De situatie in Indonesië
Verbindingen met Atjeh verbroken
HET WEER
Djakarta en de rebellen
melden dezelfde, successen
Ook Eerste Kamer zwicht voor
dreigement der regering
Hatta stelt Amerika verantwoordelijk
voor de groei van het communisme
WIJZIGING W. W-PREMIE
Onaanvaardbaar
Koningin sprak in dorpscafé
met werkloze arbeiders
Bezoek aan vele plaatsen in
ontwikkelingsgebied Noord
Churchill heeft huisarrest
Nieuw-Guinea wapen
voor heftige agitatie
Koud
Robert Schuman voorzitter
der Europese Assemblee
De Nederlanders uit Medan
Maar mr. Kropman waarschuwde dat men niet
langer akkoord zal gaan met dergelijke methoden
Het woord is aan
72e JAARGANG No 213 WOENSDAG 19 MAART 1958 303e JAARGANG No ói
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 1| HIT 'li "fj "I Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. Ir™"! /V 1 O 1 1 /X 1 ^^4 Verschijnt dagelijks beh. op zon-en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- i 1 1 1 I 1 I 1 i M W. j| ff J ff j| I ff J1 ft J? Abonnement p. week 59 ct, p. kwartaal 7.65,
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 sis nis \A A Js %s35^ 111 iü# ^tasT A VA fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
j Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsnian
Koningin Juliana heeft gisteren een be
zoek gebracht aan verschillende gemeen
ten in die streken van Drente, Groningen
en Friesland, die door de conjunctuur
schommeling en de bestedingsbeperking
te kampen hebben met een acuut werk
loosheidsprobleem. Het bezoek begon in
Meppel, vanwaar de vorstin via Hooge-
veen en Emmen naar Ter Apel reed,
waar zij de lunch gebruikte in gezelschap
van de Commissaris der Koningin in Gro
ningen en verschillende provinciale en ge
meentelijke autoriteiten. In de gelagka
mer van café Boslust praatte Hare Ma
jesteit daarna geruime tijd met verschil
lende werkgevers en werknemers uit de
ze streek, waaronder ook een aantal werk
lozen, om uit de eerste hand een indruk
te krijgen van hun persoonlijke omstan
digheden en noden. Later werd de tocht
voortgezet naar Friesland, waar de Lands
vrouwe een aantal werkverschaffingsob
jecten bezichtigde. Burgemeesters, plano
logen, vakbondvertegenwoordigers en boe
ren lichtten de Koningin uitvoerig in over
het gebrek aan goede verbindingen in de
noordelijke provincies die een ernstige
hinderpaal vormen bij de industrialisa
tie van dit gebied, over het vraagstuk der
boerenarbeiders, die door de voortgaande
mechanisatie van de landbouw overtollig
geworden zijn en over de ruilverkavelings
plannen en werkverschaffingsprojecten,
die in dit alles verbetering zouden kunnen
brengen indien er geen bestedingsbeper
king zou zijn. Algemeen werd betoogd,
dat er meer nodig zal zijn dan de, overi-
De Koningin heeft gisteren een bezoek
gebracht aan enige gemeenten in de
noordelijke provincies, waar grote
werkloosheid heerst. In Ter Apel
sprak de vorstin met enige werkloze
arbeiders. Rechts naast de Koningin
de bouwvakarbeider J. Luikens en
zijn echtgenote, links van haar de
wegenbouwer H. Brummer en zijn
echtgenote. Rechts op de foto de land
arbeider H. Kuiper met zijn vrouw.
Op de achtergrond de Commissaris
der Koningin in de provincie Gro
ningen, mr. D. A. Offerhaus.
gens zeer gewaardeerde regeringsmaat
regelen tot tijdelijke verbetering van de
werkgelegenheid in deze streken. De kern
van al deze betogen was, dat Den Haag
de financiële mogelijkheden moet schep
pen tot een verbetering van het economi
sche klimaat in de noordelijke provincies,
opdat dit gebied aantrekkelijker wordt
voor de vestiging van nieuwe industrieën.
