Horen en zien
EEN WOELIGE TIJD
Jeanne Bieruma Oosting zestig jaar
N. Ph. O.-CONCERT VOOR P.E.N.
BUMBELENDEWENSHOORN
Agenda voor
Haarlem
Kort en bondig
ZATERDAG 8 FEBRUARI 1958
4
:radjÊïÈiÊÈtel<&isim
^^ONblGiN^vip
NABESCHOUWINGEN
Commissie Televisie
en Onderwijs
De radio geeft zondag
T elevisieprogramma
De radio geeft maandag
T elevisieprogramma
Onder het Melkwoud
- onvergetelijk
Britse geschiedschrijving
Fransen wilden in 1945
deel van Italië inlijven"
WAT WE HOORDEN ZEGGEN
Inleider Wouter Paap,
solist: Gérard Jarry
Bouw spoorwegpostkantoor
Amsterdam begint
1 juli
In 1957 kwamen 88.397
woningen gereed
air-o-matic
ONS VERVOLGVERHAAL
DOOR WERNER STEINBERG
Teneinde de werkzaamheden op het ge
bied van de visuele hulpmiddelen voor het
onderwijs zoveel mogelijk te bundelen is
een uit twaalf leden bestaande commis
sie „Televisie en Onderwijs" gevormd,
waarin de drie samenwerkende pedago
gische centra elk drie leden hebben be
noemd, evenals de stichting „Nederland
se Onderwijs film".
De pedagogische centra het Christe
lijk Pedagogisch Studiecentrum, het Ka
tholiek Pedagogisch Centrum en het Peda
gogisch Centrum van de Nederlandse On
derwijzersvereniging hebben indertijd
het zogenaamde rapport-Bouman over de
mogelijkheden van televisie bij het onder
wijs ter aanvulling van het lerarentekort
van de hand gewezen, maar de centra
hebben de minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen aangeboden
de mogelijkheden in meer algemene zin
te onderzoeken. De oplossing van het lera
rentekort zou hierbij dan niet als uitgangs
punt mogen dienen. De minister heeft dit
aanbod geaccepteerd en tevens de stich
ting „Nederlandse Onderwijsfilm" ver
zocht samen met de pedagogische centra
dit onderzoek ter hand te nemen. Het on
derzoek zal betrekking hebben zowel op
het lager, als op alle gebieden van het
voortgezet onderwijs, met inbegrip van
het technisch onderwijs. Het voorzitter
schap van de commissie wordt bekleed
door drs. E. Pelosi S.J., directeur van het
Katholiek Pedagogisch Bureau V.H.M.O.
Secretaris is de heer H. J. L. Jongbloed,
directeur van de stichting „Nederlandse
Onderwijsfilm".
HILVERSUM I 402 M. 8.00 VARA. 12.00 AVRO.
17.00 VARA. 18.30 VPRO. 19.00 IK.OR.
20.00—24.00 AVRO.
VARA: 8.00 Nieuws. 8.18 Voor het platteland.
8.30 Weer of geen weer. 9.45 Geestelijk leven,
caus. 10.00 Instr. octet. 10.30 Boekbespr. 10.40 Muz.
caus. 11.20 Cabaret. AVRO: 12.00 Amus.muz. 12.30
Soortspiegel. 12.35 Orgelspel. 13.00 Nieuws en
SÖS-ber. 13.07 Buitenl. overz. 13.20 Voor de strijd
krachten. 14.00 Boekbespr. 14.20 Strijkkwart 14.45
Toneelbeschouwing. 15.05 Kamerorkest en solist.
15.50 Dansmuziek. 16.30 Sportrevue. VARA: 17.00
Zigeunerork. 17.30 Voor de jeugd. 17.50 Nieuws
en uitsL Hierna: Sportjourn. VPRO: 18.30 Korte
kerkdienst. IKOR: 19.00 Jeugddienst. 19.30 De
Open Deur. AVRO: 20.00 Nieuws. 20.05 Amus.
muz. 20.35 Paul Vlaanderen en het Spencer My
sterie, hoorsp. 21.15 Lichte muziek. 21.30 Cabaret.
22.15 Journ. 22.30 Gram. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00
Gevar. muziek.
HILVERSUM n 298 M. 8.00 KRO. 9.30 NCRV.
10.00 IKOR. 12.00 NCRV. 12.15 KRO. 17.00 Con
vent v. Kerken. 18.30 NCRV. 19.45—24.00 KRO.
KRO: 8.00 Nieuws. 8.15 Gram. 8.25 Hoogmis.
NCRV: 9.30 Nieuws en waterst. 9.45 Gram. IKOR:
Oud-Katholieke Hoogmis. 11.20 Gesprek over de
Federatiedag 1958. 11.30 Vragenbeantw. 11.40 De
Indonesische kerken, vraaggespr. 11.50 De kerk
in de spiegel van de pers, causerie. NCRV: 12.00
Gram. KRO: 12.15 Gram. 12.20 Apologie. 12.40
Instr. octet. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en
Kath. nieuws. 13.10 De Wadders, hoorsp. m. muz.
