Panda in het Wilde Westen
Nederland streed vrijwel vergeefs
voor de klassieke „vrije zee"
Regenkans is nog klein
ALTIJD
Sterk gestegen winst bij Dok- en
Werfmaatschappij Feijenoord
Slecht voorbereide zeerecht-conferentie
niet tot eenstemmigheid te brengen
Wereldnieuws
2
Dieper stekende schepen
mogen IJmuiden binnen
Ontslag aan hoofdambte
naar van Sociale Zaken
Samenvoeging van twee
diensten
Dronken autorijder reed na
ongeluk door
Bar van Carlton Hotel in
Amsterdam uitgebrand
Verhouding tussen klant
en leverancier
Drie geheime zenders in
beslag genomen
JAARVERSLAG 195 7
Resultaten bij Frank
Rijsdijk stemmen tot
tevredenheid
Obligatielening Vromen
Kort economisch nieuws
uit binnen en buitenland
De „Willem Barendsz"
in Rotterdam
Kerkelijk Nieuws
och ió het
zo
Gevoel voor
tijd
.J
1AANDAG 21 APRIL 1958
De conferentie over het zeerecht in Ge-
nève is er na acht weken van besprekin
gen niet in geslaagd voor het vraagstuk
van de territoriale wateren een oplossing
te vinden. De eerste commissie van de
conferentie, die zich met dit vraagstuk
heeft bezig gehouden, heeft zaterdagmid
dag- en avond in dertig stemmingen voor
geen van de voorstellen een meerderheid
kunnen bereiken.
Het dichtst bij de aanvaarding is nog
geweest een gecombineerd voorstel van
India en Mexico om elke staat de vrij
heid te geven de territoriale wateren tot
twaalf mijl uit te breiden. Hierbij staak
ten de stemmen en een latere poging om
een herstemming te verkrijgen vond even
min genade in de ogen van de ruim tach
tig delegaties.
Nederlaag
Verrassend was de nederlaag, die de
Amerikaanse delegatie leed met het com
promisvoorstel, dat zij had ingediend en
dat, met uitzondering van Canada en Zwe
den, de steun kreeg van alle westelijke
landen en enkele staten van Zuid-Ameri-
ka, Afrika en Azië. Dit voorstel, dat werd
gesteund door Nederland, en dat voorzag
in een territoriale zone van zes mijl met
visserijrechten tot twaalf mijl, met inacht
neming van bestaande historische rech
ten, werd met 38 tegen 36 stemmen en 9
onthoudingen verworpen. Dit resultaat
werd door enkele Zuidamerikaanse en
Oosteuropese delegaties met applaus be
groet.
Door deze ontwikkeling is het weer een
grote vraag geworden, of de conferentie
tot een oplossing van deze ingewikkelde
kwestie zal kunnen komen of dat zij een
herhaling zal worden van de mislukking
van de Haagse conferentie in 1930. Zelfs
als vandaag nog een verdergaand compro
mis zou kunnen worden gevonden de
kans hierop wordt niet groot geacht, omdat
vele landen, waaronder Nederland, over
wegende bezwaren hebben tegen een nog
verder gaande concessie, als uitbreiding
van de driemijlszone tot zes mijl dan
staat de conferentie nog voer de taak hier
voor een tweederde meerderheid te win
nen. Dit is namelijk vereist inGien een
voorstel in de komende week aan de
plenaire vergadering der conferentie zal
kunnen worden voorgelegd. Uit de stem
mingen van zaterdag is gebleken, dat de
ADVERTENTIE
Nu tot 10.20 meter zonder
vergunning van loodswezen
Nadat door Rijkswaterstaat een aantal
stroomwaarnemingen in de IJmuidense
havenmond is verricht, is gebleken, dat een
minimumdiepte van 11.60 meter bij N.A.P.
binnen de havenmond en het Noorderbui-
tenkanaal aan de scheepvaart kan worden
gegarandeerd. Voorts is gebleken, dat de
mogelijkheid bestaat om schepen met een
diepgang van 10.20 meter onder normale
omstandigheden tenminste twee maal per
etmaal de haven van IJmuiden binnen te
loodsen. Rijkswaterstaat is eveneens bereid
de vaart op het Noordzeekanaal zonder na
dere vergunning toe te staan aan schepen
met een diepgang van 10.60 meter.
