Land van veroveraars
Fanfani won eerste slag om
premierschap van Italië
Ook Pineau zou Midden-Europa
militair willen neutraliseren
NAAIMACHINES
/'"Hoe is het ontstaan
Van dag tot
Spelen verboden
0/9 do.
3
r
Gespannen relaties tussen
Londen en Malta
Premier Mint off krijgt
geen waarborgen
Christen-democratische partijleider beoogt een
tweede Spanje in West-Europa te scheppen
onder
Slapen
een appelboom
Binnenkort besprekingen met dr. Adenauer in Bonn
voor weinig
geld
x
STOFZUIGERS
HARTENDORP
'^raatótozl
ENGEL, Gr. Houtstr. 181, Tel. 14444
Sylt's burgemeester klaagt
professor Thieme aan
Hoogleraar ontmaskerde
hem als SS-generaai
Dit woord:
LIFLAFJES
W0ENSDAG 26 MAART 1958
De berichten welke de mens het meest
uit ziJn balans brengen horen vaker thuis
in de rubriek „Gemengd nieuws" dan on
der het opschrift Internationale Spannin
gen. Gisteren was er weer zo'n nieuwtje
van zes regels dat ons een zwartgallige
avond bezorgde. Een Rotterdams jonge
tje vond een grote kartonnen doos, waar
in hij geheel schuil kon gaan. Hij kroop
erin en holderdebolderde ermee over de
straat. Een chauffeur ziet die doos voor
zich huppelen en rollen, hij denkt „Ha,
de wind" en krijgt onwillekeurig ook de
wind een beetje in het hoofd. In een speel
se opwelling wil hij zowel de storm als
het voortkantelende pak te vlug af zijn en
hij rijdt er overheen. Het knaapje heeft
de tot een catastrofe uitgegroeide speels
heid niet overleefd en de chauffeur zal,
zeker als hij zelf kinderen heeft, in ja
ren geen doos meer kunnen zien.
Nu kan men heel nuchter redenerend
zeggen, dat die jongen niet zo dom had
moeten zijn om op de weg te gaan rollen
met zijn buit en dat die chauffeur natuur
lijk niet over die doos heen had moeten
rijden. Dergelijke verstandige, maar ook
ietwat kille overwegingen demonstreren
eigenlijk slechts hoezeer de mens slaaf is
geworden van het verkeer en de techniek.
Zowel die omgekomen jongen als die on
fortuinlijke chauffeur zijn het slachtoffer
geworden van een zuivere, menselijke re
actie. Zij gehoorzaamden beiden aan de
de mens ingeschapen lust tot spelen, welke
juist zo'n gezond tegenwicht vormt tegen
onze vaak zo pietluttige zwaarwichtighe
den. Maar spelen is verboden in deze
maatschappij. Hoe vaak ook lezen we niet,
dat iemand slachtoffer van het verkeer
werd omdat hij „zonder op te letten de
weg overstak". „Eigen schuld", luidt dan
meestal o^s harde oordeel. De betrokke
ne was echter waarschijnlijk met zijn ge
dachten bij heel wat belangrijker zaken
dan bij het verkeer dat hem belaagde. Hij
had misschien zorgen om een familielid
dat ernstig ziek was of zich in materiële
moeilijkheden bevond, misschien koester
de hij wel mooie gedachten om tot een
betere samenleving te komen en misschien
ook genoot hij alleen maar, gedachteloos,
van de eerste voorjaarszon.
Dat mag niet. Wie op straat niet oplet
wordt met de dood gestraft. Mensen die
haast hebben op fietsen en in auto's zijn
belangrijker dan mooie gedachten of roe
keloze levensvreugde. Natuurlijk, het kan
moeilijk anders. Maar laten we toch goed
beseffen, dat we al aardig op weg zijn ons
zelf tot robots te degraderen, die alleen
nog maar reageren op voertuigen en ver
keerslichten.
