In maart waren er 116.000
geregistreerde werklozen
Eisenhower antwoordt op
Kroesjtsjev's boodschap
HET WEER
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
&é'MQRRIS '(nforei/ouëui)
Dulles keurt wapenzending
naar Indonesië scherp af
^lls w
Seizoenwerkloosheid nam belangrijk af
conjunctuurwerkloosheid steeg weer
72e JAARGANG No 229
WOENSDAG 9 APRIL 1958
Meer radioactiviteit
UNO'politie in Europa?
Koud
Cijfers per bedrijfstak over
februari en maart
Moordaanslag op Harahap
Zaak tegen majoor K. in
gebouw Hoge Raad
Het onderste boven
Het woord is aan
Persbreidlel
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
303e JAARGANG No 7
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Wolken radio-actieve stofdeeltjes, af
komstig van waterstofbommen, zijn de af
gelopen twee weken over Groot-Brittan-
nië en de rest van de wereld gedreven,
hetgeen tot een verhoogde radio-activiteit
heeft geleid. Het Britse gezagsorgaan voor
kernenergie schrijft dit toe aan de reeks
van negen bomproeven, die de Russen heb
ben uitgevoerd, voordat zij demonstratief
de stopzetting van hun kernwapenproeven
aankondigden. Deze toeneming van radio
activiteit in de atmosfeer levert volgens
de Britse kerngeleerden geen gevaar op
voor de gezondheid.
PARIJS, (UP) De socialistische ex-
premier Guy Mollet heeft voorgesteld,
UNO-troepen te zenden naar de grenzen,
waar het Sovjet-blok het Westen raakt,
teneinde die grenzen te „neutraliseren".
Hoe schraal de wind, hoe zuinig ook
de temperaturen, het wordt toch lente,
nee, het is het al. Bij het dorpje Ka-
pelle in Zeeland slaat al een pruime-
boom in bloei. De Zeeuwse, die zich
van de echtheid van het voorjaar komt
overtuigen, heeft zich nog in de warme
wol gestoken, maar zij snuift de geur
van de lente in.
Uit een overzicht van het ministerie van Sociale Zaken blijkt, dat het aantal
geregistreerde werklozen van februari op maart is gedaald van 124.000 op 116.000.
Deze daling is te danken aan het teruglopen van de seizoenwerkloosheid (48.000
op 32.000). De cijfers van de conjunctuurwerkloosheid vertonen echter een ver
ontrustende stijging, namelijk van 18.000 op 25.000.
De daling van
het aantal geregi
streerde werklozen
was in maart aan
zienlijk geringer
dan verwacht. Ge
deeltelijk moet dit
worden toege
schreven aan het
koude en schrale
weer,waardoor het
op gang komen
van de werkzaam
heden in de land
bouw en in de
bouwnijverheid
werd vertraagd,
voor een belang
rijk deel evenwel
ook aan conjunc
turele oorzaken.
Van de 91.625
werkloze mannen
waren per eind
maart 11.593 tewerk gesteld ingevolge
sociale werkvoorzieningsregelingen tegen
10.967 aan het eind van februari.
Het werkloosheidsniveau (de geregi
streerde arbeidsreserve), gecorrigeerd voor
normale seizoenschommelingen, steeg van
89.000 tot 102.000. Hieruit blijkt, dat de
ongunstige ontwikkeling op de arbeids
markt zich nog verder heeft voortgezet.
De ongunstige ontwikkeling is het duide
lijkst waarneembaar in de metaalnijver
heid. Vooral in de toeleveringsbedrijven, zo
als ijzergieterijen, appendagefabrieken,
centrale verwarmingsbedrijven en elektro
technische installatie-inrichtingen, loopt de
bedrijvigheid nog steeds terug. Voorts is
de werkgelegenheid verminderd in de ma
chinefabrieken, de wagon- en carrosserie-
bouw en de constructiewerkplaatsen. Ter
wijl de grote scheepswerven ruim van op
drachten zijn voorzien is er een merkbare
teruggang in de bouw en reparatie van
kustvaarders en binnenschepen.
