Reclame weerspiegelt het hoge
tempo van de moderne tijd
Panda in het Wilde Westen
Vrijwel onveranderde resultaten bij
Kon. Ned. Gist- en Spiritusfabriek
Opnieuw enige regen
i!
J
Unilever gaf in 1957
ongeveer880mil j oen
aan reclame uit
HOLLANDIA-CEMA
PATENT
SCHOENEN
Wereldnieuws
ió het
zo
Neptunus
2
HOLLANDIA
CEMA PATENT
Aanvulling op dividend
Berghuizer Papierfabriek
Lager dividend Visserijmij.
„Kennemerland"
Gedaalde inkomsten eerste
kwartaal bij Shell Oil
Auto-industrie in V.S. ligt
voor tweederden stil
Onderhandelingen
uitgesteld over de
Vrijhandelszone
Dividend Mij. Zeevaart
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
ii
wonen
Vtoutejcvee*
Eerste fruitbomen in
Zeeland in bloei
VRIJDAG 25 APRIL 1958
(Speciale berichtgeving)
„Reclame weerspiegelt het verhoogde
tempo van onze tijd. Concurrentie is een
integrerend bestanddeel van dit verhoog
de tempo en felle concurrentie leidt tot
verhoging van reclamekosten. De reden,
waarom fabrikanten concurreren is na
tuurlijk de prijs, die te behalen valt: een
grotere omzet. Een aantal producenten
brengt al concurrerende de potentiële
markt sneller tot ontwikkeling dan hét ge
val zou zijn, wanneer het slechts één pro
ducent zou zijn", aldus merkte de heer
F. J. Tempel, voorzitter van de raad van
bestuur van het Unilever-concern, op in
de donderdagmiddag te Rotterdam ge
houden algemene vergadering van aan
deelhouders. In 1957 heeft Unilever onge
veer 880 miljoen aan reclame besteed,
welk bedrag was verdeeld over vele hon
derden merkartikelen van zeer uiteenlo
pende aard, die door bijna 200 maatschap
pijen in een honderdtal landen aan de
markt zijn gebracht".
Noord-Amerika alleen nam bijna de
helft van onze reclamekosten voor zijn re
kening. Reclame is voor ons belangrijk,
omdat zij in de groei van Unilever een on
misbare factor is geweest en dat altijd
zal blijven", zo vervolgde de heer Tempel.
„Voor ons als producenten is reclame het
onmisbare middel om contact te zoeken
met onze afnemers. De potentiële markt
voor onze artikelen omvat ca. 1800 mil
joen verbruikers, dat is de gehele bevol
king van de vrije wereld. Reclame noem
de de heer Tempel meer dan een zakelijk
contact. Zij is ook een wezenlijk bestand
deel van een vrije volkshuishouding, daar
in immers wordt ervan uitgegaan, dat de
consument vrij is in zijn keuze.
En nu de vraag, wie betaalt de recla
me? Dikwijls wordt met een zekere bit
terheid gezegd: de consument betaalt al
tijd.
In zekere zin is dit natuurlijk waar, aan
gezien de reclamekosten een onderdeel
vormen van de totale kosten van het ar
tikel. Maar het is een dwaling daaruit
ADVERTENTIE
zijn BUIGZAAM als de voetzèif!
Aanbevolen door voet-specialistan,
De schoen die U GULDENS
bespaart aan reparatiekosten.
MET 4 MAANDEN GARANTIE Of DE
ZOLEN.
Aan het begin van de algemene verga
dering van aandeelhouders in de Berghui
zer papierfabriek voorheen B. Cramer te
Wapenveld heeft de voorzitter meegedeeld
dat directie en commissarissen zich nader
hebben beraden aangaande het dividend-
voorstel.
Daarbij is in het bijzonder naar voren
gekomen dat inmiddels in het verloop van
de bedrijfsresultaten een zekere stabiliteit
is ingetreden, waardoor de vooruitzichten
van het lopende boekjaar iets minder on
gunstig worden beoordeeld dan bij de
voorbereiding van het jaarverslag; en dat
weliswaar de gewijzigde statuten een vol
ledige uitkering van het dividend in aan
delen toelaten, maar dat deze statuten for
meel pas van kracht worden na de ont
vangst van de ministeriële verklaring van
geen bezwaar.
