anda en de wijze Meester
r
Werklozen overhevelen
naar exportsector
Aanhoudend zacht weer
cUlonüei
„Vlucht in aanvullende werken
is en blijft een lapmiddel"
NAAIMACHINES
Wereldnieuws
2
DIRECTIE AMSTERDAMSE BANK SUGGEREERT
ideaal
wonen
„De Schelde" gaat atoom
centrales bouwen
In 1957 boekte de n.vruim
twee miljoen netto winst
Beperking turfproduktie
ENGEL, Gr. Houtstr. 181, Tel. 14444
Hoger dividend Nederlandse
Credietbank
Verenigde Deli gaat ook in
Italië werken
Overeenkomst met dekblad
kwekers in Povlakte
en Umbrië
Esso Nederland legt twee
grote tankers op
Gevolg van daling der
vervoersbehoefte
Recordomzet bij Ford
Fongers ontslaat vijftien
percent van personeel
Gevolg van onvermijde
lijke noodzaak tot sanering
Toeristenkaart zal vier
maanden geldig zijn
Bewijzen van Nederlander
schap worden na 1 maart
niet meer verstrekt
Hogere melkproduktie
Djakarta moet alle
regeringsinvoer staken
Gebrek aan vreemde valuta
de hoofdzaak
Fabriek van Austin in
Birmingham gesloten
Indonesische tinerts naar
Amerikaanse smeltovens
Daling van werkgelegen
heid in landbouw verwacht
Wèg keelpijn
Zoek ió ket zo
Oriëntatie
op zee
H. Pétillon
VRIJDAG 14 FEBRUARI 1958
In de jaarvergadering van de Amster
damse Bank n.v. heeft de directeur van
deze bankinstelling, prof. dr. J. R. M. van
den Brink, in antwoord op vragen van aan
deelhouders zijn mening gegeven over de
bestedingsbeperking en de werkloosheid.
Hij zei onder meer: De bestedingsbeper
king was beslist noodzakelijk, gezien het
feit dat er meer werd geconsumeerd en ge-
investeerd, dan geproduceerd. „De afrem
ming der bestedingen heeft een zekere
werkloosheid in de hand gewerkt, die ech
ter niet verontrustend hoeft te zijn. mits
wij de vrijkomende produktiecapaciteit
overschakelen op de export. Dit kan uiter
aard niet geschieden zonder medewerking
van de internationale conjunctuur. Op het
punt van de export van kapitaalgoederen,
die rechtstreeks in verband staat met de
aan kopers te verlenen kredieten, ligt
evenwel een impasse. Het verdient aanbe
veling dat de overheid dit vraagstuk tot
oplossing brengt, aangezien anders de be
schikbaar komende produktiecapaciteit on
gebruikt zou blijven.
Over een denkbeeld uit de vergadering,
dat de bestedingbeperking had moeten
worden begonnen via inschakeling van de
werknemers om de besparingen te bevor
deren, zei de directeur van de bank, dat
zulk een methode van gedwongen sparen
via korting op de lonen ons, Nederlanders,
niet ligt. Hierdoor zouden de algemene be
ginselen van vrijheid en keuze in de be
stedingen van de consument aangetast
zijn, hetgeen ontoelaatbaar geacht moet
worden.
Er zijn bedrijven, zoals de wegen
bouw, die zwaar door de bestedings
beperking worden getroffen. De hier
ADVERTENTIE
een
A interessante
tentoonstelling
fx van moderne
interieurs
Het gehele jaar door
blijvend attraktief.
Elke maand weer nieuwe
modellen van binnen- en
buitenlandse ontwerpers
Directie en commisarissen der n. v. Ko
ninklijke maatschappij „De Schelde"
stellen aan aandeelhouders voor, het divi
dend over 1957 te bepalen op 12 pet. Dit be
tekent voor de N.V. nationaal bezit van
aandelen, Koninklijke Maatschappij „De
Schelde" 12V2 pet. (vorig jaar was dit 9
pet., respectievelijk 9'/° pet., verhoogd
met 10 pet. uitkering in aandelen ten las
te van de agio reserve.)
