Kabinet-Gaillard viel over de
Tunesische kwestie
Conservatieven bezegelden
zijn lot: 321 tegen 255
HET WEER
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Geen slechte dag voor Padang
in de vreemde burgeroorlog
Communistische fractie in
Tweede Kamer gesplitst
Engelse begroting - optimistisch
maar vrij tam - ingediend
Politiek verraad", zegt Paul de Groot
Langdurige en pijnlijke crisis voorzien
Vannacht om het
vriespunt
Zeven geheime Amerikaanse
kernproeven onthuld
Britten zonden stille proef
hebben genomen
Het woord is aan
Djakarta's vloot heeft de kust verlaten en de
rebellen boeken diplomatieke winst
Drie kinderen gedood
in het verkeer
Radio-Cairo roept Irakiërs
tot opstand op
Twee personeelsleden van
warenhuis in arrest
Onder verdenking van
verduistering van f 130.000
Offcier in beroep tegen
invrijheidstelling van
directrice rusthuis
Nederlandse straaljager
in Duitsland verongelukt
72e JAARGANG No 235
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
WOENSDAG 16 APRIL 1958
Haarlems Dagblad
303e JAARGANG No 83
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
(Van onze correspondent in Parijs)
Verwachting tot morgenavond:
Aanvankelijk plaatselijk enkele
buien, maar ook opklaringen.
Later weer toenemende bewol
king met enige regen of mot
regen. Vannacht in het binnen
land temperaturen om het vries
punt, morgenmiddag ongeveer
dezelfde temperaturen als van
daag. Overwegend matige wind
tussen noord en west.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S.
Om half een in de afgelopen nacht is de Franse radicale minister-president
Félix Gaillard ten val gebracht, naar aanleiding van de Tunesische kwestie,
waarvoor de regering het parlement van zijn paasreces naar Parijs had terug
geroepen. Een meerderheid van 321 tegen 255 stemmen sprak zich uit tegen de
minister-president, die vijf maanden aan het bewind is geweest. Ofschoon
Gaillard de vertrouwenskwestie niet uitdrukkelijk aan de stemming had verbon
den, aanvaardde president René Coty toch zijn ontslag. Lijkbleek, en op van
vermoeidheid, sprak Gaillard, na zijn bezoek aan het staatshoofd, de traditionele
woorden bij een dergelijke gelegenheid uit. De binnenlandse en buitenlandse
omstandigheden maken het, aldus de jonge ex-premier, noodzakelijk zo spoedig
mogelijk een einde aan deze crisis te maken. Helaas ziet nog niemand langs
welke weg. Men neemt in diplomatieke kringen aan, dat de val van het kabinet
ook het einde betekent van de goede „diensten" der Anglo-Amerikaanse bemid
delaars Murphy en Beeley.
Van de opening van de vergadering,
's middags om drie uur, af wist men dat
het lot van Gaillard, evenals dat van zyn
voorganger Bourgès-Maunoury een halfjaar
geleden, afhankelijk zou zijn van een veer
tig tot vijftig conservatieve afgevaardigden.
De positie van de regering was netelig en
in de wandelgangen werden voor Gaillard's
toekomst weinig francs meer gegeven.
De rechtse woordvoerders somden de
tegenstrijdigheden in het Noordafrikaanse
beleid van de regering op en inderdaad is
het moeilijk vol te houden, dat Gaillard de
laatste weken een rechte koers heeft ge
volgd. Nadat hij de kwestie van de grens
controle herhaaldelijk een onmisbare voor
waarde voor Frankrijk had genoemd, werd
de capitulatie voor Bourguiba op dit punt,
onder de persoonlijke druk van president
Eisenhower, blijkbaar plotseling, van se
condair belang geacht. Om de meerderheid
te ontzien, wier inzichten hij totdusver al
tijd consequent gedeeld had, kon hij zijn
rechtervleugel moeilijk voor de voeten
werpen, dat het hele huidige drama met
Tunesië begonnen was met het bombar
dement op Sakiet, dat de premier al weer
onder drang der rechter vleugel officieel
op de rekening van Frankrijk geschreven
had. Daardoor verkeerde zijn pleidooi gis
teren op een gespannen voet met de logica.
