Winst Unilever 15 pet gedaald
WYBERT
Panda iii het Wilde Westen
Stijging van temperatuur
Zoch üs het zo
Benelux moet in en ten bate
van EEG voorsprong behouden
Dividend gehandhaafd 15,5 pet
Wereldnieuws
2
Ondanks met drie percent gestegen omzet:
Arnhem krijgt geen tinerts
meer uit Indonesië
De obligatielening Wijers'
Kort economsich nieuws
uit binnen- en buitenland
Terugkoop en terugbetaling
door Kediri van deel
van aandelenkapitaal
Bandjir van valse rupiah's
NHM gaat bemiddelen
voor exportcombinaties
VAN NI E L
KLM vraagt vergunning 230
personeelsleden te ontslaan
Mendes Gans behaalde in
1957 goede resultaten
Hollandsche Sociëteit
verhoogt dividend
Professor Brouwers te Amsterdam
WONDER
J
VRIJDAG 28 FEBRUARI 1958
(Van onze financiële medewerker)
HET WIJDVERTAKTE UNILEVER-CONCERN heeft zijn tol aan de terug
lopende conjunctuur, gepaard gaande aan een zeer verscherpte concurrentie,
over 1957 betaald. Hoewel de omzetten nog drie percent hoger waren dan in
1956 daalde de winstmarge dusdanig, dat de netto-winst ongeveer vijftien percent
lager is dan over 1956. Bij een totale omzet van 18.3 miljard (vorig jaar 17.8
miljard) werd een winst behaald van 908 miljoen (vorig jaar 1051 miljoen),
waarvan 481 miljoen (vorig jaar 552 miljoen) belastingen werden geheven.
De netto-winst na diverse verrekingen bedraagt tenslotte 428 miljoen tegen
501 miljoen over 1956, waarvan de Unilever n.v. 203 miljoen (vorig jaar
233 miljoen) voor haar rekening nam, en de Unilever Ltd. (de Engelse „tak")
225 miljoen (vorig jaar 268 miljoen). Het dividend, dat over 1956 I0/2
percent bedroeg, komt evenwel nog lang niet in gevaar, daar dit, evenals bij al
onze grote concerns, ten opzichte van de winst bescheiden wordt gehouden. Het
dividend over 1957. dat eveneens op 15V2 percent werd bepaald waarvan
reeds 5*4 percent ad interim is betaald vraagt ongeveer een kwart van de
netto-winst, zodat de marge nog voldoende ruim is om ook bij een verder terug
lopen van de winsten het dividend te handhaven.
Uit de vergelijkende cijfers van het
eerste en het tweede halfjaar met het
vorig jaar blijkt, dat de omzetten over het
tweede halfjaar 1957 hoger waren dan die
in het eerste van 1957 en ook hoger dan
die in het eerste halfjaar van 1956. De
winstmarge, die in het eerste halfjaar was
teruggelopen tot 2.43 percent van de omzet,
is dus verder gedaald. Na de periode van
steeds stijgende winsten zal men moeten
wennen aan het feit, dat ook onze grote
Internationale concerns niet aan de con
junctuurteruggang voorbij gaan. De con
servatieve financiële politiek komt de
maatschappijen en hun aandeelhouders
vooral in neergaande tijden, zoals wij thans
beleven, zeer te stade.
De cijfers van Limited zijn evenals vorig
jaar tot guldens herleid tegen de officiële
pariteit van 10,64 voor het pond sterling.
De raden van bestuur zijn voornemens aan
de op 24 april te houden algemene ver
gaderingen van beide maatschappijen, bij
een onveranderde koers van het pond ster
ling, voor te stellen over 1957 het slotdivi-
dend van 10% °/o (v.j. 10% uit te keren
op de gewone aandelen van de Nederlandse
maatschappij en een slotdividend van
ADVERTENTIE
ffiOr,
HOLLANDIA TRICOTAGES
Van maart af zal, „uit principiële over
wegingen", geen Indonesisch tinerts meer
in Arnhem worden verwerkt, aldus heeft
volgens het Indonesische persagentschap
Antara verklaard.
