Slechter nieuws, zonniger glimlach
GOLDEN FICTION
Sukarno is niet van plan zijn
politiek te wijzigen
Vijftig jaar geleden
Beste guerillatactiek is
geen contact met vijand"
NAAIMACHINES
c~Praatótoel
v
Viering en
gedachtenis
Ook Hatta blijft bij zijn standpunt:
regering zonder communististen
Geen gedenkplaat in de
Ridderzaal
Uit Haarlems Dagblad
van 29 april 1908
Uit Brunswijk's Domkerk
Gp de
Ontsnapt wasbeertje doodt
kostbare vogels in Artis
Prinses Irene gaat in
Utrecht studeren
Een occarino uit Haags
museum ontvreemd
Muis in neus van vermiste
Thor-Vanguardraket
Van dag tot dag
Onder ons gezegdtoch maar liever
SDAG 2 9 APRIL 1958
ADVERTENTIE
PLEZIERIG WERKJE
Een Kerko „Espresso" shirt van
sneeuwwitte little or no-iron
poplin hoeft u eigenlijk helemaal
niet te strijken. Maar wilt u het
extra keurig, extra netjes hebben...
strijkt u het dan heel licht - heel
gemakkelijk, heel prettig! Dat
doet u voor uw plezier. Kerko
„Espresso" shirts met de fantas
tische oronized boord kosten
slechts f 13.50.
Een paar straten verderop, ook al weer
onder een onschuldig naambord, zetelen de
economische vertegenwoordigers van Sja-
fruddin en Sumual. De grote baas is hier
minister Sumitro, in illegale handel thuis
sinds hij tijdens de strijd tegen de Neder
landers het Fox-contract afsloot. Maar
„Tjoem" Sumitro is meestal onderweg tus
sen Menado, Manilla en Formosa, copra
verkopend, wapens, vliegtuigen, voedsel en
medicijnen inslaand. De permanente ver
tegenwoordiger hier is een kleine, vriende
lijke, intelligente professor in de economie
van Chinese afkomst, die met schooljon
gensachtig plezier de dienstregeling van
zijn charter-vloot van blokkadebrekers
organiseert. Hij heeft een Nederlandse
assistent, wiens naam ik discreet in
het midden zal laten, en een Neder
landse secretaresse. En daarnaast wordt
hij „geholpen" door enkele Chinese
multimiljardairs, die een geweldige hekel
aan Sukarno hebben en naar goed-Chinese
aard het nuttige met het aangename ver-
ADVERTENTIE
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL, Gr. Hputstr. 181. Tel. 14444
Minister-president dr. Drees acht de
Ridderzaal niet de juiste plaats voor het
aanbrengen van een gedenkplaat als blijk
van waardering voor de personen en de
diensten, die gedurende het Nederlandse
bestuur over Indonesisië daar belangrijk
werk hebben verricht. Dit deelt de minis
ter-president mee in antwoord op schrifte
lijke vragen van het Tweede Kamerlid
prof. Gerbrandy. Deze had er aan herin
nerd. dat koningin Elisabeth van Enge
land in de Westminster Abbey een gedenk
plaat heeft onthuld waarop zij worden her
dacht die veel tot ontwikkeling van India
hebben bijgedragen. Hij had voorts ge
vraagd, of de minister-president de tijd
niet gekomen acht dat uiting wordt gege
ven aan de dankbaarheid jegens de figu
ren die in Indonesië groots werk hebben
verricht en of dat niet zou kunnen met
een gedenkplaat in de Ridderzaal.
De regering is gaarne bereid er aan me
de te werken, aldus de minister-presi
dent, dat bij een passende gelegenheid
uiting wordt gegeven aan waardering voor
de personen en de diensten, die gedurende
het Nederlands bestuur over Indonesië
daar belangrijk werk hebben verricht. Het
aanbrengen van een gedenkplaat in de Rid
derzaal schijnt voor dit doel echter niet de
juiste weg. Er is in dit opzicht groot ver
schil tussen de Westminster Abbey en de
Ridderzaal. In de Westminster Abbey her
denkt Groot-Brittannië in monumenten,
vensters en opschriften op graven tal van
grote figuren uit zijn verleden. De abbey
bevat ook het graf var de onbekende sol
daat uit de eerste wereldoorlog. De Rid
derzaal, hoewel van historische waarde,
draagt niet eenzelfde karakter.
