Bijna 240 miljoen gulden aan schatkistpapier verkocht Chefariiti' 4 E Panda In het Wilde Poollucht nadert uit 't westen Betere bestrijding van pijnen en griep! Aambeien? Weekstaat Nederlandsche Bank HEMOTABS Wereldnieuws Toch ió l\et zo WOENSDAG 5 MAART 1958 2 Uitloting premieleningen Rotterdam en Den Haag Grafische export 1957 zeer bevredigend Liquidatiewaarde Mijn- bouwmaatschappij Billiton Proost en Brandt verlaagt het dividend Gestegen produktie bij de „Nationale" „Geen kans op herhaling van depressie van 1930" Produktiecijfers van de „Willem Barendsz" STOFZUIGERS HARTENDORP Faillissement van verdachte uitgesproken Oost-Java laat zijn tabak niet meer via Amsterdam verhandelen Nederland had tekort in EBU over februari II Kanselier Raab zou tussen Bonn en Moskou bemiddelen Oostenrijks plan voor een grotere neutrale gordel Politieman moet in uniform naar zijn dienst SLAVISCHE TAAL De verkorte balans van de centrale bank per 3 maart vertoont enige opmerkelijke mutaties, die merendeels verband houden met het feit dat de bank voor het eerst sinds geruime tijd schatkistpapier uit eigen voorraad op de open markt heeft verkocht. In de afgelopen week heeft de Nederlandsche Bank een aanzienlijk deel van haar portefeuille schatkistpapier in de open markt geplaatst. Het ligt in het voornemen het aldus verkochte papier ten dele door ander papier te vervangen, in dien terugbetaling door de staat van el ders geplaatst schatkistpapier daartoe aan leiding geeft. De cijfers wijzen uit, dat de bank vier- maands schatkistpapier in de open markt heeft verkocht tot een bedrag van 67,6 miljoen en vervolgens zesmaands papier tot een bedrag van 171,7 miljoen. Dit laatste papier moet dus in augustus door de staat worden gehonoreerd. Het toelaat bare maximum van 460 miljoen aan schatkistpapier, door de bank overgenomen van de staat ingevolge overeenkomst van februari 1947, is hiermee ingezakt tot 288,3 miljoen. Met deze zogenaamde „masse de manoeuvre" heeft de centrale bank derhalve gebruik gemaakt van de op de geldmarkt heei-sende ruimte. Naast de verhoging van de verplichte kasreserve, was het plaatsen in de open markt van schatkistpapier een van de middelen om de ruimte aan geld af te romen. Banksaldo's verminderd Dit manoeuvreren is uiteraard niet zon der invloed gebleven op de saldo's van banken. Deze zijn achteruitgelopen van 422 miljoen tot 169 miljoen, een daling derhalve van 253 miljoen. Deze daling spruit voort uit de stijging der bankbil jetten met 167 miljoen, en uit het feit dat de banken de plaatsing van schatkist papier hebben moeten financieren. Zij hebben hierdoor in totaal moeten op brengen ongeveer 410 miljoen. Aan de andere kant hebben zij ontvangen uit hoofde van deviezen 51 miljoen en van de staat uit hoofde van vermindering van het saldo schatkist 108 miljoen, samen ongeveer 160 miljoen, waarmee de da ling van het saldo der banken van ruim 250 miljoen is verklaard. Terwijl de goudvoorraad onveranderd is gebleven en de convertibele deviezen, in tegenstelling tot de vorige weken, slechts met een kleine 10 miljoen toenamen, is de gewone netto deviezenreserve aange groeid met ongeveer 50 miljoen, waar door goud en deviezen samen nu 4426 miljoen belopen, terwijl zij aan het be gin van het jaar nog beneden de 4 mil jard waren. ADVERTENTIE Vier werkelijk betrouwbare middelen helpen elkaar endoen wonderen I Op grond van ontdekkingen van geleer den uit de gehele wereld, was het mogelijk de werking van het sinds tientallen jaren meest gebruikte middel te versterken door toevoeging van nieuwe geneesmiddelen. De 4 middelen in één tablet helpen ook dan, wanneer andere middelen