DE HELDENMOED DER
ASFALTROMANTIEK
MUZIKAAL INTERVIEW
Televisie dwingt steeds meer
Engelse bioscopen tot sluiten
Erkenning voor het werk van
een Nederlandse cineast
Joegoslaven als meesters der
artistieke tekenfilms
Litteraire
Kanttekeningen
ZATERDAG 22 FEBRUARI 1958
Jan Koomen schrijft over
culturele filmdagen" in Oberhausen:
Erbij
PAGINA DRIE
VERRASSINGEN UIT CANADA
EEN NIEUWE ROMAN VAN
SIMON VINKENOOG
Metamorfoseboek
voor de jeugd
- in drie jaar honderdvijftig-
OBERHAUSEN Oberhausen in West-
duitsland is geen bijzonder grote stad (on
geveer tweehonderdvijftigduizend inwo
ners). Het is, in het hart van het Roerge
bied gelegen, ook beslist geen mooie stad,
zelfs niet als de zon er zo vriendelijk
schijnt als in de afgelopen zes dagen vrij
wel steeds het geval was. Het is het ge
heim van het stadsbestuur van Oberhau
sen en van de daar gevestigde, zeer actie
ve Volkshogeschool, dat men er deson
danks in slaagt, voor hier georganiseerde
„Westduitse culturele filmdagen" niet
Duitsland vertoonde zelf te Oberhausen
een documentaire film over hygiëne,
waaruit men hier een beeld ziet.
minder dan vijfendertig landen uit Oost en
West te bewegen tot deelneming en tal
van prominente figuren uit de internatio
nale kringen van de documentaire film
naar deze Rijnlandse stad te trekken:
Amerikanen, Engelsen, Fransen, Scandi-
naviërs, Russen, Polen, Tsjechen enzo
voorts.
Nederland nam aan de manifestatie
deel met zes films, die in één middagvoor
stelling werden vertoond, na een inleiding
van schrijver dezer regelen over de cine
matografische stand van zaken in ons
land. In vertoning kwamen: Vieren Maar
van Herman van der Horst, Rembrandt,
van Bert Haanstra, Parlevinkers van Yt-
zen Brusse, Maskerage van Max de Haas,
Railplan 68 van Louis van Gasteren jr. en
Het Licht en de Mens van Jan Coolen, die
aan Joop Geesinks Dollywood verbonden
is, als regisseur-auteur. Bovendien zou
nog Caribbean Carousel van Raucamp en
De Wit worden vertoond, maar die film
moest vervallen, omdat de outillage voor
smalfilms op dit overigens zo uitstekende
Oberhausense feest nogal wat te wensen
overliet. De Nederlandse films verwier
ven bij het zeer talrijke publiek veel bijval
en onder de journalisten werd er met dui
delijke bewondering over gesproken. De
jury onderscheidde Herman van der Horst
met een eervolle vermelding voor zijn
werk „Vieren maar" als een van de bes
te films.
Als men in aanmerking neemt, dat vijfen
dertig landen tezamen ongeveer honderd
tachtig films inzonden, dat er drie prijzen
waren, benevens vijf eervolle vermeldin
gen voor de beste films en voorts vijf voor
de films die zich het meest lenen voor het
werk voor de opvoeding van volwassenen
(de Volkshogeschool liet zich hier gelden!)
dan bemerkt men wel, dat dit resultaat
voor Nederland alleszins bevredigend is.
De erkenning was trouwens verdiend, zo
als men in het algemeen moest vaststel
len, dat de jury juist heeft geoordeeld. De
drie prijzen gingen naar Canada, Enge
land en Roemenië, behalve Nederland kre
gen Joegoslavië, de Sovjet-Unie, Frank
rijk en Engeland een eervolle vermelding
voor de beste films en voorts waren de
vermeldingen voor de „opvoedingsfilms"
voor Tsjechoslowakije, Polen, Engeland
en Frankrijk.
