CoBpbM
Forum hield zich bezig met problemen
bij de opvoeding
Scheepsbouwbeurs kan volgend
jaar zelfstandig worden
Jonge Hagenaar verzamelt
historische kostuums
Techniek op de jaarbeurs sterk
en boeiend vertegenwoordigd
HAARLEMS DAGBLAD
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
17
Foto-elektrische cel verricht wonderen
SOEPEN
die heerlij*e soep
met die rW
Woonproblemen voor
werkende vrouwen
„Gemeentebestuurders zijn
ja-knikkers geworden"
P.S.P. in „Leeuwerik" bijeen
Roeping: „denkbarrière
in ons volk doorbreken
Viruly: Defensie is niet
meer mogelijk
Haarlemse bevolking nam
in geringe mate toe
Kort nieuws
DONDERDAG 2 0 MAART 1958
t (Van een onzer redacteuren
DE AFDELING SCHEEPSBOUW van Utrechts zeventigste jaarbeurs is zo lang
zamerhand een eigen leven gaan leiden, al zullen verscheidene inzenders met verre
van nautische stands zich wel eens verbaasd hebben afgevraagd, waarom zij van
het bordje „scheepsbouw" moesten worden voorzien. Houtbewerking en trap
leuningen kunnen in vér verband wellicht op zee worden toegepast, maar de coaster
„Carnissesingel" en de twee levensgrote scheepsschroeven, die langzaam door de
tabaksnevel van de hallen aan de Croeselaan wentelen, hebben toch een veel duide
lijker relatie tot deze steeds groeiende afdeling dan de vele andere exposanten,
wier produkten ietwat toevallig verzeild zijn in het kielzog van schepen en
scheepsmachines, radar en nautische elektronica. Hetgeen niet zeggen wil, dat er
bij die buitenbeentjes onder de inzenders geen bijzonder boeiende zaken te vinden
zijn. Wanneer echter volgend jaar april een aparte „Scheepsbouwbeurs" zal worden
ingericht, die als stevige zijtak „de visserij" zal dragen, wordt de overzichtelijkheid
ongetwijfeld gediend met het bijeenbrengen van alles, wat Nederland de wereld te
bieden heeft voor zijn oceanen en binnenwateren. En andersom, want het wordt
een internationale beurs, die dit jaar reeds een smalle schaduw vooruit wierp
in de vorm van een zelfstandige catalogus, op wier omslag een anker weinig
twijfel open liet omtrent de inhoud.
Met welk een kracht Nederland zich op
de industrialisatie heeft geworpen, is wel
licht nergens zo compact te zien als in de
steeds in tal en last groeiende Jaarbeurs
hallen op het terrein aan de Croeselaan en
dat er verscheidene kleine maar veel
zeggende nationale primeurs te bezien zijn,
kan een wandeling langs de meer dan drie
honderd inzenders tot een klein chauvi
nistisch genoegen maken, hoewel erkend
dient te worden, dat het buitenland het
Utrechtse trefpunt èn de Nederlandse
markt blijkbaar zo belangrijk acht, dat het
eveneens met een stortvloed van moderne
machinerieën aanwezig wil zijn.
Atoomcentrale en -tanker
Daaronder moet de atoomcentrale van
Hunterston in Schotland als nummer één
gewaarmerkt worden in de Bernhard-
hal aanwezig in d vorm van een prachtige
maquette, die door The General Electric
Co. met gerechte trots wordt getoond en
die hierna de. Brusselse „Expo" gaat sieren.
In diezelfde Bernardhal is meer te zien
op het stuk van vreedzame atoomkrachten:
het model van een supertanker van 30.000
ton, uitgerust met een kleine reactor en als
opengewerkt model gebouwd door het
Nationaal Technisch Instituut voor Scheep
vaart en Luchtvaart naar een ontwerp van
W. Kenneth Maddocks. Verhit helium zal
voor de energie in de wel zeer progres
sieve machinekamer van dit schip zorgen,
dat als werkende maquette een compleet
beeld geeft van de wijze, waarop de weten
schap zich de schepen der niet zo heel
verre toekomst heeft gedacht.
En wie de vraag stelt, in hoeverre een
model als van de Engelse atoomcentrale
en de daaraan verwante tanker, nut heb
ben voor Nederland kan onmiddellijk een
uitgebreid antwoord krjjgen op de stand
ran de General Electric, waar men de be
zoeker vertelt, dat deze Hunterston-
stroomfabriek misschien wel het voorbeeld
is voor de eerste Nederlandse atoom
centrale, al zjjn er nog drie andere bouwers
aan bod en dat, als de Engelsen de op
dracht krijgen, de Rotterdamse Droogdok
maatschappij al klaar staat om het grote
reactorvat te maken.