falen. BEROEMDE GENEESMIDDELEN IN EÉN TABLET Tegen pijnen en griep. Geschikt voor de gevoeligste maag, want die wordt beschermd door het bestanddeel Chelarox. In het Rotterdamse stadhuis had de uit loting plaats van 120 obligaties (in 12 se ries van tien nummers) van de 21/s per cent premielening 1957 Rotterdam, groot twintig miljoen gulden. Nummer 2 van serie 9.819 loste af met 100.000. Nummer 9 van serie 17.934 loste af met 10.000, nummer drie van serie 7.404 met 5.000, en nummer 6 van serie 6.738 en nummer 9 van serie 10.931 elk met 2500. Met 1000 lossen af nummer 2 van serie 6.738, nummer 2 van serie 12.642, nummer 1 van serie 9.819, nummer 3 van serie 14.938, en nummer 2 van serie 728. Met 500 lossen af: nummer 5 van serie 6.738, nummer 2 van serie 4.936. nummer 5 van serie 12.642, nummer 3 van serie 11.690 en nummer 7 van serie 12.243. Den Haag In het Haagse stadhuis had de uitloting plaats van 500 obligaties van de 2V2 per cent premielening 1952 (1) van de gemeen te Den Haag, oorspronkelijk groot 10 mil joen gulden. De premie van 100.000 gul den viel daarbij op no. 80249. De premie van 25.000 gulden op no. 93513 en de pre mie van 5.000 gulden op no. 47506. Voorts vielen vijf premies van 500 gulden op de nummers 42913, 51900, 7261, 42511 en 44234. Tenslotte waren er nog 492 obligaties, die ieder met 150 gulden uitlootten. Het Grafisch Exportcentrum doet mee delen, dat de Nederlandse grafische ex port in 1957 inclusief 1.352.000 clichés in totaal 90.601.500 heeft bedragen. De re sultaten over 1956 bedroegen in totaal 82.062.428. De stijging van de grafische export in één jaar tijds in guldens uitgedrukt be droeg lO'/a percent, in gewicht uitgedrukt 10.9 percent, waardoor het totale gewicht van deze export in 1957 komt op 17.865.000 kg. Gezien de grote tei-uggang in de export naar Indonesië en de moeilijkheden bij de invoer in verschillende andere landen, is de stijging met IOV2 percent zeer tevre denstellend. De uitzetting der circulatie is groter dan verwacht want er is niet minder dan 167 miljoen aan nieuwe biljetten bijgekomen. Het saldo schatkist daalde met 108 mil joen tot 634 miljoen en diverse reke ningen passiefzijde zakten in van 93 mil joen tot 80 miljoen. Het percentage goud en deviezen kwam boven de 80. De geld markt is nog zeer ruim met call money op 3 percent. De directie van de n.v. Billiton Maat schappij deelt mede, dat op 28 februari 1958 officieel te harer kennis gebracht werd, dat de Indonesische regering de levensduur van de n.v. Gemeenschappe lijke Mijnbouwmaatschappij Billiton, die bij overeenkomst van 21 februari 1953 ver lengd was tot en met 28 februari 1958, niet verder wenst te continueren. In het kapitaal van genoemde vennoot schap, groot 16.000.000 participeert de Indonesische regering voor 5/8 en de n.v. Billiton Maatschappij voor 3/8. Op 1 maart 1958 is derhalve de n.v. Gemeenschappe lijke mijnbouwmaatschappij Billiton in li quidatie getreden. De liquidatiebepalingen zijn vastgelegd in de statuten der vennoot schap. Aanvullende bepalingen zijn gere geld in de overeenkomst van 21 februari 1953 met. de Indonesische regering. De li quidatie-waarde zal in aanzienlijke mate de nominale waarde van het aandelen kapitaal overtreffen. De repatriëring van het uitgezonden personeel, voorzover dit niet in dienst van de Indonesische regering wenst over te gaan, zal zoveel mogelijk worden bevorderd. Commissarissen en directeuren van Proost en Brandt n.v. hebben besloten om aan de komende algemene vergadering van aan deelhouders voor te stellen, het dividend op de gewone aandelen over het boekjaar 1957 te bepalen op 7% (over boekjaar 