CANADA VERWIERF de eerste prijs
voor een film, die het meeste in overeen
stemming was met het motto van deze da
gen van de documentaire film: culturele
film, de weg naar de buurman. Het betrof
hier een werk van Herman Kroitor over
een Pools-Canadese w'sselschoonmaker
van de tram te Winnipeg, een bejaarde im
migrant, die al meer dan twintig jaar
vecht tegen de sneeuw in de wissels en
daardoor op zijn bescheiden post mee
werkt aan het vlothouden van het tram
verkeer. Het is niet toevallig, dat de do
cumentaire film dikwijls tot de beste resul
taten komt als zij het leven weergeeft van
de gewone mensen! Dat bleek ook uit ver
scheidene Engelse films, die hier in verto
ning kwamen.
De Canadese films bleken vrijwel zon
der uitzondering op een hoog peil te staan.
Canada maakt praktisch geen speelfilms,
maar de vervaardiging van documentai
re films, een hondervijftig a tweehonderd
per jaar, gaat vrijwel geheel uit van een
lichaam. The National Film Board of Ca
nada, dat zich zijn culturele verantwoor
delijkheid zeer bewust is en dat in korte
tijd de Canadese film op een uitstekend ni
veau bracht. Deze films worden niet
slecht: in bioscopen vertoond, maar ook
in scholen, dorpshuizen, bedrijven en voor
de televisie. Men bereikt er dus de hele be
volking mee. Dat is opvoedend werk van
niet te onderschatten betekenis:
EEN VERRASSING op deze cultuur
filmdagen vormden de tekenfilms van
Joegoslavië, in welk land, dat zwaar van
de oorlog had geleden, men tien jaar gele
den begon een filmindustrie op te bouwen.
De tekenfilmproduktie begon pas enkele
jaren geleden en de resultaten daarvan
waren buiten het land van Tito nog niet
bekend. Nu ineens kwamen de Joegosla-
ven ermee voor de dag en ze toonden zich
er ware meesters in! Ze hebben een vol
komen eigen stijl, los van die van Disney
die tegenwoordig trouwens ook in de Ver
enigde Staten zware concurrenten naast
zich vindt, van wie hier eveneens knap
werk werd vertoond! Men gaat daarbij uit
van alle verworvenheden van de grafische
kunst. Terecht werden ze met een eervolle
vermelding bekroond.
Dat de Tsjechen meesters zijn op het ge
bied van de poppenfilm en de tekenfilm
was al bekend en bleek hier nog eens te
meer. Een nieuw talent op dit terrein
bracht Frankrijk naar voren: Albert Pier-
ru, een leraar uit Bologne sur Mer, die in
zijn vrije tijd in z'n dooie eentje direct op
het filmcelluloid tekent. Helemaal origi
neel is het procédé niet, want voor hem
deed de Canadees Norman McLaren het
al, maar ook Pierru bereikt er resultaten
mee, die van humor en een rijke fantasie
getuigen. Twee van zijn films werden hier
met veel succes vertoond, één daarvan
werd onderscheiden.
HET IS ONMOGELIJK, zelfs maar sa
menvattend, iets te vertellen van de vele
films die hier dagen achtereen van 's mid
dags twaalf uur tot ver na middernacht,
door de camera's rolden. De Oostduit-
se Defa, die medewerking had toegezegd,
zegde op het laatste ogenblik af en hetzelf
de heeft de Volksrepubliek China gedaan.
Men betreurde te Oberhausen deze te
rugtrekkingen, maar ik vraag me af, wan
neer en waar men tijd en gelegenheid had
moeten vinden, óók nog Oostduitse en Chi
nese films te vertonen! Er was nu werke
lijk van het goede al iets teveel. Discus
sies en voordrachten vulden de filmvoor
stellingen nog aan....