13.30 Instrum. trio. 13.45 Boekbespr. 14.00 Radio-
philharm. ork. en solist. 15.00 De vliegende Hol
lander. caus. 15.10 Alt, clavecimbel, fluit en blok
fluit. 15.40 Muz. caus. 16.10 Sportrep. 16.30 Ves-
pers. Convent van Kerken: 17.00 Gereformeerde
kerkd. NCRV: 18.30 Gram. 19.00 Nieuws uit de
kerken. 19.05 Samenzang. 19.25 Tot ziens in Jeru
zalem, gesprek. KRO: 19.45 Nieuws. 20.00 Bonjour
Caroline, blijspel met muz. 20.30 Act. 20.45 De ge
wone man. 20.50 Cabaret. 21.20 U bent toch ook
van de partij?, caus. 21.30 Sprong in het Heelal,
hoorsp. 22.10 Lichte muz. 2.35 Uit het Boek der
Boeken. 22.45 Avondgebed en litur.. kalend. 23.00
Nieuws. 23.15 Gram. 23.30—24.00 Idem.
RADIO BLOEMENDAAL 245 M.
10.00 ds. G. Toornvliet van Bloemendaal (band
opname van de dienst van 2 februari, 2.00 n.m.).
11.15 ds. Gabe van Duinen van Wassenaar-Zuid
(bandopname van de dienst voor belangstellen
den d.d. 2 febr., des avonds 7.30 uur). 3.45 n.m.
ds. G. Toornvliet.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Ork.conc. 12.15 Amus.muz. 12.30 Weerber.
12.34 Amus.muz. 13.00 Nieuws. 13.15 Voor de sol
daten 14.00 Operamuz. 15.30 en 15.40 Gram. 16.00
Voetbalrep. 16.45 Gram. 17.15 Sportuitslagen en
nieuws. 17.30 Gram. 17.45 Sportuitsl. 17.52 Gram.
18.00 Volkszang. 18.20 Gram. 18.30 Godsd halfuur.
19 00 Nieuws. 19.30 Gram. 20.00 Ork.concert. 22.00
Nieuws. 22.15 Gram. 23.0 Nieuws 23.05—24.00 Gram.
VOOR ZONDAG
NTS: 13.25-14.15 Eurovisie: Wereldkampioen
schappen skilopen te Bad Gastein. 14.1517.00
Int. Badmintonkampioenschappen te Haarlem.
HILVERSUM I 402 M. 7.00 VARA. 10.00 VPRO.
10.20-24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Gyrrm. 7.20 Gram. 8.00
Nieuws. 8.18 Gram. 9.00 Voor de vrouw. (9.35—
9.40 Waterst.). VPRO: 10.00 Voor de oude dag.
caus. 10.05 Morgenwijding. VARA: 10.20 Vierhan
dig pianospel. 10.45 De Kattebel. 11.40 Gram. 12.00
Orgelspel. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Voor
het platteland. 12.38 Lichte muziek. 13.00 Nieuws.
13.15 Voor de middenstand. 13.20 Dansmuz. 13.45
Voor de vrouw. 14.00 Cello en piano. 14.15 Mijn
vader en ik, hoorspel. 15.35 Zestig minuten voor
boven de zestig. 16.35 Gram. 17.00 Volksliedjes en
dansen. 17.15 Gram. 17.30 Pianoduo. 17.50 Mil.
comm. 18.00 Nieuws en comm. 18.20 Amus.muz.
18.45 Hamerklavier, viool en cello. 19.05 Parlem.
overzicht. 19.20 Lichte muz. 19.45 Regeringsuitz.:
Landb.rubr. Landarbeiders in de zand- en rivier
kleigebieden II. 20.00 Nieuws. 20.05 De familie
Doorsnee. 20.35 Dansmuziek. 21.10 Plantaardig en
mineraal. 21.50 Hoe zit een politieke partij in el
kaar?, caus. 22.05 Omr.ork. en solist. 23.00 Nieuws.
23.15—24.00 Gram.
HILVERSUM II 298 M. 7.00—24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Nieuws en SOS-ber. 7.10 Gewijde
muz. 7.50 Een woord voor de dag. 8.00 Nieuws en
weerber. 8.15 Sportuitsl. 8.25 Gram. 9.00 Voor de
zieken. 9.30 Waar voor uw geld. 9.35 Quizprogr
10.15 Gram. 10.30 Theologische etherleergang. 11.15
Gram. 11.35 Gevar. progr. 12.25 Voor boer en
tuinder. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Lichte
muz. 12.53 Gram. of act. 13.00 Nieuws. 13.15 Lich
te muz. 13.35 Gram. 14.05 Schoolradio. 14.35 Gram.