(Van onze correspondent)
Er is een nieuwe crisis over Malta ont
staan. Premier Mintoff, die in de afgelo
pen week in Londen besprekingen heeft
gevoerd met de Britse regering, is onver-
richterzake naar Malta teruggekeerd. Hij
heeft geweigerd de destijds door hem
gewilde, samenvoeging van Malta met
Groot-Brittannië aan te bevelen, omdat
hij de Britse voorwaarden te vaag acht.
De onstuimige Mintoff heeft steeds ge
probeerd Londen het mes op de keel te
zetten. In december dreigde de wetgeven
de vergadering van Malta op zijn voor
stel de betrekkingen met Groot-Brittan-
nië te verbreken, als Mintoff zijn zin niet
kreeg. Gisteravond dreigde hij het parle
ment te ontbinden en nieuwe verkiezingen
uit te schrijven, indien Londen het onver
mijdelijk begrotingstekort weigert te dek
ken. Volgens Mintoff heeft Malta recht op
economische en sociale steun in ruil voor
de belangrijke diensten aan Groot-Brittan
nië. Hij stelde zijn begroting op volgens
het oorspronkelijke plan, hetgeen bete
kent dat de fondsen binnenkort zullen zijn
uitgeput. Op verzoek van de Labour-op-
positie zal het Lagerhuis waarschijnlijk
nog volgende week een debat over Malta
houden.
Integratie van de baan
De Britse minister van Koloniën, Len
nox Boyd, heeft verklaard, dat de rege
ring er niets voor voelt met de plannen
voor integratie van Malta met Groot-
Brittannië door te gaan, zo lang het we
derzijdse vertrouwen niet is hersteld.
Groot-Brittannië zal Malta niet in de steek
•aten, de plannen om het eiland te helpen
zijn onveranderd. De regering heeft vijf
miljoen pond sterling uitgetrokken voor
economische steun aan het eiland.
Aangezien het integratieplan, dat de re
gering in beginsel handhaaft opgeschort
is, stelde Lennox Boyd een politiek- en
economisch vijfjarenplan voor om de
vruchten van de lange onderhandelingen
niet verloren te laten gaan.
Hoewel de Labour-oppositie van oordeel
is, dat de regering fouten heeft gemaakt,
overheerst in socialistische kringen het
gevoel, dat de moeilijkheden vooral door
Mintoff zijn veroorzaakt. De regering is
oereid de besprekingen met Malta te her
vatten, zodra de gemoederen gekalmeerd
zijn.
In 1955 won Mintoff de verkiezingen op
grond van zijn plan tot samenvoeging van
Malta met Groot-Brittannië. Deze belofte
ls nu naar de achtergrond verschoven,
omdat Mintoff van Londen waarborgen wil
voor de werkgelegenheid, die de Britten
niet kunnen geven. Voorts eist hij extra
economische steun, boven het toegezegde
oedrag. De Britse plannen gingen reeds
ver in de richting van hetgeen Mintoff
verlangde.
Van onze correspondent in Rome)
Sedert maanden vroeg men zich in
Italië af: zullen er verkiezingen zijn
alleen voor de Kamer van Afgevaardig
den of ook voor de Senaat? Thans is de
beslissing gevallen: beide kamers zullen
geheel worden vernieuwd. Hetzelfde is
gebeurd in 1953 en bij de eerste verkie
zingen na dictatuur en oorlog (in 1946
werd de grondwetgevende vergadering
gekozen), in 1948 werden beide kamers
uiteraard tegelijk geïnstalleerd. De
grondwet zegt echter uitdrukkelijk dat
de Kamer vijf, en de Senaat zes jaren
in functie blijft. Het is één van de wei
nige punten van verschil tussen de beide
huizen, die vrijwel gelijke rechten heb
ben en op gelijke wijze hun werkzaam
heden verrichten. Dat verschil van vijf
en zes jaar werd niet zonder reden door
de grondwetgevende vergadering vast
gesteld. Tijdens de debatten werd er
uitdrukkelijk op gewezen dat het ver
keerd zou zijn, wanneer het land iedere
vijf jaar geheel zonder volksvertegen
woordiging zou zijn. De regering die
aan het einde van een vijfjarige periode
aan de macht is en „de verkiezingen
maakt" (hetgeen in Italië tamelijk let
terlijk mag worden opgevat) zou dan
zonder toezicht van de volksvertegen
woordiging te werk kunnen gaan.