De Oberhausers zelf vulden telkens weer
het grote theater, waar de films (soms zon
der ondertitels!) in vertoning kwamen en
dat ondanks het feit, dat er in deze stad
ter gelegenheid van Carnaval veel ander
jolijt te beleven was. Op één avond kwam
Prins Carnaval „Seine Tollitat" Armin
met zijn fraai-uitgedoste gevolg naar het
theater. De ontvangst daar was buitenge
woon hartelijk, maar nauwelijks hadden
de vorst en zijn dienaren de hielen gelicht
of de projectoren begonnen alweer te snor-
OP DE KEPER beschouwd verschilt de woordelijkheidsgevoel kortom tot een
tweede roman van Simon Vinkenoog - mislukte asfaltromanticus, met een heime-
,.Wij helden" (De Bezige Bij) - in tendens lijk behagen in zijn onbehagen, dat con
en psychische ondêrgrond niet veel van brio uit de „schmerzenwelt" zijn „welt-
ziin in 1055 verschenen romandebuut „Zo- schmerzen" kweekt.
lang te water". De plaats van de hande- Vinkenoog heeft zijn Victor opgepikt in
ling dezer (ironisch bedoelde) helden is een (Amsterdamse) arbeiderswijk. Het is
builen Europa verlegd, de decors zijn een lichamelijk tere jongen met een ge-
meer of minder bijgeschilderd, de voor- voelig gemoedsleven, zoéén die het wel
geschiedenis van de „held" is een andere, hard te verduren zal krijgen. Ouder-
maar het thema, datgene waar het Vin- liefde is er natuurlijk niet bij, vriendschap
kenoog om gaat, is hetzelfde gebleven: voor een dromer als hij evenmin. Hij zal
het ressentiment van de machteloze „dupe" zijn kinderangsten alleen moeten over
leden „een wereld zonder mededogen". De winnen, als hij ze overwint. Want zijn kan-
wijze waarop deze wrok en wraak een sen zijn slecht. Opgegroeid tussen het voor
uit mep zoeken is naar avenant: het is en oorlogse rode en bruine heil van de arbei-
b lij ft in hoofdzaak een vlucht in een ero- derswijk, kiest hij na de nazi-invasie het
tiek, die niet ver is van erotomanie, van hand- en hemdheroïsme (wie zal, afgezien
een lustige zelfvernedering en vernieti- van het handgeld, zeggen waarom?) Hij
ging, van een in primaire driften ontbon- vertrekt als soldaat naar het oostelijk
den onbehagen in de cultuur. Eén ding front, vecht, vlucht, wordt door de Franse
dient evenwel vooropgesteld te worden: maquis gearresteerd en belandt, na een
de auteur Vinkenoog heeft in enkele op- kort verblijf, in het bevrijde Parijs, in
zichten een overwinning op zichzelf be- Zuid-Amerika, waar hij op de paarden-
haald. Deze reprise is sterker van compo- fokkerij van zijn pcdcrastische vriend Ro-
sitie, bondiger van stijl, ietwat soberder bert een onderdak vindt. Deze met vaart
inzake onthullende aanschouwelijkheden geschreven voorgeschiedenis waarborgt
en daardoor èn als litterair werkstuk èn voldoende kwetsuren om Victor het merk
els „menselijk document" overtuigender teken te kunnen opdrukken van een (zoals
dan genoemd debuut. Ook overtuigend? dat tegenwoordig heet) gefrustreerd mens.