Op grond van deze overwegingen stelt
men voor het dividend aan te vullen zo
dat boven de voorgestelde uitkering van
10 percent in aandelen ten laste van de
agio-reserve het primaire dividend van 4
percent uit de winst wordt uitgekeerd. De
toevoeging aan het reservefonds B vermin
dert daardoor van 920.000 met 360.000
tot 560.000.
De jaarstukken werden met algemene
stemmen goedgekeurd. In de daarvoor ge
houden buitengewone vergadering van
ïandeelhouders werd de voorgestelde sta-
utenwijziging met algemene stemmen aan
vaard.
De n.v. Visserij Maatschappij „Kenne-
■nerland" te Katwijk aan Zee heeft over
1957, blijkens het verslag, een winst be-
-aald van 26.325 (v.j. 39.998). Voorge
steld wordt een dividend van 7 percent
(v.j. 9 percent).
De resultaten over 1957 hebben niet aan
'le verwachtingen beantwoord. Vooral in
de eerste helft van het jaar waren de vis-
prijzen voor de trawlvisserij matig en de
besommingen evenmin goed. Bij de drijf
netharingvisserij waren de vangsten we
derom lager, maar de gemiddelde prijs lag
aanmerkelijk hoger. Mede doordat de olie
prijzen sterk stegen door de Suezcrisis wa
ren de exploitatiekosten belangrijk hoger.
De uitwerking van de verlaging zal eerst
in het lopende boekjaar goed merkbaar
zijn.
zoals veel menser» doen te concluderen
dat het artikel goedkoper zou zijn, als de
reclame werd afgeschaft. Reclame is on
getwijfeld een van de kostenfactoren van
een produkt, maar het zijn kosten, die be
sparingen met zich brengen. Aan de
kant van de distributie leiden zij tot een
snellere omzet, waardoor een langere han
delsmarge mogelijk wordt, zonder dat het
inkomen van de winkelier wordt verkleind.
Vele media staan ons tegenwoordig ter
beschikking, zo vervolgde de heer Tem
pel: dagbladen, tijdschriften, aanplakbil
jetten, bioscoop en in de landen waar dit
is toegestaan, radio en televisie. Daar
naast zijn er de winkelreclame en de vele
vormen van bijzondere acties. De kans
om in de keuze van de media fouten te
maken is groot en die fouten kunnen bij
zonder kostbaar zijn. Voor zover de oplos
sing van dit keuzeprobleem afhankelijk is
van betere feitelijke gegevens omtrent op
lage en werkingssfeer, rust er op de eige
naars van de media evenzeer een verant
woordelijkheid als op de adverteerders.
Nederland, Engeland en enkele andere
landen staan uitstekende gegevens ter be
schikking, maar in de meeste landen staan
de bedrijven bij het nemen van beslissin
gen op reclamegebied nog voor grote
moeilijkheden door het ontbreken van dit
soort gegevens.