IJMUIDEN Alhier heerscht een
zeer gespannen toestand naar aanlei
ding van de beschikking des Ministers,
de koopmanskorting voor de vischkoo-
pers te verminderen van 3 tot 2 pet
De exploitatie van de Visschershaven
en die der Rijksvischhallen levert een
groot tekort op voor het Rijk. De mi
nister wil dit tekort dekken door ver
hooging der retributie, die het Rijk
voor zijne bemoeiingen heft, van 1 tot
2 pet.
Zijn voorganger vroeg dat percent
van de reeders. Dezen hebben echter
Z.E. aangetoond dat zij dat niet kon
den betalen. Een paar Kamerleden
werden in den arm genomen en het ge
lukte den reeders, den Minister te over
tuigen. Doch Z.E. eischt nu datgene,
dat hij van de reeders niet kon krijgen,
van de vischkoopers. Dezen hebben nu
in eene audiëntie uiteengezet, dat zij,
nog minder dan de reeders, dat eene
pet. kunnen missen. Maar Z.E. heeft
beslist, dat reeds op 1 Mei zijne be
schikking in werking zal treden.
Thans dreigt een ernstig conflict.
Volgens geruchten zal geen formeele
staking van den vischkoop plaats heb
ben, maar zou men een systeem van
sabotage gaan volgen.
Alles elektrisch
Met mijn college Richard lig ik over
hoop. Spijten doet het mij eigenlijk niet.
Van de week liepen we een half uurtje
wachten te verslenteren in een drukke
winkelstraat.
„Mijn vrouw moet ook een nieuwe kof
fiemolen hebben", dacht ik hardop toen
een glimmend geëmailleerd exemplaar
achter een winkelruit zag staan.
„Ouderwets, moet je een elektrische
nemen", zei Richard en hij noemde twaalf
voordelen op waarvan ik er minstens tien
had kunnen weerleggen als ik had gewild,
maar ik ken Richard
„Ik kan wel even mesjes halen", opperde
ik bij een winkel die mij vanwege de heer
lijke geur als het ware naar binnen zoog.
„Ouderwets, scheren moet je elektrisch
doen", weerhield Richard mij en trok me
bijna een winkel in, propvol met produk-
ten van een grote fabriek in Eindhoven.
Ik kon me nog juist aan zijn greep ont
trekken en we wandelden verder.
Ik bleef nog kijken bij een gasgeyser
(„Ouderwets, moet je een elektrische ne
men", zei Richard), een fluitketeltje
(„Ouderwets, een elektrische is veel snel
ler", vond Richard) en een pantalonhanger
(„Ouderwets, neemtoch een elektrische
broekenpers", zei Richard vakkundig).
Het schoot me toen zo hoog, dat ik. mijn
blik in het onbestendige liet dwalen en
helemaal niets meer zei.
Eindelijk, bij een woninginrichting werd
de stilte verbroken.
„Maar driehonderd piek. hoe vind je
hem", kwam Richard, „wat een prachtige
moderne stoel!"
„Nou", heb ik toen gezegd en tot nu toe
zijn daarna de laatste woorden tussen ons
gesproken: „Gauw ouderwets, neem jij
voor een klein beetje meer maar een elek
trische
Clemens Pincet
In Artis is dezer dagen een wasbeertje,
dat met twee soortgenoten in de dierentuin
was gearriveerd, verdwenen. Het diertje,
dat ongeveer zo groot is als een flinke kat,
was vorige week voor het eerst in zijn bui
tenverblijf gelaten.
Hieruit is het op onverklaarbare wijze
ontsnapt. Het houdt zich nu in de tuin van
Artis schuil.
De laatste nachten zijn een roodhals-
gans uit Siberië en drie mandarijneenden
uit China dood in hun broedperken aange
troffen. Zeer waarschijnlijk is het verdwe
nen wasbeertje de schuldige. Het is een
nachtdiertje en daarom is het voor de le
den van het personeel, die nu 's nachts in
de tuin de wacht houden, moelijk om de
donkerbruine rover te vinden. De gedode
vogels waren vrij zeldzame en kostbare
dieren.