Zijn er zo? Natuurlijk, bij duizenden zijn
er van deze Victoren, die de Victorie van
een op drift geraakte wereld innerlijk niet
overleefden al vormen ze met elkaar
niet „de" wereld en „het" leven. Maar
HIER MOET ik het nodige voorbehoud
maken. Ik wil geen ogenblik twijfelen aan
de eerlijke bedoelingen van de schrijver,
aan zijn oprechte drang om de ondergrond
se en fraai gecamoufleerde realiteit var, goed, Vinkenoog chargeert niet als hij zijn
een „chaotische wereld" aan de kaak te held in deze situatie verstrikt De vraag is
MIJN GOEDE vriend Fermate heeft mij te zingen dan een uur over de kunst te stellen in de botte liefdeloosheid van haar ™aa[; deze victor van zijn frustratie
geïnterviewd, dat wil zeggen: ik heb hem redeneren. Het musiceren is een bezinning ontreddering. Maar ik vraag mij tegelijker- ri lTh
beloofd enkele gedialogiseerde overwegin- op zich zelf, die de praatjes der vergelij- tijd af, of de modieus geworden „eerlijk- °®Ujkfteidsgwoel te" °Pgchte van
gen op te schrijven. Ik vermoed dat som- king niet nodig heeft. Degenen die het '"ïeid" die zo hier en daar te eerlijk is om J «J" eJJ®r'™aarae.
mige lezers zich misschien herinneren dat meest gevaar lopen de superioriteit van de n°g waar te zijn hem bij die oprechtheid d iin int„p'
Fermate bij mij onder hetzelfde schedel- praktische muziekbeoefening uit het oog geen lelijke parten speelt en hem doet aannej. gros van z.jn ioige-
dak woont en zoiets als mijn innerlijke, te verliezen, zijn de musicologen. Ook bij „verlitteraturen" wat hij (hetzij willens en niet traui.phWpnf Z tlnnm
muzikale loederhelft is. Altijd beheerst en de studie der exacte wetenschap is het wetens, hetzij zijns ondanks) wil of moet "iei jd d" wamvan ae ononiKoom-
ogenschijnlijk zelfverzekerd, stelt hij ern- eerste en het laatste: het besef dat het getuigen. Bijna programmatisch laat hij alcoh0iisChe misère heeS Vinkenoog me
stig voorbereide vragen, soms met de ver- evenwicht van bezinning en onbevangen- z'.in held Victor een rotgezel-in-de- „i Pt''overt tb Pd^MiWrhien nnt
wachting dat mijn antwoorden bevestigin- heid afhangt van de intensiteit der muziek- misère van de ,.ik"-figuur uit zijn eerste Misschien wif hii wel demonstreren
c-_hpoefenina onvermhillia of het vioolsne- roman een levenservaring „opdoen" die i scnien 1 J. wel oemonsueien
Nico, het jongetje dat in een hond-
veranderde - uitgegeven door Van
Holkema en Warendorf in Amster
dam voegt een nieuwe, althans
een weinig bekende soort aan de in
ons land al tamelijk veelsoortige
lectuur voor de jeugd toe. Het is een
bewerking door Jaap ter Haar naar
een Franse uitgave, waaraan beken
de namen zijn verbonden. De Parijse
fotograaf Gérald Maurois maakte er
een reeks foto's voor en zijn vader,
de bekende schrijver André Maurois,
deed er wat tekst bij. Zij vertellen
samen een verhaal over een gewoon
Frans jongetje, dat liever in de zon
speelt met zijn hond dan dat het op
zijn kamer huiswerk zit te maken.
Op school gaat het niet zo best, pa
en ma maken zich zorgen, niemand
kan zijn onwillig gedrag veranderen,
ook Nico zelf niet, die over zijn huis
werk naar buiten zit te kijken en
verzucht „Was ik maar een hond".
Dan droomt hij, dat hij op een dag
als hond wakker wordt. Hij kan zo
maar naar buiten lopen, niemand
die hem tegenhoudt, hij is vrij van
zijn verplichtingen, maar dan ont
dekt hij, dat de mensen zich alleen
wat van hem aantrekken als ze er
zelf zin in hebben en hij voelt zich
alleen. Als hij uit zijn droom ont
waakt is Nico een ander Frans jon
getje, dat graag naar school gaat,
netjes z'n bord leegeet en braaf
iedere morgen zijn nek wast. We
kennen het origineel van dit boek
niet, maar nemen aan dat de bewer
king een kopie is, waarin alleen het
Frans in het Nederlands werd om
gezet. De hele opmaak vraagt de
aandacht, de foto's zijn in groot for
maat afgedrukt en de tekst loopt er
in een duidelijke, fraaie letter langs.