1956 werd 8% uitgekeerd.) Ook in 1957 werd door de Nationale Levensverzekering-Bank een produk- tiecijfer bereikt, dat hoger ligt dan in enig voorafgaand jaar. De produktie bedroeg 525.264.053. Het in totaal bij de „Nationale" verzekerde bedrag is per 31 december 1957 gestegen tot ruim 3.440 miljoen. Met haar dochtermaatschappij en tezamen heeft in 1957 het totaal ver zekerde bedrag de 4 miljard gulden ruim overschreden. De financiering van de woningbouw had bij de „Nationale" wel de bijzondere aan dacht. In de door de Staat gegarandeerde Woningbouwlening van de n.v. Bank voor Nederlandsche Gemeenten werd deelge nomen voor ruim 57 miljoen (in 1957 werd hiervan ruim 21 miljoen verstrekt). Voorts werden aan ondernemingen, wier activiteiten zijdelings verband houden met de woningbouw belangrijke leningsbedra gen toegezegd. Ook het aantal door mid del van hypothecaire geldleningen gefi nancierde woningen heeft vele honderden bedragen. Tenslotte werd een aantal woningen voor eigen rekening gebouwd. De balanspost onroerend goed is geste gen met rond 8 miljoen, de post hypo theken met rond f 27 miljoen en de lenin gen op schuldbekentenis met rond 51 miljoen. De post inschrijvingen Schuldre gisters en Grootboeken daalde met ruim 14 miljoen en de effecten en deelnemin gen met f 4 miljoen. Hoewel de aandelen koersen ter beurze een gevoelige daling ondergingen had dit voor de „Nationale" slechts beperkte gevolgen, omdat de aan delen nimmer boven aankoopkoers in de balans worden opgevoerd. Het koersver lies ten bedrage van ruim 3,3 miljoen werd ten laste van de extra reserve ge bracht. De resultaten van de zeven dochteron dernemingen van de „Nationale" waren over 1956 zeer bevredigend; de verwach tingen voor 1957 zijn eveneens gunstig. De totale premiereserve van de „Natio nale" bedraagt bijna f 900 miljoen. Tegen over het bij de reserveberekening gebruik te interestpercentage van 3 staat een ge middeld gekweekte interest van 3,89 per cent. De voordelige marge is dus 0,89 per cent. De bedrijfswinst bedraagt 14.725.210,24, waarvan ruim 8,4 mil joen aan de extra reserve werd toege voegd. Het dividend op het verplicht ge storte kapitaal is verhoogd van 35 tot 40. Over het onverplicht gestorte kapi taal wordt 4 percent rente vergoed. Voor de verzekerden met recht op aandeel in de winst kwam ruim 1,2 miljoen beschik baar. ADVERTENTIE neem Hemotabs. de nieuwe behande ling van binnen uit. Een simpel vrüwel smakeloos tabletje plu» een glas water ls alles wat U nodig hebt om pijn en ongerief van aambeien te verlichten. Hemotabs werken weldadig tegen Uw pijn en ongemak. Zalf en zetpillen zijn overbodig. Met hun werking van binnen uit. doen Hemotabs de zwellingen slin ken en bevorderen zo de genezing. Ze zijn bovendien zacht laxerend en helpen zodoende de normale functies herstellen, zo belangrijk voor volkomen herstel en langdurige vrijwaring van pijn. 'n Complete kuur 1.47. Bij Apothekers en Drogisten. Belangrijkste UNO-econoom: In Kuala Lumpur, de hoofdstad van de jonge staat Malakka, is heden de veertien de bijeenkomst van de Economische Com missie voor Azië en het Verre Oosten van de UNO (E.C.A.F.E.) geopend. De bijeen komst werd namens secretaris-generaal Hammarskjoeld geopend door Philippe de Seynes, onder-secretaris van de Economi sche en Sociale Raad van de Wereldorga nisatie. De heer De Seynes las een boodschap voor van Hammarskjoeld, waarin deze het gehele apparaat van de UNO ter beschik king stelt om een economische samenwer king van alle landen in de wereld tot stand te brengen die de bewapeningswedloop moet vervangen. Volgens Hammarskjoeld kunnen economische problemen niet