ROQUEBRUNE (Reuter) Sir Winston
Churchill moet binnen blijven in de villa
La Pausa in Roquebrune aan de Franse
Rivièra aldus heeft een lid van zijn perso
neel medegedeeld. Sir Winston heeft zich
te veel vermoeid bij uitstapjes tijdens het
weekeinde, maar er is geen reden tot be
zorgdheid, zo werd gezegd. Churchill is
pas sinds kort hersteld van longontsteking
en pleuritis.
ADVERTENTIE
LEDEREN MOTORKLEDING
In een artikel, geschreven door de
voormalige vice-president dr. Moham
med Hatta voor het aanstaande april
nummer van „Foreign Affairs", geeft de
auteur als zijn mening weer dat de
Indonesische rebellenbewegingen niefc
gericht zijn op de oprichting van een
separate staat.
Hatta meent dat overleg aan de gang is
tussen de centrale regering en regionale
burgerlijke en militaire autoriteiten over
wegen om de nationale moeilijkheden te
overwinnen.
„Hoe paradoxaal dit ook moge klinken,
geen van de dissidenten is uit op splijting
en separatisme. Zij wensen de eenheid
van het volk te versterken en een sterke
regering te waarborgen die gezegend is
met gezag en die boven alle gewesten
staat. Voorts zijn alle incidenten en woe
lingen welke plaats hebben gehad in Indo
nesië, te beginnen met 't leven inblazen van
zijn Nationale Raad door president Sukar
no en vervolgens met de overneming van
het gezag uit civiele handen door de mili
tairen in de buitengewesten, een reactie
op en een protest tegen de verkeerde rich
ting die door de Indonesische democratie
is ingeslagen naar partij-oligarchie, anar
chie en corruptie. Formeel en juridisch
zijn al deze stappen verkeerd, zelfs hoewel
ze bedoeld waren om de wederopbouw te
versnellen en de democratie weer vitaal
te maken, welke, naar de opvatting van
Verwachting tot morgenavond:
Plaatselijk enkele sneeuwbuien,
maar ook enkele opklaringen.
Aanhoudend koud met in de
nacht overwegend lichte vorst.
Aanvankelijk zwakke tot mati
ge, later in het noorden van het
land krachtige wind uit oostelijke
richtingen.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S.
het Indonesische volk, niet alleen politiek,
maar ook economisch en sociaal is", zo
schrijft Hatta.
Hij vervolgt: „De conflicten in Indone
sië zijn verschikkelijk om aan te zien,
maar als ze zorgvuldig onderzocht wor
den, staan ze niet op het niveau van de
burgeroorlog welke de Verenigde Staten
beleefd hebben na zich van het Britse ge
zag bevrijd te hebben. Indien Indonesië de
ze tijdelijke verwarring kan overwinnen,
zal het zijn constructieve arbeid snel
voortzetten en meer tijd krijgen om zijn
banden van vriendschap met alle naties,
die van de westerse wereld niet uitgezon
derd, te versterken".
Nieuw-Guinea
In dit artikel stelt Hatta de Verenigde
Staten in hoge mate verantwoordelijk
voor de groei van het communisme in In
donesië. Hij meent dat de Amerikaanse
neutraliteit wat betreft de aanspraak van
Indonesië op Westelijk Nieuw-Guinea, de
Indonesische communisten heeft aange
moedigd. „Op die manier vertegenwoor
digt de kwestie West-Irian een tragedie",
aldus Hatta. „De Verenigde Staten, Ne
derland en Australië, alle even bevreesd
voor de verbreiding van het communisme
in Z.O.-Azië, zijn bezig een politiek te voe
ren, welke in feite het communisme ver
sterkt. Want zolang West-Irian in Neder
landse handen is, zo lang zal de commu
nistische partij van Indonesië in staat zijn
een heftige agitatie voort te zetten, natio
nalisme als een excuus gebruikend voor
verzet tegen het kolonialisme, en zo de ziel
te raken van het pas-geëmancipeerde In
donesische volk."