Dit, samen met de namen van de
samenstellers, doet iets uitzonderlijks
verwachten, maar is hoewel aar
dig niet beter dan vele voor kin
deren geschikte boeken, die minder
„gaaf" worden aangeboden. De foto's
vertellen het verhaal wat statisch, de
toon waarop de schrijver Maurois de
kinderen toespreekt, is die van een
goedbedoelde vaderlijkheid. Voor
zover deze opmerkingen zijn bedoeld
als critiek, gaan ze uiteraard voorbij
aan de belangstelling van het kind,
waarvoor het boek bestemd is. Maar
vanwege de namen, die er achter
staan, zal het wellicht door volwas
senen ook worden bekeken.
gen zullen zijn. Soms meen ik dat hij zich
verbeeldt, zoiets als m.ijn geweten te zijn.
Hij is het niet, al lijkt zijn stem soms uit
een onbewogen diepte te komen, of uit
een donkere hoek achter de coulissen.
Ja, Fermate, het is juist die donkerte
af en toe „die ik soms wantrouw als het
ons muzikale geweten voorstelt te gelden.
Maar komaan, hij liet een eenzijdige glim
lach verdwijnen en de werkelijk goede
vriend vroeg mij: Als je kiezen moest
tussen een goede uitvoering van de alt-
Rhapsodie van Brahms en een goede voor
stelling van l'Heure espagnole van Ravel,
wat kies je dan?" - Onvoorwaardelijk
koos ik het stuk van Ravel. „Heb je goed
nagedacht?" - Ik behoef er geen seconde
over na te denken. „Vind je de vergelij
king dan wel rechtvaardig?" - Wij zijn
niet bezig met een ivetenschappelijke on
derhandeling. Ik wil alleen zeggen wat ik
voor mij voel. Vergelijkingen zijn altijd
en nooit goed. „Vind je niet dat deze wer
ken allebei ras-echt zijn?" - Ja, ik vind
zeer zeker dat zij dat zijn. Maar je hebt
weinig orde bij je vragen en dat hoort
niet in jouw stijl. „Kan je aldus weer
maar meteen aan de slag gaan, Fermate.
worden niet van de maatschappij, maar
van zichzelf: tot een man zonder zelf-
Hendrik Andriessen respect, zonder weerstand, zonder verant-
eigenlijk een doodgewoon karakterloos
viezerikje) op uitlopen. Maar er is mij een
uitspraak van Vinkenoog in het geheugen
blijven hangen, die me daarvan niet zo
helemaal zeker doet zijn. „Zowel de schrij
ver als de lezers van dit boek" schreef
hij naar aanleiding van „Zolang te water"
„leven in een wereld zonder mede
dogen, waarvan zij ieder ogenblik de volle
verantwoordelijkheid dragen en in wer
kelijkheid is zowel de een als de ander
machteloos". Verantwoordelijk ja. Mach
teloos en dat nog wel „zowel de een als de
ander" waaróm? Het staat de schrijver
Vinkenoog vrij om de omstandigheden van
zijn „held" zo funest, zo beschamend, zo
verlammend en onzindelijk te kiezen als
het hem goeddunkt. Allicht. Maar zo'n pro-
grammatisch-miserabele Victor wordt
daarmee nog niet representatief voor „pro
blemen van deze tijd". Hij blijft een exem
pel van de zich aan zijn ressentimenten
verdoende mislukkeling, die zijn verant
woordelijkheid door een begerig geculti
veerde onmacht van zich afschuift.