Voor het toelaten van schepen met een
grotere diepgang dan 10.20 meter tot de
IJmuidense havenmond dient men zeven
dagen tevoren vergunning aan te vragen
bij de directeur van het loodswezen te
Amsterdam.
Tot nu toe bedroeg de diepgang, waar
mee zeeschepen zonder vergunning in
IJmuiden mochten binnenlopen, 9.90 meter.
Bij het departement van Sociale Zaken
is ontslag verleend aan ir. J. Rademaker,
directeur van de dienst Aanvullende Ci
vieltechnische Werken. Dit ontslag is ver
leend, op grond van een reorganisatie
Twee diensten, die min of meer parallel
werkten (de dienst Aanvullende Civiel
technische Werken en de hoofdafdeling
Aanvullende Werkgelegenheid) zijn uit een
oogpunt van efficiency samengevoegd. De
functie van ir. Rademaker werd daardoor
overbodig, zodat de hoofdambtenaar met
wachtgeld werd gezonden. Deze reorga
nisatie was al lang in de maak.
mogelijkheid hiervoor niet groot moet
worden geacht. Ook in Nederlandse dele
gatiekringen is men hierover niet opti
mistisch gestemd.
Het Nederlandse standpunt
Zoals de voorzitter van de Nederlandse
delegatie, prof. J. H. W. Verzijl vrijdag
middag op de conferentie heeft medege
deeld, heeft Nederland slechts node het
beginsel van de drie-mijlszone, vooral ook
van belang voor de Nederlandse visserij,
verlaten. Het is echter onmogelijk geble
ken om deze historische bepaling te hand
haven tegen de grote meerderheid van de
conferentie, die uitbreiding eist.
De Nederlandse delegatie was dan ook
gedwongen een keus te doen uit het minst
kw^de en dit was de thans verworpen
Amerikaanse regeling.
Voorkeursrechten
Daarnaast verzet de Nederlandse dele
gatie zich krachtig tegen elke uitbreiding
van het verlenen van bijzondere rechten
aan kuststaten. Vooral onder de jonge sta
ten bestaat de sterke wens voorkeursrech
ten te verwerven wat betreft de visserij
in open zeelten behoeve van de voedsel
voorziening." Het Nederlandse standpunt
is, dat de vrije zee gemeenschappelijk
eigendom is, waarin alleen gevist kan wor
den in gezamenlijk overleg. Het verlenen
van bijzondere rechten zou naar Neder
landse opvatting geen stap vooruit in het
internationale recht zijn, maar enkele
stappen achteruit.
Overbevissing
Een voorstander heeft de Nederlandse
delegatie zich getoond van maatregelen
tot instandhouding van de visstapcl. Deze
komen hier op neer, dat elk land verplicht
is om er voor te zorgen dat de gronden,
waar zijn schepen vissen, niet uitgeput
raken.
Deze week komt de conferentie in haar
eindstadium en dan zal de plenaire verga
dering uitspraak doen over de resultaten
van het werk der commissies. Op de 73
artikelen, die het ontwerp van de commis
sie voor internationaal recht telt, zijn en
kele duizenden aanvullingen en wijzigin
gen voorgesteld, waarvan 150 door Neder
land.
Slecht voorbereid
De verwachtingen, dat de conferentie
een volledig succes zal worden zijn afge
zien van de kwestie van de territoriale
wateren niet al te hoog gespannen. Een
van de oorzaken daarvan is de ver van
volmaakte diplomatieke voorbereiding
van de conferentie, die in tegenstelling
tot het juridische werk. dat er aan is voor
afgegaan veel te wensen overlaat. In krin
gen van de Nederlandse delegatie bestaat
dan ook de indruk dat nog zelden op een
internationale bijeenkomst de verdeeld
heid zo groot is geweest en de scheidings
lijn dikwijls zo door alle groepen heen
loopt.
Mocht de conferentie alsnog totbeslis
singen komen dan hoopt de Nederlandse
delegatie ook in de komende week de ex
cessieve nationalistische eisen van be
paalde landen zo veel mogelijk te kun
nen helpen terugdringen om aan het be
staande en door Nederland door de eeuwen
heen verdedigde recht van de vrije zee
zo weinig mogelijk afbreuk te doen.