Gaillard hield de Kamer voor, dat er geen
andere keuze was dan tussen oorlog met
Tunesië of onderhandelen, zonder evenwel
te kunnen erkennen, dat hij na Sakiet en
met Sakiet al op het verkeerde paard had
gewed. Bovendien was de premier ter wille
van de Franse waardigheid wel verplicht
de beslissende pressie van Washington met
de mantel der liefde te bedekken, waar
Eisenhower's brief in de wereldpers uit
voerig van commentaar was voorzien.
Deze onbehaaglijke positie moet de intel
ligente, en anders zo beheerste, Gaillard
zich wel bewust zijn geweest. Zijn zicht
baar geprikkelde stemming, die hem enige
malen tot nijdige uitvallen tegen de gaullist
Soustelle verleidde, mocht wel uit die om
standigheid worden verklaard. Er was ge
rede aanleiding Gaillard verwijten te doen
over zijn Noordafrikaanse politiek en hem
zijn gerechte straf niet te onthouden. An
derzijds waren de Algerijnse en Tunesische
problemen in feite aangelegenheden van
internationaal beraad geworden, zodat de
crisis in Parijs de Franse invloed nog
meer zal verzwakken.
Het nationalisme, dat gistermiddag voor
al door de rechtse gaullist Jacques Sou-
stelle met weinig kieskeurige middelen
werd aangewakkerd, heeft evenwel op
nieuw gezegevierd.
Coty consulteert
De weg, die uit deze crisis zal leiden,
valt moeilijk te overzien en is gebarrica
deerd met tal van obstakels. Uitgesloten is
dat de ultra-rechtse oppositie, die voor
Gaillard's val verantwoordelijk moet wor
den gesteld, zelf in staat zou zijn een
regering te vormen. Vermoedelijk zal, om
tijdverlies te voorkomen Soustelle niet eens
een opdracht ontvangen. Wel staat onge
twijfeld op de kandidatenlijst de gematig
de conservatief Antoine Pinay, die bij een
vorige gelegenheid mislukte, en ook de
socialist Guy Mollet, die de touwtjes van
het parlement achter de schermen altijd
stevig in handen houdt. Mollet heeft echter
al gezegd, dat zijn partij zich bij de vor
ming van een nieuwe regering afzijdig wil
houden. Een opmerking, die vermoedelijk
de prijs voor socialistische deelneming zo
hoog mogelijk moet opvoeren. De crisis die
in de lucht hing, maar over het algemeen
nog niet werd verwacht, is tegen de tra
ditie uitgebroken naar aanleiding van een
WASHINGTON (Reuter) De Ameri
kaanse commissie voor kernenergie heelt
bekendgemaakt dat er behalve de negen
tig bekende, nog zeven, niet eerder ge
melde, kernontploffingen teweeg zijn ge
bracht bij Eniwetok vier in 1956 en drie
in 1954. Op aandringen van geleerden zijn
deze proefnemingen thans bekendgemaakt
Rusland heeft ongeveer 55 en Groot-Brit-
tannië zestien proeven genomen.
NEW YORK (Reuter) Volgens de
„New York Post", heeft Groot-Brittan-
nië een kernontploffing teweeggebracht,
die niet door anderen is waargenomen.
Het zou een kleine atoombom zijn geweest
die door 'n vliegtuig werd uitgeworpen en
op een hoogte van meer dan 12.000 meter
is ontploft. De proef is, volgens de jour
nalist, Robert S. Allen, speciaal voor dit j
doel genomen in de reeks Britse kernex
plosies vorig jaar in het gebied van het
Christmas Island in de Stille Oceaan. De
kracht van de ontploffing was minder dan
een kiloton (duizend ton tnt). Op 800 kilo-
meter van de ontploffing is zij niet gere- j
gistreerd.