14.45 Voor de vrouw. 15.15 Gram. 15.30 Bas-bari
ton en piano. 16.00 Biibeloverdenking. 16.30 Strijk-
kwart. 17.00 Voor de kleuters. 17.15 Voor de jeugd.
17.30 Gram. 17.40 Beursber. 17.45 Regeringsuitz.:
Rijksdelen overzee. Prof. dr. J. Veldkamp: Suri
name en het geofysisch jaar. 18.00 Orgelspel. 18.30
Sport. 18.40 Engelse les. 19.00 Nieuws en weerber.
19.10 Op de man af, causerie. 19.15 Honderd jaar
schoolzang. 19.35 Parlementair comm. 19.50 Gram.
20.00 Radiokrant. 20.20 Lichte muz. 20.40 Er wa
ren twee vorstenkinderen.., historisch hoorspel.
21.50 Gram. 22.00 Boekbespr. 22.10 Orgelconcert.
22.45 Avondoverd. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Gram.
BRUSSEL 324 M.
12.00 Gram. 12.30 Weerber. 12.34 Voor de land
bouwers. 12.42 Gram. (Om. 12.55 Koersen). 13.00
Nieuws. 13.11 Gram. 13.30 Kamermuziek. 14.00
Schoolradio. 15.45 Vlaamse muziek. 16.00 Koersen.
16.02 Voor de zieken. 17.00 Nieuws. 17.10 Gram.
17.45 Kinderliederen. 18.00 Franse les. 18.15 Kin
derlied. 18.20 Protestantse uitz. 18.30 Voor de sol
daten. 19.00 Nieuws. 19.40 Gram. 20.00 Kamermuz.
21.00 Kunstkaleidoscoop. 21.15 Grgm. 21.30 Amus.
muz. 22.00 Nieuws. 22.15 Volksmuz. 22.55—23.00
Nieuws.
VOOR MAANDAG
AVRO: 20.30 Meridiaan, maandelijks journaal.
21.15 Muzikaal intermezzo. 21.25 Ziet u er iets
in? 21.35—2.00 Modeshow. NTS: 22.15—22.45 Euro
visie Filmoverz. wereldkampioenschappen skiën.
De schilderes Jeanne Bieruma Oosting,
die tot 13 februari te Amsterdam in San-
tee Landweers tuinhuis exposeert, is dezer
dagen zestig jaar geworden. Vermoedelijk
zal dit menigeen verrassen, gezien het
jeugdig elan waarmee zij pleegt te werken.
Zij bezit blijkbaar eenzelfde vitaliteit als
haar oudere zusters in de kunst, de Am
sterdamse Joffers.
Dat voor haar doen haar tentoonstelling
een bezonkener karakter heeft dan vorige
exposities, waar toch ook wel ernstige za
ken getoond werden, zou met het aantal
jaren, dat zij nu telt te maken kunnen
hebben. Toch toonde zij al meer schilde
rijen van eenzelfde uitgewogenheid als we
Vrijdagavond hebben we een van die
zeldzame radio-uitzendingen beleefd waar
bij men bijna ademloos aan het toestel
gekluisterd blijft zonder dat men nog enig
besef van zijn tijd en omgeving heeft.
Voor ons zagen wij anderhalf uur lang
slechts het dorpje Llareggyb in Wales met
zijn bewoners, de blinde kapitein Kat, de
stalmeid Polly Garter, de brave zich gif
moordenaar wanende onderwijzer mijn
heer Pugh, het „juweel van een meisje"
en het kibbelende echtpaar Beynon, de
schim van de havenmeid Rosy Porter en
de ijdele dichter-dominee Eli Jenkins en
wie er al niet meer leven onder de be
scherming, de schaduw, de dreiging en de
doem van het Melkwoud.