wor den gescheiden van het probleem van vrede en veiligheid. Na de boodschap van Hammarskjoeld te hebben voorgelezen begon De Seynes aan zijn eigen speech. Hij zei, dat de economi sche recessie in de Westerse landen die zich op het ogenblik voordoet, de ergste is sedert de tweede wereldoorlog. Maar er bestaat geen kans dat de depressie van de dertiger jaren zich zal herhalen, aldus de heer De Seynes, de belangrijkste UNO- econoom. (UP). De produktie van de „Willem Barendsz" heeft per 23 februari bedragen: 60.548 bar rels traan (10.076 tons) en 12.198 barrels spermolie (2033 tons). De vergelijkende cijfers in 1956 waren: 58.613 barrels traan (9769 tons) en 4.846 barrels spermolie (807 Va tons), zo deelt de Nederlandse Maatschappij voor de Walvis vaart mede. ADVERTENTIE Gunstige betalingsvoorwaarden Gen. Cronjéstr. 43, Haarlem, Tel. 52760 De verduistering van 1,8 miljoen De arrondissementsrechtbank te Amster dam heeft het faillissement uitgesproken van de 49-jarige C. R. van H. uit Amster dam, de voormalige boekhouder-kassier en procuratiehouder van de n.v. F. Berger en Co. te Amsterdam, die in de afgelopen tien jaar een bedrag van bijna 1.8 miljoen gul den van deze firma zou hebben verduis terd. De aanvrage werd namens de n.v. Ber ger en Co., ingediend door mr. C. P. Kalff met het doel een door de rechtbank aan te wijzen curator in de gelegenheid te stel len eventueel nog aanwezige vermogens bestanddelen van de kassier op te sporen en te beheren en tevens na te gaan of er nog uitstaande leningen kunnen worden geïncasseerd. De gedetineerde C. van H. was ter zitting niet zelf verschenen, maar werd vertegenwoordigd door zijn raads man, mr. Jeljer de Jong als gemachtigde. De rechtbank benoemde mr. M. Knap tot rechter-commissaris en mr. dr. F. B. Jon ker tot curator Uit Oost-Java wordt gemeld dat de ta bakshandelaars in dat gebied eenstemmig besloten hebben hun produkten via Ant werpen te verhandelen inplaats van via Amsterdam, ook al zouden de kosten ho ger zjjn; 12.500 balen „Besoeki tabak" zijn gereed voor veiling in Antwerpen, zo is vernoemen. Een klein deel van de in Solo en Djokja geoogste teelt zal echter nog in Amster dam verhandeld worden. Het doel van dit besluit is de tabakshandel uit te breiden volgens een voor de lange termijn opge steld plan. In dit plan overheerst het stre ven niet langer afhankelijk te hoeven zijn van de tabaksveilingen in Amsterdam. (UP). De Nederlandsche Bank deelt mede, dat het betalingsverkeer met de aan de Euro pese Betalings Unie deelnemende landen voor Nederland in de maand fabruari 1958 een tekort van 180.697.600.- (dlrs. 47.552.000.-) heeft gelaten. Van dit bedrag zal Nederland bij de ver rekening op 13 dezer 135.523.200.- (dlrs. 35.664.000.-) in goud of dollars betalen, terwijl een bedrag ad 45.174.400.- (dlrs. 11.888.000.-) op het door Nederland aan de E.B.U. verleende krediet in mindering zal worden gebracht. Voorts zal op het door Nederland aan de E.B.U. verleende krediet in mindering worden gebracht een bedrag van 6.251.000.- (dlrs. 1.645.000.-), dat op dezelfde datum uit hoofde van de met Denemarken, Enge land, Frankrijk, Noorwegen en IJsland ge sloten consolidatie-overeenkomsten in goud of dollars wordt ontvangen. Na de uitvoering van bovengenoemde verreke ningen zal de vordering van Nederland op de E.B.U. 325.105.200.- (dlrs. 85.554.000.