De minister „kon nog niet zeggen" waar
het erts thans zal worden verwerkt Een
deel van het op Banka gewonnen erts gaat
thans naar de Verenigde Staten. Voor
Europese landen bestemd tinerts zal ter
verwerking naar Europa worden gezonden,
zo voegt Antara hier aan toe. Voorts wordt
de mogelijkheid onderzocht het erts in
Indonesië te verwerken.
Zoals vermeld is in het jaarverslag van
J. P. Wijers' Industrie- en Handelsonder
neming n.v. te Amsterdam (d.d. 4 februa
ri) door de directie een dividend voorge
steld van 15 percent, waarvan 10 percent
desgewenst in 6 pet. obligaties. Mede in
verband met opneming in de officiële prijs
courant va deze obligaties, zijn thans de
voorwaarden van deze lening bekendge
maakt. Deze is groot nominaal f 825.000,-
verdeeld in -tukken aan toonder groot
1.000 en 100. De rente bedraagt 6 per
cent. De looptijd is ten hoogste 25 jaar. Be
houdens vervroegde aflossing zal de le
ning a pari worden afgelost in vijftien ge
lijke jaarlijkse termijnen elk groot 55.000,
vanaf 1 maart 1969 tot en met 1983 .Ver
vroegde algehele of gedeeltelijke aflossing
a pari is toegestaan vanaf 1 maart 1968. De
lening heeft tot doel de versterking van
de bedrijfsmiddelen, welke benodigd zijn
voor de financiering van de verder geste
gen omzetten.
Nedlloyd Line
De directies van de n.v. Stoomvaart Maatschap
pij „Nederland" en Koninklijke Rotterdamsche
Lloyd n.v. hebben besloten een nieuwe dienst te
openen van havens in Oost-Pakistan, Calcutta en
de Straits, via het Panamakanaal naar de Golt
van Mexico. In deze dienst zullen maandelijkse
afvaarten worden gegeven met snelle schepen,
die op de 8ste van de maand van Calcutta zullen
vertrekken en op de 16de van Singapore. De
nieuwe dienst zal gevaren worden onder de naam
Nedlloyd Line-Gulfdienst.
Tsjechische reorganisatie
Het centrale comité van de Tsjechoslowaakse
Communistische Partij heeft een reorganisatie
plan voor decentralisering van de industrie en
de handel goedgekeurd. Volgens dit plan, dat op
een april in werking moet treden, zullen ver
schillende ondernemingen, die op hetzelfde ge
bied werkzaam zijn, zich verenigen tot economi
sche eenheden, welke moeten helpen de produk-
tie voor 1960 met ruim vijftig percent te ver
meerderen. (AFP)
Hiswa-tentoonsteliing
Op de achtste Hiswa Watersporttentoonstelling,
die de heer Ernst Crone als voorzitter van de
Koninklijke Verbonden Nederlandse Watersport
verenigingen op 7 maart in het RAI-gebouw te
Amsterdam zal openen, zullen dertien exposanten
plastic boten tonen. Meer dan in vorige jaren
staat de expositie ditmaal in het teken van de
kleine boot. De voorzitter der HISWA, de heer S.
Joosten, zei dat de Nederlandse markt op het
ogenblik niet gunstig is voor de verkoop van
grote jachten. Vóór de oorlog kon men een luxe
motorkruiser van 9 i 10 meter kopen voor
rond vijfduizend gulden. Thans moet men meer
dan zes a zeven maal zoveel betalen.
Plateelbakkerij „Zuid-Holland"
De n.v. Koninklijke Plateelbakkerij „Zuid-Hol
land" te Gouda gaat samenwerken met de in
Beieren gevestigde Thomas-fabrieken van het
Rosenthalconcern.
Sterlinginvoer vrtf
Met ingang van heden is de import van ponden
sterling in Engeland vrij. aldus heeft de Engelse
minister van Financiën Heathcoat Amory in het
Lagerhuis bekend gemaakt. Tot nu toe was het
verboden met meer dan tien pond sterling Enge
land binnen te komen. (UP)
ll'/j0/!) (v.j. llVi°/o) op het. gewone kapitaal
van de Engelse maatschappij. Het ligt in
de bedoeling de slotdividenden in mei be
taalbaar te stellen. De dividenden van de
beide maatschappijen zullen in geldswaar
de gelijk zijn overeenkomstig de in de
egalisatie-overeenkomst voorgeschreven
berekeningswijze. De jaarverslagen van de
beide maatschappijen zullen in de eerste
week van april a.s. verschijnen.
