en zien
r
RAI
EEN WOELIGE TIJD
B-O-E-K-E-N-W-E-E-K 1958: aandacht voor
wat waard is gelezen te worden
BUMBELENDEWENSHOORN
r
L
Kort en bondig
Agenda voor
Haarlem
Minder continuïteit in de verkoop
„Heintje" Davids in
Amsterdam gehuldigd
VRIJDAG 14 FEBRUARI 1958
5
radio televisie
AANKONDIGINGEN EN
NABfeSGHÖti^ÉGEN
Antarctica en Artisjok
Radio-experiment
De radio geeft zaterdag
T el evisie pro gramma
tiOmroepjiihileumy
T elevisie-toneelkem
wordt opgeheven
ft
Boekenweek
GEVOLGEN VAN HOGERE
PORTOKOSTEN FUNEST
Koopplan... serieus onderzoeken
en proberen.... RENAULT kopen
GARAGE DEN HOUT
De auto waarover U denkt staat op de
AMSTERDAM
van 13-23 Februari
ONS VERVOLGVERHAAL
DOOR WERNER STEINBERG
De voornaamste attractie van het
N.C.R.V.-televisieprogramma zal voor
vele kijkers de vertoning geweest zijn van
een deel van Walt Disney's documentaire
„Antarctica vroeger en nu". Deze geeft
een indrukwekkend beeld van meer dan
een halve eeuw zuidpoolvorsing. Uit Noor
se en Britse archieven heeft Disney voor
deze rolprent zelfs enkele authentieke
filmopnamen mogen lenen, die leden van
Amundsen en Scqtt gemaakt hebben tij
dens hun dramatische race naar de zuid
pool in 1910, een avontuur dat Scott met
de dood moest bekopen. De primitieve uit
rusting van deze pioniers vormde wel een
zeer schril contrast met wat de film ons
vervolgens toonde als een staaltje van he
dendaags zuidpool-onderzoek: de „Ope
ratie Diepvries" van de Amerikaanse ma
rine in 1955 en 1956, waaraan door negen
tien oorlogsschepen, tientallen vliegtuigen
en een leger van honderden specilaisten
werd deelgenomen. Jammer dat men al
leen het eerste deel van deze boeiende
filmreportage te zien kreeg, al was dat op
zichzelf belangwekkend genoeg. Disney's
cameramannen hebben alle voorbereidin
gen voor deze „grootste gemechaniseerde
poolexpeditie aller tijden", tot in de klein
ste onderdelen vastgelegd, van de ver
vaardiging der tientallen speciale techni
sche hulpmiddelen en sneeuwtractoren tot
aan de training der (nog altijd onmisbare)
sledehonden toe. Helaas eindigde het ver
haal nogal abrupt op het moment,
dat de trotse „Task Force 43" in de barre
wereld van ijs en stilte arriveert. Het is te
hopen, dat wij ook het vervolg van deze
fascinerende documentaire nog eens op
het beelscherm te zien krijgen.
De maandelijkse kunstrubriek „Studio
R" bracht ondermeer een levendig inter
view (in het Afrikaans!) met prof. Mal-
'icrbe uit Kaapstad, die in ons land is om
mopaganda te maken voor de moderne
Zuidafrikaanse litteratuur die, met dich
ters als Van Wijck Louw, zeker rechten
op een veel ruimere verspreiding dan het
kleine taalgebied van de Unie kan laten
gelden. Een Haagse uitgevei'ij, zo onthul
de deze hoogleraar, zal binnenkort een een
traal depot inrichten voor het Zuidafri
kaanse boek.
De zesde „Artisjok"-kleinkunst-cocktail
van Jelle de Vries bood, behalve de
fraaie decors van Fokke Duetz, slechts
weinig vermeldenswaardigs. Het liedje
van de schooljuffrouw - met - buitenleven
complexen van Sonja Oosterman was te
languissant en te pretentieus. Het solo-
sketchje van de wijsgerige gevangenis
klant viel als mimisch grapje nog wel te
waarderen, maar de tekst was toch wel
erg mager. Het journaal verraste met een
knappe reportage van een wapensmokke-
lende Algerijnse verzetgroep en met aar
dige opnamen van het bezoek van Prinses
Beatrix aan Aruba.
Beeldschermer
De specifieke radiovorm is in Nederland
een vrijwel onontgonnen terrein, in tegen
stelling tot Frankrijk waar voor dit doel
een Club d'essai werd opgericht welke on
der de bezielende leiding van Jean Tar-
dieu voortdurend streeft naar een geheel
eigen uitdrukkingswijze van de radio-om
roep met gebruikmaking van alle techni
sche mogelijkheden welke dit medium be
zit. Wij hebben donderdagavond dan ook
met belangstelling kennis genomen van het
„radiofonisch vormexperiment in woord,
muziek en geluid" van Han König, dat on
der de titel „De stem van de stilte" door
Hilversum I werd uitgezonden.