„Zoveel mogelijk binnen de eigen gren
zen houden" is het parool, waarvan de
vertegenwoordigers der General Electric
in Nederland uitgaan en dit principe is
enkele honderden meters verderop, nog
steeds in de Bernhardhal tentoongespreid
in de vorm van een omvangrijke „bodem-
plughouder" voor het proef-reactor-station
in Petten. „Werkspoor" heeft dit belang
rijke onderdeel van de veelbesproken ves
tiging aan de Noordhollandse kust al bijna
gereed en verklaart erbij, dat deze alumi-
niumconstructie bijzonder hoge eisen stelde
aan de lasnaden, die er op berekend
moeten zijn, om het radio-actieve koel
water binnen te houden. De plughouder
is dan ook een massief vat van enige
meters hoogte, dat als onderdeel van de
vele bij Werkspoor in de maak zijnde
machinerieën voor de Pettense installatie
een indruk geeft van de omvang van dit
Nederlandse project.
Verfijnde nautiek
Dergelijke aankondigingen van een in
dustriële revolutie, die ook in de scheep
vaart snel terrein winnen, doen de al weer
traditioneel geworden verfijningen van
radar- en decca-apparatuur eigenlijk een
beetje verbleke en dat is enerzijds jam
mer, want de schat aan materiaal, die de
scheepsbouwafdeling op dit punt heeft
weten bijeen te brengen is voor een nau-
tisch-geïnteresseerde om van te water
tanden. Zoals daar zijn nieuwe gyro-
nydraulische besturingen, een verfijnd en
uitermate nauwkeurig gyro-kompas en
de „lever pilot", die op vele Amerikaanse
trawlers en sleepboten al burgerrecht heeft
gekregen en nu ook naar Europa over
waait kort gezegd een installatie, die
samen met een gyro-kompas met behulp
van één enkele stuurhandle in staat is
zowel de elektrische als de automatische
"esturing te bedienen. Zoals daar in een
bijzonder vernuftige scheepsstabilisator,
getoond op een bewegende maquette, waar
op met behulp van een vin-stabilisator het
dingeren van elk type schip tot aanvaard-
oare omvang wordt teruggebracht.
De elektronica blijkt nog steeds nieuwe
gebieden te ontsluiten, die de mens in
staat stellen door te dringen tot een on
gedachte verfijning van het werk zijner
banden.
Wie een moment tijd, zou aandacht
oioeten besteden aan een onopvallende
nand, waar weer in de Bernardhal
een miniatuur-telescoopje op eigen kracht
Ronddraait en af en toe een op het eerste
gezicht willekeurige zwenking maakt. Het
ls een ^lichtzoeker", die voorlopig nog als
■stunt" bedoeld is van de onderwerpers,
'elke zich in Mainz-Weisenau bevinden
een breed produktieprogramma van
uektronische instrumenten in de handel
°rengen.
Dit „lichtzoekertje" reageert met behulp
Ran zes foto-elektrische cellen onfeilbaar
P de grootste lichtsterkte rondom zich en
li hfzaJ zich dus- als er Seen sterk kunst-
icnt in de buurt wordt onstoken, ge-
'}°°rzaam met zijn lensje naar het glazen
k richten. Tenzij er een wolk voor de
•on kruipt, want dan zwenkt het wonder-
'ngetje plotseling mee met het ver
schuivende licht en als wij het een velletje
blocnotepapier voor de neus houden,
wordt het onrustig en haast een weinig
boos het zoekt naar een andere licht
bron en probeert onder het papiertje door
te gluren, tot het een gloeilamp ontdekt
heeft in de stand van het ingenieursbureau,
die daar listig achter de hand wordt ge
houden door de de'montrateurs.
Als die lamp brandt, is het apparaatje
dol van opwinding en het volgt de licht
bron met nauwgezette ijver tot de zon
weer terugkomt en het dak het wint van
de lamp.
Het denkwerk, dat hier in klein bestek
is bijeengebracht, is bewonderenswaardig,
de ijle zenuwdraden van het toestelletje
komen uit in de fotocellen, die elk hun
eigen taak hebben: draaien, knikken,
lichtsterkte-vertalen en wat er meer nodig
is om een machientje te laten doen, waar
voor het menselijk oog in feite geschapen is.