In 1953 eindigde de vijfjarige periode
met een soort algemene veldslag in de Se
naat op Palmzondag van dat jaar. Er moest
gestemd worden over de hervorming van
de kieswet, die aan de partijen van het
democratische front christen-democra
ten, sociaal-democraten, republikeinen en
liberalen dat vijftig percent van alle
stemmen zou behalen, twee-derden van
het aantal zetels toewees. In de Senaat
kwam het tot een zo ongehoord rumoerige
zitting, dat eigenlijk nooit met zekerheid
kon worden vastgesteld wie vóór en wie
tegen had gestemd. Het was uitgesloten
dat bij het hels rumoer van tafels, stoelen,
microfoons enzovoort die werden vernield
en waarmee de senatoren elkaar te lijf
gingen, iemand kon verstaan of er „ja"
dan wel „nee" werd geantwoord. President
Einaudi meende op dat ogenblik gerech
tigd te zijn de Senaat te ontbinden.
Pressie op president?
Deze keer liggen de stukken echter
anders. De president der republiek heeft
volgens de grondwet het recht op ieder
ogenblik een of beide kamers te ontbin
den. Er is niemand die het besluit van
president Gronchi zal laken, maar wel
vragen velen zich af of er al of niet druk
is uitgeoefend op'de president'.'Maanden
geleden heeft de leider van de christen
democratische partij. Fanfani, in een rede
te Bologna bijna geëist dat de Senaat ont
bonden zou worden. Daarna is een wet in
behandeling genomen om samenstelling en
bevoegdheid van de Senaat te wijzigen.
De senatoren wilden een beperkte her
vorming, die voornamelijk ten doel had
het aantal senatoren dat te klein is, ge
zien het vele werk dat zij moeten doen in
de commissies uit te breiden.
De Kamer wilde een veel verder gaande
hervorming van de Senaat, waartoe grond
wetsherziening nodig was. Het wetsvoor
stel moest dus in tweede behandeling op
nieuw worden voorgelegd aan de Senaat.
Bij die gelegenheid hebben de christen
democratische senatoren de werkzaam
heden van de Senaat eenvoudig onmogelijk
gemaakt. Zij weigerden hun stem uit te
brengen en daar voor een wet, die ver
andering van de grondwet inhoudt, een
meerderheid van tweederden wordt ver
eist, kon de wet niet worden behandeld.
Ook andere wetten, onder andere die op
de instelling van nieuwe provincies, moes
ten blijven liggen omdat de christen
democraten, weldra gesteund door fascis
ten en monarchisten, de werkzaamheden
saboteerden. Dit geval werd opgeschroefd
en voorgesteld als een ernstig conflict tus
sen de beide kamers. Het gevolg was dat,
na rijp beraad en overleg met verscheidene
hooggeplaatste personen (onder andere
met De Nicola, de eerste president der re
publiek, die verklaarde geen aanleiding
te zien tot ontbinding van de Senaat)
Gronchi beide kamers naar huis zond.
Gave van premier
Premier Zoli is zover gegaan te ver
klaren dat de grondwet dit voorschreef.
De ontbinding van één kamer zou volgens
hem uitzondering, die van beide regel zijn.
De bejaarde eerste minister heeft een spe
ciale gave zijn tegenstanders door onver
wachte opmerkingen te ergerenIn
werkelijkheid komt de zaak hierop neer
dat Amintore Fanfani, de man die De Gas-
peri is opgevolgd als partijsecretaris der
christen-democraten, zijn partij de kans
wil geven vijf jaar lang ongestoord over
het wel en wee van Italië te beschikken.