Prinses Irene zal in september aan de
rijksuniversiteit te Utrecht gaan studeren.
Evenals prinses Beatrix zal prinses Irene
zich bij haar studie in de eerste plaats
toeleggen op de inleiding in de staats- en
rechtswetenschappen en economie. Daar
naast zal de studie van prinses Irene zich
richten op de Spaanse taal- en letterkun
de.
Uit de collectie exotische muziekinstru
menten van de muziekafdeling in het
Haags gemeentemuseum is een „occari
no" ontvreemd. Het betreft hier een in
strument met vier vingergaten, dat uit
aardewerk is vervaardigd in de vorm
van een dier.
Het is afkomstig uit Costa Rica. De „oc
carino" was in een der zalen aan de muur
bevestigd.
Aan de vooravond van Koninginnedag
gaan de gedachten naar de betekenis van
de jaarlijkse gedachtenisweek, waarin
feestelijke en tragische herdenkingen hand
in hand gaan en die een nationale vreug
de verbindt met een nationaal leed.
De nationale vreugde, ingeluid door de
viering van de verjaardag onzer Vorstin,
geldt tevens reeds de herdenking van Ne
derlands bevrijding, die op de vijfde mei
van 1945 een feit werd. De gedachtenis
van de doden, door het geweld van de
bezetter vóór die bevrijding en in dienst
van die bevrijding gevallen, is in deze
reeks dagen opgenomen en vormt er een
ernstig, betekenisvol hoogtepunt van.
De intensieve binding, die het Huis van
Oranje met onze nationale onafhankelijk
heid vereenzelvigt en die gedurende de
oorlogsjaren nog verinnigd werd, wettigt
de samensmelting van de vreugde van de
Koninginnedag en die der bevrijding; kan
men het als een discriminatie voelen wan
neer minder aandacht bij de overheid
zou worden geconstateerd voor de vijfde
mei dan voor de dertigste april? Die ge
voeligheid zou kunnen wijzen op een
voorbijzien van de sterke verbondenheid,
die bestaat tussen onze Koningin en het
feit onzer herstelde nationale onafhanke
lijkheid en op een al te formeel vast
houden aan een in wezen willekeu
rige datum. Zeker is, dat nationale vrij
heid en de figuur onzer Vorstin in méér
dan een opzicht een twee-eenheid vormen,
waarover een en dezelfde vreugde pas
send is.
Een andere vraag is het echter, of de
aard van de herdenking dezer voorjaars-
week festiviteiten wettigt, die ten enenmale
vallen buiten de grote gedachte, welke
Vorstin en natie in deze dagen verbinden.
Koningin Juliana is bij uitstek een vredes-
vorstin, wier bezielende uitspraken bij tal
rijke gelegenheden de idealen van de we
reldvrede hebben onderstreept en als na
tionale leidraad hebben aanbevolen. Bo
vendien is de gedachtenis van de oorlogs
doden zeer sterk verbonden met de vre-
desverwachtingen, die na onze bevrijding
het ganse volk beheersten en met de af
schuw van alles, wat een nog ontstellen
der herhaling van het verschrikkelijke in
ferno 19401945 in de geest zou kunnen
oproepen.
Vandaar, dat militair vertoon en dan
nog met moderne bruhvapenen als straal
jagers een dissonant moet worden ge
acht in de algemene sfeer van de ver
jaardag der Koningin. Het paraderen met
vernietigingsapparaten kan onmogelijk
worden gerijmd met de steeds sterker
naar voren tredende vredesgedachte, die
de wil tot nationaal bestaan bezielt, aan
gezien dat nationale bestaan zeer duide
lijk en zeer navrant bedreigd wordt door
de mogelijkheden van een moderne oorlog.
De overvloedige vertoning van lucht
eskaders boven een aantal steden van ons
land op de dag van morgen kan onmoge
lijk de vertolking heten van datgene, wat
ons volk in de viering van Koninginnedag
in de geest van zijn Koningin tot uiting
wenst te brengen.
