, en verder zijn vrij onbe
kende Polonaise, niet zo heel belangrijk,
maar die in de volmaakte uitvoering noch
tans een klankjuweel werd.
De toehoorders waren terecht opgetogen
over de overvloed van muzikale schoon
heid, die door Hans Richter Haaser ge
bracht werd en die met drie toegiften: het
,Spinner"-lied van Felix Mendelssohn, de
Ecossaisen van Franz Schubert en de Wals
in e van Fréderic Chopin nog een warm
gewaardeerde voortzetting verkreeg.
P. Zwaanswijk
ponenten gelijkwaardig aan de herschep
ping van het kunstwerk bouwden en wat
van een dergelijke twee-eenheid voort
durend het ideale resultaat was.
De eerste helft van het programma was
geheel aan liederen van Schubert gewijd.
Met een dynamische vertolking van „Ga-
nymed" als eerste nummer, was er direct
die boeiende kracht, die vastgrijpt en niet
meer loslaat voor het beeld en de atmos
feerwerking voltooid zijn. Weliswaar was
het bij de zangeres nu en dan merkbaar,
dat zij nog zoekende was naar een zuivere
weerklank in de accoustisch niet erg voor
delige Renaissancezaal, maar de stuwing
was er niet minder spannend om. En toen
zij de heerlijke melodie op „allerliebender
Vater" zong, was de ideale klankvorming
bereikt, welke verder slechts zelden zou
ontbreken en die in „Schwanengesang"
een sublieme innerlijkheid kreeg, alsmede
„Wanderers Nachtlied" tot een evocatie
van rustige bezonkenheid maakte. Het viel
mij op hoe ritme en geraffineerde dyna
miek in de pianopartij van „Ellen's zweiter
Gesang" op een overigens vrij onbedui
dende tekst van Walter Scott, dit lied tot
een juweeltje van stemmingskunst maken.
De „Ariëttes opbliées" van Debussy wer
den door het „duo" in klank en bewogen
heid weergegeven op een wijze die ons
volkomen uit de sfeer van Verlaine toe-
klonk. „Neige'' van Daniël Lesur, bleek
met zijn grote vocale spanningen tegen
een meer beweeglijke pianopartij een
meesterlied. Een laatste reeks bestond uit
werk van Francis Poulenc, die zo heerlijk
kan laten zingen, zo romantisch uit de
hoek kan komen, met verfijnde tinten
weet te woekeren en vooral ook geestig
weet te zijn. Elisabeth Lugt kon er zich
prachtig in uitleven en George van Re
nesse niet minder.
't Was een zeldzame kamermuziekavond
met steeds wisselende, maar altijd raak
getroffen stemmingen.
Jos. de Klerk
ADVERTENTIE
Bonzo is het vol
maakte voedsel voor
iedere hond!
70 cent per pak.
Te 's-Gravenhage is in de ouderdom van
91 jaar overleden luitenant-generaal b.d.
J. F. B. Kalff, sinds 1926 voorzitter van
de vereniging Nederland-Oostenrijk.
J. F. B. Kalff is 7 mei 1866 te Zwolle
geboren. Reeds in 1887 trad hij in mili
taire dienst als tweede luitenant. Hij dien
de later onder meer als kapitein bij de
Generale Staf en was daarna commandant
van de derde divisie en daarna, als gene-
raal-majoor bevelhebber van de derde mi
litaire afdeling. Ingaande 1 oktober 1923
werd hem eervol ontslag uit de militaire
dienst verleend onder dankbetuiging voor
de veeljarige en belangrijke diensten, aan
de lande bewezen. Luitenant-generaal
Kalff is tientallen jaren voorzitter geweest
van de vereniging Nederland-Oostenrijk.
Hij was in het bezit van het onderschei
dingsteken voor langdurige dienst als of
ficier. Voorts was hij ridder in de orde van
de Nederlandse Leeuw, ridder in de orde
van Oranje Nassau met de zwaarden en
commandeur in het Legioen van Eer van
Frankrijk. Hij bezat de hoogste Oosten
rijkse onderscheiding, het grote gouden
ereteken met de Ster.