Hij hoopt, waarschijnlijk tevergeefs, op de
absolute meerderheid. Van een grote
meerderheid is hij zeker. Is deze groot ge
noeg dan krijgen wij een regering-Fanfani,
hetgeen betekent: toeneming van het cleri-
calisme en een streven om van Italië een
tweede Spanje te maken. Fanfani zou het
bijzonder onprettig hebben gevonden,
wanneer na een jaar het kiezersvolk op
nieuw zou worden opgeroepen en allicht
critiek zou oefenen op het beleid van zijn
regering. Om zich dus volle vijf jaar „rust"
te verzekeren, heeft hij het zo aangelegd,
dat de president min of meer genoodzaakt
was de Senaat te ontbinden; een bewijs
van de handigheid van deze zeer eerzuch
tige partijleider.
Om het ergste te weten een soort
rooms-katholiek regime in Spaanse geest
en steeds grotere invloed van kerk en Vati-
caan op de Italiaanse politiek te ver
hoeden, zouden de andere partijen één lijn
moeten trekken.
Helaas is dit onmogelijk omdat er in
Italië nog steeds een grote communis
tische partij bestaat, waarmee de demo
cratische lekenpartijen niets van doen
willen hebben. De socialisten, die een
tegenwicht zouden kunnen vormen, indien
de verzoening tussen Nenni en Saragat tot
stand was gekomen, blijven gescheiden.
Het is, van democratisch standpunt be
zien, een van de meest negatieve „over
winningen" der christen-democraten, ge
steund door het Vaticaan, geweest, dat zij
de bijna wanhopige pogingen van Nenni
alle banden met de communisten te ver
breken. hebben tegengewerkt en verijdeld.
De christen-democraten hebben nu een
maal een sterk „links gevaar" nodig, om
zeker te zijn van de paar miljoen stem
men van niet-rooms-katholieke, maar
anti-communistische burgers, waarop hun
machtspositie berust.
ADVERTENTIE
fe'
m
,^Cm U ook onbedwingbare
kngen languit onder ,n Tl
Kent
gaan Jiggcn
dromen?.
onder een
slapen
boom
zorgeloze
Precies! U iccnr dat wddadige gevoej
6 u,cr „tussenuit
'S King-Pepermunt een
ettu^~ V^g:
naar toe
overal
(Van onze correspondent in Parijs)
Aan de vooravond van het bezoek van
de Franse minister van Buitenlandse
Zaken aan bondskanselier Adenauer in
Bonn, is er in Parijs enige deining ont
staan over een nieuw plan, dat Pineau
wordt toegedicht en dat hij binnenkort
officieel zou lanceren. Het komt er op neer
dat de Franse minister zich in grote lijnen
zou hebben bekeerd tot de opvattingen van
zijn Poolse ambtgenoot Rapacki, die de
militaire neutralisering van Midden-
Europa voorstaat, een gedachte die noch
in Washington, noch in de hoogste Atlan
tische kringen tot dusver veel instemming
heeft mogen oogsten. De Quai d'Orsay
heeft, nog geen uur nadat het Parijse
avondblad „Paris Presse" het zogenaamde
„plan-Pineau" had onthuld, ten stelligste
tegengesproken, dat Frankrijk denkbeelden
in deze richting zou koesteren. Niettemin
ADVERTENTIE
Fraaie metalen houder Extra crèmig
Urenlang houdbaar «Nieuwste modetinten
harmoniërend met de kleuren
van Cutex Nagellak
Prijs slechts f. 1.80
LIPSTICK mat zuivere lanoline.
neemt men in diplomatieke kringen aan,
dat Pineau de bondskanselier wil polsen
over diens inzichten inzake een ontwape
ning, althans voor kernwapens, van West
en Oost-Duitsland en van Polen. Alleen
langs die weg meent Parijs een werkelijke
toenadering tot de Russen te kunnen ver
wachten. Op de ZOAVO-conferentie in
Manilla moet de Franse minister deze sug
gestie tegenover zijn collega's Dulles en
Selwyn Lloyd ter sprake hebben gebracht
en bij de Brit wel enig gehoor hebben
gevonden. Dulles zal daarentegen geen
geestdrift voor de denkbeelden van zijn
Franse collega hebben kunnen tonen. Een
vastomlijnd plan zal Pineau in Bonn niet
op tafel kunnen leggen.