Ware zij achterwege gebleven, dan zou
dat de feestvreugde en later de stille her
denking onzer doden niet hebben ge
schaad, integendeel.
Voor extra zachtheid
In de Domkerk te Brunswijk is maan
dag een plechtige dienst gehouden ter
gelegenheid van de bijzetting van het
stoffelijk overschot van Prins Willem
de Vijfde in Delft. Leden van de Deut
sche Bundeswehr droegen de sarcofaag
bedekt met de Nederlandse driekleur
de Domkerk uit. Buiten stond een ere
wacht, in het ons zo welbekende
uniform, aangetreden.
kunnen worden in verband met de weige
ring van onder meer de Moslim-partij, de
Masjumi, om met communisten zitting te
nemen in een kabinet.
Karakter kabinet-Djuanda blyft
Het tegenwoordige kabinet-Djuanda be
nadert nog het meest Sukarno's opvattin
gen op dit punt. Ook uit dezen hoofde ver
werpen onze zegslieden de mogelijkheid
van een wijziging van het kabinet, welke
het karakter ervan zou veranderen. Uit
kringen, die nauwe betrekkingen onder
houden met de president, vernemen wij dat
Sukarno nog slechts enkele dagen geleden
te kennen heeft gegeven dat hij geen enkele
aanleiding ziet om het kabinet-Djuanda
belangrijk te wijzigen. Eerder had de presi
dent al verklaard, dat het kabinet-Djuanda
een van de beste kabinetten is, welke In
donesië tot nu toe heeft gehad. Bovendien
wordt de betrouwbaarheid van de berich
ten over de Nationale Raad betwijfeld, om
dat haar vice-voorzitter en secretaris
generaal, Ruslan Abdulgani, nog onlangs
de lofportret over de raad heeft gestoken.
Dit is gebeurd tijdens het bezoek van de
hoofdredacteuren van provinciale kranten
aan president Sukarno.
Bij deze gelegenheid heeft Ruslan Abdul
gani onder meer de werkmethoden van de
Raad verklaard heeft hij hogelijk de
samenwerking tussen de Raad en het kabi
net-Djuanda geprezen. Geen politieke be
tekenis wordt bovendien gehecht aan het
bezoek, dat Suwirjo, de president van de
Nationalistische Partij, de P.N.I., een dezer
dagen aan Sukarno heeft gebracht. Men
heeft dit bezoek in verband gebracht met
(Van onze correspondent in Djakarta)
DJAKARTA Buitenlandse persbe
richten, welke regeringskringen tot bron
zeggen te hebben en waarin gemeld
wordt dat een verandering in het Indo
nesische politieke systeem op korte ter
mijn mag worden verwacht, nebben ver
bazing veroorzaakt in de politieke krin
gen van de hoofdstad.
De wijziging zou, zo werd bericht, zo
danig zijn, dat voor een belangrijk deel
tegemoet wordt gekomen aan de eisen,
destijds gesteld door de leiders van de
Banteng Raad in Centraal Sumatra.
In politieke kringen vraagt men zich af,
waarom men het tot een burgeroorlog heeft
laten komen, als men thans bereid zou zijn
een essentieel deel van de eisen van de
rebellen in te willigen. Men beschouwt
met groot scepticisme het bericht, dat er
een belangrijke wijziging in het kabinet-
Djuanda zal worden aangebracht en dat de
Nationale Raad zal worden veranderd. Te
vens wordt geen geloof gehecht aan de
mededeling dat de gewezen vice-president
Hatta uitgenodigd zal worden advies te
verstrekken met betrekking tot deze ver
andering van het politieke systeem.
Genoemde politieke kringen menen, dat
dit alles zou betekenen dat president Su
karno zijn inzichten radicaal heeft gewij
zigd. Zij beschouwen Hatta's deelname aan
de politieke onderhandelingen alleen mo
gelijk, indien de communistische invloed
in de regering eerst geëlimineerd wordt.
Hatta's inzichten op dit punt zijn bekend.