De geringe seizoendaling van de werk
loosheid in de bouwnijverheid wijst erop,
dat hier nog geen fundamentele verbete
ring is gekomen in de werkgelegenheids
situatie. Ofschoon de baksteenindustrie ge
dwongen is zeer grote voorraden aan te
houden in verband met de verminderde
bouwactiviteit, daalde de werkloosheid
onder de steenfabrieksarbeiders tengevolge
van het seizoen vrij belangrijk.
Ondanks de gunstiger ontwikkeling van
de kledingindustrie blijft de situatie in
de textielnijverheid somber, hetgeen blijkt
uit een verdere toeneming van d werk
loosheid in deze bedrijfstak en vooral uit
het grote aantal werktijdverkortingen.
De lage vrachtprijzen en de ongunstige
ADVERTENTIE
BARTÊUORÏSSTR^HAARLEM TEL. 13439
FERD. BOLSTR. 48 A'DAM TEL. 717162
FALCON WOLLEN TWEEDJASSEN
Verwachting tot morgenavond:
Plaatselijk enkele buien, maar
ook opklaringen, voornamelijk
in de nacht en ochtend. Matige,
aan de kust tijdelijk krachtige
wind tussen noord en west. Wei
nig verandering in temperatuur.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S.
economische betrekkingen met Indonesië
veroorzaakten verminderde bedrijvigheid
in de scheepvaart. Dit heeft tevens in
belangrijke mate tot de toeneming van de
werkloosheid onder kantoorpersoneel bij
gedragen. De toeneming van het aantal
werkloze gerepatrieerde mannen bedroeg
in maart 600.
Een daling van de werkloosheid van
vrouwelijke arbeidskrachten was vooral te
constateren in de bedrijfsklassen kleding,
handel en huiselijke diensten.
De daling van de werkloosheid is rela
tief het grootst in de drie noordelijke pro
vincies en Zeeland, welke overwegend
agrarisch zijn geörienteerd en waar de sei
zoenwerkgelegenheid het meest toenam.
De daling van de seizoenwerkloosheid
komt slechts ten dele voort uit de toe
neming van de seizoenwerkgelegenheid.
Voor het overige deel van de daling moet
de verklaring worden gezocht in het feit,
dat een aantal seizoenwerkloze arbeiders,
die normaal in maart weer aan het werk
gaan, dit jaar als gevolg van conjuncturele
oorzaken werkloos zijn gebleven en dus
thans in het cijfer van de conjunctuur
werkloosheid moesten worden opgenomen.
Mede daardoor nam de conjunctuurwerk
loosheid belangrijk toe.
Noordholland
In Noordholland, waar de spreiding van
werkgelegenheid het werkloosheidscijfer
relatief veel gunstiger maakt dan bijvoor
beeld in de oostelijke provincies, was eind
februari een geregistreerde arbeidsreseve
van 17.014 mannen. Eind maart bedroeg
deze nog 16.171 man. Bij de vrouwen liep
de geregistreerde arbeidsreserve terug van
1360 eind februari tot 1343 eind maart.
De vraag was eind maart wat de mannen
betreft nog slechts een vierde van het
aanbod (4146 openstaande aanvragen) en
wat de vrouwen aangaat bijna vier keer
zo groot als het aanbod (5411 openstaande
aanvragen). De geregistreerde vraag naar
mannelijke arbeidskrachten weerspiegelt
de werkelijke vraag overigens geenszins.
De vraag naar vakmensen blijft in wer
kelijkheid nog altijd groter dan het aantal
openstaande aanvragen doet verwachten.
De daling is alleen te danken aan het
inmiddels begonnen seizoen, met name in
bouwnijverheid, landbouw en horecabe
drijven. Zij bleef echter veel lager dan men
gehoopt had.
Onder het jaarlijkse „eb en vloed" van
de seizoenwerkloosheid 'bluft het peil van
de conjuncturele werkloosheid nog steeds
geleidelijk stijgen. „Hoewel dus het alge
mene beeld iets gunstiger is zijn de uit
zichten wat somberder", aldus de heer J. C.
de Corver, hoofdinspecteur-directeur van
de arbeidsvoorziening in Noordholland.