Zelfstandigheid?
Wei zijn er tekenen die er op wijzen, dat
Pineau een andere weg wil bewandelen,
waarbij hij zich meer door de opvattingen
van mannen als Rapacki, oud-ambassadeur
Kennan en Jules Moch, dan door de be
ginselen der atlantische orthodoxie laat
leiden. Ook in het begin van zijn loopbaan
als minister van Buitenlandse Zaken heeft
Pineau van een zekere zelfstandigheid in
zijn denken blijk gegeven, een onafhanke
lijkheid die hij later vooral onder de druk
der diplomatieke weerslag van de Algerijn
se oorlog weer goeddeels moest afzweren.
In ieder geval lijkt het plan-Rapacki, dat
op de laatste grote Atlantische conferentie
in Parijs officieel begraven werd, nog niet
zo vergeten is, als in sommige hoofdsteden,
en speciaal in Washington werd gemeend,
en gehoopt.
ADVERTENTIE
Gunstige betalingsvoorwaarden
Gen. Cron.jéstr. 43 - Haarlem - Tel. 52760
Twee uur in een wagen met
soepele veren en ge hebt Estra-
madura doorkruist. De meest
geïsoleerde provincies van
Spanje zijn in deze landstreek
verenigd. Een land waar de
natuur keihard is en dus de
mensen ook. Is dat de voor
naamste reden waarom juist
uit Estramadura de befaamd-
ste Spaanse veroveraars
stammen? Noem ze maar op:
Francisco Pizarro, Hernan
Cortés, Nunez Vasco de Bal
boa, Pedro de Valdivia, Pedro
de Alvarado, Hernando de So
to, zij allen hebben in hun
jeugd door dezelfde wijde
vlakten gedwaald.
Een horizon, die de reiziger
als maar ontvlucht, leidt tot
rusteloosheid en inspireert tot
gedachten aan avontuur en
verovering. Zo beredeneert de
Spanjaard het en ik geloof,
dat hij dit juist ziet. Estrama
dura is een gebied, dat de
drang naar „steeds verder
weg" oproept.
Van het- noordoosten ko
mend, uit de richting van Ma
drid, bereikt men het eerst
Trujillo, vrij dicht bij Caceras.
Voor het zestiende eeuwse
kerkje van San Martin staat
de schepping van de Ameri
kaanse beeldhouwer C. C.
Rumsey, het ruiterstandbeeld
van Francisco Pizarro, de ver
overaar van Peru. In 1475 is
hij in Trujillo geboren, in 1541
werd hij er begraven. Hij kon
zich erop beroemen de Spaan
se invloedssfeer in Zuid-Ame-
rika aanzienlijk te hebben uit
gebreid. Mede aan hem is het
te danken, dat de zon in het
uitgestrekte rijk nooit onder
ging. Dat hij en passant de
zeer hoge cultuur van de In
ca's vernietigde, mag geen
Spanje is vol herinneringen aan de. gouden tijd van zijn bestaan,
de tijd van de grote veroveringen in een toen nog onbekende
wereld. Merkwaardig genoeg stammen de bekendste „conquista
dores" uit de streek langs de grens van Portugal,, Estramadura.
naam hebben. Dergelijke bij
komstigheden moet men in de
beschavingsgeschiedenis een
beetje breed bekijken.
