Leger en Darul Islam in Atjeh
zouden de situatie bespreken
Over de olie van Zuid-Sumatra
wordt druk gediscussieerd
Nieuwe vestigingsbesluiten
kleinhandel in wording
Conflict over grensgebied
tussen Egypte en Soedan
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Noord-Celebes valt Djakarta
af en omhelst nu Padang
HET WEER
Oliemaatschappijen
wachten af
Carnaval in het zuiden, de zotheid ten troon
72e JAARGANG No 188
DINSDAG 18 FEBRUARI 1958
303e JAARGANG No 36
GAAT U VERHUIZEN?
Weinig verandering
Nederlandse belangen
in Indonesië
vee MORRIS '(wfot'Ci/oi/tw/f/
Toch geweld?
Oefeningen
K.L.M. koopt twee nieuwe
Superconstellations
Het woord is aan
Kruidenier en slager mogen in de toekomst
ook broody groente, melk, vis e.d. verkopen
na behalen van algemeen diploma
Verpakte produkten maken
vakkennis overbodig
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15293
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, TeL 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijk*
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
SUMATRA
SINGAPORE (Reuter) Volgens leden van de revolutionaire regering zou
de militaire commandant in Atjeh, luitenant-kolonel Sjama'un Gaharu, een bijeen
komst hebben belegd met de anti-communistische Darul Islam in Atjeh. De
Darul Islam, die eveneens de centrale regering bestrijdt, pleegt overleg over de
thans ontstane toestand.
Volgens Radio-Padang heeft een politieke leider uit Atjeh op een politieke
bijeenkomst in Bukittinga gezegd, dat Atjeh de revolutionaire regering steunde.
De radio zei, dat deze leicier, M. Amelz, had meegedeeld, dat Atjeh geheel en
al achter de revolutionaire beweging stond. De bijeenkomst telde c.a. 20.000 in
woners van de stad en studenten.
Amelz is lid van de commissie, die een
nieuwe grondwet voor Indonesië heeft op
gesteld.
Somba zwaait om
SINGAPORE (UP) Luitenant-kolonel
Somba, militair commandant van Noord-
Celebes, alsmede de officieren van zijn staf,
hebben tijdens een spoedvergadering te
Menado besloten zich aan te sluiten bij de
opstandige beweging van luitenant-kolonel
Sumual, en een gelofte van trouw afgelegd
aan de tegenregering van Boekittinggi.
Somba werd militair commandant van
Noord-Celebes, nadat luitenant-kolonel
Sumual door de centrale regering afgezet
was.
DJAKARTA (Reuter/ANP) Maan
dagavond heeft de stafchef van het Indo
nesische leger, generaal-majoor Nasution,
na een spoedzitting van het kabinet, be
kend gemaakt, dat luitenant-kolonel Somba
en zijn stafchef majoor D. Runturambi,
ontslagen zijn.
Volgens een bekendmaking van het mili
taire hoofdkwartier in Djakarta is het mi
litaire commando van Noord- en Midden-
Celebes „bevroren". Alle bataljons in het
gebied moeten zich rechtstreeks in verbin
ding stellen met het commando van Oost-
Indonesië in Makassar (Zuid-Celebes).
Revolutionairen en Sukarno
PADANG (UP) De order uit Djakarta
tot arrestatie van de leden der revolutio
naire regering heeft onder de betrokkenen
weinig indruk gemaakt. Er is slechts één
aspect, dat de betrokkenen interesseert,
namelijk de vraag, of deze order, gegeven
ADVERTENTIE
Wij garanderen u een goede verhuizing
uitgevoerd door vakkundig personeel.
Vraag eens inlichtingen.
F. DAMIAANS EN ZN.
Zijlvest 41 - Haarlem - Tel. 12456-14155-52514
door stafchef Nasution, afkomstig is van
president Sukarno.