Het doel dat de samensteller zich had
gesteld, bleek eenvoudig van opzet: een
aantal op zichzelf mooie of suggestieve
gedichten en prozafragmenten waarin de
door de stilte gewekte gevoelens op ver-
HILVERSUM I 402 M. 7.00 VARA. 10.00 VPRO.
10.20 VARA. 19.30 VPRO. 20.00-24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. 8.00
Nieuws. 8.18 Gram. 9.00 Voor de vrouw. (9.35—9.40
Waterst.). VPRO: 10.00 Tijdelijk uitgeschakeld,
caus. 10.05 Morgenwijding. VARA: 10.20 Lichte
muz. 10.40 Buitenl. overz. 10.55 De familie Door
snee. 11.25 Gram. 11.40 Mezzo-sopr. en piano. 12.00
Dansmuz. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Ham
mondorgel. 13.00 Nieuws. 13.15 VARA-varia. 13.20
Politiekapel. 13.45 Sportpraatje. 14.00 Voor de
jeugd. 14.35 Nieuwe gram. 15.00 Boekenwijsheid.
15.20 Koorzang. 15.35 Van de wieg tot het graf.
15.50 Kamerork. en solist. 16.30 Is de maat vol?,
caus. 16.40 Lichte muz. 17.00 Wereldkamp. schaat
senrijden. 17.10 Gram. 17.30 Weekjournsal. 18.00
Nieuws en comm. 18.20 Promenade-orkest en sol.
19.00 Artistieke staalkaart. VPRO. 19.30 Passepar
tout, caus. 19.40 Godsdienst voorheen en thans,
caus. 19.55 Deze week, caus. VARA: 20.00 Nieuws.
20.05 Waar gaan wij heen. 20.13 Gevar. progr.
21.15 Soc. comm. 22.00 Lichte muz. 22.27 Labyrint
in Lan Fang, hoorspel. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00
Gram.
HILVERSUM II 298 M. 7.00—24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Gram. 7.15 Gewijde muz.
7.45 Morgengebed en liturg, kal. 8.00 Nieuws en
weerbericht. 8.15 Gram. 8.50 Voor de vrouw. 10.00
Voor de kleuters. 10.15 Gram. 10.30 Ben je zestig?
11.00 Voor de zieken. 11.45 Gram. 12.00 Middag
klok - noodklok. 12.03 Mil. orkest. 12.30 Land- en
tuinb.meded. 12.33 Gevar. muz. 12.55 Zonnewijzer.
13.00 Nieuws en Kath. nieuws. 13.20 Platennieuws.
13.30 Dansmuz. 14.00 Voor de jeugd. 14.20 Engelse
les. 14.40 Boekbespr. 14.50 Gram. 14.55 Amateurs-
progr. 15.15 Kroniek v. letteren en kunsten. 15.50
Amateursprogr. 16.00 Voor de jeugd. 16.50 Grego
riaanse zang. 17.20 Sportpraatje. 17.30 Dansmuz.
17.45 Instr. trio. 18.00 Journalistiek weekoverz.
18.10 Pari. overz. 18.20 Lichte muz. 18.40 Wereld
kampioenschappen schaatsenrijden te Helsinki.
18.45 Regeringsuitz.: Atlantisch Allerlei. Een en
ander over de 15 landen, aangesloten bij het At
lantisch Pact. 19.00 Nieuws. 19.10 Comm. 19.15
Kamerork. en solist. (Plm. 19.35—19.40 Wereld
kampioenschappen schaatsenrijden te Helsinki).
20.10 Lichtbaken, causerie. 20.25 Act. 20.40 Gevar.
progr. 22.05 Wereldkampioenschappen schaatsen
rijden te Helsinki. 22.10 Lichte muz. 22.35 Wij lui
den de zondag in. Aansluitend: Avondgebed en
lit. kal. 23.00 Nieuws. 23.15 Nieuws in Esperanto.
23.22— 24.00 Nieuwe gram.
BRUSSEL 324 M.
12.00 Gram. 12.30 Weerber. 12.35 Gesproken ape
ritief. 12.45 Gram. 13.00 Nieuws. 13.15 Hadia-Al-
manak. 14.30 Journ. 15.00 Amus.progr. 15.30 Gram.
16.45 Engelse les. 17.00 Nieuws. 17.10 Dagklapper
en lit. kal. 17.20 Liturgische zangen. 17.30 Gram.
18.00 Idem. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws.
19.40 Gram. 20.00 Gevar. progr. 22.00 Nieuws. 22.15
Verz. progr. 23.00 Nieuws. 23.0524.00 Gram.