De in 1953 overleden Britse schrijver
Dylan Thomas noemde zijn evocatie van
een provincieplaatsje wie denkt er on
willekeurig niet aan „Onze stad," van
Thornton Wilder, welk stuk hetzelfde ge
geven met heel wat conventioneler stijl
middelen behandelt een spel voor stem
men. „Onder het melkwoud" werd dan
ook als luisterspel voor microfoongebruik
geschreven; de belangstellenden in Neder
land hebben dus in omgekeerde volgorde
van het werk kunnen kennis nemen, na
melijk eerst de toneelbewerking welke
door de Nederlandse Comedie wordt opge
voerd en toen pas als luisterspel. Wij ge
loven, dat de microfoonopvoering door de
troep van de Nederlandse Comedie daar
om zo waardevol bleek, omdat zij ons de
kracht van het (goed) gesproken woord
op onmiskenbare wijze liet ervaren. Het
dagelijkse routinegebruik van de radio ver
vaagt het besef, dat dit medium de moge
lijkheid biedt de luisteraar thuis recht
streeks in het hart te treffen door hem
zijn eigen menselijke eenzaamheid te doen
gevoelen en tezelfdertijd op te heffen dooi
de troostende nabijheid van al die ande
re menselijke wezens, wier vreugde en
smgrt, wier goedheid en wier falen wij
gemeen hebben. Wanneer dat zo overtui
gend geschiedt als vrijdagavond het geval
was in een zo beurtelings schone, geesti
ge, nimmer banale, maar toch altijd be
grijpelijke taal en wanneer die taal zo feil
loos wordt vertolkt als door de spelers van
de Nederlandse Comedie, dan past de be
oordelaar slechts een diepe dankbaarheid
jegens de auteur in de eerste plaats en de
virtuoze en gevoelige vertaler Hugo Claus,
die liet horen hoe prachtig Nederlands wel
kan klinken, daarnevens. Dankbaarheid
en erkentelijkheid ook jegens de regisseur
Han Bentz van den Berg en de microfoon
regisseuse Coos Mulder voor haar subtie
le geluidsregie en alle acteurs en actrices
die, omdat we ze zoveel minder dooi
de radio horen dan de leden van de luis
terspelkern, een voor dit spel noodzakelij
ke frisheid voor het oor hadden behouden.
Hulde aan de V.P.R.O. tenslotte, die het
aandorst dit bijzondere evenement, dat ons
onvergetelijk zal blijven, in zijn schaarse
zendtijd op te nemen.
Golfbreker
hier aantreffen. Ik meen met enige zeker
heid te mogen aannemen, dat Jeanne Oos
ting de laatste jaren beter weet te kiezen
uit haar zo grote produktie. En toch ver
giste zij zich naar mijn smaak weer met
twee landschappen met korenschoven, die
naar kleur overigens niet detoneren in het
geheel, waarin fijne grijzen een ruime
plaats innemen. Het zullen wel weer haar
niet te remmen werklust en beweeglijk
heid zijn geweest, die haar aan de wat
mindere kwaliteiten van deze doeken heb
ben doen voorbijzien. En hoezeer wensen
we haar de tijd toe zich hiervoor te revan
cheren, zoals ze dat al zo vaak wist te
doen!
Mocht ik dan een klein schilderijtje met
kersen misschien het allermooiste vinden,
een doekje van gelijke grootte met vruch
ten en bladeren bewijst door eenvoud en
stelligheid nog meer een waarlijk gerijpt
kunstenaarschap. Bijzonder aantrekkelijk is
een interieurtje met gesloten jaloezieën,
dat terecht „Siësta" werd genoemd. Een
hierop gelijkend en even groter van nog
eenvoudiger samenstelling is mogelijk nog
sterker te noemen. Fraai zijn enige boe
ketten in interieurs. Met een rustiger fond
had het stilleven „Druiven" dezelfde kwa
liteit gehad als genoemd „Kersen".
Bij het grafische werk blijkt Jeanne
Oosting weer een nieuwe techniek be
proefd te hebben en dit met gunstige re
sultaten. Ik bewonderde een enkel een
voudig stilleven, tuinen en parken en een
enkele zeer sterke verbeelding van dieren.
Deze vrouw verdient het dat men eens
een keuzetentoonstelling maakt uit heel
haar oeuvre.
Bob Buys
IJ
LONDEN (AFP) In een te Londen,
in het kader van de officiële geschied
schrijving van de Tweede Wereldoorlog
verschenen boek van de schrijver C. Har-
ris, waarin een beschrijving wordt gege
ven van voorvallen uit de periode 1943-1945
wordt onder het hoofdstuk „het geallieer
de militaire bestuur in Italië" verklaard,
dat de troepen der „vrije Fransen", die
onder leiding stonden van de zich toen te
Londen bevi; dende generaal De Gaulle,
er in 1945 naar hebben gestreefd het ge
bied van het dal van Aosta, dat deel uit
maakt van de provincie Turijn in Noord-
West-Italië bij Frankrijk in te lijven.
Harris schrijft, dat de „vrije Fransen"
na de ineenstorting van het Duitse leger
in Noord-Italië, veel verder waren opge
rukt dan was voorzien en dat zij poogden
de plaatselijke Italiaanse bevoiking te
winnen voor inlijving bij Frankrijk.
De geallieerde opperbevelhebber in Ita
lië, de Britse veldmaarschalk Alexander,
verzocht toen toestemming aan zijn chefs
om de Franse troepen desnoods met ge
weld uit Noord-West-Italië te verwijderen
doch zover kwam het niet. President Tru
man deed stappen bij generaal De Gaulle
en verklaarde dat hij zonodig de gehele
bevoorrading der betrokken Franse troe
pen, met uitzondering van de verstrekking
van levensmiddelen, zou doen stop zetten.
Dit had de gewenste uitwerking.