Zijn afwijzing van het kabinet-Djuanda en
de Nationale Raad heeft het voornaamste
obstakel op de weg naar herstel van de
samenwerking tussen hem en Sukarno ge
vormd. Het is ondenkbaar dat Hatta zijn
mening heeft veranderd. Nog afgezien
hiervan is er bovendien geen enkele aan
wijzing, dat president Sukarno besloten zou
hebben om zijn idee van de geleide demo
cratie, neergelegd in zijn welbekende con
ceptie, op te geven. Zijn conceptie is overi
gens niet volledig uitgevoerd kunnen wor
den. De Nationale Raad, welke de ver
schillende groeperingen van het volk ver
tegenwoordigt, vormt een deel van Sukar
no's plan, maar het andere belangrijke
onderdeel ervan, de formering van een
„Gotong Rojong"-kabinet, waarin alle
grote politieke partijen zouden moeten zijn
vertegenwoordigd, is niet verwezenlijkt
de aanstaande algemene vergadering van
de P.N.I. en eraan herinnerd dat Sukarno
één van de oprichters van deze partij is.
Alhoewel onze zegslieden geen belangrijke
wijzigingen in de naaste toekomst met be
trekking tot de samenstelling van de Indo
nesische regering verwachten, zijn zij niet
temin van mening, dat na de militaire
actie, welke thans tegen de rebellen wordt
gevoerd, nog definitieve maatregelen moe
ten worden genomen. Deze maatregelen
zouden eerder op administratief, financieel
en economisch terrein genomen moeten
worden dan op politiek niveau. Men hoopt,
dat men de les heeft getrokken uit de
ernstige gebeurtenissen. In Centraal-Suma-
tra om niet te snel te handelen, zoals in
het verleden, maar eerst diepgaand een
alles-romvattend plan te beschouwen, om
de moeilijkheden, welke nog in het ver
schiet liggen, het hoofd te kunnen bieden.
ADVERTENTIE
(Van onze reisredacteur)
Voorlopig houden de rebellen in Singapore
er de moed nog in. Ten eerste zetelt Su
mual nog in Menado, al zal hij zich een
heel flink ventje moeten tonen om zich
Nasution van het lijf te houden; ten tweede
zitten zij voorlopig met vrij wat fondsen
buiten Sukarno's slagarm. Maar wat moet
de toekomst brengen, wanneer zij het pleit
definitief verliezen? Ook daaromtrent is
men zorgeloos. „Allereerst gaan wij de
smokkelhandel met Sumatra en Celebes
weer ter hand nemen en dan zien wij wel
verder."
Een zonnig volkje.
DENVER (Reuter) In de neuskegel
van de Amerikaanse Thor-Vanguard-raket,
die vorige week woensdag in de Atlan
tische Oceaan viel, zat een levende muis.
zo is in welingelichte kringen van de
Amerikaanse luchtmacht vernomen. De
raket, die van Cape Canaveral in Florida
werd afgeschoten, bereikte niet de be
stemde afstand doordat, de tweede trap
van de raket niet werkte. De neuskegel
had met een valscherm afgeworpen moe
ten worden als de raket aan het eind van
haar volledige baan zou zijn gekomen.
Naar men aanneemt, werd de muis ge
bruikt als middel om na te gaan of de
neuskegel in staat was de lading van een
raket te beschermen tegen oververhitting
in de dampkring.
MOSKOU (Reuter) Radio-Moskou
heeft in een uitzending over de resultaten
van het onderzoek met de twee Russische
kunstmanen gezegd, dat duidelijk is vast
gesteld, dat dieren zich tijdens een tocht
door de kosmos bevredigend gedragen. De
temperatuur op een hoogte van ongeveer
225 kilometer bleek hoger te zijn dan was
verondersteld. De hevigheid van de kos
mische straling neemt van 200 tot 700 kilo
meter hoogte met veertig percent toe. In
de uitzending werd gezegd, dat het niet
mogelijk is te zeggen welke invloed de
kosmische stralen op het dier hebben ge
had. Bij komende proeven zal een dier ook
lange tijd na de vlucht worden gadege
slagen.
SINGAPORE Een handjevol firma's, gevestigd in Singapore's moderne
zakenwijk, zal binnenkort vermoedelijk nieuw emplooi zoeken. Zij heten braafjes
„Island Development Associates" of „Eastern Trading" of „Prabowo Company".