Tele-reclame
Televisie noemde de heer Tempel wel
het modernste voertuig voor reclame. „In
Nederland is het hele vraagstuk in dis
cussie. Televisie reclame kost de opdracht
gever veel geld, maar blijkt dat waard te
zijn. Naarmate het aantal dergenen, die
worden bereikt, groeit, wordt deze vorm
van reclame economisch meer verant
woord. Zowel in de V.S. waar televisie
thans ons medium no. 1 is, als in Enge
land. waar tegen het einde van 1957 dit
medium 1/3 van alle gezinnen bereikte, be
tekent ze een communicatiemiddel, dat
niet alleen door de consument op prijs
schijnt te worden gesteld, maar bovendien
voor ons doeltreffend is". Wat Nederland
betreft, was de heer Tempel ervan over
tuigd. dat de mogelijkheid om via de tele
vise reclame te maken eenmaal zal ko
men. Maar het zal voor de adverteerder
weinig bevredigend zijn, als die moge
lijkheid werd geboden door in de bestaan
de programma's een beetje ruimte vrij te
maken. Zeker als dat zou gebeuren op tij
den. die er niet zo op aan komen en in
programma's, die de kijkers en dus de
opdrachtgevers minder interesseren. Wat
nodig is, is een geheel nieuwe program
ma-mogelijkheid naast die van de om
roepverenigingen. Dat behoeft in Neder
land nog niet via een afzonderlijke zen
der, maar het kan door uitbreiding van de
zendtijd. De opdrachtgevers zullen dit
nieuwe programma in zijn geheel moeten
financieren met zodanige garanties voor
een beschaafde wijze van reclame maken
en voor onafhankelijkheid der program
maleiding als in de aanhangige licensie-
aanvrage worden aangeboden en in Enge
land reeds schijnt gerealiseerd. Men
spreekt in Nederland evenals in andere
landen, waar het invoeren van commer
ciële televisie wordt overwogen, nogal
eens zijn bezorgdheid uit over het gehalte
van de programma's.
De heer Tempel meende tenslotte dat er
aan de reclame kanten zijn, die gemak
kelijk gekritiseerd kunnen worden, soms
niet geheel ten onrechte. „Wij zijn grote
voorstanders van verdere verbeteringen
in de ethiek van de reclame, die overi
gens in vele landen is vastgesteld in strikte
gedragsregels. Maar als dit proces de on
dernemer uiteindelijk zal beroven van zijn
fundamentele recht om te trachten de
keuze van de verbruiker in zijn voordeel te
laten uitvallen, dan zou ook de verbruiker
merken, dat hij iets was kwijtgeraakt:
zijn vrijheid van keuze".
Bij de bekendmaking van de bedrijfs-re-
sultaten over het eerste kwartaal van 1958
deelde het bestuur van de Shell Oil Com
pany te New York gehouden jaarvergade
ring mede, dat de winstdaling ten opzichte
van de overeenkomstige periode van 1957
is toe te schijven aan het feit, dat de pro-
duktie van ruwe olie met 14 percent is ge
daald, alsmede aan de over het algemeen
lagere prijzen van olieprodukten. Het be
stuur vestigde er voorts de aandacht op,
dat de winst in het eerste kwartaaal van
1957 was beïnvloed door de abonormale si
tuatie, ontstaan door de Suez-kanaalcrisi-
sis.
Maar verder werd medegedeeld, was
de vraag naar olie in de Verenigde Staten
in het eerste kwartaal van dit jaar onge
veer even groot als in de eerste drie
maanden van 1957. Het bestuur van de
Shell Oil acht het onwaarschijnlijk, dat
de vraag gedurende de rest van 1958 veel
groter zal zijn dan in het afgelopen jaar.
Sheel Oil Co's bedrijfsresultaten over
het eerste kwartaal van 1958 tonen een ne
to winst aan van dollar 26.469.532 of 0,87
dollar per aandeel. Over het eerste kwar
taal van 1957 bedroeg de netto winst dol
lar 41.449.505 of 1,37 dollar per aandeel.
ADVERTENTIE
Mc*
Volgens „Automotive News" zal de pro-
duktie van personenauto's in de Verenigde
Staten in de lopende week dalen tot naar
raming 59.814 stuks. Dit is het laagste pro-
duktiepeil, dat de Amerikaanse auto-
industrie afgezien van de periode, waar
in werd overgeschakeld op nieuwe model
len of waarin werd gestaakt sedert on
geveer zes jaar heeft bereikt. De industrie
werkt thans op ongeveer 32 percent van
haar capaciteit.
De onderhandelingen over de Vrijhan
delszone welke te Parijs op 2 en 3 mei
hadden moeten plaatshebben zijn naar of
ficieel door de Organisatie voor Europese
Economische Samenwerking wordt mede
gedeeld tot een later tijdstip in mei uitge
steld. De regeringscrisis heeft dit uitstel
onvermijdelijk gemaakt, daar hierdoor
nog geen overeenstemming kon worden
bereikt door de zes landen der Europese
Economische Gemeenschap over een te-
genplan voor het door Engeland voorge
stelde plan voor de Vrijhandelszone.