VOOR ZATERDAG
KRO: 17.00—17.45 Voor de kinderen. AVRO:
29.00 Journaal en weeroverz. 20.15 Gevar. progr.
NTS: Progr. over de Wereldtentoonstelling Brus
sel 1958. AVRO: 21.50-22.30 Quizprogr. NTS:
22.35—23.30 Eurovisie: Wereldkampioenschappen
kunstrijden op de schaats te Parijs.
VRIJDAGAVOND 28 februari
zal van de Amsterdamse Stads
schouwburg weer de bekende
groen-wit-grocne vlag wappe
ren ten teken, dat de jaarlijkse
Boekenweek dilkeer in de
eerste weck van maart op
nieuw begonnen is. De traditie getrouw
zullen weer tot diep in de nacht de Neder
landse schryvers en schrijfsters dansend in
avondkledy over de vloeren zwieren. De
boekhandelaren steken de vlag de volgende
ochtend uit en zij hebben daartoe wel enige
aanleiding. De snelgroeiende televisie, noch
de daling van de conjunctuur hebben de
boekverkoop in 1957 een dalende tendens
gegeven. Wel is de gestadige groei minder
sterk dan in de voorafgaande jaren. Het is
dus goed, dat de Nederlandse lezer een
injectie krygt en dat men een week lang
extra de aandacht vestigt op het bock,
temeer als men weet, dat een derde van
de Nederlanders boven de twaalf jaar nooit
een boek in de hand neemt.
Voor de propaganda van het Nederlandse
boek is allereerst weer het geschenk be
schikbaar, dat in een oplaag van drichon-
derdvijftigduizend exemplaren bi.j de boek
handelaren ligt te wachten op kopers, die
in de Boekenweek een bedrag van vijf gul
den of meer besteden. Het geschenk, een
novelle, wordt dit jaar onder de naam van
de auteur, A. Defresne, gepubliceerd. Het
verheugend hoge peil der inzending /i van
de prijsvraag van vorig jaar maakte, dat
de jury naast prof. S. Pressers „De nacht
der girondijnen" ook „Het gehucht" kon
bekronen, ingezonden onder het motto „Wie
weet?". De jury bestond uit Clare Lennart,
Antoon Coolen, H. A. Gomperts, G. Kamp
huis, C. H. R. Leeflang, P. G. M. Coebergh
en P. J. Venemans. De novelle van A.
Defresne is het verhaal van gebeurtenissen,
die tijdens een kermis in een onderontwik
keld gehucht plaats hebben en tenslotte
een zodanig fataal karakter krijgen, dat
zij de ondergang van het gehucht veroor
zaken. Men heeft echter ook dit jaar een
prijsvraag aan het geschenk willen ver
binden. Het is ditkeer een zaak van ge
heugen. Gevraagd wordt de juiste combi
natie van de zeven auteurs, die in Boeken
weekgeschenken van na de oorlog zijn uit
gegeven.
Voor de jeugd hebben Han G. Hoekstra
en dr. J. C. Brandt Corstius een gedichten
bundel „De muze vertelt" samengesteld,
een bloemlezing van epische poëzie, die
verspreidt zal worden in een oplaag van
zevenen veertigduizend exemplaren: dat is
een verdubbeling sinds men in 1949 met de
zo populair geworden muzereeks begon.
De boekengids gaat dit jaar in een op
laag van driehonderdduizend exemplaren
de deur uit, terwijl de boekengidsfolder zal
worden verspreid in de nieuwe wijken van
de grote steden.
De officiële openingsavond van de boe
kenweek heeft dus plaats op vrijdag 28
februari. De Nederlandse Comedie zal dan
twee stukken van Shaw opvoeren, vertaald
door twee vooraanstaande Nederlandse
auteurs. Het eerste stuk, „Dorpsvrijage", in
de vertaling van A. Viruly, wordt gespeeld
door Mary Dresselhuys en Han Bentz van
den Berg, het tweede stuk, vertaald door
Remco Campert, „Hij loog tegen zijn echt
genoot", wordt gespeeld door Kitty Janssen,
André van den Heuvel en Allard van der
Scheer. Metten Koornstra is opgedragen
om ook dit jaar de foyers en gangen van
de schouwburg te versieren. Het ligt in het
voornemen van Koningin Juliana de
openingsavond bij te wonen.
schillende wijze tot uitdrukking worden ge
bracht of aangeduid, werden onderling door
een reeks geluidseffecten of muziekfrag
menten verbonden, waarbij waarschijnlijk
de bedoeling heeft voorgezeten, dat de
door de verzen bij de luisteraar teweeg
gebrachte stemming nog zou worden ver
sterkt. Wij neigen tot de opvatting, dat de
heer König zijn doel in dit opzicht is voor
bijgeschoten en dat hij in 't algemeen wel
een paar aardige overgangen en rustpun
ten heeft bereikt, maar dat tenslotte al
leen de herinnering aan een meer of min
der geslaagd artistiek grapje overblijft.