Het werkloosheidspercentage van Noord
holland daalde van februari op maart van
2,85 tot 2,71. Het heeft zijn gebruikelijke
uitschieters in de kop van Noordholland
bijvoorbeeld 10,5 percent in het geheel
agrarische Wieringerwerf maar in het
gewest Haarlem bedraagt het niet meer
dan 2,2 percent.
Een bedrijfsgewijze precisering van de
cijfers van eind februari en eind maart
volgt hieronder:
februari maart
Landbouw 2523 2073
Metaal 1426 1556
Handel 372 394
Kantoorpersoneel 588 688
Scheepvaart 190 224
Horecapersoneel 389 327
De werkloosheid was in maart het hoogst
in Drente, namelijk 122 per 1000 manne
lijke beroepsbeoefenaren, en het laagst in
Limburg met 18.
De cijfers voor het gewest Haarlem zijn
elders in dit blad weergegeven.
WASHINGTON (UP) Op een dinsdag in Washington gehouden perscon
ferentie leverde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Dulles scherpe
critiek op de houding van de landen van het Sovjetblok, die voorbereidingen
zouden treffen om wapens naar Indonesië te zenden. Dit stemt niet overeen met
de goede internationale zeden, aldus minister Dulles. Hij voegde hier onmiddellijk
aan toe, dat er geen internationale wet is volgens welke dit kan worden verboden.
Minister Dulles ontkende dat de Ver
enigde Staten partij kiezen in het Indone
sische conflict. De Amerikaanse regering
beschouwt de strijd als een binnenlandse
aangelegenheid, die door de Indonesiërs
zelf, zonder buitenlandse interventie, moet
worden geregeld.
In antwoord op desbetreffende vragen
zeide de minister van oordeel te zijn dat de
maandag door de woordvoerder van het
Amerikaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken afgelegde verklaring niet strijdig
was met het Amerikaanse standpunt „een
volkomen correcte houding te handhaven".
Ten aanzien van het niet-inwilligen van
het verzoek van Indonesië aan Amerika
om wapens zeide minister Dulles dat hier
toe was besloten enige maanden nadat de
aanvraag was ingediend.
Toen de Verenigde Naties de Indonesi-
sische aanspraken op Nederlands Nieuw-
Guinea niet wensten te behandelen, liet
president Sukarno doorschemeren dat wel
licht geweld zou worden gebruikt om de
aanspraken kracht bij te zetten. In het licht
van deze uitlatingen besloot de Ameri
kaanse regering geen grote hoeveelheden
wapens naar Indonesië te zenden, aldus
minister Dulles.
Tot op heden heeft de opstandige bewe
ging de Verenigde Staten niet om wapens
verzocht, zo besloot minister Dulles.
Het Hoog Militair Gerechtshof zal de
zaak tegen majoor K. op 16 april behande
len in het gebouw van de 1-Ioge Raad, aan
het Plein in Den Haag. De zaal van het
Hoog Militair Gerechtshof is, wegens de
overgrote belangstelling, te klein gebleken.
(Van onze correspondent in Washington)
President Eisenhower heeft er in een
brief bij de Russische minister-president,
Kroesjtsjev, op aangedrongen het voorstel
van de Verenigde Staten „splijtbaar ma
teriaal voortaan alleen maar voor vreed
zame doeleinden te maken" te aanvaarden.
Eisenhowers brief, die gisteren te Moskou
werd overhandigd, is een antwoord op
Kroesjtsjevs boodschap van vrijdag. Over
Eisenhowers antwoord is overleg gepleegd
met de andere NAVO-landen. Het enige
nieuwe in Eisenhowers antwoord is het
voorstel gezamenlijk met de Russen de
technische problemen te onderzoeken van
een internationale controle van stopzet
ting der kernproeven. De Russen zullen
dit voorstel stellig brandmerken als een
middel om een overeenkomst op de lange
baan te schuiven en een topconferentie uit
te stellen.