ADVERTENTIE
EEN HANDIGE METHODE
Ook overhemden kunt u thans in
zelfbedieningkrijgen! Kerko
heeft er de primeur van. De
nieuwe Kerko Espressolittle or
no-iron poplin shirts worden aan
geboden in de mooie Espresso
Selector. Daar kunt u eelf het
shirt in de gewenste maat, met de
juiste miuwlengte zó uit nemen.
Duidelijke aanwijzingen, een fol
der en een centimeterniaat vindt
u bij de Selector! Dat bespaart
u tijd! „Espresso"1 prijs (13.50
1 kleursneeuwwit!
De verlies- en winstrekening over het boekjaar 1957 van de n.v. Koninklijke Neder-
landsche Gist- en Spiritusfabriek te Delft vermeldt een brutowinst van 6.155.696
(vorig jaar 6.077.691). Aan interest werd een bedrag van 419.640 ontvangen (v.j.
412.188). Van het totaal, met inbegrip van het onverdeeld saldo van vorig jaar ad
17.937, resteert na afschrijvingen ad 3.384.723 (vorig jaar 3.069.880) en een toe
voeging van 500.000 (vorig jaar 800.000) een winstsaldo ad 2.708.550 (vorig jaar
2.655.937), waaruit een onveranderd dividend ad 9 percent op de gewone aandelen
kan worden uitgekeerd en na uitkering van 3000 op de prioriteitsaandelen een
bedrag van 70.550 naar nieuwe rekening zal worden overgebracht. De onveranderde
dividenduitkering kon worden bereikt dank zij het feit, dat de door verschillende
omstandigheden volstrekt onbevredigende resultaten in de gist- en spiritusbedryven
te Delft en te Brugge, werden gecompenseerd door de hogere resultaten in de andere
gebieden, in het bijzonder de farmaceutica.
De sterk verhoogde grondstofprijzen
hebben, tezamen met andere kostenverho
gende factoren, waaronder brandstoffen,
de kostprijs der hoofdprodukten gist en
spiritus van de fabrieken te Delft en te
Brugge aanzienlijk verhoogd, zonder dat
deze door verhoogde verkoopprijzen wer
den gecompenseerd. Ten dele kon dit
worden opgevangen door vergrote kwanti
tatieve omzetten in beide bedrijven. In
Delft kon, ondanks de scherpe concurren
tieverhoudingen, de binnenlandse afzet
ten volle worden gehandhaafd, en nam de
export van bakkersgist en de daarvan af
geleide produkten: gedroogde bakkers-
gist en gevitaminiseerde voedergist, toe.
Te Brugge sproot de omzetuitbreiding
voornamelijk voort uit de toegenomen af
zet op het Belgisch gebied. Hierbij kan
worden opgemerkt, dat in de laatste
maanden van het boekjaar de grondstof-
prijzen weer enigszins zijn gedaald. De re
sultaten van de onderneming in Duitsland,
de Rheinische Presshefe- und Spritwerke
G.M.B.H. te Monheim, waar met aanzien
lijk gestegen grondstofprijzen moest
worden gewerkt, waren gunstiger.
De reeds vele jaren tot volle tevreden
heid bestaande samenwerking met de n.v.
Organon te Oss. terzake van de export
van onze antibiotica, onderging in het jaar
1957 een uitbreiding, waardoor ook een
Commissarissen van de n.v. Maatschap
pij Zeevaart zullen aan de algemene ver
gadering' van aandeelhouders voorstellen
over 1957 een dividend van 10 percent (vo
rig jaar 14 percent) uit te keren, waarvan
8 percent in aandelen en 2 percent in
contanten.