De exploitatierekening over 1957 geeft
blijkens het jaarverslag na reservering
voor fiscale verplichtingen enz. een voor
delig saldo aan van f. 8.308.283
(v.j. 6.356.385) na afschrijvingen, reserve
ring en extra bijdrage aan pensioen
fondsen resteert een saldo ter verdeling
van 2.100.000 (v.j. 1.200.000). In het
jaar 1956 werden vier schepen te water ge
laten. Afgeleverd werden zes schepen.
De orderportefeuille kon in 1957 belang
rijk worden aangevuld. De totale waarde
van de nog af te leveren orders bedroeg
per 31 december 1957 380 miljoen gulden.
Het bedrijf is daardoor tot midden 1961
goed van werk voorzien.
De vraag naar nieuwe schepen, zo meldt
het verslag, is tegen het einde van het
jaar belangrijk ingekrompen in verband
met de lage zeevrachtenmarkt. De ex
port van schepen wordt in ernstige mate
bemoeilijkt door het ontbreken van reële
mogelijkheden voor kredietfinanciering.
Het is ten zeerste gewenst aldus het ver
slag dat de hierbij betrokken instan
ties gi-ote aandacht aan dit vraagstuk
schenken, opdat de met moeite verworven
exportmarkten niet verloren gaan.
In 1957 werd onder meer een overeen
komst gesloten tot samenwerking met
Nuclear Power Plant Company te Knuts-
ford voor de bouw van atoomcentrales.
De directie is van mening, dat de vreed
zame toepassing van kernenergie het
eerst op economisch verantwoorde wijze
zal geschieden op het gebied van de elek
triciteitsopwekking. Gezien de grote be
langen, welke zjj ook op dit terrein heeft,
werd besloten, enkele ingenieurs van De
Schelde in het buitenland tot specialisten
op dit gebied te doen opleiden.
De vereniging van Nederlandse verve-
ners zal met het oog op de hoeveelheden
turf van het vorig jaar die nog op de vel
den staan, de produktie van haardbrand-
turf in het komende seizoen drastisch ver
minderen. Deze beperking zal ongeveer 60
procent tot 70 procent bedragen van de
jaarproduktie 1958, verdeeld over ver
schillende gebieden. De produktie in 1957
bedroeg ruim 350 miljoen.
afvloeiende arbeidskrachten zouden
naar de exportsector dienen te worden
overgeheveld Wij moeten ons er voor
hoeden, in een positie te geraken gelij
kend op die van een automobilist, die
gelijktijdig op het gas- en het rem
pedaal trapt, en zich er dan over ver
wondert dat zijn wagen niet vooruit
komt. Om het economisch leven weer
op gang te brengen, mogen wij dus niet
te gauw grijpen naar de methoden van
openbare werken, welke slechts nood-
en lapmiddelen zijn.".
De balans en de verlies- en winstreke
ning over 1957 werden goedgekeurd. Het
dividend werd bepaald op 4 pet. voor pre
ferente, en 12 pet. voor gewone aandelen.
Viereneenhalf miljoen gulden zullen in het
reservefonds gestort worden, en 305.500
worden op nieuwe rekening overgebracht.
ADVERTENTIE
Alle merken, dus ruime keuze
De Nederlandse Credietbank n.v. heeft in
1957, volgens het jaarverslag over het ge
heel nomen gunstige resultaten geboekt.
De verwachting dat een afremming van
het stijgingstempo van de kredietverle
ning waarschijnlijk was, is werkelijkheid
geworden, mede door ingrijpende maat
regelen van de Nederlandsche Bank.
Het debiteurencijfer steeg met acht per
cent van ƒ43.656.000 tot ƒ47.109.000 (v.j.
40 percent) Het saldo der verlies- en
winstrekening bedraagt ƒ2.052.924 (v.j.
1.724.739). Voorgesteld wordt aan aan
deelhouders A 8 pet. (v.j. 7'/i pet.) en aan
aandeelhouders B 7 pet. (v.j. 6V2 pet.) uit
te keren. Aan de reserve wordt toegevoegd
250.000. De bruto ontvangsten stegen van
ƒ4.553.000 tot ƒ5.323.000 (17 pet.). De netto
winst steeg met 19 pet.
Enige dagen geleden werd bericht dat de
n.v. Verenigde Deli-Maatschappijen -een
vooraanstaand belang heeft in de Duitse
machinale ombladproduktie voor sigaren,
ren.