Het voorstel, donderdag gedaan in de
buitengewone vergadering van aandeel
houders der n.v. Kediri-Stoomtram Maat
schappij om 350 aandelen in het bezit der
vennootschap in te trekken en op elk van
de overige 1450 geplaatste aandelen elk
groot 1000,- nominaal, 450,- in contanten
terug te betalen, is met algemene stem
men aanvaard. Hierdoor zal het maat
schappelijk kapitaal van ƒ1.800.000,- op
797.500,— worden teruggebracht.
Een aandeelhouder complimenteerde
het bestuur met dit zijns inziens vooruit
strevende voorstel, dat naar hij zeide ve
le andere maatschappijen tot voorbeeld
kon dienen. Over de toestand in Indonesië
deelde de directie mede, dat de vergoe
ding, te weten de huur voor het gebruik
van het materiaal en de kantooronkosten
in Nederland tot het einde van 1957 is be
taald. Bovendien is de transfer van de kan
tooronkosten in Nederland geschied.
SINGAPORE (Reuter) Volgens de
„Straits Times" weigeren de zakenlieden
in Singapore, die zaken doen met Indone
sië, langer Indonesische rupiah's in beta
ling aan te nemen. Op de zwarte markt is
de koers van de rupiah gedaald van 11 tot
19,5 rupiah per straftsdollar, terwijl de of
ficiële koers daalde van 3 tot 5,4 rupiah.
Volgens het blad is een der oorzaken
van deze koersdaling het in omloop zijn
van miljoenen valse rupiahbiljetten, spe
ciaal in Djambi en 'alembang, in Zuid-Su-
matra. Het blad had van een handelaar
vernomen, dat, waar zowel de valse als de
echte rupiah's op goedkoop papier zijn ge
drukt, het bijna onmogelijk is om de echte
bankbiljetten te onderscheiden van de val
se, die buitengewoon goed zijn nage
maakt. Vermoed wordt, dat het valse geld
in Japan wordt gedrukt.
De economische attaché aan het Indone
sische consulaat te Singapore, Sutadisa-
stra zei de daling van de rupiah-koers toe
te schrijven aan de blokkade door de Indo
nesische marine en de daaruit voortvloeien
de daling in de export van rubber en copra.
De „Straits Times" schreef dat de koers
op de zwarte markt vorig jaar tien rupiah
tegen één straitsdollars was. Deze was tot
14 gedaald toen de opstandige regering te
Padang was geproclameerd en daarna
was zij nog dieper gedaald.
Blokkade en blokkadebrekers
In Djambi en Palembang liggen op het
ogenblik 25 uit Singapore afkomstige sche
pen stil. De eigenaars van deze schepen
wachten af hoe de Indonesiche blokkade
van Sumatra zich ontwikkelen zal, en heb
ben hun gezagvoerders opdracht gege
ven voorlopig niet uit te varen. Vijf sche
pen die de vorige week door de douane te
Pulau Sambu werden vastgehouden, lig
gen daar nog steeds.
De „Straits Times" wijst er op, dat de
opheffing door de Padang-regering van al
le mogelijke beperkende bepalingen en
vooral de sterke verlaging van uit-en in
voerrechten het voor de handelaren in Sin-
apore de moeite waard maken de blokka
de van de centrale regering te doorbreken.
Schepen van 45 ton bijv. vervoeren produk-
ten en goederen ter waarde van meer dan
30.000 dollars.
ADVERTENTIE
Rokershoest
wordt voorkomen
en bestreden met
De Nederlandse Handel Maatschappij zal
in de toekomst, als niet rechtstreeks by de
goederenexport betrokken instelling, be
middeling aanbieden voor het tot elkaar
brengen van bedrijven, die in principe
tot samenwerkinge op verkoop- en spe
ciaal exportgebied bereid zyn.