Nu zijn we daar best voor te vinden on
ze programma's zijn al eenvormig genoeg
maar in dit geval ging dit toch enigs
zins ten koste van de uitstekend voorge
dragen gedichten, die met een minder op
vallende omlijsting waarschijnlijk beter
tot hun recht waren gekomen. Wanneer
men dit programma vergelijkt met het de
voi'ige week vrijdag door dezelfde zender
uitgezonden spel voor stemmen „Onder
het melkwoud" wordt men onmiddellijk
getroffen door het verschil tussen „ont
staan" en „bedacht".
Daarom echter niet getreurd: laten de
omroepverenigingen het experimenteren
gerust aanmoedigen en degenen, die daar
vóór gedisponeerd blijken, eens in staat
stellen bij de Franse omroep ervaring op
te doen met dit soort stof. De program
mering van „De stem van de stilte" had
wel wat verzorgder kunnen uitvallen: een
litteraire uitzending tussen een strijkje,
een journaal en weer populaire muziek
vormt geen harmonisch geheel.
Golfbreker
De radioverslaggever Herman Felder-
hof viert zaterdag 1 maart zijn zilveren
jubileum bij de omroep. Van zijn vijfen
twintig „radiojaren" heeft de jubilaris er
ongeveer zeven in vaste dienst bij de
N.C.R.V. doorgebracht, daarvóór was hij
werkzaam in verschillende andere takken
van het Nederlandse omroepbedrijf, zoals
bij de A.V.R.O., de Wereldomroep, Her
rijzend Nederland en Radio Nederland in
overgangstijd.
Naar ons door de Nederlandse Televisie
Slichting wordt meegedeeld, is de N.T.S.,
na een drietal jaren ervaring te hebben
opgedaan, tot de conclusie gekomen, dat
ondanks de individuele prestaties van de
leden van de tv-toneelkern, gebleken is,
dat het voortbestaan van een vaste kleine
tv-toneelgroep in de praklyk op grote be
zwaren stuit. Het is om deze reden, dat het
bestuur van de N.T.S. besloten heeft met
ingang van het volgende seizoen de zoge
naamde tv-kern op te heffen. Over de
wijze, waarop in de toekomst acteurs en
actrices voor de verschillende toneelpro-
dukties zullen worden aangetrokken, wor
den thans besprekingen gevoerd. Met de
toneelgroep „Theater" werd reeds voor 't
volgende seizoen een overeenkomst afge
sloten, waarbij dit gezelschap zich be
schikbaar zal stellen voor drie produkties.
In de Boekenweek 1 tot 8 maart
zal het litteraire programma „Boeken
wijsheid" van de V.A.R.A. drie keer door
de boekenweek geïnspireerd zijn. Zater
dagmiddag 22 februari zal men in dit pro
gramma discussiëren over de goedkope
uitgaven, die tegenwoordig in zo grote ge
tale verschijnen. Onder leiding van Jac.
van der Ster zullen een binder, een uitge
ver, een lezer en een schrijver (Antoon
Coolen) aan het gesprek deelnemen. Een
weck later, op zaterdagmiddag 1 maart
zullen Vlaamse en Nederlandse dichters
onder leiding van prof. dr. Garmt Stuive
ling praten over de stand van de poëzie in
Nederland en Vlaanderen. Zaterdag 8
maart zal Chr. Leeflang van de commissie
voor de propaganda van het Nederlandse
boek in een vraaggesprek indrukken over
de Boekenweek geven.
De auteur C. J. Kelk stelde in opdracht
van de Commissie voor de Collectieve Pro
paganda van het Nederlandse Boek een
boekje getiteld „Guirlandes op de boeken
kast" samen, bevattende een achttal ge
sprekken, waarin de schrijver de aandacht
vestigt op door het Nederlands publiek ten
onrechte veronachtzaamde auteurs. Fedde
Wijdema ontwierp voor de boekenweek een
kleurige affiche, dat in letterlijke zin de
loftrompet steekt over het lezen. Er is
tussen de leesbibliotheekhouders en de
boekhandel op het gebied van de propa
ganda voorts samenwerking tot stand ge
komen. De Leesweek en de Boekenweek
zijn in elkaar opgegaan, hoewel de biblio
theekhouders ook in de komende herfst
nog een speciale leesweek-actie zullen
voeren, in het bijzonder gericht op het
publiek van het platteland en in de be
drijven.
Weinig tevreden is men in kringen van
de boekhandel over de verhoging met hon
derd percent van de drukwerkportokosten.
Vooral de propaganda heeft ernstig van de
hogere tarieven te lijden. Alleen al de ver
zending van de boekengids moet dit jaar
vijftienduizend gulden méér aan porto
kosten. Voor het boek als belangrijke
cultuurdrager moet toch, zoals in het bui
tenland gebruikelijk is, een uitzonderings
tarief kunnen gelden, aldus de commissie.