ADVERTENTIE
.Telkens zeven dagen moeten wachten is wel afschuwelijk lang l'
(Zó boeiend is nu PANORAMA
Vrijdagavond heeft het Noordhollands
Philharmonisch Orkest onder leiding van
Henri Arends in de Haarlemse Concert
zaal een uitvoering voor directie, personeel
en genodigden van het P.E.N. gegeven.
Evenals verleden jaar, toen er een derge
lijk concert georganiseerd werd, was
Wouter Paap de hoofdredacteur van
„Mens en Melodie" uitgenodigd om het
programma bij het publiek in te leiden.
Als solist werkte mede de Franse violist
Gérard Jarry, een der laatste leerlingen
van wijlen Jacques Thibaud en reeds op
vijftienjarige leeftijd winnaar van de
„Prix d'Honneur" van het conservatorium
te Parijs.
Begonnen werd met de ouverture tot de
opera „Oberon" van Weber, waarvan de
karakteristiek romantische thema's vooraf
besproken en aangeduid werden, alvorens
het stuk in zijn geheel in een vlotte uit
voering te laten horen. De solist Gérard
Jarry vertolkte het Vioolconcert in D. van
Tsjaikofsky, een werk dat hem, als vir
tuoos blijkbaar na aan het hart ligt. En dat
hij een virtuoos beheerser van zijn instru
ment is, was al gauw te merken. Boven
dien hielp ook zijn toonkwaliteit beduidend
mee om deze muziek in haar karakteris
tiek Russische episoden te vullen en te
kleuren. In de grote cadens kon Jarry de
volle maat geven en het spontane applaus,
dat reeds na het eerste deel losbrak, be
wees hoe zijn bravoureus spel bij het pu
bliek insloeg. Ook de lyriek van de Canzo
netta maakte, door de warme expressie,
veel indruk en in de finale werd het een
triomf van voordrachtkunst en hoog op
gevoerde virtuositeit.
Na de pauze stond op het programma de
Tweede Symfonie van Dvorsjak, doch om
technische redenen (betreffende het orkest
materiaal) werd dit werk door de Vierde
Symfonie van Tsjaikofsky vervangen. Dit
briljante en voor de componist zeer karak
teristieke werk bood aan Wouter Paap een
dankbare stof ter inleiding. Na Tsjaikofsky
getypeerd te hebben naar zijn nationale
eigenschappen, met uitersten van zwaar
moedigheid en uitbundigheid, alsmede naar
zijn gemoedsdrang om zijn innerlijke bele
venissen in pakkende melodieën en kleu
rige muzikale beelden uit te drukken, on
vermijdelijk zijn eeuwige tweestrijd reflec
terend, wees de inleider op enkele kern
achtige motieven die het werk beheersen,
vooral op het dreigende hoofdmotief van
het koper, dat als de stem van het nood
lot herhaaldelijk in de loop van het stuk
terugkeert. Wouter Paap vestigde de aan
dacht op de prachtige volksliedachtige me
lodie van deel II, op het balalaïka-effect
van het pizzicato gespeelde derde deel en
op de uitgelaten volksvreugde die uit deel
IV spreekt en die werkt als een roes,
waarin de componist zijn angstpsychose en
zijn melancholie trachtte te vergeten. Maar
het noodlotsmotief volgt hem ook daar! Na
deze boeiende inleiding werd de symfonie
onder Arends' bezielende directie tot een
briljante manifestatie van kleurig orkest-
spel gemaakt. De zeldzaam mooie hobosolo
in II en de eclatante koperpassages waren
haast onovertrefbare hoogtepunten.
los. de Klerk
Het schip, dat snel op de golven naderde en recht op De Vrije Vogel aanstuurde,
bleek, tot grote schrik van de bemanning, een Moorse zeeroversgalei te zijn. Het
was een snelvarende boot, met 'n driehoekig zeil en daarbij roeiden de mannen nog
uit volle kracht mee
De bruine kapitein stond, met 'n dreigend zwaard in de gordel, recht overeind en
vuurde zijn roeiers aan. Daarginds was buit te behalen!
En Fokko en zijn muiters keken met schrik naar het naderend gevaar, de gevreesde
Moren! 69-70
„Het staatsbedrijf der P.T.T. met zijn
ruim 55.000 werknemers en een miljard
gulden geinvesteerd kapitaal, is een be
drijf waarmee iedere Nederlander in
aanraking komt. Deze gedachte ligt ten
grondslag aan de P.T.T.-Kamers, die beo
gen een schakel te vormen tussen dit grote
bedrijf en het publiek",, zei de voorzitter
van de P.T.T.-raad en oud-minister van
Binnenlandse Zaken, mr. dr. P. J Witte-
man, gistermiddag tijdens de eerste open
bare bijeenkomst van de P.T.T.-kamer
voor de gemeente Amsterdam. De voor
zitter van deze P.T.T.-kamer, mr. J.