Pizarro's standbeeld maakt,
het klinkt wat paradoxaal, min
der indruk dan zijn vervallen
geboortehuis in een achteraf-
straatje. Het is weinig meer
dan een voorgevel. Het dak is
ingestort, maar boven de zwa
re houten deur is het ingemet
selde familiewapen nog vrij
gaaf gebleven. Het is een huis
je van één verdieping, opge
bouwd van ruwe, ongelijkvor
mige stenen. De politieagent,
die graag van zijn route is af
geweken om mij deze beziens
waardigheid te tonen, haalt
verontschuldigend zijn schou
ders op. „Er is al vaak over
gepraat het te restaureren,"
zegt hij. „Vroeger hebben ze
het verwaarloosd onze
schuld is het niet."
De volgende pleisterplaats is
Medellin, vijftig kilometer pal
ten zuiden van Trujillo. Het
plaatsje is nogal onaanzienlijk,
maar Hernan Cortés staat als
de overwinnaar die hij is op
zijn stenen voetstuk, met zijn
rug naar het kerkje op de heu
vel, waar hij indertijd gedoopt
werd. Hij heeft hetzelfde in
Mexico gedaan als Pizarro in
Peru: de bewoners, de Az
teken, in één generatie terug
gebracht van hoogontwikkeld
volk tot verspreide groepjes
ellendige verworpenen. Maar
Spanje werd groot en er
stroomde goud naar het moe
derland. Daar werden de pa
leizen van gebouwd, die men
u thans nog trots aanwijst in
Caceres en Badajoz.
Wanneer ik in de volgende
plaats, Barcarrota. het straatje
heb gevonden waar het ge
boortehuis van Hernando de
Soto staat, blijkt dat zich
slechts in een enkel opzicht
te onderscheiden van de an
dere in de rij. De naam van de
man, die naam heeft gemaakt
door de Mississippi op te va
ren, waardoor hij de stoot gaf
tot het openleggen van een be
langrijk stuk Noord-Amerika,
is in duidelijke zwarte letters
op de witte muur aangebracht.
Het huis volgt met zijn gebo
gen gevellijn de lange bocht
van de straat, zodat de conclu
sie gewettigd is. dat deze hele
rij bouwsels uit dezelfde tijd
dateert. Meer uit practische
overwegingen dan uit piëteit
jegens de voormalige bewoner
is het behoorlijk onderhouden.
Ik moet tot mijn spijt de
heren Valdivia en Alvarado in
hun eeuwenlange rust laten:
hun geboortegrond ligt te ver
van mijn route. Een voor
historische hobbehveg voert
mij thans van Barcarrota naar
een dorpje, dat de langademige
naam Jerez de los Caballeros
draagt. Het ligt in de late
middagzon ongenegeerd lui en
verrassend pittoresk te zijn.
Ik zoek er tevergeefs naar een
vertegenwoordiger van Jerez'
Bloei, maar een herbergiers-
zoon trekt bereidwillig zijn
schoenen aan zijn vuile voeten
om mij naar de plaats te bren
gen waar Vasco Nunez de Bal-
bao het levenslicht aan
schouwde.
In het straatje vol kuilen en
keien spelen een paar kinde
ren, net zoals de jonge Vasco
dat vroeger gedaan heeft. Het
huis ziet er keurig uit, alsof
het gisteren nog bewoond was.
Enkele pesetas verschaffen mij
het recht het ook van binnen
te bekijken. Veel herinnerin
gen aan Balboa vind ik er ech
ter niet het ledikant met de
koperen knoppen in de alcoof
waar zijn wieg heeft gestaan
kan niet ouder dan veertig
jaar zijn. En niemand zal mij
kunnen wijsmaken, dat het
plastic bakje op de ronde tafel
ooit gediend heeft om de as uit
Vasco's pijp op te vangen.