Thans heeft de n.v. een overeenkomst
gesloten met de „cipet", de vereniging
van Italiaanse subtropicali-producenten,
met het doel om. op basis van een langdu
rig contract, nauw samen te werken op
het gebied van de subtropische dekblad
cultuur. Reeds de thans praktisch afgepakte
1957-oogst, circa 2500 pakken, zal in mei
van dit jaar, in Milaan bij inschrijving
worden aangeboden. De volgende oog
sten zullen met assistentie van de V.D.M.
worden geplant, gefermenteerd en afge
pakt. De V.D.M. zal deze oogsten vervol
gens bij inschrijving ten verkoop aanbie
den.
De betreffende Italiaanse ondernemin
gen liggen in de Povlakte en in Umbria,
ten noordoosten van Rome. Reeds enkele
jaren geleden werden op deze ondernemin
gen de proefnemingen afgesloten. Men
kan sedert 1955 spreken van een reëel han-
delsprodukt. De in 1956 en 1957 te Milaan
gehouden inschrijvingen trokken vele be
langstellenden. Vooraanstaande Euro
pese sigarenfabrikanten werden kopers
van grote partijen Italiaanse subtropi-
cali-dekblad voor prijzen, die de vergelij
king met Deli-prijzen in vele gevallen
glansrijk konden doorstaan. Het subtropi-
cali-dekblad onderscheidt zich dan ook
door zijn bijzonder fraaie kleur, smaak,
en de voor machinale produktie welhaast
iedeale bladvorm en elasticiteit. „Hier is
dus allerminst sprake van een experiment,
doch integendeel van een samengaan met
een groep van ingewerkte en volledig ge
outilleerde, bestaande ondernemingen, die
op hun beurt weer profiteren van de mo
gelijkheden die de V.D.M. nu kan bieden",
aldus de directie van het Deli-concern.
De Esso Tankvaart-maatschappij n.v.,
dochteronderneming van Esso Nederland
n.v., heeft bekendgemaakt, dat zij twee
van haar schepen tijdelijk voor om
streeks een half jaar uit de vaart heeft
genomen, namelijk de „Esso Rotterdam"
en de „Esso Den Haag", die beide 16.000
dwt. meten. Deze schepen hadden al enige
tijd met een verminderde snelheid dienst
gedaan.
Het besluit is een gevolg van de in de
laatste maanden opgetreden verminde
ring in de vervoersbehoefte, die ook
overal elders in de wereld de tankvaart
heeft beïnvloed en tot oplegging van sche
pen heeft geleid.
In ons land was de vermindering van
Esso's vervoersbehoefte mede het gevolg
van de grote stijging in de produktie van
de Nederlandse Aardolie Maatschappij,
waarvan aan Esso Nederland als doch
teronderneming van de Standard Oil of
New Jersey 50 pet. ten goede komt.
De oplegging komt volgens de maat
schappij in zoverre gunstig uit, dat beide
schepen juist dit jaar een grote onder
houdsbeurt zouden krijgen. Dit onderhoud
vergt voor ieder schip circa 3 maanden.
De officieren van beide schepen blijven,
voor zover zij niet zelf anders besluiten,
in dienst van de Esso.
DETROIT (Reuter). De omzet der Ford
Motor Company was in het afgelopen jaar
hoger dan ooit tevoren. De nettowinst
steeg met bijna 20 pet. tot 282,9 miljoen
dollar (236.6 miljoen dollar in 1956). In 1955
had de winst het recordcijfer van 437 mil
joen dollar bereikt. De omzet beliep in
1957: 771 miljoen dollar, of 24,2 pet. meer
dan in 1956.
De n.v. rijwielenfabriek A. Fongers te
Groningen zal op korte termijn gesaneerd
worden. Daarbij zullen dertig van de
tweehonderd werknemers moeten worden
ontslagen. Met rationalisering op korte
termijn is het voortbestaan van de fabriek
gemoeid.