Prijs baconvarkens
Teneinde de omvang van de baconproduktie in
overeenstemming te houden met de afzetmoge
lijkheden op de Engelse markt is door het Pro-
duktsehap voor Vee en Vlees besloten de prijs
.voor baconvarkens waarvan bij de berekening
van de toeslag op uitgevoerde bacon wordt uit
gegaan wederom met 5 cent per kg. te verla
gen. Derhalve zal met ingang van 28 april de prijs
voor baconvarkens van 63 t/m 70 kg. in de kwa
liteitsklasse 1 t/m 4 respectievelijk 2.22, 2.13,
i 2.14 en j 2.10 per kg. koud geslacht gewicht be
dragen.
Staking in Uruguay
Bijkans het gehele Uruguayse bedrijfsleven
heeft donderdag als gevolg van een 24-uur sta
king van 100.000 werknemers in industrie en han
del stil gelegen. Het was een sympathiegebaar
voor de stakende arbeiders in de vleesconserven-
in.dustrie. Ook de gasbedrijven en dagbladonder
nemingen lagen stil.
Aan de periode, waarbij het weer in
ons land door continentale hogedrukge-
bieden werd bepaald, kwam de afgelopen
24 uur een einde. Over de Britse eilanden
naderde een storing met regen, die in de
WEERRAPPORTEN
Temperaturen, buiten
en binnenland, heden
morgen 7 uur. Neerslag:
laatste 24 uur
Is
ingesteld. Hierin steken een aantal storin
gen zeer snel de oceaan over. Een ervan,
de tijd van het jaar.
Vrydag 26 april
Zon op 5.22 uur, onder 19.55 uur.
Maan op 11.09 uur, onder 1.33 uur.
Maanstanden
26 april 22.36 uur eerste kwartier.
Hoog en laag water in IJmuiden
Vrijdag 26 april
Hoog water 8.14 en 20.51 uur.
Laag water 3.39 en 16.04 uur.
Den Helder
lichte regen zzw
8
1
Ypenburg
lichte regen w
9
0,4
Vlissingen
lichte regen w
8
3
Eelde
geheel bew.
zo
9
0,1
Twente
zwaar bew
zo
10
0
De Bilt
geheel bew
wzw
9
0,1
Eindhoven
geheel bew.
wnw
9
0.1
Vlv. Z.-Limb
geheel bew
z
13
0,1
Helsinki
onbewolkt
ono
2
0
Stockholm
licht bew
ozo
3
0
Oslo
regen
windst.
4
0,1
Kopenhagen
mist
zo
2
0
Aberdeen
half bew.
z
4
0
Londen
licht bew
w
5
0,2
Amsterdam
regen
wzw
9
0,1
Brussel
regen
windst.
9
1
Luxemburg
zwaar bew
z
8
0
Parijs
regen
wnw
8
5
Bordeaux
zwaar bew.
wnw
10
2
Grenoble
onbewolkt
windst.
5
0
Nice
onbewolkt
nw
10
0
Berlijn
zwaar bew
ozo
4
0
Frankfort
licht bew
nno
4
0
München
onbewolkt
zzo
3
0
Zürich
onbewolkt
windst.
2
0
Genève
licht bew.
windst.
3
0
Locarno
geheel bew.
O
11
0
Wenen
windst.
2
0
Innsbruck
onbewolkt
wzw
2
0
Rome
onbewolkt
O
9
0,1
Ajaccio
onbewolkt
no
8
0
Madrid
onbewolkt
windst.
8
Mallorca
half bew.
windst.
7
Algiers
mist
wzw
11
48. Terwijl Panda nog steeds met zijn
hoed worstelde en onverstaanbare waar
schuwingen riep, galoppeerde Joris heen
met de paarden en het goud. Old Oehoe
keek hem peinzend na. „Achteraf bekeken,
heeft hij toch een behoorlijke prijs voor
zijn goudmijntje bedongen", bromde hij,
„ons geldonze paardenonze re
volvers dat is niet mis!" „Nee, dat is
het zeker niet", antwoordde zijn maat.
„Maar wat hij uit die mijn haalde, was
ook niet mis. Twee manden vol! Als we
één zo'n goudklomp vinden, zijn we al
rijk!" „Dat is zo", gaf Old Oehoe toe, ter
wijl hij een houweel opnam, „laten we
maar meteen beginnen". Inhtssen reed Jo
ris heel tevreden verder. „Dat was een
zeer voordelige manier om van zijn ach
tervolgers af te komen", murmelde hij.