„Hij is niet in Jerez begra
ven," zegt mijn jonge gids en
hij maakt een handbeweging
naar zijn hals. Ja, dat wist ik
wel. Balboa heeft de onsterfe
lijkheid verdiend door de Gro
te Oceaan te ontdekken. Hij
trok met een handjevol avon
turiers het tegenwoordige Pa
nama door en bereikte op 25
september 1513 de zee. De ko
ning van Spanje betoonde zijn
dankbaarheid voor de pres
tatie en de gezonden ge
schenken door hem te overla
den met titels, maar hij vond
het toch beter een zekere Pe-
derarias Davila als gouverneur
van de daar gestichte handels
post te benoemen. Deze speel
de een kat-en-muis spelletje
met Balboa door hem nu eens
hemelhoog te prijzen en dan
weer te vernederen. Hij wierp
de ontdekkingsreiziger in de
gevangenis, liet hem in een
kooi tentoonstellen en hu
welijkte hem vervolgens uit
aan zijn dochter. De droevige
historie kreeg een wrang ein
de. Davila beschuldigde hem
ervan de instigator te zijn van
een vermoedelijk alleen in
eigen fantasie levend complot
tegen zijn gezag. Zo'n schurk
kon hij niet langer zijn zoon
noemen en alle persoonlijke
invloed van Balboa vermocht
toen zijn hoofd niet te redden.
Hij stierf de dood van een ver
rader op het schavot. Men
vond het niet de moeite waard
zijn stoffelijk overschot naar
Spanje te verschepen.
Teruggekeerd naar Badajoz,
de enige plaats in een wijde
omtrek waar de logiesgelegen-
heid enigszins draaglijk is. zit
ik op een terras de gevels van
de oude paleizen tegenover
mij te bewonderen. Hoog bo
ven mij staat Alcazaba, de
vesting uit de Moorse tijd,
vanwaar men kan uitkijken
over de vork, gevormd door de
rivieren Guadiana en Rivilla.
Daaromheen ligt het wijde,
fascinerende land, dat zijn kin
deren al bij de geboorte de
drang ingaf het onbekende te
gaan verkennen.
Vierenhalve eeuw zijn over
dit land gegaan, zonder het in
wezen te veranderen. Maar de
gebieden, die zijn zonen heb
ben ontdekt, hebben zich in
tussen ontwikkeld tot een be
schaving van wolkenkrabbers,
electronica, straalmotoren en
waterstofbommen.
J. J. F. Kemming
Vogel-vrij
Al ben ik, naar vanzelf spreekt, vóór
dierenbescherming („hoe meer ik de mens
leer kennen, hoe meer ik houd van de
kangoeroe"), in de speciale ideologie en
methodiek van deze branche der inter-
nationaal-georganiseerde humaniteit ben
ik niet thuis.
Elke ideologie heeft haar eigen taboes,
totems, begrenzingen, uitzonderingen, spe
cificaties en specialiseringen. De vegeta
riër mag ei eten; de socialist mag (niet al
te veel, maar toch) kapitaal bezitten; de
anti-alcoholist mag, bij tijd en wijle, een
klein glaasie bier drinken est modus
in rebus (zoals de vrouwenhater zeide toen
hij zijn dienstmaagd in de wang kneep).
Nu heb ik gelezen dat de president van
de Wereldfederatie tot Bescherming van
Dieren ,dr. mr. W. Hugenholtz te Leiden,
een mij, ondergetekende, bekend persoon
van overdonderende activiteit, bij de pre
sident en de minister-president van Italië
krachtig heeft geprotesteerd tegen het
vangen en doden van miljoenen nuttige
vogels, zoals zwaluwen, vinken en leeuwe
rikken, ten bate van de consumptie.
In beginsel ben ik het hiermee eens en
geneigd mijn bescheiden protest bij het
zijne te voegen.
Ik neem aan al heb ik daar nooit
van vernomen dat de federatie-presi
dent zich ook verzet tegen het herhaalde
lijk en veelvuldig doden van nuttige, te
nuttigen kippen ter dehydratie en in poe-
dervorm-verpakking-in-enveloppen, ten
einde reclame-deskundigen in staat te
stellen de advertentiekolommen van dag
bladen en periodieken op te vrolijken met
al-maar breedlachende en bij na-hoorbaar-
juichende mooie dames, die heur leven
wijden aan het bereiden van lente-frisse
en natuurzuivere soepen. Want kippen
zijn, door heur onmisbare bemoeiingen in
verband met de eieren-produktie, toch
zeker nuttige vogels?