Het personeel is reeds op de hoogte ge
steld. De directie deelde mede: „de rijwiel
industrie in Nederland is na 1950 meren
deels volledig gemoderniseerd. Vele fa
brieken kunnen daardoor aanmerkelijk
goedkoper en efficiënter produceren dan
bijvoorbeeld Fongers, die wat de ver
nieuwing van hun technische apparaat be
treft, zijn achtergebleven. De loonfactor
per rijwiel ligt bij deze fabrieken zo hoog,
dat in het binnenland bij de bestaande
concurrentie een lonende exploitatie nau
welijks mogelijk is, terwijl produktie voor
de exportmarkt uitgesloten is.
Naast het paspoort zal na 1 maart nog
slechts een toeristenkaart met vier
maanden geldigheidsduur worden afgege
ven. Deze kaart, waarop alleen gemeente
lijke leges zullen worden geheven, is be
stemd voor hen, die zelden de grens over
schrijden en voor wie het aanschaffen
van een paspoort te bezwaarlijk of kost
baar is.
De kaart zal geldig zijn voor België,
Duitsland, Frankrijk, Luxemburg, Oos
tenrijk en Zwitserland. Bewijzen van Ne
derlanderschap blijven voorlopig geldig,
doch worden na 1 maart niet meer ver
strekt. Collectieve paspoorten ook niet,
met uitzondering van de collectieve pas
poorten voor schoolreisjes naar België en
Luxemburg.
De toeristenkaart, waarop mee-reizen-
de kinderen beneden de 16 jaar kunnen
worden genoteerd, wordt door de gemeen
tesecretarie van de woonplaats der aan
vragers verstrekt.
Het systeem van reizen op een nog niet
vijf jaar verlopen paspoort in België,
Luxemburg en Frankrijk komt te verval
len. In de naaste toekomst zal men alleen
op geldig paspoort of met een geldige toe
ristenkaart deze landen kunnen bereizen.
Verwacht wordt, dat de gemeenten de
kosten van een toeristenkaart laag zul
len houden (f 0.25 tot 2.-). Het zal waar
schijnlijk voorlopig ook mogelijk zijn op
vertoon van een verlopen paspoort of be
wijs van Nederlanderschap ter secretarie
van een grensgemeente een toeristenkaart
te krijgen.
In ons land zijn ongeveer drie miljoen
paspoorten in omloop. Het aantal bewijzen
van Nederlanderschap, alleen geldig in
België en Luxemburg, is in de laatste ja
ren sterk terug gelopen. Zij blijven geldig
tot. eind 1959. Het aantal niet meer dan 5
jaar verlopen paspoorten bedraagt onge
veer 150.000. Deze zullen na 1 maart dus
niet meer geldig zijn voor België, Luxem
burg en Frankrijk. Als overgangsmaatre
gel zullen voor schoolreisjes in 1958 desge
wenst nog collectieve paspoorten worden
verstrekt.
Met een toeristenkaart mag men niet
langer dan drie maanden in het buitenland
verblijven. De kaart is uitsluitend voor
toerisme bedoeld.
Uit cijfers, verstrekt door het Produkt-
schap voor Zuivel, blijkt dat de produktie
van melk in de periode 5 tot en met 25
januari 203.055 ton heeft bedragen tegen
187.953 ton in de overeenkomstige periode
van 1957. Het vetgehalte van de melk was
3.94 pet. tegen 3,93 pet. In dezelfde periode
van het vorig jaar. Van deze hoeveelheid
werd verwerkt tot kaas en kwark 50.936
ton (1957: 38.080 ton), tot gecondenseerde
melk 29.648 ton (30.594) en tot melkpoeder
8.624 ton (3710). In consumptie werden ge
bracht van de produktie in januari 1958:
93.932 ton tegen 97.433 ton in dezelfde pe
riode van 1957.
Een storing, die gisteren boven het zee
gebied ten westen van de Golf van Bis-
caje lag, trok in de afgelopen nacht over
Engeland naar de Noordzee. De storing
nam in betekenis toe, waardoor de wind
in onze omgeving aanwakkerde uit zuid
westelijke richting. Het frontensysteem
van de storing passeerde in de avond en
nacht met enige regen. De zuidwestelijke
winden brachten zeer zachte lucht mee,
waardoor de temperaturen reeds in de
loop van de nacht tot 11 graden stegen.