Mocht het namelijk zo zijn, dat de pre
sident zelf deze order heeft uitgevaardigd,
dan schijnt het wel zeker te zijn dat de
leden van de revolutionaire regering Su
karno niet langer als president erkennen
zullen. Tot nu toe heeft men over Sukarno
wel harde woorden gezegd, doch men heeft
hem zelf de trouw nog niet opgezegd.
De arrestatiebevelen tegen de ministers
der contraregering Saladin Sarumpait en
Abdulgani Usman zijn voorshands weer in
getrokken. In plaats daarvan hebben deze
twee ministers, die zich ergens in Noord-
Sumatra bevinden, opdracht gekregen te
verklaren of zij trouw zijn aan de centrale
regering of niet.
Blokkade
SINGAPORE (Reuter) Volgens de
„Straits Times" heeft de Indonesische re
gering een blokkade ingesteld tegen de drie
havens van Midden-Sumatra: Djambi, Pa-
kanbaru en Padang. Het blad heeft dit
vernomen van de zijde va"h scheepvaart
ondernemers in Singapore, die hadden
medegedeeld door de Indonesische regering
te zijn gewaarschuwd dat als zij schepen
naar deze havens zouden zenden, deze
schepen gevaar liepen te worden aange
houden.
De Indonesische consul in Singapore
verklaarde van niets te weten.
Voorts meldde de „Straits Times", dat
twee schepen, die van Sumatra op weg
waren naar Singapore, met een lading rub
ber, bij Pulau Sambu, ter hoogte van de
kust van Sumatra zijn aangehouden.
Niettemin zijn thans in Singapore 25
schepen voor Sumatraanse havens uitge
klaard.
Surpitro over koers
GENEVE (Reuter) Dr. Sumitro, de
minister van Handel van de revolutionaire
regering in Midden-Sumatra, heeft tijdens
een persconferentie in Genève medege
deeld, dat het nieuwe regiem er naar zal
streven de communistische partij volledig
te elimineren. Dit betekent niet noodwen
dig, dat de partij buiten de wet zal worden
gesteld, doch dat de communistische in-
NEW YORK (UP) De Amerikaanse
oliemaatschappijen met installaties in In
donesië hebben verklaard dat zij een hou
ding van „handen-af" zo lang mogelijk zul
len handhaven in de interne moeilijkhe
den van Indonesië.
De belangrijkste Amerikaanse oliemaat
schappij in Indonesië is de Standard Va
cuum. Deze maatschappij werkt in hoofd-
ADVERTENTIE
Verwachting tot morgenavond:
Opklaringen met vooral aanvan
kelijk enkele hagel- of sneeuw
buien. Krachtige tot matige wind
tussen noordwest en zuidwest.
Weinig verandering in tempera
tuur. In de komende nacht lichte
vorst tot temperaturen om het
vriespunt.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S.
zaak in Zuid-Sumatra, doch zij heeft een
veld en een pijpleiding in Midden-Suma
tra.
Een woordvoerder van de Standard Va
cuum zeide: „We zullen de centrale rege
ring blijven erkennen tot we op de staat
van beleg stuiten."
De woordvoerder leverde commentaar
op de vraag of zijn maatschappij oiie-
royalties zou blijven betalen aan de cen
trale regering of althans een deel zou be
talen aan de nieuwe regering in Padang.
Hij zeide dat geen beslissing is genomen
door de Standard Vacuum met betrekking
tot deze of enigerlei andere kwestie die
voortvloeit uit de oprichting van de nieu
we regering. „Politiek trachten, we er bui
ten te blijven," zeide hij. De woordvoer
der gaf echter te verstaan dat tenzij de
regering in Padang geweld gebruikt, de
contractuele schikkingen tussen de centra
le regering en de Standard Vacuum, wel
ke een fifty-fifty-basis hebben, van kracht
zullen blijven.
De andere maatschappijen die in Indo
nesië werken zijn de Caltex en de Konink
lijke. De woordvoerder van de Standard
Vacuum zeide dat voor zover bekend is
nog geen contact tussen de drie maat
schappijen heeft plaatsgehad om een ge
meenschappelijke benadering van het pro
bleem uit te werken. Hij schakelde de mo
gelijkheid van een gezamenlijke koers
echter niet uit.