EN DAARMEE kom ik terug op mijn
voorbehoud. Deze menselijke misère over-
NA DE OORLOG is het aantal bioscoop- hebben hieruit nu reeds de les geleerd
Fermate - ondanks je blijkbare voorkeur tbeaters in Engeland zeer snel uitgebreid, door afzonderlijke produktiegroepen te
oegeven dat de Alt-Rhapsod-ie van Brahms Dg expi0jtqnten hebben grote bedragen stichten, die alleen voor de televisie wer-
et werk van een meester is. - Dat kan gestoken jn amusementspaleizen. De goe- kén, omdat de moedermaatschappijen
tk zonder aarzeling toegeven. Maar ik heb de naoorlogse tijden zijn geweest en steeds door hun contracten met bioscoopconcerns *lgt er dmmendik bóvenop.
geen enkele behoefte om er naar te luis- meer ondervindt dit bedrijf do terugslag gebonden zijn. De maatregel van de En- nietf verbfeld- zf
teren, ik houd met van die muziek Maar van de yan de tclcvisie In de ja lsp cxploitanten zal dan ook een ave-
je weet heel goed, Fermate, dat ik je op- toen n de B B c de uitzendingen ver- rechtse uitwerking hebben. l g£ '-de der
roep als er een verdediging of uitlegging zorgde heeft het zich staande weten te overtuiging. Ze overbiedt zichzelf in on-
van zo'n werk gegeven moet worden en hol]dp' maar than- met de commerciële DE ENGELSE omroepen, zowel de ge- smakelijke debauches, in tot vermoeiens
dan kan je - al zeg ik het zelf, op het beeldomroep erbij waardoor het publiek subsidieerde als de commerciële, trekken en vervelens toe herhaalde en met pueriele
gewetenloze af. precies zijn. Maar ik kan de keuze beeft tussen twee gelijktijdige zich van dit verzet heel weinig aan, om- exactheid beschreven „liefdes"-taferelen,
je plotseling ter zijde stellen en mijn hart nrnararnma's loont het bezoekersaantal dat ze °P den duur toch aan de winnende waarvan Van 't Reve en Hermans de voor
laten spreken. Zoslopen^teeés^sneller tfruï DU hand zijn. Zij, van hun kant. trachten za- onthullende no-
Tant-il is in het laatste iaar met ongeveer ken le doen met de filmmaatschappijen Mteit hebben afgesnoept.
Ik wil je nog vragen, geloof je dat er twintig Dercent gedaald In dc gebieden on die ziJn met afkerig van voordelige wil graag geloven dat deze uitspattin-
ras-echte Nederlandse muzikaliteit g J R B°c 'ITA ontvangen' contracten. Zo heeft de Amerikaanse *en. die hun hoogtepunt vinden in een
laat?" Ja, dat. geloof ik of dat voel ik, t djt n drj Dercent bo- R K.O.-filmmaatschappij onlangs met de kannibalistische kampeerpartij, bedoeld
maar ik denk dat er misschien geen drie ®emidde{de Dc° dalj van het BBC een overeenkomst aangegaan, z'Jn als een Victoriaanse rechtvaardiging
mensen zijn die de ras-echtheid onder- u;nqrnrinn..uijpk t-iaaf uiteraard3 terne on waarbij deze zender over een periode van van een lammenadigheid uit hartzeer. Ik
scheiden. Maar luister eens, ik weet dat ^^fen ook!die verSnen een terug- ^vcn 3a«r de televisierechten heeft ver-
het jouw sport is om je aan de keerzijde g van ongeveer een vijfde. In absolute worven van honderd films, die reeds uit
van mijn sentiment te stellen en ik wil bedragen betekent dit achtenvijftig mil- de bioscooproulatie zijn. En dit tegen een
het spelletje graag meedoen maar je moet fe^nd sterlir?g over het derde kwar- bedrag van twee miljoen honderdvijft.g-
teit1 hlltnBeIdtnk%Wnu aoed^ laat taal van 1957 in vergelijking tot hetzelfde duizend gulden. Hetzelfde heeft de com-
teit hebben. Bedenk dit nu goed. en laat kwartaal van het voorafgaande jaar. In merciele A.B.C.-Television gedaan door
1956 bedroeg het totale bedrag aan recet- T# Ealing Films een contract te sluiten,
tes ruim een miljard pond, wat toch altijd (-)o'c hier gaat het om honderd oude films,
die ter beschikking komen tegen een be-
een
beslaat:
mij nu aan jou, Fermate, een vraag stel
len. „Als jij moest kiezen tussen „La
Cathédrale engloutie" van Debussy en een K
Sonate van Scarlatti?" - Dan kies ik even no* een behoorlijk bedrag is.