In een circulaire deelt de bankinstel
ling mee dat gedacht wordt aan het namen
verzamelen van bedrijven, gerubriceerd
naar branche, die voor het denkbeeld van
gecombineerde exporten voelen, om daar
na aan elk van deze bedrijven hierover
verslag uit te brengen, onder vermelding
van bepaalde bijzonderheden, zonder ech
ter voorlopig de namen der medegeïnte-
resseerde bedrijven in hun branche te
noemen. Blijkt dan, dat de mogelijkheid
aanwezig geacht mag worden om een ex
portcombinatie op te richten, dan kan de
N.H.M. de weg tot onderhandeling tussen
de belanghebbende bedrijven openen en
verder het initiatief aan hen laten. De
N.H.M. onderneemt deze bemiddeling om
dat voor de exporterende bedrijven de
strijd om het bestaan vooral in de Euro-
markt wellicht steeds scherper zal worden.
De wereldvermaarde
Elizabeth Arden
preparaten zijn
alle verkrijgbaar bij:
Parfums Byoux
Grote Houtstraat 92
Tel. 12160 - Haarlem
09ÓI'
Vakbonden verwachten nog een
tweede „golf' ontslagen
De directie van de K.L.M. heeft bij de
gewestelijke arbeidsbureaus een vergun
ning tot ontslag aangevraagd voor 230 le
den van het grondpersoneel, van wie er
200 op Schiphol werkzaam zijn en 30 op
liet hoofdkantoor in Den Haag.
Van de zijde van de vakbonden wordt
meegedeeld, dat thans blijkbaar uitvoe
ring wordt gegeven aan het voornemen
van de directie van de maatschappij om
verschillende afdelingen „uit te kam
men." De ontslagaanvragen hebben plaats
in alle sectoren van het bedrijf, zowel bij
de administratieve- als de technische af
delingen. Het verzoek om vergunning
voor deze ontslagen betekent de conse
quentie van het van te voren uitgestippel
de beleid.
Degenen, voor wie een vergunning voor
ontslag is aangevraagd, hebben hiervan
mondeling en schriftelijk bericht gekre
gen. Voor de datum van ingang staat een
wettelijke termijn vast. Van vakbondszij
de wordt verondersteld dat deze massale
aanvraag om ontslagvergunning nog ge
volgd zal worden door een tweede „golf."
De directie van de n.v. Amsterdamsch
Bankierskantoor v h Mendes Gans en co.
te Amsterdam deelt mee dat in 1957 de
bankzaken zodanig zijn uitgebreid dat het
totale resultaat over dit boekjaar dat van
1956 overtreft, zodat aan de verwachtin
gen werd voldaan.
De inkomsten uit effecten, deelnemin
gen, provisie, interest enzovoorts beliepen
988.114 (v.j. 763.095). De onkosten verg
den 607.352 507.803). Het saldo winst
bedroeg 1 340.319 209.666). Voor belas
tingen werd bestemd 185.319 75.226).
Voorgesteld wordt een dividend van 8 per
cent (7 pet.) op een onveranderd aande
lenkapitaal van 1.200.000.
In verband met de Euromarkt werd met
een meerderheidsbelang deelgenomen in
een vestiging te Brussel onder eigen
naam.
Aan de op 17 maart a.s. te houden jaar
lijkse algemene vergadering van aandeel
houders der Hollandse Sociëteit van Le
vensverzekeringen n.v. zal worden voorge
steld over het boekjaar 1957 een dividend
uit te keren van 11 percent, (v.j. 10 per
cent).
DE SECRETARIS-GENERAAL van het ministerie van Economische Zaken, prof.
G. Brouwers, heeft tijdens een lunchbijeenkomst van de afdeling Amsterdam van het
Comité Benelux een rede gehouden over de Benelux en de Europese Economische
Gemeenschap onder de titel: „Benelux; wat ons te doen staat". Wat betreft de ver
houding tussen Benelux en E.E.G. wees prof. Brouwers er op, dat bij de onder
tekening van het verdrag is geconstateerd dat er door de Beneluxlanden naar ge
streefd zal moeten worden de voorsprong in West-Europa te behouden. De juistheid
dezer stelling kan volgens de spreker niet genoeg worden beklemtoond. Niet omdat
het op zichzelf zo belangrijk is een voorsprong te hebben, maar omdat wachten op
de ontwikkeling der E.E.G. niet slechts een stilstand in de ontwikkeling der Benelux
zou teweegbrengen, maar zelfs tot een terugval zou kunnen leiden, die de in deze
bijzondere samenwerking bereikte resultaten weer ongedaan zou kunnen maken.