Het huidige tarief heeft funeste gevolgen,
vooral voor de cultuurspreiding. Men acht
het een onbegrijpelijke maatregel van de
overheid, die de boekverkopers en allen,
die met de verspreiding van het boek te
maken hebben, juist bij voorkeur cultuur
dragers noemt.
Het jaar 1957 is voor de boekhandel vrij
gunstig geweest. De stijgende lijn is in de
boekverkoop weliswaar minder evident ge
weest, maar er was niettemin sprake van
enige vooruitgang. Dit is verheugend, daar
voor vele branches 1957 reeds een gevoe
lige terugslag heeft gebracht. Het grote
assortiment goedkope uitgaven heeft ken
nelijk een nieuw publiek aangetrokken,
dat bij kleine geschenken vroeger onder
andere artikelen dan het boek zocht. Het
afgelopen jaar heeft geen top-bestsellers
gebracht, hetgeen door de commissie als
een gunstig teken wordt gezien, aangezien
dergelijke boeken meestal een bekroning
van de middelmaat betekenen. In sterkere
mate groeiend is de belangstelling voor het
kinderboek en voor het korte verhaal. Hier
valt bovendien een verbetering in de kwa
liteit te constateren. Het pocketbook is in
Nederland zeker nog niet op de terugweg,
zoals dat in Amerika het geval is. Een
concurrent betekent het zakboek voor het
gewone boek allerminst. De kopers vindt
men vooral onder de jeugd en diegenen,
die vroeger boeken leenden. De uitgeverij
zal zich echter ten aanzien van het pocket
zelfcritiek moeten opleggen om ook niet
gedwongen te worden een maatregel te
nemen, die in Amerika heeft geleid tot
vernietiging van honderdduizenden
„pockets" waarvoor geen kopers meer te
vinden waren.
Als men zich realiseert, dat zich onder
de eerste drieëntwintig meest gelezen
auteurs in Nederland-geen- -vooraanstaande
litteratoren bevinden en dat de leiding
gevende Nëderlander gemiddeld"'Slechts
honderdachtenvijftig boeken bezit vol
gens een onderzoek van het Bureau voor
de Statistiek dan zal men het er over
eens zijn, dat de propaganda voor het boek,
zoals die in de Boekenweek tot uiting komt,
voorlopig nog een zinrijke manifestatie is.
Eén Haarlemse manifestatie
In Haarlem zal dit jaar ter gelegenheid
van de Boekenweek één manifestatie plaats
hebben. Onder auspiciën van de Haarlemse
Boekverkopers Vereniging zullen op maan
dagavond 3 maart vijf Haarlemse schrijvers
en één schrijfster in de Vleeshal aan de
Grote Markt bij elkaar komen om er een
antwoord te geven op de vraag: „Trek ik
mij iets aan van het publiek?". De deel
nemers zijn Harriët Laurey, Godfried Bo-
mans, Tjebbo Franken, Michel van der
Plas, Harry Prenen en Barend Rijdes. Zij
Ja, daar zaten nu de muiters van De Vrije Vogel neerslachtig hij elkaar In het'
donkere ruim van de zeeroversgalei. En je zou wel zeggen, zo komt Boontje om zijn
loontje!
Fokko, de boze oproerstichter, zat erbij en hij voelde zich even akelig als de andere
muiters. Het geld waren ze kwijt en het schip ook; dat dreej nu stuurloos en bescha
digd op zee. En wat zou er met hen gebeuren?! 79-80
„Uw liedjes worden gezongen bij ka
viaar en zuurkool. U kunt nooit afscheid
nemen van het toneel, want uw hart en
ziel staan nog steeds op de planken. Old
soldiers never die", zei Max Tailleur don
derdagmiddag in Carré te Amsterdam te
gen mevrouw Henriëtte Davids, die zeven
tig jaar is geworden en door velen van haar
zeer talrijke vrienden werd gehuldigd. Aan
de rij van bekende Amsterdammers kwam
bijna geen einde: Rosa Spier, Sylvain
Poons, Johan Kaart, Bert van Dongen,
Meyer Hamel, Bernard Drukker en Frits
Schiller. Onder de rij van sprekers was
ook Rika Hopper.
„Loop naar de honderd", stond er har
telijk op het lint van een boeket bloemen,
dat het huldigingscomité bestaande uit
Hans Broekman, Max Tailleur, Max van
Duren en Karei Wunnink, voor de jubile
rende actrice had klaargelegd. Door Karei
Wunnink werd haar daarna namens haar
talrijke vrienden een televesietoestel aan
geboden, de artiestensociëteit „De Nar"
zorgde voor een televisietafel, het perso
neel van het theater voor een antenne.
Nadien stroomde een lange rij van men
sen langs de jarige. Het werd in de naar
verhouding kleine foyer zo vol, dat één
van de late aankomers verzuchtte: „Wat
een drukte. Ik zal maar wachten tot ze
vijfenzeventig is".