Dat foto-elektrische cellen gans nieuwe
mogelijkheden hebben opgeleverd voor de
beveiliging van kostbare machines, is een
feit, dat overal en dagelijks in de industrie
bevestigd wordt. Maar omdat er steeds
meer te beveiligen is, is er een Visomat-
pluizenbeveiliger bijgekomen, waarop AKU
al een flinke bestelling heeft gedaan.
De dunne rayon-verzel-draar', nylon bij
voorbeeld, kan namelijk nogal wat kuren
vertonen als gevolg van pluisjes en knopen,
die niet alleen gevaar kunnen opleveren
voor de weefgetouwen, waarop een nylon
kous ontstaat, maar die bovendien een
pluizig aanzicht zouden kunnen geven aan
het damesbeen, waarvoor al deze moeite
gedaan is.
Hieraan is thans een einde gekomen,
want men heeft een zo krachtige fotocel
weten te ontwikkelen, dat het opdwarre
lend stof in de normale atmosfeer al aan-
Scheepsschroeven, stuwkrachtsymbolen.
leiding geeft tot een alarmstootje, zodat
een nylondraad met een pluisje of een
andere ongerechtigheid eraan zelfs grote
heibel in het binnenste van deze cel ver
oorzaakt en in staat is automatisch de
machines te stoppen. Wanneer een nylon
draad in zessen wordt gespleten en er komt
op dat overblijvende spinragje een onge
rechtigheid voor, waarschuwt deze „plui-
zenbeveiliger", die even feilloos werkt als
bijvoorbeeld een „kleurenschifter", ook nog.
Kleurenschifter: rood weerkaatst anders
dan wit, een bruine boon reflecteert
anders dan een groene erwt. Het foto-oog
ziet dat verschil en wipt uit een baan van
rode en witte pingpongballetje zonder
mankeren de witte of de rode. En als
het ertwen, bonen, zaden of knikkers
zouden zijn geweest, had dat oog het
eveneens zonder mankeren gedaan.
Wie eenmaal verbaasd heeft gestaan
over de mogelijkheden dezer gevoelige
elektronica, zal zich niet meer verwon
deren over een foto-cel, die automatisch
een ventilator commandeert als er te veel
rook in zijn „gezichtsveld" komt en die
ook op roet reageert. Zulke dingetjes zou
den in de industrieschoorstenen van de
Umond voortreffelijke diensten kunnen
bewijzen
Maar wij zijn tenslotte op de scheep
vaartafdeling van de Jaarbeurs en wij
gaan dus terug naar de IJmuidenaren
Mulder en Rijke, die hun aluminum-plastic
scheepsmaterieel tonen en een serie sloe
pen, zeiljachtjes, reddingboten en opbou-
wen-voor-zeeschepen kunnen laten zien,
die de vraag wettigt, of ijzer en staal
niet hard op weg zijn hun terrein te ver
liezen aan de lichtere en even sterke
materialen, die hen zo plotseling terzijde
zijn gekomen. Om daarna te eindigen bij
de grote kustvaarder „Carnissesingel", die
in het Merwedekanaal op zijn trossen ligt
te wachten tot het einde der Jaarbeurs,
een fors schip van 685 ton, dat maar moei
zaam van zijn bouwers in Alphen aan de
Rijn naar de hoofdstad van het Sticht kon
komen, maar dat niettemin een druk
bezochte afronding vormt van de „scheep-
vaarthoek" dezer zeventigste Jaarbeurs.
Op deze fraaie „gladdekker", die straks
in de vaart komt voor de rederij „Ivotra"
te Rotterdam is door de Nederlandse in
dustrie een krachttoer verricht, die uit
liep op een ideale inrichting en een hyper
moderne nautische uitrusting.
(Van een onzer redacteuren)
Zes jaar geleden vond Fred van der
Laken, kersvers van de hbs, op een Pa-
rij se vlooienmarkt een statige moirézijden
middagjapon uit de negentiger jaren van
de vorige eeuw. Het was, ondanks zijn
hoge ouderdom, een puntgaaf exemplaar,
dat door zijn geraffineerde snit kennelijk
een voortbrengsel was van de toenmalige
haute couture.
Fred, die toen hele achttien jaar oud
was, kocht de japon van zijn laatste zak
centen en nam hem mee naar Den Haag,
waar hij er zelf, van kippengaas, closet
papier en stijfsel, een modelpop bij maak
te, met een fraaie extra-verdikking van
achteren om de „queue de Paris" van zijn
delftige jurk mooi tot haar recht te doen
komen.