Op de storing volgt weer een rug van hoge
luchtdruk met opklaringen. Daardoor zul
len de temperaturen in de komende nacht
tengevolge van de uitstraling lager wor
den, maar morgen zal het kwik opnieuw
flink stijgen. Een hogedrukgebied boven
de Middellandse Zee breidt zich meer en
meer over West-Europa uit, waardoor een
volgende storing waarschijnlijk op grotere
afstand van ons land voorbij zal trekken,
zodat de kans op regen van betekenis niet
groot meer is en er morgen wat minder
wind zal zijn.
WEERRAPPORTEN
Zaterdag 15 februari
Zon op 7.57 uur, onder 17.53 uur.
Maan op 5.49 uur, onder 14.59 uur.
Maanstanden
18 febr.
26 febr.
16.38 uur
21.51 uur
nieuwe maan.
eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Zaterdag 15 februari
Hoog water 1.34 en 13.58 uur.
Laag water 9.22 en 21.54. uur.
Temperaturen
buiten-
en binnenlandheden
morgen 7 uur.
Neerslag:
laatste 24
uur.
c
ZT.
•-»
a£
Helsinki
mist
nnw
-6
•1
Stockholm
zwaar bew.
zw
1
0,2
Oslo
mist
windst.
-3
0
Kopenhagen
regen
zzo
2
0,3
Aberdeen
mist
nnw
3
0
Londen
zwaar bew.
zw
11
3
Amsterdam
zwaar bew.
zw
11
5
Brussel
zwaar bew.
zzw
13
1
Luxemburg
licht bew.
zw
10
4
Parijs
onbewolkt
zw
11
3
Bordeaux
onbewolkt
zo
9
0
Grenoble
geheel bew. windst.
9
0
Nice
licht bew.
nnw
10
0
Berlijn
regen
zzo
6
2
Frankfort
half bew.
zw
9
3
München
geheel bew.
zzw
9
0,2
Zürich
regen
z
10
0,1
Genève
zwaar bew.
z
12
0
Locarno
licht bew.
windst.
2
0
Wenen
geheel bew
windst.
3
0
Innsbruck
zwaar bew.
wnw
2
0
Rome
mist
O
10
0
Ajaccio
half bew.
windst.
9
0
Madrid
half bew.
n
8
7
Mallorca
licht bew.
windst.
10
Algiers
onbewolkt
windst.
16
0
Den Helder
onbewolkt
zzw
8
5
Ypenburg
geheel bew.
zzw
11
4
Vlissingen
geheel bew.
zw
12
2
Eelde
geheel bew.
zw
12
2
De Bilt
geheel bew. zw
12
3
Twente
geheel bew.
zw
12
3
Eindhoven
geheel bew. zw
12
1
Vlv. Z.-Limb. geheel bew.
zw
13
1
63. Ofschoon de Tempel der Oosterse
Wijsheid uit zeer degelijk materiaal was
opgetrokken, bleek nu, dat het bouwwerk
je slechts berekend was voor een vreed
zame taak en niet op ontevreden westerse
reacties. In zeer korte tijd was het her
schapen in een puinhoop van steen, kar
ton en hout, waarachter Joris, Panda en
de Wijze Meester het vege lijf in dekking
brachten voor de aansuizende projectielen
van de heer Trefkens. „H-Help!", riep
Panda bleekjes„Z-ze schieten! W-waar
om?' Hij was niet de enige, die zich over
de onvriendelijke houding der westerlin
gen verbaasde. De Wijze Meester keek
iedere kogel vragend na en piekerde zijn
vreedzaam brein suf, om achter het hoe
en waarom van alles te komen. Tenslotte
viel zijn blik op het plakkaat, dat vroeger
boven de lachspiegel had geprijkt en dat
nu, als een spottend vermaan, op de puin
hoop rustte. „Zie het resultaat van de
magische behandeling!", las hij. „Zouden
de westerlingen misschien niet helemaal
voldaan zijn over de magische behande
ling?", vroeg hij, terioijl hij een weifelen
de blik or> oris wierp. Maar die zweeg
en staarde broedend naar de schiettent
aan de overkant. Daar liep het intussen
storm van kermisgangers. Vol vuur han
teerde zij de wapens, daartoe aangespoord
door de plakkaten, die de eigenaar had
opgehangen. GRATIS SCHIETEN!, stond
daar met grote letters op, en: SCHIET
DE TENT HIER TEGENOVER IN PUIN!