DJAKARTA (ANP) Het hoofdkwartier van het Indonesische leger in Djakarta
heeft woensdagmorgen geen communiqué verstrekt over de operaties op Sumatra,
doch een militaire woordvoerder bevestigde nogmaals, dat het in Medan en in het
oliecentrum Pakanbaru rustig is. De telefoon- en telegraafverbindingen van Djakarta
met Tapanuli en Atjeh schijnen te zjjn verbroken. De posterijen weigeren telegram
men voor deze gebieden aan te nemen.
SINGAPORE (UP) Radio-Bukittinggi
en Radio-Padang hebben dinsdag beweerd,
dat „Medan vast in onze greep is".
Terwijl Bukittinggi beweerde dat Lang-
kat door twee bataljons uit Atjeh is ver
overd en Medan „vast in onze handen is"
en dat in deze stad drie regeringsgezinde
officieren de commandant van de mili
taire politie, majoor Sugiarto, de comman
dant van het stadsgarnizoen, majoor Uloeng
Sitepet, en nog een ander door de revo
lutionaire troepen zijn gearresteerd, kwam
van Radio-Padang de mededeling dat
„Noord-Sumatra de zijde van de tegen
regering heeft gekozen, de valschermtroe
pen uit Djakarta in Medan zware tegen
stand van de zijde der revolutionaire sol
daten ontmoeten, Medan in handen der
revolutionairen is gevallen en dat kolonel
Djamin Gintings met zijn troepen naar
Berastagi (een bergplaatsje in de omgeving
van Medan) is gevlucht".
„Nasution was in Medan"
Volgens Radio-Medan heeft generaal-
majoor Abdul Haris Nasution, de Indone
sische stafchef, dinsdagmorgen een kort
bezoek aan Medan gebracht. De stafchef
inspecteerde de te Medan gestationeerde
troepen en keerde spoedig daarop naar
Djakarta terug.
„Radio-Medan is geen Radio-Medan"
SINGAPORE (Reuter) Volgens Radio-
Padang zijn de berichten over de verdrij
ving der opstandelingen uit Medan ver
valst. Het radiostation, dat thans berichten
uitzendt als „Radio-Medan" is, aldus
Radio-Padang, in het geheel niet Radio-
Medan. Deze berichten, die als afkomstig
van Radio-Medan worden uitgezonden, zijn
afkomstig van een zender, die de verslagen
troepen der centrale regering ergens buiten
Medan hebben opgesteld.
Volgens Radio-Medan heeft brigade
generaal Djatikusumo, bevelhebber van
de troepen der regering te Medan aan jour
nalisten medegedeeld, dat de opstandelin
gen hun troepen in tweeën hebben gesplitst
en in noordelijke en in zuidelijke richting
op de vlucht zijn. Hij zeide het te betreuren
dat het radiostation te Medan zondag is
gebombardeerd. „Dat was mijn schuld, ik
stuurde de luchtmacht te laat bericht, dat
dit niet moest geschieden." aldus Radio-
Medan, dat ook nog meedeelde, dat majoor
Naingolan de commandant van de opstan
dige troepen, op zijn vlucht miljoenen
rupiah's heeft meegenomen.
Gevecht zuid van Medan
DJAKARTA (UP) Een later op woens
dag door het hoofdkwartier van het Indo
nesische leger uitgegeven communiqué zegt
dat een konvooi van de rebellen, bestaande
uit zestig vrachtwagens en acht pantser
wagens ten zuiden van Medan door de
Indonesische luchtmacht is aangevallen en
vernietigd. Van de vier Mustang-jacht
vliegtuigen die het vluchtende konvooi
aanvielen, werd er één neergeschoten. Een
brug waarover het konvooi zou moeten
rijden, werd vernietigd en daarna werd het
konvooi met bommen en mitrailleprvuur
aangevallen. Het konvooi werd geheel ver
nietigd. aldus het communiqué.
DJAKARTA (UP) Premier Djuanda
van Indonesië heeft vandaag te Djakarta
nogmaals gewaarschuwd tegen buiten
landse interventie, omdat dit een troebele
sfeer zou scheppen in de landen van Azië
en Afrika.