direct als jij de Sonate van Scarlatti. Maar
ik wil alles en iedereen in zijn waarde
drag van twee miljoen gulden, zo deelde W1' volmondig erkennen, dat er in deze
onlangs de Engelse Financial Times mee. tweede roman heel wat bladzijden geschre
ven staan, die dat geloof aannemelijk ma-
DE POGINGEN zullen nog om een an- ken. Ik ben bereid te aanvaarden, dat veel
DE VIJF grootste Britse bioscoopkar-
laten en ik geloof dat wij er verstandig tels hebben zich nu aaneengesloten om
aan doen geen vergelijkingen te maken, -zich te beschermen tegen het opdringen dere reden weinig kans van slagen hebben van dit hyperrealisme dat filmachtig aan
Wij zijn het er toch over eens dat iedereen van televisie. Een eerste maatregel is ge- omdat de bioscopen niet als een gesloten de oppervlakte blijft van het pikante kijk—
zijn vrijheid van voorkeur mag hebben", weest om een half miljoen pond bijeen te groep optreden. Twee belangrijke con- spel is bedoeld als parabel, in de trant
- Natuurlijk Fermate, maar je weet dat brengen in een fonds, dat alleen bestemd cerns immers zijn geïnteresseerd in de van het (niettemin verlitteratuurde) onder-
het maken van vergelijkingen in de prak- is om oude films op te kopen om zo te ontwikkeling van de Engelse commerciële gangsvisioen, waarin Victor zijn vernie-
tijk der conversatie slechts de ongrijpbare voox-komen, dat ze door de t.v.-omroepen televisie, namelijk de A.B.C. Cinema met lingslust botviert. Maar het is me onmoge-
eigenaardigheden der muziek en de even- zullen worden gedraaid. Het is namelijk het grootste deel van de aandelen van lijk om deze haast moedwillige aaneen-
zeer ongrijpbare hebbelijkheden der men- gebleken, dat het Britse publiek een grote A.B.C.-Television in handen en de Gi-ana- schakeling van onverkwikkelijkheden één
sen laat zien. Ik herinner je er aan dat het belangstelling heeft voor reprises van goe- da Theatres, bij wie het belangrijkste aan- ogenblik tragisch te zien of zelfs maar
ging om een keuze te maken. Dit kiezen de oudere films, die het zonder er een stap delenpakket van de Granada T.V. berust triest. En nóg minder om Victor voor een
'tussen twee werken is in wezen iets anders voor te doen thuisbezorgd krijgt. Van de En deze concerns zijn in het geheel niet exponent te houden van een vei-ziekte
dan het maken van een vergelijking - B.B.C.-programma's behoren de filmuit- gediend van de plannen van de bioscopen, geestelijke gesteldheid, waartoe „de on-
houdt dit in het. oog. Een vergelijking be- zendingen tot de meest gewaardeerde en De A.B.C. en de Granada hebben de fi- macht van zowel de een als de ander" zou
hoort een bezigheid te zijn waarbij veler- ook in de commerciële programma's wor- nancieel voordeligste oplossing gekozen doemen. Ik geloof niet in dit ironisch be-
lei factoren, in volgorde aan de dag treden, den drie tot vier uur ingenomen door speel- in het geschil tussen bioscoop en televisie doelde „heldendom", alias deze lafhartig-
Het is een technische behandeling van films. Een goede reprise op zaterdag- door zich financieel in het nieuwe medium heid, evenmin als ik geloof aan de (door het