Samuel Johnson:
De jacht, een noodzaak voor de wilden
in het oerwoud, is een vermaak voor
Engelse gentlemen geworden.
Gaillard
kwestie van buitenlandse politiek. Ook die
omstandigheid zal een oplossing zeker niet
vergemakkelijken. Vanmiddag begint pre
sident Coty met zijn politieke raadplegin
gen. Men voorziet een langdurige, pijnlijke
en vooral kostbare, crisis.
(Van onze reisredacteur)
SINGAPORE, 15 april Nadat Djakar
ta's vloot gisteren uit Padangs gezichtsveld
was vertrokken en de wekenlang genoemde
•nvasiedatum verstreek zonder dat iemand
voet aan wal op Sumatra zette, kraaide
radio-Padang gisteravond triomfantelijk
victorie. Hoewel de rebellenberichten over
imaginaire bomaanvallen op Bandung en
het eiland Tandjung Pinung tenminste zeer
voorbarig zijn, valt niet te ontkennen dat
Djakarta aarzelt, en de rebellen inmiddels
op het politieke en diplomatieke front
uiterst actief zijn.
Hoewel immigratie-ambtenaren in Singa-
(Van onze Kamerverslaggever)
De splitsing in de communistische fractie in de Tweede Kamer is gistermiddag
aanleiding geweest tot het afleggen van verklaringen namens elk van de twee
groepen. Mede namens mevrouw Lips-Odinot en de heren Wagenaar en Brandsen
zei de heer Gortzak, dat zij door de C.P.N. zijn geroyeerd en dat van hen is geëist
hun zetels in de Tweede Kamer ter beschikking te stellen. Zij hebben geantwoord
dit niet te zullen doen, omdat in de C.P.N. de heer De Groot een beleid voert, dat in
strijd is met de Leninistische beginselen, waardoor oen kameraadschappelijke discus
sie over de meningsverschillen in de partij onmogelijk is. „Men noemt ons besluit
zetelroof", aldus de heer Gortzak, „maar ik noem het zetelroof wanneer iemand een
zetel in de Kamer bezet houdt, maar nooit in de vergadering verschijnt!" Dit was
een steek op de heer De Groot, waar de Kamer hartelijk om lachte.
„Wij wensen strijd te blijven voeren voot
het communisme", vervolgde de heei
Gortzak. „Zodra in de C.P.N. weer critiek
mogelijk is, zullen wij ons aan de wil var
de partij onderwerpen. Maar van heden
af vormen wij in de Kamer een zelfstan
dige communistische fractie. Wij betreu
ren deze splitsing. Deze toestand zal bin
nen korte of langere tijd worden gecorri
geerd. De toekomst behoort aan het com
munisme. Ook in ons land zal het commu
nisme uiteindelijk zegevieren, maar daar
voor is het nodig dat de communistische
partij van fouten wordt .gezuiverd. Wij
staan in dienst van het communisme en
voor anti-communisme, in welke vorm ook
is voor ons geen plaats", aldus de heer
Gortzak.
Mede namens de heren Bakker en Borst
zei de heer Paul de Groot, dat de kamer
leden Gortzak, Wagenaar, Brandsen en
Lips-Odinot uit de partij waren gezet, om
dat zij de C.P.N. schade hebben berok
kend. „Het is politiek verraad aldus
de heer De Groot dat zij hun zetels in
de Kamer blijven bezetten. Zij maken
geen deel meer uit van de fractie der
C.P.N. in de Tweede Kamer."
Mr. Burger (P.v.d.A.) noemde de ge
beurtenissen in de C.P.N. kiezersbedrog
en een kenmerk van grondeloze immora
liteit. „De communisten spreken over de
mocratie, maar dat is misbruik van het
woord. Uit deze hele geschiedenis spreekt
gewetenloze machtslust van de dictatuur.