„En niet alleen voordelig, ook uiterst vei
lig, mag ik wel zeggen. Want zonder paar
den kunnen zij mij niet meer achtervolgen
en zonder hun revolvers kunnen zij niet
op mij schieten. En dit laatste is vooral be
langrijk, want ik heb zo het gevoel, dat zij
na enig graafwerk gaarne op mij schie
ten zouden!"
zeer nuttige samenwerking op het techni
sche vlak tot stand kwam.
De in januari 1957 ingevoerde accijns
verhoging heeft geleid tot een aanmerke
lijke verlaging van de afzet van gedistil
leerde dranken. De financiële resultaten
van de onderhorige distilleerderijen ble
ven belangrijk ten achter bij voorgaande
jaren.
In de eerste maanden van het thans lo
pende boekjaar waren de resultaten gun
stiger dan ten vorigen jare op hetzelfde
tijdstip. Een eventuele achteruitgang van
de conjunctuur zal, naar verwacht wordt,
noch de potentiële behoefte aan gist, noch
aan antibiotica, aanzienlijk beïnvloeden.
ADVERTENTIE
een
interessante
tentoonstelling
van moderne
Het gehele jaar door
blijvend attraktief.
Elke maand weer nieuwe
modellen van binnen- en
buitenlandse ontwerpers
Neem er de;
tijd eens voor
en ga kijken
V.
WONINGINRICHTING BEVERWIJK
MMÊ
Söomh
250 MODELKAMERS'..
De bloei van de fruitbomen in Zeeland
is begonnep. De. vrpeg.bloeiende p.eren. de
eerste pruimen en de eerste kersen verto
nen thans reeds hun witte bloesempracht.
Het hoogtepunt van de bloei van deze fruit
gewassen kan in de komende week reeds
worden verwacht. De ontwikkeling van de
bloesemknoppen is de laatste dagen zeer
vlug gegaan tengevolge van het zachte
weer. Bij de peren is er plaatselijk wat
schade ontstaan door de late vorst maar
overwegend bloeien deze zeer rijk, even
als trouwens de pruimen en de kersen.
Kersen zijn er echter niet veel meer in
Zeeland. Deze teelt was de laatste jaren
niet rendabel en vele boomgaarden zijn
gerooid.
De ontwikkeling van de knoppen der ap
pels gaat nu ook vlotter. Toch verwacht
men dat het nog wel ongeveer veertien
dagen zal duren voor het hoogtepunt is be
reikt van de bloei der appels, en daarmee
ook van de bloei der fruitboomgaarden in
Zeeland want hierin nemen de appels een
dominerende plaats in. Thans zijn vooral
in de omgeving van Kapelle-Biezelinge,
Wemeldinge, Kloetinge en Goes reeds vele
prachtige hoekjes met bloeiende boom
gaarden te vinden. Het begin van de bloei
valt dit jaar wel een week later dan het
gemiddelde begin van de bloei in de laat
ste jaren. In vergelijking met het vorig
jaar is het verschil zelfs bijna een
maand. Toen was het echter een zeer
vroeg begin.
Bewonderenswaardig. De gouverneur van
Cyprus, Sir Hugh Foot, heeft in brie
ven aan leiders van de Turken op Cy
prus dank gezegd voor het rustige ver
loop van de viering van de Griekse par-
lements-dag. Volgens Sir Hugh is dit
„bewonderenswaardige verloop" van
de feestelijkheden te danken aan de
„uitstekende voorzorgsmaatregelen"
van de Turkse leiders.
Venus. De Venus van Milo is afgebeeld op
een aanplakbiljet van de Britse P.T.T.,
dat in alle Britse postkantoren is opge
hangen. Het biljet laat een reproduktie
zien van de verminkte Venus van Milo,
tezamen met een gebroken hand van
het beeld, die wijst naar de raadge
ving: „Tegenwoordig kunt u uw pak
ket zorgvuldig verpakken". De Britse
P.T.T. moet ongeveer twee miljoen
pakjes per jaar opnieuw verpakken of
verstevigen, opdat ze veilig kunnen wor
den besteld.