Op de nabuurlanden deed de Indonesische
premier een beroep om wapensmokkel door
avonturiers tegen te gaan. „Door de rebel
len geen wapens te vei'kopen kan de situa
tie in Indonesië aanmerkelijk gezuiverd
STRAATSBURG, (ANP) Tijdens de
eerste zitting van de parlementaire verga
dering der Europese gemeenschappen die
vandaag met algemene stemmen Robert
Schuman tot voorzitter heeft gekozen,
zullen de raden van ministers van de Ge
meenschap voor Kolen en Staal, Eco
nomische Gemeenschap en van Euratoom,
die gisteren in Straatsburg vergaderden,
het advies vragen van het Europese parle
ment over de plaats van de zetel der
Europese instellingen, waaromtrent vóór
1 juni een beslissing genomen moet wor
den. Een commissie van stedebouwkundi
gen, ingesteld door de raden van ministers
heeft een lijvig rapport over de kandida
ten overgelegd, waarin kaarten met de
geografische voor- en nadelen zijn opgeno
men. De commissie had een voorlichtende
taak en beveelt geen enkele stad aan.
(AFP) De christen-democraten, socia
listen en liberalen in de nieuwe Europese
assemblee hebben hun fracties gevormd.
De christen-democratische fractie, die
65 leden telt, heeft de Belg Wigny tot
voorzitter gekozen. Wigny was voorzitter
van de christen-democratische fractie in
de oude Gemeenschappelijke Vergadering
der E.G.K.S. De 38 socialisten kozen de
Fransman Lapie tot voorzitter. Lapie was
ook in de Gemeenschappelijke Vergade
ring fractievoorzitter. De liberalen moe
ten hun voorzitter nog kiezen. Men ver
wacht, dat de Fransman Pleven dat zal
worden. Pleven heeft voorgesteld, de frac
tiegenoten in de nieuwe assemblee bij el
kaar te zetten, zoals in de nationale parle
menten gebruikelijk is. De afgevaardigden
in de Europese parlementaire vergade
ringen zaten tot nog toe volgens alfabe
tische volgorde.
worden. Dit zou 'n goede invloed hebben".
De meeste buitenlandse staten wensen
zich niet in de Indonesische moeilijkheden
te mengen, verklaarde Djuanda. „Maar er
zijn ook een of twee landen die zich neu
traal verklaren, met elke dag een andere
uitleg van „neutraal"," aldus Djuanda
„De regering van Indonesië zal niet toe
staan dat het huidig intern conflict her
schapen wordt in een machtsstrijd tussen
de communistische en de anti-communis
tische landen," aldus de premier, „en even
zo zal de regering niet toestaan dat de
strijd wordt geïnterpreteerd als een cam
pagne tegen de Verenigde Staten of tegen
de Sovjet-Unie."
SINGAPORE (UP) De Nederlandse
consul-generaal te Singapore, de heer D.
G. E. Middelburg, heeft woensdag ver
klaard dat volgens hem beschikbaar staan
de gegevens 300 Nederlanders, 125 Ameri
kanen en 50 Engelsen, die afkomstig zijn
uit Medan, donderdag in Belawan aan
boord van de „Oranje" zullen gaan. Er
zouden 126 Nederlanders van de HVA-
plantages meekomen, van wie 30 vrou
wen, 40 kinderen en 56 mannen.