Negen maanden geëist
Negen maanden gevangenisstraf en
ontzegging van de rijbevoegdheid voor
twee jaar heeft de officier van Justitie bij
de Dordse rechtbank geëist tegen de 28-ja-
rige Sliedrechtse monteur J. C. M., die op
9 maart te Hardinxveld in beschonken toe
stand een auto had bestuurd, een man had
aangereden en na dit ongeval met gedoof
de lichten was doorgereden. Twee jongens
hadden echter het nummer van de auto
genoteerd. Toen de politie M. wilde ar
resteren had hij zich hevig verzet. De
man, die aangereden was, had een her
senschudding, een scheurwond in de hoofd
huid en een gecompliceerde rechteronder-
beenfractuur. De officier van Justitie nam
het de verdachte zeer kwalijk dat hij na
het ongeluk een grote onverschilligheid
aan de dag gelegd had.
Door tot nog toe onbekende oorzaak is
vannacht om half twee brand uitgebroken
in de Franse bar van het Carlton Hotel in
het centrum van Amsterdam. Het zeven
meter brede en vijftien meter lange ver
trek op de eerste verdieping brandde uit.
Het vuur was in een kwartier tijds be-
wongen.
„Bezorgingsvraagstuk kan door
goede samenwerking worden
opgelost
„Het bezorgingsvraagstuk is alleen op
te lossen indien beide partijen, leveran
ciers en afnemers, een juist inzicht heb
ben in eikaars moeilijkheden," aldus
verklaarde mej. mr. J. J. Th. ten Broecke
Hoekstra, lid van het hoofdbestuur van de
Nederlandse Consumentenbond in een re
de in de jaarvergadering van deze orga
nisatie, welke in Den Haag is gehouden.
Zij noemde het een onvergeeflijke fout
van de rijksoverheid, dat niet dwingend
is voorgeschreven om tenminste bezorg-
kastjes of goederenliftjes in de hoge bouw
toe te passen.
Het trappenlopen met zware vrachten
is niet alleen voor de bewoners van hoge
woongebouwen een vermoeiende bezig
heid. Tal van hart-, rug- en knieklachten
komen bij de bezorgers voor. Bovendien
werkt het bezorgen in flatgebouwen, waar
bij de wagens onbeheerd zijn, .tijdrovend
en kostenverhogend. Daarom zal na 1 mei
de melkbezorging alleen op de begane
grond of de eerste verdieping geschieden.
Alleen voor zieken en bejaarden wordt
een uitzondering gemaakt. Naar mening
van mej. Ten Broecke Hoekstra leven we
in de verhouding leverancier-klant in een
overgangstijd. Een kentering naar zelfbe
diening en parallellisatie is in het bedrijfs
leven gaande. Toch zal een zekere mate
van bediening aan huis noodzakelijk blij
ven, vooral voor ouderen, zieken en huis
vrouwen met kleine kinderen.
Hetzelfde vraagstuk werd besproken
door drs. G. S. Scheltema, directeur van
het produktiviteitscentrum voor het mid
den- en kleinbedrijf. Het horen, bezorgen,
en venten is door het stijgen van lonen
belangrijk duurder geworden dan voor
heen, zodat bij het afleveren van vooral
kleine hoeveelheden brood, melk en groen
ten de bezorgingskosten een niet onbe
langrijk deel van de eindprijs vormen.
Hoge bouw en tuinstadbouw dragen tot ver
dere kostenverhoging bij. Vaak is bezor
ging niet meer doelmatig noch lonend.
Door sanering van klantenkringen en wijk-
verdelingen kunnen de kosten worden ver
laagd. Volgens drs. Scheltema heeft de
consument weinig bezwaren tegen sane
ring, als de detailhandelaar maar de
grootst mogelijke hoeveelheid goederen
tegen de laagst mogelijke kosten en een
redelijke serviceverlening binnen het be
reik van de consument brengt. Geholpeu
door goede voorlichting zal de verbruiker
moeten trachten, bepaalde ingewortelde
gewoonten, die de distributiekosten op on
nodige wijze opdrijven, te wijzigen.