C. S. Warendorf, deelde mee dat het in de
bedoeling ligt op 1 juli met de bouw van
het nieuwe spoorwegpostkantoor bij het
Centraal Station te Amsterdam te begin
nen.
De hoofddirecteur voor financiële- en
economische zaken der P.T.T., de heer H.
Reinoud, deelde mee, dat het telefoonver
keer in ons land thans voor 95 pet. geauto
matiseerd is. Binnen vijf jaar zal het mo
gelijk zijn ook automatische gesprekken
met omringende landen te voeren.
Met het gehele automatiseringsprogram
ma van de P.T.T. zal een bedrag van 2
2V2 miljard gulden gemoeid zijn.
Volgens opgave van het centraal bureau
voor de statistiek is het definitieve aantal
woningen, dat in het afgelopen jaar in
Nederland is gereedgekomen 88.397, dat is
bijna 200 meer dan het voorlopige cijfer,
dat in de tweede helft van januari werd
bekend gemaakt. Het aantal in december
1957 opgeleverde woningen bedroeg 9.535,
waarbij 710 systeemwoningen. Over geheel
1957 werden 6.194 systeemwoningen opge
leverd.
Gerekend tot en met 1957 werden sedert
de bevrijding 596.558 woningen gebouwd,
waarbij 60.459 systeemwoningen Op 1
januari 1958 waren 90.113 woningen in
aanbouw.
ADVERTENTIE
luchtfilter^
In de blauvle spuitbus
WERKT ÏNEl EN «TOOEND6
GEEFT EEN HEERLUKE FRISSE
GEIIP IN UW MUI»
IS ZUINIQ
LEKT WIET OU OMVSLLEN
«64KT GEEN VLEKKEN
NU REEDS VOOR Fl.2.95
EEN GROTE SPUITBUS
C^lliPS-OOXAHB MtDCRlAWD a
69. De verkoper reikte hem de uitgave aan, niet de in
genaaide, maar de keurig gebonden uitgave.
„Wat een mooie band", mompelde Heine en begon
in het boek te bladeren.
De verkoper kende zijn vak goed. Hij liep naar een
andere kast en kwam met Heine's gedichtenbundel
aandragen. „Dit is van dezelfde schrijver," merkte
hij op, „Ik heb het zelf met veel plezier gelezen, ik kan
de gedichten meer aanbevelen dan de tragedies".
Heine schudde zijn hoofd en fronste. „Nee, die ge
dichten, dat is niets!" De verkoper keek hem verwon
derd aan. „Wat, u vindt die gedichten niet goed? Dat
begrijp ik niet. Ik zelf heb ervan genoten!"
Er kwam een glimlach om Heine's mond. „Het
spijt me, maar ik weet beter dan wie ook, wat ze
waard zijn, ik ben namelijk de schrijver!"
Hij barstte thans in een schaterlach uit.
De ander keek hem onthutst aan. „Wat, bent u dr.
Heinrich Heine? Welk een verrassing! Ik ben de eige
naar van deze boekhandel en u zult mijn naam ook
wel als uitgever kennen: Julius Campe! Als u nog
eens zo iets moois schrijft en u zou bij toeval geen be
tere uitgever hebben, komt u dan bij mij! Mij zal het
een eer zijn uw werk uit te geven!"
„Maakt u geen grapjes. Denk erom, dat ik u aan uw
woord zou kunnen houden!".
Ze spraken over allerlei andere dingen, maar ten
slotte kwam Heine heel voorzichtig op het thema-uit
gever terug. Ze spraken over litteratuur en de heden
daagse tijd. Deze Campe maakte op hem een moedi
ger indruk dan Gubitz en Dümmler. Hij scheen met
zijn uitgaven wel wat aan te durven en zich niet hele
maal door de censuur te laten verdrukken. Heine be
gon hem steeds sympathieker te vinden, en de volgen
de dag verscheen hij opnieuw in de boekhandel van
Julius Campe.
Deze begroette hem hartelijk en Heine begon: „Gis
teren was u zo vriendelijk om aan te bieden eventueel
iets van mij uit te geven. Toevallig heb ik inderdaad
een werkje persklaar liggen... Het zijn reisindrukken
van een reis door de Harz".
Campe aarzelde geen moment. „Goed, geeft u mij
uw werk maar. Ik zal het onder uw eigen naam uit
geven. Ik houd niet van anoniem. Hoeveel honorarium
wenst u?"
„Dertig Louis d'or!"
Campe bemerkte hoe Heine even had geaarzeld. Hij
antwoordde: „Goed, is het u aangenaam, wanneer ik
u het bedrag meteen uitbetaal?"
Ze gingen Campe's privé-kantoor binnen en drukten
elkaar enigszins plechtig de hand. Heine had in deze
man de uitgever gevonden die hem zijn hele leven
lang trouw zou blijven. Met een warm gevoel in zijn
hart borg hij de 30 Louis d'or in zijn zak.