De heer Gortzak klaagt over een laster,
die over hem en de heer Wagenaar wordt
uitgestort, maar waar was de heer Gort
zak, toen er gelasterd werd over Koos
Vorrink? Het is alles de consequentie van
het walgelijke systeem dat zij aanhangen.
Wanneer zij hopen op zege van het com-
rrunisme, dan hopen zij op al die walge
lijkheden, waarvan zij thans maar een
heel klein beetje ondervinden", aldus mr.
Burger.
Deze verklaringen werden afgelegd na
pore zulks ontkennen, verluidt dat zeven
rebellen-leiders gisterjn in, of bij, Singa
pore in het geheim hebben geconfereerd.
Onder hen zouden zich de nieuw benoemde
rebellenopperbevelhebber. generaal-majoor
Alex Kawilarang, kolonel Ventje Sumual,
overste Warouw en de zo juist overgegane
militaire attaché in Singapore, majoor
Nurdin. bevonden hebben. Een van de be
sproken onderwerpen zou de omzetting van
diplomatieke posten in het buitenland zijn.
Deze zullen worden bemand met militaire
attachés en jonge diplomaten, die hun
trouw aan Djakarta opzeggen. Hoewel de
tweede man van het consulaat-generaal in
Singapore, Amin Azhari, een familielid
van Barlian, tijdig door Djakarta is terug
geroepen om desertie te voorkomen, heb
ben tenminste zes leden van de veertig
man omvattende staf besloten de rebellen-
kant te kiezen.
Twee verdere kandidaten zouden de mi
litaire attaché's in Bonn, kolonel Askari en
luitenant-kolonel Pandjaitan, zijn. De re
bellen maakten voorts bekend dat de lucht
machtattaché in Manilla, majoor Muharto,
in Menado is aangekomen. Het bericht is
kennelijk bedoeld om de wind uit de zeilen
te nemen van Djakarta's aantijging, dat de
B-25 die het vliegveld van Makassar bom
bardeerde. tot Tsjangs luchtmacht behoor
de. De rebellen kondigen verder aan, dat
hun eenmansluchtmacht spoedig uitgebreid
zal worden en dan aanvallen op Djakarta
zal kunnen ondernemen. Hoewei dit opti
misme wat voorbarig lijkt en de regerings
troepen op Sumatra overland nog steeds
oprukken, heeft Padang in de vreemde oor
log, waarin meer met woorden en psycho
logische effecten, dan met kogels of gra
naten wordt geschoten, gisteren geen slech
te dag gehad.
De communisten in de Tweede Kamer
zijn nu verdeeld in twee groepen: de
C.P.N.-leden en de door de partij ge-
royeerden. Zij zitten in de Kamer
echter by elkaar. Op de foto ziet men
de heer Gortzak (vooraan) in gesprek
met de heer Wagenaar. Naast de heer
Wagenaar mevrouw Lips-Odinot en de
heer Brandsen. Daarachter de heer
Paul de Groot (links) en naast hem de
heer Borst.
de installatie van de heer Brandsen als
nieuw Kamerlid, opvolger van de heer
Reuter, die was afgetreden na het conflict
met de heer Paul de Groot.
Na het afleggen van de verklaringen
van de heer Gortzak en de heer De Groot
heeft men de verdere middag alleen af en
toe nog de vier „rebellen" in de Kamer
gezien. De drie leden van de C.P.N., die
vlak achter hen zitten hebben zich niet
meer vertoond. Het gevolg van de splijt
zwam in de communistische gelederen zal
zijn, dat er nu geen communistische mo
ties meer kunnen worden ingediend, want
daarvoor zijn tenminste vijf handtekenin
gen nodig.
Morgen viordl te Brussel de wereld
tentoonstelling geopend. Het atomium
met zijn glanzende bollen rijst uit de
verte op achter de klokketoren uit
Aarle-Rixtel, die de plaats markeert
van het Nederlands paviljoen. Bij het
paviljoen is een smal dijkje gebouwd,
waarop zich drie gastvrouwen hebben
begeven met haar levende mascotte,
een geit.