Op concerten van fanfarekorpsen komt
het nog maar al te vaak voor, dat de
openingsmars van het programma be
schouwd wordt als een inspeelstuk, waar
voor men wel wat door de vingers mag
zien. Van dit bedenkelijke beginsel is diri
gent H. N. van Ossenbruggen van het
Heemsteedse r.-k. harmoniekorps „St. Mi
chaël" blijkbaar niet gediend. De mars
„Arromanches" van A. E. Kelly, waarmede
het korps woensdagavond zijn concert in
het Minerva Theater begon, klonk althans
verrassend verzorgd. De dirigent wist van
deze mars door toepassing van doeltreffen
de dynamiek en zorgvuldige melodievor
ming echt muziek te maken, waarnaar de
vele toehoorders, een paar onbehoorlijke
praters daargelaten, aandachtig gingen
luisteren.
Voor de uitvoering van het tweede num
mer, de ouverture „Si j'étais roi" van A.
Adam werden aan het korps belangrijke
technische eisen gesteld, te meer, omdat de
dirigent veel zorg aan de details besteedde.
De klarinettisten vertolkten hun lastige
partij bijzonder verdienstelijk, maar ook
bij de andere instrumentengroepen werd
goed werk verricht. Het spel van het korps
toonde aan, dat „St. Michaël" onder lei
ding van de heer Van Ossenbruggen op
weg is naar een voornaam niveau van mu
siceren. Die evolutie komt neer op het ne
men van een andere koers. Uiteraard kan
men niet verwachten, dat de steven zonder
moeite gewend zal worden.
Er bleven op deze avond inderdaad nog
wensen onbevredigd, vooral ten aanzien
van de ritmische discipline der stemmen
onderling en ook voor wat de intonaties
aanging. Juist bij het loffelijke streven
naar beschaafd en accuraat spel treedt elke
oneffenheid op de voorgrond. Zo werd het
Largo uit de Balletsuite van F. Popy geen
hoogtepunt temidden van de reeks dansen.
Daarentegen konden de andere delen dei-
suite veel voldoening schenken inzonder
heid door de uitstekende ritmiek en goede
klank.
Met de vier aantrekkelijke „Aquarel
len" van A. Dehaye kwam het korps in
een beheerste uitvoering goed voor de dag.
Ook de solo-hoboïst was in dit werk bij de
vertolking van de tweede pastorale-achtige
Aquarel" goed op dreef. De kleine Suite
voor harmonie-orkest van F. H. Schorer
blijkt populair te gaan worden. Ook „St.
Michaël" wijdde op dit concert zijn krach
ten aan dit modern-getinte werk met zijn
vele aanknopingspunten met de jazz
muziek. De „Blues" van deze suite laat
hieromtrent geen twijfel bestaan. De trom
bonist van het korps vertolkte de solo van
dit fragment muzikaal en met mooie toon.
Ook het spel van de solo-pistonist daarbij
kon men zeer waarderen.
P. Zwaanswijk
Bij het onderzoek naar het incident met
de trein, die woensdagavond om 17.19 uur
uit Eindhoven naar Utrecht vertrok en
waarvan de machinist door een steen ge
troffen werd, is gebleken dat hier geen
baldadigheid van de jeugd in het spel was.
Op het perron nabij de Bata-fabriek stond
een groep werklieden te wachten op- het
werkliedentreintje dat hen om 17.30 uur
naar Eindhoven zou brengen. Een jonger,
van 14 jaar wierp op een zeker moment
spelend met een steen. Op hetzelfde mo
ment passeerde de trein uit Eindhoven. De
steen vloog door de ruit van de cabine en
trof de machinist. Blijkens mededeling
van de politie is hierbij absoluut geen op
zet in het spel geweest.
En de anderen? Ja, nu waren Fokko en dé andere muiters wel de baas op het schip
en ze voeren vrolijk wegMaarals ze dachten, dat ze er nu waren, hadden ze
't mis, hoor!
Want op de derde dag na het in bezit nemen van het schip klonk plotseling een
waarschuwend geschreeuw van de man, d.ie de wacht had in het kraaienest.
Er komt een schip op ons af!"