De bij alle exploitanten van geheime
zenders gevreesde P.T.T.-ambtenaar
Neuteboom heeft in samenwerking met de
rijkspolitie drie geheime zenders opge
spoord. Te Appingedam werd eerst „De
geheimzinnige man" gevonden, bediend
door A. J. R.; enige tijd later werd van de
militair H. J. L. in deze plaats zijn zender
Kootwijk" in beslag genomen. Het drie
tal werd volgemaakt toen men vervol
gens in Holwierde „Rooië Kees" op heter
daad betrapte ten huize van L. B. In alle
gevallen viel een complete zendappara
tuur met toebehoren in handen van de po
litie.
De dok- en werfmaatschappy Wilton-
Fijenoord n.v. te Schiedam boekte blykens
liet jaarverslag over 1957 een saldo be-
drijfsrekening, na aftrek van betaalde en
reservering voor nog te betalen belastingen
van 21.072.128 (v.j. 20.651.772)). De af
schrijvingen bedragen 12.206.751 (v.j
15.043.479): aan de reserve wordt toege
voegd 2 miljoen (v.j. 1 miljoen), zodat ter
verdeling overblyft 6.865.377 (v. j
4.615.931), waaruit wordt voorgesteld uit
te keren als dividend op de preferente aan
delen 5 percent (onveranderd), op de ge
wone en prioriteitsaandelen 13 percent
over 28.377.600 (v.j. 16 percent over
13.666.800), uitkering aan directeuren en
commissarissen 596.245 (v.j. 477.277) en
aan het personeel 2.663.564 1.638.216)
Mede dank zij de nagekomen afrekening
vaneen aantal langlopende nieuwbouw-
orders is het financiële resultaat over 1957
aldus het verslag bevredigend te
achten. Van het gewone aandelenkapitaal
is het geplaatste bedrag door de emissie in
november 1956 verdubbeld. De afdelingen
van het bedrijf waren gedurende het ge
hele jaar volop met werk bezet. De omvang
van de produktie werd, evenals in voor
gaande jaren, geremd door een onvermin
derd voortdurend tekort aan arbeidskrach
ten. Tegen het einde van het boekjaar is
een begin van ontspanning op de arbeids
markt ingetreden, welke de vennootschap
naar wordt gehoopt, meer armslag zal
geven bij de uitvoering van opdrachten
voor reparatie en nieuwbouw.
Van de totale omzet van de afdeling
reparatie was ruim 70 percent voor buiten
landse rekening. Wat de nieuwbouw betreft
werden zes schepen opgeleverd, waaronder
de Statendam van de Holland-Amerika
Lijn. In het verslagjaar werden de op
drachten teruggenomen op twee onderzee
boten, besteld door het ministerie van
Marine, een tankschip van 32.000 ton d.w.,
besteld door een buitenlandse rederij. De
financiële afwikkeling van deze geannu
leerde opdrachten is in behandeling. De
Société Frangaise de Transport Petroliers
heeft gebruik gemaakt van de haar ver
leende optie, om het draagvermogen van
een door haar besteld tankschip van 32.000
ton d.w. te vergroten tot 48.000 ton d.w.
Dit wordt het grootste tot dusver bij de
werf op stapel te zetten schip.
De kosten van de in 1957 gereedgekomen
uitbreidingen en vernieuwingen, welke ge
deeltelijk in vorige boekjaren werden be
taald. hebben in totaal 11.047.738 bedra
gen, voorgesteld wordt dit bedrag ten laste
van de winst- en verliesrekening over 1957
af te schrijven. Met nieuwe investeringen
zullen in 1958 uitgaven gemoeid zijn van
naar schatting 14.000.000, waarbij het
streven er op gericht blijft, de uitvoering
van dit programma door interne financie
ring tot stand te brengen.
Vooruitzichten
Wat de vooruitzichten betreft, meldt het
verslag, dat men het ïieuwe boekjaar is
ingegaan met een orderportefeuille voor
nieuwbouw, die in deze afdeling werk ver
schaft tot in 1961. De reparatie-afdeling
was tot dusver in 1958 behoorlijk van op
drachten voorzien. Er is echter aanleiding
de perspectieven voor het gehele boekjaar
met reserve te beoordelen. In de internatio-
Gedurende het weekeinde werd het weer
in West-Europa beheerst door het hoge-
drukgebied, dat van de Golf van Biscaye
over Zuid-Frankrijk naar Noord-Italië
trok. Langs de noordflank ervan voerden
zuidwestelijke tot westelijke winden zachte
lucht naar West-Europa. Voor het eerst
sinds 29 maart was de gemiddelde tempe
ratuur in De Bilt boven normaal en wel
iets meer dan twee graden. Zondag nader
de een nieuw gebied met hoge barometer
standen de Britse eilanden, waardoor op
het Noordzeegebied de winden wat meer
naar west tot noordwest ruimden en wat
koudere lucht naar ons land begon te stro
men. Het passeren van dit koufront bracht
in de nacht van zondag op maandag in de
noordelijke provincies wat lichte regen.