-) bedragen. Een depressie, die gistermorgen ten noorden van IJsland lag, trok in de af gelopen nacht naar Scandinavië. De wind nam daardoor in ons land wat toe, zodat de aanvoer van zachte lucht versterkt werd en de temperaturen in het binnen land verder stegen. Het koufront van de depressie dat Denemarken en noord-Enge- land bereikte, nam in activiteit af. Erach ter ontwikkelde zich tussen IJsland en Schotland echter een belangrijke trog van lage druk, die met stormachtige winden gepaard gaat. Achter deze trog stroomt koude poollucht over IJsland in de rich ting van Schotland en de Noordzee. De trog zal morgen ons land passeren, hetgeen een toeneming van de wind tot gevolg zal hebben. De eerste uitlopers van de koudere lucht zullen morgen ons land reeds berei ken. Er zal dan ook een temperatuurdaling beginnen, die zich vrijdag zal voortzetten, in de koudere lucht zullen plaatselijke buien voorkomen, die door opklaringen zullen worden afgewisseld. WEERRAPPORTEN Temperaturenbuiten en binnenland: heden morgen 7 uur. Neerslag: laatste 24 uur. u 2 a 25 Donderdag 6 maart Zon op 7.17 uur, onder 18.27 uur. Maan op 19.56 uur, onder 7.12 uur. Maanstanden 5 maart 19.28 uur volle maan. 12 maart 11.48 uur laatste kwartier. 20 maart 10.50 uur nieuwe maan. 28 maart 12.18 uur eerste kwartier. Hoog en laag water in IJmuiden Donderdag 6 maart Hoog water 4.02 en 16.17 uur. Laag water 12.03 en uur. Het hoog en laag water te Zandvoort is 10 tot 15 minuten vroeger dan te IJmuiden. Helsinki Stockholm Oslo Kopenhagen Aberdeen Londen Amsterdam Brussel Luxemburg Parijs Bordeaux Grenoble Nice Berlijn Frankfort München Zürich Genève Wenen Innsbruck Rome Ajaccio Madrid Mallorca Algiers Den Helder Ypenburg Vlissingen Eelde Twente De Bilt Eindhoven Vlv. Z.-Limb. sneeuw geheel bew. onbewolkt regen regenbui zwaar bew zwaar bew. geheel bew mist geheel bew onbewolkt onbewolkt onbewolkt regen onbewolkt geheel bew. mist onbewolkt zwaar bew. zwaar bew. onbewolkt zwaar bew. onbewolkt licht bew. licht bew. wzw w ozo wzw wzw wzw wzw wzw windst. windst. n 0 3 -1 3 6 7 6 6 -1 0 1 windst. -2 6 3 -4 -5 n zw windst. z windst. -5 n -2 zzo -3 windst. -9 ono o windst. nno zw geheel bew. wzw geheel bew. w geheel bew. wzw zwaar bew. zw motregen zw geheel bew. zzw geheel bew. zw geheel bew. z 4 4 -1 8 4 6 7 6 6 5 6 6 5 5 2 0 2 1 0 0,3 0 0 0 0 0 0 0,1 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0,1 0,1 0 0,1 1 0,1 0,1 0,1 6 „Heb ik landerijen in hel Verre Wes ten geërfd?!", riep Panda uit, wat aardig van die oom, die ik niet eens kende!" „Wijlen uw oom Zacharias heeft u goed bedacht", beaamde notaris Goudblut, zich even afwendend, om zijn bril af te nemen en een kalmerende hand op zijn tranende ogen te leggen. „Huilt u?", vroeg Panda onthutst. „Nee ehja", antwoordde de notaris enigszins verward, „deze bril ik bedoel uw oom, was een brave borst". Hij zette de bril weer haastig op zijn neus en vervolgde: „maar uw oom was tevens een eigenaardig iemand. Dat blijkt onder meer uit een vreemde bepaling die hij in zijn testament heeft opgenomen". „Wat is dat dan voor een bepaling?", vroeg Panda. „Dat u zich onverwijld naar uw nieuwe landerijen dient te begeven", antwoordde notaris Goudblut, „in gezelschap van de officiële zaakgelastigde; dus in gezelschap van mij". „Tjonge", zei Panda, „dus we moeten nu meteen weg?" „Precies", ant woordde de notaris, „we moeten ons in schepen, op het eerste het beste schip, dat naar het Westen vaart". „En wanneer ver trekt dat schip?", vroeg Panda. „Over een half uur", antwoordde de notaris, „dus er is geen ogenblik te verliezen. Op naar de vrije zee! Mare ad libitum, zoals wij nota rissen zeggen!" En in plotselinge haast opspringend, tastte hij naar zijn tas. (Van onze correspondent in Wenen) De Oostenrijkse kanselier Julius Raab zal zondag en maandag een bezoek aan Keulen brengen waar bondskanselier Ade nauer, die van zijn vakantie aan de Rivie ra in