Als de Beneluxlanden de voorsprong trachten te behouden, dan is er alle kans, dat
zij in het geboorteproces der Europese integratie niet slechts hun gezamenlijke
belangen op de beste wijze dienen, maar ook dit integratieproces zelf, omdat zij
op deze wijze daarin een sterke, zo niet de sterkste dynamische factor kunnen blijven.
Dit is het eerste punt aldus prof.
Brouwers wat ons in de actuele situatie
van vandaag te doen staat: de handhaving
van de Benelux als eenheid in de opbouw
der Europese Economische Gemeenschap.
Onverbrekelijk daarmede verbonden is de
verdere versterking van de commerciële
banden tussen de Benelux-partners. In dit
verband wees de spreker op het feit dat
onze export naar België onder het Euro
pese gemiddelde is gedaald, hetgeen niet
slechts bezinning vraagt op onze econo
mische politiek en onze exportactiviteit als
geheel, maar tevens op de relatie van deze
activiteit met landen, waarmee wy door
nauwe integratiebanden gebonden zyn.
respectievelijk bezig zijn gebonden te
worden.
Bij het intensieve gebruik van de Benelux-
markt als basis voor onze structurele ont
wikkeling exportbevordering en indu
strialisatie nebben bedrijfsleven en
In de nacht van donderdag op vrijdag
vroor het in het westen van het land licht,
in het oosten matig en in de provincie
Groningen zelfs streng. Het vliegveld Eel-
de rapporteerde min twaalf graden. In de
nanacht kwam van het/ zuidwesten uit
bewolking opzetten en viel er plaatselijk
enige regen of sneeuw. Dit hangt samen
met de nadering van een front, dat de
voorste begrenzing vormt van zachtere
oceaanlucht. Dit front naderde vrijdag
ochtend de Nederlandse kust.
Om acht uur was de temperatuur in
Vlissingen twee graden boven het vries
punt, terwijl het in Groningen nog elf gra
den vroor. Intussen beginnen oceaan
storingen hun invloed steeds verder naar
het Europese vasteland uit te breiden. Een
volgend front nadert de Britse eilanden.
Dit betekent voor ons land een einde
van het winters weer. Een en ander zal
met enige regen gepaard gaan en een
verdere stijging van de temperatuur. De
wind neemt toe uit richtingen tussen zuid
en west.
WEERRAPPORTEN
Zaterdag 1 maart
Zon op 7.28 uur, onder 18.18 uur.
Maan op 13.20 uur, onder 4.19 uur.
Maanstanden
5 maart 19.28 uur volle maan.
12 maart 11.48 uur laatste kwartier.
20 maart 10.50 uur nieuwe maan.
28 maart 12.18 uur eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Zaterdag 1 maart
Hoog water 11.45 en uur.
Laag water 6.45 en 19.41 uur.
Het hoog en laag water te Zandvoort is Eindhoven
Temperaturen
buiten-
h
en binnenland, heden
morgen 7 uur.
Neerslag-
ii i
7) f»
laatste 24
uur
1»
Sfi
Helsinki
geheel bew.
windst.-13
0,5
Stockholm
licht bew.
zw -15
0
Oslo
zwaar bew.
nnw -15
0
Kopenhagen
licht bew.
o -5
1
Aberdeen
zwaar bew.
windst. 4
12
Londen
licht bew.
wzw 2
0
Amsterdam
geheel bew. z 0
0
Brussel
geheel bew. z 0
3
Luxemburg
onbewolkt
nnw -8
0
Parijs
regen
zzw 1
0,1
Bordeaux
mist
nnw -1
0
Grenoble
zwaar bew.
nnw -3
4
Nice
licht bew.
nnw 4
9
Berlijn
onbewolkt
wzw -9
0
Frankfort
licht bew.
windst. -9
0
München
licht bew.
zzw -7
2
Ziirich
onbewolkt
nnw -10
0,2
Genève
licht bew.
no -4
0
Locarno
onbewolkt
0 1
0
Wenen
geheel bew. nnw -2
4
Innsbruck
geheel bew.