Het nieuwe hogedrukgebied zal dicht langs
Nederland naar het oosten trekken. Het
weer blijft dus onder invloed van hoge-
drukgebieden met geringe neerslagkansen.
WERKRAPPORTEN
Dinsdag 22 april
Zon op 5.30 uur, onder 19.48 uur.
Maan op 7.22 uur, onder 23.17 uur.
Maanstanden
26 april 22.36 'ur eerste kwartier.
Hoog en laag water In IJmuiden
Dinsdag 22 april
Hoog water 5.35 en 17.54 uur.
Laag water 1.20 en 13.43 uur.
Het hoog en laag water te Zandvoort is
10 tot 15 minuten vroeger dan te IJmuiden.
Temperaturen
buiten-
w
en binnenland heden
S
morgen 7 uur.
Neerslag
T3-
laatste 24
uur
S o
it
E
6
«-»
is
Den Helder
licht bew
nw
6
0,2
Ypenburg
licht bew.
nw
8
0
Vlissingen
zwaar bew.
nnw
8
0
Eelde
half bew.
wnw
7
1
Twente
geheel bew.
w
8
0,1
De Bilt
licht bew.
w
7
0
Eindhoven
zwaar bew.
w
7
0
Vlv. Z.-Limb.
zwaar bew.
zw
8
0
Helsinki
half bew.
o
-4
1
Stockholm
mist
zo
3
3
Oslo
onbewolkt
windst.
2
Kopenhagen
regen
w
6
0,1
Aberdeen
zwaar bew.
w
8
0,6
Londen
zwaar bew.
windst.
8
0
Amsterdam
licht bew.
wnw
7
1
Brussel
zwaar bew.
w
6
0
Luxemburg
half bew.
w
6
0
Parijs
licht bew.
nw
7
0
Bordeaux
zwaar bew.
ozo
9
0
Grenoble
licht bew.
windst.
4
0
Nice
zwaar bew.
wnw
9
0
Berlijn
regen
w
8
4
Frankfort
zwaar bew.
w
6
0
München
zwaar bew.
wzw
6
0
Zürich
onbewolkt
windst.
2
0
Genève
onbewolkt
windst.
2
0
Locarno
onbewolkt
windst.
2
0
Wenen
licht bew.
windst.
8
0
Innsbruck
onbewolkt
windst.
3
0
Rome
onbewolkt
windst.
7
0
Ajaccio
licht bew.
no
4
0
Madrid
zwaar bew.
windst.
8
0,1
Algiers
licht bew.
w
14
0
44. Nadat Joris het c/estolen goud in de
kuil had gestort, wierp hij er aarde over
heen en sloeg de grond stevig aan. „Het
is vaak voordelig, om precies het omge
keerde te doen van wat men gewoon is",
mompelde hij. „In een land, waar ieder
een tracht goud op te graven, denkt nie
mand aan de mogelijkheid, om dit edele
metaal onder de grond te stoppen. En toch
kan dit zeer winstgevend zijn, wanneer
men het spel goed speelt". Hij streek de
aarde glad en vervolgde: „Het wachten is
nu op enkele getuigen, die met eigen ogen
zullen aanschouwen, hoe ik hier straks de
ene klomp goud na de andere opgraaf. Dat
is dan het geschikte moment, om dit
grondje weder te verkopen". De getuigen
lieten niet lang op zich wachten. In de
verte klonk het getrappel van paardehoe-
ven en daar naderden Panda en zijn hel
pers, die nog steeds op zoek waren naar
de onbekende bankrover. Zij hielden hun
paarden in en tuurden rond. Maar behalve
een eenzame goudzoeker, die ijverig zijn
beroep uitoefende, was er niemand op de
vlakte te bekennen. „Laten we die goud
zoeker eens vragen, of hij iemand met een
lading goudzakken voorbij heeft zien ko
men", stelde Old Oehoe voor. „Kom mee!"