Teon hij weer buiten door de straten wandelde, leek
't alsof alles opeens meer glans had gekregen. Hij
voelde nog eens in zijn binnenzak... O, als de mensen
eens wisten, welk een verschil het maakte of men geld
op zak had of niet! Hamburg was thans in zijn ogen
weer een vriendelijke boeiende stad...
Dr. Heinrich Heine vertrok uit het huis van zijn zus
ter. Het afscheid was koel. Hij vond elders een kamel
en werkte hard. Er was veel corrigeerwerk en boven
dien was hij bezig aan een tweede bundel reisindruk
ken. Men moest het ijzer smeden, terwijl het heet
was! Hij schreef voorts het „Buch Le Grand", herin
neringen aan zijn jeugd, welke vol humor en fijnzin
nige ironie waren. Zó kon hij slechts schrijven in de
vreugdevolle stemming, waarin hij in die tijd verkeerde.
Laat in het voorjaar verscheen zijn eerste bundel
reisindrukken. Het publiek keek ervan op. Dit was een
nieuw geluid! In de literaire salons sprak men erover,
maar ook de serieuze critici hielden zich ermee bezig.
In de ietwat dorre sfeer der Duitse literatuur scheen
plotseling weer een stralend blauwe hemel mogelijk
te zijn, bloeiden bomen en beminden mensen elkaar...
En bovendien: welk een humor, welk een spot...
Toen Heine bij zijn uitgever kwam, begroette deze
hem vol enthousiasme. Een dergelijke reactie had
zelfs Campe niet verwacht.
De naam Heinrich Heine stond opeens binnen en
kele weken, aan de top van de Duitse literatuur. En
Heine voelde zich vrolijk en vol overmoed, ondanks
het feit dat er ook critici waren, die hem afkamden.
Voor het eerst kreeg Heine een gevoel van ware on
afhankelijkheid. Campe, bedwelmd door de roes van
het succes, trof een nieuwe financiële regeling met
hem, waardoor Heine voor het eerst in zijn leven
niemand om geld behoefde te vragen. Zelfs met Salo
mon Heine scheen hij thans op vriendschappelijke
voet te kunnen verkeren.
Op een dag kwam Campe met een bedi-ukt gezicht
bij Heine.
„Uw boek is verboden", kondigde hij op neerslach
tige toon aan.
Heine keek hem verschrikt aan. „Waar?"
„In Göttingen, door de politie daar ter plaatse."
„Werkelijk waar?"
Campe knikte. Een ogenblik later barstten beiden
in schaterlachen uit. Dit was immers een prachtige
reclame!
Heine verkeerde in die dagen in een ware schep
pingsroes. Hij maakte plannen voor een volgende bun
del met impressies. Ook wilde hij een grote gedich
tenbundel samenstellen, welke Campe zou uitgeven.
Er waren nog andere, meer vage plannen. Hij voelde
zich op een hoogtepunt van zijn leven...
Hoewel Heine in die tijd een gevoel van vrijheid en
onafhankelijkheid kreeg, besefte hij maar al te goed,
dat in zijn vaderland allerminst vrijheid heerste. Hier
en daar was zijn eerste boek in beslag genomen, het
voorbeeld van Göttingen was in diverse plaatsen ge
volgd. Wat moest hij echter beginnen, wanneer de
politie niet alleen zijn boeken verbood, maar ook de
schrijver achter slot en grendel zou willen zetten?
Hij voelde de gevaren. Zijn tweede boek was feller
dan het eerste en het zou goed zijn, als hij niet in
het land was, wanneer het verscheen... Hij was niet
alleen in zijn moeilijkheden. Immermann stond trouw
aan zijn zijde. Hoewel ze soms in maandenlang niets
van elkaar hoorden, bleef de hechte vriendschap be
staan.
De uitgever Campe wreef zich intussen in de han
den. „Dit tweede boek is feller dan het eerste. Het
zal nog meer opzien baren!
Over de omzet behoef ik me geen zorgen te maken.
Van het eerste boek zullen we binnenkort een tweede
druk moeten laten verschijnen. De mensen blijven
ernaar vragen
Heine aankijkend, voegde hij eraan toe: „Hebt u soms
geen angst voor al die deining, die u veroorzaakt?"
(Wordt vervolgd)
Mr. E. Star Busmann. Mr. E. Star
Busmann, laatstelijk buitengewoon en ge
volmachtigd ambassadeur te Wenen, is
naar Nederland teruggekeerd. Hij is voor
bestemd voor de functie van buitengewoon
en gevolmachtigd ambassadeur te Caïro.
Voorzitter. De subcommissie van de
F.A.O. voor de afzet van landbouwover
schotten te Washington, heeft de land-
bouwattaché bij de Nederlandse ambas
sade aldaar, dr. ir. A. S. Tuinman, voor
het lopende zittingsjaar tot voorzitter ge
kozen.