o -8
8
Rome
regen
o 5
4
Ajaccio
onbewolkt
verand. 2
0
Mallorca
geheel bew
no 0
7
Algiers
geheel bew.
nnw 6
13
Den Helder
zwaar bew.
z -0
0
Ypenburg
sneeuw
z 1
0,4
Vlissingen
lichte regen
z 1
3
Eelde
licht bew.
windst.-10
0,5
De Bilt
zwaar bew.
z 0
0,3
Twente
half bew.
windst. -7
6
Eindhoven
zwaar bew.
z -1
0,1
Vlv. Z.-Limb. zwaar bew.
z -3
0,2
2. Het bericht over goudvondsten in het
verre Westen had het vindingrijke brein
van Joris op gang gebracht. Plannetjes
borrelden in hem op, de ene vondst na de
ander, die goud waard waren, al waren
ze niet alle eerlijk als goud. Hij moest
ervan zuchten. „Welaan", mompelde hij.
„thans moet ik alleen nog een middel be
denken, om de verre reis naar het Westen
te bekostigen. Doch ook dit probleem zal
wel een oplossing vinden op een vrucht
bare morgen als dezeHet eenvoudigste
is als ik eens bij een goede bekende aan
klopte, dieOp daf moment werd er
luid op de buitendeur geklopt. „Ei, ei",
mompelde hij, opverend, „kan het zijn,
dat de goede bekende bij MIJ aanklopt?"
1-Iet bleek inderdaad iemand te zijn, met
wie Joris maar al te goed bekend was: de
deurwaarder, met een dwangbevel. Geen
prettig bezoek voor iemand, die juist over
middelen peinsde, om aan gelden te ko
men. Maar, vreemd genoeg maakte zich
plotseling een grote blijdschap van Joris
meester. „Welkom!", riep hij uitbundig,
..ge zijt juist degene, die ik nodig heb.
Komt binnen, fiscaal heerschap, ik invi
teer u in mijn voorvaderlijk slot. lnvita
fiscus, zoals wij latinisten zeggen!"
overheid beide een taak. Vot het bedrijfs
leven en in het bijzonder voor de zich uit
breidende en de nieuwe industrieën is het
zaak door grondige bewerking van de Bel
gisch-Luxemburgse markt de mogelijk
heden daarvan verder te gebruiken en door
vernauwing der banden en versterking der
contacten de gezamenlijke industriële basis
te verstevigen. Voor de overheid is het in
de eerste plaats zaak een systematisch plan
met de regeringen der partnerlanden op te
stellen, volgens hetwelk de uitzonderings
bepalingen binnen de gestelde termijnen
buiten werking worden gesteld.
De harmonisatie
In internationale kringen beseft men,
sprekend over de harmonisatie van het
sociaal-economische beleid als algemene
doelstelling, veelal niet voldoende, dat de
voor elke gezonde integratie primaire voor
waarden van het nationale economische en
monetaire evenwicht in elke der partner-
landen zijn eisen stelt aan de inhoud van
dit sociaal-economische beleid, die al naar
de concrete omstandigheden van land tot
land tot verschillen aanleiding kunnen
geven Harmonisatie betekent dientenge
volge niet steeds gelijkgerichtheid van
maatregelen, maar eventueel zelfs tegen
gesteldheid. In de Benelux hebben wij de
juistheid dezer stelling in de praktijk er
varen en het is ook in de naaste toekomst
van de grootste betekenis, dat wij ge
zamenlijk deze stelling, wanneer nodig, op
nieuw in praktijk brengen. Voor ons land
zal dit probleem reeds in de eerstvolgende
jaren van actueel belang zijn, omdat de
arbeidskosten onzer produktie de laatste
jaren met betrekking tot de overige West-
europese landen relatief sterk zijn geste
gen Dit heeft de sterkte van onze positie
in de internationale concurrentie verzwakt.
Het is dan ook dringend gewenst, dat het
kostenpeil van onze nationale produktie
niet verder wordt verhoogd.
(Voor de beurs zie pagina 13)
Geestelijk. President Eisenhower heeft
op zijn wekelijkse persconferentie ver
klaard, dat hij niet de bedoeling had
Boelganin en Kroesjtsjev naar Ameri
ka uit te nodigen, toen hij in jen re
cente brief aan de Russische premier
sprak van de wenselijkheid van bezoe
ken van invloedrijke Sovjet-burgers.