LONDEN (Reuter) Naar aanleiding
van een bericht uit Padang, dat de pre
mier van de revolutionaire regering in
Padang, Sjafruddin Prawiranegara, de
buitenlandse oliemaatschappijen op Suma
tra telegrafisch zou hebben geïnstrueerd
de uitbetaling van royalties aan de cen
trale regering in Djakarta te staken, ver
klaarde een woordvoerder van de Shell-
groep in Londen, dat nog geen enkele me
dedeling van de regering van Midden-
Sumatra is ontvangen.
In het bedoelde bericht uit Padang werd
tevens gemeld, dat premier Sjafruddin de
oliemaatschappijen voorts had geadvi
seerd de verscheping van geraffineerde
petroleum naar Djakarta te staken. De
Koninklijke Shell-groep produceert onge
veer 5 miljoen ton olie voor de binnenland
se markt van Indonesië en voor die in het
Verre Oosten. Het merendeel daarvan
komt van Sumatra, waar de produktie in
1956 3.830.000 ton bedroeg. Andere olieter
reinen van de Shell zijn gelegen op Java
en Borneo. De Shell heeft vier raffinade
rijen in Indonesië, namelijk twee grote op
Zuid-Zumatra en Borneo, en twee kleine
re op Java.
Ten aanzien van de Nederlandse econo
mische belangen, heeft dr. Sumitro in Ge
nève aan UP gezegd, dat zy geplaatst kun
nen worden „op gelijke voet met ander
buitenlands kapitaal, niet meer, niet min
der." Maar de overwegend „scmi-monopo-
listische" positie van de Nederlandse fir
ma's in bepaalde gebieden, vooral wat de
buitenlandse handel betreft, bankfacilitei-
ten en scheepvaart, zal worden veranderd
door onderhandelingen opdat aan Indone
sische belangen meer aandacht zal worden
gegeven. Dit is reeds eerder bij bilaterale
onderhandelingen op Sumatra gebeurd en
de nieuwe regelingen „werken goed".
vloed in het politieke leven zal worden
geëlimineerd.
Dr. Sumitro verklaarde nadrukkelijk,
dat de nieuwe regering geen oorlog wenst,
„doch wij zijn vastbesloten een politiek
door te voeren, die meer houvast zal bie
den voor de belangen van ons volk".
Hij zeide, dat de „rebellen-regering" de
steun heeft van de militaire commandanten
van geheel Sumatra, en van Noord- en
Zuid-Celebes. Borneo is neutraal, en de
strijdkrachten op Java zijn in hun sym
pathie verdeeld", zo voegde Dr. Sumitro
er nog aan toe.
TOKIO (UP) Volgens het Indone
sische persbureau Antara heeft de Ma-
sjumipartij verklaard, dat de revolutionaire
regering-Sjafruddin ongrondwettig is.
De Masjumi roept op tot een terugkeer
tot de grondwet, waartoe allen zouden moe
ten medewerken. De verklaring houdt
daarbij uitdrukkelijk het voorbehoud in,
dat de samenwerking tussen Sukarno en
Hatta hersteld wordt.
Ten slotte waarschuwt de Masjumi tegen
buitenlandse inmenging in het geschil.
ADVERTENTIE
BAR7EÜORI5STR, HAARLEM TEL' 13439
FERD. BOL5TR. 48 A'DAM'TEL. 717162
DAMES-PANTALONS in kleuren
DJAKARTA (UP) „Er is slechts één
wettige regeiing", zo wordt in een ver
klaring van de parlementscommissie voor
de defensie gezegd, „en dat is de regering
van Djakarta. De andere moet van het
aanschyn der aarde weggevaagd worden.
De regering dient vastbesloten maat
regelen te nemen, aangezien het niet mo
gelijk is met de rebellen te onderhan
delen. Dezen dienen met kracht onder
controle te worden gebracht.