J. van Andel overleden. Te 's-Graven-
hage is in de ouderdom van 73 jaar over
leden de heer J. van Andel, oud-directeur
van de voormalige eerste christelijke hbs
(thans lyceum) te 's-Gravenhage en oud
inspecteur der lycea. Hij is curator van hel
Haags Montessori-lyceum en van de
Quakerschool te Ommen gOAveest, voorzit
ter van de Vereniging van Leraren bij het
Christelijk Middelbaar Onderwijs, be
stuurslid van de Schoolraad voor de Scho
len met de Bijbel en van de unie „Een
school met de Bijbel", en lid van de staats
commissie voor de dramatische kunst. Ook
door zijn geschriften verkreeg de heer Van
Andel bekendheid.
Woonwagen verbrand. In een woon
wagenkamp bij Ruinen is de woonwagen
van F. Wolters geheel afgebrand. De ze
ven kinderen van het echtpaar konden met
moeite door de raampjes in veiligheid wor
den gebracht. Van de woonwagen kon niets
behouden worden.
ZATERDAG 8 FEBRUARI
Stadsschouwburg: Hoofdstad Operette
met „Ein Walzertraum", 20 uur.
FILMS
Cinema Palace: Notre Dame de Paris, 14
jr., 19 en 21.15 uur. Frans Halstheater: Be
geerte en zonde, 18 jr., 19 en 21.15 uur.
Lido Theater: Nina, 14 jr., 19 en 21.15 uur.
Haven der begeerte, 18 jr., 23.30 u. Luxor
Theater: The king and four queens, a.l.,
19 en 21.15 uur. Minerva Theater: Vader
tegen wil en dank, 14 j„ 19 en 21.15 u. Rem
brandt Theater: De Spaanse vlieg, 18 jr«
19 en 21.15 uur. Roxy Theater: De terug
keer van Lemmy Caution, 14 jr., 19 en
21.15 uur. Studio Theater: Het loon van de
angst, 18 jr., 18.45 en 21.15 uur.
DIVERSEN
Het Wapen van Heemstede: De Heem-
steedse toneelvereniging „Nut en Genoe
gen" met „De rebel", 20 uur.
ZONDAG 9 FEBRUARI
Stadsschouwburg: Hoofdstad Operette
met „Ein Walzertraum", 20 uur.
Concertgebouw: Voor „Geloof en Weten
schap" geeft Het Hekster kwartet een
uitvoering, 14.30 uur.
DIVERSEN
Zuiderkapel: Feestelijke bijeenkomst t. g-
v. 55 j. jubileum van de evangelist J. Se-
vensma.
FILMS
Cinema Palace: Notre Dame de Paris, 14
jr., 14, 16,15. 19 en 21,15 uur. Frans Hals
theater: Begeerte en zonde, 18 jr., 14, 16.15,
19 en 21.15 uur. Lido Theater: Mysterieus
Azië, a. 1., 11 uur. Nina. 14 jr., 14, 16.15,
19 en 21.15 uur. Luxor Theater: The king
and the four queens, a. 14, 16,15, 19 en
21.15 uur. Minerva Theater: Knock on
Wood, a. 1., 14 en 16.15 uur. Vader tegen
wil en dank, 14 jr., 19 en 21.15 uur. Rem
brandt Theater: In het jachtgebied der
haaien, a 1., 11 uur. De Spaanse vlieg, 18
jr., 14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Roxy Thea
ter: De terugkeer van Lemmy Caution, 14
jr., 14, 16.15. 19 en 21.15 uur. Studio Thea
ter: Het loon van de angst, 18 jr., 13.45,
16.15, 18.45 en 21.15 uur.
MAANDAG 10 FEBRUARI
Brinkmann: Voor bond van Ned. archi
tecten houdt de heer H. A. Maaskant een
lezing over: „De naoorlogse ontwikkeling
van Rotterdam", 20 uur.
Minerva Theater: Lourdes-avond 20.15 u.
FILMS
Cinema Palace: Notre Dame de Paris, 14
jr., 14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Frans Hals
theater: Begeerte en zonde, 18 jr., 14.30,
19 en 21.15 uur. Lido Theater: Nina, 14 jr.,
14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Luxor Theater:
The king and the four queens, a. 1., 14, 19
en 21.15 uur. Rembrandt Theater: De
Spaanse vlieg, 18 jr., 14, 16.15, 19 en 21.15
uur. Roxy Theater: Vera Cruz, 14 jr., 14.30
uur. De terugkeer van Lemmy Caution, 14
jr., 19 en 21.15 uur. Studio Theater: Les
Diaboliques, 18 jr., 14, 18.45 en 21.15 uur.
DIVERSEN
Brinkmann: Voor de ver. Haerlem houdt
de heer R. Woudstra een lezing over: „De
resultaten van het oudheidkundig bodem
onderzoek in 1956 in en rond het Stadhuis,
20 uur.