0£ ONTWIKKELING OP SUMATRA
Door Djakarta
bezet
A Bombarde-
menfen door
Djakarta
MALAKKA
(Van onze Kamerverslaggever)
In weerwil van eenstemmige protesten is de Eerste Kamer gisteren, ter vermijding
van een kabinetscrisis, tenslotte ermee akkoord gegaan, dat het rijksaandeel van de
premie voor de werkloosheidsverzekering wordt verlaagd van 0,8 tot 0,4 percent,
terwijl de premie voor de werkgevers en arbeiders ongewijzigd blijft, zodat zij niet
van de premieverlaging zullen profiteren. Het wetsontwerp werd met 30 tegen 23
stemmen aangenomen Tegen stemden, aieltegenstaande het dreigement van minister
Suurhoff met aftreden der regering, de V.V.D., de C.H.U.,_de A.R., de C.P.N. en vier
leden van de K.V.P: mevrouw Luijckx-Sleijfer en ds heren Kraaijvanger, De Gou en
Van Lieshout. De fractieleider van de K V.P., mr. Kropman, waarschuwde ernstig
tegen de methode van het kabinet, met aftreden te dreigen teneinde de Kamer het
hoofd te doen buigen. „Als deze methode wordt voortgezet," zei hij, „zal de K.V.P.-
fractie de opgedrongen consequentie aanvaarden, omdat hierbij de grondslagen van
ons democratisch staatsbestel zijn betrokken
De premie voor de werkloosheidsverze
kering is aanvankelijk vastgesteld op 1.6
percent van het loon. Van die premie na
men het rijk en het bedrijfsleven (werk
gevers en arbeiders) ieder de helft voor
hun rekening, dus het rijk 0.8, werkgevers
0.4 en arbeiders 0.4 percent. Die verdeling
lag vast in de Werkloosheidswet, omdat
van het beginsel was uitgegaan, dat rijk
en bedrijfsleven samen de lasten van even
tuele werkloosheid dienen te dragen.
Omdat de laatste jaren ettelijke miljoe
nen zijn opgepot, heeft de regering ge
meend de premie tijdelijk, voor de duur
van twee jaar, te kunnen verlagen tot 1.2
percent. In het financiële voordeel van
die verlaging wil de regering de werkge
vers en arbeiders echter niet laten delen.
In de Tweede Kamer heeft de regering
het wetsontwerp aangenomen kunnen krij
gen door te verklaren, dat verwerping „on
aanvaardbaar" zou zijn. Maar ook in de
Eerste Kamer rees verzet. De vorige week
had niemand van de sprekers een goed
woord over voor het wetsontwerp. Alle
partijen protesteerden, hoewel de woord
voerders van de K.V.P. en P.v.d.A. reeds
lieten blijken, dat zij voor dreigementen
van de regering zouden zwichten. Inder
daad heeft minister Suurhoff gisteren met
het aftreden van het kabinet gedreigd als
het wetsontwerp niet zou worden aange
nomen. Het ging de regering niet om het
verschil van zeven miljoen gulden, dat er
mede is gemoeid indien ook de werkgevers
en arbeiders in het financiële voordeel
zouden delen, maar om het principe, dat
het wetsontwerp in het najaar een onder
deel uitmaakte van de plannen om de
rijksbegroting voor 1958 sluitend te maken
Als de regering daaraan laat tornen, is het
hek van de dam, betoogde minister Suur
hoff.
Ook motie onaanvaardbaar
Tegenover dit standpunt voerde prof.
Molenaar (V.V.D.) aan, dat sedert het
najaar de financiële toestand is gewijzigd
Er moet inmiddels dekking worden ge
vonden voor 150 miljoen gulden voor werk
verruiming, voor eveneens 150 miljoen
als gevolg van de loonsverhoging voor de
lagere en middelbare ambtenaren. „Is het
niet mogelijk in dat geheel een oplossing
te vinden voor deze kwestie over de werk
loosheidspremie, nu de gehele Kamer be
zwaren blijkt te hebben? Is het nodig om
voor zeven miljoen gulden de Kamer over
de kling te jagen?", vroeg prof. Molenaar
die door middel van een motie de verdere
behandeling van het wetsontwerp wilde
uitstellen totdat een inzicht is verkregen
in de gewijzigde financiële omstandig
heden. Hij vond dit redelijk en meende,
dat het publiek het niet zou begrijpen als
de regering zelfs niet bereid zou zijn de
kwestie nader te bezien.
Nadat minister Suurhoff ook deze
motie „volslagen onaanvaardbaar" had
verklaard, werd zij met 13 tegen 37 stem
men verworpen. Voor stemden alleer.
V.V.D., C.H.U., C.P.N. en de heer Van
Lieshout (K.V.P.).