Middeleeuws. De Oostduitse communisti
sche autoriteiten hebben professor
Aland, directeur van het instituut voor
christelijke archeologie van de theologi
sche faculteit van de universiteit van
Halle, van zijn functie ontheven. Profes
sor Aland wordt er in het partijblad
„Neues Deutschland" van beschuldigd
een „middeleeuws regime" op de uni
versiteit te hebben ingesteld.
Executies. In de gevangenis van Algiers
zijn gisteren drie mohammedaanse Al
gerijnen terechtgesteld. Een van hen
was driemaal ter dood veroordeeld we
gens medeplichtigheid aan bomaansla
gen. Woensdag zijn in de gevangenis
ook drie ter dood veroordeelden terecht
gesteld. Het vonnis werd met de guillo
tine voltrokken.
Compromitterend. Italië heeft de assistent
van de militaire attaché van de Sovjet
ambassade in Rome, Solovov, uitgewe
zen om redenen van militaire veilig
heid. De Rus, die geen diplomatieke sta
tus heeft, bleek onlangs in het bezit te
zijn van „zeer compromitterende" pa
pieren.
Onafhankelijk. Hugh Gaitskell, de leider
der Britse labouroppositie, heeft een re
geringsvoorstel van de hand gewezen,
volgens hetwelk voormalige Labour-
ministers regelmatig geheime inlich
tingen over de defensie zouden ontvan
gen om beter op de hoogte te zijn wan
neer zij aan de debatten over dit onder
werp deelnemen. Gaitskell acht een
dergelijke regeling niet in overeenstem
ming met de taak der oppositie, welke
er uit bestaat critiek te oefenen.
Slachtoffer. In een ziekenhuis te Hirosji-
ma is gisteren een 42-jarige timmer
man overleden aan longkanker en ver
schijnselen van radio-actieve besmet
ting. Hij is het elfde slachtoffer van de
atoombom op Hirosjima dat dit jaar,
bijna negen jaar na de aanval, overlijdt.
Acteur. Jonathan een 2V2-jarige film-ac
teur, van afkomst chimpansee, heeft
dond n dag in een rose gebreide robe
een gedenkteken onthuld ter nagedach
tenis aan Laika, de hond, die in de Rus
sische Spoetnik II zijn leven offerde aan
de wetenschap. De bazen van de twaalf
honden-toeschouwers legden bloemen
aan de voet van het monument, dat is
opgericht op een dieren-kerkhof te Ville-
pinte, in het departement Seine-et-Oise.
Epidemieën. Het internationale Rode
Kruis heeft uit Genève 220.000 doses
koepok-vaccin naar Pakistan gestuurd,
ter bestrijding van de pokken-epidemie
welke in het zeer dicht bevolkte Oost-Pa-
kistan reeds tienduizend mensenlevens
heeft geëist. Ook het Rode Kruis van de
Verenigde Staten, Australië, Groot-Brit
tannië, Frankrijk, Italië, Zwitserland
en West-Duitsland zonden vaccin naar
Pakistan. Het aantal dodelijke slacht
offers van de pokken en cholera is vol
gens medische autoriteiten in Dacca de
vijftigduizend gepasseerd.
Stompzinnig. De democraat Shelley heeft
in het Amei'ikaanse Huis van Afge
vaardigden een onderzoek gevraagd
naar de stompzinnige Gestapo-metho-
den van Amerikaanse immigranten
ambtenaren, die verantwoordelijk zijn
voor de vreemde uitwijzing van de Fin
Heikkila, die al vijftig jaar in de Ver
enigde Staten woonde. Hij was voor de
oorlog tien jaar communist geweest en
kon daardoor de Amerikaanse nationa
liteit niet krijgen. Heikkila die enkele
dagen geleden werd opgepakt en woens
dag op doorreis naar Helsinki in Am
sterdam overnachtte, is alweer in San
Francisco teruggekeerd. s
Francisco teruggekeerd. De democra
tische senator Hennings eiste in de Se
naat een rapport van de immigranten-
dienst over drie soortgelijke gevallen.