De Amerikaanse regering voelt niets
voor een topovereenkomst, die bedoeld is
om de wereld in slaap te sussen. Met de
uitwerking van wat ter topconferentie in
principe zou worden besloten, zouden de
Russen de zaak tot in lengte van dagen
slepende kunnen houden. Vandaar dat de
Amerikanen eerst het technische onder
zoek willen verrichten teneinde op een
topconferentie spijkers met koppen te
kunnen slaan.
De Amerikanen hebben met het ant
woord vermoedelijk haast gemaakt om
Kroesjtsjev zo min mogelijk tijd te geven
te profiteren van zijn propagandistische
suggesties. Propagandistisch bekeken blij
ven de Amerikanen evenwel in een moei
lijk parket.
Zij die in de hoop verkeerden dat eni
gerlei overeenkomst tussen Rusland en
Amerika nabij is, zullen wel teleurgesteld
zijn door de uitlatingen, die minister Dul
les, onmiddellijk na de publikatie van
Eisenhowers antwoord, op een persconfe
rentie gedaan heeft. Allereerst verwacht
Dulles niet dat Amerika na de komende
serie Kernproeven dergelijke proeven zal
kunnen staken. Voorts verklaarde hij dat
de controle-eisen bij nader inzien zwaar
der moeten zijn dan Stassen in het najaar
te Londen meende en tenslotte gaf hij te
kennen dat Amerika de stopzetting der
kernproeven onverbrekelijk verbonden
acht aan een ontwapeningsovereenkomst
in algemener zin, waarin conventionele
wapens, alsmede de fabrikage van kern
wapens. zijn inbegrepen.
Belangrijk
NIEUW DELHI (Reuter) Premier
Nehroe van India heeft in het parlement
in Nieuw Delhi verklaard, dat het voor
stel „atomen voor de vrede" van Eisen
hower „belangrijk" is. Dit voorstel, samen
met het Sovjet-voorstel om kernwapen
proeven stop te zetten en controle hierop
uit te oefenen, kan de spanning in de we
reld aanzienlijk verminderen, zo zei hij.
NEW YORK (Reuter) De secretaris
generaal van de UNO, Hammarskjoeld.
heeft op een persconferentie verklaard,
dat hij het Russische besluit tot beëindi
ging van de proeven met kernwapens met
instemming begroet. Hij zei dit in ant
woord op een vraag of het Russische be
sluit een opbouwende stap is in de rich
ting van ontwapening. Toen men hem
vroeg of hij een dergelijke stap van an
dere landen eveneens zou toejuichen, ant
woordde hij: „Ik wil mijn antwoord op
de volgende wijze formuleren: ik ben ge
heel voor beëindiging van de proeven, ge
heel voor een goed inspectiestelsel en ge
heel voor beëindiging van de produktie".
De secretaris-generaal zei, dat hij op
zijn reis naar Moskou, Londen en Genève
is gesterkt in zijn overtuiging, dat beide
partijen in de wereld oprecht vorderingen
op het gebied van de ontwapening wensen.
SINGAPORE (Reuter/UP) Radio-
Padang maakte dinsdagavond bekend dat
maandagavond een mislukte aanslag is
gepleegd op liet leven van Burhanuddin
Harahap, minister van Defensie in de Indo
nesische tegenregering.
Tot dusver onbekend gebleven personen
passeerden in een auto het hoofdkwartier
van de revolutionairen in de buurt van
Padang-Pandjang, waarbij zij een hand
granaat wierpen door het raam van de
werkkamer waarin de minister van De
fensie gewoonlijk op dat tijdstip werkt.
De minister was daar echter toevallig niet
aanwezig. Door de explosie vlogen ramen
en deuren van het kantoor stuk en werd
binnenskamers grote schade aangericht.
Een politieagent werd ernstig gewond; drie
anderen werden licht gewond.
De premier van de tegenregering, Sja-
fruddin, en de minister van Buitenlandse
Zaken, kolonel Simbolon, bevonden zich
buiten het kantoor op het moment van de
aanslag.