Namens de P.v.d.A.-fractie verklaarde
de heer In 't Ve 1 d, dat zij voor het wets
ontwerp zou stemmen hoewel men er in
zijn hart tegen is. De heer Kropman
(K.V.P.) deelde mede, dat zijn fractie niet
de verantwoordelijkheid wil dragen voor
een kabinetscrisis en dat daarom de grote
meerderheid voor het wetsontwerp zou
stemmen. Maar hij waarschuwde het ka
binet met het dreigement van aftreden
niet voort te gaan, want de K.V.P.-fractie
wil niet te lijden krijgen van kabinets
tirannie en zou bij voortzetting van de me
thode de opgedrongen consequenties ervan
aanvaarden.
Minister Suurhoff heeft nog verklaard,
dat minister Hofstra hem had medege
deeld, dat de belastingopbrengst in febru
ari beneden de raming is gebleven en dat
tegenover honderden miljoenen extra uit
gaven geen meevallers staan. Sedert het
najaar is de financiële toestand aanzien
lijk slechter geworden.
Zaken Overzee
De Eerste Kamer behandelde voorts de
begroting van Zaken Overzee. Bij de ver
klaring van minister Helders, dat het be
zoek van Prinses Beatrix aan de West zeer
veel heeft bijgedragen tot een nauwere
verbondenheid der rijksdelen sloten ver
scheidene senatoren zich aan. Enkelen
roerden de kwestie over de uitwijzing van
de journalist De Wit uit de Nederlandse
Antillen aan, anderen betoogden, dat een
debat over deze aangelegenheid thans niet
opportuun is. Daarbij sloot minister Hel
ders zich aan. De bewindsman zei, dat e
alle reden is voor een wederzijds vertrou
wen tussen de rijksdelen. Het Statuut
vraagt een voorzichtig en wijs beleid en
vraagt bovendien tijd. Over de kwestie
van de Nederlandse missie bij het tien
jarenplan in Suriname zei de minister,
dat de vraag of de missie zal worden op
geheven, ook afhangt van het standpunt
der Surinaamse regering. De mensen, die
de leiding hebben bij de stichting machi
nale landbouw in Suriname, zijn niet ont
moedigd door de ondervonden tegensla
gen. De doelstellingen van de stichting
waren drievoudig. Het slagen hangt in
belangrijke mate af van de uitbreiding, die
aan het project kan worden gegeven, het
vinden van een tweede gewas en het be-
drijfstvpe.
De Kamer keurde tenslotte de begro
ting zonder hoofdelijke stemming goed.
Artillerie-inrichting
Eveneens heeft de Kamer zonder hoof
delijke stemming het wetsontwerp tot in
stelling van het staatsbedrijf Artillerie
inrichtingen goedgekeurd, waardoor een
eind is gekomen aan een jarenlange kwes
tie over de status van dit bedrijf.
Goethe:
Welke is de beste regering? Die, welke
ons leert ons zelf te regeren.
99
„Men wordt geroepen om te stemmen, in
de onderstelling dat men een wil hebbe,"
heeft Thorbecke eens gezegd. Het is te
hopen dat heel veel Nederlanders zich deze
woorden zullen herinneren, en er zich naar
zullen gedragen, als zij zich de volgende
week naar de stembus begeven, ook al gaat
het daarbij dan „maar" om de verkiezing
van nieuwe leden van de Provinciale
Staten, dat mysterieuse bestuurslichaam
dat door zovelen gesmaad wordt omdat zo
weinigen zijn betekenis en taak begrijpen.
Maar over de Provinciale Staten zullen
we het deze keer niet hebben. Wel over
dat „stemmen, in de onderstelling dat
men een wil hebbe.." Want stemmen is
inderdaad moet althans zijn het
uitdrukking geven aan een wil, aan een
eigen wil van degene die stemt. Het moet
niet alleen maar zijn: een braaf mee
lopen in de gelederen van de een of andere
partij, waaraan men „nu eenmaal gewend"
is geraakt of door welker propaganda men
zich domweg heeft laten vangen. Als men
een eigen wil heeft, een wil met betrekking
tot het landsbelang en de eigen overtuiging,
en men bovendien ook maar enig besef
heeft van de wijze waarop die wil in het
kader en in dienst van het grote geheel
kan worden uitgedrukt, dan kan en moet
men dat, als stemgerechtigde, door middel
van zijn stembiljet doen.