Hij heeft meer gedacht aan geestelijke
leiders dan aan mensen die officiële
verantwoordelijkheid dragen.
Staalplastic. I Rusland is een nieuw soort
plastic gefabriceerd dat volgens het
Russische persbureau Tass de hardheid
van staal heeft, maar 83 percent min
der weegt. Men kan er een huis van
drie verdiepingen mee bouwen, dat
slechts 48 ton weegt, en auto's en lich
te schepen van persen.
Vrij beroep. Volgens het partijloze Ween-
se blad „Die Presse" worden er in Roe
menië duizenden voormalige grondbe
zitters, officieren, hoge functionarissen
en personen die een vrij beroep uitoe
fenen, gearresteerd.
Wervelstormen. Een reeks wervelstor
men die de Amerikaanse staat Missi-
sippi heeft getroffen, heeft aan twaalf
personen het leven gekost. Zeventig
mensen liepen verwondingen op. In
Louisiana, Florida, Texas en Alabama
hebben de st' men alleen schade aan
gebouwen aangericht.
Afgetreden. De Griekse minister van Han
del en Industrie, Papalogoeras, en de
minister van Openbare Werken en Ver
bindingen, Rallis, zijn afgetreden na
dat premier Karamanlis had besloten
een nieuwe kieswet ter goedkeuring bij
het parlement in te dienen. De minis
ters verklaren, dat het ontwerp aan het
kabinet had moeten worden voorge
legd voor behandeling door het parle
ment.
Succes. Te Cape Canaveral in de Ameri
kaanse staat Florida is met succes een
projectiel van het type „Redstone" ge
lanceerd, met behulp van een nieuwe
brandstof. De „Redstone" bleef twee
minuten zichtbaar in een helderblauwe
lucht. Het projectiel is de eerste trap
van de „Jupiter-C" waarmee de aard-
satelliet „Explorer" in haar baan werd
gebracht.
Erkenning. Rusland heeft officieel de de
mocratische regering van San Marino
erkend. Volgens de grote raad van de
republiek heeft Rusland een consul-
generaal in de republiek benoemd Tot
14 oktober 1957 had deze dwerg repu
bliek de enige communistische rege
ring van West-Europa.
Ondervangen. Het Westduitse verbond
van ondernemingen op chemisch ge
bied heeft bekendgemaakt dat profes
sor Friedrich Henglein een nieuw type
atoomreactor heeft ontworpen dat de
„gevaarlijke factoren," welke het on
geluk in Windscale (Engeland) hebben
veroorzaakt, ondervangt. In deze nieu
we reactor zal grafiet zowel gebruikt
worden voor het temperen van de kern
reactie als voor het regelen van de
hitte.
Schandaal. Ambtenaren van het te Bonn
gevestigde bureau voor verdedigings-
lasten, dat de vergoeding van door de
bezettingstroepen veroorzaakte scha
de regelt, hebben zich laten omkopen
en uitbetalingen ten bedrage van meer
dan een miljoen mark gedaan aan on
bevoegden, die aan zeven ambtenaren
van het bureau steekpenningen tot een
bedrag van meer dan 100.000 markt
hebben betaald. De vroegere direc
teur van het bureau, dr. Vergossen, zit
nog in voorarrest. Een twaalftal deels
zeer geziene burgers zal worden ver
volgd wegens omkoperij en oplichting.
Kleine wereld. De pastooi van de enige
Argentijnse gemeente, waar onlangs
een communist tot burgemeester is ge
kozen, heeft zich een exemplaar van
Guareschi's roman „De kleine wereld
van Don Camillo" aangeschaft om de
Peppone van zijn dorp doeltreffend te
kunnen bestrijden.
Lava. De communistische partij op de
Philippijnen heeft besloten zich te ont
binden, op voorwaarde dat haar leider,
Jesus Lava, door president Carlos Gar
cia in audiëntie wordt ontvangen.
Koudegolf. De koudegolf, waardoor Noord-
Frankrijk is getroffen, heeft tot dusver
aan elf personen het leven gekost.