Op de weg tussen Almelo en Tubbergen
is de 3-jarige Johanna Borgerink uit Har-
brinkshoek, gemeente Tubbergen, door
een auto aangereden en gedood.
Het tweejarige .jongetje K. Ruitenberg
is in de Abel Tasmanstraat te Zwolle door
een achteruitrijdende auto overreden en
gedood.
De dertienjarige Marietje van Hooy-
donk dit in de Heuvelstraat te Breda on
verwacht de weg overstak, is aangereden
door een vrachtauto en op slag gedood.
LONDEN (Reuter) Radio-Cairo heeft
het Iraakse volk opgeroepen op te staan
tegen „de Hasjemitische heersers, tenein
de een nieuwe imperialistische samenzwe
ring tegen de Verenigde Arabische repu
bliek te verhinderen". De oproep werd
uitgezonden namens Irakiërs die in Syrië
wonen. Radio-Cairo beschudigde premier
Noeri el Said ervan, dat hij de „bevrij
ding van Irak en Jordanië van vreemde
overheersing" belemmert. Voorts uitte
Radio-Cairo de beschuldiging, dat Israel
troepen samentrekt aan de Syrische grens
en dat ook Iraakse troepen aan de Syri
sche grens worden geconcentreerd „om een
verraderlijke Israëlische aanval" te steu-
De Haarlemse politie is overgegaan tot
de arrestatie van een 45-jarige in-en ver
koopchef, wonende in Beverwijk, en een
32-jarige verkoper uit Bloemendaal, die
ervan verdacht worden onregelmatigheden
te hebben gepleegd ten nadele van hel
warenhuis Vroom en Dreesman in Haar
lem, waar zij in dienst waren, tot een be
drag van 130.000.
Als hoofdverdachte wordt de verkoper
gezien, die door middel van falsificaties
in de interne administratie gedurende de
afgelopen vyf jaar voor het genoemde
bedrag goederen aan de magazynen zou
hebben onttrokken.
De in- en verkoopchef, die gearresteerd
werd wegens een geringe verduistering in
dienstbetrekking, is voorgeleid voor de
officier van Justitie. Men onderzoekt of
en in welke mate hij de verkoper bij de
verduisteringen behulpzaam is geweest.
Naar wfl vernemen heeft de Haarlemse
officier van Justitie mr. G. W. F. van der
Valk Bouman hoger beroep aangetekend
tegen de beslissing van de rechter-commis-
saris mr. L. \V. M. Drabbe, volgens welke
de 45-jarige directrice van een rusthuis in
Haarlem gisteren op vrije voeten is gesteld,
nadat zij op grond van tegen haar gerezen
verdenkingen sinds 3 april in arrest is
geweest.
Volgens de Haarlemse politie berusten
berichten die onder meer in één der
Haarlemse bladen hebben gestaan als
zou zij bekend hebben vierhonderd ampul
len morfine door heling te hebben ver
kregen, niet op waarheid. Het betreft hier
een oude zaak, die ongeveer vier jaar
geleden heeft plaats gehad en die destijds
door de officier van Justitie is geseponeerd.
Diens beroep tegen de beslissing van de
rechter-commissaris staat geheel los van
deze kwestie.
De directrice zou indertijd morfine heb
ben gebruikt, die door een 43-jarige ver
pleegster uit één der Haarlemse ziekenhui
zen was ontvreemd. Deze verpleegster, die
ook enige tijd in arrest is geweest, is even
eens op vrije voeten gesteld. Naar wij ver
nemen zal deze zaak geseponeerd blijven en
zullen de directrice de destijds gepleegde
feiten niet opnieuw ten laste worden ge
legd. Wel zou nog een onderzoek gaande
zijn naar andere door haar gepleegde straf
bare handelingen.