Maar niet alleen van de gewone stem
gerechtigde burger wordt dat geëist; ook,
en in nog veel grotere mate, van het par
lementslid, dat immers geldt als de ver
tegenwoordiger van tienduizenden staats
burgers. Ook hij wordt, bij stemmingen in
de Kamers van de Staten-Generaal, „ge
roepen om te stemmen, in de onderstelling
dat (hij) een wil hebbe". En als hij géén
wil heeft, of als uit zijn stem blijkt dat hij
zich de wil van een ander bijvoorbeeld
van een minister laat opleggen, dan
ja, dan kan men bijzonder weinig respect
voor hem hebben.
Toch wordt bij stemmingen in ons par
lement de laatste tijd schrikbarend veel
vuldig gebruik gemaakt van de methode,
waarbij bepaalde afgevaardigden minder
hun eigen wil dan de wil van de regering
tot uitdrukking brengen. De wil van de
regering wordt deze afgevaardigden na
tuurlijk niet formeel „opgelegd" (want wij
leven niet onder een dictatuur), maar de
ministers weten dat zij tegenwoordig
slechts het woord „onaanvaardbaar" be
hoeven uit te spreken om een aantal afge
vaardigden zo niet van wil dan toch van
stem te laten veranderen. Het jongste
voorbeeld hiervan is gisteren geleverd door
minister Suurhoff, die door een welover
wogen gebruik van dat woord „onaan
vaardbaar" een meerderheid voor zijn
voorstel inzake de werkloosheidspremie
te voorschijn wist te toveren.
De herinnering aan de beruchte record
crisis van 1956 is blijkbaar nog zo levendig,
dat alleen al het denkbeeld van een nieuwe
kabinetscrisis blijkbaar voldoende is om
sommige afgevaardigden te laten stemmen
zoals de regering dat graag wil en niet zo
als dat met hun overtuiging strookt. Met
alle begrip voor de opportuniteit van deze
handelwijze, met alle begrip voor de rede
nering der ja-stemmers van gisteren, dat
het toegeven aan minister Suurhoff een
kleiner euvel was dan het veroorzaken
van een nieuwe regeringscrisis, kan men
deze houding toch moeilijk bewonderen.
Slechts drie dagen nadat de voorzitter van
de K.V.P., mr. Van Doorn, zich in Utrecht
vol verontwaardiging had verweerd tegen
de beschuldiging van prof. Oud, „dat de
niet-socialistische regeringspartijen bij
ieder „Onaanvaardbaar" de rug krommen
onder de knoet van de socialisten", heeft
de Eerste Kamer-fractie van mr. Van
Doorne's eigen partij opnieuw reden ge
geven tot deze beschuldiging. En in de
bittere opmerkingen over „tyrannie van
het kabinet", bij die gelegenheid gemaakt
door de K.V.P.'er Kropman, weerklonk
wel een heel andere opvatting van de si
tuatie dan mr. Van Doorne's bewering dat
de K.V.P.'ers „met hun christelijke meer
derheid het kabinet een koers afdwingen,
die in het socialistische kamp meer ont
stemming verwekt dan in het christelijke".
De steun die de K.V.P. gisteren, a contre-
coeur, aan minister Suurhoff heeft ge
geven, heeft in elk geval daarvan kan
men overtuigd zijn in het socialistische
kamp géén ontstemming gewekt.
En ook dat laatste is, op de keper be
schouwd, egenlijk jammer. Want een over
winning als deze, onder bedreiging met
een kabinetscrisis afgedwongen, zou voor
waarlijk beginselgetrouwe mannen in de
regering al even onaanvaardbaar dienen
te zijn als voor hen in de Eerste en Twee
de Kamer. Maar beginselgetrouwheid is
zeldzaam geworden en onaanvaardbaar
heid wordt daórop dan ook steeds minder
gebaseerd.
Simon Koster