DE BESTEMMING van de door de nazi's
uit alle delen van Europa geroofde kunst
schatten was zeer verschillend. We hebben
de vorige maal reeds verteld, dat Hitier
in 11)43 van Rosenberg een verjaarscadeau
kreeg, bestaande uit 2500 kunstwerken,
waarbij eerlijkheidshalve vermeld dient te
worden, dat Rosenberg zelf van het ge-
stolene niets te eigen bate heeft aange
wend. Dat was anders met de andere kop
stukken van de partij. Frank, de gouver
neur van Polen, stouwde zijn
slot Wawel te Krakau vol met
alles dat hij dacht te kunnen
gebruiken, of dat hij represen
tatief achtte voor de kunstzin
van de nazi-o.w.'ers. Koch liet
zich evenmin onbetuigd en ei-
oende zich in Kiew en Char-
kow een schat aan Poolse en
Russische schilderijen toe. die in 65 kisten
verpakt moesten worden, eer ze veilig naar
zijn landgoederen in Oost-Pruisen ge
transporteerd konden worden. De schaam
teloosheid van Göring, die zijn lustslot
Karinhal van de kelder tot de nok met
gestolen kunstschatten volstopte, is alge
meen bekend. De totale btut uit alle lan
den was echter zó overweldigend groot,
dat er nauwelijks bergruimte voor te vin
den was. En nog steeds groeide de voor
raad aan. Op het eind van de oorlog wer
den de goudschatten uit het museum van
Napels naar Duitsland gebracht en de ver
slagen Italiaanse dictator liet de hele rijk
dom aan oude kunstwerken, afkomstig van
het klooster Monte Cassino in 1500 kisten
naar Oostenrijk brengen.
Nu echter de oorlogshandelingen zich op
een steeds kleiner wordend Duits gebied
begonnen af te spelen, werd de vraag
steeds dringender, hóe alle kunstschatten,
die her- en derwaarts verspreid waren, zo
veilig mogelijk konden worden opgebor
gen. Voor een belangrijk deel werd hier
voor een oplossing gezocht en gevonden in
de Salzberg, een van de oudste zoutmijnen
van Oostenrijk, bij het plaatsje Steinberg
in Salzkammergut. Daarheen stroomden de
kostbaarheden in een eindeloze stroom; niet
alleen een belangrijk deel van de schatten
uit West-Europa en Italië werden daar
heen vervoerd, maar ook de kunstinven
taris van Oostenrijkse musea konden daar
een onderkomen vindenToen het laatste
uur van de oorlog had geslagen, waren in
de gangen en zalen van deze zoutmijn
hoeveelheden kunstschatten bijeengebracht
zoals nergens ter wereld werden gevonden.
Maar erg veilig was deze room van de
menselijke cultuur daar toch niet. De wan-
den van de berg waren
stevig genoeg, daaraan zou het
niet liggen. Maar het was
het kwaad in de mens zelf
dat hier dreigde. Want de
Gauleiter Eigruber had zich
voorgenomen dat met de
ondergang van het nationaal-
socialisme alle cultuurschat
ten in de Salzberg mee ten onder moesten
gaan. Springladingen om de pijlers van
de zalen en gangen op te blazen en wan
den en zolderingen te doen instorten, zo
dat zij de cultuurschat van heel Europa
zouden bedelven, waren reeds aangebracht.
Maar de Duitse en Oostenrijkse deskundi
gen en kunstliefhebbers, aan wier zorgen
de schatten in de Salzberg waren toever
trouwd, verzetten zich tegen deze waan
zin. Eerst is het verzet lijdelijk, maar als
eindelijk pantsertroepen aankomen om de
bewaking van de berg op zich te nemen,
schijnt geen tegenstand meer mogelijk;
het opblazen van de berg schijnt nog maar
een kwestie van ogenblikken. Dan komt
het wonder: de kommandant van de troe
pen staat in sprakeloze bewondering voor
de schoonheid van een der schilderijen en-
verklaart dat de samenzweerders op hem
kunnen rekenen. Dat is op 2 mei 1945. En
de volgende dag breekt een openlijke te
genstand tegen de Gauleiter uit, die van
zijn misdadige plannen moet afzien; het
onvervangbare was behouden gebleven.
Als laatste nu ook nog iets over de Rus
sen.
Daarover een volgende keer.
H. PétiUon
(Nadruk verboden)