Maar achter deze vriendelijke namen gaan de vertegenwoordigers der Indone
sische rebellenregering schuil. In Singapore's duurste kantoorgebouw, een lucht-
gekoelde wolkenkrabber van marmer en aluminium, huist de „officiële" politieke
vertegenwoordiger van Sjafruddins contra-gouvernement. Hij is een innemend
man met een zonnige natuur, die na iedere militaire tegenslag stralend blijft
verzekeren, dat het „allemaal beter zal gaan, wanneer de rebellen wat meer aan
hun nieuwe bazooka's en 75 mm terugstootloze geweren gewend zullen zijn".
Het woord „schieten" stuit hem echter tegen de zachtaardige Indonesische borst,
hij spreekt liever van „blazen" of- „vegen". Welnu, blazen kunnen de rebellen,
zij het dan voornamelijk de aftocht
enigen, door nog een paar miljoen extra
aan de rebellen te verdienen.
Ik moet zeggen, dat. ik tot vorige week
zelden vrolijker opstandelingen heb ont
moet. Men hoorde bij hen geen fanatieke
of hoogdravende vrijheidskreten. Bij de
ijskoffie werden ten hoogste steeds nieuwe
bijvoeglijke naamwoorden voor Sukarno
bedacht Ook de vervelende ernst van de
meeste rebellies ontbrak ten enemale. Reeds
op zaterdagmorgen begon de aandacht zich
te richten op de prognoses van de paarden
rennen en van zaterdag één uur tot maan
dagochtend negen uur werd de revolutio
naire activiteit geheel stopgezet.
Ook opvallend was, dat de vrolijkheid
toenam naarmate de berichten uit Sumatra
slechter werden. Het stereotiepe verlegen
Indonesische gegichel groeide uit tot bul
derend gelach, toen het nieuws over de
grote nederlagen kwam. De blijmoedige
opstandelingen gaven echter wel te ken
nen, dat er nu een serieuze guerilla op
stapel stond. Maar zij barstten opnieuw in
gegichel uit, toen zij verklaarden dat de
beste manier om een guerilla te voeren uit
het vermijden van ieder contact met de
vijand bestond.
Een uiterst vriendschappelijke revolutie
dus, waarin families van rebellen van de
commandanten der regeringstroepen verlof
kregen om met de guerilla's in het rebel-
lengebied „Hari Raya Puasa", het einde
van de vasten, te vieren, waarin de rebel
len op het vliegveld van Padang rode vlag
gen hesen om de parachutisten te laten
weten, dat het vliegveld ondermijnd was
en waarin men wederzijds meer in de lucht
dan op elkaar knalde.
Nu kon men zich nog enige tijd troosten
met de gedachte dat in deze „friendly
game" aan Djakartaanse zijde vermoedelijk
even levensblije amateurs stonden. Maar
helaas werden de laatsten gecoached door
„staatsamateurs" uit Peking en Moskou,
die op zondag bepaald niet vrij af namen.
Dezen keken zeker beter op de kalender
dan de wat verstrooide heer Sjafruddin,
die bijvoorbeeld vier dagen te vroeg annon
ceerde dat de vijf beste piloten van de
Garuda Indonesian Airways naar de rebel
len waren overgegaan. Deze vliegers zaten
op dat moment nog in Djakarta en hebben
een paar vervelende momenten beleefd.
Het geheel was natuurlijk uiterst
frustrerend voor de toegestroomde buiten
landse correspondenten, die wat meer vak
werk hadden verwacht en die de westerse
fout begingen om uit het fatsoen, de op
rechtheid en goede wil, die men bij de
meeste rebellen ongetwijfeld aantreft, ook
een zekere mate van bekwaamheid af te
leiden. Die redenering vergloeide in de
Sumatraanse vuurproef tot as. Een Ameri
kaanse correspondent, die met beide kan
ten sprak, zei mij: „lieve hemel, die men
sen vragen er gewoonweg om gekoloniseerd
te worden." Hij zou wel eens gelijk kun
nen krijgen. De Russen staan klaar de
proef op de som te leveren, en dat is een
minder vrolijk aspect van deze glimlachen
de revolutie.