Een schip, ja en wat voor 'n schip! 67-68
De beroemde Franse auteur en filosoof
Gustave Thibon heeft voor leden van Ge
loof en Wetenschap gesproken over „De
hypocrisie van de huidige tijd". Hij sprak
hierover niet zozeer zei hij om de
huidige tijd volledig te karakteriseren,
maar vooral om naar aanleiding daarvan
waarheden „die u al kent, maar die bui
tengewoon belangrijk zijn, wat te ver
diepen waardoor u misschien een helder
der inzicht in uzelf zoudt kunnen ver
werven".
Thibon omsloot eerst wat hij onder
hypocrisie verstaat, „want de woord- en
begripsontwaarding van de taal is zo groot
dat je bijna niets meer kunt zeggen". Hij
noemde hypocrisie een vorm van liegen
waarbij innerlijke drijfveren en eigenbe
langen wprden gemaskeerd onder de schijn
van een moreel of religieu^ ideaal. Dat
kan bewust of onbewust zijn en de on
bewuste vorm is aldus Thibon de
meest voorkomende en gevaarlijke. De
hypocriet, die onbewust zijn middelmatig
heid met een ideaal maskeert, vergist zich
in zichzelf. Noch het kwaad, noch het
ideaal kan hij geheel uitleven en daarom
zoekt hij het compromis: hij doet zich. voor
als een ideëel mens zonder het ideaal vol
ledig te beleven. Natuurlijk zei Thibon
is er dikwijls een verschil nodig, om
dat wij ons gedrag niet altijd in overeen
stemming mogen brengen met ons ideaal
en hij onderscheidde hierbij leugen, eer
lijkheid, beleefdheid, charitas, en hypo
crisie en hun grensgebieden. Maar de hy-
procriet liegt tegen zichzelf en toont zich
onder het masker van deugd.
Zo is onze moderne tijd in vele opzich
ten hypocriet, zei Thibon. Nooit hoorde
men zoveel idealen eenwording, vrij
heid, democratie, zelfbeschikkingsrecht
enzovoorts en nooit heerste er zo'n grote
slavernij. Maar het woord slavernij wordt
nooit gehoord? zei hij en zo kwam Thibon
op de woordinflatie van onze tijd, die
economisch zwak", zegt in plaats van arm,
die voor het woord „gek" tientallen an
dere woorden heeft, die alle minder erg
lijken. Men kan het kwaad niet meer in
open vizier krijgen, want het gaat schuil
onder aangenaam klinkende woorden. De
taal is de incarnatie geworden van de hy
pocrisie; de werkelijkheid blijft hetzelfde,
ADVERTENTIE
tl
Laat Uw poes niet missen, waar de poesen in Engeland en Amerika al
lang van genieten. En zo gezond en mooi van worden! CATTY, de ideale
kattenvoeding. Een volledig uitgebalanceerde krachtmaaltijd, met o.a. veel
vlees, vis, cereals. Ideaal voor U: zo voor gebruik gereed. Al wat U doet
is het blikje openmaken. Vraag vandaag nog Uw winkelier i
Als het aan het welzijn van Uw huisdieren schort,
Geef hun dan krachtiger voedsel op hun bord.
CATTY voor de poes en DOGGY voor de hond,
Ze lusten niets liever en 't is zo gezondl
'fe blik 48 ct lh blik 85 et. kunnen vermengd èn
onvermengd worden gegeven. Bevatten alle natuur
lijke vitaminen en mineralen.
EEN PRODUCT VAN N.Y. ED1VO - IJMUIDEN,
Recital. De pianist Andor Foldes, die
in Nederland reeds vele concerten en reci
tals heeft gegeven, zal op dinsdagavond
11 februari in de kleine zaal van het Con
certgebouw te Amsterdam in een uitvoe
ring kunnen worden beluisterd.
68. Het enige wat we kunnen doen is ons rustig houden.
ons niet op de voorgrond dringen bij de autoritei
ten
Heinrich Heine zuchtte. „Ik ben tot het protestantse
geloof overgegaan", zei hij zacht.
Salomon Heine antwoordde op bittere toon: „Je zult
t zien, Harry: Tot dusver heeft niemand over je ge
loof gesproken, maar thans, nu je tot een ander geloot
bent overgegaan, zal iedereen erop wijzen, dat je van
oodse geboorte bent."