Ook de secretaris-generaal van de com
munistische partij, D. N. Aidit, drong er
in een verklaring op aan, dat „zo spoedig
mogelijk krachtige maatregelen tegen het
verraad van de rebellengroep van Sja
fruddin Prawiranegara" zullen worden ge
nomen. „Er is geen middenweg", zegt hij.
LONDEN (UP) Het Indonesische
persbureau Antara meldt, dat van 24 fe
bruari tot 4 maart grote oorlogsoefeningen
gehouden zullen worden. Hieraan zal zowel
door burgers als militairen worden deel
genomen.
(Men zie ook pag. 8).
Voor de uitbreiding van haar luchtvloot
heeft de K.L.M. drie Lockheed Supercon
stellations van het type L 1049 H en twee
douglas D. C. 7 C -vliegtuigen aangekocht.
Rousseau:
De mens is in vrijheid geboren,
overal ziet men hem in boeien.
doch
Van onze Haagse redacteur
De staatssecretaris voor de middenstand, dr. G. Veldkamp, heeft aan de Sociaal-
Economische Raad advies gevraagd over een ontwerp-vestigingsbesluit voor een
nieuw begrip „algemeen levensmiddelenbedrijf". Het is de bedoeling, dat in de toe
komst de kruidenier of de slager ook brood, groente, melk, verpakte kip, verpakte
vis en dergelijke mogen verkopen (hetgeen meer bedrijfskapitaal vereist), mits hy
voldoet aan vestigingseisen voor het algemeen levensmiddelenbedrijf. Als zy daaraan
voldoen zullen ook groenteboeren, bakkers en dergelijke „algemene" levensmiddelen
mogen verkopen waarvoor geen vakbekwaamheid is vereist, zodat deze verkoop
meestal verpakte artikelen zal betreffen. Er zullen in de algemene levensmiddelen
zaken echter geen drogisterij-artikelen en geen tabaksartikelen mogen worden ver
kocht, tenzy de exploitant voldoet aan de daarvoor gestelde eisen.
De aard van de vakopleiding voor het
diploma algemeen levensmiddelenbedrijf
zal meer gericht zijn op het verwerven
van inzicht in de bedrijfsvoering, de in
koop, de wijze van voorraadvorming, het
conserveren van de opslag, de winkelorga-
nisatic, de etalage-inrichting en dergelijke,
dan op het bijbrengen van een gedetail
leerde warenkennis.
Natuurlijk zullen voor alle detail- en
ambachtsbedrijven eisen gelden op het ge
bied van kredietwaardigheid, handelsken
nis en vakbekwaamheid op een speciaal
gebied.
Het assortiment van de „speciale be
drijven" (kruidenier, slager, groenteboer,
melkhandelaar, bakker, poelier, vishande
laar) zal aangepast zijn aan de nevenver
koop zoals die zich in deze bedrijven in
het algemeen voordoet.
Voorzover de ondernemers, die deze be
drijven uitoefenen, een ander levensmid-
Zo is nu Carnaval! Het zuiden viert
het feest van de zotheid en deed dat
maandagmiddag met een grote optocht
in Den Bosch waarvoor duizenden op
de been kwamen. Maastricht gaf de
jeugd vrij spel in de kinder-carnavals-
optocht. Daartoe verzamelden de jonge
Maastrichtenaren zich op het Vrijthof,
gestoken in vele uitmonsteringen.
CAIRO (Reuter) Egypte heeft Soedan
beschuldigd van schending van de Egyp
tische soevereiniteit door het zenden van
troepen naar Egyptisch gebied. Egypte eist
terugtrekking van de Soedanese stryd-
krachten tot onder de 22ste breedtegraad.
De Egyptische beschuldiging staat in een
communiqué dat vandaag in Cairo is ge
publiceerd.
In het Egyptische communiqué wordt
gezegd dat Soedanese strijdkrachten maan
dag in de Egyptische zone zijn opgerukt
hetgeen een schending betekent van het
verdrag van 1899 en van de Egyptische
soevereiniteit. De Egyptische regering heeft
de Soedanese regering verzocht haar
strijdkrachten terug te trekken tot beneden
de 22ste breedtegraad teneinde de betrek
kingen tussen Egypte en het Soedanese
volk te handhaven, aldus het communiqué,
dat hieraan toevoegt dat Egypte de kwes
ties tussen beide landen op vreedzame
wijze geregeld wil zien.