Aanval op Padang en Bukittinggi
vóór 21 april, zegt Djakarta
DJAKARTA (UP) Het hoofdkwartier
van het Indonesische leger meldt dat de
regeringstroepen op Sumatra een aanval
zullen ondernemen op Bukittinggi en Pa
dang met acht versterkte bataljons. De
voorzitter van de Commissie voor Defensie
uit het Indonesische parlement, Mansur,
heeft als zijn mening te kennen gegeven
dat de bolwerken van de tegenregering
Padang en Bukittinggi vóór het mo
hammedaans nieuwjaar, 21 april, in han
den van de regeringstroepen zullen zijn.
Staat van oorlog en beleg
DJAKARTA (UP) Het hoofdkwartier
van het Indonesische leger heeft laten we
ten dat de staat van beleg, welke een jaar
terug door Sukarno afgekondigd werd,
wellicht ook na zijn wettelijke einddatum
(16 april) gehandhaafd zal blijven.
Gevechten bij Medan
SINGAPORE (UP) Uit radioberich
ten die hier zijn ontvangen blijkt dat de
rebellen van plan zijn om een grote aan
val te ondernemen op de stad Medan, de
hoofdstad van Noord-Sumatra, die in han
den is van de regering.
Radio-Medan meldde, dat er gevochten
werd zowel ten noorden als ten zuiden
van Medan. De regeringsradio deelde mee,
dat de regeringstroepen de stadjes Serang-
djaja en Nimiologor in het noorden op de
rebellen hadden veroverd.
Voor het eerst in drie weken, sedert
twee bataljons Atjehers naar de rebellen
overgelopen zouden zijn, wordt er nu van
gevechten in dat gebied gesproken.
Radio-Medan deelde eveneens mee, dat
de rebellen ook actief waren in het gebied
van Tapanuli, ten zuiden van Medan. Zij
zei, dat de militaire bevelhebber van Ta
panuli de bevelen van de regering zich van
de rebellen in die streek te ontdoen niet
had opgevolgd en daarom had de artillerie
van de regering in Parapat de rebellen on
der vuur genomen en hen gedwongen zich
terug te trekken.
Radio-Medan zei verder nog dat een
brug in Sedikalang, ten zuiden van Medan,
die door de rebellen vernietigd was, weer
herbouwd is en dat de rebellen uit dit ge
bied zijn verdreven.
Publieke Werken in Amsterdam zitten
nooit om publieke werken verlegen.
De Haarlemmerdijk vormt nu hun
toernooiveld, waar zij omvangrijke re
organisaties in de grond gaan uitvoe
ren. Een half jaar lang zal het verkeer
er hinder van ondervinden. Op de brug
over de Korte Prinsengracht is de
„operatie Haarlemmerdijk" begonnen.
Dostojevski:
In de tiran gaan de mens en de burger
voor altijd ten onder.
Slechts enkele dagen nadat de nieuwe
Amsterdamse hoogleraar in de leer der
communicatiemiddelen, prof. mr. dr. M.
Rooij, in zijn inaugurele rede een scherpe
analyse had gegeven van „De vrijheid van
de journalist", hebben de voorzitters van
de drie Nederlandse journalii ten-organi
saties een ernstig protest laten horen tegen
de huidige onderdrukking van die vrijheid,
met' name in Frankrijk.
Daarin hebben zij er hun toenemende
ongerustheid over uitgesproken, dat „in
een land, dat elementaire bijdragen heeft
geleverd voor de groei van de democrati
sche gedachte zowel in de diepte als in
de breedte op hoogst bedenkelijke wijze
omgesprongen wordt met een der grootste
goederen van de democratie: de vrije
opinievorming door de vrije pers".
Voor die ongerustheid bestaat alle reden.