SCHRIJVER JAN MENS MOET
OP j'RATIE ONDERGAAN.
Donderdag is de bekende Amsterdamse
schrijver Jan Mens voor een spoedopera
tie opgenomen in de Ziekenverpleging aan
de Prinsengracht in Amsterdam. Het ope
ratieve ingrijpen is niet van ernstige aard
Jan Mens was reeds geruime tijd onge
steld.
ADVERTENTIE
Gedragslijn, welke nooit teleurstelt
R. 4: 1 op 17. Dauphine: 1 op 16
Frégate: 1 op 11.
Langdurige fabrieksgarantie incl. arb.loon
Vraag eens vrijblijvend nadere inlichtingen
krijgen ieder een bepaalde tijd toegemeten
om hun antwoorden te formuleren. Het
publiek wordt daarna in de gelegenheid
gesteld naar aanleiding van die antwoor
den weer vragen te stellen. Een eventueel
debat, evenals de hele bijeenkomst, zal
gelijk dat voorgaande jaren in de Boeken
week het geval was onder leiding staan
van drs. H. van Run, hoofdredacteur van
de Nieuwe Haarlemse Courant.
ADVERTENTIE
.rsy.7*K>v,
74. Een felle pijn bij zijn slapen martelde hem opnieuw
en terwijl hij de brief met de doodstijding in zijn
hand hield, overviel hem opeens angst voor de dood. Tot
dusverre had hij slechts vaag over de dood nage
dacht, maar thans kwam er opeens een gevoel van
vrees over hem voor pijnlijden en sterven...
Hij trachtte deze angst te overwinnen, maar gedu
rende zijn reis naar Hamburg verliet ze hem niet.
Hij zag er tegenop zijn moeder weer te zien... voor
haar was dit verlies tenslotte het allerergste. Toen
hij tenslotte voor haar stond, stoffig en verreisd, met
een kloppend hart vol beklemming, gaf haar uiterlijke
verschijning hem een schok. Dit was niet het gezicht
van een treurende weduwe! Er waren geen tranen in
haar ogen en om haar mond was een glimlach.
Ze sloot hem in haar armen en zei: „Ja, Harry,
nu ben ik alleen. Maar, weet je, het is voor mij een
troostende gedachte, dat ik hem zoveel jaren heb mo
gen hebben. Het kan nu eenmaal niet eeuwig duren.
Ik denk maar zo: jij bent er nu en zult zijn naam
voortzetten. Je zult ook mij overleven. Bovendien ben
je beroemd en jouw roem zal voortleven. Ik weet niet
hoe ik 't allemaal zeggen moet, m'n lieve jongen,
maar begrijp je, ik zie 't zo, dat je vader en ik
als ik ook dood zal zijn in jou verder zullen leven.
Ontroerd luisterde hij naar haar woorden en streel
de haar zacht over het haar.
Enige ogenblikken later voegde zijn moeder eraan
toe: „Ik heb 't niet gemakkelijk gehad, m'n jongen,
mijn liefde ging niet over rozen. Ik heb veel moeten
meemaken, maar ik heb nooit mijn vertrouwen ver
loren. Ook wat jou betreft, heb ik altijd vertrouwen
gehad, ook al had je 't soms heel moeilijk. Ik was
ervan overtuigd, dat je iets bereiken zou en dat je
roem zou voortleven. Je geboorte bracht heel wat
moeilijkheden mee, maar misschien was je me daar
om des te dierbaarder en heb ik nooit één ogenblik
mijn vertrouwen verloren".
Ze zweeg even en glimlachend zei ze tenslotte: „Een
huilende weduwe ben ik niet, Harry! Natuurlijk doet
je vaders dood mij pijn, maar treurig?... nee, dat
ben ik niet, want is het geen geluk dat ik zo lang
met hem heb mogen samen zijn en dat wij zo geluk
kig waren...?
HOOFDSTUK XXI
Het was een onbekende woning, waarin Heinrich
Heine zijn moeder in Hamburg aantrof: Neue Wall
no 28. Slechts enkele meubels en een zilveren kandela
ber herinnerden aan vroeger, aar. Düsseldorf.
Hoe vér leek zijn Düsseldorfse tijd! Welk een zwerf
tocht had hij sindsdien gemaakt! Hij liep met een be
klemd gevoel door het vreemde huis, een bescheiden
woning, de moeder van een beroemd man onwaardig!
In gedachten hoorde hij zijn vaders stem: „Harry,
ik heb vannacht toch weer zo mooi van je ge
droomd.