FRAAIE PRIJZEN VOOR IEDERE VOL
TREFFER! De heer Trefkens zelf zat be
gerig een klein kanon te bedienen en
monkelde wraakzuchtig: „Ha! We zullen
ze daar ginder ook eens genezenvan
hun magische fratsen! En ik geloof, dat
MIJN behandeling DOELTREFFENDER
is!"
(Van onze correspondent te Djakarta)
Als gevolg van het gebrek aan buiten
landse valuta en de voortdurende stijging
van de noteringen der certificaten, nodig
voor de invoer van goederen, heeft minis
ter president Djuanda alle Indonesische
ministeries bevolen van 1 februari af de
import van goederen voor rekening der
regering uit het buitenland in de komende
maanden stop te zetten. Deze order zal op
alle inkopen betrekking hebben, zowel op
de goederen die a contant als hetgeen op
krediet wordt gekocht.
LONDEN, (UP) Als een gevolg van
een staking van 300 arbeiders in de tracto-
renfabriek te Birmingham, waar ook ver
snellingsbakken gebouwd worden, zal
morgen de Austin automobielfabriek te
Birmingham gesloten worden. Hierdoor
zullen 14.000 arbeieders, werkloos wor
den.
De British Motor Corporation heeft tot
sluiting van de Austinfabriek besloten
omdat de staking in de tractorenfabriek
een grote achterstand heeft doen ontstaan
in de aanmaak van assen en versnellings
bakken voor de Austin. De staking in de
tractorenfabriek duurt al geruime tijd, en
pogingen van vakbonden en direktie om
tot een vergelijk te komen zijn mislukt.
Behalve de 14.000 arbeiders die werkloos
geworden zijn door het tekort aan onder
delen, ondervinden ook 11.000 andere wer
kers bij Austin Ji nadelige gevolgen van
de staking in Birmingham dat wil zeg
gen ruim de helft van alle werknemers
van de B.M.C.
De Wah Chang Corporation heeft beves
tigd, dat zij een regeling heeft getroffen
voor de aankoop van aanzienlijke hoeveel
heden Indonesisch tinerts ter versmelting
in haar smelterij in Texas. De president
der genoemde maatschappij, de heer Li,
heeft medegedeeld, dat de maatschappij
indertijd de smelterij heeft gekocht omdat
zij van mening is, da+ het in het belang
is van de V.S. om een tinsmelterij te heb
ben. De V.S. zijn steeds de grootste ver
bruikers van tin geweest en zullen dit on
getwijfeld ook blijven.
De capai teit van de smeltovens zullen
blijkens de verklaring van de heer Li de
maatschappij in staat stellen al het tin
erts te smelten ter voorziening in de be
hoefte van de V.S. mits een voldoende hoe
veelheid aan tinconcentraten wordt ont
vangen.
Bijzonderheden omttent de overeen
komst met Indonesië zijn nog niet bekend
gemaakt. Een groot deel van de Indonesi
sche tinconcentraten werd tot dusverre
naar Nederland verscheept om aldaar te
worden versmolten.
Hoewel de werkgelegenheid in de land
bouw zal afnemen, zal waarschijnlijk toch
een tekort aan landarbeiders ontstaan, zo
luidt de conclusie van een tweede rapport
van het Landbouw-Economisch Instituut
over de werknemers in de landbouw. In
dit tweede rapport wordt gesproken
over de landarbeiders op de zandgronden
en in de rivierkleigebieden. Het eerste
rapport dat in 1954 verscheen gaat
over de zeeklei- en weidegebieden.
Aangeboden wordt, dat in de komende
vijftien jaren het aantal benodigde landar
beiders zal kunnen dalen van 107.000 tot
omstreeks 85.000. Dit cijfer varieert
uiteraard sterk voor de verschillende land
bouwgebieden. Voor de zandgronden wordt
verwacht, dat het aantal benodigde landar
beiders zich ongeveer op het huidige peil
zal handhaven. Voor de overige landbouw
gebieden in Nederland ligt een daling van
de werkgelegenheid voor landarbeiders
van 15-25 percent in de lijn van de ver
wachting.
(Voor de beurs zie pagina 11)
ADVERTENTIE
keeltabl. helpen direct
v.