En zij reden op de goudzoeker af, die zo
in zijn werk verdiept was, dat hij hun na
dering niet scheen te merken.
nale conjunctuur zijn de laatste tijd symp
tomen aan de dag getreden welke onmis
kenbaar op een teruggang wijzen. Dit geldt
in sterke mate voor de scheepvaart en dus
ook voor de scheepsbouw.
De totstandkoming van de Europese
Economische Gemeenschap, waarvan de ge
volgen thans nog niet in hun geheel zijn
te overzien, zal, naar mag worden ver
wacht, de Nederlandse scheepsbouw con
fronteren met verscherpte concurrentie en
met de noodzaak om door verdere moder
nisering en specialisatie de produktiviteit
op te voeren. Een minder ongunstig fiscaal
klimaat dan het tegenwoordige, dat beslag
legt op bijna de helft van alle winsten en
schijnwinsten, zal daarbij een eerste ver
eiste zijn, aldus het verslag.
Ten gevolge van een verandering van de
statuten zullen de boekjaren van Frank
Rijsdijk's Industriële Ondernemingen n.v.
te Hendrik-Ido-Ambacht, in het vervolg
eindigen op 31 december. Hierdoor wijst
de exploitatierekening over het boekjaar
van 1 mei tot 31 december 1957 een bedrag
aan van ƒ891.711 tegenover het vorig
boekjaar 1956/57 (12 maanden) 1.425.969.
Na aftrek van de onkosten, reserve du
bieuze debiteuren en voorziening vernieu
wingen resteert een saldo winst ad.
261.041 (v.j. 441.954). Voorgesteld wordt
een dividend van 12 percent op een on
veranderd kapitaal van 1.750.000, waar
van 2 percent ten laste van de dividend
reserve (v.j. 14 percent).
Met ingang van donderdag 1 mei zullen
ter beurze van Amsterdam verhandeld
worden 6 percent 15-jarige obligaties in
stukken van nominaal f 100 en 1000 aan
toonder ten laste van Vromen en Papier
fabriek „Doetinchem" n.v. De lening is
groot 500.000.
Van 1 mei 1969 af zal jaarlijks bij uit
loting f 100.000 worden afgelost. De maat
schappij is bevoegd op 1 mei van elk jaar,
voor de eerste maal op 1 mei 1969, tot
vervroegde of gedeeltelijke aflossing over
te gaan. Voor de lening zijn geen speciale
onderpanden aangewezen.
Bovengenoemde obligaties komen voor
maximaal 200.800 nominaal voort uit de
betaling in obligaties van het dividend
over het boekjaar 1957, terwijl het aan
vullende bedrag tot nominaal 500.000 is
geplaatst.
Scandinavië en de vrijhandelszone
Naar te Stockholm wordt vernomen wordt een
Zweeds compromisplan uitgewerkt in overleg
niet de Deense en Noorse autoriteiten voor een
overeenkomst inzake de Europese vrijhandelszone.
Dit plan zal naar verwacht wordt worden voor
gelegd. aan de komende bijeenkomst van de mi
nisterraad van de Organisatie voor Europese
Economische Samenwerking begin mei a.s.
(Voor de beurs zie pagina 7)
In de afgelopen nacht is de „Willem Ba
rendsz" in Rotterdam binnengelopen na
een verblijf van meer dan een half jaar
in de Zuidelijke IJszee.
De bestemming van de lading vleesmeel
maakte dat het schip eerst Rotterdam bin
nenliep inplaats van Amsterdam, zoals de
gewoonte is.
De „Willem Barendsz" gaat vervolgens
naar Vlaardingen om de lading traan bij
de Matex te lossen. Het schip zal daarna
naar Amsterdam gaan in afwachting van
het volgende vangstseizoen.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Bellingwolde (toez.) A. J.
Roodzant te Gasselte.
Geref. Kerken
Bedankt voor 's-Gravenhage-Oost (vac.
F. E. Hoekstra) W. Griffioen te Nijkerk.
Geref. Kerken onderh. art. 31 K.O
Beroepen te Blokzijl c.a. H. Smit, kand
te Utrecht.