In het communiqué wordt voor het eerst
melding gemaakt van een grensgeschil
tussen de beide landen, dat klaarblijkelijk
in een acuut stadium is gekomen door de
algemene verkiezingen in Soedan en de
volksstemming over de Verenigde Arabi
sche Republiek in Egypte, daar beide lan
den tegelijkertijd verkiezingen in het om
streden gebied willen houden.
Spoedberaad
De minister van Buitenlandse Zaken van
Soedan, Mohamed Mahgoeb, is in Cairo
aangekomen om met president Nasser te
spreken over de aanspraak van Egypte op
grondgebied van Soedan. Inmiddels wor
den er in Khartoem lijsten verzameld van
voormalige soldaten en jonge vrijwilligers.
Egypte heeft het gehele Soedanese gebied
ten noorden van de 22ste breedtegraad op
geëist en troepen naar dit gebied gezon
den om toezicht te houden op een volks
stemming over de nieuwe verenigde Ara
bische republiek. De regering van Soedan
heeft verklaard dat zij haar soevereiniteit
over dit gebied zal handhaven. De om
streden zone grenst aan de Rode Zee en is
dun bevolkt door zwervende stammen.
Egypte heeft zich bereid verklaard Soedan
in ruil een klein gebied ten zuiden van de
22ste breedtegraad af te staan.
De Ummapartij, waarop de coalitierege
ring van Soedan steunt, heeft een beroep
op alle partijen gedaan om woensdag ge
zamenlijk tegen de Egyptische actie te
demonstreren in de Khalifasmoskee in
Khartoem.
Soedan heeft aangevoerd, dat het be
trokken gebied niet in het Egyptische par
lement is vertegenwoordigd en heeft be
sloten het Soedanese gezag over het be
trokken gebied „krachtig te handhaven".
Volgens onze correspondent bestaat in
Londen er weinig twijfel over, dat Egypte's
aanspraken op het noordelijke grensgebied
van de Soedan Nasser's antwoord vormt
op de hernieuwde weigering van de Soe
dan om Egypte's voorwaarden inzake de
verdeling van het Nijlwater te aanvaar
den. De Soedan acht de voorgestelde rege
ling nadelig voor de uitbreiding van de
landbouw. Ethiopië heeft eveneens ver
zocht over deze aangelegenheid te worden
gehoord. In politieke kringen vat men
Nasser's actie ernstig op, vooral omdat er
een groot onbeschermd land voor hem
open ligt.
Het orgaan van de Labour-oppositie,
verwijt de Britse regering dat zij zich op
nieuw door Nasser heeft laten verrassen.
Groot-Brittannië bezit op zijn minst een
morele verantwoordelijkheid voor de hand
having van Soedan's onafhankelijkheid.
del dan die waarop zij zijn gespecialiseerd,
erbij willen gaan verkopen, zullen zij het
„algemeen levensmiddelenbedrijf" moeten
gaan uitoefenen, tenzij zij willen volstaan
met naast het door hen uitgeoefende spe
ciale bedrijf nog één ander dergelijk spe
ciaal bedrijf uit te oefenen, na daarvoor
het vakdiploma te hebben behaald.
Gerief voor huisvrouw
De regeling wil de mogelijkheid open
laten van een geleidelijke ontwikkeling
naar het „algemeen levensmiddelenbe
drijf". waar de huisvrouw tegelijk al haar
levensmiddelen kan inkopen. Daarmee
wordt ook tegemoetgekomen aan de be
hoefte van de consument die in de buiten
wijken van de grote steden soms met
slechte openbare vervoermiddelen een gro
te afstand naar de binnenstad moet af
leggen om bijvoorbeeld bij een „gespecia
liseerde" poelier een kip te kopen. In zo'n
geval is het eenvoudiger dat de consumen
ten in hun wijk een diepvrieskip kunnen
kopen in een algemeen levensmiddelen
bedrijf.