Zijn oom liet zijn zware lichaam weer in een gemak
kelijke stoel neervallen en ziende, dat zijn neef geer
antwoord klaar had, glimlachte hij voldaan. „Latei-
we nu eens eerlijk samen praten, Harry", zei hi.i
„Waar zijn die 50 Louis d'Or gebleven, die ik je nie
lang geleden in Göttingen gaf? Al dit geld is zeker uit
gegeven, hè? Geen cent is er meer over?"
Opeens drong het tot Heinrich Heine door wié er ove
hem had geroddeld. Bij zijn aankomst ten huize van
zijn zuster en zwager had hij glimlachend verteld ove.
oom Salomon's grootmoedigheid en daarbij medege
deeld, dat hij het geld in Norderney had opgemaakl
Eindelijk heb ik eens een keer zonder zorg kunnen le
ven, Lotte" had hij er vrolijk toegevoegdZijn stuur
se zwager was natuurlijk jaloers en ergerde zich er
over, dat hij zelf en zijn gezin bij dèrgelijke toela
gen aan Heinrich nooit een cent van oom Salomon
los zouden kunnen krijgen.
Er kwam een vage glimlach om zijn mond. „Laten
we er niet verder over praten, oom Salomon", zei hij
zacht. „Hoe gaat het overigens met Amalie, en uw
kleinzoon, die uw jeugdig evenbeeld schijnt te zijn?"
Op luchtige toon zette hij de conversatie nog enkele
ogenblikken voort.
Voorlopig kon hij niets zeggen tegen Moritz Emb-
den en zijn zuster Lotte: tenslotte moest hij nog
steeds onder hun dak wonen. Hij had geen geld om el
ders een kamer te huren. Hij schreef aan professor
Gubitz en zond hem zijn „Harzreise" toe met het ver
zoek deze zo mogelijk ten spoedigste in de „Ge-
sellschafter" te publiceren. Vol spanning wachtte hij
op het antwoord. De maand november verstreek met
veel kou en regen. December brak aan; er viel
sneeuw en overal waren er de voorbereidingen voor
het Kerstfeest. Nog steeds was er geen antwoord van
Gubitz. Een gevoel van benauwenis kwam over Heine.
Waartoe had zijn jarenlange gezwoeg gediend?
Waartoe zijn examen en waartoe zijn bekéring tot het
Christendom? Nog steeds kon hij niet op eigen benen
staan. Zou hij ooit de vrijheid en onafhankelijkheid be
reiken, welke hij zo boven alles begeerde?
Ondanks zijn wanhopige stemming, werkte hij
koortsachtig aan een nieuwe uitgave van gedichten en
ian zijn impressies over Norderney.
Op Oudejaarsavond van het jaar 1825 had hij het
gevoel, dat de toekomst hem nog nooit zó hopeloos
nad toegrijnsd. Hij hokte alleen op zijn kamer en
morde buiten het lawaai, waarmee men in dolle vro-
ijkheid het nieuwe jaar begroette. Prof. Gubitz had
ïiets van zich laten horen, zijn vriend Moses Mosei
.cheen hem te vergeten, de uitgever Dümmler wildi
'.ijn nieuwe uitgave niet verzorgen, de advocatuui
n Hamburg was uitgeslotenNee, het leven zag ei
werkelijk niet rooskleurig voor hem uit. Huiverig liep
hij op zijn kamer op en neer. Buiten lag dikke sneeuw.
Hij herinnerde zich zijn vreugdevolle aankomst in
Hamburg. Hoe heerlijk had hem toen alles toegesche
nen. Hij herinnerde zich het park in Ottensen met de
ampions en de vele lanen, de fontein en het goudgele
maanlicht, dat het marmeren Diana-beeld bescheen.
Hoe vèr weg leek dit alles!
Het was koud in zijn kamer en de zwakke weer
schijn van de sneeuw buiten vormde de enige verlich
ting. In het donker zat Heine op de rand van zijn bed.
Hij staarde voor zich uit. Langzaam zetten zijn tries
te gedachten zich in woorden om. Eerst aarzelend,
maar dan steeds vloeienderHij sprong op en haal
de uit een lade papier en potlood te voorschijn. Hij
ging vlak bij het raam zitten en bij het zwakke licht,
dat de weerschijn van de sneeuw verschafte, schreef
hij de woorden, die in hem opkwamen, in grote letters
neer:
Sie liebten sich beide,
Doch keiner wollt es dem andern gestehn;
Sie sahen sich an so feindlich
Und wollten vor Liebe vergehn.