Geref Gemeenten
Tweetal te Ridderkerk J. B. Bel te
Krabbendijke en H. van Gilst te Dirks-
land, van wie laatstgenoemde is beroepen
Exodus. Dit jaar zijn meer dan zestig
professoren en lectoren van Oostduitse
univex-siteiten naar West-Duitsland uit
geweken. Het totaal aantal gevluchte
Oostduitsërs bedroeg in het eerste
kwartaal van 1958: 52.785.
Afschrikwekkend. In Groot-Brittannië
worden proeven genomen met grote
bommen, die, nadat zij door vliegtui
gen boven vijandelijk gebied zijn ge
bracht, op eigen kracht naar hun doel
kunnen vliegen. Deze bommen zullen
voorlopig de grondslag vormen voor de
Britse middelen om agressie af te
schrikken.
Misbruik. Het Amerikaanse departement
van Buitenlandse Zaken heeft een mis-
sieve naar de 83 diplomatieke missies
in het buitenland doen uitgaan over
„misbruik van diplomatieke privile
ges" bij het verhandelen van belas
tingvrije automobielen, drank en siga
retten. Er wordt melding gemaakt van
een ambassade-employé, die elke vijf
tot zes weken een nieuwe auto kocht.
Mislukt. Een poging van de Amerikaan
se luchtmacht om op het proefterrein
te Cape Canaveral een ballistisch pro
jectiel met middelgrote reikwijdte van
het type Thor te 'lanceren, is zaterdag
mislukt doordat de vijftig ton zware
raket in de lanceerinrichting ontplofte.
De luchtmacht sprak van „technische
moeilijkheden." Er is drie maal met
succes een Thor afgeschoten. Aan het
eind van dit jaar moeten de eerste
Thors aan Groot-Brittannië worden ge
leverd.
Beterhand. Sir Winston Churchill is de af
gelopen week op zijn buiten te Chart-
well in Kent meermalen door zijn lijf
arts, Lord Moran, bezocht. Churchill
zou kou hebben gevat, doch thans aan
de beterhand zijn. Na Lord Morans
vertrek op vrijdag, werd een verpleeg
ster aan het personeel 'oegevoegd.
Aanslagen. Cyprische verzetslieden heb
ben vrijdag en zaterdag meer dan
twintig bomaanslagen gepleegd. Een
ervan was gericht tegen een transfor-
malorhuisje op nog geen honderd me
ter van de ambtswoning van gouver
neur Sir Hugh Foot. Bij de aanslagen
zijn twee Britse militairen en een Cy
prische burger gewond.
Kroonprins. Monaco's kroonprins van vijf
weken, prins Albert Grimaldi is zon
dag in de Monegaskische kathedraal
gedoopt. Peetouders waren oud-koning-
in Eugenia Victoria van Spanje en
prins Louis de Polignac. Onder de twee
duizend gasten bevonden zich Jean
Cocteau en André Maurois, gekleed in
het uniform van de Academie Fran
gaise.
Apen. De Verenigde Staten, Groot-Brit
tannië en Canada hebben er bij de re
gering van India op aangedrongen het
ingestelde verbod op de uitvoer van
kleine apen, die worden gebruikt voor
wetenschappelijk speurwerk, waaron
der ook het bereiden van Salk-vaccin
tegen kinderverlamming, op te heffen.
Het verbod werd ingesteld, omdat ve
le Hmdoe's de aap als een „heilig dier"
beschouwen. De Verenigde Staten wa-
ren de grootste afnemers van deze
apen, gevolgd door de Sovjet-Unie en
Groot-Brittannië. Groot-Brittannië
heeft een tekort aan het Salk-vaccin en
het heeft de Verenigde Staten verzocht
het 1.500.000 doses, waarmede 750.000
personen kunnen worden ingeënt, te
verschaffen.
Doop. Prinses Margaret is in Port of
Spain, de hoofdstad van Trinidad, aan
gekomen waar zij morgen het jonge
lid van het Gemenebest ten doop zal
houden: de Westindische federatie. De
prinses zal in Kingston de nieuwe wet
gevende vergadering van de federatie
openen. Tot de federatie behoren tien
gebieden, waaronder Jamaica, Barba
dos en Trinidad.
Resevaat. De Ruscarora-indianen nabij
de stad Niagara Falls hebben een voor
lopige overwinning behaald op bleek-
gezichten, die uit waren op een deel
van het grondgebied. Vier dagen lang
hebben de Indianen Amerikaanse amb
tenaren verhinderd een deel van hun
reservaat in kaart te brengen, dat zou
moeten worden gebruikt voor een wa
terkrachtcentrale. Een rechter heeft
bepaald, dat de Indianen, hangende
een nader onderzoek op hun grondge
bied, met rust gelaten moeten worden.