Dat is het begin geworden van een on
stilbare verzamelwoede, die deze jonge
Hagenaar in enkele jaren tijds tot een
ernstige concurrent zou maken voor de
befaamde kostuumcollectie van Cruys
Voorbergh. Fred besteedde ieder vrij ogen
blik hij was toen al leerling van de
mode-afdeling der Haagse Academie voor
beeldende kunsten om stad en land af
te stropen naar historische kostuums en
zijn speuren is niet zonder resultaat ge
bleven. Zijn collectie omvat nu vijfentwin
tig goeddeels authentieke vrouwenkos
tuums uit alle belangrijke perioden sinds
de middeleeuwen, variërend van avond
toiletten uit de Napoleontische tijd tot de
malle soepjurken uit de charleston- en
blackbottomera van kort na de eerste
wereldoorlog, waarvoor hij tevens, met
oneindig geduld alle accessoires als han
gers, broches, oorbellen en tassen bijeen-
zamelde.
In Den Haag en enkele andere steden
heeft hij al verscheidene malen shows ge
geven, die veel belangstelling en bewonde
ring oogstten. Zo kwam hij ook in relatie
met een Nijmeegse kunstzijdespinnerij, die
wat in de geestdriftige jongeman zag en
hem in staat stelde, op de huidige Utrechtse
Voorjaarsbeurs een deel van zijn kostuums
te exposeren.
Daar staat Fred van der Laken nu, als
een pauw, in een fraaie eigen stand, die
„Galerij der mode" heet, temidden van
zijn schatten. Ge kunt er ook zijn vier
jaar jongere zuster Connie vinden, die met
zeldzame waardigheid een der pronk
stukken van zijn collectie, een fraai ge
drapeerd gewaad uit het midden der vijf
tiende eeuw draagt, een sleepjapon uit
rood velours, afgezet met wit bont en be
kroond door een prachtige „hennin" (hoge
muts) van zilverbrocaat en natuurzijde.
Zeis met de hachelijke „snavelschoe
nen" heeft zij niet de minste moeite.
„Eigenlijk draag ik dit veel liever dan al
die moderne kleren", vertelde zij ons, ter
wijl ze een hoofse buiging maakte voor
een nieuwe bezoeker. „Ik ben dus waar
schijnlijk een eeuw of vijf te laat ge
boren".
Natuurlijk is het verzamelen van histo
rische kostuums een kostbare liefhebberij,
maar Fred van der Laken heeft een om
vangrijke familie en vele goede relaties,
die zijnentwege al menig antiek kleding
stuk uit hun kamferkisten hebben opge
diept. De avondjapon uit 1927 bijvoor
beeld, een hemdjurk van rose georgette,
ADVERTENTIE
Dió komt
or good uit
on dió
gaat er goed in!
v T T T.T
acht'Oo
ae «««/a»...
'a"Sf
Spaar de vlaggetjes: op elk pakje is er één!
Bijeenkomst in raadhuis van
Bloemendaal
Dinsdagavond was in de raadzaal van
het raadhuis te Overveen een gezelschap
bestaande uit ongeveer twintig alleen
staande werkende vrouwen uit de gemeen
te Bloemendaal, alsmede uit verscheide
ne bestuursleden van woningbouwvereni
gingen van alle gezindten uit deze ge
meente, bijeen op uitnodiging van de Bloe-
mendaalse wethouder van Sociale Zaken
en Volkshuisvesting, mr. J. C. C. W. Hijs-
zeler ter bespreking van ideeën, wensen
en inzichten, die er op het gebied van de
huisvesting onder de groep van de alleen
staande werkende vrouwen leven. Ook de
chef van de afdeling Sociale Zaken, me
juffrouw J. J. Bruin en de chef van de af
deling Huisvesting, de heer N. E. A. M.
Kraetzer woonden deze bijeenkomst bij.
Na een openingswoord van mr. Hijsze-
ler, waarin hij onder meer zei te hopen,
dat bij de bouw van tweehonderd huizen
aan de Kennemerweg misschien in de toe
komst woonruimte (een- of tweekamerwo
ningen) voor werkende alleenstaande
vrouwen zal vrijkomen, gaf de,voorzitster
van de commissie voor de bevordering
van woongelegenheid voor alleenstaanden
van de gezamenlijke Haagse vrouwenor
ganisaties, mejuffrouw A. H. B. van dei-
Ent, een overzicht van de resultaten van
een in 1951 in Den Haag gehouden en
quête onder de alleenwonende vrouwen.