WE kennen Neptunus natuurlijk als de
Romeinse god van de zee, die als zodanig
gelijkgesteld werd met de Griekse god Po
seidon. Maar daarm,ee is Neptunus, noch
Poseidon voldoende geïntroduceerd, want
de komaf van goden uit de oudheid is vaak
nog veel ingewikkelder na te speuren dan
die der mensen. Laten we dan ook eerlijk
bekennen dat van de oorspronkelijke func
tie van Poseidon bij de Grieken en van
Neptunus bij de Romeinen niets met zeker
heid bekend is. Desondanks kunnen we
aannemen, dat Poseidon (om
met oude oudste van de twee
maar eens te beginnen) méér
als aardgod, dan als zeegod
werd gezien. Dal bewijst het
feit, dat hij aanvankelijk in
de gedaante van een hengst
of een stier werd gedacht. Hel
draven van dit dier veroor-
zaakte een machtig geweld, waardoor
naar men meende aardschokken en
aardbevingen werden teweeggebracht. Po
seidon was echter niet alleen de god van
de aardbevingen, maar ook van alle wa
teren en stromen. Deze laatste kwaliteit
moeten we niet direct op de zee betrekken,
want in hun primitiefste staat hebben
volken niet in de eerste plaats met de zee
te maken, maar met rivieren, beken en
meren, wier oevers zich voor nederzet
tingen lenen. Als we aan Poseidon den
ken als heerser over alle wateren en stro
men, moeten ons daarbij dan ook in de
eerste plaats de wateren en stromen van
het land voor ogen staan. Naarmate de
Grieken echter meer met de zee te maken
kregen, kon het gebied waarover Poseidon
heerste gevoeglijk over de oceanen wor
den uitgebreid. Bij de Ioniërs is hij voor
de tijd van Homerus dan ook reeds tot
zeegod geworden. Als zijn embleem ken
nen we de drietand, die oorspronkelijk een
harpoen was, ook al kunnen we dit wapen
er moeilijk meer in herkennen. De ontwik
keling van de Romeinse god Neptunus
heeft zich waarschijnlijk langs soortgelijke
lijnen voltrokken, maar veel te bewijzen
valt hiervan niet, daar hij - vermoedelijk
onder invloed van Tarente al vroeg (in
ieder geval voor 400 c. Chr.) werd gelijk
gesteld met zijn oudere Griekse college
Poseidon, waardoor ook Neptunus voor
namelijk het beheer over de zeeën werd
toevertrouwd. Het paard- en stierachtige
uiterlijk hadden beide heren natuurlijk al-
lang verloren, maar hun
aardse karakter treedt toch
nog duidelijk aan de dag in de
vorm van een wagen, waarin
zij gedacht werden over de
zeeën te rijden. Hiertegen
steekt het vervoermiddel van
de echtgenoten dezer goden
(te weten Amphitrite, vrouw
van Poseidon en Salacia, vrouw van
Neptunus) veel stijlvoller af, want deze
dames bewogen zich over de golven voort
in een schelp, getrokken door dolfijnen en
zeepaardjes. Het spreekt welhaast vanzelf,
dat aan de zeegod meer heiligdommen ge
wijd werden, naarmate de zee in het leven
der volken een belangrijker plaats te ver
vullen kreeg. Zo bouwde de gunsteling van
Augustus, Agrippa, in 25 v. Chr. een
nieuwe, prachtige Neptunustempel op het
Marsveld, ter ere van zijn overwinning
ter zee. Het feest ter ere van Neptunus,
Neptunalia genoemd, werd op 23 juli ge-
vierd. Het spreekt welhaast vanzelf, dat
de Neptunusfeesten op onze schepen bij
het passeren van de evenaar geen spoor
meer van de vroegere erediensten bevat
ten, zulks in tegenstelling tot talrijke an
dere feesten, welke wij vieren.
Daarover een volgende keer.
(Nadruk verboden).
H. Pétillon