Verwijderd. De directeur van de geïnte
greerde middelbare school van Little
Rock heeft de schoolraad verzocht de
zestienjarige negerteerlinge Minnie
Jean Brown van school te verwijderen.
Minnie die betrokken is geweest bij vijf
incidenten met blanke leerlingen, is
voor twee weken naar huis gestuurd.
Tour d'horizon. In zijn villa te Roquebrune
aan de Franse Rivièra heeft Sir Win
ston Churchill donderdag een bespre
king gehad met de Westduitse bonds
kanselier dr. Konrad Adenauer. Het
gesprek werd door Churchill's woord
voerder gekenmerkt als een „Tour
d'Horizon" van de politieke kwesties
van het ogenblik.
Misbruik. De Italiaanse regering heeft
de gemeenteraad van Napels ontbon
den wegens slecht financieel beheer. De
begroting van de stad vertoont een
groot tekort. De raad had een meer
derheid van monarchisten onder leiding
van de rijke scheepsmagnaat Achille
Lauro, die in december aftrad, nadat
de regering een juridisch onderzoek
naar het bestuur van de gemeenteraad
had gelast. De beschuldigingen hielden
onder meer in misbruik van gemeen
tegelden en -eigendommen en het hand
haven van de namen van honderden
overledenen op de kieslijsten van de
stad.
Ontdekking. In Brits-Guyana zullen nieu
we verkiezingen worden gehouden als
gevolg van de ontdekking van onregel
matigheden in de leiding van de voor
uitstrevende volkspartij van dr. Tsjeddi
Jagan, aldus is officieel bekendge
maakt. De verkiezing van de afgevaar
digden van deze partij is nietig ver
klaard. Bij de verkiezingen van onge
veer een half jaar geleden had de voor
uitstrevende volkspartij de meerder
heid behaald en zij kreeg vijf verte
genwoordigers in het kabinet van acht
leden.
Toerist. Oswald Kawalla, een Westduit
ser die in 1956 naar Tsjechoslowakije
kwam als toerist, is in Praag veroor
deeld tot een gevangenisstraf van 25
jaar omdat hij voor de Amerikanen ge
spioneerd zou hebben. De voormalige
Tsjechische ambtenaar Kamil Heide-
Hermann, die hem „zeer belangrijke"
gegevens zou hebben verstrekt, kreeg
de doodstraf.
Zeldzaam. Een Russische postzegelverza
melaar te Bakoe aan de Kaspische Zee
zegt de oudste in Engeland uitgegeven
postzegel te bezitten een zegel met
de afbeelding van koningin Victoria en
afgestempeld op 6 mei 1840. Dit is mee
gedeeld door het Sovjet-persbureau
Tass.
Maximum. De Rijn, de Main en de Moezel
staan op het ogenblik op het hoogte
punt van de maximum-waterstand in de
lente, tengevolge van het warme en
vochtige weer dat in Europa heerst.
Talloze wegen en weiden nabij de gro
te rivieren zijn overstroomd.
Voorbereiding. De gehele bevolking van de
Sovjet-Unie moet zonder uitzondering
deelnemen aan de voorbereiding van
het land voor de luchtverdediging, zo
heeft maarschalk Konjev verklaard op
het vierde congres van de para-mili
taire Sovjet-organisatie, dat te Moskou
wordt gehouden.
Verhogen. De Sovjet-minister van Defen
sie, maarschalk Malinovski, heeft de
communistische partijleden in het Sov
jet-leger in Oost-Duitsiand opgeroepen
hun „gevechtsbereidheid" te verho
gen. Hij heeft dezer dagen een partij
conferentie van het Sovjet-leger in
Oost-Duitsland bijgewoond, die aan de
ze kwestie was gewijd, aldus bericht
het blad van het Sovjet-leger, „Rode
Ster".
Akkoord. Het Lagerhuis is akkoord ge
gaan met het voorstel van de Britse
regering, vrouwen zitting te laten ne
men in het Hogerhuis. Het Lagerhuis
ging voorts in principe akkoord met een
wetsontwerp, dat het mogelijk maakt
mannen en vrouwen voor het leven in
de adelstand te verheffen.