Een dergelijke enquête is later eveneens
tijdens een landelijk onderzoek in de an
dere grote steden van Nederland gehou
den (onder meer in Haarlem). Daarbij is
het grote verlangen naar een eigen wo
ning naar voren gekomen. Volgens mejuf
frouw Van der Ent is het woonprobleem
voor de werkende vrouw erger dan voor
de man. Omdat werkende vrouwen in het
algemeen minder verdienen dan mannen
kunnen eerstgenoemden minder besteden
aan haar huisvesting en verzorging. In ve
le gemeenten is het tot op heden nog niet
mogelijk voor alleenstaanden zich te la
ten inschrijven op de huisvestingsbureaus.
Met het doel betere woongelegenheid te
scheppen zijn in 1951 in Den Haag niet
minder dan zevenduizend enquêteformu
lieren uitgezonden. In het algemeen bleek
men niet geporteerd te zijn voor het wo-
De Vereniging voor pedagogiek te Haar
lem hield woensdagavond als afsluiting
van het winterseizoen een forumavond
waarbij onder voorzitterschap van de heer
D. J. A. Geluk, wethouder van onderwijs
te Haarlem, mejuffrouw dr. C. Cramer
(schoolarts), dr. H. van der Loos (Her
vormd predikant), drs. H. G. Bos (school
psycholoog) en drs. D. Fokkema en de heer
M. J. F. Ehrbecker (beiden afkomstig uit
het onderwijs) diverse vragen beantwoord
den over de opvoeding. Na de korte inlei
ding van de voorzitter van de vereniging
de heer E. J. Lodewijks, ging het forum
over tot de behandeling van de eerste
vraag betreffende de invloed van de tele
visie op de jeugd. Daarbij was men van
mening dat de televisie als aanvulling van
de onderwijzers en de onderwijzeressen
grote mogelijkheden kan gaan bieden, ter-
wijl voorts dit medium van grote waarde
zal blijken te zijn voor de voorlichting
bij de bex-oepskeuze. Unaniem zag men
echter ook het grote gevaar van het kij
ken naar de televisie zowel voor de gees
telijke als lichamelijke gezondheid van de
kinderen.
Naar aanleiding van de volgende vraag
behandelde het forum de wijze van deel-
nen in flats bestemd voor louter werken
de vrouwen.
Mr. Hijszeler zou, indien de raad zich
daarmee kan verenigen, aan de Kenne-
mei-weg ook wat kleinere woningen willen
bouwen voor alleenstaande werkende
vrouwen, waarvan een eenkamerwoning
ongeveer 60 per maand zou doen en
waarbij voor een tweekamerwoning 2,
per week meer huur zou moeten worden
betaald. De wethouder was van mening,
dat deze woningen in premiebouw zouden
moeten tot stand komen, hoewel ook du-
plexwoningen, die bij uitbreiding van het
gezin te klein worden, voor alleenstaan
den zouden kunnen worden ingericht. Mr.
Hijszeler waarschuwde zijn gehoor echter
dat het wel enige jaren zal duren, voor
dat de woonpi-oblemen voor de alleenstaan
de werkende vrouwen in Bloemendaal tot
het verleden zullen behoren. Na de inlei
dingen ontstond een geanimeerde discus
sie.
neming van de ouders in het schoolleven
en enkele leden wezen in verband met dit
vraagstuk op de belangrijkheid van het
feit dat het initiatief in dit geval voor een
groot gedeelte van de leerkrachten dient
uit te gaan, zodat er door middel van
ouderavonden en individuele gesprekken
een nauw contact ontstaat tussen het on
derwijzend personeel enerzijds en de ou
ders van de leerlingen aan de andere kant.
Het fox-urn hield zich vei-volgens geruime
lijd bezig met de vi-aag over het waarom en
het hoe van het bijbelonderwijs op de la
gere school. Daarbij bi-acht de heer Ehr
becker naar voren dat een dergelijk onder
richt op iedere school met het oog op de
algemene vorming van het kind noodzake
lijk is, maar tegelijk wees hij op het ge
vaar van evangelisatie door de betrokken
docenten. In aansluiting op de zienswijze
van dr. Van der Loos, die eveneens het
bijbelonderwijs toejuichte, deelde de heer
Geluk nog mee dat thans op de v.g.l.o.-
scholen in Haax-lem en in de zesde klassen
van de lagere scholen bijbelonderwijs ge
geven wordt en dat men voorbereidingen
heeft getroffen om deze lessen tot de vijf
de klassen uit te breiden.