Maar waar ik, als leek in de ideologie
der dierenbescherming, wellicht ten on
rechte mij tegen moet verzetten is dat de
beschermer van het dier blijkbaar een
discriminerend standpunt inneemt door
het nuttige van het onnuttige dier te on
derscheiden, daar waar het zijn bescher
ming geldt.
Want met nuttig bedoelt men: nuttig
voor de mens, en het komt mij voor dat
de mens dan wel een bijzonder egocen
trisch standpunt inneemt.
Het doden van miljoenen „onnuttige"
vogels lijkt mij precies even laakbaar
wanneer wij onze liefde voor al het ge
schapene en levende doen gelden als
dat van „nuttige".
Wanneer gij bij uw beschermende acti
viteit de nuttigheid van het te beschermen
leven als factor doet gelden, dan lijkt die
activiteit mij niet onverdeeld zuiver toe.
Stel u voor dat wij ten opzichte van de
mens óók ait standpunt gingen innemen
en dat wij de niet-nuttige mens vogelvrij
gingen verklaren!
Wij kwamen munitie tekort...
Elias
ADVERTENTIE
Alle merken, dus ruime keuze
(Van onze correspondent in Bonn)
De burgemeester van het eiland Sylt,
dat voor de westkust van het Westduitse
bondsland Sleeswijk-Holstein ligt, Heinz
Reinefahrt, vroeger generaal bij de Vaf-
fen S.S., heeft een klacht ingediend tegen
professor dr. H. W. Thieme, een ver
maard jurist van de universiteit in Frei
burg (Breisgau), die in een brief aan het
weekblad „Der Spiegel" heeft gezegd dat
Reinfahrt mede schuldig is aan gruwelen,
die tijdens het bloedige onderdrukken van
de tweede opstand van Warschau in augus
tus 1944 zijn bedreven.
Reinefahrt beweert dat hij niets met het
breken van het verzet der Polen te ma
ken heeft gehad. Zijn daden staan echter
in gedocumenteerde werken over de mis
daden van het nazi-regime opgetekend.
Reinefahrt, die in 1940 „feldwebel"
onderofficier was, bracht het binnen
vier jaar tot commandant van een leger
korps. In Warschau bevinden zich door
de vroeger' S.S.-generaal Von Dem Bach
Zelewski ondertekende stukken, waar
uit duidelijk zou blijken dat Reinefahrt
S.S.-troepen heeft aangevoerd in de Pool
se hoofdstad, die duizenden mensen zou
den hebben gedood. Enkele honderden
vrouwen en kinderen werden opgesloten
in een kerk, die daarna in brand werd ge
stoken, toen de Duitse bezetters de op
stand feitelijk al hadden bedwongen. Von
Dem BachZelewski die in 1946 getuige
in een proces in Neurenberg was, is in
1947 als getuige in Warschau gehoord.
Reinefahrt heeft in 1945 aan het hoofd van
een S.S.-korps gestaan in de Ardennen,
dat (volgens de documenten) „het geluk
heeft gehad" niet door de geallieerden te
zijn aangevallen.
De klinkerwijziging i-a komt in vele
Nederlandse woorden voor, dikwijls ge-
paard met woordherhaling. Men denke
aan knip knap, pief paf, mikmak, rim
ram enz.
Het woord liflaf nu is, aanvankelijk
als bijvoeglijk naamwooi'd, gevormd
van: laf in de betekenis: flauw, smake
loos. Men zeide dus bijvoorbeeld: die
kost is te liflaf voor mij. Van dit bij
voeglijke naamwoord is later een zelf
standig naamwoord gemaakt in de be
tekenis: spijs of drank met weinig
smaak. Ook in meer algemene zin komt
het woord voor, wanneer men wil uit
drukken begrippen als vleierij, aan
haligheid, vertroeteling. Omdat men het
dan niet meer in verband biacht met
laf, maar met lief, ging men ook
y^chrijven: Jieflafjes.