Sie trennten sich endlich
Und sahen sich nur noch zuweilen im Traum;
Sie waren langst gestorben und wuszten es selber kaum.
Buiten dreunden de klokkeslagen. Een nieuw jaar
was aangebroken!
HOOFDSTUK XVII
Het was alsof dit gedicht, op Oudejaarsavond ont
staan, dr. Heinrich Heine tot een nieuw inzicht bracht.
Hij gaf het plan, om een gewone burgerbetrekking te
bemachtigen, op. Hij was zich opnieuw bewust van zijn
talent en dit bewustzijn gaf hem een soort rustige
overtuiging, dat hij in de eens dooi hem gekozen rich-
ing verder moest gaan. Hij wierp zich vol ijver op
>et schrijven van zijn indrukken over Norderney.l)
Op een dag kreeg hij de „Gesellschafter" van 20 ja-
iuari in handen en bemerkte tot zijn vreugde, dat
irof. Gubitz toch begonnen was met zijn „Harzreise"
e publiceren.
Haastig las hij de hem zo overbekende regels door.
Maar al gauw ging zijn blijdschap over in woede:
Prof. Gubitz had met grote zorgvuldigheid in zijn kopij
illes geschrapt, wat deze rustige gedegen man min
der gewenst en gevaarlijk voor zijn blad achtte!
Nóóit meer zou hij de professor een geschrift van
zijn hand toesturen, dat nam Heinrich Heine zich, diep
verontwaardigd, voor.
Het nieuwe jaar zette in met voor Hamburg onge
kend mooi weer en Heine's hoofdpijnen begonnen aan
merkelijk minder te worden. Zijn pessimisme veran
derde in een opgewekte stemming en met een zekere
animo slenterde hij weer door de straten van de grote
havenstad. Op een dag bleef hij stilstaan voor de boek
handel Hoffmann en Campe en bekeek de etalage. Hij
vond tussen de vele boeken géén boek van hem. Hij
ging de winkel binnen. Een nog jonge man kwam be
leefd tegemoet. Heine monsterde hem. Deze man was
misschien een jaar of vijf ouder dan hij, maar hoe de
gelijk en gezeten zag hij er uit! Toch vond hij hem
niet onsympathiek en de heldere ogen, met kleine
lachrimpeltjes eromheen, verrieden gevoel voor hu
mor. „Ik wilde graag Heine's Aragedies van u hebben".
1) „Noordseebilder".
(Wordt vervolgd)
maar door het veranderde woord lijkt zij
minder erg. De hypocrisie vindt men dus
zowel in het individuele als maatschappe
lijke vlak, zei Thibon.
Maatschappelijk is de hypocrisie natuur
lijk aldus Thibon veroorzaakt door
de achterstand, die elke vooruitgang om
zich heen moet laten. Waar iets voort
schrijdt blijft iets anders immers achter.
Het gat tussen de twee wil men niet zien:
als er een geweldige vooruitgang is, mag
het andere niet achtergebleven zijn zegt
men en dus idealiseert men: taaiinflatie.
Individueel is de oorzaak van hypocrisie
de trots, zei Thibon. De trots veroorzaakt
de onbewuste leugen. We zijn niet op de
hoogte van onszelf zoals we zijn. En aan
de trots ligt weer afgunst ten grondslag
en afgunst is een gemeen knagertje, een
negatieve zonde. De redding uit deze hy
pocrisie kan alleen door het wegnemen
der oorzaken geschieden. De trots en de
afgunst wijzen op een gebrek aan helder
inzicht van de mens in zichzelf.
„Onderzoek uw gevoelens tot hun wor
tel", zei Thibon, „probeer authentiek te
zijn". „De liefde is de dood van elke trots.