Op de vraag of het onderwijs niet ach
ter raakt bij de dynamische ontwikkeling
van onze maatschappij kon het forum
uiteraard een minder positief antwoord ge
ven. Weliswaar begreep men dat de ont
wikkeling van de persoonlijkheid, indien
enigszins mogelijk, gelijke tred dient te
houden met de groei van de maatschappij
maar bij de behandeling van dit probleem
zagen de forum-leden als enige uitkomst
een grotere (financiële) steun van de over
heid aan het onderwijs, hetgeen de heer
Geluk de opmerking ontlokte dat men be
ter het onderwijs zou kunnen onderbx-en-
gen bij het ministerie van defensie.
Tenslotte behandelde het forum voor de
pauze nog de vraag hoe men het verant
woordelijkheidsbesef van de hedendaagse
jeugd zou kunnen verbeteren en hoewel
men van mening was dat er tegenwoordig
talrijke factoren zijn die het verlies van
verantwoordelijkheidsgevoel bevorderen
meende men toch eensgezind dat men moet
trachten deze stroming te bestrijden dooi
de jeugd te wijzen op de positieve kanten
van het leven.
bezaaid met duizenden schitterende lover
tjes en glaskralen. Naar onze begrippen is
het een monstrum van wansmaak met zijn
in flodderpunten eindigende rok, maar
destijds moet het een kapitaal gekost
hebben en Fx-ed is er heel vex-guld mee.
„Juist omdat de mode in die jaren zo oer
lelijk was, is er vrijwel niets meer intact
gebleven uit die dolle jaren, zegt hij, „want
het nageslacht vond het de moeite van het
bewaren niet waard."
En als Freds middelen eens tekort scho
ten hetgeen bij jongelui van zijn leef
tijd meer regel dan uitzondei'ing is dan
kopieerde hij desnoods zelfs een be
gerenswaardig historisch kostuum, zoals
de prachtige Franse avondrobe anno 1575,
die men ook in zijn uitstalling op de tex
tiel jaarbeurs bewonderen kan: een in
drukwekkend stuk werk met zijn keurs
lijf vol houten baleinen en zijn pyramide-
vormige rok, die gevoerd is metwil
gentenen. Over die hoepelrok droegen de
vrouwen de hygiëne liet in die tijd wel
het een en ander te wensen over een
bontje voor de vlooien, waaraan meestal
ook een lodderijn (eau-de-reine) flesje
99
Dit is de txointigjarige Connie van der
Laken in het fraaie middeleeuwse ge
waad dat zij op de textieljaarbeurs
in Utrecht „showt". Ondanks haar ver
zekering, dat zij liever historische
kostuums dan moderne meisjeskleding
draagt, is zij vrouw genoeg om met
belangstelling kennis te nemen van de
nieuwste voortbrengselen der dames
mode. Hier keurt zij met critische
vingers een nachtjapon van ragdun
nylon.
hing waai-mee de draagster zichzelf en
haar omgeving naar behoefte in frisse
geuren kon hullen.
De jonge Hagenaar, die op het ogenblik
onder dienst is en heel wat moeite heeft
moeten doen om minister Staf te bewegen,
hem voor de duur van de jaarbeurs ver
lof te geven hoopt over een jaar in zijn
éigen vak aan de slag te gaan als mode-
ontwerpei'. Ook van zijn vaardigheid op
dit gebied vindt men op de textielbeurs
een overtuigend staaltje: een nylon mid
dagjurk in de nieuwe ballonlijn, die
vreemd genoeg helemaal niet dissoneert
met de nevenstaande histox-ische kostuums.
Dat bewijst dat Fred van der Laken stijl
heeft en goede smaak. Het modewereldje
zal stellig meer van hem horen.
Dr. D. H. Peereboom Voller
„De autonomie van de gemeenten is ten
offer gevallen aan de bemoeizucht en bet
weterij van ons centrale bestuur. De ge
meentebestuurders zijn onmondige, ja
knikkers geworden. Bevoegdheden en
rechten van de gemeenten, neergelegd in
Grondwet en Gemeentewet worden steeds
meer door hogere instanties met voeten
getreden. Van de decentralisatie van het
bestuur van ons land, zoals Thorbecke zich
bij het opstellen van zijn Gemeentewet
voor ogen heeft gesteld, is bitter weinig
overgebleven. Door het huidige dirigisme
van Den Haag worden de typische belan
gen van de gemeente ter zijde geschoven
Dit is een verlies voor de Nederlandse
maatschappij dat niet is goed te praten
De Volkspartij voor Vrijheid en Democra
tie zal steeds en overal blijven strijden
voor de wettelijk gefundeerde autonomie
van de gemeenten en haar bestuurders"
Dit zei dr. D. H. Peereboom Voller, bur
gemeester van Bloemendaal, op een dins
dag in restaui-ant Brinkmann in Haarlem
gehouden studie-bijeenkomst van de af
deling Haarlem van de Volkspartij voor
Vrijheid en Democratie.