Bonn is teruggekeerd als ere-ridder zal worden opgenomen in de Duitse orde waarvan de zetel in Wenen is gevestigd. Raab en Adenauer zijn zeer goede vrien den en zij huldigen in grote lijnen dezelf de politieke opvattingen. In Bonn ziet men dit bezoek met be langstelling tegemoet omdat men Raab beschouwt als een van de weinige weste lijke staatslieden, die, in zekere zin, het vertrouwen van de Russen genieten. Aan gezien Raab deze zomer een bezoek brengt aan Washington en Moskou, is het niet uit gesloten dat Adenauer zijn Oostenrijkse collega zal verzoeken in Moskou als be middelaar op te treden voor het herstel van de Duitse eenheid. In Westduitse krin gen acht men Raab in dit opzicht buiten gewoon bevoegd omdat het hem gelukt is de Russen tot het Oostenrijkse staats verdrag te bewegen. Men moet de heren in Moskou de eer geven dat zij als wel- doeners optreden, zo verklaarde Raab on langs in een gesprek. Voorstel van Kreisky (Reuter) De Oostenrijkse ondermi nister van Buitenlandse zaken dr. Kreis ky heeft in een lezing voor socialistische studenten van de universiteit van Wenen het plan geopperd de voorgestelde zone zonder kernwapens in Midden-Europa uit te breiden en ook klassieke wapens in de zone te verbieden. De zone zou Oosten rijk, Zweden, Zwitserland, Polen, Tsjecho- slowakije, Duitsland en de landen van het Nabije Oosten moeten omvatten en onder toezicht van de UNO moeten worden ge steld. NIEUW DELHI (AFP) De Oosten rijkse minister van Buitenlandse Zaken, Figl, is voor een officieel bezoek aan In dia in Nieuw Delhi aangekomen. Figl, die met de Indische leiders besprekingen zal voeren beantwoordt een bezoek dat pre mier Nehroe twee jaar geleden aan Oos tenrijk heeft gebracht. De Centrale Raad van Beroep te Utrecht heeft uitspraak gedaan in de zaak van een Rotterdamse brigadier van politie, die beroep had aangetekend tegen een hem opgelegde disciplinaire straf wegens overtreding van de dienstvoorschriften. Op 10 januari van het vorig jaar, des morgens omstreeks negen uur, werd de brigadier door een van zijn chefs gezien, toen hij in burgerkleding op weg was naar het politiebureau, waar zijn dienst om ne gen uur begon. Zijn chef wees hem erop dat hij niet geüniformeerd was, maar de brigadier antwoordde dat hij ervoor zou zorgen zich om negen uur in uniform bij, de wachtcommandant te melden. De chef nam geen genoegen met dit antwoord en er werd de brigadier een disciplinaire stx-af opgelegd. Daartegen ging deze in beroep bij het ambtenarengerecht te Rot terdam, dat hem in het ongelijk stelde. Mr. E. H. de Vrieze, die voor de briga dier optrad, betoogde dat de verplichting tot uniformdracht pas begint op het ogen blik, dat de politieman zich voor de direc te uitoefening van zijn functie meldt bij zijn commandant. Zou men, zo betoogde mr. De Vrieze, een politieman verplichten in uniform gekleed zijn woning te verla ten om zich naar zijn post te begeven, dan zou dit in wezen neerkomen op verlenging van de diensttijd omdat hij, aldus gekleed, wordt geacht in functie te zijn. Mr. L. A. Vreeswijk verdedigde het standpunt van ae hoofdcommissaris van politie, wees op de bestaande dienstvoor schriften en merkte op, dat het Rotter damse politiepersoneel en de vakorgani saties tegen die voorschriften nooit bezwa ren hebben geopperd. De Centrale Raad van Beroep heeft het besluit van het Rotterdamse ambtenaren gerecht bevestigd en het beroep ongegrond verklaard. Er bestond een dienstorder, waarin voorgeschreven wordt, dat het per soneel zich in uniform naar zijn dienst moet begeven. Door deze order niet op te volgen, aldus de raad, is er sprake van plichtsverzuim en dus