ADVERTENTIE
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
FERD. BOLSTR. 48 A'DAM TEL. 717162'
WOLLEN SPORTTRUIEN
(Van onze correspondent in Londen)
De dinsdag door de nieuwe Britse kan
selier voor de schatkist, Heathcoat Amory,
ingediende begroting is optimistisch maar
vry tam; de inflatie is namelijk nog steeds
niet bedwongen en afgewacht moet wor
den welke invloed de Amerikaanse reces
sie op de Engelse economie zal hebben.
Niettemin is de conservatieve regering
voortgegaan met de ditmaal zeer geringe
vermindering van de belastingdruk.
De winstbelasting werd vereenvoudigd
in de hoop dat meer dividend zal worden
uitgekeerd en voor herbelegging bestemd.
De oppositie sprak de vrees uit dat deze
maatregelen een averechts gevolg zullen
hebben, tenzij gekoppeld aan belasting
op kapitaalwinst, het socialistische stok
paardje. Een andere stimulans voor bet
bedrijfsleven is de versnelde afschrijving
en de verhoging van de investeringsaftrek.
Over de werkloosheid, welke gemiddeld
2 percent bedraagt, maakt de regering zich
in het algemeen nog niet bezorgd, maar
wel over de bijzonder zwaar getroffen ge
bieden, welke nu geholpen zullen worden
doof leningen aan de industrie en ophef
fing van bepaalde financiële beperkingen.
Gisteren is een straaljager een F-84-
Thunderstreak van de vliegbasis Eindho
ven, tussen Straatsburg en Freudenstadt
in West-Duitsland verongelukt. Het toe
stel was bezig met een laagvliegoefening
en heeft daarbij de grond geraakt, waar
na het is geëxplodeerd. De 26-jarige re
serve eerste luitenant-vlieger-waarnemer
J M. Kalis uit Eindhoven kwam om het
leven. Hij was gehuwd en had één kind.
De kanselier legde de nadruk op de nood
zaak om het Britse Gemenebest op de been
te houden en op de uitbreiding van de
wereldhandel, waarmede Engeland staat
of valt. Hij wilde niets weten van degenen,
die Engelands bankiersfunctie in het ster-
lingblok wensen op te geven.
Gezien de prijsdaling van primaire pro-
dukten bereidt Engeland er zich thans op
voor dat in de komende maanden ver
schillende landen van het Gemenebest
aanspraak zullen maken op hun sterling-
saldi in Londen. Vandaar dat de regering
extra risico's met de valuta wil vermijden
en een uiterst voorzichtig beleid voert. Het
doel van de begroting is een stevige basis
te vormen voor nieuwe economische ex
pansie, welke zal worden hervat, zodra
prijsstabilisatie is verkregen. Amory gaf
de verzekering dat deze nooit mag worden
bereikt door middel van werkloosheid.
Labour ontving deze woorden met hoon
gelach. Een groot voordeel is dat de im
port-prijzen met gemiddeld 11 percent zijn
gedaald, zodat de export een stootje kan
velen. Deze gunstige toestand is volgens
de kanselier een goede kans om eindelijk
de prijzen in de hand te houden, of zelfs
te verminderen.
De inkomsten voor 19581959 zijn ge
schat op 5.490.000.000 pond sterling, de uit
gaven op 5.075.000.000 pond sterling, of
155.000.000 meer dan vorig jaar. Het
meeste hiervan komt op rekening van
de sociale verzorging. Amory's voorganger
Thornycroft was afgetreden omdat hij wei
gerde de regeringsuitgaven hoger te be
groten dan de werkelijke uitgaven van
vorig jaar.
Het begrote overschot op de gewone
dienst bedraagt thans 415.000.000 pond
sterling. Hiervan geeft de kanselier in een
vol jaar 108.000.000 pond weg in de vorm
van belastingverlichting. Het tekort van
de kapitaaldienst bedraagt 600.000.000, zo
dat het totale deficit 185.000.000 pond be
draagt.