Onder de titel „Besturen van gemeen
ten" hield dr. Peereboom Voller een cau
serie, waarin hij een overzicht gaf van de
bevoegdheden en werkzaamheden van het
gemeentelijke bestuursapparaat.
„Het besturen van een gemeente is een
veelomvattende maar ook schone taak
die de volle belangstelling van de burgerij
verdient", aldus de inleider.
Achtereenvolgens besprak dr. Peere
boom Voller de voorwaarden waaraan een
raadslid moet voldoen, het wex-k van de
raad, raadsfracties en raadscommissies,
alsmede de taken van burgemeesters en
wethouders. Met betrekking tot de geld
middelen van de gemeente wees de spre
ker erop dat de Gedeputeerde Staten op
het financiële beleid der gemeenten een
wakend oog hebben. Hij leverde daax-om
critiek op de wijze waarop de minister van
Financiën, met voorbijzien van de wette
lijke bevoegdheid van het provinciale be
stuur inzake financiële aangelegenheden
van de gemeenten, de maatregelen tot be-
pex-king van de bestedingen heeft geno
men.
Dr. Peereboom Voller betreurde voorts
dat vele gemeentelijke uitbreidingsplan
nen teniet worden gedaan door nationale
en streekplannen. „Ook in deze aangele
genheden zijn de wettelijke bevoegdheden
van de gemeentebesturen tot nul geredu
ceerd met het gevolg dat het gemeente
lijke karakter nauwelijks meer aan bod
komt". „Indien wij prijsstellen op het her
stel van de gemeentelijke autonomie dan
is het partijprogx-am van de V.V.D. het
waard gevolgd te worden", aldus besloot
dr. Peereboom Voller zijn toespraak.
Op een drukbezochte openbare verga
dering in De Leeuwerik heeft de Pacifis
tisch Socialistische Partij dinsdagavond
bij monde van twee sprekers, de voorzitter
ir. J. H. van Steenis en de vlieger-schrij
ver A. Viruly, haar standpunten ontvouwd
en in de langdurige en levendige discussie
nader gepreciseerd. De heer Viruly sprak
het eerst en het langst om aan te tonen,
„dat de mensheid zich los moet maken van
opvattingen, die vroeger nog opgang kon
den doen". Hij herinnerde aan de waar
schuwingen van Einstein, de Nobelprijs
winnaars en de kernfysici van Göttingen,
waax-in onomwonden verklaard wordt, dat
alle naties vx-ijwillig afstand moeten doen
van deze machtsmiddelen omdat zij er
anders aan ten onder zullen gaan. „Dit om
te voorkomen, dat men mijn woorden op
vat als een paniekex-ige lekenmening", al
dus de heer Viruly.
„We komen hierdoor in een wonderlijk
isolement, want we moeten tegen de
Christelijke partijen het hoogste 'Christe
lijke beginsel in bescherming nemen en
tegenover het socialisme een van de oudste
socialistische gedachten".
Hij waarschuwde tegen de gedachte, dat
de kernwapens „tóch niet" gebruikt zullen
worden en herinnerde eraan, dat een der
gi-ote militaire oefeningen van de laatste
tijd ervan uitging, dat er 335 atoombom
men waren geworpen.
De heer Viruly ging ook in op de prak
tische betekenis van de vijf miljoen per
dag, die aan de defensie besteed wox-den.
„Ondanks al die bed-agen zijn we nu nog
volslagen hulpeloos", aldus de heer Viruly.
Wanneer de ï-adarschermen de komst van
raketten aantonen, dan zullen we hier in
het westen nog 25 minuten hebben om
naar Spanje te emigrerenDe heer
Viruly verklaarde, dat het bereik van net
Nederlandse afweergeschut lager is dan
de vliegboten der supersonische bommen
werpers, dat de Gloster Meteors eindelijk
zijn afgedankt en Nederland nog steeds
wacht op de leverantie van zes squadrons
Hunters, die in Engeland al twee jaar ge
leden voor het luchtwapen werden afge
schreven.