objecten. Een keuze echter is een oproep avond doet de bioscoop de das om. Dan te intei-esseren, zodat verliezen in de ene citaat uit Robert Margerit gesuggereerde)
aan de onbevangen sympathie van de per- blijven de mensen thuis en dat gaat ten sector van het amusement geleden in de heldhaftigheid van het feit dat men leeft
soon. En het is niet alleen voor het ge- koste van de belangrijkste uitgaansavond andere sector weer kunnen worden goed- („peut-étre sommes-nous des héros, paree
nieten, maar ook voor de kennis der mu- voor het bioscoopbedi'ijf. Van de totale re- gemaakt. En 't laat zich aanzien, dat beide que nous vivons") waaraan de lamme-
ziek van het grootste gewicht, dat deze cettes „vangt" men namelijk vijfentwin- concerns goed hebben gegokt, want de di- nadigheid tóch nog een alibi der heldhaf-
vrije sympathie beslaat en erkend wordt, tig tot dertig percent op zaterdagavond, videnduitkeringen blijken niet oninteres- tigheid tracht te ontlenen.
Oók als een vakman opstellen over muziek De rest komt op de overige dagen van de sant te zijn. Dividenduitkeringen van mi-
schrijft, respecteert hij de hartsgeheimen week binnen. nimaal zestien tot maximaal vijfentwin- ER lb in de „eerlijkheid" en dat
der muzikaliteit. Op een andere manier trachten de tig pei'cent, welke de programmamaat- wreekt zich onvermijdelijk in de litteraire
Fermate herneemt het woord en vraagt bioscoopconcerns de televisie te dwarsbo- schappijen op hun aandelen uitkeren, vormgeving van dit soort onthullende
mij: „Vind je zo'n keuze niet onbezonnen, men door die filmmaatschappijen te boy- kunnen de afnemende inkomsten uit de romans iets oneerlijks. Ze etaleert een ge
in tègenstellina met vergelijkingen?" - cotten, die films aan de omroepen leve- bioscoopexploitatie geheel of gedeeltelijk f0".q"earde. werkelijkheid als „de" wer-
Neen, het muzikale hart mag spreken vóór ren. Men hoopt, dat de maatschappijen de ontvangen. kelijkheid, als de achter een „kun je nog
dat enige verstandelijke controle zich laat voorkeur zullen blijven geven aan de Eenzelfde ontwikkeling als in Engeland le.yen ^e1 dan mee schuilgaande eigen-
pelden. Als het op musiceren en luisteren bioscopen boven de televisie. Nu is het in- staat ook zonder enige twijfel het Ne- b°Pe*°ze' Jammerlijke, werkelijke
aankomt, is dit een natuurlijke zaak die derdaad nog zo, dat de filmindustrie de derlandse bioscoopbedrijf te wachten, zo- werkelijkheid. Ik kan daar niet anders dan
zowel voor vaklieden als dïlletanten geldt, grootste winsten behaalt uit de normale als Rotterdam (de stad met percentsge- een glibberig-zwart asfalt-romantisme in
Het maken van vergelijkingen heeft met roulatie, maar de verwachting is alge- wijs de meeste televisie-ontvangers) zlen, dat door een aantal met talent ge-
de primaire werking der muzikaliteit niets meen. dat de ontspanning in de bioscoop heeft aangetoond, waar enkele bioscopen senreven Diadzijden niet kan worden
te maken. Het is voor iedereen, die muzi- steeds meer zal worden verdrongen door reeds zijn overgegaan tot één avondvoor- schoongewassen.
kaal is, meer waard een uur te spelen of de televisie thuis. De filmmaatschappijen stelling. C. J. E. Dinaux