Doordat in een dergelijk bedrijf ook
brood zal mogen worden verkocht, is het
niet onmogelijk dat op den duur de brood
bezorging verdwijnt, dat de bakkerswin
kels worden „opgefokt" tot algemeen le
vensmiddelenbedrijf en de broodfabrikan
ten zulke winkels zullen proberen te
stichten. De toestand in het bakkersbe
drijf is slecht. Er sluiten 450 bakkerijen
per jaar in ons land.
In 1954 is een nieuwe vestigingswet tot
stand gekomen, die het nodig maakte na
te gaan of de ongeveer tweehonderd ver
schillende ..oude" vestigingsregelingen
voor de middenstand konden worden ge
handhaafd of door nieuwe moesten wor
den vervangen. Daarbij bleek dat voor de
nieuwe regelingen de Vestigingswet 1954
technisch moest worden herzien om han
teerbaar te zijn. Zodra dit is gebeurd (van
daag is de Memorie van Antwoord inzake
deze technische wijziging bij de Tweede
Kamer ingediend) kunnen nieuwe vesti
gingsbesluiten worden afgekondigd. Een
tiental is reeds in ontwerp gereed om in
de ministerraad te worden behandeld en
voor 21 bedrijfstakken verkeert het ont
werpbesluit reeds in een vergevorderd sta
dium om naar de S.E.R. te worden ge
zonden om advies.
Geen specialités hij de kruidenier
Thans wordt reeds advies gevraagd over
een vestigingsbesluit voor drogisterij-
artikelen. In dit ontwerp is ervan uitge
gaan dat de kleinhandeld in drogisterij
artikelen op vakbekwaamheid gebaseerd
moet blijven.
Voor de verkoop van chemicaliën, voor
andere dan geneeskundige- of ontsmet
tingsdoeleinden (van insecten of voor con
servering) zal geen vestigingsvergunning
nodig zijn. in tegenstelling tot de oude re
geling. Dit betekent dat deze artikelen bij
voorbeeld ook door kruideniers verkocht
mogen worden
Overwogen zijn ook de wensen ten aan
zien van het opnemen van verpakte ge
neesmiddelen in het assortiment van het
algemeen levensmiddelenbedrijf, respec
tievelijk het kruideniersbedrijf. De staats
secretaris voor de middenstand meent ech
ter dat deze drogisterij-artikelen in het
algemeen niet in het algemeen levensmid
delenbedrijf of het kruideniersbedrijf ver
kocht mogen worden, omdat zulks een
goede uitoefening van het drogisterijbe
drijf zou schaden. Tabaksartikelen mogen
niet bij de kruidenier of in een algemeen
levensmiddelenbedrijf worden verkocht
omdat de tabaksdetailhandel reeds met
moeilijkheden heeft te kampen. De eisen
die voor vestiging in de kleinhandel in ta
baksartikelen zullen worden gesteld, zul
len overigens niet zo zwaar zijn, dat het
voor ondernemers uit andere branches be
zwaarlijk zal zijn, aan de eisen te voldoen.
Gedacht wordt aan een praktischer opzet
van het onderwijs in de tabaksbranche.
Voorlopig: afwachten
Voorlopig moet men afwachten wat de
S.E.R. de regering zal adviseren. Dit zou
aanleiding kunnen zijn tot wijziging in
de plannen van de regering, die na ver
kregen advies de vestigingsbesluiten eigen
machtig afkondigt krachtens haar be
voegdheid volgens de Vestigingswet 1954.
Vestigingsbesluiten worden dus niet aan
de Tweede Kamer voorgelegd ter goed
keuring, maar wel ter kennismaking toe
gezonden en eventueel kunnen dan Ka
merleden erover interpelleren en wensen
tot wijziging uitspreken.
Voorlopig moeten de middenstanders en
de huisvrouwen dus maar afwachten wat
er tenslotte uit de bus komt.