Nagedachtenis Te Warschau is het afge
lopen weekeinde eer bewezen aan de
nagedachtenis van hen, die vijftien
jaar geleden door de nazi's in het Ghet
to van Warschau zijn gedood. Joodse
verzetsstrijders boden vijftien jaar ge
leden een maand weerstand tegen Duit
se S.S.'ers met tanks en pantserauto's.
Ten minste 56.000 Joden verloren bij
de opstand het leven.
r~
ONDER tijdzin, of tijdgevoeligheid,
moeten we verstaan het vermogen om zon
der hulp van een mechanisch uurwerk en
zonder behulp ook van verschijnselen, die
met de tijd verband houden zoals het
raadplegen van de zon, de lengte van de
schaduw en dergelijke de tijd nauw
keurig te bepalen. Iemand die op het
hongergevoel in zijn maag afgaat en ver
telt, dat het tegen zessen loopt, geeft op
dat moment beslist geen blijk van tijdzin,
want het hongergevoel is een
neriodiek fysiologisch proces
in het lichaam en heeft met
tijdzin niets uitstaande. Op
een geheel ander vlak ligt het
geval van iemand die zich
voorgenomen heeft om kwart
vöör vier op te staan, omdat
hij de eerste trein van half
vijf wil halen; staat deze man, zonder dat
hij het zelf goed weel, plotseling om kwart
vöör vier naast zijn bed zonder dat iets of
iemand hem heeft kunnen roepen of
waarschuwen, dan zouden we dit ver
schijnsel dat de meesten van ons een
enkele keer wel eens persoonlijk zullen
hebben beleefd kunnen uitleggen als
het gevolg van tijdzin. Heeft de persoon
in kwestie de gewoonte om op te staan op
dit uitermate vroege uur, dan is de term
tijdzin hier wederom misplaatst, want dan
hebben we te maken met fysiologische
processen die regelmatig terugkeren. Bij
de mens is het uitermate moeilijk vast te
stellen, welke verschijnselen al dan niet
onder tijdzin gerangschikt kunnen wor
den. Daarom zijn er geleerden, die het be
staan van tijdzin bij de mens kort en goed
ontkennen. Dat ontheft hen tevens van de
vraag, hoe dit uurwerkverschijnsel zou
kunnen werken, en waar het gelokaliseerd
is. Daarvan is immers niets bekend. Een
van de interessantste proeven op dit ge
bied, is het verschijnsel van het ontwaken
van onder hypnose gebrachte personen op
een tijdstip, door de hypnotiseur tijdens de
hypnose aangegeven. Dit zogenaamde post-
hypnotische bevel is in de loop der jaren
herhaaldelijk door betrouwbare onderzoe
kers waargenomen en beschreven, en ook
medici hebben zich hiermee terdege be
moeid, zodat aan het bestaan
hiervan niet behoeft te
worden getwijfeld. Aangezien
allerlei factoren, die onder
normale omstandigheden een
conclusie aanvechtbaar zouden
kunnen maken, hier geabstra
heerd zijn, pleit dit verschijn
sel volgens velen sterk voor
het bestaan van tijdzin bij de mens.
Bij dieren was dit vermogen al lang
vastgesteld. Biologen hebben bewezen, dat
insecten, zoals bijen en mieren een sterk
gevoel voor tijdzin hebben. Bijen, die ge
wend zijn op een bepaald uur gevoed te
worden, keren steeds op precies dezelfde
tijd terug, zonder in staat te zijn zich op
het zonlicht te oriënteren. Bij mieren
bleek de tijdzin door te werken, zelfs na
rt de dieren ~.>der narcose i 'ren ge
bracht, zodat zij na het ontwaken weer
op tijd bij de voedselplaats verschenen.
Tijdzin bij dieren bestdat dus.
Ziezo, nu kunnen we ons dan wagen aan
de oriëntatiezin bij duiven, die volgens de
laatste onderzoekingen alleen met behulp
van de tijdzin mogelijk wordt geacht.
Daarover een volgende keer.
H. Pétillon
(Nadruk verboden).