Maar wat kon hij, Dr. Heinrich Heine, die een be
roemd dichter was geworden, doén? Hij had nog
steeds te weinig geld om zijn moeder een zorgeloos
leven te kunnen geven... Zijn Italiaanse reis had zijn
laatste geld opgeslokt. Als hij had kunnen voorzien,
dat zijn vader tenslotte nog zo plotseling zou sterven,
dan had hij die reis niet ondernomen. Hij vroeg zijn
moeder niet naar Salomon Heine. Ook zonder vra
gen, wist hij, dat ze op zijn ondersteuning aangewezen
zou zijn.
Hij kon Salomon Heine, die hem de deur gewezen
had, thans geen bezoek brengen. Zijn moeder zei niets,
maar scheen het te begrijpen. Het enige, wat hij kon
doen, was wérken! Zijn uitgever Campe wachtte op
het derde deel van zijn „Reisebilder".
Campe ontving hem allerhartelijkst, toen hij zich bij
hem meldde.
„Allemensen, dr. Heine, dat u weer hiér bent! Kom
mee naar mijn kantoor. Waarom hebt u me niet ge
schreven? Ik heb me zo vaak tot u gewend met de
vraag, waar uw manuscripten bleven. Maar ik kreeg
geen antwoord uit Italië".
Heine vroeg: „Hoe gaat 't met mijn boeken, beste
Campe?"
De uitgever wreef zich in de handen. „Uitstekend,
dr. Heine! Ze worden vlot verkocht. De oplage van
het tweede deel van uw „Reisebilder" is bijna uit
verkocht. In het voorjaar kom ik met een nieuwe
druk. Het „Buch der Lieder" gaat minder vlot, maar
wordt toch ook wel verkocht Daarmee moet men
wat geduld hebben".
„En wat zeggen de mensen over mij, Campe?"
„De naam Heine verdwijnt niet meer uit de belang
stelling, overal staat die naam in het centrum. In Miin-
chen klinkt er echter felle kritiek, ik heb verschillende
artikelen uitgeknipt, wilt u ze lezen?"
Na een en ander doorgelezen te hebben, zei Heine op
bittere toon: „Nu begrijp ik, waarom Schenk me niet
geantwoord heeft. Na al dit geschrijf was 't natuurlijk
onmogelijk om mij bij de koning voor te dragen voor
een professoraat
Hij haalde zijn schouders op en zuchtte. „Men
schijnt mij heel gevaarlijk te vinden, ik heb soms het
gevoel, dat mij niets anders overblijft dan naar Parijs
uit te wijken".
Campe merkte op: „Al die kritiek is een uitsteken
de reclame, dr. Heine!"
«„Voor u wel, Campe! Maar helaas niet voor mij!"
Even later riep hij strijdlustig uit: „Ze hebben er op
gewacht, dat ik naar Italië ging, de lafaards. Ik kon
niets terug doen. Maar ik zal 't ze thans betaald zet
ten, ze zullen merken, dat Heinrich Heine weer aanwe
zig is."
Heine vertrok naar Berlijn om een klimaat te vinden,
waarin hij goed kon werken. Varnhagen bleek echter
op i-eis te zijn en Rahel Varnhagen was ziek en kon
hem niet ontvangen. Maar hij vond er andere beken
den, onder wie Moses Moser en Friederike Robert.
Heine was vol onrust en het werk wilde niet vlotten.
Hij had iemand nodig, met wie hij vertrouwelijk over
zijn problemen kon spreken. Er was alleen Moses Mo
ser, die hem echter, toen hij vertelde van de felle
aanvallen in de Münchense bladen nuchter aanried:
„Je moet je rustig houden. Mij doet ook niemand iets,
al ben ik een jood. Ik houd me kalm. Tracht andere
dingen te schrijven, een mooie novelle of iets derge
lijks
Deze raad bracht Heine niet veel verder. Hij bleef
door de stad zwerven en zat veel in de rumoerige ca-
fé's. Berlijn was sinds kort des avonds vol licht: er
brandde gaslicht in de straatlantaarns
Het mensdom ging vooruit: in Engeland reed thans
een spoorttrein en elders had men een tunnel door
berg gegraven.
(Wordt vervolgd)
Vrouwelijke wethouder. Mevrouw T.
de Roo-Koopman te Drachten is benoemd
tot wethouder van Onderwijs en Sociale
Zaken van de gemeente Smallingerland.
Zij is de enige vrouwelijke wethouder in
Friesland. Mevrouw De Roo is lid van de
Partij van de Arbeid. Sinds 1953 maakt zij
deel uit van de gemeenteraad.
Vrijgesproken. Het Arnhemse gerechts
hof heeft een 33-jarige vrouw uit Helden
van de haar ten laste gelegde uitlokking
tot poging tot moord vrijgesproken. De
vrouw werd ervan beschuldigd drie jaar
geleden haar minnaar te hebben aangezet
haar man te vermoorden. Deze had inder
daad een poging daartoe ondernomen, doch
deze mislukte. Hij werd tot drie jaar ge
vangenisstraf veroordeeld. De i-echtbank
had de vrouw veroordeeld tot negen maan
den gevangenisstraf.