een disciplinaire straf op haar plaats. (Voor de beurs zie pagina 7). Ontheven. De Poolse staatssecretaris van arbeid en sociale bijstand Klosiewicz, die zondag uit de Poolse verenigde ar beiderspartij was gezet, is op bevel van premier Cyrankiewicz ook van zijn functies ontheven. Aanvulling. De begrotingscommissie van de Amerikaanse senaat heeft 2.054.000 dollar toegewezen als aanvulling op de gelden die de regering beschikbaar heeft gesteld voor de Amerikaanse in zending op de Brusselse wereldtentoon stelling. Holbewoner. Een Chinese landbouwer die in 1945 uit een Japans krijgsgevangen kamp op Hokkaido is gevlucht, is in de heuvels ten westen van Hokkaido aan getroffen. De man, die nog niet wist, dat de oorlog afgelopen is, heeft der tien jaar in holen geleefd. Lysistrata's. Veertig meisjesstudenten van Oxford, die de vorige week „in staking" waren gegaan om de manne lijke studenten tot steun aan een cam pagne tegen de kernwapens te dwin gen, blijken minder sterk te zijn dan de vrouwen uit de Griekse oudheid, die onder leiding van Lysistrata de man nen tot staken van hun oorlogen bewo gen door hen hun gunsten te onthouden. Van de Oxfordse „Lysistrata's", die met de leuze „Geen sex voor sadisten" aanvankelijk succes leken te hebben, waren er gisteravond nog maar vier over. Een van de meisjes moest toege ven: „Wij geven meer om de mannen dan om ontwapening". Voorbereidingen. Volgens het Britse blad „News Chronicle" hopen Britse geleer den voor het einde van het jaar met de bouw te beginnen van een vliegtuig met een atoommotor, dat honderd dagen in de lucht kan blijven. De De Havilland- fabriek en de Britse diensten voor kern energie doen te Winfrith Heath in Dorsetshire voorbereidende onderzoe kingen. Teruggetrokken. Het grootste deel van de 17.000 Russische militairen die uit Hon garije zullen worden teruggetrokken, hebben het land verlaten, aldus heeft de voornaamste woordvoerder van de Hongaarse regering, Gyaros, te Boeda pest meegedeeld. Volgens schattingen van westelijke waarnemers'zal Rusland na de terugtrekking, nog steeds meer dan 60.000 man in Hongarije hebben. Prestige. Aan het Perzische oppositie blad Oeloes, is een verschijningsverbod van twee maanden opgelegd, omdat er twee spotprenten in waren afgedrukt, die ge acht werden afbreuk te doen aan het prestige van de regering. De tekenaar werd veroordeeld tot twee jaar en een maand gevangenisstraf plus een zware boete. Mijnongelukken. In een mijn in Zuid-Wales zijn twee mijnwerkei-s om het leven gekomen doordat hun liftkooi neer stortte. Twee anderen werden ern stig gewond. Ook in een mijn bij Sheffield stortte een liftkooi met 47 man neer. Daar werden 45 mijnwerkers ge wond. Verlamd. Het wegverkeer van Syrië met Irak, Koeweit en Saoedi-Arabië is tot stilstand gekomen doordat de Jordaan se au'Forifëiten dë binnenkomst van on geveer vijfhonderd vrachtwagens heb ben verboden. Het verkeer van Syrië met drie landen moet door Jordanië gaan. Het gebouw van het dagblad „Eljihau", orgaan van het koninklijk huis in de Jordaanse zone van Jeruza lem moet volkomen verwoest zijn door een bomaanslag. Het blad heeft de Sy- risch-Egyptische unie heftig aangeval len. Verlies en winst. Proeven hebben aange toond, dat motorisering en mechanise ring een verslappende werking heeft op de lichamelijke conditie van de Zweedse soldaat. Het arbeidsvermogen van de soldaat is sedert 1943/44 met een derde verminderd. Tegenover dit verlies staat ook winst, aldus de des kundigen. Gebleken is, dat de intelli gentie van de recruten in de laatste jaren is toegenomen. Dwaalspoor. Majoor Henry Douglas-Ho me, wiens zoon Robin dingt naar