„Van onze slechtweer-jagers", zo ver
volgde de heer Viruly, „heeft de minister
medegedeeld, dat zij 's nachts zelden in de
lucht zijn. Ons als pacifisten wordt een
streven naar weerloosheid verweten, wel
nu we kunnen wel zeggen, dat ministei
Staf dat doel heeft bereikt. Maar bij hèm
kost dat vijf miljoen per dag". De heer
Viruly kreeg een langdurig applaus.
De tweede spreker, de landelijk voorzit
ter, ir. J. H. van Steenis, verklaarde, dat
het zijn partij erom te doen is een denk-
barriei-e te doox-breken omdat de gedach
ten nog altijd ophouden bij de nationale
soevereiniteit en in ruimer verband
bij handhaving der Europese posities in de
internationale klassetegenstellingen, bij het
streven naar een welvaartsstaat terwijl
driekwax-t van de wereldbevolking honger
lijdt. Pas onder een wereldregering zal de
hulpverlening aan de achtergebleven ge
bieden efficiënt en zonder voorwaarden of
wantrouwen daarvoor kunnen geschieden.
Dit moet snel gebeuren wil de wereld niet
in een klassenstrijd gestort worden, waarbij
de klassenstrijd in Europa kinderspel is
geweest.
Een andere belangrijk punt in het pro
gramma der pacifistisch-socialisten is de
medezeggenschap in de bedrijven. Op de
vraag of hij daar „de arbeiders rijp voor"
achtte, stelde ir. Van Steenis de weder
vraag of de mensen rijp zijn voor het al
gemeen kiesrecht. „Toch ben ik dankbaar,
dat het er is en er althans toe heeft geleid,
dat het aantal bewuste staatsburgers van
een half percent tot tien percent is toege
nomen. Het kapitalisme onthoudt aan mil
joenen eldex-s ter wereld welvaart, maar
in Nederland is het vooral de verantwoor
delijkheid, waarvan het de arbeiders be
rooft. Hij zeide in zijn eigen bedrijf nu al
12 jaar met volledige medezeggenschap van
45 mensen te werken en daarmee goede
resultaten te hebben geboekt.
Uit het kwartaalbericht van de gemeen
te Haarlem blijkt dat in het vierde kwar
taal van 1957 de bevolking slechts weinig
in aantal is gegroeid. Het geboorte-over
schot bedroeg 334 personen, het vertrek-
ovex-schot 315 personen, zodat de bevol
king per saldo met 19 personen is toege
nomen en op 31 december 167.950 bedroeg.
Het vertrekoverschot in het vierde kwar
taal was groter dan in de overige kwar
talen van het jaar. De migratie van Haar
lem in het vierde kwartaal vertoont een
groot negatief saldo. De oorzaak van dit
verschijnsel is gelegen in het feit, dat het
aantal personen, dat zich in de gemeente
vestigt, in de maand december beneden
het jaargemiddelde pleegt te liggen.
Bovendien blijkt de verklaring voor dit
verschijnsel gezocht te moeten worden in
de neiging van vele gemeenten, om het
vertrek van inwoners uit hun gemeente te
gen het einde van het jaar pas na 1 janu
ari door te geven aan de gemeente van
vestiging. Het motief hiertoe kan gelegen
zijn in het feit, dat de inkomsten van de
gemeenten en de bezoldiging van een aan
tal ambtenaren mede afhankelijk zijn van
het inwonertal per 1 januari. Uit een ana
lyse van de vertrekcijfers van de gemeen
te Haarlem is overigens gebleken, da't de
vertrekcijfers over december niet op
systematische wijze afwijken van het ge
middelde vertrekcijfer per maand. Hiei--
uit kan men concluderen, dat door de ge
meente Haarlem een dergelijke handel
wijze niet wordt gevolgd.
Jaarvergadering. De afdeling Haar
lem-Centrum van de Ned. Christen Vrou
wenbond hoopt op vrijdag 21 maart een
feestelijke jaarvergadering te houden in
de Begijnhofkapel te Haarlem.
C.H.U.-vergadering. Op vrijdag
21 maart zal de Christelijk Historische
Unie een openbare vergadering houden in
het wijkgebouw van de Nederlands Her
vormde Gemeente aan de Gedempte Oude
Gracht in Haarlem. Daarbij zal het woord
gevoerd worden door mr. J. W. van Gel
der, mr. C. P. Vos en mr. A. Wensing.
Voox-ts verleent de zangeres mevrouw H.
G. Hessen-Heek haar medewerking aan
deze avond.