Herstelbank. Met ingang van 1 maart
1958 is benoemd tot directeur-secretaris
van de Maatschappij tot Financiering van
het Nationaal Herstel drs. G. J. H. de
Graaff, thans lid van de gecombineerde
Nederlandse permanente vertegenwoordi
ging bij de Noord-Atlantische Raad en bij
de organisatie voor Economische Samen
werking te Parijs.
Rotterdam. Op 1 januari bedroeg het
aantal inwoners van Rotterdam 726.187 te
gen 722.718 een jaar tevoren.
Afgewezen. De gemeenteraad van
Nijmegen heeft zich niet akkoord ver
klaard met een voorstel tot verhoging van
de gastarieven. De raad was van oordeel,
dat hierdoor de kosten voor levensonder
houd onnodig zullen worden verhoogd.
Men wil het tekort van het gasbedrijf ge
dekt zien uit andere middelen. Ook heeft
de raad voorlopig een voorstel afgewezen
om een hogere subsidie aan de KEMA te
Arnhem te verlenen voor het onderzoek
elektriciteitsproduktie door kernenergie.
De verhoging waarom was gevraagd, be
draagt f 105.000.
Twintigduizend. In Vught is de
20.000ste inwoner ingeschreven. Het is het
eerste kind van het echtpaar Hombergen.
De burgemeester heeft zelf zijn 20.000ste
inwoner in de registers van de burgerlijke
stand ingeschreven. Op de openbare ge
bouwen werd de vlag gehesen. De vader
kreeg een rentespaarbrief van f 100.
Laatste verfmolen. B. en W. van Zaan
dam stellen de gemeenteraad voor voor
f 15.000 over te gaan tot aankoop van de
laatste verfmolen in Nederland, de „Duyn-
jager", die in Oostzijderveld te Zaandam
staat. Het terrein van de molen maakt
deel uit van een uitbreidingsplan. De mo
len zal te zijner tijd worden afgebroken en
elders in de gemeente worden herbouwd.
De „Duynjager" dateert uit 1696 en heeft
enige eeuwen verfhout gemalen. Hij maalt
nu steenkool ten behoeve van ijzergie
terijen.
Beurzen voor danskunst. Bij beschik
king van de staatssecretaris van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen van 11
februari 1958 is ingesteld een commissie
van advies voor het toekennen van beur
zen op het gebied van de danskunst 1958.
In deze commissie zijn benoemd tot lid
en voorzitter de heer Indra Kamadjojo in
Amsterdam; tot lid mevrouw Sonia Gas-
kell in Amsterdam; mejuffrouw C. Har
tong in Rotterdam en mejuffrouw H. Bou
rn an in Den Haag en tot lid en secreta
resse mejuffrouw P. Balma in Amsterdam.
VRIJDAG 14 FEBRUARI
Concertgebouw: Noordhollands Philhar-
monisch Orkest, zevende concert in de
serie V, 20.15 uur.
FILMS
Cinema Palace: „Santa Lucia", a.l., 19
en 21.15 uur. Frans Halstheater: Brandend
moeras, 14 jr., 19 en 21.15 uur. Lido
Theater: Pajama Game, a.l., 19 en 21.15
uur. Luxor Theater: Op leven en dood,
18 jr., 19 en 21.15 uur. Minerva Theater:
20.000 mijlen onder zee, 14 jr., 20.15 uur.
Rembrandt Theater: Nathalie, 14 jr., 19 en
21.15 uur. Roxy Theater: Vrouw zonder
genade, a.l., 19 en 21.15 u. Studio Theater:
Zondige vrouwen, 18 jr., 19 en 21.15 uur.
ZATERDAG 15 FEBRUARI
Galerie Espace: Expositie van gouaches
en tekeningen van Lucebert, 1117 uur.
Minerva: 14.30 uur: Het Aerdenhouts Kin
dertoneel met „Klein Duimpje en de Reus"
FIMS
Cinema Palace: Santa Lucia, a.l., 14,
16.15, 19 en 21.15 uur. Frans Halstheater:
Brandend moeras, 14 jr., 14.30, 19 en21.15 u.
Lido Theater: Pajama Game, a.l., 14, 16.15,
19 en 21.15 uur. The Glenn Miller-story,
a.l., 23.30 uur. Luxor Theater: Op leven en
dood, 14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Minerva
Theater: 20.000 mijlen onder zee, 14 jr., 19
en 21.15 uur, Rembrandt Theater: Nathalie,
14 jr., 14, 16.15, 19 en 21.15 uur. Roxy
Theater: Vrouw zonder genade, a.l., 14.30,
19 en 21.15 uur. Studio Theater: Zondige
vrouwen, 18 jr., 14.15, 19 en 21.15 uur.