de hand van prinses Margaretha van Zwe den heeft tegenover een correspondent van de „Daily Sketch" verklaard, dat meisjes een huwelijksaanzoek niet met een „voorwaardelijk ja" mogen beantwoorden, zoals prinses Margare tha heeft gedaan. Hij is niet van plan naar de bruiloft te gaan, omdat hij te veel op zijn boerderij te doen heeft. Zijn zoon is inmiddels voor een verblijf van een week in Stockholm aangeko men, waar hij logeert bij de Britse mili taire attaché. Hij reisde onder de naam Yorke om de pers op een dwaalspoor te brengen. HET IS niet mogelijk met vrucht over de eerste prediking van het Christendom in ons land te spreken, zonder de namen te noemen van Willibrord en Bonifacius. Precies hetzelfde doet zich voor ten aan zien van de kerstening der Slaven. Ook dat onderwerp kan niet worden aange sneden zonder de predikers Cyrillus en Methodius te noemen. Zij waren broers en afkomstig uit Thessalonica in Griekenland, waar zij behalve Grieks ook een Slavisch dia lect hoorden spreken en dit grondig leerden. Van deze twee broers ivas Cyrillus de jongste, maar tevens de be roemdste, hoewel hij het eerst stierf. Bij zijn geboorte in 826 kreeg hij de doopnaam Constantinus, maar toen hij monnik werd verwisselde hij die naam voor die van Cyrillus. Cyrillus is - evenals zijn broer Metho dius - als geloofsverkondiger opgetreden onder de Chazaren, een volk van gemengd ras, waarin een proto-Turks element de leiding had. In de eerste tien eeuwen van onze jaartelling woonden de Chazaren ten noorden en noordoosten van de Zwarte Zee. Zij onderwierpen de Wolga-Bulgaren en veroverden de Krim en Kiew, waarna hun hegemonie door de Slavische Polje- nen, Sewerjenen, Radimitsjen en Wjetits- jen werd erkend. In de 9de eeuw, toen Cy rillus en Methodius hun prediking aan de Kaspische Zee begonnen, strekte het rijk van de Chazaren zich dan ook over een geweldig gebied uit, dat van de Jaik (Oe ral) tot de Dnjepr, en van de Zwarte Zee en de Kaukasus tot de middenloop van de Wolga en de Oka reikte. Hoewel van de taal der Chazaren niets bewaard is geble ven dan enkele eigennamen, staat het toch vast, dat de taal waarin Cyrillus het Chris tendom predikte, het Oudslavisch was; ook de termen Oudkerkslavisch, Oudbulgaars en zelfs Pannonisch Slavisch worden wel gebruikt om de taal aan te duiden, waarin Cyrillus predikte en - wat nog belangrij ker is, maar daar komen we straks pas aan toe - schreef. Geen van deze termen is echter volstrekt juist, want „Oudsla- visch" zou impliceren dat ook de andere oude Slavi sche dialiecten hiertoe gere kend worden: Oudkerksla visch is evenmin juist, omdat de wereldse litteratuur er dan binten valt, evenals de vollcs- y taal uit die tijd; Oudbulgaars zou oorspronkelijk niet op een Slavische taal wijzen, maar op een Turkse, aangezien de Bulgaren van oor sprong een Turkse stam zijn die op het eind van de 7de eeuw naar een Slavisch gebied trokken, dat thans als Bulgarije bekend staat (waar zij opgingen in de Slavisch sprekende bevolking); de term Pannonisch Slavisch is tenslotte evenmin bruikbaar, omdat de plaatselijke aandui ding te grote beperkingen oplegt Hoe het ook zij, Cyrillus bezigde tijdens zijn predikingen een Slavisch dialect, dat de grondslag werd voor het Kerkslavisch, en nam tevens het initiatief tot invoering van de Slavische taal in de Katholieke liturgie (wat uiteraard niet zonder tegen kanting uit Rome gebeurde). Dat hij voor de uitvoering van dit programma een pas send alfabet nodig had spreekt vanzelf. Daarom meer. een volgende keer hierover (Nadruk verboden) H. Pétillon

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1958 | | pagina 2