Verhouding. De Vaticaanse Heilige Con
gregatie der Riten heeft de bisschop
pen van alle landen gemachtigd zelf de
samenstelling van paaskaarsen en an
dere kaarsen voor liturgisch gebruik
te bepalen. De verhouding van de in
grediënten bijenwas, olijfolie en lijn
zaadolie was tot dusver op bepaalde
hoeveelheden vastgesteld en was ver
plicht voor alle landen.
Gift. De Hoge Autoriteit van de Europese
Gemeenschap voor Kolen en Staal heeft
anderhalf miljoen Franse francs be
schikbaar gesteld voor de gezinnen van
de elf Franse mijnwerkers, die op 11 fe
bruari bij een ongeval in de kolenmijn
van Méricourt sous Lens (Pas de Ca
lais) om het leven kwamen.
WANNEER we het over zeevarende
volken bij uitstek hebben, zullen we in
de eerste plaats moeten denken aan de
eilandbewoners van de Stille Zuidzee, al
ware het alleen omdat zij zich op dat uit
gestrekte wateroppervlak op elk tijdstip
en in elke richting wisten te bewegen. Het
waren meesters in de oceaan-navigatie,
ondanks het feit dat zij over zeer geringe
kunstmatige hulpmiddelen be-
schikten. De voornaamste
hulpmiddelen werden hen door
de natuur geleverd, maar die
natuurlijke aanwijzingen wer
den dan ook zó fijnzinnig ge
ïnterpreteerd, dat het voor de
westerling bijkans onmogelijk
is daar enig begrip van te
krijgen. De golven van het water werden
bijvoorbeeld door de Polynesiërs en Mi-
cronesiërs met zo'n nauwkerigheid be
studeerd en zij wisten uit de bewegingen
van het water zo'n schat van gegevens af
te leiden, dat de moderne oceanografie
daaraan graag een voorbeeld zou willen
nemen. Zijn radio- en radargolven voor
de moderne navigator welhaast onont
beerlijke hulpmiddelen, op soortgelijke
wijze gebruikte de zeevaarder op de Stille
Zuidzee reeds duizend jaar lang de golf
van de oceaan. Hij wist wat het verschil
was tussen de rimpel, die bij ieder wind-
stootje kan veranderen, en de golf, die
blijft doorrollen tot de wind blijvend uit
een andere hoek gaat waaien. Nog be
langrijker was voor hem de deining, die
tegen de wind en zelfs tegen de golven
kan in gaan. Die deining maakte het hem
mogelijk in open zee te zien, dat er zich
land achter de horizon verborg, want dei
ning heeft de eigenschap zich rond ieder
k.j
stukje land te buigen. Haar vorm past
zich aan het kleinste rif je aan en er wordt
een tegendeining gezonden, waardoor hel
land zich voor het geoefende oog in alle
richtingen verraad, ook al bevindt het zich
buiten zicht. Onder gunstige omstandig
heden is dit deiningspatroon verder dan
35 km te zien, evenals de lagune, door een
speciale deining herkenbaar, zodat de
zeeman van de Pacific daar
zonder dralen naar binnen
kan glijden. Deze zeevaar
ders observeren voortdurend
het hele patroon van gol
ven, deining en kolken,
sturen nu eens volgens de
hoek van de golf, volgen
dan weer een kolklijn, die
zich 's nachts soms voordoen als verlichte
heibanen doordat zij de micro-organismen
van de zee in duidelijk aanwijsbare stro
men stuwenDe zwakke deinings-echo's,
die van verre kusten weerkaatsen, geven
hem aanwijzingen aangaande de richting
waarin zich het land bevindt, maar tevens
kan hij hieruit lezen op welke afstand die
kusten van hem verwijderd zijn. Al der
gelijke subtiele uitingen van wind en water
kan de moderne mens op normale wijze
niet waarnemen, tenzij hij zich weer in
een vliegtuig bevindt en in staat is de
eenvoudigste lijnen van dit spel te over
zien. Dan wordt hij weliswaar geen ken
ner, maar krijgt hij plotseling het inzicht
dat het voor een fijnzinnig waarnemer
inderdaad mogelijk moet zijn uit dit pa
troon zijn conclusies te trekken.
Er zijn natuurlijk nog andere hulpmid
delen, maar daarover een volgende keer.
(Nadruk verboden