Wie vol is van zichzelf kan niet beminnen;
hij blijft trots. Men moet wijken in zich
zelf voor de ander. Als wij de vergissing
in onszelf niet meer willen rechtvaardigen,
zijn we geen hypocriet meer, want hypo
crisie is de wraak van het ik op onze mid
delmatigheid. Wees toch gerust middel
matig, meer zijn we niet. Laat ons nooit
„arrivé" zijn, want dan zijn we geïnstal
leerd in een vermeende deugd. Een ideaal
laat niet meer met zich spelen, wanneer
het tot de bodem wordt geleefd".
ONDERTROUWD, 5 febr.: W. Vergragt
en E. Hedlund; 6 febr.: W. F. Zuiver en
G. Chr. van den Eijnde; F. J. Sparnaaij en
J. Hamel; H. M. Otter en L. C. Bloem.
GEHUWD: 6 febr.: W. J. Luiten en C.
M. van Burkum; R. M. W. Eekhof en N. B.
Duncker; L. G. Douma en G. H. van der
Pols; J. P. M. Portegies en C. Groenink;
P. Kamp en A. E. Schaaf.
BEVALLEN van een zoon: 4 febr.: C.
D. Kamphuis-Joustra; M. P. M. Pol-Jorna;
6 febr.: J. Versteeg-Rusman; D. Kors-
Bosman.
BEVALLEN van een dochter:3 febr.:
J. A. E. de Nerée tot Babberich-barones
de Vos van Steenwijk; 5 febr.: C. den
Haan-Preuninger; S. P. van der Kamp-De
Graaf f; F. de Vries-Kuzema; 6 febr.: A. C.
M. van de Molen-Hackfoort.
OVERLEDEN, 5 febr.: C. de Vreugd, 67
jr., Hazepaterslaan; J. M. Roos-Woelders,
85 jr., Oranjeplein.
VRIJDAG 7 FEBRUARI
Stadsschouwburg: Hoofdstadoperette uit
A'dam met: „Ein Walzertraum" van Oscar
Strauss, 20 uur. Concertgebouw: Noordhol
lands Philharmonisch Orkest met een con
cert voor het P.E.N., 20.15 uur.
FILMS:
Cinema Palace: Notre Dame de Paris,
14 jr., 19 en 21.15 uur. Frans Halstheater:
Begeerte en zonde, 18 jr., 19 en 21.15 uur.
Lido Theater: Nina, 14 jr., 19 en 21.15 uur.
Luxor Theater: The king and four queens,
a.l., 19 en 21.15 uur. Rembrandt Theater:
De spaanse vlieg, 18 jr., 19 en 21.15 uur.
Roxy Theater: De terugkeer van Lemmy
Caution, 14 jr., 19 en 21.15 uur. Studio
Theater: Het loon van de angst, 18 jr., 18.45
en 21.15 uur.
DIVERSEN:
Stadhuis: Op de eerste cursusavónd
spreekt mr. O. P. F. M. Crémérs over: „Ro
bot of Democratie", 20 uur. Centrum voor
vrij geestesleven:. Openbare voordracht
over: „Mysteriën van het Oosten en de ziel
van het Westen, door: mr. M. Stibbe, 20.15^
uur.
ZATERDAG 8 FEBRUARI
Stadsschouwburg: Hoofdstad Operette
met „Ein Walzertraum", 20 uur.
TENTOONSTELLINGEN:
Galerie Espace: Expositie van tekeningen
en aquarellen van Alechinsky, 1117 uur.
FILMS:
Cinema Palace: Notre Dame de Paris,
14 jr., 14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Frans
Halstheater: Begeerte en zonde, 18 jr.,
14.30, 19 en 21.15 uur. Lido Theater: Nina,
14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Luxor Theater:
The king and four queens, a.l., 14, 19 en
21.15 uur. Minerva Theater: „Knock on
wood", a.l., 14.30 uur. Vader tegen wil en
dank, 14 jr., 19 en 21.15 uur. Rembrandt
Theater: De spaanse vlieg, 18 jr., 14, 16.15,
19 en 21.15 uur. Roxy Theater: De terug
keer van Lemmy Caution, 14 jr., 14.30, 19
en 21.15 uur. Studio Theater: Het loon van
de angst, 18 jr., 14, 18.45 en 21.15 uur.
DIVERSEN:
Het wapen van Heemstede: De Heem-
steedse toneelvereniging „Nut en Genoe
gen" met „De rebel", 20 uur.