De persbreidel in Frankrijk is de laatste
tijd in waarlijk ontstellende mate toegeno
men, hetgeen de socialistische afgevaar
digde Daniel Mayer er onlangs reeds toe
heeft geleid, in het parlement aan te drin
gen op maatregelen van regeringswege, die
meer respect voor de vrijheid van de pers
zouden waarborgen. Hij sprak daarbij zelfs
de mening uit, dat bladen, die principieel
vijandig staan tegenover het republikeinse
regime van Frankrijk, minder last van de
overheid te verduren hebben dan bladen,
die het republikeinse staatsbestel steunen,
maar het oneens zijn met de tegenwoordige
regeringspolitiek. (Dit is een typisch voor
beeld van de kortzichtigheid, waarmee
overheidsinstanties vaak behept zijn bij
het bepalen van hun houding ten opzichte
van de pers: zij nemer soms meer aanstoot
aan en meer maatregelen tegen het
publiceren van opinies, die hinderlijk zijn
voor de uitvoering of het succes van hun
politieke plannen op een bepaald moment
dan aan het soms funeste gewroet van
persorganen die zich tot taak hebben ge
steld, niet alleen de bestaande regering
maar heel het bestaande politieke systeem
omver te werpen.)
In Frankrijk schijnt het nu zo ver te zijn
gekomen, dat een dag- of weekblad ernstig
gevaar loopt in beslag te worden genomen
als het een artikel publiceert waarin critiek
wordt uitgeoefend op het Franse optreden
in Algerije. Van welke kant die critiek
komt, is blijkbaar om het even: „L'Ex-
press". het orgaan van de groep Mendès-
France. is al evenmin veilig voor inbeslag
nemingen als het socialistische „France-
Observateur" of het communistische „Fran
ce Nouvelle"; en het katholieke „Témoig-
nage Chrétien" is (in Algerije) al 68 keer
in beslag genomen! Sprekend over enige in
Nederland voorkomende ongerechtigheden
van minder betekenis maar daarom niet
minder verwerpelijk gebruikte prof.
Rooij in zijn rede terecht de afkeurende
term „geleide publiciteit"; hoeveel fellere
termen zou men niet moeten gebruiken om
deze maatregelen van de Franse regering
te karakteriseren!
Maar het zou onrechtvaardig zijn, alleen
de Franse regering te veroordelen om dit
gebrek aan begrip voor de taak van de
pers en voor de vrijheid, waarin zij die
taak moet kunnen vervullen. De voorzitters
van de drie journalistenkringen hebben
dan ook niet nagelaten, te wijzen op de
droevige ervaringen die op dit gebied el
ders zijn opgedaan. De landen achter het
IJzeren Gordijn kan men hierbij, zij het
ook met leedwezen, buiten beschouwing
laten, omdat in die landen de verkrachting
van de persvrijheid min of meer tot de
grondslagen van het maatschappelijk sy
steem behoort. Maar in democratische, of
zich democratisch noemende, landen is de
aantasting van die vrijheid de aantasting
van een recht, dat erkend is als een van
de Rechten van de Mens, een van die
elementaire rechten tot welker ontwikke
ling juist de Franse geest zoveel heeft
bijgedragen.
Een land. dat zich gaarne democratisch
noemt maar inzake de erkenning van de
persvrijheid nog geen enkel bewijs daar
van heeft geleverd, is Indonesië: ook daar
wordt perscritiek op het regeringsbeleid
telkens weer bestraft met maatregelen
tegen het betreffende blad en vaak zelfs
met arrestatie van de hoofdredacteur. En
in dit verband kan helaas ook de uitwijzing
van de hoofdredacteur der Curacaose
„Beurs- en Nieuwsberichten", de heer A.
de Wit. door de regering van de Neder
landse Antillen niet onvermeld blijven.
Frankrijk is dus stellig niet het enige
land, waaromtrent men zich kan afvragen,
zoals de drie kringvoorzitters doen, of „le
jour de gloire" voor de vrije pers er ver
leden tijd is geworden. Maar wel heeft
Frankrijk een grotere traditie van demo
cratie op te houden dan de meeste andere
landen, en daarom doet de persbreidel daar
ons zo bijzonder pijnlijk aan.
Simon Koster
